-
81 adimo
ad-imo, ēmī, ēm(p)tum, ere [ emo ]1) отниматьa. alicui aliquid и aliquid ab aliquo C etc. — отнимать у кого-л. что-л., лишать кого-л. чего-л. (a. alicui pecuniam, vitam, aspectum solis C)a. posse reverti O — лишить возможности возвратаa. metum (curam) Ter — избавить от страха (заботы)rapta (sunt), adĭmi quae potuēre, mihi O — у меня похищено всё, что (вообще) могло быть отнятоa. leto aliquem H — спасти кого-л. от смерти2) снимать, удалять (compedes alicui Pl; vincula canibus O)3) похищать, уносить, увозить ( puellam alicui H) -
82 desidero
dēsīdero, āvī, ātum, āre [одного корня с sidus ]1) желать (aliquid C etc.): тосковать, томиться (d. aliquem Ap)palmes viduas desiderat ulmos J — виноградная лоза тянется к одиноким (т. е. не обвитым ещё) вязам2) требовать (aliquid ab aliquo C, Cs)3) не видеть, не находитьex me audies, quid in oratione tua desiderem C — от меня ты услышишь то, чего я не нахожу (что считаю пробелом) в твоей речи4) терять, утрачиватьin eo proelio ducentos milites desideravit Cs — в этом сражении (Цезарь) потерял двести солдатfortiter d. suos Sen — мужественно переносить смерть близкихneminem d. C — не иметь потерь в живой силе5) pass. desiderari погибнуть6) pass. недоставатьperpaucis ex hostis numero desideratis, quin cuncti caperentur Cs — лишь очень немногих врагов не хватало, чтобы все были взяты в плен, т. е. в плен были взяты почти все7) подвергать рассмотрению, возбуждать вопросantequam desideraretur Vtr — прежде, чем поставить (такой) вопрос -
83 efficio
ef-ficio, fēcī, fectum, ere [ facio ]1)а) делать, изготовлять (pontem, turres Cs)б) приготовлять ( panem Cs); лепить ( deos Q); созидать, творить ( mundum C); воздвигать ( columnam C); строить (urbem ex latere C; naves Cs); совершать ( mirabilia facinora C); превращать (aliquem puerum de virgine e. O)2) вызывать ( clamores et admirationes C); причинятьbene uti pugnes, bene pugnans efficit hostis O — хорошо сражающийся враг заставляет и тебя хорошо сражаться3) назначать, избирать ( aliquem consulem C)e. aliquid alicui C — доставить кому-л. что-л.e. aliquid ab aliquo C — достать (получить) что-л. от кого-л.5) образовать (sphaeram C; insulam Cs)echīnos e. Pt — казаться ежами, быть похожими на ежейtrunco, non frondibus e. umbram Lcn — отбрасывать тень не листвой, а (лишь) стволом (о старом, засохшем дубе)6)e. cum octavo C — давать урожай сам-восемь7) составлять (hoc efficiet tertium volumen C)vix, quod satis sit, e. C — едва хватать8) воен. набирать ( exercitum L)9)а) доказывать (e., ut mors malum non sit C)б) подтверждать ( rumorem T)10) переносить, терпеть ( paupertatem non iniquā mente O) -
84 intercipio
inter-cipio, cēpī, ceptum, ere [ capio ]1) перехватывать ( litteras C)i. venenum C — выпить яд, предназначенный для другогоi. hastam V — быть поражённым копьём, брошенным в другого2) захватывать (naves Cs; commeatum Cs, L; i. magnum numerum jumentorum Cs); отнимать, отбивать, похищать (aliquid ab aliquo Lиi. aliquid alicui O; veram laudem Ph)i. usum aurium QC — лишать слухаterga caput tangunt, colla intercepta videntur O — головы соприкасаются с туловищами, (а) шеи словно отняты (исчезли) ( о превращении людей в лягушек)3) губить, лишать жизни (i. aliquem veneno T)interceptus PJ — похищенный (смертью), умершийi. Cerĕrem in spicis O — уничтожить хлеб на корню4) преграждать, отрезывать ( medio itinere intercepto L)5) прерывать, перебивать ( medios sermones O)6) пресекать ( hostium ingressūs T) -
85 partio
I ōnis f. [ pario I ]роды ( muliĕris AG); кладка яиц ( gallina ad partionem apta Vr)II partio, īvī (iī), ītum, īre и partior, ītus sum, īrī depon. [ pars ]1) делить, разделять ( aliquid in partes aequas Lcr); разбивать (genus in species C); логически расчленять (de partiendo docere C; partiri in tria C)2) распределять, раздавать (praedam in omnes V; officia inter se Cs)p. aliquid cum aliquo C, Cs — делиться чём-л. с кем-л.p. aliquem in suspicionem Enn — распространить своё подозрение также на кого-л.3) быть причастным, получать свою долю (p. invidiam C)inter se p. Pl, C — договориться между собой (насчёт чего-л.) -
86 precario
1) просьбами, ценою просьб (p. possidere aliquid C); убедительно, настоятельно ( petere aliquid ab aliquo Pl)etiamsi p. essent rogandi C — если бы даже пришлось их умолять2) по чьей-л. милости, т. е. непрочно, ненадёжно, случайным образом (praeesse T; studere PJ) -
87 reprehendo
re-prehendo, prehendī, prehēnsum, ere1) задерживать, удерживать, останавливать ( aliquem manu L); вновь ловить (elapsum semel non posse r. Ph)2) вновь занимать ( locum Ter)4) опровергать (aliquid C etc.)5) осуждать, порицать (aliquid in aliquo C etc.; aliquem de или in aliquā re C)praeterĭta magis reprehendi possunt, quam corrigi погов. L — прошлое легче порицать, чем исправить -
88 respecto
re-specto, āvī, ātum, āre [intens. к respicio ]1) глядеть назад, оглядывался (ad aliquid L)2) смотреть, глядеть ( alius alium respectantes T)3) принимать во внимание, считаться (r. amorem alicujus Ctl)4) ожидать ( aliquid ab aliquo C) -
89 sevoco
sē-voco, āvī, ātum, āre1) звать в сторону ( aliquem Cs); отзывать ( plebem in Aventīnum C)s. aliquid ad se C — унести с собой, присвоить себе что-л.2) отделять, удалять, отвлекать ( aliquid ab aliquo C)s. animum ab aliquā re T — воздерживаться от чего-л.s. mentem a sensibus C — отвлекать мысль от чувственных восприятий, т. е. мыслить абстрактно -
90 tacitus
I 1. a, umpart. pf. к taceo2. adj.1) тайный, неоглашаемый, о котором не говорят (aliquid tacitum relinquere или tenere C)2) молчаливый, невыраженный ( assensio C)3) тайный, секретный (judicium C; vulnus V)tacito quodam sensu C — по какому-то тайному чувству, бессознательно, безотчётноsperasti t. meā decedĕre terrā V — ты надеялся втихомолку уехать из моей страныid t. taceas Pl — сохрани это в тайне4) неговорящий, молчащийhoc t. praeterire non possum C — этого я не могу обойти молчаниемnon feres tacitum C — ты не добьёшься молчания (от меня), т. е. я сумею ответитьtacitum ferre aliquid ab aliquo L — не добиться ответа от кого-либо насчёт чего-л.5)а) безмолвный ( exspectatio C); тихий, бесшумный ( nemus V)б) смутный, неясный ( sensus C); беззвучный, шепчущий ( vox O); чуть слышный (rumor, sc. fluminis Aug). — см. тж. tacitumII Tacitus, ī m.1) P. Cornelius T., римск. историк, род. ок. 55 г. н. э. в Интерамне, умер после 111 г.; автор «Annales», «Historiae», «Dialogus de Oratoribus», «Agricola», «Germania»2) M. Claudius T., римск. император с 25 сентября 275 г. н. э. по апрель 276 г. н. э. Vop, AV -
91 timeo
uī, —, ēreбояться, страшитьсяt. aliquem (aliquid) C, Cs, V etc. — бояться кого-л. (чего-л.)t. de aliquā re Cs etc. — бояться чего-л., опасаться насчёт чего-л. или C за что-л.t. alicui (alicui rei) C etc. бояться — за кого-л. (за что-л.)t. aliquid ab aliquo C, L — бояться чего-л. с чьей-л. стороныnecesse est multos timeat, quem multi timent Liberius ap. Sen — неизбежно боится многих тот, кого боятся многиеhaec quo sint eruptura, timeo C — я боюсь последствий этогоtimeo, ne sustineas C — боюсь, что ты не выдержишьtimeo, quidnam eloqui possim C — недоумеваю (= право, не знаю), что мне сказать -
92 aeger
aeger, gra, grum, adj. [Curtius proposes to connect it with ep-eigô, to press, drive; aigis, storm-wind; aiges, waves; and Sanscr. egāmi, to tremble; trembling, shaking, being a common symptom of illness], designates indisposition, as well of mind as of body (while aegrotus is generally used only of physical disease; class.; in Cic. far more frequent than aegrotus; Celsus uses only aeger, never aegrotus).I. (α).Of men:(β).homines aegri morbo gravi,
Cic. Cat. 1, 13:graviter aegrum fuisse,
id. Div. 1, 25; id. Tusc. 2, 25, 61:infirma atque aegra valetudo,
id. Brut. 48 fin.:aegro corpore esse,
id. ad Quir. 1 fin.:ex vulnere,
id. Rep. 2, 21:vulneribus,
Nep. Milt. 7:pedibus,
Sall. C. 59, 4; so Liv. 42, 28; Tac. H. 3, 38;Wernsd. Poët. L. Min. 6, 197, 8: stomachus,
Hor. S. 2, 2, 43:anhelitus,
shortness of breath, Verg. A. 5, 432.—At a later period constr. with gen. or acc.:Psyche aegra corporis, animi saucia,
App. M. 4, 86, p. 310 Oud. (cf. id. ib. 5, 102, p. 360 Oud.: Psyche corporis et animi alioquin infirma; and Liv. Andron. ap. Prisc. p. 725 P.:inops, aegra sanitatis, where, however, Bothe suspects aegra to be a gloss.): memini, me quondam pedes tunc graviter aegrum,
Gell. 19, 10.—Subst., a sick person, Cic. Div. 2, 3:ne aegri quidem omnes convalescunt,
id. N. D. 2, 4: aegro adhibere medicinam, id. de Or. 2, 44, 186:vicinum funus aegros exanimat,
Hor. S. 1, 4, 126:ungebant oleo multos aegros,
Vulg. Marc. 6, 16; ib. Act. 5, 16. —Hence, ab aegris servus, an attendant on the sick, a nurse (cf. ab):D. M. SEXTORIO AVG. LIB. AB AEGRIS CVBICVLARIORVM,
Inscr. Orell. 2886.—Of brutes:(γ).sues aegri,
Verg. G. 3, 496; so Col. 6, 5, 1:avidos inlidit in aegrum Cornipedem cursus,
i. e. wounded, Stat. Th. 11, 517.—Of plants, diseased:II.seges aegra,
Verg. A. 3, 142:aegra arbor,
Pall. Febr. 25, 23:vitis,
id. Mart. 7, 4.—Fig.A.Of the mind, troubled, anxious, dejected, sad, sorrowful, etc., of any agitation of the passions or feelings, of love, hope, fear, anxiety, sorrow:(α).aeger animus,
Sall. J. 74:aegris animis legati superveniunt,
Liv. 2, 3, 5; cf.Drak. ad h. l.: scribendi cacoëthes aegro in corde senescit,
Juv. 7, 52: aegri mortales, i. e. miseri (deiloi brotoi, oizuroi, poluponoi), Verg. A. 2, 268; constr. with abl., gen., and ab.With abl.: Medea animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Cic. Cael. 8 (the later edd. animo aegro, as B. and K.):(β).animus aeger avaritiā,
Sall. J. 31:amore,
Liv. 30, 11:curis,
Verg. A. 1, 208 al. —With gen. of respect (cf. Drak. ad Liv. 30, 15, 9; Rudd. II. p. 73; and Roby, II. § 1321): aeger consilii, infirm in purpose, Sall. Fragm. ap. Arusian, p. 212 Lind., and Stat. Th. 9, 141:(γ).animi,
Liv. 1, 58; 2, 36; Curt. 4, 3, 11.— Of cause:rerum temere motarum,
Flor. 3, 17, 9:morae,
Luc. 7, 240:delicti,
Sil. 13, 52:pericli,
id. 15, 135:timoris,
id. 3, 72.—With ab:B.A morbo valui, ab animo aeger fui,
Plaut. Ep. 1, 2, 26.—Trop., of a diseased condition of the state, suffering, weak, feeble:a.maxime aegra et prope deposita rei publicae pars,
Cic. Verr. 2, 1, 2:qui et semper aegri aliquid esse in re publica volunt,
Liv. 5, 3; Flor. 3, 23 al.— Of the eyes, evil, envious:recentem aliorum felicitatem aegris oculis introspicere,
Tac. H. 2, 20 (Halm here reads acribus). —Of abstr. things, sad, sorrowful, grievous, unfortunate (class., but for the most part poet.):numquam quidquam meo animo fuit aegrius,
Plaut. Am. 3, 2, 29 (where aegrius may be the adv.;v. aegre below): dolores aegri,
Lucr. 3, 905:luctus,
id. 3, 933:amor,
Verg. G. 4, 464:mors,
id. ib. 3, 512:spes,
i. e. faint, slight hope, Sil. 9, 543:fides,
wavering, id. 2, 392 al. —As subst.: aegrum, i, n.:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
more pain, Plaut. Am. 2, 2, 11:sed cui nihil accidit aegri,
Lucr. 5, 171.— Adv.: aegrē.— Lit.Object.(α).Uncomfortably:(β).nescio quid meo animost aegre,
disturbs my mind, vexes, annoys me, Plaut. Merc. 2, 3, 35; so, aegre esse alicui, often in Plaut. and Ter. (like bene or male esse alicui); Plaut. Bacch. 5, 1, 26; id. Capt. 3, 5, 43; Ter. Hec. 2, 1, 63 al.; cf.opp. volupe, volup: si illis aegrest, mihi quod volup est,
Plaut. Mil. 3, 1, 152.— Absol.:aegre est,
Ter. Ad. 1, 2, 57.—Also:aegre facere alicui,
to vex, hurt, Plaut. Cas. 3, 4, 17; Ter. Eun. 5, 5, 31; and:aegre audire aliquid ex aliquo,
any thing annoying, disagreeable, id. Hec. 5, 1, 39.—With difficulty or effort (opp. facile):(γ).omnis conglutinatio recens aegre, inveterata facile divellitur,
Cic. de Sen. 20, 72; cf.:inveteratio, ut in corporibus, aegrius depellitur quam perturbatio,
id. Tusc. 4, 37, 81; and:omne bellum sumi facile, ceterum aegerrime desinere,
Sall. J. 83, 1:nec magis versutus nec quo ab caveas aegrius,
Plaut. As. 1, 1, 106:aegre rastris terram rimantur,
Verg. G. 3, 534 al.:non aegre persequi iter,
Col. 9, 8, 9; so,haud aegre,
Curt. 4, 3, 10; 10, 8, 22. —More freq.,= vix, Gr. mogis, hardly, scarcely:b.aegre nimis risum continui,
Plaut. As. 3, 2, 36:aegre me tenui,
Cic. Att. 16, 11:aegre fero, v. fero: aegre abstinere quin, etc.,
Liv. 2, 45:aegre stantes,
Tac. Agr. 36 al. —Hence often vix aegreque in connection, Plaut. Poen. 1, 2, 27; Flor. 2, 10; Macr. Somn. Scip. 1, 7; id. S. 1, 7; App. M. 1, p. 111.—Subject., with grief, regret, displeasure, or dislike, unwillingly, reluctantly: discessit, aegre ferens, distempered, vexed (opp. laetus), Cic. Div. 1, 33 fin.:aegre pati,
Liv. 1, 9 et saep.:aegre tolerare,
Tac. Agr. 13:si alibi plus perdiderim, minus aegre habeam, i. e. feram,
Plaut. Bacch. 5, 1, 16:aegre carere,
Cic. Imp. Pomp. 5, 13. — Comp.:quod aegrius patimur,
Liv. 7, 13: aegrius accipere, Tac. Ann. 4, 71.— Sup.:aegerrime ferre,
Sall. J. 87: aegerrime pati Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 105. -
93 aegrum
aeger, gra, grum, adj. [Curtius proposes to connect it with ep-eigô, to press, drive; aigis, storm-wind; aiges, waves; and Sanscr. egāmi, to tremble; trembling, shaking, being a common symptom of illness], designates indisposition, as well of mind as of body (while aegrotus is generally used only of physical disease; class.; in Cic. far more frequent than aegrotus; Celsus uses only aeger, never aegrotus).I. (α).Of men:(β).homines aegri morbo gravi,
Cic. Cat. 1, 13:graviter aegrum fuisse,
id. Div. 1, 25; id. Tusc. 2, 25, 61:infirma atque aegra valetudo,
id. Brut. 48 fin.:aegro corpore esse,
id. ad Quir. 1 fin.:ex vulnere,
id. Rep. 2, 21:vulneribus,
Nep. Milt. 7:pedibus,
Sall. C. 59, 4; so Liv. 42, 28; Tac. H. 3, 38;Wernsd. Poët. L. Min. 6, 197, 8: stomachus,
Hor. S. 2, 2, 43:anhelitus,
shortness of breath, Verg. A. 5, 432.—At a later period constr. with gen. or acc.:Psyche aegra corporis, animi saucia,
App. M. 4, 86, p. 310 Oud. (cf. id. ib. 5, 102, p. 360 Oud.: Psyche corporis et animi alioquin infirma; and Liv. Andron. ap. Prisc. p. 725 P.:inops, aegra sanitatis, where, however, Bothe suspects aegra to be a gloss.): memini, me quondam pedes tunc graviter aegrum,
Gell. 19, 10.—Subst., a sick person, Cic. Div. 2, 3:ne aegri quidem omnes convalescunt,
id. N. D. 2, 4: aegro adhibere medicinam, id. de Or. 2, 44, 186:vicinum funus aegros exanimat,
Hor. S. 1, 4, 126:ungebant oleo multos aegros,
Vulg. Marc. 6, 16; ib. Act. 5, 16. —Hence, ab aegris servus, an attendant on the sick, a nurse (cf. ab):D. M. SEXTORIO AVG. LIB. AB AEGRIS CVBICVLARIORVM,
Inscr. Orell. 2886.—Of brutes:(γ).sues aegri,
Verg. G. 3, 496; so Col. 6, 5, 1:avidos inlidit in aegrum Cornipedem cursus,
i. e. wounded, Stat. Th. 11, 517.—Of plants, diseased:II.seges aegra,
Verg. A. 3, 142:aegra arbor,
Pall. Febr. 25, 23:vitis,
id. Mart. 7, 4.—Fig.A.Of the mind, troubled, anxious, dejected, sad, sorrowful, etc., of any agitation of the passions or feelings, of love, hope, fear, anxiety, sorrow:(α).aeger animus,
Sall. J. 74:aegris animis legati superveniunt,
Liv. 2, 3, 5; cf.Drak. ad h. l.: scribendi cacoëthes aegro in corde senescit,
Juv. 7, 52: aegri mortales, i. e. miseri (deiloi brotoi, oizuroi, poluponoi), Verg. A. 2, 268; constr. with abl., gen., and ab.With abl.: Medea animo aegra, amore saevo saucia, Enn. ap. Cic. Cael. 8 (the later edd. animo aegro, as B. and K.):(β).animus aeger avaritiā,
Sall. J. 31:amore,
Liv. 30, 11:curis,
Verg. A. 1, 208 al. —With gen. of respect (cf. Drak. ad Liv. 30, 15, 9; Rudd. II. p. 73; and Roby, II. § 1321): aeger consilii, infirm in purpose, Sall. Fragm. ap. Arusian, p. 212 Lind., and Stat. Th. 9, 141:(γ).animi,
Liv. 1, 58; 2, 36; Curt. 4, 3, 11.— Of cause:rerum temere motarum,
Flor. 3, 17, 9:morae,
Luc. 7, 240:delicti,
Sil. 13, 52:pericli,
id. 15, 135:timoris,
id. 3, 72.—With ab:B.A morbo valui, ab animo aeger fui,
Plaut. Ep. 1, 2, 26.—Trop., of a diseased condition of the state, suffering, weak, feeble:a.maxime aegra et prope deposita rei publicae pars,
Cic. Verr. 2, 1, 2:qui et semper aegri aliquid esse in re publica volunt,
Liv. 5, 3; Flor. 3, 23 al.— Of the eyes, evil, envious:recentem aliorum felicitatem aegris oculis introspicere,
Tac. H. 2, 20 (Halm here reads acribus). —Of abstr. things, sad, sorrowful, grievous, unfortunate (class., but for the most part poet.):numquam quidquam meo animo fuit aegrius,
Plaut. Am. 3, 2, 29 (where aegrius may be the adv.;v. aegre below): dolores aegri,
Lucr. 3, 905:luctus,
id. 3, 933:amor,
Verg. G. 4, 464:mors,
id. ib. 3, 512:spes,
i. e. faint, slight hope, Sil. 9, 543:fides,
wavering, id. 2, 392 al. —As subst.: aegrum, i, n.:plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,
more pain, Plaut. Am. 2, 2, 11:sed cui nihil accidit aegri,
Lucr. 5, 171.— Adv.: aegrē.— Lit.Object.(α).Uncomfortably:(β).nescio quid meo animost aegre,
disturbs my mind, vexes, annoys me, Plaut. Merc. 2, 3, 35; so, aegre esse alicui, often in Plaut. and Ter. (like bene or male esse alicui); Plaut. Bacch. 5, 1, 26; id. Capt. 3, 5, 43; Ter. Hec. 2, 1, 63 al.; cf.opp. volupe, volup: si illis aegrest, mihi quod volup est,
Plaut. Mil. 3, 1, 152.— Absol.:aegre est,
Ter. Ad. 1, 2, 57.—Also:aegre facere alicui,
to vex, hurt, Plaut. Cas. 3, 4, 17; Ter. Eun. 5, 5, 31; and:aegre audire aliquid ex aliquo,
any thing annoying, disagreeable, id. Hec. 5, 1, 39.—With difficulty or effort (opp. facile):(γ).omnis conglutinatio recens aegre, inveterata facile divellitur,
Cic. de Sen. 20, 72; cf.:inveteratio, ut in corporibus, aegrius depellitur quam perturbatio,
id. Tusc. 4, 37, 81; and:omne bellum sumi facile, ceterum aegerrime desinere,
Sall. J. 83, 1:nec magis versutus nec quo ab caveas aegrius,
Plaut. As. 1, 1, 106:aegre rastris terram rimantur,
Verg. G. 3, 534 al.:non aegre persequi iter,
Col. 9, 8, 9; so,haud aegre,
Curt. 4, 3, 10; 10, 8, 22. —More freq.,= vix, Gr. mogis, hardly, scarcely:b.aegre nimis risum continui,
Plaut. As. 3, 2, 36:aegre me tenui,
Cic. Att. 16, 11:aegre fero, v. fero: aegre abstinere quin, etc.,
Liv. 2, 45:aegre stantes,
Tac. Agr. 36 al. —Hence often vix aegreque in connection, Plaut. Poen. 1, 2, 27; Flor. 2, 10; Macr. Somn. Scip. 1, 7; id. S. 1, 7; App. M. 1, p. 111.—Subject., with grief, regret, displeasure, or dislike, unwillingly, reluctantly: discessit, aegre ferens, distempered, vexed (opp. laetus), Cic. Div. 1, 33 fin.:aegre pati,
Liv. 1, 9 et saep.:aegre tolerare,
Tac. Agr. 13:si alibi plus perdiderim, minus aegre habeam, i. e. feram,
Plaut. Bacch. 5, 1, 16:aegre carere,
Cic. Imp. Pomp. 5, 13. — Comp.:quod aegrius patimur,
Liv. 7, 13: aegrius accipere, Tac. Ann. 4, 71.— Sup.:aegerrime ferre,
Sall. J. 87: aegerrime pati Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 105. -
94 consensus
1.consensus, a, um, Part., from consentio2.consensus, üs, m. [consentio], agreement, accordance, unanimity, concord (class.; esp. freq. in prose).I.Prop.:b.numquam major vester consensus in ullā causā fuit,
Cic. Phil. 4, 5, 12:quod si omnium consensus naturae vox est,
id. Tusc. 1, 15, 35; Caes. B. G. 2, 28; 2, 29; 7, 4 al.:tantus senatus,
Cic. Fam. 3, 3, 1; cf. Tac. A. 13, 26; Suet. Calig. 14:legionis ad rem publicam recuperandam,
Cic. Phil. 3, 3, 7:optimatum,
Nep. Dion, 6, 3:patrum,
Tac. A. 15, 73:consilii totius Galliae,
Caes. B. G. 7, 29:conspirans horum (fratrum),
Cic. Lig. 12, 34:civitatis,
Liv. 9, 7, 15; Cic. Quint. 5, 3:bonorum,
Quint. 1, 6, 45:eruditorum,
id. 10, 1, 130:grammaticorum,
id. 10, 1, 53:deorum hominumque,
Tac. H. 1, 15:aevi,
Plin. 14, 6, 8, § 72:filiorum adversus patres,
Sen. Contr 2, 9, 22:optimo in rem publicam consensu libertatem defendere,
Cic. Phil. 5, 17, 46:inter malos ad bellum,
Tac. H. 1, 54 fin.; cf. id. ib. 1, 26:ex communi consensu aliquid ab aliquo petere,
Caes. B. G. 1, 30; so,repentino maximoque,
Suet. Aug. 58:ingenti,
id. Dom. 13;opp. dissensus,
Claud. B. Gild. 300; Dig. 46, 3, 80.— Absol.:aliquid apud Chattos in consensum vertit,
has become a general custom, Tac. G. 31.—Consensu, among the histt. after the Aug. per. freq. adv., unanimously, with general consent, according to the general wish, etc.:B.comitiorum illi habendorum, quando minimus natu sit, munus consensu inpingunt,
Liv. 3, 35, 7; and 3, 36, 5; 24, 37, 11; Tac. H. 1, 16; 1, 55; Suet. Aug. 57; id. Tib. 1:cum ipsi invisum consensu imperium... interpretarentur,
Liv. 3, 38, 10.—In a bad sense, a plot, conspiracy:II.audacium,
Cic. Sest 40. 86.—Transf., of inanimate objects, agreement, harmony, synpathy (class.): quā ex conjunctione naturae et quasi concentu atque consensu, quam sumpatheian Graeci appellant, Cic. Div. 2, 14, 34; cf. id. N. D. 3, 11, 28:B.concentusque mirus omnium doctrinarum,
id. de Or. 3, 6, 21:consensus et conspiratió virtutum,
id. Fin. 5, 23, 66:duorum antecedentium,
Quint. 5, 14, 6.—A common feeling, common life: neque enim poterunt (animae et corpora) suptiliter esse Conexae neque consensus contagia fient, Lucr 3, 740. -
95 intercipio
inter-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], lit., to take away between, i. e. to seize on the passage before arrival at the destined place, to intercept.I.Lit.:II.tun redimes me, si me hostes interceperint?
Plaut. As. 1, 1, 93:venenum,
to take the poison intended for another, Cic. Clu. 60:litteras,
id. Att. 1, 13, 2; cf.:litterae interceptae,
id. Q. Fr. 3, 9, 3; id. Att. 10, 8; Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 12, 1; Curt. 4, 10, 6:epistulam,
id. 6, 9, 13:magnum numerum jumentorum atque hominum,
Caes. B. C. 1, 55:commeatus,
Liv. 36, 3:aliquis ab suis interceptus,
cut off, id. 29, 9:hostes discretos,
Tac. H. 4, 75: in sublime jactari sagoque intercipi ( be held fast) ne tellurem attingat, Plin. 29, 3, 12, § 52:interceptae e publico pecuniae,
Tac. A. 4, 45:terga caput tangunt, colla intercepta videntur,
to be wanting, Ov. M. 6, 379: quam (hastam) medius Rhoeteus intercipit, comes in the way of, i. e. is struck or killed by, Verg. A. 10, 402.—Transf.A.To interrupt, hinder, cut off, preoccupy, preclude:B.medium iter,
Liv. 25, 39, 2 (al. intersaepto):opportuna loca,
id. 9, 43, 3:hostiles ingressus,
Tac. A. 15, 3:medios sermones,
Quint. 6, 4, 11:pedestre iter,
Curt. 4, 2, 9:usum aurium intercipiente fremitu,
id. 4, 13, 38.—To take away, rob, steal:C.aliquid ab aliquo,
Liv. 3, 71:aliquid alicui,
Ov. P. 4, 7, 25; Plin. Pan. 75:veram laudem,
Phaedr. 4, 12, 2:commentarios, quorum tamen pars maxima intercepta dicitur,
copied from other sources, Suet. Gram. 3.—Of death, to snatch away, carry off:si me fata intercepissent, Quint. prooem. 1, 6: apes saepe morbis intercipiuntur,
Col. 9, 3:rex mortalitate interceptus,
Plin. Ep. 10, 50; 6, 25, 4:interceptus veneno,
Tac. Agr. 43; id. A. 3, 12; Suet. Caes. 20 fin.:scelere Pisonis,
id. ib. 2, 71:a manu gladiatorum,
id. Aug. 14 fin.:ceterum interceptus quoque magnum sibi vindicat locum,
Quint. 10, 1, 121:neque ob aliud interceptus, quam, etc.,
Tac. A. 2, 82:Theophilum atrox interceperat casus,
Amm. 14, 7, 8. -
96 peritissimus
pĕrītus, a, um, adj. [prop. Part. of perior (in ex-perior); root par-, per-; Gr. peraô; v. periculum], experienced, practised, practically acquainted, skilled, skilful, expert (cf.: gnarus, consultus).I.Lit.(α).Absol.:(β).nil iam mihi novi Offerri pote, quin sim peritus,
Plaut. Pers. 2, 3, 19:doctos homines vel usu peritos,
Cic. Off. 1, 41, 147:docti a peritis,
id. ib. 3, 3, 15:ab hominibus callidis ac peritis animadversa,
id. de Or. 1, 23, 109:decede peritis,
Hor. Ep. 2, 2, 213:me peritus discet Iber,
id. C. 2, 20, 19:homo peritissimus,
Cic. de Or. 1, 15, 66:hominem peritissimum in eis ipsis rebus, superare, quas, etc.,
id. ib. 1, 15, 66:peritissimi duces,
Caes. B. C. 3, 73; Prop. 1, 10, 7. —With gen.:(γ).multarum rerum peritus,
Cic. Font. 7, 15:antiquitatis nostrae et scriptorum veterum litterate peritus,
id. Brut. 56, 205:earum regionum,
Caes. B. C. 1, 48:caelestium prodigiorum,
Liv. 1, 34:peritiores rei militaris,
id. 3, 61:bellorum omnium peritissimus,
Cic. Imp. Pomp. 23, 68:peritissimi caeli ac siderum vates,
Curt. 4, 10, 4:juris,
Juv. 1, 128:vir movendarum lacrimarum peritissimus,
Plin. Ep. 2, 11, 3:definiendi,
Cic. Off. 3, 14, 60.—With abl.: jure peritus, Lucil. ap. Charis. p. 62 P.:(δ).jure peritissimus,
Aur. Vict. Epit. 19:quis jure peritior?
Cic. Clu. 38, 107:peritus bello,
Vell. 2, 29, 3:peritus disciplinā militari,
Gell. 4, 8, 2:arte fabricā peritus,
Dig. 33, 7, 19.—With ad:(ε).ad usum et disciplinam peritus,
Cic. Font. 15, 43:et ad respondendum et ad cavendum peritus,
id. de Or. 1, 48, 212:ad prospicienda cavendaque pericula,
Just. 31, 2, 2.—With in and abl.:(ζ).sive in amore rudis, sive peritus erit,
Prop. 2, 34 (3, 32), 82.—With de:(η).de agriculturā peritissimus,
Varr. R. R. 1, 2, 10.—With acc. ( poet.):(θ).arma virumque peritus,
Aus. Epigr. 137.—With inf. or object-clause ( poet. and in post-Aug. prose):II.soli cantare periti Arcades,
Verg. E. 10, 32:peritus obsequi,
Tac. Agr. 8:urentes oculos inhibere perita,
Pers. 2, 34:rex peritus, fortius adversus Romanos aurum esse quam ferrum,
Flor. 3, 1, 7.—Hence, subst.: pĕrītissĭ-mus, i, m., a man of extraordinary skill:cum discendi causā duobus peritissimis operam dedisset, etc.,
Cic. Brut. 42, 154.—Transf., of abstract things, skilfully constructed, clever:peritae fabulae,
Aus. Ep. 16, 92.—Hence, adv.: pĕrītē, in an experienced manner, skilfully, expertly, cleverly:quod institutum perite a Numa,
Cic. Leg. 2, 12, 29:perite et ornate dicere,
id. de Or. 2, 2, 5; Gell. 17, 5 fin.:callide et perite versari in aliquā re,
Cic. de Or. 1, 11, 48:distributa perite,
id. ib. 2, 19, 81.— Comp.:peritius fit aliquid ab aliquo,
Sen. Ep. 90, 33.— Sup.:aliquid peritissime et callidissime venditare,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 135:disputare,
Val. Max. 8, 11, 1:suavissime et peritissime legere,
Plin. Ep. 3, 15, 3. -
97 peritus
pĕrītus, a, um, adj. [prop. Part. of perior (in ex-perior); root par-, per-; Gr. peraô; v. periculum], experienced, practised, practically acquainted, skilled, skilful, expert (cf.: gnarus, consultus).I.Lit.(α).Absol.:(β).nil iam mihi novi Offerri pote, quin sim peritus,
Plaut. Pers. 2, 3, 19:doctos homines vel usu peritos,
Cic. Off. 1, 41, 147:docti a peritis,
id. ib. 3, 3, 15:ab hominibus callidis ac peritis animadversa,
id. de Or. 1, 23, 109:decede peritis,
Hor. Ep. 2, 2, 213:me peritus discet Iber,
id. C. 2, 20, 19:homo peritissimus,
Cic. de Or. 1, 15, 66:hominem peritissimum in eis ipsis rebus, superare, quas, etc.,
id. ib. 1, 15, 66:peritissimi duces,
Caes. B. C. 3, 73; Prop. 1, 10, 7. —With gen.:(γ).multarum rerum peritus,
Cic. Font. 7, 15:antiquitatis nostrae et scriptorum veterum litterate peritus,
id. Brut. 56, 205:earum regionum,
Caes. B. C. 1, 48:caelestium prodigiorum,
Liv. 1, 34:peritiores rei militaris,
id. 3, 61:bellorum omnium peritissimus,
Cic. Imp. Pomp. 23, 68:peritissimi caeli ac siderum vates,
Curt. 4, 10, 4:juris,
Juv. 1, 128:vir movendarum lacrimarum peritissimus,
Plin. Ep. 2, 11, 3:definiendi,
Cic. Off. 3, 14, 60.—With abl.: jure peritus, Lucil. ap. Charis. p. 62 P.:(δ).jure peritissimus,
Aur. Vict. Epit. 19:quis jure peritior?
Cic. Clu. 38, 107:peritus bello,
Vell. 2, 29, 3:peritus disciplinā militari,
Gell. 4, 8, 2:arte fabricā peritus,
Dig. 33, 7, 19.—With ad:(ε).ad usum et disciplinam peritus,
Cic. Font. 15, 43:et ad respondendum et ad cavendum peritus,
id. de Or. 1, 48, 212:ad prospicienda cavendaque pericula,
Just. 31, 2, 2.—With in and abl.:(ζ).sive in amore rudis, sive peritus erit,
Prop. 2, 34 (3, 32), 82.—With de:(η).de agriculturā peritissimus,
Varr. R. R. 1, 2, 10.—With acc. ( poet.):(θ).arma virumque peritus,
Aus. Epigr. 137.—With inf. or object-clause ( poet. and in post-Aug. prose):II.soli cantare periti Arcades,
Verg. E. 10, 32:peritus obsequi,
Tac. Agr. 8:urentes oculos inhibere perita,
Pers. 2, 34:rex peritus, fortius adversus Romanos aurum esse quam ferrum,
Flor. 3, 1, 7.—Hence, subst.: pĕrītissĭ-mus, i, m., a man of extraordinary skill:cum discendi causā duobus peritissimis operam dedisset, etc.,
Cic. Brut. 42, 154.—Transf., of abstract things, skilfully constructed, clever:peritae fabulae,
Aus. Ep. 16, 92.—Hence, adv.: pĕrītē, in an experienced manner, skilfully, expertly, cleverly:quod institutum perite a Numa,
Cic. Leg. 2, 12, 29:perite et ornate dicere,
id. de Or. 2, 2, 5; Gell. 17, 5 fin.:callide et perite versari in aliquā re,
Cic. de Or. 1, 11, 48:distributa perite,
id. ib. 2, 19, 81.— Comp.:peritius fit aliquid ab aliquo,
Sen. Ep. 90, 33.— Sup.:aliquid peritissime et callidissime venditare,
Cic. Verr. 2, 2, 54, § 135:disputare,
Val. Max. 8, 11, 1:suavissime et peritissime legere,
Plin. Ep. 3, 15, 3. -
98 abrado
ab-rādo, rāsī, rāsum, ere1) соскабливать, соскребать ( nomen Capit)3) обдирать, обжигать ( abrasae fauces Lcn)4) вырубать, выкорчёвывать ( radīces PM)5) выманивать, вымогать, вырывать ( aliquid ab aliquo terrore C)6) отнимать Ter, PJ -
99 cambio
—, —, āreменять, обменивать ( aliquid cum aliquo Ap) -
100 condico
con-dico, dīxī, dictum, ere1)а) сговариваться, договариваться (alicui alicujus rei L или aliquid cum aliquo AG)c. in diem tertium AG — назначать (что-л.) на послезавтраб) условиться, определить, назначить (diem Pl; tempus et locum coëundi Just)c. alicui cenam Su (или c. alicui C) — выразить кому-л. желание отобедать у негоc. operam PM — взять на себя (предпринять) труд2) юр. требовать согласно условию ( alicui pecuniam Dig)3) быть согласным ( alicui Tert)
См. также в других словарях:
demander — Demander, Deposcere, Petere, Procare, Rogare, Quaerere. Demander chose juste, honeste et convenante, Postulare, Poscere. Demander affectueusement, Contendere aliquid ab aliquo. Demander instamment, Exposcere. Il a ce qu il demande, Voti compos… … Thresor de la langue françoyse
Zeichen — Ein Zeichen ist im weitesten Sinne etwas, das auf etwas anderes zeigt. Zeichentheoretiker sehen darin ein semiotisches Phänomen und bestimmen im engeren Sinne Zeichen als eine Unterklasse dieses Phänomens. Dort stehen Zeichen anderen semiotischen … Deutsch Wikipedia
reconnaître — [ r(ə)kɔnɛtr ] v. tr. <conjug. : 57> • reconnoistre 980; lat. recognoscere « reconnaître; inspecter; examiner » I ♦ Saisir (un objet) par la pensée, en reliant entre elles des images, des perceptions; identifier par la mémoire, le jugement… … Encyclopédie Universelle
changer — Changer, Commutare, Demutare, Immutare. Changer quelque chose avec aucun, Mutare aliquid cum aliquo. Changer et innover, Nouare, Innouare. Changer et muer, Emutare. Changer et tourner en autre nature ou couleur, Mutare. Changer les clefs,… … Thresor de la langue françoyse
change — Change, Permutatio pecuniae, Collybus, Bud. Et la place et endroit de la ville où les changeurs ont leurs boutiques. Selon ce on dit le pont aux changes. Et en fait de venerie Change est l opposite du droit, Estant le droit le Cerf qui a esté… … Thresor de la langue françoyse
propos — Propos, Vient du Latin, Propono, et signifie ores conference de paroles entre deux ou plusieurs, Sermo, Oratio, Conlocutio, comme, Ils ont propos ensemble de mes affaires, Sermonem habent de rebus meis. Par son propos j ay entendu, Ex eius… … Thresor de la langue françoyse
charge — Charge, ou fardeau, Onus. Une charge et charté, Vehes, vehis. La charge qu on baille à aucun pour faire quelque chose, Actus, Mandatum, Ministerium, Negotium, Onus. Toute charge qu on prend, ou qu on baille à faire, Prouincia. Une charge… … Thresor de la langue françoyse
faire — Faire, act. acut. Vient de l infinitif Latin Facere, ostant la lettre c. Facere, agere. L Italien syncope, et dit Fare. Faire de l argent à son creancier, Pecunias conquirere ad nomen eradendum ex tabulis creditoris. Faire argent, Conficere… … Thresor de la langue françoyse
compte — Compte, m. penac. Le quayer où est la recepte et la mise, Accepti et expensi tabula, voyez Compter. Ratio. A ton compte, Vt rationem te dictare intelligo. Ce compte que nous venons de faire, est le compte de Grecin, Is calculus Grecini rationem… … Thresor de la langue françoyse
temps — Temps, m. Vient du Latin Tempus par syncope de la voyelle u, Tempus, Tempestas, l Espagnol et l Italien s esloignent trop dudit mot Latin, disant le premier Tiempo, et l autre Tempo. Le temps, ou jour, Dies. Le temps soit d un an, d un jour, ou d … Thresor de la langue françoyse
affaire — Affaire, n. p. Negotium, Commercium. J ay affaire avec un homme riche. Cum opulento rem habeo ac negotium. Plaut. Affaire hasté et avancé, Maturatum negotium. Affaire meslé et broüillé, Negotium turbulentum. Affaires nets, et point toüillez, ne… … Thresor de la langue françoyse