-
1 scribo
[st1]1 [-] scrībo, ĕre, scripsi, scriptum: - tr. - - cf. gr. γράϕω. - parf. sync. scripsti Plaut. As. 802, scripstis Enn. Tr. 239 ; inf. scripse LuciL. Sat. 29, 26. a - tracer, marquer avec le style, écrire. - lineam scribere, Cic. Tusc. 5, 113: tracer une ligne. - scribere cervum servumque u et o litteris, Quint. 1, 7, 26: écrire les mots cervum, servum avec un u et un o [uo ; ex. seruom]. --- cf. Quint. 1, 7, 4; 1, 7, 20, etc. - litterae, quibus scita scribuntur, Cic. Leg. 2, 11: les caractères, avec lesquels sont écrits les décrets. - terra scripta cum r uno, Varr. L. 5, 21: terra écrit avec un seul r. - alicui stigmata scribere, Quint. 7, 4, 14, stigmatiser qqn. - poét. scribere arva sanguineo gyro, Stat. Th. 11, 514: tracer sur le sol un cercle de sang. --- cf. Catul. 37, 10. - fugitivo stigmata scribere, Quint. 7: marquer au fer rouge un esclave fugitif. - ambas ungulis scribentibus genas, Prud.: les ongles égratignant les deux joues. b - mettre par écrit, composer, écrire. - scribere historiam, Cic. Br. 287: écrire un ouvrage historique. - scripta multa sunt et scribentur fortasse plura, Cic. Fin. 1, 11: j'ai beaucoup écrit et j'écrirai peut-être davantage. - scribere laudationem mortis, Cic. Tusc. 1, 116: écrire, composer un éloge de la mort. - scribere multa praeclare, Cic. Br. 32: composer beaucoup d'écrits remarquables. - scribere librum, Cic. CM 54: composer un livre. - scribere litteras ad aliquem, Cic. Att. 3, 9, 3: écrire une lettre à qqn. - in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute, Cic. Lael. 4: dans mon Cato Major, qui t'a été dédié et qui traite de la vieillesse. - litterae honorificentissime scriptae, Cic. Att. 14, 13 b, 2: une lettre écrite en termes si flatteurs. c - rédiger, établir officiellement. - [des lois, un sénatusconsulte]. --- Cic. Rep. 2, 54 ; 2, 61; Verr. 5, 177 ; Fam. 15, 6, 2, etc. - [un testament, un traité]. --- Cic. de Or. 2, 24 ; Liv. 42, 12, 5. - non scripta, sed nata lex, Cic. Mil. 10: une loi non écrite, mais innée. --- cf. Cic. Leg. 2, 13. - scribendo adesse, Cic. Fam. 8, 8, 5 ; ad scribendum esse, Cic. Att 1, 19, 9: assister à la rédaction d'un sénatusconsulte. - decemviros legibus scribendis creavimus, Liv. 4: nous avons créé les décemvirs pour rédiger nos lois. - scribere: employer tels ou tels termes dans un acte. --- Cic. Br. 195 ; 197. - quod scriptum est, Cic. Br. 196: la lettre d'un acte. - scripsit ut heredes jurarent se curaturos ut ex sua cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret, Cic. Verr. 2, 1: il rédigea cette clause: les héritiers devaient jurer de faire passer à Trébonius au moins la moitié de leur part. - [rédiger des discours déjà prononcés]. --- Cic. Br. 91: Tusc. 4, 55. d - écrire = décrire, raconter. - scribere rem versibus, Enn. d. Cic. Br. 76: raconter les faits en vers, traiter un sujet en vers. - scribere res gestas alicujus, Hor. P. 74: écrire les exploits de qqn. - scribere bellum, Liv. 21, 1, 1: raconter une guerre. - scriberis hostium victor, Hor. O. 1, 6, 1: tu seras (décrit) célébré dans ta victoire sur les ennemis. - scribere + prop. inf.: écrire que, mentionner que, raconter que. - Africanum scribit Cato solitum esse dicere, Cic. Rep. 1, 27: Caton écrit que l'Africain avait l'habitude de dire... - haec avis scribitur solere... Cic. Nat. 2, 124: on raconte que cet oiseau a l'habitude. --- cf. Tusc. 1, 114. - scriptum est quaesivisse Socratem... Cic. Div. 1, 123: on rapporte que Socrate demanda... (nous lisons que...). g - écrire, composer, faire des ouvrages. - Tarentinis scribere, Cic. Fin. 1, 7: écrire pour les gens de Tarente. - Plato quo nemo in scribendo praestantior fuit, Cic. Rep. 2, 21: Platon, que personne ne surpassa comme écrivain. --- cf. Cic. Rep. 3, 13. h - faire savoir par écrit, par lettre, écrire. - scribere ad aliquem (scribere alicui), Cic.: écrire à qqn. - scribere ad aliquem de aliquo accuratissime, Cic.: recommander chaleureusement une personne à qqn. - Brundisio proficiscens scripseram ad te quas ob causas in Epirum non essemus profecti, Cic. Att. 3: en partant de Brindes, je t'ai écrit pour quelles raisons je ne suis pas allé en Epire. - scribes ad me, Cic. Att. 5, 4 2: tu m'écriras. - scripsi ad Lamiam, Cic. Att. 5, 8, 3: j'ai écrit à Lamia. - ut scribis, Cic. Att. 3, 27: comme tu me le dis dans ta lettre. - scripsi ad te de Varronis erga me officio, Cic. Att. 2, 25, 1: je t'ai parlé des bons offices de Varron à mon égard. --- cf. Cic. Att. 2, 16, 11, etc. - avec prop. inf. Graeceius ad me scripsit C. Cassium sibi scripsisse... Cic. Att. 15, 8, 2: Graeceius m'a écrit que C. Cassius lui avait écrit que... ii - écrire de (avec idée d'ordre, de conseil). - scribere ut + subj.: donner par écrit l'ordre de, écrire de. - scripsit (ut) veniret: il lui a écrit de venir. - scribit Labieno... veniat, Caes. BG. 5, 46, 4: il écrit à Labiénus de venir. --- cf. Cic. Fam. 16, 4, 2 fin. - scripsit ne veniret: il lui a écrit de ne pas venir. - sua manu scripsit ne timeret statimque ad se veniret, Nep.: il lui écrivit de sa main de ne pas craindre et de venir aussitôt chez lui. - ad me scripsit, ut in Italiam quam primum venirem, Cic. Att. 11, 7, 2: il m'a écrit de venir le plus tôt possible en Italie. --- cf. Cic. Att. 4, 14, 1. - scribam ad illos ut... ne cui negent, Cic. Phil. 2, 32: je leur écrirai de ne répondre non à personne. - Scipioni scribendum, ne bellum remitteret, Liv. 30, 23, 5: [il disait] qu'il fallait écrire à Scipion de ne pas ralentir la guerre. - avec inf. Tac. An. 15, 25. jj - fig. graver, dessiner, broder, peindre. - scribere acu, Sil. 14: broder. - scribere animo (scribere in animo): graver dans son esprit. - mihi scripta illa dicta sunt in animo, Ter.: ces paroles sont gravées dans mon coeur. - scripsit Apollinem, Plin.: il peignit Apollon. - frontem tabernae sopionibus scribam, Catul. 37: je peindrai des inscriptions obscènes sur la façade de votre taverne. - tibi scribetur forma et situs agri, Hor. Ep. 1: on te dessinera le plan de la campagne. - scribitur vestris Cynthia corticibus, Prop. 1: le nom de Cynthie est gravée sur vos écorces. - scriberis Vario fortis et hostium victor, Hor. C. 1: Varius célébrera ton courage et tes victoires sur l'ennemi. k - inscrire, enrôler des soldats. - Cic. Fam. 3, 3, 1 ; Sall. C. 32, 1; J. 43, 3 ; Liv. 21, 40, 3, etc. - scribere sex milia colonorum Albam in Aequos, Liv. 10, 1, 1: inscrire six mille colons pour Albe chez les Eques. - fig. scribe tui gregis hunc, Hor. Ep. 1, 9, 13: inscris-le dans ta troupe, parmi tes compagnons. ll - mentionner qqn dans son testament, instituer qqn comme héritier. - scribere aliquem heredem, Cic. Mil. 48: instituer qqn héritier. - scribere aliquem secundum heredem, Sall. J. 65, 1,: instituer qqn héritier en second. --- cf. Hor. S. 2, 5, 48. m - inscrire sur le livre de comptes. - scribere nummos, Plaut. As. 440: faire un billet [de reconnaissance d'une dette]. --- cf. Dig. 26, 7, 9, 7. - scribe decem (tabulas) a Nerio, Hor. S, 2, 3, 69: fais souscrire dix billets avec les formules dictées par Nérius. - Lutius Titius scripsi me accepisse, Dig.: je, soussigné, Lutius Titius, reconnais avoir reçu... [st1]2 [-] scrībo, ōnis, m.: qui inscrit, recruteur. - S.-Greg. Ep. 12, 30.* * *[st1]1 [-] scrībo, ĕre, scripsi, scriptum: - tr. - - cf. gr. γράϕω. - parf. sync. scripsti Plaut. As. 802, scripstis Enn. Tr. 239 ; inf. scripse LuciL. Sat. 29, 26. a - tracer, marquer avec le style, écrire. - lineam scribere, Cic. Tusc. 5, 113: tracer une ligne. - scribere cervum servumque u et o litteris, Quint. 1, 7, 26: écrire les mots cervum, servum avec un u et un o [uo ; ex. seruom]. --- cf. Quint. 1, 7, 4; 1, 7, 20, etc. - litterae, quibus scita scribuntur, Cic. Leg. 2, 11: les caractères, avec lesquels sont écrits les décrets. - terra scripta cum r uno, Varr. L. 5, 21: terra écrit avec un seul r. - alicui stigmata scribere, Quint. 7, 4, 14, stigmatiser qqn. - poét. scribere arva sanguineo gyro, Stat. Th. 11, 514: tracer sur le sol un cercle de sang. --- cf. Catul. 37, 10. - fugitivo stigmata scribere, Quint. 7: marquer au fer rouge un esclave fugitif. - ambas ungulis scribentibus genas, Prud.: les ongles égratignant les deux joues. b - mettre par écrit, composer, écrire. - scribere historiam, Cic. Br. 287: écrire un ouvrage historique. - scripta multa sunt et scribentur fortasse plura, Cic. Fin. 1, 11: j'ai beaucoup écrit et j'écrirai peut-être davantage. - scribere laudationem mortis, Cic. Tusc. 1, 116: écrire, composer un éloge de la mort. - scribere multa praeclare, Cic. Br. 32: composer beaucoup d'écrits remarquables. - scribere librum, Cic. CM 54: composer un livre. - scribere litteras ad aliquem, Cic. Att. 3, 9, 3: écrire une lettre à qqn. - in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute, Cic. Lael. 4: dans mon Cato Major, qui t'a été dédié et qui traite de la vieillesse. - litterae honorificentissime scriptae, Cic. Att. 14, 13 b, 2: une lettre écrite en termes si flatteurs. c - rédiger, établir officiellement. - [des lois, un sénatusconsulte]. --- Cic. Rep. 2, 54 ; 2, 61; Verr. 5, 177 ; Fam. 15, 6, 2, etc. - [un testament, un traité]. --- Cic. de Or. 2, 24 ; Liv. 42, 12, 5. - non scripta, sed nata lex, Cic. Mil. 10: une loi non écrite, mais innée. --- cf. Cic. Leg. 2, 13. - scribendo adesse, Cic. Fam. 8, 8, 5 ; ad scribendum esse, Cic. Att 1, 19, 9: assister à la rédaction d'un sénatusconsulte. - decemviros legibus scribendis creavimus, Liv. 4: nous avons créé les décemvirs pour rédiger nos lois. - scribere: employer tels ou tels termes dans un acte. --- Cic. Br. 195 ; 197. - quod scriptum est, Cic. Br. 196: la lettre d'un acte. - scripsit ut heredes jurarent se curaturos ut ex sua cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret, Cic. Verr. 2, 1: il rédigea cette clause: les héritiers devaient jurer de faire passer à Trébonius au moins la moitié de leur part. - [rédiger des discours déjà prononcés]. --- Cic. Br. 91: Tusc. 4, 55. d - écrire = décrire, raconter. - scribere rem versibus, Enn. d. Cic. Br. 76: raconter les faits en vers, traiter un sujet en vers. - scribere res gestas alicujus, Hor. P. 74: écrire les exploits de qqn. - scribere bellum, Liv. 21, 1, 1: raconter une guerre. - scriberis hostium victor, Hor. O. 1, 6, 1: tu seras (décrit) célébré dans ta victoire sur les ennemis. - scribere + prop. inf.: écrire que, mentionner que, raconter que. - Africanum scribit Cato solitum esse dicere, Cic. Rep. 1, 27: Caton écrit que l'Africain avait l'habitude de dire... - haec avis scribitur solere... Cic. Nat. 2, 124: on raconte que cet oiseau a l'habitude. --- cf. Tusc. 1, 114. - scriptum est quaesivisse Socratem... Cic. Div. 1, 123: on rapporte que Socrate demanda... (nous lisons que...). g - écrire, composer, faire des ouvrages. - Tarentinis scribere, Cic. Fin. 1, 7: écrire pour les gens de Tarente. - Plato quo nemo in scribendo praestantior fuit, Cic. Rep. 2, 21: Platon, que personne ne surpassa comme écrivain. --- cf. Cic. Rep. 3, 13. h - faire savoir par écrit, par lettre, écrire. - scribere ad aliquem (scribere alicui), Cic.: écrire à qqn. - scribere ad aliquem de aliquo accuratissime, Cic.: recommander chaleureusement une personne à qqn. - Brundisio proficiscens scripseram ad te quas ob causas in Epirum non essemus profecti, Cic. Att. 3: en partant de Brindes, je t'ai écrit pour quelles raisons je ne suis pas allé en Epire. - scribes ad me, Cic. Att. 5, 4 2: tu m'écriras. - scripsi ad Lamiam, Cic. Att. 5, 8, 3: j'ai écrit à Lamia. - ut scribis, Cic. Att. 3, 27: comme tu me le dis dans ta lettre. - scripsi ad te de Varronis erga me officio, Cic. Att. 2, 25, 1: je t'ai parlé des bons offices de Varron à mon égard. --- cf. Cic. Att. 2, 16, 11, etc. - avec prop. inf. Graeceius ad me scripsit C. Cassium sibi scripsisse... Cic. Att. 15, 8, 2: Graeceius m'a écrit que C. Cassius lui avait écrit que... ii - écrire de (avec idée d'ordre, de conseil). - scribere ut + subj.: donner par écrit l'ordre de, écrire de. - scripsit (ut) veniret: il lui a écrit de venir. - scribit Labieno... veniat, Caes. BG. 5, 46, 4: il écrit à Labiénus de venir. --- cf. Cic. Fam. 16, 4, 2 fin. - scripsit ne veniret: il lui a écrit de ne pas venir. - sua manu scripsit ne timeret statimque ad se veniret, Nep.: il lui écrivit de sa main de ne pas craindre et de venir aussitôt chez lui. - ad me scripsit, ut in Italiam quam primum venirem, Cic. Att. 11, 7, 2: il m'a écrit de venir le plus tôt possible en Italie. --- cf. Cic. Att. 4, 14, 1. - scribam ad illos ut... ne cui negent, Cic. Phil. 2, 32: je leur écrirai de ne répondre non à personne. - Scipioni scribendum, ne bellum remitteret, Liv. 30, 23, 5: [il disait] qu'il fallait écrire à Scipion de ne pas ralentir la guerre. - avec inf. Tac. An. 15, 25. jj - fig. graver, dessiner, broder, peindre. - scribere acu, Sil. 14: broder. - scribere animo (scribere in animo): graver dans son esprit. - mihi scripta illa dicta sunt in animo, Ter.: ces paroles sont gravées dans mon coeur. - scripsit Apollinem, Plin.: il peignit Apollon. - frontem tabernae sopionibus scribam, Catul. 37: je peindrai des inscriptions obscènes sur la façade de votre taverne. - tibi scribetur forma et situs agri, Hor. Ep. 1: on te dessinera le plan de la campagne. - scribitur vestris Cynthia corticibus, Prop. 1: le nom de Cynthie est gravée sur vos écorces. - scriberis Vario fortis et hostium victor, Hor. C. 1: Varius célébrera ton courage et tes victoires sur l'ennemi. k - inscrire, enrôler des soldats. - Cic. Fam. 3, 3, 1 ; Sall. C. 32, 1; J. 43, 3 ; Liv. 21, 40, 3, etc. - scribere sex milia colonorum Albam in Aequos, Liv. 10, 1, 1: inscrire six mille colons pour Albe chez les Eques. - fig. scribe tui gregis hunc, Hor. Ep. 1, 9, 13: inscris-le dans ta troupe, parmi tes compagnons. ll - mentionner qqn dans son testament, instituer qqn comme héritier. - scribere aliquem heredem, Cic. Mil. 48: instituer qqn héritier. - scribere aliquem secundum heredem, Sall. J. 65, 1,: instituer qqn héritier en second. --- cf. Hor. S. 2, 5, 48. m - inscrire sur le livre de comptes. - scribere nummos, Plaut. As. 440: faire un billet [de reconnaissance d'une dette]. --- cf. Dig. 26, 7, 9, 7. - scribe decem (tabulas) a Nerio, Hor. S, 2, 3, 69: fais souscrire dix billets avec les formules dictées par Nérius. - Lutius Titius scripsi me accepisse, Dig.: je, soussigné, Lutius Titius, reconnais avoir reçu... [st1]2 [-] scrībo, ōnis, m.: qui inscrit, recruteur. - S.-Greg. Ep. 12, 30.* * *Scribo, scribis, scripsi, scriptum, scribere. Escrire.\Corticibus scribere. Propert. En escorce.\Scribere sua manu. Cic. Escrire de sa propre main.\Alicui salutem scribere. Plaut. Le saluer, ou se recommander à luy par lettres.\Scribere. Terent. Escrire, Composer, ou faire quelque euvre et livre.\De malis Graecis Latine scripta deterius. Ci. Livres plus mal couchez en Latin, qu'ils n'estoyent en Grec dont ils sont prins.\Aliquem haeredem scribere. Martial. Faire son heritier.\Scribere seruo libertatem. Vlp. Luy laisser liberté par testament, Ordonner par testament qu'il soit mis en liberté.\Nummos alicui scribere. Plautus. Faire bailler argent par la banque.\Supplementum scribere legionibus. Cic. Parfournir les legions.\In animo scribere. Terent. Imprimer en l'esprit.\In aqua scribere. Catul. Oublier.\Scribere. Plin. Peindre.
См. также в других словарях:
Aqua fortis — Aqua fortis, or strong water, in alchemy, is a corrosive solution of nitric acid made from saltpeter. It was used in alchemy as a solvent for dissolving silver and most other metals with notable exceptions of gold and platinum that can be… … Wikipedia
aqua fortis — (n.) old name for concentrated nitric acid, c.1600, Latin, lit. strong water; see AQUA (Cf. aqua ) + FORT (Cf. fort). So called for its power of dissolving metals (copper, silver) unaffected by other agents … Etymology dictionary
Aqua fortis — A qua for tis [L., strong water.] (Chem.) Nitric acid. [Archaic] [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
AQUA Fortis — vide infra Chrysulca … Hofmann J. Lexicon universale
aqua fortis — [fôr′tis] n. [L, strong water] NITRIC ACID … English World dictionary
aqua fortis — noun Etymology: New Latin aqua fortis, literally, strong water Date: 15th century nitric acid … New Collegiate Dictionary
Aqua fortis — Aqua for|tis das; <zu lat. fortis »stark, kräftig«> Bez. für die zum Ätzen der Druckplatten verwendete Säure … Das große Fremdwörterbuch
aqua fortis — Chem. See nitric acid. [1595 1605; < L: lit., strong water] * * * … Universalium
aqua fortis — noun A corrosive liquor made of saltpeter, serving as a solvent for dissolving silver and all other metals except gold … Wiktionary
aqua fortis — n. nitric acid, oxidizing chemical compound that also contains nitrogen … English contemporary dictionary
aqua fortis — Latin for nitric acid. In etching, the mordant or solution used to etch the plate, diluted for use with one to five parts water … Glossary of Art Terms