-
1 arbutum
-
2 arbutum
arbutum, ī, n., I) v. arbutus: 1) die Frucht des Meerkirschen- od. Erdbeerbaums, die Meerkirsche, Baumerdbeere, der Hagapfel, Lucr. u. Verg. – 2) die Laubsprossen des Erdbeerbaums samt der Frucht, die Erdbeerbaumsprossen, der Erdbeerbaum, der Hagapfel, Verg. georg. 3, 301; 4, 181. – II) Nbf. v. arbustum, Baumpflanzung, Rutil. Nam. 1, 32. Anthol. Lat. 931, 24 (920, 24). – / arch. Plur. arbita, Lucr. 5, 938 u. 962.
-
3 arbutum
arbutum, ī, n., I) v. arbutus: 1) die Frucht des Meerkirschen- od. Erdbeerbaums, die Meerkirsche, Baumerdbeere, der Hagapfel, Lucr. u. Verg. – 2) die Laubsprossen des Erdbeerbaums samt der Frucht, die Erdbeerbaumsprossen, der Erdbeerbaum, der Hagapfel, Verg. georg. 3, 301; 4, 181. – II) Nbf. v. arbustum, Baumpflanzung, Rutil. Nam. 1, 32. Anthol. Lat. 931, 24 (920, 24). – ⇒ arch. Plur. arbita, Lucr. 5, 938 u. 962. -
4 arbutum
arbutum ī, n [arbutus], the fruit of the arbutus, wild strawberry: dant arbuta silvae, V.—The arbutus, strawberry-tree: frondentia, V.* * *abrutus (evergreen strawberry) tree/fruit; its leaves/branches (animal feed) -
5 arbutum
arbŭtum ( arbĭtum, Lucr. 5, 941), i, n. [id.], the fruit of the arbute or strawberrytree, the wild strawberry.I.Lit.:II.quae nunc hiberno tempore cernis Arbita puniceo fieri matura colore,
Lucr. 5, 941: glandes atque arbuta vel pira lecta (as the food of man in the state of nature; cf. Varr. R. R. 2, 1, 4), id. 5, 963; so Verg. G. 1, 148; 2, 520.—Meton.A.= arbutus, the arbute or strawberry-tree:B.jubeo frondentia capris Arbuta sufficere, i. e. frondes arbuti,
that you give the goats a supply of arbuteshoots, Verg. G. 3, 300; cf. id. E. 3, 82; so id. G. 4, 181.—A tree, in gen., Rutil. Itin. 1, 31. (The gram. Phocas considers arbuta in the signif. A. and B. as heterogen. from arbutus; v. Phoc. Ars, p. 1706 P., p. 338 Lind.) -
6 arbutum
-
7 arbitum
arbŭtum ( arbĭtum, Lucr. 5, 941), i, n. [id.], the fruit of the arbute or strawberrytree, the wild strawberry.I.Lit.:II.quae nunc hiberno tempore cernis Arbita puniceo fieri matura colore,
Lucr. 5, 941: glandes atque arbuta vel pira lecta (as the food of man in the state of nature; cf. Varr. R. R. 2, 1, 4), id. 5, 963; so Verg. G. 1, 148; 2, 520.—Meton.A.= arbutus, the arbute or strawberry-tree:B.jubeo frondentia capris Arbuta sufficere, i. e. frondes arbuti,
that you give the goats a supply of arbuteshoots, Verg. G. 3, 300; cf. id. E. 3, 82; so id. G. 4, 181.—A tree, in gen., Rutil. Itin. 1, 31. (The gram. Phocas considers arbuta in the signif. A. and B. as heterogen. from arbutus; v. Phoc. Ars, p. 1706 P., p. 338 Lind.) -
8 arbitum
-
9 arbita
arbita, s. arbutum /.
-
10 arbitum
arbitum, ī, n., s. arbutum.
-
11 insero [1]
1. īn-sero, sēvī, situm, ere, einsäen, einpflanzen, einpfropfen, I) eig.: A ) einsäen, frumentum, Colum. 5, 7, 3. – B) einpfropfen, pfropfen, a) im allg.: pirum bonam in pirum silvaticam, Varro: omne genus surculi omni generi arboris, Colum.: ex arbore in arborem, Varro: sarmentum, Colum. – Partiz. subst., īnsitum, ī, n., das Gepfropfte, das Pfropfreis, Varro u. Colum. – b) prägn., mit Pfropfreisern versehen, pfropfen, vitem, oleam, Colum.: arbutum fetu nucis, Verg.: insita mala, Verg.: insita arbor, Colum. – II) übtr.: A) gleichs. einpfropfen, stirps alieni generis insita (utero mulae), Colum. 6, 36, 2. – in Calatinos Atilios insitus, einverleibt, Cic. Sest. 72: insitus (eingeschoben) et adoptivus, Tac. ann. 13, 14. – B) einpflanzen, haec (eloquentia) inserit novas opiniones, evellit insitas, Cic.: vitia, Hor. – Partiz. īnsitus, a, um, eingepflanzt, angeboren, angestammt, von Natur od. durch Erziehung usw. eigen, virtus, opinio, Cic.: natura, der Volkscharakter, Liv.: amor ille penitus insitus animo, Cic.: insitus menti cognitionis amor, Cic.: lex est ratio summa insita in natura, quae etc., Cic.: hoc naturā insitum est, ut etc., Cic. – ut esset insitum militibus nostris aut vincere aut emori, Cic. de off. 3, 114: huic populo ita fuerat libertas insita, ut etc., Cic. – C) vereinigen, animos corporibus, Cic. Tim. 44.
-
12 arbŭtētum
arbŭtētum, i, n. [arbutum] Gloss. lieu planté d'arbousiers. -
13 arbita
arbita, s. arbutum ⇒. -
14 arbitum
arbitum, ī, n., s. arbutum. -
15 insero
1. īn-sero, sēvī, situm, ere, einsäen, einpflanzen, einpfropfen, I) eig.: A ) einsäen, frumentum, Colum. 5, 7, 3. – B) einpfropfen, pfropfen, a) im allg.: pirum bonam in pirum silvaticam, Varro: omne genus surculi omni generi arboris, Colum.: ex arbore in arborem, Varro: sarmentum, Colum. – Partiz. subst., īnsitum, ī, n., das Gepfropfte, das Pfropfreis, Varro u. Colum. – b) prägn., mit Pfropfreisern versehen, pfropfen, vitem, oleam, Colum.: arbutum fetu nucis, Verg.: insita mala, Verg.: insita arbor, Colum. – II) übtr.: A) gleichs. einpfropfen, stirps alieni generis insita (utero mulae), Colum. 6, 36, 2. – in Calatinos Atilios insitus, einverleibt, Cic. Sest. 72: insitus (eingeschoben) et adoptivus, Tac. ann. 13, 14. – B) einpflanzen, haec (eloquentia) inserit novas opiniones, evellit insitas, Cic.: vitia, Hor. – Partiz. īnsitus, a, um, eingepflanzt, angeboren, angestammt, von Natur od. durch Erziehung usw. eigen, virtus, opinio, Cic.: natura, der Volkscharakter, Liv.: amor ille penitus insitus animo, Cic.: insitus menti cognitionis amor, Cic.: lex est ratio summa insita in natura, quae etc., Cic.: hoc naturā insitum est, ut etc., Cic. – ut esset insitum militibus nostris aut vincere aut emori, Cic. de off. 3, 114: huic populo ita fuerat libertas insita, ut etc., Cic. – C) vereinigen, animos corporibus, Cic. Tim. 44.————————2. īn-sero, seruī, sertum, ere, hineinfügen, - stecken, -tun, -bringen, I) eig.: A) im allg.: collum in laqueum, Cic.: cibum alci in os, Cic.: per clostrum, qua (wo) se commissura laxaverat, quattuor denarios in tabernam, Sen.: calceo pedem, Amm.: laevam tunicis manum, Ov.: gemmas soleis, Curt.: uno lino decies HS, an eine Schnur für eine Million Sest. (Perlen) anreihen, Tert.: seram posti, Ov.: ossa inserta catenis et implicita, Plin. ep.: ins. ex propinquo telum, eindringen lassen, hineinstoßen, Liv.: trecentos, hineinpacken (in ein Schiff), Hor.: insertae fenestrae, die in die Wände eingelassenen Fensteröffnungen, Verg.: praedia agris meis vicina atque etiam inserta, darin liegende, Plin. ep. – oculos in alcis pectora, den Blick dringen lassen, Ov.: oculos suos secretis, Cypr.: u. oculos huic miraculo, den Blick werfen auf usw., Val. Max. – ins. se turbae, sich hineinbegeben in usw., Ov. art. am. 1, 605. – B) insbes.: a) als t. t. der Gärtnerspr., einpfropfen, quidquid inserueris, vimine diligenter ligato, Colum. de arb. 8, 2: inserantur fructuosae arbores vel gemmis vel surculis, mögen okuliert od. gepfropft werden, Hieron. epist. 125, 11: non insertae arbores fici sed sponte natae, Porphyr. Hor. epod. 16, 46: surculus insertus, Colum. de arb. 8, 3. – b) als t. t. der Weberei, den Einschlag durch den Aufzug (vermittels des Weberschiffchens) schie-————ßen, subtemen (radiis) ins., Ov. met. 6, 56. Sen. ep. 90, 20. – II) übtr.: A) hineinbringen, einmischen, einfügen, einschalten, falsa vitiaque, Vell.: iocos historiae, Ov.: narrationes orationibus, Quint.: alqd huic loco, Vell.: tantae rerum magnitudini hoc, qualecumque est, Vell.: nomen suum verum carmini, Lact.: deos minimis rebus, Liv.: poet., alqm vitae, beim Leben erhalten, Stat.: nomen famae, berühmt machen, Tac. dial. – ins. se, sich in etw. einmischen, inserentibus se centurionibus, Tac.: se bellis, Ov.: sese fortunae, sich dem Glücke aufdrängen, Tac. (vgl. ignobilitatem suam magnis nominibus, Tac.). – B) insbes., einreihen, einverleiben, alqm vatibus, choro, Hor.: stellis, unter die Sterne versetzen (= Unsterblichkeit verleihen), Hor.: insertus familiae, numero civium, Suet. -
16 arbutus
arbŭtus, i, f. [kindr. with arbor, since the arbutus was abundant in Italy], the wild strawberry-tree, the arbute, arbutus: Arbutus unedo, Linn.; Ov. M. 10, 102; cf. Verg. G. 2, 69; Col. 7, 9, 6; 8, 10, 4; Plin. 15, 24, 28, § 99; 23, 8, 79, § 151 al.; its fruit, like that of the oak, was anciently the food of men; cf.arbutum. Under it the goats were fond of grazing: dulce satis umor, depulsis arbutus haedis, etc.,
Verg. E. 3, 82; so Hor. C. 1, 17, 5;and idle men of reposing: nunc viridi membra sub arbuto Stratus,
Hor. C. 1, 1, 21. -
17 insero
1. I.Lit.:II.frumentum,
Col. 5, 7, 3:pirum bonam in pirum silvaticam,
to ingraft, graft, Varr. R. R. 1, 40, 5:vitem,
Col. Arb. 8, 2:fissā modo cortice virgam Inserit,
Ov. M. 14, 631; Hor. Epod. 2, 12:inseritur et nucis arbutus horrida fetu,
Verg. G. 2, 69 Forbig. ad loc.; so,cum Vergilius insitam nucibus arbutum dicat,
Plin. 15, 15, 17, § 57. —Trop., to implant:A.num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,
Hor. S. 1, 3, 35:remedia herbis invisis,
Plin. 22, 6, 7, § 15:animos corporibus,
to unite, Cic. Univ. 12, 38.—Hence, insĭtus, a, um, P.a., ingrafted, grafted.Lit.:2.arbor,
Col. Arb. 20, 2:mala,
Verg. G. 2, 33.—Transf., of animals:III.discordantem utero suo generis alieni stirpem insitam recipere,
a hybrid, Col. 6, 36, 2.— Subst.: insĭtum, i, n., a graft, scion, Col. 5, 11, 8.—Trop., implanted by nature, inborn, innate, natural:2.O generosam stirpem et tamquam in unam arborem plura genera, sic in istam domum multorum insitam atque illigatam sapientiam,
Cic. Brut. 58, 213: reliqua est ea causa, quae non jam recepta, sed innata;neque delata ad me, sed in animo sensuque meo penitus affixa atque insita est,
id. Verr. 2, 5, 53, § 139:Deorum cognitiones,
id. N. D. 1, 17, 44:tam penitus insita opinio,
id. Clu. 1, 4:notio quasi naturalis atque insita in animis nostris,
id. Fin. 1, 9, 31:menti cognitionis amor,
id. ib. 4, 7, 18:hoc naturā est insitum, ut,
id. Sull. 30, 83:feritas,
Liv. 34, 20, 2.— In gen., taken in, incorporated, admitted, adopted:ex deserto Gavii horreo in Calatinos Atilios insitus,
Cic. Sest. 33, 72:insitus et adoptivus,
Tac. A. 13, 14.in-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3, v. a. [in-, 2. sero], to put, bring, or introduce into, to insert (class.); constr. with in and acc., or with dat.I.Lit.A.In gen.:B.collum in laqueum,
Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37; id. de Or. 2, 39, 162:oculos in pectora,
Ov. M. 2, 94:caput in tentoria,
Liv. 8, 36, 6:gemmas aureis soleis,
Curt. 9, 1, 29:falces longuriis,
Caes. B. G. 3, 14:subtegmen radiis,
Ov. M. 6, 56:in avium nidis aliquid,
Plin. 24, 19, 113, § 174.—In partic., to ingraft: quidquid inserueris, vimine diligenter ligato, Col. Arb. 8, 2:II.surculus insertus,
id. ib. 3.—Trop., to bring into, introduce, to mix or mingle with:amputanda plura sunt illi aetati, quam inserenda,
Cic. Cael. 31, 76:jus est, quod non opinio genuit, sed quaedam innata vis inseruit,
id. Inv. 2, 53, 161:historiae jocos,
Ov. Tr. 2, 444:querelas,
Tac. H. 1, 23:adeo minimis etiam rebus prava religio inserit Deos,
Liv. 27, 23, 2:contiones directas operi suo,
Just. 38, 3:tantae rerum magnitudini hoc inserere,
Vell. 2, 107, 1:haec libello,
Suet. Dom. 18: manus, to set one ' s hands to, Luc. 8, 552:liberos sceleri,
to draw into, involve in crime, Sen. Thyest. 322:nomina alienae gentis Aeacidis,
Ov. M. 13, 33; cf.:ignobilitatem suam magnis nominibus,
Tac. A. 6, 2: se, to mingle with, join, engage in:inserentibus se centurionibus,
id. H. 2, 19:se turbae,
Ov. A. A. 1, 605:se bellis civilibus,
id. M. 3, 117: civium numero, to reckon or enroll among, Suet. Aug. 42:Liviorum familiae,
id. Tib. 3:stellis et concilio Jovis,
Hor. C. 3, 25, 6:aliquem vitae,
i. e. to preserve alive, Stat. S. 5, 5, 72: nomen famae, to attach to fame, i. e. to render celebrated, Tac. Or. 10.
См. также в других словарях:
Arbuse — Ar|bu|se 〈f. 19〉 = Wassermelone [zu lat. arbutum „Erdbeere“] * * * Arbuse [russisch arbuz, aus persisch h̲arbuzah, eigentlich »Eselsgurke«] die, / n, Art der Wassermelone. * * * Ar|bu|se, die; , n [russ. arbuz < pers. harbūzah, eigtl. =… … Universal-Lexikon
arbouse — (ar bou z ) s. f. Fruit de l arbousier. ÉTYMOLOGIE Arbutum … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
albatro — 1àl·ba·tro s.m. TS bot.com. → corbezzolo {{line}} {{/line}} DATA: av. 1577. ETIMO: lat. arbĭtu(m), var. di arbutum). 2àl·ba·tro s.m. TS ornit.com. nome di varie specie di grandi uccelli marini della famiglia dei Diomedeidi, dal grosso becco… … Dizionario italiano
Arbuse — Ar|bu|se 〈f.; Gen.: , Pl.: n; Bot.〉 Wassermelone [Etym.: <lat. arbutum »Erdbeere«] … Lexikalische Deutsches Wörterbuch
érbido — significado: el madroño, en algunas zonas, el borrachinal, el albedro . etimología: lat. arbutum ( madroño ), *arbitum … Etimologías léxico asturiano
érbidu — significado: el madroño, en algunas zonas, el borrachinal, el albedro . etimología: lat. arbutum ( madroño ), *arbitum … Etimologías léxico asturiano