-
1 all over
[o:l 'ëuvë:(r)] kudo -
2 all over the world
all over the world, all the world over [o:l ouvë:(r) dhë wë:ld] në të gjithë botën -
3 all
[o:l] adj., pron.,n.,adv. -adj 1. i gjithë, i tërë; all my life gjithë jetën ; why me, of all people pse pikërisht mua? 2. çdo, çfarëdo; gjithë; beyond all doubt jashtë çdo dyshimi; All Saints' Day fet. Dita e të Gjithë Shenjtorëve. 3. vetëm, veçse; all words and no thought veç fjalë e aspak mendim./-pron. gjithçka, gjithkush; çdo gjë, të gjithë; all of us të gjithë ne; all that glitters is not gold s'është flori gjithçka që ndrit; it's all the go [its o:l dhë gou] është në modë; është bërë modë-n. gjithçka; above all mbi të gjitha; after all në fund të fundit; all at once befas, papritur, sakaq; all in all në tërësi; at all a) sadopak; b) fare: I don't know at all nuk e di fare; not at all aspak, fare; s'ka gjë!, të lutem! all is well gjithçka në rregull; for all (that) ndonëse, megjithëse; for all I know me sa di unë; in all gjithësej; once (and) for all njëherë e përgjithmonë.- adv. tërësisht, plotësisht; all alone a) krejt vetëm; b) vetë, krejt, vetë; all along gjithë kohës; all but pothuaj; he was all but dead from fatigue ishte si (gati) i vdekur nga lodhja; all clear gjithçka në rregull, s'ka më rrezik; all for plotësisht dakord, i etur; all in a) i këputur; b) të gjitha të përfshira (në çmim); c) pakufizim; all one to (me) është njësoj (për mua), s'ka rëndësi; all that fort, edhe aq; all over kudo; all right a) në rregull, pranoj, dakord; b) shëndosh e mirë, krejt në rregull, siç duhet; all the better sa më mirë; all up (with) në mbarim; it is all up with him i ka ardhur fundi; go all out i bëj të gjitha, s'kursehem; all clear [o:l klië:] n 1. usht. mbarim i alarmit, alarmi mbaroi!. 2. gjithçka në rregull.* * *të gjithë -
4 world
[wë:ld] n 1. botë; all over the world, all the world over në të gjithë botën; around-the-world tour udhëtim rreth botës; the New World Amerika; the Third World pol. Bota e Tretë; the insect world bota e insekteve. 2. fig. fushë, sferë, botë; the world of arts bota e artit. 3. jetë e gjallë; jetë shoqërore/ekonomike, botë; ready to go out into the world gati për t'u futur në jetën e gjallë; she's not long for this world ajo nuk e ka të gjatë. 4. raca njerëzore, njerëzimi; njerëzit, bota; the whole world knows it e dinë të gjithë, e di gjithë bota. 5. gjithësia. 6. gj.fol. (në shprehje emfatike) pafundësi; a world of shumë, pa masë; how/what/where/ why in the world...? si/çfarë/ku/pse dreqin/të shkretën..? 7. attr. botëror; i botës; i përbotshëm; universal.● all the world and his wife soji e sorollopi, i madh e i vogël; bring into the world sjell në jetë, lind; come into the world vij në jetë, lind; for all the world pikërisht; ngado që ta marrësh; in the world a) gjëkundi; b) gjësendi; nowhere in the world asgjëkundi; nothing in the world asgjë në botë; on a world scale në shkallë botërore; on top of the world me fletë, fluturoj; out of this world gj.fol. a) madhështor; i paarritshëm; i mrekullueshëm; b) hyjnor; world without end përgjithmonë.● world champion ['wë:ld 'çæmpiën] n. kampion botëror/i botës● world championship ['wë:ld 'çæmpiënship] n. kampionat botëror● World Court (the) ['wë:ld ko:t] n. Gjyqi Ndërkombëtar● World Cup (the) ['wë:ld kap] n. Kupa e Botës● world fair [wë:ld feë] n. panair ndërkombëtar● world-famous ['wë:ld feimës] adj. me famë botërore● World Health Organization (the) [wë:ld helth,o:gënai'zeishën] n. Organizata Botërore e Shëndetit● worldliness [wë:ldlinis] n. natyrë materialiste (e njeriut); natyrë tokësore/johyjnore● worldly ['wë:ldli] adj 1. tokësor; i kësaj bote. 2. materialist. 3. me përvojë; me këmbë në tokë. 4. lëndor, material; worldly goods të mira materiale● worldly-minded ['wë:ldli 'maindid] adj. materialist; me këmbë në tokë● worldly wisdom ['wë:ldli 'wizdëm] n. përvojë jetësore● worldly-wise ['wë:ldli uaiz] adj. i rrahur, me përvojë● world-shaking ['wë:ld 'sheiking] adj. i mahnitshëm● World title (the) [wë:ld 'taitël] n. titulli kampion i botës; the World title fight ndeshje për titullin e kampionit të botës (në boks)● World War One/Two [wë:ld wo:(r) uan/tu:] n. hist. Lufta l/ll Botërore● world-weariness ['wë:ld wië:(r)nis] n. neveri nga bota/ nga jeta● world-weary ['wë:ld wiëri] adj. i lodhur/i mërzitur nga jeta* * *bota -
5 cry
[krai] v 1. thërras, bërtas; cry with pain bërtas nga dhimbja. 2. qaj. 3. bërtas, kërkoj me zë të lartë. 4. njoftoj, them me zë të lartë; cry the news all over the town e hap lajmin në të gjithë qytetin● cry down [krai daun] nënçmoj, ia ul vlerat● cry for [krai fo:] a) kërkoj, lutem; b) kam shumë nevojë për; cry one's eyes/heart qaj me dënesë; give sb sth to cry for/about e ndëshkoj dike pse qan pa shkak; cry for the moon kërkoj qiqra në hell● cry off [krai of] shkel një marrëveshje, nuk pranoj të bëj● cry out [krai aut] a) bërtas, ulërij; b) ankohem● cry up [krai ap] lëvdoj, mburr së tepërmi diçka-n 1. thirrje, britmë (gëzimi, frike, dhimbjeje etj). 2. qarje, të qarë; vaj. 3. thirrje, parrullë. 4. njoftim, shpallje (me zë). 5. lutje. 6. lehje e zagarëve.● a far cry a) larg prej; b) shumë ndryshe, ka shumë ndryshim nga; in full cry në ndjekje nga afër, këmbakëmbës; much cry and little wool fjalë shumë e punë pak; within cry of në një largësi nga ku dëgjohet● crybaby ['kraibeibi] n. qaraman● crying ['krajing] adj 1. britës; qarës. 2. fort i keq, serioz; flagrant; crying injustice padrejtësi sheshit; a crying need for sth nevojë e ngutshme për diçka.● for crying out loud! edhe kjo ishte mangët!; ky është kulmi!* * *qaj -
6 achy
[eiki] adj. gj.fol. dhembur, që dhemb● I feel feel achy all over - më dhemb gjithë trupi -
7 go
[gou] v. (went; gone) 1. shkoj; we went by bus ne shkuam me autobus; go shopping shkoj për të bërë pazaret. 2. iki,largohem; I have to go duhet të iki; let's go! ikim! what time does the train go? kur niset treni? 3. bëhem; jam; go hungry më merr uria; go unpunished shpëtoj pa u ndëshkuar; go mad çmendem; go grey thinjem. 4. ikën, kalon (koha). 5. zhvillohet; go well/ badly shkon mirë/keq; how is it going? si duket puna? 6. ecën, punon; the car won't go makina nuk ecën. 7. (qëllim,vendim); be going to do sth do të bëj diçka; it's going to rain do të bjerë shi; it's not going to be easy nuk do të jetë e lehtë. 8. bie (zilja, sirena). 9. harxhohet; all the money goes for food and rent të gjitha paratë shkojnë për ushqimin dhe qiranë. 10. i jepet; go to i kalojnë, ijepen. 11. hiqet qafe, zhduket; he'll have to go ai duhet të qërohet; everything must go i gjithë malli duhet të shitet. 12. digjet, prishet (sigureca etj). 13. bie, humbet (shikimi, dëgjimi). 14. shkon, ujdis me (një ngjyrë, model etj). 15. e ka vendin, i takon; the plates go in the cupboard pjatat e kanë vendin në bufe. 16. mat. pjesëtohet, hyn; three into two won't go treshi te dyshi nuk hyn. 17. thotë (kënga etj); as the saying goes siç thotë ajo fjala e popullit. 18. (në këshilla) ruhu, kujdes se mos; now don't go catching a cold kujdes mos marrësh ndonjë të ftohtë. 19. vete; you've gone and done it now! ama, të bukur punë vajte e bëre! 20. bën (kafsha); the dog went "woof'' qeni bëri "ham". 21. i drejtohem; go to court i drejtohem gjyqit. 22. vdes; his wife went first e para vdiq e shoqja. 23. fig. gëlltis, duroj, honeps; I can't go tea nuk e duroj dot çajin.● as people/things go duke patur parasysh të tjerët/të tjerat; go all out bëhem copë, përpiqem me të gjitha forcat.-n 1. ikje, vajtje. 2. gj.fol. vrull, energji. 3. gjendje e punëve. 4. gj.fol. mode, stil. 5. gj.fol. provë, përpjekje; let's have another go at this problem let'i kthehemi edhe njëherë këtij problemi. 6. sukses. 7. gj.fol. ujdi, marrëveshje; it's a go u morëm vesh.● have a go! jepi! provoje! it's my go e kam unë radhën; be on the go jam në lëvizje, jam në aktivitet; no go gj.fol. punë që s'bëhet; e pamundur; gjë pavlerë.● go about [gou ë'baut] a) merrem me, jam i zënë me; b) leviz tutjetëhu; c) kthehem, ndërroj drejtim● go ahead a) vazhdoj; b) përparoj, bëj përpara● go along [gou ë'long] a) bie dakord; bashkëpunoj; b) përparoj; vazhdoj; as you go along aty për aty, në vend; go along with mbështes, përkrah (një plan); ndjek (dikë)● go around [gou ë'raund] a) vij vërdallë, dal e bredh; b) shoqërohem (me dikë); c) qarkullon (një fjalë); d) ka për të gjithë● go back [gou bæk] a) kthehem; rikthehem; b) tërhiqem, zmbrapsem; c) e kafillimin, shkon deri tek; daton; d) i rikthehem (diçkaje); go back to a subject i kthehem sërish një teme; e) shtrihet● go back on [gou bæk on] a) anuloj (vendimin); b) nuk mbaj, shkel (premtimin); ha fjalën; c) tradhtoj, pres në besë (mikun)● go before [gou bi'fo:] ndodh më përpara● go by [gou bai] a) shkon, kalon (koha); b) nisem nga, udhëhiqem nga● go down [gou daun] a) ulet, bie (çmimi); b) pranohem; pritem; go down badly më presin keq; c) perëndon (dielli); d) shfryhet (balloni); e) zbret● go down with [gou daun with] më zë (një sëmundje)● go for [gou fo:] a) përpiqem të kap; b) zgjedh; c) më tërheq; d) turrem, sulem; e) vlen; does this go for me too? a vlen kjo edhe për mua? f) përkrah, mbështes● go in [gou in] futem, hyj● go in for [gou in fo:] a) marr pjesë; b) paraqitem (në provim); c) përpiqem të bëj; d) futem në (një profesion); e) shijoj; jepem pas● go into [gou 'intu:] a) mat. hyn (te një numër); b) hetoj, shqyrtoj; c) hyj në (një profesion); d) hyj në (një profesion); d) hyj në hollësira, shtjelloj; e) filloj të; go into a rage filloj të nxehem● go in with [gou in with] bashkohem me; marr pjesë në● go it [gou it] gj.fol. eci shpejt, shpejtoj● go it alone [gou daun] e bëj vetë; veproj i pavarur● go off [gou of] a) iki, largohem; b) shkrehet (pushka); c) ngec, nuk punon; d) bie (zilja); e) prishet (ushqimi); f) fiket (drita); ndërpritet (ngrohja); g) ngjet, ndodh● go off with [gou of with] marr● go on [gou on] a) ndodh, ngjet, zhvillohet; b) zë të punojë; c) shkoj përpara; d) vazhdoj (të bëj); e) shkoj gjetiu; f) flas pa pushim; go on abou something s'pushoj së foluri përdiçka; g) mbështetem në, nisem nga● go on at [gou on æt] ngacmoj● go one better [gou uan 'betë:] a) ia kaloj; b) e shtoj (bastin)● go out [gou out] a) dal; b) dal shetitje; c) fiket (cigarja etj); d) del nga moda; e) shoqërohem (me dikë); f) bëj grevë● go over [gou 'ouvë:(r)] a) shqyrtoj, verifikoj; b) rishikoj; rilexoj; c) ribëj; d) ia dal mbanë; e) ndërroj parti; f) zhrg. zhdëp në dru● go over to [gou 'ouvë:(r) tu:] a) kaloj në (diçka tjetër); b) ndërroj parti; c) rad.,tv. ndërroj kanal● go round [gou 'ouvë:(r) raund] a) mjafton për të gjithë; b) vërtitet● go through [gou thru:] a) provoj, kaloj; vuaj, pësoj; b) harxhoj, shpenzoj; c) kontrolloj, hetoj; d) lexoj (një listë); e) kaloj, pranohem● go through with [gou thru: with] i shkoj deri në fund● go together [gou të'gedhë(r)] shoqërohem vazhdimisht● go towards [gou të'wo:dz, two:dz, 'to:dz] kontribuoj për● go under [gou 'andë:(r)] a) zhytem, fundosem; b) rrënohem, falimentoj, marr fund● go up [gou ap] a) ngjitem; b) rritet (çmimi); c) ngrihet (godina); d) pëlcet, shpërthen; e) ( in flames) merr zjarr● go with [gou with] a) shoqëroj; b) shkon, është në harmoni me; go without bëj pa, s'kam nevojë për (diçka)● let go [let gou] a) lë, lëshoj; b) heq dorë; c) ia var● let oneself go [let uanself gou] a) nuk përmbahem; b) ia var vetes● to go [tu: gou] a) mbeten; there are only two days to go kanë mbetur edhe dy ditë; b) amer. për ta marrë me vete; she ordered two hamburgers to go ajo porositi dy hamburger për t'i marrë me vete* * *shkoj -
8 BIOS
['baios] n. shkurtesë nga b asic i nput o utput s ystem ( BIOS) sistemi themelor për hyrje-dalje ( informatikë)What is BIOS?BIOS is an acronym for Basic Input/Output System. It is the boot firmware program on a PC, and controls the computer from the time you start it up until the operating system takes over. When you turn on a PC, the BIOS first conducts a basic hardware check, called a Power-On Self Test (POST), to determine whether all of the attachments are present and working. Then it loads the operating system into your computer's random access memory, or RAM.The BIOS also manages data flow between the computer's operating system and attached devices such as the hard disk, video card, keyboard, mouse, and printer.The BIOS stores the date, the time, and your system configuration information in a battery-powered, non-volatile memory chip, called a CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) after its manufacturing process.Although the BIOS is standardized and should rarely require updating, some older BIOS chips may not accommodate new hardware devices. Before the early 1990s, you couldn't update the BIOS without removing and replacing its ROM chip. Contemporary BIOS resides on memory chips such as flash chips or EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory), so that you can update the BIOS yourself if necessary.For detailed information about BIOS updates, visit:What is firmware?Firmware consists of programs installed semi-permanently into memory, using various types of programmable ROM chips, such as PROMS, EPROMs, EEPROMs, and flash chips.Firmware is non-volatile, and will remain in memory after you turn the system off.Often, the term firmware is used to refer specifically to boot firmware, which controls a computer from the time that it is turned on until the primary operating system has taken over. Boot firmware's main function is to initialize the hardware and then to boot (load and execute) the primary operating system. On PCs, the boot firmware is usually referred to as the BIOS.What is the difference between memory and disk storage?Memory and disk storage both refer to internal storage space in a computer.The term memory usually means RAM (Random Access Memory). To refer to hard drive storage, the terms disk space or storage are usually used.Typically, computers have much less memory than disk space, because RAM is much more expensive per megabyte than a hard disk. Today, a typical desktop computer might come with 512MB of RAM, and a 40 gigabyte hard disk.Virtual memory is disk space that has been designated to act like RAM.Computers also contain a small amount of ROM, or read-only memory, containing permanent or semi-permanent (firmware) instructions for checking hardware and starting up the computer. On a PC, this is called the BIOS.What is RAM?RAM stands for Random Access Memory. RAM provides space for your computer to read and write data to be accessed by the CPU (central processing unit). When people refer to a computer's memory, they usually mean its RAM.New computers typically come with at least 256 megabytes (MB) of RAM installed, and can be upgraded to 512MB or even a gigabyte or more.If you add more RAM to your computer, you reduce the number of times your CPU must read data from your hard disk. This usually allows your computer to work considerably faster, as RAM is many times faster than a hard disk.RAM is volatile, so data stored in RAM stays there only as long as your computer is running. As soon as you turn the computer off, the data stored in RAM disappears.When you turn your computer on again, your computer's boot firmware (called BIOS on a PC) uses instructions stored semi-permanently in ROM chips to read your operating system and related files from the disk and load them back into RAM.Note: On a PC, different parts of RAM may be more or less easily accessible to programs. For example, cache RAM is made up of very high-speed RAM chips which sit between the CPU and main RAM, storing (i.e., caching) memory accesses by the CPU. Cache RAM helps to alleviate the gap between the speed of a CPU's megahertz rating and the ability of RAM to respond and deliver data. It reduces how often the CPU must wait for data from main memory.What is ROM?ROM is an acronym for Read-Only Memory. It refers to computer memory chips containing permanent or semi-permanent data. Unlike RAM, ROM is non-volatile; even after you turn off your computer, the contents of ROM will remain.Almost every computer comes with a small amount of ROM containing the boot firmware. This consists of a few kilobytes of code that tell the computer what to do when it starts up, e.g., running hardware diagnostics and loading the operating system into RAM. On a PC, the boot firmware is called the BIOS.Originally, ROM was actually read-only. To update the programs in ROM, you had to remove and physically replace your ROM chips. Contemporary versions of ROM allow some limited rewriting, so you can usually upgrade firmware such as the BIOS by using installation software. Rewritable ROM chips include PROMs (programmable read-only memory), EPROMs (erasable read-only memory), EEPROMs (electrically erasable programmable read-only memory), and a common variation of EEPROMs called flash memory.What is an ACPI BIOS?ACPI is an acronym that stands for Advanced Configuration and Power Interface, a power management specification developed by Intel, Microsoft, and Toshiba. ACPI support is built into Windows 98 and later operating systems. ACPI is designed to allow the operating system to control the amount of power provided to each device or peripheral attached to the computer system. This provides much more stable and efficient power management and makes it possible for the operating system to turn off selected devices, such as a monitor or CD-ROM drive, when they are not in use.ACPI should help eliminate computer lockup on entering power saving or sleep mode. This will allow for improved power management, especially in portable computer systems where reducing power consumption is critical for extending battery life. ACPI also allows for the computer to be turned on and off by external devices, so that the touch of a mouse or the press of a key will "wake up" the computer. This new feature of ACPI, called OnNow, allows a computer to enter a sleep mode that uses very little power.In addition to providing power management, ACPI also evolves the existing Plug and Play BIOS (PnP BIOS) to make adding and configuring new hardware devices easier. This includes support for legacy non-PnP devices and improved support for combining older devices with ACPI hardware, allowing both to work in a more efficient manner in the same computer system. The end result of this is to make the BIOS more PnP compatible.What is CMOS?CMOS, short for Complementary Metal Oxide Semiconductor, is a low-power, low-heat semiconductor technology used in contemporary microchips, especially useful for battery-powered devices. The specific technology is explained in detail at:http://searchsmb.techtarget.com/sDefinition/0,,sid44_gci213860,00.htmlMost commonly, though, the term CMOS is used to refer to small battery-powered configuration chips on system boards of personal computers, where the BIOS stores the date, the time, and system configuration details.How do I enter the Setup program in my BIOS?Warning: Your BIOS Setup program is very powerful. An incorrect setting could cause your computer not to boot properly. You should make sure you understand what a setting does before you change it.You can usually run Setup by pressing a special function key or key combination soon after turning on the computer, during its power-on self test (POST), before the operating system loads (or before the operating system's splash screen shows). During POST, the BIOS usually displays a prompt such as:Press F2 to enter SetupMany newer computers display a brief screen, usually black and white, with the computer manufacturer's logo during POST.Entering the designated keystroke will take you into the BIOS Setup. Common keystrokes to enter the BIOS Setup are F1, F2, F10, and Del.On some computers, such as some Gateway or Compaq computers, graphics appear during the POST, and the BIOS information is hidden. You must press Esc to make these graphics disappear. Your monitor will then display the correct keystroke to enter.Note: If you press the key too early or too often, the BIOS may display an error message. To avoid this, wait about five seconds after turning the power on, and then press the key once or twice.What's the difference between BIOS and CMOS?Many people use the terms BIOS (basic input/output system) and CMOS (complementary metal oxide semiconductor) to refer to the same thing. Though they are related, they are distinct and separate components of a computer. The BIOS is the program that starts a computer up, and the CMOS is where the BIOS stores the date, time, and system configuration details it needs to start the computer.The BIOS is a small program that controls the computer from the time it powers on until the time the operating system takes over. The BIOS is firmware, which means it cannot store variable data.CMOS is a type of memory technology, but most people use the term to refer to the chip that stores variable data for startup. A computer's BIOS will initialize and control components like the floppy and hard drive controllers and the computer's hardware clock, but the specific parameters for startup and initializing components are stored in the CMOS. -
9 watch
watch I [woç] n. orë (dore, xhepi)watch II [woç] v.,n. -v 1. shikoj; vështroj; vëzhgoj; vrojtoj; they need watching ata duhet t'i mbash nën vëzhgim; watch and you'll see how it's done hap sytë që të shikosh sesi bëhet. 2. ruaj; mbaj nën vërejtje; kontrolloj; watch the time kontrolloj orën. 3. kam kujdes, ruhem; watch how you drive hap sytë kur nget makinën; watch your language! mbaj gojen!, kujdes kur flet! watch your step! kujaes/ruaju mos pengohesh! watch your step!, watch how you go!, watch yourself! ki kujdes mos..., sakën se.., se mos bën gabim e..! watch the clock i mbaj sytë te ora (që të lë punën); watch she does all her homework kontrolloje që t'i bëjë të gjitha detyrat. 4. ruaj, përgjoj, pres (rastin); watch one's chance pres çastin e përshtatshëm.-n 1. vëzhgim; vrojtim; be on the watch for dogs rri në vrojtim se mos shoh ndonjë qen. 2. ruajtje; keep watch over the bank ruaj bankën. 3. rojë; rojtar. 4. usht.,det. shërbim roje; ndërresë. 5. qëndrim zgjuar, ndejtje pa gjumë.● watch and ward ruaj.● watch out ['woç aut] a) ruaj, hap sytë; përgjoj; watch out! kujdes!, ruhu!, hap sytë! b) pres; watch out for trouble if... prit sherrin/telashe po qe se...● watch over ['woç 'ëuvë:(r)] ruaj; mbroj, kujdesem për● watchband ['vvoçbænd] n. rrip ore● watchcase ['woçkeis] n. kapakë të orës● watch chain ['woç çein] n. qostek, zinxhir sahati● watchdog committee ['woçdog kë'miti] n. amer. komitet vigjëlues● watcher ['woçë:(r)] n 1. vëzhgues; vrojtues; China watcher specialist i çështjeve kineze. 2. përgjues; survejues. 3. shikues, spektator. 4. kureshtar● watchmaker ['woçmeikë:] n. orëbërës, orëndreqës, sahatçi● watchman ['woçmën] n. rojë, rojtar; rojë nate● watch night ['woç nait] n. natë e Vitit të Ri; watch night service meshë e natës së Vitit të Ri● watch pocket ['woç 'pokit] n. xhep sahati● watchtower ['woçtauë:] n. kullë vrojtimi● watchword ['woçwë:d] n. parullë* * *shikoj; vështrim; orë -
10 well
well I [wel] n.,v. -n 1. pus (uji, nafte). 2. ndërt. kafaz (shkalle); kullë (ashensori). 3. Br. drejt. bankë e avokatëve. 4. fig. pus (njohurish) /-vi. del, gufon (loti).● well out a) kërcen (susta); b) shpërthejnë (lotët)well II [wel] adv., adj.,n., interj. -adv. ( better; best) 1. mirë; be doing well jam mirë; do well at school jam mirë me mësime; do quite well ndahem mjaft mirë; do well by sb tregohem i mirë me dikë, i bëj një të mirë dikujt; well I know it! e di fort mirë! 2. fort, mjaft, goxha; she is well past/over thirty ajo i ka kaluar me kohë të tridhjetat; well over a thousand shumë më tepër se njëmijë; he's well away është xurxull fare. 3. fare mirë; me të drejtë; one might well ask why fare mirë mund të shtrohet pyetja përse; she couldn't very well refuse ajo nuk ka sesi të refuzojë në asnjë mënyrë; you may as well tell her the truth bën mirë t'i thuash të drejtën; he apologized-well he might! ai kërkoi të falur dhe bëri shumë mirë! 4. plotësisht, mirë (e mirë); shake well before using tundeni mirë para përdorimit. 5. me hollësi, me imtësi.● as well a) gjithashtu, po ashtu; përveç kësaj; as well as a) si edhe; veç kësaj; b) po aq.-adj 1. i mirë; i kënaqshëm; that's all very well, but... në rregull me këtë, por..; dakord, po..; It's just as well she asked bëri mirë që pyeti. 2. mirë me shëndet; he doesn't feel well nuk ndihet mirë; get well soon! shërim të shpejtë!-interj. 1. pra; well, as I was saying pra, siç po thoja. 2. bah; well I never! bah, ç'më thua! 3. pa shiko; ja; Well! Well! Here's Jack! Shiko, shiko! Qenka Xheku! well there you are then! ja, e pe?● we'll [wi:l] = we shall; we will ne do të● well-adjusted [welë'xhastid] adj. i pjekur; i ekuilibruar; gjakftohtë● well-advised [welëd'vaizd] adj 1. i matur; i mençur. 2. i bërë me mend (veprim)● well-appointed [welë'pointid] adj. e pajisur mirë (shtëpi)● well-balanced ['wel'bælënst] adj 1. i balancuar/i rregulluar si duhet. 2. i matur, i përmbajtur● well-behaved [welbi'heivd] adj 1. i sjellshëm. 2. e urtë, e bindur (kafshë)● well-being [wel'biing] n. mirëqenie; mbarëvajtje● well-bred [wel'bred] adj 1. i sjellshëm, i edukuar. 2. nga familje e mirë. 3. race, e racës (kafshë)● well-connected [welkë'nektid] adj 1. nga familje e mirë; me lidhje të rëndësishme. 2. i përmbledhur (paragraf)● well-defined [weldi'faind] adj. i qartë; i përcaktuar mirë● well-disposed [weldis'pouzd] adj. dashamirës● well-doing [wel'du:ing] n 1. drejtësi. 2. mirësi● well-favo(u)red [wel'feivë:d] adj. i pashëm● well-fixed [wel'fikst] adj. gj.fol. i kamur, në gjendje● well-found [wel'faund] adj. i pajisur me të gjitha● well-founded [wel'faundid] adj. i bazuar; me themele të shëndosha● well-groomed [wel'gru:md] adj. i pastër; i ndrequr, i ujdisur● well-grounded [wel'graundid] adj 1. i bazuar; me themele të shëndosha. 2. i ditur, me njohuri të shëndosha● wellhead ['welhed] n 1. burim. 2. krye pusi● well-heeled [wel'hi:ld] adj. zhrg. i kamur; i pasur● well-informed ['welinfo:md] adj 1. i mirinformuar. 2. i ditur, me kulturë të gjerë● well-known ['welnëun] adj. i mirënjohur● well-mannered ['welmænë:d] adj. i sjellshëm, i lëmuar● well-marked [wel'ma:kt] adj. i qartë, i dallueshëm● well-meaning [wel'mi:ning] adj. dashamirës; me qëllime të mira● well-meant ['welment] adj. i nisur nga qëllimet më të mira● well-placed [wel'pleist] adj 1. në vend të përshtatshëm. 2. me pozitë● well-preserved [welpri'zë:vd] adj. i mbajtur mirë, që nuk e tregon moshën● well-proportioned [welprë'po:shënd] adj. i formuar, me trup të rregullt● well-rounded [wel'raundid] adj. i harmonishëm (stil); e ujdisur mirë (fjali)● well-spoken [wel'spoukën] adj 1. gojëtar, që di të flasë. 2. i thënë bukur, i shprehur si duhet● well-suited [wel'su:tid] adj. i përshtatshëm; i volitshëm● well-timed [wel'taimd] adj. i llogaritur mirë, në kohën e duhur● well-to-do [weltë'du:] adj. i kamur; i pasur● well-turned [wel'të:nd] adj 1. i shprehur bukur. 2. me trajtë të bukur/të rregullt● well-turned-out [weltë:nd'aut] adj. i veshur bukur, elegant● well-wisher ['welwishë:] n. dashamirës* * *mirë -
11 wool
[wul] n 1. lesh; it is all/pure wool është safi lesh; glass wool lesh xhami. 2. rrobë e leshtë. 3. zhrg. leshra, flokë të dredhur.● pull the wool over sb's eyes gj.fol. ia hedh dikujt, i hedh hi syve; all wool and a yard wide amer. fig. origjinal; i cilësisë së parë.● woolgathering ['wulgædhëring] n., adj. -n. hutim, pavëmendje./-adj. i hutuar, i pavëmendshëm; ëndërrues● woolgrower ['wulgrouë:] n. rritës delesh për lesh● wollen, amer. wolen ['wulën] adj.,n. -adj. i leshtë, leshi./-n. zak. pl. të leshta (stofra, veshje)● wollen goods ['wulën gudz] n. prodhime leshi● wool-lined ['wullaind] adj. me astar leshi -
12 walk
[wo:k] v.,n. -v 1. eci; walk in one's sleep eci /çohem në gjumë. 2. sillem, vërtitem; walk the streets a) sillem rrugëve; b) i bie trotuarit lart e poshtë (prostituta). 3. e bëj në këmbë (rrugën); they walked it in 20 minutes ata e bënë rrugën për 20 minuta; he walked it gj.fol. ishte një lojë fëmijësh për të. 4. shetis. 5. bredh, përshkoj (vendin, qytetin). 6. nxjerr, shetis (qenin). 7. përcjell; walk sb to the station përcjell dikë deri te stacioni. 8. shtyj, çoj me të shtyrë; walk the bicycle home e çoj biçikletën për dore në shtëpi; walk the fridge across a room e shtyj frigoriferin nëpër dhomë.-n 1. ecje; eecur; I knew her by her walk e njoha nga e ecura. 2. shetitje; go for/have/take a walk bëj një shetitje; take the dog for a walk nxjerr qenin për shetitje. 3. hap; at a quick walk me haptë shpejtë. 4. shetitore. 5. rruginë (në park). 6. shteg, rrugë. 7. amer. trotuar.● from all walks of life nga të gjitha shtresat e shoqërisë; in a walk amer. gj.fol. me sy mbyllur, si bukë e djathë.● walk about/around [wo:k ë'baut/ë'raund] vete-vij, vërtitem; shetis● walkabout ['vvo:këbaut] n. turne në popull (i një personaliteti)● walk across ['vvo:k ë'kros] kapërcej, hidhem matanë; walk across to sb drejtohem përte dikush, i afrohem● walk away ['vvo:k ë'wei] iki, largohem● walkway ['wo:këwei] n 1. kalim për këmbësorë. 2. vendkalim, kalesë● walk away from ['vvo:k ë'wei from] a) ia kaloj, lë pas; b) shpëtoj mirë, ndahem paq (nga një aksident)● walk away with ['vvo:k ë'wei with] fitoj me lehtësi● walk back ['wo:k bæk] kthehem; kthehem në këmbë● walk in ['wo:k in] hyj, futem; 'please walk in' 'lutemi hyni brenda' (pa trokitur)● walk into ['wo:k intu] a) bie në: he really walked into that one gj.fol. ra brenda, ia hodhën paq; b) përplasem (pas shtyllës); c) has, ndesh (dikë)● walk off ['wo:k of] a) iki, largohem; b) gj.fol. qëroj, përlaj (diçka); c) heq me të ecur (peshën e tepërt etj): walk off a headache dal në ajër për të shpëtuar nga dhimbja e kokës● walk off with ['wo:k of with] a) fitoj me lehtësi; b) vjedh● walk-on, walking-on ['wo:k(ing)on] adj. teat. figuranti (rol)● walk out ['wo:k aut] a) iki; b) largohem i nxehur; c) dal në grevë; d) iki nga shtëpia, lë (gruan, burrin)● walkout ['wo:kaut] n 1. grevë e palajmëruar. 2. largim në formë proteste (nga mbledhja etj)● walk out on lë, braktis (të dashurin etj)● walk out with ['wo:k aut with] Br. hoqërohem, rri, dal (me dikë)● walk over ['wo:k 'ëuvë:(r)] a) kaloj, hidhem një copë here (te dikush); b) mund me lehtësi; c) trajtoj keq● walkover ['wo:këuvë:] n. gj.fol. fitore e lehtë, lojë fëmijësh, lodër kalamajsh● walk up ['wo:k ap] a) ngjitem, ngjis shkallët; b) afrohem: walk up, walk up! ejani, afrohuni!● walk-up [wo:kap] n. amer. 1. shtëpi pa ashensor. 2. apartament në ndërtesë pa ashensor● walker [wo:kë:] n 1. sport. maratonist. 2. këmbësor. 3. ecës; be a fast walker eci shpejt, kam të ecur të shpejtë. 4. kular (për të mësuar fëmijët të ecin, për të sëmurët)● walker-on ['wo:kë:ron] n. teat. figurant● walkie-talkie ['wo:ki'to:ki] n. uoki-toki, radio dore marrëse-dhënëse● walking [wo:king] n., adj. -n 1. ecje; shetitje. 2. sport. ecje sportive /-adj 1. ecës; në gjendje për të ecur; the walkingwounded të plagosurit që mund të ecin vetë. 2. shetitës; he is a walking encyclopedia ai është një enciklopedi shetitëse. 3. që bëhet në këmbë (rrugë); it is within walking distance mund të shkosh fare lehtë në këmbë; at a walking pace me hap● walking papers [wo:king 'peipë:(r)] n. gj.fol. shkarkim; give sb his walking papers i jap duart dikujt● walking shoes [wo:king shu:z] n. këpucë atletike● walking stick [wo:king stik] n. bastun, shkop* * *shëtis; eci -
13 work
[wë:k] n.,v. -n 1. punë; start work, set to work filloj punën; set sb to work vë në punë dikë; a good piece of work punë e bërë mirë; good work! të lumtë! 2. punësim, punë; put/throw sb out of work nxjerr/heq/pushoj nga puna dikë; be looking for work kërkoj punë; she's off work today ajo e ka pushim sot. 3. vend i punës; zyrë; ndërmarrje; punë; on her way to work rrugës për në punë. 4. vepër, punë; the works of God punët e Zotit; be judged by one's works vlerësohem nga veprat. 5. art., let. vepër(artistike); punim; works of fiction vepra artistike; the complete works of Fan Noli veprat e plota të Fan Nolit. 6. pl., adm., usht. punime; fortifikime; road works punime për mirëmbajtje rrugësh; Ministry Of Works Ministria e Shërbimeve Komunale / e Punëve Botore. 7. pl. tek. mekanizëm. 8. pl. shih works. 9. qëndisje; punë me grep. vat work në punë; duke punuar; në veprim; give sb the works zhrg. a) e përpunoj mirë, e rregulloj paq dikë (me dru); b) i rrjep lëkurën, e qëroj, e vras; in the works gj.fol. në projekt; në pritje; lose the works i humbas të gjitha; make short work of heq qafe pa vonesë, nuk ia bëj të gjatë; out of work pa punë; i papunë; put in the works zhrg. i vë të gjitha (paratë) në lojë; the whole works e më the të thashë, e kallam kusuri.-vi. punoj; work hard punoj shumë; work on the car for two hours merrem dy ore me rregullimin e makinës; I'm working on it po vazhdoj të merrem me të (me problemin). 2. punon, funksionon (makina, plani etj); the plan worked like a charm plani funksionoi për mrekulli; that works both ways kjo është thikë me dy presa. 3. vepron (ilaçi, majaja). 4. shfrytëzoj, zhvilloj aktivitet (në një zonë). 5. vë në funksionim. 6. vë të punojnë, lodh; she's working herself too hard/to death ajo po i merr shpirtin vetes në punë. 7. punoj, mbruj (brumin). 8. bëj, arrij me përpjekje; work wonders bëj mrekullira; they worked their way through college ata punuan për të paguar studimet; can you work it so that... e rregullon dot që... 9. sforcohet (fytyra). 10. sjell, shkakton. 11. lëviz me mundim; manovroj; work the hook carefully out of the cloth e heq me kujdes grepin nga rroba; work one's way round towards sth/sb i afrohem dikujt /diçkaje pak nga pak. 12. bëhet; these shoes have worked loose këpucët janë zgjeruar/hapur shumë. 13. bind; ndikoj mbi. 14. zgjidh (një problem). 15. gj.fol. ia bëj mendjen dhallë. 16. vjen (brumi).● work away ['wë:k ë'wei] punoj, e kaloj me punë● work down ['wë:k daun] heq, ul (çorapet)● work in ['wë:k in] a) futet (pluhuri etj); b) bashkëpunoj; c) bashkëvepron; funksionon: that'll work in quite well kjo do të shkojë për mrekulli; d) fus (një vidë); e) hedh me marifet (një fjalë)● work off ['wë:k of] a) del, hiqet (doreza, dadoja); b) shlyej (borxhin); c) ul (peshën); d) fig. zbraz (inatin); shkarkoj (energjitë)● work out ['wë:k aut] a) ecën; funksionon (plani); shkon mirë (martesa); b) zgjidhet (problemi); c) rezulton (shuma); d) stërvitem; e) zgjidh (ekuacionin); f) gjej përgjigjen); g) zbërthej; përpunoj (planin); h) shteroj, shfrytëzoj deri në fund; i) shfryj (inatin)● workout ['wë:kaut] n. sport. seancë stërvitjeje● work over ['wë:k 'ouvë:(r)] i jap dajak, shqep në dru● work round ['wë:k raund] i shkoj anës; dua të dal● work to rule ['wë:k tu: ru:l] nuk i kërkoj më shumë se ç'i takon (punëtorëve)● work up ['wë:k ap] a) zhvillohet; b) përgatitet; c) kërkoj të arrij: what is he working up to? ku kërkon të dale ai? d) ngre (pantallonat, fundin); e) fig. ngre, ndërtoj; work one's way up to the top arrij të çaj/të ngrihem në nivelet drejtuese; f) shtyj, nxis: work the crowd up into a fury nxis zemërimin e njerëzve; don't get all worked up! mos u nxeh kaq shumë!● workaholic [wë:kë'holik] adj. gj.fol. qen i punës, njeri që i merr shpirtin vetes● workbag ['wë:kbæg] n. çantë veglash/pune● workbench ['wë:kbenç] n. bankë/tavolinë pune● workbook ['wë:kbuk] n 1. fletore ushtrimesh. 2. manual. 3. bllok shënimesh● workbox ['wë:kboks] n. kuti veglash● workcamp ['wë:kkæmp] n 1. kamp pune për të burgosurit. 2. kaniier pune (vullnetare)● work desk ['wë:k desk] n. tryezë pune● worker ant/bee ['wë:kë: ænt/bi:] n. zool. punëtore, milingonë/bletë punëtore.● worker director ['wë:kë: di'rektë] n. punëtor anëtar i këshillit drejtues● worker participation ['wë:kë: pa:'tisipeishën] n. pjesëmarrje e punëtorëve në marrjen e vendimeve● work experience ['wë:k ik'spiëriëns] n. përvojë pune, vjetërsi në punë● work file ['wë:k fail] n. kmp. dosje/dokument pune● workforce ['wë:kfo:s] n. fuqi punëtore● workhorse ['wë:kho:s] n 1. kalë pune. 2. fig. qen i punës, kafshë pune. 3. fig. makinë me rendiment të lartë● workhouse ['wë:khaus] n 1. Br. hist. shtëpi e të varfërve, shtëpi pune, strehë vorfnore. 2. amer. drejt. shtëpi korrektimi● working ['wë:king] adj.,n. -adj 1. pune (rroba, ditë, drekë). 2. aktive, e punësuar (popullsi); punëtor; the working class klasa punëtore, punëtorët; the working classes proletariat!./-n 1. pl. mekanizëm; fig. funksionim; ingranazhe (të shtetit etj). 2. min. kantier shfrytëzimi. 3. punë; punim, funksionim. 4. fermentim. 5. shfrytëzim (toke, miniere). 6. përpunim (materialesh). 7. qepje; qëndisje.● working capital ['wë:king 'kæpitël] n. fin. kapital aktiv● working drawing ['wë:king 'dro:ing] n. tek. skicë pune● working expenses ['wë:king ik'spens] n. shpenzime operacionale● working hypothesis ['wë:king hai'pothisis] n. hipotezë pune● workingman ['wë:kingmën] n. punëtor● working stiff ['wë:king stif] n. zhrg. punëtor● workingwoman ['wë:kingwumën] n. punëtore● workload ['wë:kloud] n. ngarkesë pune● workman ['wë:kmën] n. pl. workmen 1. punëtor. 2. mjeshtër, usta.● a bad workman blames his tools ustai i keq ua hedh fajin veglave● workmanlike ['wë:kmënlaik] adj 1. prej profesionisti (qëndrim). 2. mjeshtëror, prej ustai. 3. fig. serioze (për pjekje)● workmate ['wë:kmeit] n. shok pune● workmen's compensation ['wë:kmens kompën'seishën] n. adm. pension invaliditeti/për paaftësi të përhershme për punë● work of art ['wë:k ëv a:t] n 1. vepër arti. 2. punë prej mjeshtri● workpeople ['wë:kpi:pël] n. Br. punëtori, njerëz të punës; punonjës● work permit [wë:k pë:'mit] n. adm. lejë pune● workplace ['wë:kpleis] n. vend i punës; ndërmarrje● work prospects ['wë:k 'prospekts] n. perspektiva pune● workroom ['wë:kru:m] n. dhomë pune; punishte e vogël (në shtëpi)● work-rule ['wë:kru:l] vt. amer. u kërkoj (punëtorëve) brenda normave të punës● works [wë:ks] n.pl 1. uzinë; steel works uzinë çeliku; price ex works fin. çmim i mallit në fabrikë. 2. impiant; stacion; water works stacion/impiant pastrimi uji● workshop ['wë:kshop] n 1. punishte; repart. 2. mbledhje/takim pune● work-study student n. amer. student i punësuar (nga universiteti)● worktable ['wë:kteibël] n. tryezë/tavolinë pune● workwoman ['ë:kwumën] n. punëtore* * *pune -
14 worry
['wori/'wari/'wëri] n.,v. -n. shqetësim, merak; hall, telash; what a worry it all is! është hall i madh vërtet!; little worries shqetësime të vogla; money worries vështërsi (ngushticë) për para; the worries of life hallet e jetës; to begin to worry më hyn brenga; he has always been a worry to his family ai përherë i ka hapur telashe familjes; what a worry that child is! sa hall e kam atë fëmijë!, hall i madh me këtë fëmijë!; what is your worry? ç'hall ke?- v 1.shqetësohem, merakosem, jam në hall, kam merak; i hap telashe (dikujt); don't (you) worry! mos u mërzit!; mos e prish gjakun; ç'ke ti!; don't worry about her! mos u merakos për të! I should worry! iron. nuk më ha shumë meraku për këtë punë! 2. shqetësoj, merakos, mërzit (dikë); don't worry him! mos e mërzit (atë)!; lëre rehat atë (atë)!; Don't worry your head about him! mos e çaj kokën për të!; to worry about nothing mërzitem kot; don't you worry about me ( over me)! mos ma ki merakun (hallin)!; mos ki merak për mua!; it's nothing to worry about s'ka gjë për t'u mërzitur; what's the use of worrying? pse mërzitesh kot?;● ia dal në krye; we'll worry along something do ta ndreqim dosido.● (qeni) kafshon ( at); he worries me to death ai pa ma ha shpirtin; She is worrying herself to death ajo po sëmuret nga meraku. Something is worrying him ai se ç'ka një shqetësim. 3. (qeni) luan, kap me dhëmbë (kockën, topin); ngacmon (delet); worry the loose tooth with one's tongue ngacmoj me gjuhë dhëmbin që luan.● worry along ['worid ë'long] a) rri në merak; b) bej si bëj● worry out ['worid aut] sjell e përsjell (një problem)● worry beads ['worid bi:dz] n.pl. rruzare për qetësim (RRUZARE f. sh. fet. vjet. 1. Varg me rruaza që kaloheshin me gishta duke thënë lutjen (te katolikët). Kokrrat e rruzares. Me rruzare në dorë. 2. Lutje që thuhej duke i numëruar një nga një kokrrat e këtij vargu (te katolikët). Thonin rruzaren.)● worrier ['worië:] n. njeri që merakoset shpejt* * *shqetsim; shqetësoj -
15 year
[jië:] n 1. vit, mot; every/last/next/this year çdo vit; vitin e kaluar; vitin tjetër, mot; këtë vit, sivjet; all the year round gjithë vitin, gjatë gjithë vitit; over the years, as years go by me kalimin e viteve. 2. pl. moshë; get on in years moshohem; well on in years mjaft i moshuar; look old for one's years dukem më i moshuar nga ç'jam. 3. pl. kohë e gjatë; for years me vite; prej vitesh. 4. vit shkollor; kurs; in my year at school në një vit me mua në shkollë; in the third year në vitin e tretë (të universitetit). 5. vit prodhimi (i verës); vit emetimi (i pullës, monedhës).● a year and a day drejt. një vit e një ditë; year by year vit për vit, vit pas viti; year in, year out përherë; vazhdimisht● yearbook ['jië:buk] n 1. vjetar statistikor. 2. vjetar i aktiviteteve shkollore● yearly ['lië:li] adj., adv. - adj 1. i përvitshëm; një herë në vit. 2. njëvjeçar, që zgjat një vit. 3. e një viti, vjetore (rrogë) /- adv 1. vit për vit; një herë në vit. 2. në një vit, për një vit● yrs. shkurtim për years* * *vit -
16 alphabet
['ælfëbit] n. alfabet- Alfabeti i gjuhës angleze ka 26 shkronja, kurse gjuha ka 44 tinguj. Prandaj egziston shpërthuje e madhe mes të shkruarit dhe të shqiptuarit. Shumë zëra shkruhen me më shumë shkronja apo të njejtat shkronja shqiptohen ndryshe. Këto dy terme nuk duhet përzier. Shkronjat shkruhen ndërsa tingujt shqiptohen.- Gjuha shqipe është gjuhë fonetike - tingulli shkruhet ashtu si shqiptohet. Çdo tingull prezentohet me një shkronjë dhe çdo tingull shprehet gjithmonë me të njëjtën shkronjë.- Gjuha angleze nuk është si gjuha shqipe-fjala ndryshe shqiptohet dhe ndryshe shkruhet.- Rregulla për shqiptim, megjithatë, egzistojnë por janë aq të koklavitura saqë s'e vlenë barra qiranë të mësohen. Mbetet edhe metoda tjetër (e përqafuar në përgjithësi): Për çdo fjalë të mësohet edhe shqiptimi njëkohësisht. Kjo metodë niset nga zërat, e jo nga mënyra se si shkruhen këto.- Theksi është një nga pjesët më të rëndësishme të gjuhës së folur për të mos thënë më e rëndësishmja. Në rast se e lëvizim theksin nga një vend i fjalës në një tjetër,mund të ndryshoj kuptimi i saj. (si në shqip- ba ri dhe bari).- Në të njëjtën mënyrë edhe theksimi apo mëshimi i zërit në zanoren ku bie theksi është kryesorë për anglishten e folur.Kujdesi më i madh për fillim është që të kontrollohemi nëse e kemi në vendin e duhur theksin në fjalën që mësojmë. Mos u nxitoni me shpejtësi në fillim, sepse një shtrembërim i lehtë i një fjale të mësuar keq në fillim, sjell pasoja që ndreqen me shumë vështirësi.Ja alfabeti sipas rendit të shkronjave:A (ei)B (bi:)C (si:)D (di:)E (i:)F (ef)G (xhi:)H (eixh)I (ai)J (xhei)K (kei)L (el)M (em)N (en)O (ou)P (pi:)Q (kju:)R (a:)S (es)T (ti:)U (ju:)V (vi:)W (dablju:)X (eks)Y (wai:) Z (zed)* Për të arritur të fitosh një shqiptim të mirë, kërkohet kohë dhe ushtrim. Shpeshherë edhe ai që flet mirë, e shqipton ndonjë fjalë në një mënyrë që nuk kuptuhet shpejt nga ai që e dëgjon.Në këtë rast bashkëbiseduesi kërkon me mirësjellje që fjala të përsëritet duke i thënë shkronjat që përbëjnë fjalën njëra pas tjetrës, dhe në këtë mënyrë e dëgjon ashtu siç shkruhet.Është pak a shumë ajo që bëjmë kur duam që të merret vesh mirë nëpërmjet telefonit emri i një personi ose i një qyteti.* Zakonisht pyetja në këto raste është: How do you spell it ? - që don të thotë -Si e shkruani.Pra, është e nevojshme të dimë se si shqiptohen secili emër veç e veç i shkronjave të alfabetit anglez,që janë 26.- Asnjëherë nuk do të ishte e tepërt të përsëritej se për të pasur një shqiptim të mirë, është thelbësore të dëgjoni me vëmendje dhe të imitoni me kujdes.- Elementet themelore që përcaktojnë shqiptimin e një gjuhe janë tre: intenziteti (domethënë mënyra në të cilën disa rrokje theksohen e disa jo); toni (ose mënyra në të cilën zëri ngrihet më shumë mbi një zanore se sa në një zanore tjetër); dhe së fundi vetë tingujt (ose më mirë,mënyra se si përfitohen ata nga organet e zërit.Çdonjëri nga këta tre elemente është i rëndësishëm: secili prej tyre i marrëveç e veç, nuk është i mjaftueshëm për të arritur një shqiptim të mirë.- Rrokjet e fjalëve angleze ndryshojnë në mënyrë të dukshme në varësi të theksit tonik.Një rrokje e theksuar,shqiptohet me forcë më të madhe se të tjerat..Mos u druani nëse e teproni për të vënë në dukje rrokjen e theksuar. Ajo që ka rëndësi është të dihet se ku bije theksi në fjalë të ndryshme.- Për të lehtësuar punën, përpara çdo rrokjeje të theksuar, vendoset shenja (,) P.sh.fjalën cigarette, do ta gjejmë të shkurtuar kështu: (sig?,ret)- Përveç theksit tonik, d.m.th. theksit në trupin e një fjale, ka edhe një mëshim më të madh që një fjalë merr në fjali. Zakonisht janë emrat, mbiemrat dhe foljet ata që theksohen me mëshim më të madh.Kjo duhet të kijet kujdes, se është thelbësore për një shqiptim më të mire.- Vetëm në sajë të një ushtrimi dhe praktike të gjatë bashkëbisedimi, mund të mësohet toni i drejtë, që në anglishten e folur ka një rëndësi të madhe. Nëpërgjithësi, mund të vihet re, se zëri ulet duke shkuar drejt fundit të fjalisë, veçanarisht kur është fjala për një pohim. Por, pa pritur mund të bëhet i mprehtë, mbi të gjitha në fund të një fjalie pyetëse.- Në fillim të ligjeratës, zëri mund të jetë i mprehtë ose i rëndë.- Një rrokje e theksuar, mund të jetë me ton më të rëndë ose më të mprehtë se sa ato që e paraprijnë ose që e ndjekin.- Për të bërë të mundur leximin korrekt përdoret alfabeti fonetik në transkriptim të fjalës. Transkriptimi e përdor alfabetin fonetik të përpiluar nga Shoqata Ndërkombëtare Fonetike që është paraqitur me 44 simbole.Secila shenjë e këtij alfabeti përfaqëson një tingull dhe vetëm një tigull.Për gjuhën angleze një sistem veçanarisht i vlefshëm, pasi shkrimi i saj shumë shpesh është krejt ndryshe nga shqiptimi.- Më poshtë, në kllapa katrore paraqiten shkronjat e alfabetit fonetik.Lista përfshin shembuj të fjalëve që përmbajnë tingullin përkatës, në fillim, në mes dhe në fund të fjalës. Përveç kësaj jepen shembuj për të treguar mënyrat e ndryshme për të paraqitur të njëjtin tingull në fjalë të ndryshme.- Siç kemi thënë, shenja [ , ] përpara një rrokje tregon se kjo është e theksuar.Shenja [ : ] pas një zanoreje, tregon se është puna për një zanore të zgjatur;shënja [ : ] tregon se shkronja "r" fundore, zakonisht e shurdhët, shqiptohet kur ndiqet nga një fjalë që fillon me zanore.- Në gjuhën angleze egzistojnë 12 zanore.Dy pikat ( :) të shënuara pas zanores tregojnë se zanorja shqiptohet e zgjatur.i: - /i/- e gjatë - ea st [i:st], fee l [fi:l], he [hi:], three [thri:], sea t [si:t], the se [ði:z].i - /i/- e shkurtë - sit [sit], in [in], is [iz], city [,siti], this [ðis].e - /e/- e hapur - set [set], any [,eni:], end [end], yes [jes], head [hed], letter [,letë:].æ - në mes tingujve /a-e / - sat [sæt], match [mæç], hat [hæt], hand [hænd].a: - /a/- e gjatë - ask [a : sk], father [,fa:ðë:], car [ka:], March [ma: ç], after [,a:ftë(r)].a - /a/- e shkurtë - much [maç, us [as], come [kam], son [san], mother [,maðë:].o - në mes tingujve /a-o / - on [on], off [of], dog [dog], pot [pot], gone [gon].o: - /o/- e gjatë - all [o:l], saw [so:] , more [mo:], four [fo:], thought [tho:t], caught [ko:t].u: - /u/- e gjatë - do [du:], you [ju:], food [fu:d], group [gru:p].u - /u/- e shkurtë - good [gud], foot [fut], book [buk], put [put].3: ose c: - /ë/- e gjatë - turn [t3:n], word [w3:d], early [,ë:li], her [hë:], bird [bë:d], church [çë:ç].ë - /ë/- e shkurtë- a [ë], about [ë,baut], the [ðë], father [,fa:ðë:], away [ë,wei], collect [kë,lekt].- Diftonjgjet paraqesin grup prej dy zanoresh që shqiptohen si një rrokje e vetme..Zanorja e parë, si bartëse e rrokjes, shqiptohet zëshëm dhe qartë,kurse e dyta pazëshëm dhe pjesërisht.Në gjuhën angleze egzistijnë 8 diftonjgje:ei take [teik], wait [weit], April [,eipril], they [ðei], play [plei], name [neim].ai I [ai], my [mai], mine [main], light [lait], five [faiv].oi oil [oil], boy [boi], noise [noiz].ëu no [nëu], open [,ëupën], over [,ëuvë:], go [gëu], window [windëu],au our [auë], now [nau], house [haus].ië ear [ië:], here [hië:], hear [hië(r)], beer [bië:], beard [biëd], deer [dië(r)].eë air [eë], hair [heë:], there [ðeë:], their [ðeë:], where [weë(r)].uë poor [puë:], sure [shuë:], tour [tuë(r)], endure [in,djuë(r)].- Shumica e bashkëtingëlloreve në gjuhën angleze shqiptohen njësoj ose përafërsisht si ato në gjuhenshqipe me perjashtim te dy bashketinglloreve:/ ng / dhe / w / te cilat nuk egzistojne ne gjuhen shqipe.b, d, g, f, h, j, k, l, m, n, p, r, s, t, v, z,±- /c/ ; (r) - /xh/ ; ? - /sh/ ; ¥ - /zh/ ; ? - /th/ ; ð- / dh / ; ng-/ng/ si një tingull;w - fillon si / u / dhe menjiherë kalon në shqiptimin e zanores së pastajme.
См. также в других словарях:
All over — Over O ver, adv. 1. From one side to another; from side to side; across; crosswise; as, a board, or a tree, a foot over, i. e., a foot in diameter. [1913 Webster] 2. From one person or place to another regarded as on the opposite side of a space… … The Collaborative International Dictionary of English
all over — {adv. phr.} 1. In every part; everywhere. * /He has a fever and aches all over./ * /I have looked all over for my glasses./ Compare: FAR AND WIDE. 2. {informal} In every way; completely. * /She is her mother all over./ 3. {informal} Coming into… … Dictionary of American idioms
all over — {adv. phr.} 1. In every part; everywhere. * /He has a fever and aches all over./ * /I have looked all over for my glasses./ Compare: FAR AND WIDE. 2. {informal} In every way; completely. * /She is her mother all over./ 3. {informal} Coming into… … Dictionary of American idioms
All over — All All, adv. 1. Wholly; completely; altogether; entirely; quite; very; as, all bedewed; my friend is all for amusement. And cheeks all pale. Byron. [1913 Webster] Note: In the ancient phrases, all too dear, all too much, all so long, etc., this… … The Collaborative International Dictionary of English
All over — Le all over est un terme de peinture apparu vers 1948. Chaque coup de pinceau annule le précédent et le rapport de celui ci avec la surface du fond. Cette technique a été apportée par Jackson Pollock en 1945 avec ses drippings. Procédé qui… … Wikipédia en Français
all-over — (adj.) covering every part, 1859, from ALL (Cf. all) + OVER (Cf. over). All overish generally, indefinitely indisposed is from 1820 … Etymology dictionary
all-over — adj. 1. covering the entire surface. an all over pattern Syn: allover. [WordNet 1.5] … The Collaborative International Dictionary of English
All Over Me — est un film américain réalisé par Alex Sichel en 1997. Sommaire 1 Synopsis 2 Fiche technique 3 Distribution 4 Lien externe … Wikipédia en Français
all over — index throughout (all over) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
All-over-... — 〈[ɔ:loʊvə(r)] in Zus.〉 gänzlich, ganzflächig, z. B. All over Musterung [engl.] … Universal-Lexikon
all-over — all ,over adjective covering the surface of something completely: an all over tan … Usage of the words and phrases in modern English
