-
1 contraho
con-trăho, xi, ctum, 3, v. a., to draw or bring several objects together, to collect, assemble (freq. and class.).I.In gen.A.Lit. (syn. colligo;B.opp. dissipo): quae in rerum naturā constarent quaeque moverentur, ea contrahere amicitiam, dissipare discordiam,
Cic. Lael. 7, 24:cohortes ex finitimis regionibus,
Caes. B. C. 1, 15:exercitum in unum locum,
id. B. G. 1, 34; cf.:omnes copias Luceriam,
Cic. Att. 8, 1, 2; and:omnia in unum locum,
id. ib. 8, 11, B, 3:omnes copias eo,
Nep. Ages. 3, 1:navibus circiter LXXX. coactis, contractisque,
Caes. B. G. 4, 22; cf.:magnam classem,
Nep. Con. 4, 4:naves,
Suet. Calig. 19:agrestes,
Ov. F. 4, 811:captivos,
Liv. 37, 44, 3:utrumque ad colloquium,
id. 28, 18, 2:undique libros,
Suet. Aug. 31; cf.exemplaria,
id. Gram. 24:muscas in manu,
Plin. 12, 25, 54, § 122; cf.serpentes,
id. 28, 9, 42, § 151: ii, qui in idem (collegium) contracti fuerint, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 34 (43), 1—Trop.1.To bring about, carry into effect, accomplish, execute, get, contract, occasion, cause, produce, make, etc. (very freq.):2.amicitiam,
Cic. Lael. 14, 48:vinculum amicitiae,
Val. Max. 4, 7 init.:aliquid litigii,
Plaut. Cas. 3, 2, 31; cf.lites,
id. Capt. prol. 63: qui hoc [p. 458] mihi contraxit, id. Cas. 3, 2, 21; cf.:negotium mihi,
Cic. Cat. 4, 5, 9; and:numinis iram mihi (arte),
Ov. M. 2, 660:bellum Saguntinis,
Liv. 24, 42, 11:aliquid damni,
Cic. Fin. 5, 30, 91:molestias,
id. Fam. 2, 16, 5; cf. Sall. H. 2, 41, 8 Dietsch:aes alienum,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:causam certaminis,
Liv. 22, 28, 4; cf.certamen,
id. 23, 26, 11; 25, 34, 10 al.:necessitates ad bellum,
id. 44, 27, 12:culpam,
to incur, Cic. Att. 11, 24, 1 al.:cruditatem,
Quint. 7, 3, 38; cf. id. 2, 10, 6:morbum,
Plin. 30, 8, 21, § 65:pestilentiam,
id. 36, 27, 69, § 202:saginam corporis,
Just. 21, 2:causam valetudinis ex profluvio alvi,
Suet. Aug. 97 fin. et saep.: porca contracta, owed, due, sc. for the expiation of a crime, Cic. Leg. 2, 22, 57 fin. —In the lang. of business, t. t., to make a contract, conclude a bargain, to contract:b.rationem, rem cum illo,
Cic. Clu. 14, 41; cf. id. Off. 1, 17, 53; id. Sull. 20, 56; id. Att. 7, 7, 7:in tribuendo suum cuique et rerum contractarum fide,
id. Off. 1, 5, 14:ex rebus contrahendis,
id. ib. 3, 15, 61:in contrahendis negotiis,
id. ib. 2, 11, 40:adfinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis,
Vell. 2, 44, 3 et saep.—Transf. beyond the sphere of business:II.cum aliquo,
to have intercourse with, to associate with, Cic. Off. 1, 2, 4:nihil cum populo,
id. Tusc. 5, 36, 105.—In partic., with the prevailing idea of shortening or diminishing by drawing together (cf.: cogo, colligo, etc.), to draw close or together, to draw in, contract, shorten, narrow, lessen, abridge, diminish (freq. and class.; opp. porrigo, dilato, tendo).A.Lit.:2.animal omne membra quocumque volt flectit, contorquet, porrigit, contrahit,
Cic. Div. 1, 53, 120:pulmones tum se contrahunt adspirantes, tum intrante spiritu dilatant,
id. N. D. 2, 55, 136:contractum aliquo morbo bovis cor,
id. Div. 2, 16, 37; cf.:se millepeda tactu,
Plin. 29, 6, 39, § 136:bina cornua (opp. protendere),
id. 9, 32, 51, § 101: collum. Cic. Tusc. 2, 17, 41;opp. tendere,
Quint. 11, 3, 82:frontem,
to wrinkle, contract, Cic. Clu. 26, 72; Hor. S. 2, 2, 125:supercilia (opp. deducere),
Quint. 11, 3, 79:medium digitum in pollicem,
id. 11, 3, 92; cf.:contractum genibus tangas caput,
Hor. S. 2, 7, 61:gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo,
Hier. Ep. 53:castra,
Caes. B. G. 7, 40:vela,
Hor. C. 2, 10, 23; Quint. 12, prooem. § 4; cf. Cic. Att. 1, 16, 2:orbem (lunae),
Ov. M. 15, 198:umbras,
id. ib. 3, 144:orationem (with summittere),
Quint. 11, 1, 45; cf. id. 12, 11, 16:tempora dicendi,
id. 6, 5, 4 et saep.:lac,
to curdle, coagulate, Plin. 23, 7, 63, § 117.—Of bees:contracto frigore pigrae ( = contractae frigore pigro),
Verg. G. 4, 259; cf.:pigrum est enim contractumque frigus,
Sen. Ira, 2, 19, 2:horrida tempestas contraxit caelum,
narrows, Hor. Epod. 13, 1:vulnera,
Plin. 24, 8, 33, § 48; cf.cicatrices,
id. 12, 17, 38, § 77:ventrem,
to stop, check, Cels. 4, 19; cf.alvum,
id. ib.:vomitiones,
Plin. 20, 2, 6, § 11.—Esp., archit. t. t., to narrow, make smaller or tapering:B.columnam,
Vitr. 4, 3, 4; cf. id. 3, 3, 12; 4, 7, 2:pyramis XXIV. gradibus in metae cacumen se contrahens,
Plin. 36, 5, 4, § 31.—Trop., to draw in, lessen, check, restrain ( = certis limitibus quasi coartare et circumscribere;A.opp. remittere, diffundere): cui non animus formidine divum contrahitur?
Lucr. 5, 1219; cf.:te rogo, ne contrahas ac demittas animum,
do not suffer your spirits to droop, Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4; and:animos varietas sonorum (opp. remittere),
id. Leg. 2, 15, 38: terram quasi tristitiā (sol;opp. laetificas),
id. N. D. 2, 40, 102:ut et bonis amici quasi diffundantur et incommodis contrahantur,
are made sad, id. Lael. 13, 48 (cf. id. Tusc. 4, 6, 14):ex quibus intellegitur, appetitus omnes contrahendos sedandosque,
id. Off. 1, 29, 103; cf.cupidmem,
Hor. C. 3, 16, 39 et saep. —Hence, contractus, a, um, P. a. (acc. to II.), drawn together into a narrow space, i. e. compressed, contracted, close, short, narrow, abridged, restricted, limited, etc.Lit.:B.tanto contractioribus ultimis digitis,
Quint. 11, 3, 95:nares contractiores habent introitus,
Cic. N. D. 2, 57, 145:contractior ignis,
smaller, Lucr. 5, 569:aequora,
Hor. C. 3, 1, 33; cf.freta,
Ov. F. 6, 495:locus (with exiguus),
Verg. G. 4, 295:Nilus contractior et exilior,
Plin. Pan. 30, 3: contractiora spatia ordinum, Col. 5, 5, 3.—Trop.1.Of language, etc.:2.et brevis ambitus verborum,
Cic. Brut. 44, 162; cf.:contractior oratio,
id. ib. 31, 120:propositum dicendi (opp. uberius),
Quint. 11, 1, 32:summissā atque contractā voce (opp. erectā et concitatā),
id. 11, 3, 175; so,vox,
id. 11, 3, 64: parvum opusculum lucubratum his jam contractioribus noctibus, Cic. Par. prooem. § 5.—In gen.:quae studia in his jam aetatibus nostris contractiora esse debent,
Cic. Cael. 31, 76:paupertas,
stinted, Hor. Ep. 1, 5, 20 (cf.:angusta pauperies,
id. C. 3, 2, 1);in the same sense transf. to the person: ad mare descendet vates tuus et sibi parcet Contractusque leget,
retired, solitary, id. ib. 1, 7, 12; cf.homo,
Verg. M. 78.— Adv.: contractē, on a contracted scale; only in comp.:assuescamus. servis paucioribus serviri, habitare contractius,
Sen. Tranq. 9, 3; Lact. 2, 8, 39 al.
Перевод: с латинского на английский
с английского на латинский- С английского на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский