-
1 angulus
angulus, ī, m. (vom Stamme ANG, griech ΑΓΧ, wovon ango, ἄγχω, angustus), die Ecke, der Winkel, I) jeder Ort, wo zwei Linien od. Flächen zusammenstoßen, auch der Innenraum zwischen zwei zusammenstoßenden Flächen, die Ecke, der Winkel, die Spitze, anguli omnes aedium, Plaut.: ang. dextri lateris, Sall. fr.: huius lateris alter ang. ad orientem solem spectat, Caes.: extremi anguli abaci, Vitr.: extremus ang. e saxo, Kante, Ov.: ang. oculorum, Augenwinkel, Cels. u. Marc. Emp.: parietum, Plin. – II) insbes.: 1) der mathemat. Winkel, ang. obtusus, stumpfer, Lucr.: dass. ang. hebes, Gromat. vet.: pares anguli, Cic.: horizonta rectis angulis secare, in rechten Winkeln durchschneiden, Sen. – 2) von Örtl., a) der Meeresküste, der Winkel, die Bucht, der Golf, Gallicus, Cato b. Charis. 207, 27; vgl. Auct. b. Afr. 62, 3 (wo es jedoch mehr = entlegener Winkel der Küste, entlegene Bucht). – b) eines Landes, der Winkel, die Ecke, Bruttius, Flor. 3, 20, 13: Venetorum, Liv. 5, 33, 10: Alpium, Liv. 29, 5, 9: extremus angulus agri Bruttii, Liv. 26, 41, 16: extremus od. ultimus Italiae angulus, Liv. 27, 51, 13. Flor. 2, 6, 51. – c) eine Befestigung, die in Form eines Dreiecks vorspringende Bastion, ang. muri, Liv. 21, 7, 5. – 3) mit dem Nbbgr. des Entlegenen, Einsamen, wie unser Winkel, Schlupfwinkel, in angulum aliquo ire, Ter.: in ullo angulo Italiae, Cic.: in ultimo et remotissimo terrarum orbis angulo, Vell.: humillimi et in angulo iacentes, Sen.: verächtl. von den Schulen im Ggstz. zum praktischen Leben, quas (res) isti in angulis personant, Cic. – im Bilde, hunc locum fugis et reformidas et me ex hoc, ut ita dicam, campo aequitatis ad istas verborum angustias et ad omnes litterarum angulos revocas, in alle Winkel, Ecken des Buchstabenkampfes, Cic. Caecin. 84. – / Plur. heterog. angula, Gromat. vet. 345, 1. – aggulus geschr. Varro bei Prisc. 1, 39.
-
2 angulus
angulus, ī, m. (vom Stamme ANG, griech ΑΓΧ, wovon ango, ἄγχω, angustus), die Ecke, der Winkel, I) jeder Ort, wo zwei Linien od. Flächen zusammenstoßen, auch der Innenraum zwischen zwei zusammenstoßenden Flächen, die Ecke, der Winkel, die Spitze, anguli omnes aedium, Plaut.: ang. dextri lateris, Sall. fr.: huius lateris alter ang. ad orientem solem spectat, Caes.: extremi anguli abaci, Vitr.: extremus ang. e saxo, Kante, Ov.: ang. oculorum, Augenwinkel, Cels. u. Marc. Emp.: parietum, Plin. – II) insbes.: 1) der mathemat. Winkel, ang. obtusus, stumpfer, Lucr.: dass. ang. hebes, Gromat. vet.: pares anguli, Cic.: horizonta rectis angulis secare, in rechten Winkeln durchschneiden, Sen. – 2) von Örtl., a) der Meeresküste, der Winkel, die Bucht, der Golf, Gallicus, Cato b. Charis. 207, 27; vgl. Auct. b. Afr. 62, 3 (wo es jedoch mehr = entlegener Winkel der Küste, entlegene Bucht). – b) eines Landes, der Winkel, die Ecke, Bruttius, Flor. 3, 20, 13: Venetorum, Liv. 5, 33, 10: Alpium, Liv. 29, 5, 9: extremus angulus agri Bruttii, Liv. 26, 41, 16: extremus od. ultimus Italiae angulus, Liv. 27, 51, 13. Flor. 2, 6, 51. – c) eine Befestigung, die in Form eines Dreiecks vorspringende Bastion, ang. muri, Liv. 21, 7, 5. – 3) mit dem Nbbgr. des Entlegenen, Einsamen, wie unser Winkel, Schlupfwinkel, in angulum aliquo ire, Ter.: in————ullo angulo Italiae, Cic.: in ultimo et remotissimo terrarum orbis angulo, Vell.: humillimi et in angulo iacentes, Sen.: verächtl. von den Schulen im Ggstz. zum praktischen Leben, quas (res) isti in angulis personant, Cic. – im Bilde, hunc locum fugis et reformidas et me ex hoc, ut ita dicam, campo aequitatis ad istas verborum angustias et ad omnes litterarum angulos revocas, in alle Winkel, Ecken des Buchstabenkampfes, Cic. Caecin. 84. – ⇒ Plur. heterog. angula, Gromat. vet. 345, 1. – aggulus geschr. Varro bei Prisc. 1, 39. -
3 acutiangulum
acūtiangulum, ī, n. (acutus u. angulus), der spitze Winkel (als Übersetzung von ὀξυγώνιον), Gromat. vet. p. 378, 18 u. p. 390, 10.
-
4 aequiangulus
aequiangulus, a, um (aequus u. angulus), gleichwinkelig, Ps. Boëth. de art. geom. p. 389, 9 u. 11 Fr. (= 392, 10 u. 12 L.).
-
5 aequicrurius
aequicrūrius, a, um (aequus u. crus), gleichschenkelig, angulus, Mart. Cap. 6. § 712.
-
6 angellus
-
7 angularis
angulāris, e (angulus), winkelig, eckig, lapis, der gerade Winkel hat, quadratisch ist, Cato u. Eccl.: pilae, Eckpfeiler, Vitr.: columnae, Vitr.: figura, linea, Boëth. – Subst., a) angulāris, is, m., ein viereckiges Gefäß, Apic. 5, 194 u. 206; 7, 265. – b) angulāria, ium, n., das Winkelmaß, Vulg. Iesai. 44, 13.
-
8 angularius
angulārius, a, um (angulus), an od. in einer Ecke befindlich, -liegend, Procul. dig. 18, 1, 69. Corp. inscr. Lat. 10, 1781 (wo angolarius); vgl. Gloss. ›angularius, γωνιαιος‹.
-
9 angulatim
angulātim, Adv. (angulus), von Winkel zu Winkel, von Ecke zu Ecke, Diom. 407, 8. Apul. met. 3, 2 u. 9, 41. Sidon. ep. 7, 9.
-
10 angulatus
angulātus, a, um (angulus), mit Ecken versehen, eckig, scalprum, Corp. inscr. Lat. 4, 1712 (wo synk. anglatum): corpuscula, Cic. de nat. deor. 1, 66. Lact. de ira dei 10, 8: mundus, Tert. ad nat. 2, 4.
-
11 angulo
angulo, āre (angulus), eckig machen, Ambros. ep. 45, 10. Ven. Fort. 5, 6 pr. 8. – Vgl. angulatus.
-
12 angulosus
angulōsus, a, um (angulus), voll Ecken, eckig, folium, gemma, Plin.: acini, Plin.: turris, Augustin. c. litt. Petil. 3, 24.
-
13 angustus
angustus, a, um (v. Stamme ANG, griech. ΑΓΧ, wovon auch ango, ἄγχω, angulus), eng, schmal, I) eig.: a) v. Örtl., eng, schmal, nicht geräumig (Ggstz. latus), pons, Cic.: fenestra, Col.: vascula oris angusti, Quint.: via, semita, Liv.: scrobis, Tac.: trames, Plin. u. (bildl.) Lact.: montes, schmale (= steil abfallende), Caes.: non angustior amne, Ov.: fauces portus angustissimae, Caes. – subst., angustum, ī, n., die Enge, der enge Raum, per angustum, Lucr.: in angusto laborare, Sen.: in angusto tendere (kampieren), Liv.: in angusto si est, Cels.: Plur., Thermopylarum angusta, Sen.: angusta viarum, Verg. u. Tac. – b) v. anderen Dingen, eng, schmal, knapp, kurz (Ggstz. latus, amplus), conus, Lucr.: sagitta, mit schmaler Spitze, Cels.: spiritus angustior, kurzer Atem, Cic.: poet., intonet angusto pectore Callimachus, engbrüstig (u. dah. in kurzen, einfachen Sätzen), Prop.: sus, schmal, schmächtig, Plin.: folia, Plin.: clavus, der schmale Purpurstreif an der Tunika (Ggstz. latus cl.), Vell. u. Suet.: odor rosae, kurzer, d.i. nicht weit riechender Duft, Plin.: habenae, knapp, straff angezogen, Tibull. – II) übtr.: 1) im allg.: in angustum concludere, adducere, deducere, etwas in die Enge ziehen, d.i. einschränken, beschränken, Cic.: in angustum deducere perturbationes, die Leidenschaften beschränken, bezähmen, zügeln, Cic. – u. angustā differentiā, mit unmerklichem Unterschiede, Plin. 21, 23 zw. (Detl. differentia etiam gustu). – n. pl. subst., angusta, das Beschränkte (Ggstz. longe et late pervagata), Cic. top. 69. – 2) insbes.: a) v. der Zeit, beschränkt, knapp zugemessen, kurz, nox, dies, Ov.: tempus tum liberum tum angustum, Quint. – b) v. Besitz, Vermögen, Aufwand usw., knapp, beschränkt, dürftig, spärlich, gering, res frumentaria, Caes.: aquatio, Auct. b. Afr. 51, 5: liberalitas angustior, Cic.: pauperies, Hor.: angustas civium domos, auch die Haushaltungen der Bürger eng begrenzt (beschränkt) gewesen seien, Tac.: tenuis et ang. ingenii vena, Quint. – c) v. andern äußern Lebensverhältnissen, beschränkt, beengt, bedenklich, mißlich, res angustae, Cic.: fides angustior, geschwächter Kredit, Caes.: defensio, beschränkte, Cic.: so auch ang. et lubrica oratio, Tac. – subst., angustum, ī, n., die Klemme, die bedenkliche-, mißliche Lage, Verlegenheit, Not, in angustum nunc meae coguntur copiae, Ter.: res est in angusto, Caes.: spes est in angusto, es besteht wenig Hoffnung, Cels.: in angustum venire, ins Gedränge, in Verlegenheit kommen, Cic. – d) v. der sinnl. Empfindung, beschränkt, sensus (Plur.), Cic. Acad. 1, 44. – e) v. Gemüt u. Charakter, beschränkt, niedrig, engherzig, animi angusti est, es zeugt von Engherzigkeit, Cic.: alii minuti et angusti, Cic. – f) vom Vortrag, von der Rede usw., α) der »Form« nach auf wenige, kurze Sätze eingeschränkt, gedrängt, kurz, einfach, ang. et concisae disputationes, Cic.: quod si et angusta quaedam atque concisa et alia est collatata et diffusa oratio, Cic. – β) dem »Inhalt« nach in den Ansichten beschränkt, engherzig u. dah. auch peinlich, minutae angustaeque concertationes, Cic.: pungunt, quasi aculeis, interrogatiunculis angustis, mit ihren peinlichen Konsequenzmachereien, Cic.
-
14 Caledones
Calēdones, um, Akk. as, m., die Bewohner von Kaledonien (s. im folg. Caledonia), die Kaledonier, Flor. 3, 10, 18. Auct. inc. (Eumen.) pan. Constant. Aug. 7. § 2. – Dav.: a) Calēdonia (Variante Calidonia), ae, f., Gegend des alten Britannien, j. das nordwestliche Schottland, das Hochland, Tac. Agr. 10 sqq. – b) Calēdonius (Calidonius), a, um, kaledonisch, silva, Plin.: saltus, Flor.: Britanni, Lucan. – c) Calidonicus, a, um, kaledonisch, angulus, Solin. 22, 1 M.
-
15 clusaris
clūsāris, e (cludo), I) zum Schlusse dienend, den Schluß bildend, lapidis portio, Grom. vet.: angulus, Gromat. vet.: latus, Gromat. vet. – II) absperrend, aqua, Corp. inscr. Lat. 6, 11535.
-
16 coxa
coxa, ae (altind. kákšā, Achselgrube, ahd. hahsa, Kniebug des Hinterbeins, nhd. Hachse, bayr. Haxn), I) die Hüfte, Cels. u. Plin. ep.: leporis, ein Hasen(hüft)bein mit dem Fleisch, Mart. – Plur. coxae, Hüftgelenke, Cels. 4, 22. Cael. Aur. chron. 4, 3, 38 (vgl. 5, 1, 2). – II) übtr.: c. agrorum, die Einbiegung, neben angulus, Gromat. vet. 139, 16 u.a.
-
17 delubrum
dēlūbrum, ī, n. (de u. luo), der Tempel, das Heiligtum, als Sühn- u. Reinigungsort, Iunonis Laciniae, Liv.: noctu ex delubro audita vox, Liv.: delubrum eius (Homeri) in oppido dedicare, Liv.: nec templum apud eos visitur aut delubrum, Amm.: nullus angulus fuit, ubi delubrum aut fanum aut templum non sit, M. Caes. bei Fronto: Plur. = heilige Hallen, delubra caelitum, Acc. fr.: ambitiosi templi delubra, Amm.: deorum templa ac delubra, Cic.: Musarum delubra, Cic. – übtr., (iudicia) delubra sunt aequitatis, Amm. 30, 4, 13.
-
18 denormo
dē-nōrmo, āre (de u. norma), I) aus dem rechten Winkel bringen, schiefwinkelig machen, o si angulus (Ecke) ille proximus accedat, qui nunc denormat agellum, der ihm zum Quadrat (= um ein Quadrat zu bilden) noch fehlt, Hor. sat. 2, 6, 8 sq. – II) nach dem Winkelmaß ziehen, lineam, Gromat. vet. 345, 20.
-
19 directiangulus
dīrēctiangulus, a, um (directus u. angulus), rechtwinkelig, Mart. Cap. 6. § 712.
-
20 euthygrammos
euthygrammos, on (ευθύγραμμος), geradlinig, gerade, recht (rein lat. normalis), angulus, Gromat. vet. 100, 10; vgl. 411, 20 u. 413, 10: euthygrammoe formae sunt, quae rectis lineis continentur, Censorin. fr. 7. § 2: subst., euthy- grammum, ī, n., das Lineal, Richtscheit (rein lat. norma), Vitr. 1, 1, 4.
См. также в других словарях:
ANGULUS — (лат. угол), термин, очень распространенный в анатомии; им обозначают выступы, перегибы, изломы кости, соединение под углом частей одной кости или нескольких костей или хрящей (и частей их). Как пример можно привести angulus frontalis,… … Большая медицинская энциклопедия
Angŭlus [1] — Angŭlus (lat.), Winkel od. Ecke, s.d … Pierer's Universal-Lexikon
Angŭlus [2] — Angŭlus (a. Geogr.), Stadt der Vestiner in Italien, j. St. Angelo Civita … Pierer's Universal-Lexikon
ANGULUS — inter pauperum privilegia apud Hebraeos. Vide infra Pauperes … Hofmann J. Lexicon universale
Angulus — Ạn|gulus [aus lat. angulus, Gen.: anguli = Ecke, Winkel] m; , ...li: Winkel (der z. B. von Knochenflächen, Knochenästen u.Angulusa. gebildet wird; Anat.). Ạn|gulus acromia̱|lis: tastbarer Knochenpunkt, an dem der seitliche Rand des ↑Acromions… … Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke
Angulus — An|gu|lus der; , ...li <aus gleichbed. lat. angulus> Winkel (der beispielsweise an Knochenflächen, ästen u. a. gebildet wird; Anat.) … Das große Fremdwörterbuch
angulus iridis — angulus iridocornealis [TA] iridocorneal angle: a narrow recess between the sclerocorneal junction and the attached margin of the iris, marking the periphery of the anterior chamber of the eye; it is the principal exit site for the aqueous humor … Medical dictionary
ANGULUS INFECTIOSUS — ANGULUS INFECTIOSUS, сж. Impetigo … Большая медицинская энциклопедия
Angulus craniofacialis — priekinis kiaušo kampas statusas T sritis topografinė išorės anatomija atitikmenys: lot. Angulus craniofacialis; Angulus frontonasalis ryšiai: platesnis terminas – galva … Paukščių anatomijos terminai
Angulus frontonasalis — priekinis kiaušo kampas statusas T sritis topografinė išorės anatomija atitikmenys: lot. Angulus craniofacialis; Angulus frontonasalis ryšiai: platesnis terminas – galva … Paukščių anatomijos terminai
Angulus parietis palmaris lateralis — išorinis palmarinis sienos kampas statusas T sritis gyvūnų anatomija, gyvūnų morfologija atitikmenys: lot. Angulus parietis palmaris lateralis; Angulus parietis plantaris lateralis ryšiai: platesnis terminas – raginė siena … Veterinarinės anatomijos, histologijos ir embriologijos terminai