aliquem+metu+l

terrĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a. [Sanscr. root tras-, trasāmi, tremble; Gr. treô], to frighten, [p. 1861] affright, put in fear or dread, to alarm, terrify.

Lit. (class. and very freq.):

nec me ista terrent,

Cic. Fam. 2, 16, 4:

adversarios,

id. de Or. 1, 20, 90:

qui urbem totam... caede incendiisque terreret,

id. Har. Resp. 4, 6:

eum hominem istis mortis aut exsilii minis,

id. Par. 2, 17:

suae malae cogitationes terrent,

id. Rosc. Am. 24, 67:

maris subita tempestas terret navigantes,

id. Tusc. 3, 22, 52:

milites... alii se abdere, pars territos confirmare,

Sall. J. 38, 5:

multum ad terrendos nostros valuit clamor,

Caes. B. G. 7, 84:

mortis metu territi,

Curt. 6, 7, 10; 9, 4, 16:

aliquem proscriptionis denuntiatione,

Cic. Planc. 35, 87:

metu poenāque,

id. Rep. 5, 4, 6:

ut in scenā videtis homines consceleratos impulsu deorum terreri Furiarum taedis ardentibus,

id. Pis. 20, 46:

terrere metu,

Liv. 36, 6, 10:

territus hoste novo,

Ov. M. 3, 115. — With ne and subj.:

Samnites maxime territi, ne ab altero exercitu integro intactoque fessi opprimerentur,

Liv. 10, 14, 20:

terruit urbem, Terruit gentes, grave ne rediret Saeculum Pyrrhae,

Hor. C. 1, 2, 4 sq. —With gen.:

territus animi,

Sall. H. Fragm. 4, 50 Dietsch; Liv. 7, 34, 4.— Absol.:

ut ultro territuri succlamationibus, concurrunt,

Liv. 28, 26, 12.—

Transf.

To drive away by terror, to frighten or scare away ( poet.):

profugam per totum terruit orbem,

Ov. M. 1, 727:

fures vel falce vel inguine,

id. ib. 14, 640; cf.:

has (Nymphas) pastor fugatas terruit,

id. ib. 14, 518:

volucres (harundo),

Hor. S. 1, 8, 7:

saepe etiam audacem fugat hoc terretque poëtam,

id. Ep. 2, 1, 182:

terret ambustus Phaethon avaras Spes,

id. C. 4, 11, 25.—

To deter by terror, to scare, frighten from any action:

aliquem metu gravioris servitii a repetendā libertate,

Sall. H. 1, 41, 6 Dietsch:

ut, si nostros loco depulsos vidisset, quo minus libere hostes insequerentur, terreret,

Caes. B. G. 7, 49.—With ne, Tac. H. 2, 63; 3, 42:

memoria pessimi proximo bello exempli terrebat, ne rem committerent eo,

Liv. 2, 45, 1:

praesentiā tuā, ne auderent transitum, terruisti, Auct. Pan. ap. Constant. 22: non territus ire,

Manil. 5, 576:

inimicos loqui terrent amplitudine potestatis,

Amm. 27, 7, 9.

ex-ĭmo, ēmi, emptum, 3, v. a. [emo; cf. adimo and demo], to take out, take away, remove (class.; syn.: demo, adimo, eripio, furor, etc.).

Lit.

In gen. (with de, ex, or simple abl.; rare with dat.):

eximito (acina) de dolio,

Cato R. R. 112, 3:

oleas, ulmos bene cum radicibus,

id. ib. 28, 1:

medullam e caule,

Plin. 26, 11, 71, § 116:

dentem alicui,

Cels. 6, 9; Plin. 28, 11, 49, § 181; cf.:

lienem cani viventi,

id. 30, 6, 17, § 51; and:

lapillos ventre crocodili,

id. 28, 8, 28, § 107:

telum,

Quint. 9, 2, 75:

gladium,

Vulg. Matt. 26, 51; cf.:

quid te exempta juvat spinis de pluribus una?

Hor. Ep. 2, 2, 212:

eximi jubet non diem ex mense, sed ex anno unum mensem,

Cic. Verr. 2, 2, 52, § 139:

ne tu ex reis eximerere,

id. ib. 2, 2, 40, § 99; for which: aliquem de reis, id. ib. 2, 4, 19, §

41: cf.: ut auctores alios omnino exemerint numero,

Quint. 1, 4, 3;

with which cf.: Phraaten numero beatorum Eximit virtus,

Hor. C. 2, 2, 19:

qui turbae quamvis bonorum auctorum eximatur,

Quint. 10, 1, 74.—

In partic., pregn., to free, release, deliver:

eum tamquam e vinculis eximamus,

Cic. Or. 23, 77:

aliquos ex obsidione,

id. Fam. 5, 6, 2;

for which: aliquos (urbem) obsidione,

Liv. 38, 15, 5:

ibi circumsessus adventu fratris obsidione eximitur,

id. 24, 41, 6; 36, 13, 1; 37, 22, 3.

Trop.

In gen., to take away, remove, banish:

quod si exemeris ex rerum natura benevolentiae conjunctionem,

Cic. Lael. 7, 23:

alicui lassitudinem,

Plaut. Merc. 1, 17; cf.:

illud, quod me angebat, non eximis,

Cic. Tusc. 2, 2, 29:

hic dies vere mihi festus atras Eximet curas,

Hor. C. 3, 14, 14:

onus sollicitis animis,

id. Ep. 1, 5, 18:

eam religionem (augures),

Liv. 4, 31, 4:

dubitationem hujus utilitatis,

Quint. 1, 10, 28:

quamquam res adversae consilium eximerent,

Tac. A. 11, 32; 1, 32; 13, 15:

aliquid memoriae,

Suet. Claud. 11 et saep.:

exemptā fine patere,

i. e. without end, Lucr. 1, 976; 1, 1007.— Pass. impers.: plurimis mortalium non eximitur, quin primo cujusque ortu ventura destinentur, the idea is not taken from them, i. e. they cannot be convinced but that, etc., Tac. A. 6, 22.—

In partic.

To free, release, deliver from any thing; constr. with ex, the abl., since the Aug. per. freq. with dat., rarely with de:

aliquem metu,

Plaut. Rud. 1, 4, 13:

ita me exemisti Philocratem fallaciis,

id. Capt. 3, 5, 16; cf.:

iis (rationibus) accusator ad alios ex culpa eximendos abutetur,

Cic. Inv. 2, 7, 24:

ex miseriis plurimis me,

Plaut. Capt. 5, 1, 3:

se ex catenis,

id. Men. 1, 1, 8:

ex servitute,

Liv. 37, 56, 7; Sen. Ep. 104, 16:

aliquem crimine,

Liv. 6, 24, 8: cf.:

qui servitute exempti fuerant,

id. 34, 52 fin.:

cives servitio,

id. 28, 39, 18; 27, 22, 3; 33, 23, 2; Plin. Ep. 4, 24, 3:

non noxae (al. noxa) eximitur C. Fabius, qui, etc.,

Liv. 8, 35, 5 Drak. N. cr.; cf.:

supplicio magis quam crimini exemptus est,

Curt. 7, 1, 6:

servitio,

id. 6, 3, 3:

aliquem sceleri,

Val. Fl. 2, 256:

morti,

Tac. A. 14, 48:

infamiae,

id. ib. 1, 48:

legiones adversae pugnae,

id. ib. 1, 64:

Pisonem ignominiae,

id. ib. 3, 18:

ut morte honesta contumeliis captivitatis eximeretur,

id. ib. 12, 51:

querelae,

Sen. Ben. 6, 9, 1:

notae jam destinatae,

Gell. 4, 20, 9:

poenae,

Dig. 48, 10, 22, § 4:

opinionibus vulgi,

Quint. 12, 2, 28 et saep.:

exime hunc mihi scrupulum,

Plin. Ep. 3, 17, 2:

6, 8, 7: Romanis dubitationem,

Liv. 34, 37, 6:

de proscriptorum numero,

Nep. Att. 10, 4:

agrum de vectigalibus,

to exempt, Cic. Phil. 2, 39, 101.— Absol.:

nec sorte (opus fuisse) nisi quod se quisque eximi voluerit,

Quint. 4, 2, 74.—

Of time, to consume, waste:

Clodius rogatus diem dicendo eximere coepit,

Cic. Q. Fr. 2, 1, 3; cf.:

Metellus calumnia dicendi tempus exemit,

id. Att. 4, 3, 3:

diem,

Liv. 1, 50, 8; so,

tempus,

Suet. Oth. 6:

diem,

Plin. Ep. 5, 21, 2:

male aetatem,

Sen. Q. N. 3, 1:

anno exempto,

Pall. 3, 17 fin.:

horam eximere ullam in tali cive liberando sine scelere non possumus,

lose, waste, Cic. Phil. 6, 3, 7 B. and K.—

To except, leave out of consideration:

leges, si majestatis quaestio eximeretur, bono in usu,

Tac. A. 4, 6.—

Law t. t., to detain, prevent from appearing in court: eum qui in jus vocatur, Gai Inst. 4, 46.

lĕvo, āvi, ātum, 1 (old form of fut. perf. levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1), v. a. [1. levis], to lift up, raise, elevate (syn.: extollo, erigo).

Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

ter sese attollens cubitoque annixa levavit,

Verg. A. 4, 690:

se de caespite,

to rise, Ov. M. 2, 427:

se saxo,

id. F. 4, 528:

cum se matura levarit progenies (avium),

Juv. 14, 83:

apis se confestim levat sublimius,

Col. 9, 12, 1; Plin. 2, 16, 13, § 69; 36, 16, 24, § 122:

per hiemem, quae altius levat Alpes, i. e. by the snow,

Flor. 3, 3, 11.—

Transf.

To make lighter, lighten, to relieve, ease: cantantes ut eamus, ego te fasce levabo, Verg. E. 9, 65:

serpentum colla levavit,

i. e. alighted from the dragon-car, Ov. M. 8, 798:

dentes,

to clean the teeth, Mart. 14, 22:

vesicam,

Spart. Carac. 7:

jactatur rerum utilium pars maxima, sed nec damna levant,

do not lighten the ship, Juv. 12, 53.—

To take away, take:

furcā levat ille bicorni sordida terga suis,

takes down, Ov. M. 8, 647:

alicui manicas atque arcta Vincla,

Verg. A. 2, 146:

tributum,

to raise, levy, Dig. 50, 15, 4, § 2.—

Trop., to lighten, relieve, console, refresh, support a person or thing with any thing (freq. and class.). —Of a personal object:

non nihil enim me levant tuae litterae hoc tempore,

Cic. Att. 11, 8, 1.—Of things as objects: O Tite, si quid te adjuero curamve levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1 (Ann. v. 339 Vahl.); so,

auxilio viros,

Verg. A. 2, 452; 4, 538:

curam et angorem animi sermone et consilio,

Cic. Att. 1, 18, 1:

molestias,

id. Fam. 4, 3, 2:

fonte sitim,

to slake, Ov. Tr. 4, 8, 26:

arida ora aqua,

to refresh, id. R. Am. 230; so,

membra gramine,

id. F. 6, 328.— Pass.:

levantur tamen miserae civitates, quod nullus fit sumptus in nos,

Cic. Att. 5, 16, 3.—

Transf.

To lighten, lessen, alleviate, mitigate (cf.:

laxo, libero): meam egestatem,

Plaut. Trin. 3, 2, 62:

alicui paupertatem,

id. Ep. 4, 1, 33:

morbum,

id. Mil. 4, 6, 57:

inopiam multum,

Caes. B. C. 3, 48, 1:

salutari arte fessos Corporis artus,

Hor. C. S. 63:

morbi vim levaturus,

Curt. 3, 6, 2:

levavitque apertis horreis pretia frugum,

reduced, Tac. A. 2, 59:

vario viam sermone,

Verg. A. 8, 309:

injurias,

Caes. B. C. 1, 9:

suspicionem,

Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136:

ut sumptus levaretur,

Plin. Ep. 10, 43 (52), 2:

calamitatem innocentium,

Cic. Rosc. Am. 3, 7:

his levabat omnem vulnerum metum nobilitas mortis,

id. Tusc. 2, 24, 59:

qui paupertatem levet propinqui,

Juv. 14, 236.—

To lessen, diminish, weaken, impair: cave lassitudo poplitum cursum levet, Att. ap. Non. 336, 29:

laudem alicujus,

id. ib. 31:

inconstantiā levatur auctoritas,

Cic. Ac. 2, 22, 69:

multa fidem promissa levant,

Hor. Ep. 2, 2, 10.—

To relieve, release, discharge, free from any thing.

With abl.:

leva me hoc onere,

Cic. Fam. 3, 12, 3:

aliquem miseriis,

id. ib. 3, 8:

me molestia,

id. ib. 16, 9, 2:

aliquem metu,

Liv. 2, 22:

animos religione,

id. 21, 62; cf.:

qui hac opinione non modo verbis, sed etiam opere levandi sunt,

Cic. Lael. 20, 72:

ut homines populares supplicio aut exsilio levarentur,

id. Verr. 2, 5, 6, § 13:

se aere alieno,

id. Att. 6, 2, 4:

se infamiā,

id. Verr. 2, 3, 61, § 141: se vitā, Varr. ap. Non. 336, 33.—

With gen.:

ut me omnium jam laborum levas,

Plaut. Rud. 1, 4, 27.—

To avert:

omen,

Verg. A. 3, 36:

ictum dextra,

Hor. C. 2, 17, 28.

lēvo ( laevo), āvi, ātum, 1, v. a. [2. levis], to make smooth, to smooth, polish.

Lit.:

levare ac radere tigna,

Lucr. 5, 1267: corpus, * Cic. Fragm. Or. in Clod. et Cur. 5; Cels. 8, 3:

magni levatique mensarum orbes,

Sen. Helv. 11, 6:

mensas,

Stat. Th. 1, 519.—

Trop., of speech, to smooth down, polish, soften:

nimis aspera sano Levabit cultu,

Hor. Ep. 2, 2, 123.—Hence, P. a.: lēvātus, a, um; comp.:

quae levatiora levioraque sunt,

more highly polished, Gell. 17, 8, 15.

lĕvo, āvi, ātum, 1 (old form of fut. perf. levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1), v. a. [1. levis], to lift up, raise, elevate (syn.: extollo, erigo).

Lit. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

ter sese attollens cubitoque annixa levavit,

Verg. A. 4, 690:

se de caespite,

to rise, Ov. M. 2, 427:

se saxo,

id. F. 4, 528:

cum se matura levarit progenies (avium),

Juv. 14, 83:

apis se confestim levat sublimius,

Col. 9, 12, 1; Plin. 2, 16, 13, § 69; 36, 16, 24, § 122:

per hiemem, quae altius levat Alpes, i. e. by the snow,

Flor. 3, 3, 11.—

Transf.

To make lighter, lighten, to relieve, ease: cantantes ut eamus, ego te fasce levabo, Verg. E. 9, 65:

serpentum colla levavit,

i. e. alighted from the dragon-car, Ov. M. 8, 798:

dentes,

to clean the teeth, Mart. 14, 22:

vesicam,

Spart. Carac. 7:

jactatur rerum utilium pars maxima, sed nec damna levant,

do not lighten the ship, Juv. 12, 53.—

To take away, take:

furcā levat ille bicorni sordida terga suis,

takes down, Ov. M. 8, 647:

alicui manicas atque arcta Vincla,

Verg. A. 2, 146:

tributum,

to raise, levy, Dig. 50, 15, 4, § 2.—

Trop., to lighten, relieve, console, refresh, support a person or thing with any thing (freq. and class.). —Of a personal object:

non nihil enim me levant tuae litterae hoc tempore,

Cic. Att. 11, 8, 1.—Of things as objects: O Tite, si quid te adjuero curamve levasso, Enn. ap. Cic. de Sen. 1 (Ann. v. 339 Vahl.); so,

auxilio viros,

Verg. A. 2, 452; 4, 538:

curam et angorem animi sermone et consilio,

Cic. Att. 1, 18, 1:

molestias,

id. Fam. 4, 3, 2:

fonte sitim,

to slake, Ov. Tr. 4, 8, 26:

arida ora aqua,

to refresh, id. R. Am. 230; so,

membra gramine,

id. F. 6, 328.— Pass.:

levantur tamen miserae civitates, quod nullus fit sumptus in nos,

Cic. Att. 5, 16, 3.—

Transf.

To lighten, lessen, alleviate, mitigate (cf.:

laxo, libero): meam egestatem,

Plaut. Trin. 3, 2, 62:

alicui paupertatem,

id. Ep. 4, 1, 33:

morbum,

id. Mil. 4, 6, 57:

inopiam multum,

Caes. B. C. 3, 48, 1:

salutari arte fessos Corporis artus,

Hor. C. S. 63:

morbi vim levaturus,

Curt. 3, 6, 2:

levavitque apertis horreis pretia frugum,

reduced, Tac. A. 2, 59:

vario viam sermone,

Verg. A. 8, 309:

injurias,

Caes. B. C. 1, 9:

suspicionem,

Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136:

ut sumptus levaretur,

Plin. Ep. 10, 43 (52), 2:

calamitatem innocentium,

Cic. Rosc. Am. 3, 7:

his levabat omnem vulnerum metum nobilitas mortis,

id. Tusc. 2, 24, 59:

qui paupertatem levet propinqui,

Juv. 14, 236.—

To lessen, diminish, weaken, impair: cave lassitudo poplitum cursum levet, Att. ap. Non. 336, 29:

laudem alicujus,

id. ib. 31:

inconstantiā levatur auctoritas,

Cic. Ac. 2, 22, 69:

multa fidem promissa levant,

Hor. Ep. 2, 2, 10.—

To relieve, release, discharge, free from any thing.

With abl.:

leva me hoc onere,

Cic. Fam. 3, 12, 3:

aliquem miseriis,

id. ib. 3, 8:

me molestia,

id. ib. 16, 9, 2:

aliquem metu,

Liv. 2, 22:

animos religione,

id. 21, 62; cf.:

qui hac opinione non modo verbis, sed etiam opere levandi sunt,

Cic. Lael. 20, 72:

ut homines populares supplicio aut exsilio levarentur,

id. Verr. 2, 5, 6, § 13:

se aere alieno,

id. Att. 6, 2, 4:

se infamiā,

id. Verr. 2, 3, 61, § 141: se vitā, Varr. ap. Non. 336, 33.—

With gen.:

ut me omnium jam laborum levas,

Plaut. Rud. 1, 4, 27.—

To avert:

omen,

Verg. A. 3, 36:

ictum dextra,

Hor. C. 2, 17, 28.

lēvo ( laevo), āvi, ātum, 1, v. a. [2. levis], to make smooth, to smooth, polish.

Lit.:

levare ac radere tigna,

Lucr. 5, 1267: corpus, * Cic. Fragm. Or. in Clod. et Cur. 5; Cels. 8, 3:

magni levatique mensarum orbes,

Sen. Helv. 11, 6:

mensas,

Stat. Th. 1, 519.—

Trop., of speech, to smooth down, polish, soften:

nimis aspera sano Levabit cultu,

Hor. Ep. 2, 2, 123.—Hence, P. a.: lēvātus, a, um; comp.:

quae levatiora levioraque sunt,

more highly polished, Gell. 17, 8, 15.

ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).

A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

adsum apud te, genitor,

id. ib. p. 522, 32:

alteram (partem) apud me adponito,

Plaut. Trin. 4, 3, 60:

nunc hic apud te servio,

id. Capt. 2, 2, 62:

scriptorum non magnast copia apud me,

Cat. 68, 33 Mull.:

mane apud me,

Vulg. Gen. 29, 19:

Advocatum habemus apud Patrem,

ib. 1 Joan. 2, 1:

cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—

Esp.

a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

hic apud me hortum confodere jussi,

id. Aul. 2, 2, 66:

si commodumst, apud me, sis, volo,

Ter. Heaut. 1, 1, 110:

condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

Plaut. Trin. 1, 2, 159:

Quid sibi volunt homines isti apud te?

Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

cenabis bene apud me,

Cat. 13, 1:

apud me habitavit,

Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

apud te cenavit,

id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

Vulg. Jud. 19, 9:

tenet intus apud se,

Lucil. 9, 59 Mull.:

Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

Cic. Att. 5, 6:

apud se fecit manere,

Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

Cic. Cat. 3, 10:

Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

id. Phil. 1, 8:

mansit apud eum quattuor mensibus,

Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

apud quem deversatus es,

Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

habitasti apud Heium Messanae,

Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

Fuisti apud Laecam illa nocte,

id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

apud Ostorium Scapulam epulatur,

Tac. A. 14, 48:

apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

id. H. 3, 74; 1, 14:

Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

Vulg. Act. 9, 43:

invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

Cic. Dom. 83:

qui apud te esset eductus,

id. Quinct. 69:

apud quem erat educatus,

id. Lael. 20, 75:

cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

id. Clu. 27:

disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

Tac. A. 15, 52:

se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

id. Or. 30:

apud eosdem magistratus institutus,

Suet. Calig. 24:

servorum manus tamquam apud senem festinantes,

Tac. H. 1, 7:

in convivio apud regem,

id. A. 2, 57: Bene vale;

apud Orcum te videbo,

in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

Tac. A. 11, 27:

frater apud Othonem militans,

in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

id. ib. 2, 27:

quorum sint legati apud se,

in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

id. ib. 1, 47:

dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

Cic. Sest. 41:

domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

Cic. Verr. 1, 50:

esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

id. ib. 4, 16:

nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,

Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

Sumne ego apud me?

Plaut. Mil. 4, 8, 36:

Non sum apud me,

Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

Ter. Heaut. 5, 1, 48:

Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

id. And. 5, 4, 34:

Num tibi videtur esse apud sese?

id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

proin tu fac, apud te ut sies,

id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—

In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.

Of civil or military affairs, before:

cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

Cic. Arch. 3:

apud eosdem judices reus est factus,

id. Clu. 22, 59:

vis de his judicari apud me?

Vulg. Act. 25, 9:

accusavit fratres suos apud patrem,

ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

hoc, quod nunc apud pontifices agis,

Cic. Dom. 51; 117:

istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

id. Lig. 12:

qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

(populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

omnia apud praetores gererentur,

Tac. Or. 38:

causam nescio quam apud judicem defendebat,

Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

Cic. Lig. 6:

apud judicem causam dicere,

id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

apud aliquem dicere,

id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

verba apud senatum fecit,

id. Verr. 2, 2, 20:

habita apud senatum oratione,

Tac. A. 12, 25; 6, 8:

haec apud patres disseruit,

id. ib. 2, 43; 4, 2;

4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

Cic. Verr. 4, 18:

Quae est ergo apud Caesarem querella?

id. Lig. 25:

isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

id. Caecin. 38:

petita multa est apud eum praetorem,

id. Verr. 1, 155:

causam contra aliquem apud centumviros dicere,

id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

Cic. Verr. 3, 120:

apud eorum quem qui manumitteretur,

Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—

In extra judicial cases, before:

apud hunc confessus es et genus etc.,

Plaut. Capt. 2, 3, 52:

nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

id. ib. 3, 4, 93:

apud erum qui (servos) vera loquitur,

id. Am. 2, 1, 43:

apud novercam querere,

id. Ps. 1, 3, 80:

ego apud parentem loquor,

Cic. Lig. 30:

plura fateri apud amicos,

Tac. A. 14, 62:

aliquid apud aliquem laudare,

Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

aliquem apud aliquos vituperare,

Cic. Phil. 2, 11:

apud quem tu etiam nos criminari soles,

id. Vatin. 29.—

Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.

With verbs:

apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

id. ib. 2, 126;

1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

id. Q. Rosc. 6:

Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

Vulg. Gal. 3, 11:

haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

Vulg. 2 Pet. 3, 8.—

With adjj.:

fuisti apud pontifices superior,

Cic. Dom. 4:

qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

quam clara (expugnatio) apud omnes,

id. Verr. 1, 50; 2, 50:

Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

quod aeque apud bonos miserum est,

id. ib. 1, 29:

quae justa sunt apud nos,

Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

ib. Num. 32, 22:

si is pretio apud istum idoneus esset,

Cic. Verr. 2, 121.—

With substt.:

est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

Cic. Verr. 1, 46:

tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

id. ib. 5, 150:

qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

id. ib. 2, 111:

Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

Curt. 6, 72:

abominatio est uterque apud Deum,

Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

Liv. 6, 39, 11:

Sic apud animum meum statuo,

Sall. de Ord. Rep. 2:

sic statuere apud animum meum possum,

Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—

And simply before, in the presence of:

id apud vos proloquar,

Plaut. Capt. prol. 6:

nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

Ter. Heaut. 3, 3, 14:

se jactant apud eos, quos inviti vident,

Cic. Fl. 61:

licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

plus quam apud vos commemorari velitis,

Cic. Caecin. 77:

non apud indoctos loquor,

id. Pis. 68:

ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

Caes. B. G. 1, 19:

quid apud magnum loquerentur Achillem,

Ov. M. 12, 163:

neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

Tac. A. 4, 7:

loqui de se apud aliquem,

Cic. Att. 1, 3:

mentiri apud aliquem,

Plaut. Poen. 1, 1, 24:

apud aliquem profiteri,

Curt. 7, 7, 24:

Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

Cic. Mur. 61:

Caesar apud milites contionatur,

Caes. B. C. 1, 7:

gratias agere alicui apud aliquem,

Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

Quae fundebat apud Samson lacrimas,

Vulg. Jud. 14, 16.—

Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

quom apud te parum stet fides,

Plaut. Ps. 1, 5, 62:

Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

Verg. A. 4, 539:

At fides mihi apud hunc est,

Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

ut apud me praemium esse positum pietati scias,

id. Hec. 4, 2, 8:

alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

Vulg. Matt. 6, 1:

illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

Cic. Imp. Pomp. 46:

(eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

Caes. B. G. 2, 14:

si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

Cic. Sest. 12:

Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

(servi) apud eum sunt in honore et pretio,

id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

id. Verr. 5, 181:

quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

id. ib. 1, 42:

domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

id. Clu. 154; id. Mur. 38:

Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

Caes. B. G. 1, 18:

tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

id. ib. 1, 20:

certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

Caes. B. G. 1, 40:

apud quem ut multum gratia valeret,

Nep. Con. 2, 1:

video apud te causas valere plus quam preces,

Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

quod apud vos plurimum debebit valere,

Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 113:

speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

id. Sex. Rosc. 141:

(eum) apud finitimas civitates largiter posse,

Caes. B. G. 1, 18:

quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

Cic. Verr. 1, 19:

quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

qui apud eum plurimum poterat,

id. ib. 3, 130:

qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

Cic. Har. Resp. 63:

nihil me turpius apud homines fuisset,

id. Att. 2, 19:

apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

Cels. 3, 23.—

Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

Cic. Fl. 52:

Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

qui (colonus) perigrinatur apud vos,

Vulg. Exod. 12, 49:

qui regnabat apud vos,

ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

si iste apud eos quaestor non fuisset,

Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

Apud eos fuisse regem Divitiacum,

Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

qui (praetores) apud illos a populo creantur,

Cic. Fl. 44:

apud quos consul fuerat,

id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

Verg. A. 6, 568;

Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

Cic. Font. 42:

qui apud socios nominis Latini censi essent,

Liv. 41, 9:

qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

Cic. Verr. 4, 109:

id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

id. ib. 4, 80:

si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

Cic. Verr. 2, 131:

si tu apud Persas deprehensus etc.,

id. ib. 5, 166:

Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

Caes. B. G. 1, 2:

apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

Caes. B. G. 1, 50:

aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

Tac. G. 31:

Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

Verg. A. 2, 71:

apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

apud exercitum mihi fueris tot annos,

id. Mur. 45:

quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

Tac. H. 5, 10:

quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—

In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

id. de Or. 1, 7, 28:

quo in libro,

id. ib. 1, 11, 47):

ut scriptum apud eundem Caelium est,

Cic. Div. 1, 26, 55:

apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

id. Sen. 22, 79:

quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

id. Off. 1, 9, 28:

apud Agathoclem scriptum in historia est,

id. Div. 1, 24, 50:

ut est apud poetam nescio quem,

id. Phil. 2, 65:

Quod enim est apud Ennium, etc.,

id. Off. 1, 8, 26:

de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

id. ib. 1, 25, 87:

Apud Varronem ita est, etc.,

Plin. 18, 35, 79, § 348:

ut video scriptum apud Graecos,

Cic. Scaur. 4:

invenio apud quosdam auctores,

Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

reperio apud scriptores,

id. ib. 2, 88:

apud Solonem,

i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

Tac. Or. 9. —Also of speakers:

apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

Tac. Agr. 22.—

a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

Cic. Leg. 2, 13, 33:

juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

id. Brut. 41, 152:

cum apud eum summum esset imperium populi,

Nep. Phoc. 2, 4:

omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

Sall. C. 20, 8:

par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

Liv. 22, 30, 8:

apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

Tac. A. 12, 35:

pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

id. H. 4, 76:

minorem esse apud victos animum,

id. ib. 3, 1;

2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

apud te est fons vitae,

Vulg. Psa. 35, 10:

apud Dominum (est) misericordia,

ib. ib. 129, 7.—

Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

Ter. Phorm. 1, 1, 3:

negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

Cic. Verr. 4, 29:

multa (signa) deposita apud amicos,

id. ib. 4, 36:

apud quem inventus est scyphus,

Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

te pix atra agitet apud carnuficem,

in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

qui (obsides) apud eum sint,

Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—

Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

Cic. Verr. 4, 2:

si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

Tac. H. 1, 13; 1, 20:

qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

Cic. Div. in Caecil. 8:

neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

fidens apud aliquem obligare,

Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

Essetne apud te is servos acceptissimus?

Plaut. Capt. 3, 5, 56:

non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

Cic. Verr. 2, 110:

apud publicanos gratiosus fuisti,

id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

apud Deum autem omnia possibilia sunt,

Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.

Transf. In designations of place,

At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

verecundari neminem apud mensam decet,

Plaut. Trin. 2, 4, 77:

Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

id. Am. 1, 1, 194:

Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

navem is fregit apud Andrum insulam,

Ter. And. 1, 3, 17:

apud Tenedum pugna illa navalis,

Cic. Arch. 21:

ut apud Salamina classem suam constituerent,

Nep. Them. 3, 4:

apud oppidum morati,

Caes. B. G. 2, 7:

agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

Cic. Agr. 1, 5:

bellatum apud Actium,

Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

Ov. R. Am. 163:

morabatur in castris apud Galgalam,

Vulg. Jos. 10, 6:

quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

Verg. A. 11, 288:

apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

Tac. A. 4, 25:

Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

id. H. 3, 35:

apud vexillum tendentes,

id. A. 1, 17:

trepidatur apud naves,

id. H. 2, 15:

hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

Verg. A. 5, 261:

apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

Verg. A. 12, 331:

octo apud Rhenum legiones,

Tac. A. 1, 3:

apud ripam Rheni,

id. ib. 2, 83:

probavi te apud Aquam Contradictionis,

Vulg. Psa. 80, 8:

repertus apud fretum Siciliae,

Tac. A. 6, 14:

propitiata Juno apud proximum mare,

id. ib. 15, 44:

apud promunturium Miseni consedit in villa,

id. ib. 6, 50:

Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

Cat. 63, 53 Mull.:

apud altaria deum pepigere,

before, Tac. A. 11, 9:

decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

id. ib. 14, 12 (cf.:

unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

Liv. 41, 9):

apud Caesaris effigiem procubuit,

Tac. A. 12, 17; 13, 23:

quartum apud lapidem substiterat,

id. ib. 15, 60:

laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

on the other hand,

id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

Tac. A. 2, 49.—

At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

Tac. A. 4, 64:

apud villam est,

Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

Plaut. Ep. 2, 2, 67:

deponere apud Solos in delubro pecuniam,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

Liv. 28, 29:

donum apud Antium statuitur,

Tac. A. 3, 71:

bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

id. ib. 6, 11:

Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

Suet. Tit. 5:

quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

id. Aug. 93:

apud Mediolanum,

Lact. Mort. Persec. 48:

eum pugionem apud Capitolium consecravit,

Tac. A. 15, 74:

Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

id. ib. 15, 32:

quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

id. ib. 3, 72:

qui (rei) apud aerarium pependissent,

Suet. Dom. 9 Roth:

cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

apud Pharsaliam,

Liv. Epit. 111:

apud Palaestinam,

Eutr. 7, 13:

qui erant apud Helladam,

Vulg. 1 Macc. 8, 9. —

Of time.

With words denoting time or occasion, in, at (rare):

apud saeclum prius,

Ter. Eun. 2, 2, 15:

aliquem apud judicium persequi,

at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—

With words designating persons, with, among, in the time of:

hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

Cic. Off. 1, 12, 36:

fecerunt hoc multi apud majores nostros,

id. Verr. 2, 118; 5, 148:

Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

Tac. A. 2, 33.—

For ad with words implying motion (very rare):

APVT EVM PERVENIRE,

Inscr. Grut. 786, 5:

atque apud hunc eo vicinum,

Plaut. Mil. 2, 5, 70:

Bito apud aurificem,

Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

(naves) apud insulas longius sitas ejectae,

Tac. A. 2, 24:

qui apud Romanos de societate functus est legatione,

Vulg. 2 Macc. 4, 11.

(cf. ad, I. fin. b.)

It is sometimes placed after its subst.:

quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

Is locus est Cumas aput,

Lucr. 6, 747 Lachm.:

montem apud Erycum,

Tac. A. 4, 43:

ripam apud Euphratis,

id. ib. 6, 31:

Misenum apud et Ravennam,

id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—

It is sometimes placed between the subst. and adj.:

barbaras apud gentes,

Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

id. ib. 14, 14.—

Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

suspendo, di, sum, 3, v. a. [sus, from subs, for sub; v. sub, III., and pendo], to hang up, hang, suspend (freq. and class.).

Lit.

In gen.:

pernas suspendito in vento biduum... suspendito in fumo biduum... suspendito in carnario,

Cato, R. R. 162, 3:

aliquid in fumo,

Plin. 30, 4, 11, § 31:

suspensae in litore vestes,

Lucr. 1, 305:

religata ad pinnam muri reste suspensus,

Liv. 8, 16, 9:

oscilla ex altā pinu,

Verg. G. 2, 389:

columbam malo ab alto,

id. A. 5, 489:

tignis nidum suspendat hirundo,

id. G. 4, 307:

habilem arcum umeris,

id. A. 1, 318:

stamina telā,

Ov. M. 6, 576:

aliquid collo,

Plin. 37, 9, 40, § 124:

(ranae) suspensae pedibus,

id. 32, 8, 29, § 92; Col. 7, 10, 3:

aliquid e collo,

Plin. 23, 7, 63, § 125:

allium super prunas,

id. 19, 6, 34, § 115:

vitem sub ramo,

id. 17, 23, 35, § 209:

cocleam in fumo,

id. 30, 4, 11, § 31: aliquid lance, to weigh, Pert. 4, 10; cf.:

in trutinā Homerum,

Juv. 6, 438:

suspendi a jugulis suis gladios obsecrantes,

Amm. 17, 12, 16:

se suspendit fenestrā,

i. e. to look out, App. M. p. 148, 6.— Poet.:

nec sua credulitas piscem suspenderat hamo,

had hung, caught, Ov. M. 15, 101.—In a Greek construction: [p. 1820] (pueri) laevo suspensi loculos tabulamque lacerto, with their satchels hanging on their arms, Hor. S. 1, 6, 74; id. Ep. 1, 1, 56.—

In partic.

Pregn., of persons.

To choke to death by hanging, to hang (cf.:

suffoco, strangulo): capias restim ac te suspendas,

Plaut. Poen. 1, 2, 184; cf. id. Pers. 5, 2, 34:

nisi me suspendo, occidi,

id. Rud. 5, 3 59:

se suspendere,

id. Trin. 2, 4, 135; Cic. Verr. 2, 3, 56, § 129; id. Att. 13, 40, 1: caput obnubito: arbori infelici suspendito, Lex. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 6:

uxorem suam suspendisse se de ficu,

Cic. de Or. 2, 69, 278:

se e ficu,

Quint. 6, 3, 88:

hominem in oleastro,

Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

more vel intereas capti suspensus Achaei,

Ov. Ib. 297:

aliquem in furcā,

Dig. 48, 13, 6; cf.:

virgines, quae corporibus suspensis demortuae forent,

Gell. 15, 10, 2.—

To hang at the whipping-post; pass., to be flogged, Amm. 15, 7, 4.—

Of offerings in a temple, to hang up, dedicate, consecrate:

votas vestes,

Verg. A. 12, 769; cf. id. ib. 9, 408:

arma capta patri Quirino,

id. ib. 6, 859:

vestimenta maris deo,

Hor. C. 1, 5, 15:

insignia,

Tib. 2, 4, 23.—

Esp., of buildings, to build upon arches or vaults, to arch or vault: primus balneola suspendit, Cic. Fragm. ap. Non. 194, 14; cf. id. Top. 4, 22:

pavimenta,

Pall. 1, 20, 2:

cameras harundinibus,

to arch over, Plin. 16, 36, 64, § 156:

castra saxis praeruptis,

to build on, Sil. 3, 556:

velabra,

Amm. 14, 6, 25:

duo tigna... suspenderent eam contignationem,

propped up, supported, Caes. B. C. 2, 9, 2; cf. id. ib. § 5.—

Transf. (with esp. reference to the thing beneath), to prop up, hold up, support:

muro suspenso furculis,

Liv. 38, 7, 9:

agentem ex imo rimas insulam,

Sen. Ben. 6, 15, 5:

tellus ligneis columnis suspenditur,

Plin. 33, 4, 21, § 68:

dolia subjectis parvis tribus lapidibus suspenduntur,

Col. 12, 18, 6; cf. id. 2, 15, 6; 3, 13, 8:

orbis Libycos Indis dentibus,

tables with ivory feet, Mart. 2, 43, 9:

cum terra levis virgultaque molem suspendant,

Luc. 3, 397; Petr. 135:

pes summis digitis suspenditur,

is raised on tiptoe, Quint. 11, 3, 125.—

Esp., of ploughing, etc., to lift up, raise:

si non fuerit tellus fecunda... tenui sat erit suspendere sulco,

Verg. G. 1, 68:

ripas... litora multo vomere suspendere,

Stat. Th. 4, 181; cf.:

vineam in summā terrā suspendere,

Col. 3, 13.—

Trop.; pass. suspendi, to depend, rest, etc.

In gen. (very rare):

extrinsecus aut bene aut male vivendi suspensas habere rationes,

dependent upon externals, Cic. Fam. 5, 13, 1:

cui viro ex se ipso apta sunt omnia, nec suspensa aliorum aut bono casu aut contrario pendere, etc.,

id. Tusc. 5, 12, 36:

genus, ex quo ceterae species suspensae sunt,

Sen. Ep. 58, 7:

numquam crediderim felicem ex felicitate suspensum,

id. ib. 98, 1.—

In partic., to cause to be suspended, i. e.,

To make uncertain or doubtful, to keep in suspense:

medio responso rem suspenderunt,

Liv. 39, 29, 1:

illa Suspendit animos fictā gravitate rogantum,

Ov. M. 7, 308:

ea res omnium animos exspectatione suspenderat,

Curt. 9, 7, 20:

aliquem exspectatione,

Plin. Ep. 2, 20, 3:

diu judicum animos,

Quint. 9, 2, 22; cf.:

senatum ambiguis responsis,

Suet. Tib. 24:

suspensa ac velut dubitans oratio,

Quint. 10, 7, 22:

exspectationem,

Curt. 7, 4, 14; cf. infra, in the P. a. —

To stay, stop, check, interrupt, suspend (syn. supprimo):

nec jam suspendere fletum Sustinet,

Ov. F. 4, 849:

lacrimas,

id. Am. 1, 7, 57:

spiritum,

Quint. 1, 8, 1:

sermonem,

Quint. 11, 3, 35 sq.:

fluxiones oculorum,

Plin. 28, 7, 21, § 73:

epiphoras,

id. 25, 12, 91, § 143:

causas morbi,

Veg. Vet. 3, 65, 5:

gressum,

id. ib. 2, 55, 3:

manum tuam,

id. ib. 2, 40, 3; cf. P. a. 2. infra. —

To hang or fix upon something:

suspendit pictā vultum mentemque tabellā,

Hor. Ep. 2, 1, 97.—

Aliquem or aliquid naso (adunco), to turn up one ' s nose at, to sneer at a person or thing (Horatian):

naso suspendis adunco Ignotos,

Hor. S. 1, 6, 5:

Balatro suspendens omnia naso,

id. ib. 2, 8, 64.—

Of a temporary removal from office, to suspend:

duobus hunc (episcopum) mensibus, Greg. M. Ep. 3, 46: ab officio suspensus,

id. ib. —Hence, suspen-sus, a, um, P. a.

Lit. (mostly poet. and in post-Aug-prose).

Raised, elerated, suspended: Roma cenaculis sublata atque suspensa, Cic. Agr. 2, 35, 96; so,

saxis suspensam hanc aspice rupem,

Verg. A. 8, 190: equi illi Neptunii, qui per undas currus suspensos rapuisse dicuntur, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 27, 67; cf.:

vel mare per medium fluctu suspensa tumenti Ferret iter,

skimming lightly over the waters, Verg. A. 7, 810:

(corus) suspensum in terras portat mare,

raised on high, Sil. 1, 470:

suspensis auribus,

Prop. 3, 6 (4, 5), 8:

aura suspensa levisque,

Lucr. 3, 196:

terra,

loosened, loose, Col. 11, 3, 54:

suspensissimum pastinatum,

id. 3, 13, 7:

(oliva) inicitur quam mundissimis molis suspensis ne nucleus frangatur,

id. 12, 51, 2, and 54, 2:

radix suspensa pariter et mersa,

Plin. Ep. 8, 20, 6:

suspensum inter nubila corpus,

Sil. 12, 94; 1, 470:

loco ab umore suspenso,

Pall. 1, 40, 1:

alituum suspensa cohors,

Sen. Phoen. 77.—

Transf., suspended, i. e. pressing or touching lightly, light:

suspenso gradu placide ire perrexi,

on tiptoe, Ter. Phorm. 5, 6, 28; so,

gradu,

Ov. F. 1, 426; 6, 338; cf.:

evagata noctu suspenso pede,

Phaedr. 2, 4, 18:

pedes,

Sen. Contr. 1 praef. fin.:

suspensa levans digitis vestigia primis,

Verg. Cir. 212:

vestigia,

Sil. 15, 617:

suspensā manu commendare aliquem,

slightly, Plin. Ep. 6, 12, 1:

suspensis dentibus,

Lucr. 5, 1069:

suspensis passibus,

Amm. 14, 2, 31:

molis suspensis,

Col. 12, 51, 2; 12, 54, 2.—

Trop.

Uncertain, hovering, doubtful, wavering, hesitating, in suspense, undetermined, anxious (the predom. and class. signif.;

syn.: incertus, dubius): nolo suspensam et incertam plebem Romanam obscurā spe et caecā exspectatione pendere,

Cic. Agr. 2, 25, 66; cf.:

civitas suspensa metu,

id. ib. 1, 8, 23:

suspensum me tenes,

id. Att. 10, 1, 2:

maneo Thessalonicae suspensus,

id. ib. 3, 8, 2; Hirt. B. G. 8, 43:

tot populos inter spem metumque suspensos animi habetis,

Liv. 8, 13:

suspensus animus et sollicitus,

Cic. Att. 2, 18, 1:

suspenso animo exspectare, quod quis agat,

id. ib. 4, 15, 10:

animus,

id. de Or. 1, 56, 239; id. Fam. 16, 3, 2; id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

animus suspensus curis majoribus,

id. Phil. 7, 1, 1:

auditā inspectāque re, omnia suspensa neutro inclinatis sententiis reliquere,

Liv. 34, 62, 16:

dimissis suspensā re legatis,

id. 31, 32, 5.— Comp.:

exercitus suspensiore animo, Auct. B. Afr. 48, 3: suspensus incertusque vultus, coloris mutatio,

Cic. Clu. 19, 54; 3, 8; cf.: hominum exspectationem et spem rei publicae suspensam tenere, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 1; Cic. Fam. 11, 8, 1:

suspensam dubiamque noctem spe ac metu exegimus,

Plin. Ep. 6, 20, 19:

pro homine amicissimo,

id. ib. 8, 5, 3:

munera suspensi plena timoris,

Ov. H. 16, 84 Ruhnk.:

suspensa et obscura verba,

Tac. A. 1, 11.— Neutr. absol.:

quare non semper illam (nequitiam) in suspenso relinquam?

Sen. Ep. 97, 14:

est suspensum et anxium, de eo, quem ardentissime diligas, interdum nihil scire,

Plin. Ep. 6, 4, 3:

rem totam in suspenso reliqui,

id. ib. 10, 31 (40), 4:

ipse in suspenso tenuit,

Tac. H. 1, 78 fin.:

si adhuc in suspenso sit statuta libertas,

Dig. 9, 4, 15; Just. Inst. 1, 12, 5.—

Of goods held under a lien or judgment:

suspensis amici bonis libellum deicio creditoribus ejus me obligaturus,

Sen. Ben. 4, 12, 3.—

Dependent:

qui fideles nobis socii, qui dubii suspensaeque ex fortunā fidei,

Liv. 44, 18, 4:

animos ex tam levibus momentis fortunae suspensos,

id. 4, 32, 2.

hăbĕo, ui, itum, 2 (archaic perf. subj. habessit, Cic. Leg. 2, 8, 19; inf. haberier, Plaut. Mil. 2, 6, 111), v. a. and n. [etym. dub.; cf. Gr. kôpê, handle; Lat. capio; Germ. haben, Haft; Engl. have], to have, in the widest sense of the word, to hold, keep, possess, cherish, entertain, occupy, enclose, contain (cf.: teneo, possideo, etc.).

In gen.

Of personal subjects.

With persons or things as objects: SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, AGNATVS PROXIMVS FAMILIAM HABETO, Fragm. XII. Tab. ap. Ulp. Fragm. 26, 1: ex tui animi sententia tu uxorem habes? Cato ap. Cic. de Or. 2, 64, 260; cf.:

aliquam habere in matrimonio, Cic. Scaur. § 8: ipsum ex Helvetiis uxorem habere,

Caes. B. G. 1, 18, 6:

si et prudentes homines et non veteres reges habere voluerunt,

Cic. Rep. 1, 37 fin.:

quae cum patrem clarissimum, amplissimos patruos, ornatissimum fratrem haberet,

id. Rosc. Am. 50, 147:

cum ille haberet filium delicatiorem,

id. de Or. 2, 64, 257:

quod non ingenuous habeat clarosque parentes,

Hor. S. 1, 6, 91:

habebat saepe ducentos, saepe decem servos,

id. ib. 1, 3, 11:

fundum habere, Cic. Tull. § 14: cur pecuniam non habeat mulier?

id. Rep. 3, 10:

tantas divitias habet,

Plaut. Bacch. 2, 3, 99; so,

aurum,

id. ib. 2, 3, 35; and:

vectigalia magna Divitiasque,

Hor. S. 2, 2, 101:

tantum opum,

Cic. Rep. 1, 48:

classes,

id. Phil. 9, 2, 4:

naves,

id. Verr. 2, 5, 40, § 104:

denique sit finis quaerendi, cumque habeas plus, Pauperiem metuas minus,

Hor. S. 1, 1, 92:

tacitus pasci si posset corvus, haberet Plus dapis,

id. Ep. 1, 17, 50:

Dionysii equus quid attulit admirationis, quod habuit apes in juba?

Cic. Div. 2, 31, 67: faenum habet in cornu;

longe fuge,

Hor. S. 1, 4, 34:

leges in monumentis habere,

Cic. Rep. 2, 14:

hostis habet muros,

Verg. A. 2, 290:

hostis habet portus,

Val. Fl. 3, 45 al.:

quam vellem Panaetium nostrum nobiscum haberemus,

Cic. Rep. 1, 10:

Ciceronem secum,

id. Att. 4, 9, 2; cf.:

ea legione, quam secum habebat,

Caes. B. G. 1, 8, 1:

secum senatorem,

Cic. Verr. 2, 2, 31, § 77; cf.

also: magnum numerum equitatus circum se,

Caes. B. G. 1, 18, 5:

haec si habeat aurum, quod illi renumeret, faciat lubens,

Plaut. Bacch. 1, 1, 12; cf.:

quid non habuisti quod dares? Habuisse se dicet, Cic. Scaur. § 19: quod non desit, habentem,

Hor. Ep. 2, 2, 52:

qui in foro turbaque, quicum colloqui libeat, non habeant,

Cic. Rep. 1, 17.—

With abstr. objects: quid illos, bono genere gnatos, opinanimi animi habuisse atque habituros dum vivent? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

quod uno et eodem temporis puncto nati dissimiles et naturas et vitas et casus habent,

Cic. Div. 2, 45, 95:

febrim,

id. Fam. 7, 26, 1:

instrumenta animi,

id. Rep. 3, 3:

nec vero habere virtutem satis est, quasi artem aliquam, nisi utare,

id. ib. 1, 2:

in populos perpetuam potestatem,

id. ib. 2, 27; cf.:

in populum vitae necisque potestatem,

id. ib. 3, 14; so,

potestatem,

id. ib. 2, 29; 32;

36: eo plus auctoritatis,

id. ib. 3, 16:

ornamenta dicendi,

id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

summam prudentiam summamque vim dicendi,

id. ib. 1, 20, 89:

Q. Lucilius Balbus tantos progressus habebat in Stoicis, ut, etc.,

id. N. D. 1, 6, 15:

neque quem usum belli haberent aut quibus institutis uterentur, reperiri poterat,

Caes. B. G. 4, 20 fin.:

nonnullam invidiam ex eo, quod, etc.,

Cic. de Or. 2, 70, 283: nimiam spem, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

spem in fide alicujus,

Cic. Inv. 1, 39, 71; cf.:

tantum spei ad vivendum,

id. Att. 15, 20, 2; id. N. D. 3, 6, 14; cf.

also: summam spem de aliquo,

id. Lael. 3, 11:

odium in equestrem ordinem,

id. Clu. 55, 151:

metum,

Prop. 3, 11 (4, 10), 6: consolationem [p. 834] semper in ore atque in animo, Cic. Fam. 5, 16, 2; cf. Varr. L. L. 6, § 56 Mull.:

rogavi, ut diceret, quid haberet in animo,

Cic. Att. 8, 10:

neque modum neque modestiam victores habere,

observe no bounds, Sall. C. 11, 4;

v. modus: haec habebam fere, quae te scire vellem,

Cic. Att. 1, 6; cf.:

haec habui de amicitia quae dicerem,

this is what I had to say, id. Lael. 27 fin.: fidem, gratiam, honorem, rationem; v. these nouns.—In a play on the word lumen: Arge, jaces; quodque in tot lumina lumen habebas Exstinctum est, the light for so many lights ( eyes), Ov. M. 1, 720.—

With inf. (analog. to the Gr. echô), to have something to do, be able to do something:

habeo etiam dicere quem contra morem majorum dejecerit, etc.,

Cic. Rosc. Am. 35, 100:

de re publica nihil habeo ad te scribere,

id. Att. 2, 22, 6.—So with inf. or with the part. fut. pass. (ante-class. and post-Aug.), to have or be obliged to do something, I must do something:

rogas, ut id mihi habeam curare,

Varr. R. R. 1, 1, 2:

filius hominis, quod carne indui haberet in terra,

Lact. 4, 12, 15:

habemus humiliare eum in signo,

id. 4, 18, 22:

quod plurimae haereses haberent existere,

id. 4, 30, 2:

etiam Filius Dei mori habuit,

Tert. Hab. Mul. 1:

si inimicos jubemur diligere, quem habemus odisse?

id. Apol. 37:

de spatiis ordinum eatenus praecipiendum habemus, ut intelligant agricolae, etc.,

Col. 5, 5, 3:

praesertim cum enitendum haberemus, ut, etc.,

Plin. Ep. 1, 8, 12:

si nunc primum statuendum haberemus,

Tac. A. 14, 44:

cum respondendum haberent,

id. Or. 36.—

Of inanim. or abstr. subjects:

prima classis LXXXVIII. centurias habeat,

Cic. Rep. 2, 22:

locus ille nihil habet religionis,

id. Leg. 2, 22, 57:

humani animi eam partem, quae sensum habeat,

id. Div. 1, 32, 70:

animus incorruptus agit atque habet cuncta, neque ipse habetur,

Sall. J. 2, 3:

divinus animus mortale nihil habuit, Cic. Scaur. § 50: habet statum res publica de tribus secundarium,

id. Rep. 1, 42; cf.:

nullum est genus illarum rerum publicarum, quod non habeat iter ad finitimum quoddam malum,

id. ib. 1, 28:

ipsa aequabilitas est iniqua, cum habeat nullos gradus dignitatis,

id. ib. 1, 27:

nulla alia in civitate...ullum domicilium libertas habet,

id. ib. 1, 31:

nostri casus plus honoris habuerunt quam laboris,

id. ib. 1, 4; cf.:

viri excellentis ancipites variique casus habent admirationem,

id. Fam. 5, 12, 5:

habet etiam amoenitas ipsa illecebras multas cupiditatum,

id. Rep. 2, 4:

quid habet illius carminis simile haec oratio?

id. ib. 1, 36:

magnam habet vim disciplina verecundiae,

id. ib. 4, 6 et saep.:

quomodo habere dicimur febrem, cum illa nos habeat,

Sen. Ep. 119 med.; cf.:

animalia somnus habebat,

Verg. A. 3, 147; Ov. M. 7, 329:

me somno gravatum Infelix habuit thalamus,

Verg. A. 6, 521; cf.:

non me impia namque Tartara habent,

id. ib. 5, 734:

habentque Tartara Panthoiden,

Hor. C. 1, 28, 9:

qui (metus) major absentes habet,

id. Epod. 1, 18; Sen. Const. Sap. 7:

et habet mortalia casus,

Luc. 2, 13:

terror habet vates,

Stat. Th. 3, 549.

In partic.

Pregn., to have or possess property (mostly absol.):

miserum istuc verbum et pessumum'st, habuisse et nihil habere,

Plaut. Rud. 5, 2, 34; cf. Ter. Ad. 4, 7, 10: qui habet, ultro appetitur: qui est pauper, aspernatur, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 792 P.:

habet idem in nummis, habet idem in urbanis praediis,

Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199; so,

in nummis,

id. Att. 8, 10:

in Salentinis aut in Brutiis,

i. e. to have possessions, id. Rosc. Am. 46, 132; cf. id. Verr. 2, 5, 18, § 45: nos quod simus, quod habeamus, etc., Curius ap. Cic. Fam. 7, 29, 1:

et belli rabies et amor successit habendi,

Verg. A. 8, 327; cf.:

amore senescit habendi,

Hor. Ep. 1, 7, 85; Phaedr. 3 prol. 21; Juv. 14, 207: quid habentibus auri nunquam exstincta sitis? Sil. 5, 264; so, habentes = hoi echontes, the wealthy, Lact. 5, 8, 7. —

With an object - or relative-clause, to have the means, ability, or knowledge, i. e. to be in a condition, to be able, to know how to do or say any thing.

With an objectclause:

de Alexandrina re tantum habeo polliceri, me tibi cumulate satisfacturum,

Cic. Fam. 1, 5, 3:

de re publica nihil habeo ad te scribere,

id. Att. 2, 22, 6:

haec fere dicere habui de natura deorum,

this is the substance of what I had to say, id. N. D. 3, 39, 93; cf.:

quid habes igitur dicere de Gaditano foedere?

id. Balb. 14, 33:

habeo etiam dicere, quem de ponte in Tiberim dejecerit,

id. Rosc. Am. 35, 100:

illud affirmare pro certo habeo, etc.,

Liv. 44, 22, 4:

sic placet, an melius quis habet suadere?

Hor. Epod. 16, 23.—

With a relat.-clause (usually with a negative: non habeo, quid faciam;

or: nihil habeo, quod faciam, dicam, etc.): de quibus habeo ipse, quid sentiam: non habeo autem, quid tibi assentiar,

Cic. N. D. 3, 25, 64:

de pueris quid agam, non habeo,

id. Att. 7, 19:

usque eo quid arguas non habes,

id. Rosc. Am. 15, 45:

quid huic responderet, non habebat,

id. Mur. 12, 26:

nec quid faceret habebat,

id. Verr. 2, 4, 23, § 51; id. Off. 2, 2, 7:

qui, quo se reciperent, non haberent,

Caes. B. G. 4, 38, 2:

nihil habeo, quod ad te scribam,

Cic. Att. 7, 19:

nil habeo, quod agam,

Hor. S. 1, 9, 19; and:

nihil habeo, quod cum amicitia Scipionis possim comparare,

Cic. Lael. 27, 103.—

To have in use, make use of, use (very rare, for the usual uti, opp. abuti):

anulus in digito subter tenuatur habendo,

i. e. by use, by wearing, Lucr. 1, 312; cf.:

aera nitent usu: vestis bona quaerit haberi,

Ov. Am. 1, 8, 51:

quippe quas (divitias) honeste habere licebat, abuti per turpitudinem properabant,

Sall. C. 13, 2 Kritz; cf.:

magnae opes innocenter paratae et modeste habitae,

Tac. A. 4, 44.—Hence,

To hold, use, wield, handle, manage:

nec inmensa barbarorum scuta, enormis hastas, inter truncos arborum perinde haberi quam pila,

Tac. A. 2, 14.— Trop.:

quo modo rem publicam habuerint (majores), disserere,

Sall. C. 5, 9; cf.:

reipublicae partes,

Tac. A. 4, 6 init. —

To hold or keep a person or thing in any condition; to have, hold, or regard in any light:

aliquem in obsidione,

Caes. B. C. 3, 31, 3:

aliquem in liberis custodiis,

Sall. C. 47, 3; so,

aliquem in custodiis,

id. ib. 52, 14:

aliquem in vinculis,

id. ib. 51 fin.;

for which also: in custodiam habitus,

i. e. put into prison and kept there, Liv. 22, 25; Tac. H. 1, 87; cf.:

quo facilius omne Hadriaticum mare in potestatem haberet,

Caes. B. C. 1, 25 Oud. N. cr. (al. in potestate):

cum talem virum in potestatem habuisset,

Sall. J. 112 fin. Kritz N. cr.:

quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit,

id. ib. 79, 3:

alios in ea fortuna haberent, ut socii esse quam cives mallent,

Liv. 26, 24:

aegros in tenebris,

Cels. 3, 18:

aquam caelestem sub dio in sole,

Col. 12, 12, 1:

in otio militem,

Liv. 39, 2, 6; cf.:

legiones habebantur per otium,

Tac. H. 1, 31:

externa sine cura habebantur,

id. A. 1, 79 init.:

exercitus sine imperio et modestia habitus,

Sall. J. 44, 1:

quos ille postea magno in honore habuit,

Caes. B. C. 1, 77, 2;

for which: quos praecipuo semper honore Caesar habuit,

id. B. G. 5, 54, 4:

habeo Junium (mensem) et Quintilem in metu,

i. e. I fear, Cic. Att. 6, 1, 14.— So with an adj. or a perf. part., to denote a lasting condition:

ita me mea forma habet sollicitum,

Plaut. Most. 4, 2, 95 Lorenz; id. Men. 4, 2, 12; 21:

miserrimum ego hunc habebo amasium,

id. Cas. 3, 3, 27 al.:

laetum Germanicum,

Tac. A. 2, 57; 65:

sollicitum habebat cogitatio,

Cic. Fam. 7, 3, 1; 2, 16, 2.—Hence,

With a double object, esp. freq. with the part. perf. pass., to have, hold, or possess a person or thing in any quality or capacity, as any thing; to have, hold, or possess an action as completed, finished (a pregn. circumlocution for the perf.):

cum haberet collegam in praetura Sophoclem,

Cic. Off. 1, 40, 144; cf. Quint. 10, 1, 93:

an heredem habuerit eum, a quo, etc.,

id. 7, 2, 37:

istaec illum perdidit assentatio, nam absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

cur ergo unus tu Apollonidenses miseriores habes quam pater tuus habuit umquam?

Cic. Fl. 29, 71:

obvium habuerunt patrem,

Quint. 7, 1, 29:

reliquas civitates stipendiarias,

Caes. B. G. 1, 30, 3:

quod (cognomen) habes hereditarium,

Cic. Rep. 6, 11:

quae habuit venalia,

id. Verr. 2, 3, 62, § 144; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 1:

qui auro habeat soccis suppactum solum,

Plaut. Bacch. 2, 3, 98:

me segregatum habuisse, uxorem ut duxit, a me Pamphilum,

have kept him away, aloof, Ter. Hec. 5, 1, 25; cf.:

inclusum in curia senatum habuerunt,

Cic. Att. 6, 2, 8:

(Romulus) habuit plebem in clientelas principum descriptam,

id. Rep. 2, 9: satis mihi videbar habere cognitum Scaevolam ex iis rebus, quas, etc., id. Brut. 40, 147; cf.:

si nondum eum satis habes cognitum,

id. Fam. 13, 17, 3; ib. 15, 20 fin.: fidem spectatam jam et diu cognitam, id. Div. ap. Caecil. 4, 11:

decumas ad aquam deportatas,

id. Verr. 2, 3, 14, § 36:

domitas habere libidines,

id. de Or. 1, 43, 194:

omnes philosophiae notos et tractatos locos,

id. Or. 33, 118; id. Rep. 2, 6:

innumerabilia, quae collecta habent Stoici,

id. Div. 2, 70, 145: quantum in acie tironi sit committendum, nimium saepe expertum habemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 3:

quare velim ita statutum habeas, me, etc.,

Cic. Fam. 6, 2, 1: habeo absolutum suave epos ad Caesarem, id. Q. Fr. 3, 9, 6:

in adversariis scriptum habere (nomen),

id. Rosc. Com. 3, 9:

de Caesare satis dictum habebo,

id. Phil. 5, 19, 52:

bellum habere susceptum,

id. Agr. 2, 6, 14:

quam (domum) tu iam dimensam et exaedificatam animo habebas,

id. Att. 1, 6, 1:

ut omnes labores, pericula consueta habeam,

Sall. J. 85, 7:

compertum ego habeo,

id. Cat. 58, 1; cf. Nep. Att. 17 fin.; 18, 1: neque ea res falsum ( part. perf. pass.) me habuit, Sall. J. 10, 1 al. From this use is derived the compound perf. of the Romance languages: ho veduto, j'ai vu, qs. habeo visum, I have seen).—

Also, with a double object, to make, render:

praecipit ut dent operam, uti eos quam maxime manifestos habeant,

Sall. C. 41, 5:

qui pascua publica infesta habuerant,

Liv. 39, 29, 9; 34, 36, 3:

necdum omnia edita facinora habent,

id. 39, 16, 3; 31, 42, 1:

anxium me et inquietum habet petitio Sexti,

Plin. Ep. 2, 9, 1:

sed Pompeium gratia impunitum habuit,

kept, Vell. 2, 1, 5.—

Hence:

in aliquo (aliqua re), aliquem (aliquid) habere (rare): ea si fecissem, in vestra amicitia exercitum, divitias, munimenta regni me habiturum,

Sall. J. 14, 1:

in vobis liberos, parentes, consanguineos habeo,

Curt. 6, 9, 12:

majora in eo obsequia habiturus,

Just. 8, 6, 6; cf. Cic. Fam. 2, 16, 5.—

To have or hold a person in any manner, to treat, use:

is, uti tu me hic habueris, proinde illum illic curaverit,

Plaut. Capt. 2, 2, 64:

equitatu agmen adversariorum male habere et carpere,

Caes. B. C. 1, 63, 2; cf. Cels. 3, 20; 3, 21:

exercitum luxuriose nimisque liberaliter habere,

Sall. C. 11, 5 Kritz; cf.:

eos ille non pro vanis hostibus, ut meriti erant, sed accurate et liberaliter habuit,

id. J. 103, 5; 113, 2:

Fabiis plurimi (saucii) dati, nec alibi majore cura habiti,

Liv. 2, 47, 12; 29, 8, 6; 37, 34, 5:

video quam molliter tuos habeas,

Plin. Ep. 5, 19, 1:

militant vobiscum, qui superbe habiti rebellassent,

Curt. 8, 8, 11:

virgines tam sancte habuit,

id. 3, 12, 21; 4, 10, 33:

male habere aliquem,

Nep. Eum. 12, 1:

neque conjugem et filium ejus hostiliter haberi,

Tac. A. 2, 10.—

With se, and sometimes mid. or neut., to hold or keep himself or itself in a certain manner, i. e. to be constituted or situated, to find one's self, to be, in any manner.

Habere se:

Tironem Patris aegrum reliqui...et quamquam videbatur se non graviter habere, tamen sum sollicitus, etc.,

Cic. Att. 7, 2, 3:

praeclare te habes, cum, etc.,

id. Verr. 2, 2, 61, § 149:

ipsi se hoc melius habent quam nos, quod, etc.,

id. Att. 11, 7, 4:

Bene habemus nos,

id. ib. 2, 8, 1:

ego me bene habeo,

am well, Tac. A. 14, 51: praeclare se res habeat ( is well), si, etc., Cic. de Or. 1, 25, 114:

male se res habet, cum, quod virtute effici debet, id tentatur pecunia,

id. Off. 2, 6, 22; cf. id. de Or. 2, 77, 313:

quae cum ita se res haberet, tamen, etc.,

id. Verr. 2, 2, 50, § 124; cf.:

ita se res habet, ut ego, etc.,

id. Quint. 1, 2:

sic profecto res se habet,

id. de Or. 2, 67, 271:

scire aveo, quomodo res se habeat,

id. Att. 13, 35, 2; cf. id. de Or. 2, 32, 140:

ut se tota res habeat,

id. Verr. 2, 2, 5, § 15; cf.:

ut meae res sese habent,

Ter. Phorm. 5, 4, 1.—

Mid.:

virtus clara aeternaque habetur,

exhibits itself, is, continues, Sall. C. 1, 4:

sicuti pleraque mortalium habentur,

as for the most part happens in human affairs, id. ib. 6, 3.—

Neutr. (as also the Gr echô): Tullia nostra recte valet: Terentia minus belle habuit, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

volui animum tandem confirmare hodie meum, Ut bene haberem filiae nuptiis,

I might enjoy myself, Plaut. Aul. 2, 8, 2: qui bene habet suisque amicis est volup, id. [p. 835] Mil. 3, 1, 130:

bene habent tibi principia,

Ter. Phorm. 2, 3, 82:

bene habet: jacta sunt fundamenta defensionis,

it is well, Cic. Mur. 6, 14; Liv. 8, 6:

magnum narras, vix credibile! atqui sic habet,

so it is, it is even so, Hor. S. 1, 9, 53: illasce sues sanas esse habereque recte licere spondesne? Formula emendi, ap. Varr. R. R. 2, 4, 5; 2, 3, 5.—

To hold, account, esteem, consider, regard a person or thing in any manner or as any thing; to think or believe a person or thing to be so or so:

aliquem fidelem sibi habere,

Plaut. Bacch. 3, 3, 87:

deos aeternos et beatos,

Cic. N. D. 1, 17, 45:

id habent hodie vile et semper habuerunt,

id. Balb. 22, 51:

maximam illam voluptatem habemus, quae, etc.,

id. Fin. 1, 11, 37:

eum nos ut perveterem habemus... nec vero habeo quemquam antiquiorem,

id. Brut. 15, 61:

Ut et rex et pater habereter omnium,

id. Rep. 1, 36; 2, 21:

parentem Asiae et dici et haberi,

id. Q. Fr. 1, 1, 10 fin.:

eos dicit esse habitos deos, a quibus, etc.,

id. N. D. 1, 15, 38:

cum esset habendus rex, quicumque genere regio natus esset,

id. Rep. 1, 33; cf. id. ib. 2, 12 fin.: non habeo nauci Marsum augurem, Poet. ap. Cic. Div. 1, 58, 132:

cujus auctoritas in iis regionibus magni habebatur,

Caes. B. G. 4, 21, 7:

nihil pensi habere,

Quint. 11, 1, 29; cf.

also: an perinde habenda sit haec atque illa,

id. 7, 3, 11:

sese illum non pro amico, sed pro hoste habiturum,

Caes. B. G. 1, 44, 19; so,

aliquem pro hoste,

Liv. 2, 20; Curt. 6, 2 al.:

nisi in provincia relictas rationes pro relatis haberem,

Cic. Fam. 5, 20, 2:

licet omnia Italica pro Romanis habeam,

Quint. 1, 5, 56; 12, 10, 73:

istuc jam pro facto habeo,

Cic. Att. 13, 1, 2:

Pompeium pro certo habemus per Illyricum proficisci in Galliam,

to consider as certain, id. ib. 10, 6 fin.:

id obliviscendum, pro non dicto habendum,

Liv. 23, 22, 9:

hoc velim in maximis rebus et maxime necessariis habeas,

Cic. Att. 5, 5 fin.:

aliquem in deorum numero,

id. N. D. 1, 14, 36:

aliquem in hostium numero,

Caes. B. G. 1, 28, 1:

aliquem suorum In numero,

Hor. S. 2, 6, 41;

for which also: hostium numero haberi,

Cic. Att. 11, 6, 6:

numero impiorum ac sceleratorum haberi,

Caes. B. G. 6, 13, 7; cf. also Quint. 3, 7, 2:

quem Aegyptii nefas habent nominare,

Cic. N. D. 3, 22, 56:

mutare nefas habent,

Quint. 12, 8, 6:

nec tamen est habendum religioni, nocentem aliquando defendere,

to scruple, make a conscience of, Cic. Off. 2, 14, 51; cf.:

nec eam rem habuit religioni,

id. Div. 1, 35, 77:

quando tu me bene merentem tibi habes despicatui,

you despise, Plaut. Men. 4, 3, 19:

non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

Ter. Hec. 4, 1, 11.—Hence: sic habeto, or sic habeas aliquid, or with an object-clause, hold or judge thus, be convinced or persuaded, believe, know:

sed hoc nihil ad te: illud velim sic habeas, uod intelliges, etc.,

Cic. Fam. 3, 13, 2:

unum hoc sic habeto: si, etc.,

id. ib. 2, 6 fin.:

sic habeto: omnibus, etc.,

id. Rep. 6, 13:

enitere et sic habeto, non esse te mortalem, sed corpus hoc,

id. ib. 6, 24; so with an object-clause, id. Fam. 2, 10, 1; 16, 4, 4.—Without sic:

id primum ergo habeto, non sine magna causa, etc.,

Cic. Fam. 13, 29, 2:

tantum habeto, civem egregium esse Pompeium, etc.,

id. ib. 2, 8, 2.—

To take, accept, bear, submit to, endure:

neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur: multi eas gravius aequo habuere,

Sall. C. 51, 11:

egestas facile habetur sine damno,

id. ib. 6, 37:

quae in praesens Tiberius civiliter habuit, sed, etc.,

Tac. A. 4, 21:

neque tantum maleficium impune habendum,

id. ib. 3, 70;

12, 48: nec ita aegre habuit filium id pro parente ausum,

Liv. 7, 5, 7 Weissenb.—

To hold, have possession of, occupy, a place:

urbem Romam condidere atque habuere initio Trojani,

Sall. C. 6, 1:

qui mortales initio Africam habuerint,

id. J. 17, 7; 18, 1; cf.

Siciliam et Sardiniam per legatos habuit,

rule, administer, Flor. 4, 2, 22:

urbem Romanam a principio reges habuere,

Tac. A. 1, 1:

Hispaniae tribus legionibus habebantur,

id. ib. 4, 5; 12, 54.—

More freq. neutr., to dwell, live anywhere (perh. only ante-class.; in good prose habito is used instead): quae Corinthum arcem altam habetis, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 294 Vahl.):

ille geminus qui Syracusis habet,

Plaut. Men. prol. 69: quis istic habet? id. Bacch. 1, 2, 6:

ubi nunc adulescens habet?

id. Trin. 1, 2, 156:

apud aedem Junonis Lucinae, ubi aeditumus habere solet,

Varr. L. L. 5, § 50 Mull.; cf.:

situm formamque et universorum castrorum et partium, qua Poeni, qua Numidae haberent...specularentur,

Liv. 30, 4, 2 (but v. Weissenb. ad loc.).—

To spend, pass (time, etc.):

aetatem procul a republica,

Sall. C. 4, 1:

vitam,

id. ib. 51, 12 al.—

To have in one's mind, to know, be acquainted with:

siquidem istius regis (Anci) matrem habemus, ignoramus patrem,

Cic. Rep. 2, 18 fin.: habes consilia nostra;

nunc cognosce de Bruto,

there you have, such are, id. Att. 5, 21, 10:

habetis igitur primum ortum tyranni,

id. Rep. 2, 27:

habetis sermonem bene longum hominis,

id. de Or. 2, 88, 361; cf.

also: habes nostras sententias,

Suet. Claud. 4:

habes, quae fortissime de beata vita dici putem,

Cic. Tusc. 5, 28 fin.; cf. id. de Or. 2, 71, 291. —

To have as a habit, peculiarity, or characteristic:

habebat hoc omnino Caesar: quem plane perditum aere alieno egentemque cognorat, hunc in familiaritatem libentissime recipiebat,

Cic. Phil. 2, 32, 78; id. Pis. 32, 81.—

To hold, to make, do, perform, prepare, utter, pronounce, produce, cause:

alium quaerebam, iter hac habui,

made, directed, Ter. Eun. 5, 9, 35; cf.:

ex urbe profectus iter ad legiones habebat,

Caes. B. C. 1, 14, 3; so,

iter,

id. ib. 1, 51, 1; 3, 11, 2; 3, 106, 1; Cic. Q. Fr. 2, 6, 2:

vias,

Luc. 2, 439:

C. Cato contionatus est, comitia haberi non siturum, si, etc.,

to be held, Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

senatum,

id. ib. 2, 13, 3; id. Fam. 1, 4, 1; Caes. B. C. 1, 2, 1:

concilia,

id. B. G. 5, 53, 4:

contionem,

Cic. Att. 4, 1, 6:

censum,

id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

delectum (militum),

id. Phil. 5, 12, 31; id. Fam. 15, 1 fin.; Caes. B. G. 6, 1;

v. delectus: ludos,

Suet. Rhet. 1:

sermonem,

Cic. Tusc. 1, 24, 57; cf.:

orationem,

to deliver, id. Rep. 1, 46:

multis verbis ultro citroque habitis,

id. ib. 6, 9 fin.:

disputationem,

id. ib. 1, 7; Caes. B. G. 5, 30, 1:

dialogum,

Cic. Att. 2, 9, 1:

verba,

id. de Or. 2, 47, 190:

querelam de aliquo apud aliquem,

id. Q. Fr. 1, 2, 1, § 2:

controversiam de fundo cum aliquo,

id. Fam. 13, 69, 2 et saep.:

deinde adventus in Syriam primus equitatus habuit interitum,

caused, occasioned, Cic. Prov. Cons. 4, 9; cf. id. Div. 2, 46, 96:

latrocinia nullam habent infamiam, quae extra fines cujusque civitatis fiunt,

Caes. B. G. 6, 23, 6.—

Habere in animo (or simply animo), with an objectclause, to have in mind, to intend, to be disposed, inclined to do any thing (=propositum habere, constituisse, decrevisse):

istum exheredare in animo habebat,

Cic. Rosc. Am. 18, 52; id. Att. 1, 17, 11:

hoc (flumen) neque ipse transire in animo habebat neque hostes transituros existimabat,

Caes. B. G. 6, 7, 5:

neque bello eum invadere animo habuit,

Liv. 44, 25, 1 dub (al. in animo), v. Drak. ad h. l.—

Habere sibi or secum aliquid, to keep to one's self (lit. and trop.):

clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 19, § 47:

per vindicationem his verbis legamus: DO LEGO, CAPITO, SUMITO, SIBI HABETO,

Ulp. Fragm. 24, 3; cf. ib. § 5; Gai. Inst. 2, 209.—So the formula used in divorces:

res tuas tibi habeas or habe,

Plaut. Am. 3, 2, 47; Sen. Suas. 1, § 7:

illam suam suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis,

Cic. Phil. 2, 28, 69. —Comic. transf.:

apage sis amor: tuas tibi res habeto,

Plaut. Trin. 2, 1, 32.— Trop.:

secreto hoc audi, tecum habeto, ne Apellae quidem liberto tuo dixeris,

Cic. Fam. 7, 25, 2:

verum haec tu tecum habeto,

id. Att. 4, 15, 6.—

Of a sweetheart, to have, to possess, enjoy:

postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit,

Verg. E. 1, 31; Tib. 1, 2, 65; Prop. 3, 8 (4, 7), 22:

duxi, habui scortum,

Plaut. Bacch. 4, 10, 6; Ter. And. 1, 1, 58: cum esset objectum, habere eum Laida;

habeo, inquit, non habeor a Laide,

Cic. Fam. 9, 26, 2.—

Gladiatorial t. t., of a wounded combatant: hoc habet or habet, he has that (i. e. that stroke), he is hit:

desuper altus equo graviter ferit atque ita fatur: Hoc habet,

Verg. A. 12, 296; Prud. Psych. 53.—

Transf.:

hoc habet: reperi, qui senem ducerem,

Plaut. Most. 3, 2, 26; id. Rud. 4, 4, 99: egomet continuo mecum;

Certe captus est! Habet!

Ter. And. 1, 1, 56 (id est vulneratus est. Habet enim qui percussus est: et proprie de gladiatoribus dicitur, Don.).—Hence: hăbĭtus, a, um, P. a., held or kept in a certain condition, state, humor (ante-class.).

In gen.

Lit.: equus nimis strigosus et male habitus, Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11; v. in the foll.—

Trop.:

ut patrem tuum vidi esse habitum, diu etiam duras (lites) dabit,

Ter. Heaut. 2, 4, 22.—

In partic., physically, well kept, well conditioned, fleshy, corpulent:

corpulentior videre atque habitior,

Plaut. Ep. 1, 1, 8:

si qua (virgo) est habitior paulo, pugilem esse aiunt, deducunt cibum,

Ter. Eun. 2, 3, 23: (censores) equum nimis strigosum et male habitum, sed equitem ejus uberrimum et habitissimum viderunt, etc., Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11.

lībĕro, āvi, ātum, 1 (old form of the fut. perf. liberasso, Plaut. Most. 1, 3, 66), v. a. [1. liber], to make or set free, to free, liberate (syn. vindico).

Lit., to release from slavery, to free, manumil:

amicas emite, liberate,

Plaut. Most. 1, 1, 22:

liberem ego te?

id. Men. 5, 7, 35:

servos,

Caes. B. C. 3, 9:

sese,

Cic. de Or. 1, 40, 182:

aliquem vindictā liberare,

Plin. Ep. 7, 16, 4.—

Transf.

In gen., to free, release, extricate, deliver (cf. levo) a person or thing from something (an obligation, debt, difficulty, etc.); constr.: aliquem (aliquid) ab aliqua re, with simple abl.; less freq. with gen.

With personal objects.

With ab:

teque item ab eo vindico ac libero,

Cic. Q. Fr. 3, 1:

se a Venere,

to release one's self from one's duty to Venus, id. Div. in Caecil. 17, 53.—

With abl.: divortio te liberabo incommodis, Poët. ap. Auct. Her. 2, 24, 38:

defensionum laboribus senatoriisque muneribus liberatus,

Cic. Tusc. 1, 1, 1:

aliquem culpā,

id. Att. 13, 22, 3:

aliquem invidiā,

id. N. D. 1, 6, 13:

aliquem suspicione crudelitatis,

id. Fam. 1, 2, 3:

aliquem magnā sollicitudine,

id. Att. 6, 1, 10; cf.:

populum metu,

id. Rep. 1, 16, 25:

liberatus omni perturbatione animi,

id. ib. 1, 17, 28:

aliquem periculo,

Caes. B. C. 3, 83:

obsidione,

id. B. G. 4, 19:

se aere alieno,

to pay a debt, Cic. Att. 6, 2, 4.—

With gen.:

aliquem culpae,

Liv. 41, 19:

voti liberari,

id. 5, 28.—

With ex:

multos ex incommodis pecuniā,

Cic. Verr. 2, 5, 9, § 23.—

With simple acc.:

vectigales multos ac stipendiarios liberavit,

exempted from taxes, Cic. Prov. Cons. 5, 10:

Volusii liberandi, meum fuit consilium,

to release from obligation, id. Fam. 5, 20, 4:

Buthrotios cum Caesar decreto suo liberavisset, viz.,

from a division of their lands, id. Att. 16, 16, C, 11:

amotusque post triumphum abdicatione dictaturae terror et linguam et animos liberaverat hominum,

Liv. 6, 16, 8:

(debitores) capitis deminutione liberantur,

i. e. from debt, Gai. Inst. 3, 84 al. —

With inanim. and abstr. objects:

eum (mundum) ab omni erratione liberavit,

Cic. Univ. 6; cf.

below, at the end of this number: quorum linguae sic inhaererent, ut loqui non possent, eae scalpello resectae liberarentur,

would be set free, id. Div. 2, 46, 96: liberare agros, to free or exempt from taxes, id. Agr. 1, 4, 10:

publica liberare,

id. ib. 2, 21, 57; cf.:

liberari omnia Asiae emporia portusque,

Liv. 32, 33:

liberata vectigalia,

id. 41, 28:

fundum alii obligatum liberare,

Dig. 18, 1, 41:

liberare fidem,

to discharge one's promise, keep one's word, Cic. Fl. 20, 47:

liberare promissa,

to cancel promises, to make them void and of no effect, id. Off. 1, 10, 33:

nomina,

to settle debts, Liv. 7, 21: impensam, to clear or repay expenses, Col. 3, 3.—Of an abstr. object:

divinum animum corpore liberatum cogitatione complecti,

Cic. Tusc. 1, 22, 51.—

In partic.

To absolve or acquit in a court of justice (syn.:

absolvo, solvo): aliquem, opp. condemnare,

Cic. Clu. 22, 60:

aliquem crimine aliquo,

id. Verr. 2, 2, 29, § 71: liberatur Milo, non eo consilio profectus esse, is acquitted of the charge of having undertaken a journey with the design, etc., id. Mil. 18, 47:

reum a judicibus hoc defensionis modo liberari non posse,

Quint. 7, 4, 20.—Very rarely with acc. of the charge:

crimen libidinis confessio intemperantiae liberavit,

Val. Max. 8, 1, 12.—

To clear, i. e. to pass, traverse, cross over a place without hinderance (post - Aug.):

flumen,

Front. Strat. 1, 5, 3; 4, 7, 28; Hyg. Fab. 257:

angustias freti,

Front. Strat. 1, 4, 13:

limen,

Petr. 136.—

Templa liberata, freed from buildings that obstructed the view, i. e. having a free prospect, Cic. Leg. 2, 8, 21.

dē-fendo, di, sum ( infin. pass. parag.: defendier, Verg. A. 8, 493: Juv. 15, 157.— Part. gen. plur. sync.:

defendentum,

Verg. A. 11, 886), 3, v. a. [arch.: FENDO; cf. Sanscr. han (ghan), to smite; Gr. theinô; hence, also offendo, infensus, infestus, mani-festus; cf. fustis], to fend or ward off any thing hostile or injurious; to repel, avert, keep off: propulsando arcere (for syn. cf.: tueor, tutor, servo, conservo. propugno, protego, vindico, caveo—freq. and class.); regularly constr. with acc. alone (so in Cic. and Caes.); very rarely aliquid (aliquem) ab aliquo, and in poets also aliquid alicui; cf. Zumpt. Gr. § 469.

Aliquid (aliquem):

ut tu morbos calamitates intemperiasque prohibessis, defendas averruncesque,

Cato R. R. 141, 2: serva cives, defende hostes, cum potes defendere, Enn. ap. Non. 277, 21; cf.

bellum (opp. inferre),

Caes. B. G. 1, 44, 13; 2, 29 fin.:

ad defendendos ictus ac repellendos,

id. B. C. 2, 9, 3; cf.:

ignis jactus et lapides,

id. ib. 2, 2, 4:

frigus et solem,

Cato R. R. 48, 2; cf.:

nimios solis ardores,

Cic. de Sen. 15, 53;

and frigus,

Hor. S. 1, 3, 14;

also: sitim fonte et purā lymphā,

to quench, Sil. 7, 170:

qui non defendit injuriam neque propulsat,

Cic. Off. 3, 18, 74; so,

injuriam,

id. Rosc. Am. 1:

noxiam,

Ter. Phorm. 1, 4, 48:

imperatoris sui tribunorumque plebis injurias,

Caes. B. C. 1, 7 fin.:

vim suorum,

id. ib. 3, 110, 4; cf.:

vim illatam vi,

Cic. Mil. 4:

pericula,

id. Mur. 3; Tac. A. 13, 56:

hunc furorem,

Verg. A. 10, 905:

dedecus manu,

Sil. 13, 99 et saep.:

crimen,

to answer, defend against an accusation, Liv. 42, 48, 2.—

With ab: (milites) a pinnis hostes defendebant facillime, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. ib. 8:

hostem a fossa,

Hirt. B. G. 8, 9:

ignem a tectis,

Ov. R. Am. 625.—

Aliquid alicui (cf. arceo, no. II. d.):

iniuriam foribus,

Plaut. Most. 4, 2, 20:

solstitium pecori,

Verg. E. 7, 47; cf.:

aestatem capellis,

Hor. Od. 1, 17, 3; Prop. 1, 20, 11:

tela misero,

Sil. 17, 432:

dedecus morti,

id. 5, 490:

senium famae,

Stat. Th. 9, 318.—

Absol., to put a stop (to a fire), to check the flames:

nec quisquam defendere audebat, crebris minis restinguere prohibentium,

Tac. A. 15, 38; cf.:

urbem incendere, feris in populum immissis, quo difficilius defenderentur,

Suet. Ner. 43.—

Transf., like prohibere, with acc. of that from which any thing is warded off or averted, to defend, guard, protect, cover.

In gen. (so most freq. in all perr. and species of composition), constr. with acc. alone; with acc. and ab aliquo (contra aliquid), or merely ab aliquo; and absol.

With simple acc.:

Aeduos ceterosque amicos populi Rom.,

Caes. B. G. 1, 35 fin.:

eos,

id. ib. 2, 10, 4; id. B. C. 1, 6, 2:

se armis,

id. B. G. 6, 34:

se manu,

id. ib. 5, 7, 8;

6, 40, 6 et saep.: castra,

id. ib. 3, 3 fin.; id. B. C. 3, 67, 5; 3, 94, 6 (with tueri):

oppidum,

id. B. G. 3, 16, 3 et saep.:

eum defendo, quem tu accusas,

Cic. Sull. 17:

aliquem apud praetores,

id. Clu. 45, 126:

aliquem de ambitu,

id. Sull. 2, 6: cf.

causam,

id. Clu. 27, 74; id. Sull. 31, 86; id. Lael. 25, 96 et passim:

d. ac tegere scelus,

id. Sull. 31, 86; cf.

with protegere,

id. ib. 18, 50:

justitiam,

id. Lael. 7, 25:

communem salutem,

id. Rep. 1, 1; id. Mur. 2 fin. et saep.:

locum,

to preserve, maintain, id. Quint. 13, 43; cf.:

vicem modo rhetoris atque poëtae,

to sustain, Hor. S. 1, 10, 12:

actorum partes,

id. A. P. 194:

aedes Vestae vix defensa est (sc. ab incendio),

preserved, Liv. 26, 27.—

Aliquid (aliquem) ab aliquo:

Aedui cum se suaque ab iis defendere non possent,

Caes. B. G. 1, 11, 2:

se a finitimis,

id. ib. 2, 31, 5; id. B. C. 1, 75, 3; Sall. C. 45, 4 et saep.:

Galliam omnem ab Ariovisti injuria,

Caes. B. G. 1, 31 fin.; so,

aliquem ab injuria,

id. ib. 5, 20, 3; Sall. C. 35 fin.; cf. Caes. B. C. 1, 22, 5:

se regnumque suum ab Romanorum avaritia,

Sall. J. 49, 2:

provinciam non modo a calamitate, sed etiam a metu calamitatis,

Cic. de Imp. Pomp. 6, 14: Italiam a vastatione, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15 fin.:

vitam ab inimicorum audacia telisque,

Cic. Mil. 2 fin.:

libertatis causam ab regio praesidio,

Liv. 39, 24 et saep.:

teneras myrtos a frigore,

Verg. E. 7, 6:

frondes ab acutae vulnere falcis, a pecoris morsu,

Ov. M. 9, 384 et saep.—

With ab aliquo:

quod et ab incendio lapis et ab ariete materia defendit,

Caes. B. G. 7, 23, 5; so id. B. C. 1, 25 fin.; 3, 63, 7.—

Aliquem (aliquid) contra, or adversus aliquem:

me scio a te contra iniquos meos solere defendi,

Cic. Fam. 11, 27, 7:

sese adversus populum Romanum defendere,

id. Phil. 1, 6, 13:

me adversus Abrupolim,

Liv. 42, 41, 10; Just. 2, 4, 32; Suet. Caes. 71; Liv. 5, 35, 4:

auctoritatem contra invidiam,

Cic. Phil, 8, 4; 13, 11; id. Fam. 5, 2, 6; id. Sest. 67, 141; 23, 51; 52, 111; id. Phil. 2, 18, 45.—

Absol.:

filii qui et sentire et defendere possent,

Cic. Rosc. Am. 23, 64 fin.:

cum jam defenderet nemo,

Caes. B. G. 2, 33, 6:

defendentibus civibus Romanis,

id. B. C. 3, 40, 6; cf. in the abl. absol., id. B. G. 2, 12, 3; id. B. C. 3, 68 fin.; Cic. Lael. 25, 96 et saep.:

quibus eae partes ad defendendum obvenerunt,

Caes. B. G. 7, 81 fin. —

In partic.

Of speech, to defend, support, maintain; to bring forward, allege in defence (so repeatedly in Cic.; elsewhere rare).

With acc.:

(Carneades) nullam umquam in illis suis disputationibus rem defendit, quam non probarit,

Cic. de Or. 2, 38 fin.; cf. id. Fam. 4, 14:

me id maxime defendisse, ut, etc.,

have chiefly striven for, id. Rosc. Am. 47; id. Verr. 2, 3, 37; 2, 5, 58.—

With acc. and inf.:

gravissimeque et verissime defenditur, numquam aequitatem ab utilitate posse sejungi, etc.,

Cic. Fin. 3, 21, 71; id. Verr. 2, 3, 90 fin.; id. Tull. 13, 32:

ille nihil ex his sponte susceptum sed principi paruisse defendebat,

Tac. A. 13, 43:

sed id solitum esse fieri defendebat,

Gell. 10, 19; so with verb pass. and inf., Cic. Inv. 2, 32 init. —

With a relative clause:

(quae turpitudines) cur non cadant in sapientem, non est facile defendere,

Cic. Fin. 2, 35, 117. —

In the later jurid. Lat., to claim, vindicate, or prosecute at law:

quia libertatem et hereditatem ex testamento sibi defendebat,

Dig. 5, 3, 7:

si patris mortem defendere necesse habuerit,

i. e. legally to avenge his death, ib. 38, 2, 14, § 7; 48, 2, 11.

con-tĭnĕo, tĭnŭi, tentum, 2, v. a. and n. [teneo].

Act., to hold or keep together.

In gen. (rare).

Lit. (syn.:

coërceo, conjungo): contine quaeso caput,

Plaut. Rud. 2, 6, 26:

quod omnem continet amplexu terram,

Lucr. 5, 319; cf.:

mundus omnia conplexu suo coërcet et continet,

Cic. N. D. 2, 22, 58:

vitem levi nodo,

Plin. 17, 22, 35, § 187:

magni refert primordia saepe cum quibus... contineantur,

Lucr. 1, 818; 1, 908; 2, 761;

2, 1008: pars oppidi, mari dijuncta angusto, ponte adjungitur et continetur,

Cic. Verr. 2, 4, 52, § 117.—

Of places, to bound, limit, enclose (very rare in act.):

reliquum spatium mons continet,

Caes. B. G. 1, 38:

Oceanus ponto qua continet orbem,

Tib. 4, 1, 147; but more freq. in pass., to be comprised, enclosed, surrounded, encompassed, environed by:

qui vicus altissimis montibus undique continetur,

Caes. B. G. 3, 1; so,

undique loci naturā Helvetii,

id. ib. 1, 2:

mare montibus angustis,

id. ib. 4, 23:

una pars Galliae Garumnā flumine, Oceano, finibus Belgarum,

id. ib. 1, 1.—

Trop.:

omnes artes quasi cognatione quādam inter se continentur,

hang together, Cic. Arch. 1, 2.—Far more freq. in all periods and species of composition.,

With partic. access. ideas.

With the access. idea of firmness, quiet, permanence, etc., to hold or keep together, to keep, hold fast, preserve, retain (syn. servo).

Lit.:

(alvus) arcet et continet... quod recepit,

Cic. N. D. 2, 54, 136:

merces (opp. partiri),

id. Vatin. 5, 12; cf.

exercitum (opp. dividere),

Liv. 28, 2, 16:

arida continent odorem diutius,

Plin. 21, 7, 18, § 39.—

Trop.:

nec ulla res vehementius rem publicam continet quam fides,

Cic. Off. 2, 24, 84:

Remos reliquosque Belgas in officio,

Caes. B. G. 3, 11:

in officio Dumnorigem,

id. ib. 5, 7:

te in exercitatione,

Cic. Fam. 7, 19 fin.:

te in tuis perenuibus studiis,

id. Brut. 97, 332:

ceteros in armis (plaga),

Liv. 9, 41, 15:

alicujus hospitio,

Nep. Lys. 1, 5.—

With the access. idea of hindering, preventing motion, to keep, keep still, detain, restrain, repress, enclose.

Lit.: milites [p. 449] sub pellibus, Caes. B. G. 3, 29; cf.:

pecudem sub tecto,

Col. 7, 10, 3:

exercitum castris,

Caes. B. G. 1, 48; 2, 11; Liv. 31, 26, 6; 28, 9, 14 al.; cf.:

nostros in castris (tempestates),

Caes. B. G. 4, 34; 6, 36; and:

copias in castris,

id. B. C. 1, 66; 3, 30; Auct. B. Afr. 1; 7; Liv. 36, 17, 9:

Pompeium quam angustissime,

Caes. B. C. 3, 45:

aliquem limine,

Liv. 34, 1, 5:

ora frenis,

Phaedr. 3, 6, 7:

ventos carcere,

Ov. M. 11, 432:

animam in dicendo,

Cic. de Or. 1, 61, 261 et saep.:

se ruri,

to stay, remain, Ter. Phorm. 2, 3, 17; cf.:

se domi,

Suet. Caes. 81:

suo se loco,

Caes. B. G. 4, 34:

oppido sese,

id. ib. 2, 30:

castris se continere,

id. B. C. 3, 37:

se vallo,

id. B. G. 5, 44:

se finibus Romanis,

Liv. 39, 17, 4; 34, 58, 3:

moenibus sese,

id. 42, 7, 4:

agrorum suorum terminis se,

id. 38, 40, 2:

se moenibus,

Ov. M. 13, 208:

sese intra silvas,

Caes. B. G. 2, 18:

suos intra munitionem,

id. ib. 5, 57;

5, 58: milites intra castrorum vallum,

id. B. C. 3, 76; Liv. 31, 34, 9;

Auct. B. Afr. 24: intra castra militem,

Tac. H. 4, 19:

praesidibus provinciarum propagavit imperium, ut a peritis et assuetis socii continerentur,

Suet. Aug. 23 et saep.:

an te auspicium commoratum est? an tempestas continet?

Plaut. Am. 2, 2, 67.—

Trop., to hold back, detain, repress, hold in check, curb, check, stay, stop, tame, subdue, etc. (syn. cohibeo):

adpetitiones animi,

Cic. Tusc. 4, 9, 22:

omnis cupiditates,

id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32:

modeste insolentiam suam,

id. Agr. 1, 6, 18:

risum,

id. Fin. 4, 25, 71 et saep.:

formido mortales omnes,

Lucr. 1, 151:

Etruriam non tam armis quam judiciorum terrore,

Liv. 29, 36, 10:

oppida magis metu quam fide,

id. 30, 20, 5; cf.:

quosdam continet metus,

Quint. 1, 3, 6:

solo metu,

id. 12, 7, 2 et saep.:

animum a consuetā libidine,

Sall. J. 15, 3:

temeritatem ab omni lapsu (with cohibere),

Cic. Ac. 1, 12, 45:

suos a proelio,

Caes. B. G. 1, 15:

manum juventus Metu deorum,

Hor. C. 1, 35, 37 al.:

se ab adsentiendo,

Cic. Ac. 2, 32, 104; so,

se ab exemplis,

id. Fin. 2, 19, 62:

temperans, qui se in aliquā libidine continuerit,

id. Par. 3, 1, 21:

se male continet amens,

Ov. M. 4, 351:

male me, quin vera faterer, Continui,

id. ib. 7, 729:

nequeo continere quin loquar,

Plaut. Men. 2, 1, 28.—

Mid.: contineri, quin complectar, non queo,

restrain myself, refrain, Plaut. Rud. 4, 4, 128; cf.:

vix me contineo, quin, etc.,

Ter. Eun. 5, 2, 20:

jam nequeo contineri,

Plaut. Capt. 3, 4, 60; cf.:

vix contineor,

Ter. Hec. 4, 3, 9:

quae vera audivi, taceo et contineo optime,

keep it to myself, conceal it, id. Eun. 1, 2, 23:

ea quae continet, neque adhuc protulit, explicet nobis,

Cic. de Or. 1, 47, 206:

dicta,

id. ib. 2, 55, 222.—

With the access. idea of containing, to comprise, contain, involve, comprehend something in itself (syn. complector):

(aqua gelum) quod continet in se, mittit,

Lucr. 6, 877; cf.:

ut omnia, quae aluntur et crescunt, contineant in se vim caloris,

Cic. N. D. 2, 9, 23; so,

in se,

Quint. 1, 6, 31; 2, 10, 2:

Quattuor aeternus genitalia corpora mundus Continet,

Ov. M. 15, 240:

rem militarem,

Liv. 5, 52, 16:

panis innumeras paene continet medicinas,

Plin. 22, 25, 68, § 138:

(linea) centum continet (pedes),

Quint. 1, 10, 44:

Idus Martiae magnum mendum continent,

Cic. Att. 14, 22, 2:

paucas species (vox),

Quint. 11, 3, 18:

tales res, quales hic liber continet,

Cic. Or. 43, 148; Plin. Ep. 5, 9, 1:

narrationes, quae summam criminis contineant,

Quint. 4, 2, 10:

fabula stultorum regum et populorum continet aestus,

Hor. Ep. 1, 2, 8; cf.:

liber primus ea continebit, quae, etc., Quint. prooem. § 21: tertia epistula continebat, etc.,

Plin. Ep. 9, 28, 5.—With subj.-clause:

quando ipsos loqui deceat, quartus liber continet,

Quint. 11, 1, 59.—Esp. freq.,

In pass.: contineri aliquā re, to be contained in something, be composed of, consist of or in, to rest upon, to be supported by, etc.:

terreno corpore,

Lucr. 1, 1085:

non venis et nervis et ossibus continentur (dii),

Cic. N. D. 2, 23, 59:

artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis penitusque perspectis... rebus contineretur,

id. de Or. 1, 20, 92:

forma honestatis, quae tota quattuor his virtutibus... continetur,

id. Fin. 2, 15, 48:

versus paucis (pedibus) continetur,

Quint. 9, 4, 60: quae philosophorum libris continentur, id. prooem. § 11; cf. id. 5, 10, 111 et saep.: artes, quae conjecturā continentur et sunt opinabiles, Cic. Div. 1, 14, 24:

foedere,

Liv. 41, 23, 9:

actu,

Quint. 2, 18, 5; 12, 9, 1; 3, 7, 28.—Rarely with in and abl.:

forum, in quo omnis aequitas continetur,

Cic. Cat. 4, 1, 2; cf.:

quibus (legibus) in singulis civitatibus res publica continetur,

id. Off. 3, 5, 23.—

Neutr., to hold together in itself, to hang together (in the verb. finit. very rare; but freq. as P. a.; cf. also the deriv. continuus):

per hortum utroque commeatus continet,

Plaut. Stich. 3, 1, 43.—Hence,

contĭnens, entis, P. a.

(Acc. to II.) Holding or hanging together (freq. and class.).

Bordering upon, neighboring, contiguous, lying near, adjacent (syn.: junctus, adjunctus, contiguus); constr. with dat., cum, or absol.

Prop.:

aër mari,

Cic. N. D. 2, 45, 117:

continentia atque adjuncta praedia huic fundo,

id. Caecin. 4, 11:

(mare) dissimile est proximo ei continenti,

id. Ac. 2, 33, 105 al.:

Cappadociae pars ea, quae cum Cilicià continens est,

id. Fam. 15, 2, 2:

(Morini) continentes silvas ac paludes habebant,

Caes. B. G. 3, 28; cf. so absol.:

parum locuples continente ripā,

Hor. C. 2, 18, 22; cf.:

pars eorum, qui propiores erant continenti litori,

Liv. 44, 28, 12.— Subst.: contĭnentĭa, ĭum, n. (sc. loca), adjoining places, the neighborhood:

Cherronesum et continentia usque Atho montem,

Plin. 18, 25, 57, § 215 al.:

urbis,

the suburbs, Dig. 50, 16, 147.—

Trop., in time, following, next:

continentibus diebus,

Caes. B. C. 3, 84;

and of other abstract things: motus sensui junctus et continens,

Cic. N. D. 1, 11, 26:

timori perpetuo ipsum malum continens fuit,

followed at its heels, Liv. 5, 39, 8.—

Holding together, cohering in itself, connected, continuous, uninterrupted.

Prop.:

continens agmen migrantium,

Liv. 1, 29, 4:

agmen,

id. 2, 50, 7; 8, 8, 13 al.:

ruinae,

id. 21, 8, 5; terra, the mainland, continent, Varr. ap. Charis. p. 100 P.; Cic. Fragm. ap. Non. p. 274, 6; Nep. Them. 3, 2; and in the same sense far more freq. subst.: contĭnens, entis, f. (rarely masc., Curt. 4, 2, 1 Zumpt, dub.; abl. in e and i equally used;

v. the 4th and 5th books of Caes. B. G.),

Caes. B. G. 4, 27; 4, 28; 4, 31; 4, 36 bis et saep.; Nep. Milt. 7, 3; Liv. 35, 43, 4; Plin. 5, 31, 34, § 128; Suet Aug. 65; id. Tib. 40 et saep.—

Trop., in time, continual, consecutive, uninterrupted:

labor omnium dierum,

Caes. B. C. 3, 63; Liv. 42, 54, 3:

bella,

Caes. B. G. 5, 11 fin.:

imperium usque ad nos,

Liv. 7, 30, 8:

imber per noctem totam,

id. 23, 44, 6:

biduo,

Suet. Calig. 19:

febres sine intermissione,

Cels. 3, 5 fin.:

e continenti genere,

in continuous descent, Cic. Fin. 2, 19, 61:

spiritus,

id. de Or. 3, 57, 216 et saep.: ex continenti (sc. tempore), instantly, immediately, = continuo, statim, Just. 1, 9; so,

in continenti,

Dig. 44, 5, 1.—

(Acc. to I. B. 2. b.) That restrains his passions, continent, moderate, temperate, enkratês (rare, but in good prose):

continentior in vitā hominum quam in pecuniā,

Caes. B. C. 1, 23:

cum reges tam sint continentes, multo magis consularis esse oportere,

Cic. Fam. 9, 19, 1:

puer,

id. Att. 6, 6, 3:

Epaminondas,

Nep. Epam. 3, 2 al. — Sup., Cic. Par. 1, 1, 7; Suet. Aug. 71.—

(Acc. to I. B. 3.) In rhet., subst.: contĭnens, entis, n., that on which something rests or depends, the chief point, hinge:

causae,

Cic. Part. Or. 29, 103; id. Top. 25, 95:

intuendum videtur, quid sit quaestio, ratio, judicatio, continens, vel ut alii vocant, firmamentum,

Quint. 3, 11, 1; cf. id. ib. § 18 sqq.— Adv.: contĭnen-ter.

(Acc. to A. 2.)

In space, in unbroken succession, in a row. continenter sedetis, Cat. 37, 6.—More freq. and class.,

In time, continuously, without interruption:

totā nocte ierunt,

Caes. B. G. 1, 26:

jam amplius horis sex pugnaretur,

id. ib. 3, 5:

biduum lapidibus pluit,

Liv. 25, 7, 7:

usque ad ipsum negotium,

Cic. Inv. 1, 26, 37:

ferri imagines,

id. N. D. 1, 39, 109.—

(Acc. to B.) Temperately, moderately (rare):

vivere,

Cic. Off. 1, 30, 106; in sup.:

vivere,

Aug. Ep. 199; id. Conf. 6, 12.—Hence also,

contentus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 2. b.); medial., satisfying one's self with, contented, satisfied, content (freq. in all periods and species of composition); constr. in gen. with the abl.; more rarely absol.; after the Aug. per. very freq. with the inf.

With abl.: his versibus, Lucil. ap. Non. p. 264, 3:

suis rebus,

Cic. Par. 6, 3, 51:

paucis,

Hor. S. 1, 3, 16:

illā (sorte),

id. ib. 1, 1, 3:

viverem uti contentus eo quod mī ipse parasset,

id. ib. 1, 4, 108; cf. Suet. Aug. 82:

solā Dianā,

Verg. A. 11, 582.—

Absol.:

cum ipsum audires sine comparatione, non modo contentus esses, sed melius non quaereres,

Cic. Brut. 35, 134; so comp., Plaut. Poen. 2, 15.—

With inf.:

indagare,

Ov. M. 1, 461:

edidicisse,

id. ib. 2, 638:

retinere titulum provinciae,

Vell. 2, 49:

hostes sustinuisse,

id. 2, 112:

indicare,

Quint. 4, 2, 128:

ostendere,

id. 5, 10, 31:

id consequi, quod imiteris,

id. 10, 2, 7 et saep.— Adv.: contentē (ante-and post-class., and rare), in a restrained manner, closely:

arte contenteque habere aliquem,

Plaut. As. 1, 1, 63:

parce contenteque vivere,

Pacat. Pan. Theod. 13.

rĕ-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 (sync. pluperf. remorant, Hor. S. 2, 1, 71; Sil. 11, 175; inf. remosse, Lucr. 3, 69; perf. remorunt, Ov. Ib. 240), v. a., to move back, draw back; to take away, set aside, withdraw, remove (freq. and class.; syn.: amolior, repono, segrego).

Lit.:

tolle hanc patinam, remove pernam,

Plaut. Mil. 3, 1, 163 sq.:

pecora,

Caes. B. C. 1, 48:

equos,

Sall. C. 59, 1:

equos ex conspectu,

Caes. B. G. 1, 25:

dapes,

Ov. M. 8, 571:

mensam,

id. ib. 13, 676:

frena, Hor.S.2, 7, 74: tegimen,

to lay aside, Ov. M. 1, 674:

Aurora removerat ignes,

had driven away, id. ib. 4, 81:

monstra,

id. ib. 5, 216:

remoto atque ablegato viro,

Cic. Verr. 2, 5, 31, § 82:

remotis arbitris,

id. Off. 3, 31, 112:

custode remoto,

Hor. A. P. 161:

remoto Hannibale,

Just. 31, 5, 1:

quae jam infantem removerit,

i. e. has weaned, Plin. 28, 7, 21, § 72:

naves longas ab onerariis navibus,

Caes. B. G. 4, 25:

cupas furcis ab opere,

id. B. C. 2, 11:

castra sex milia ab oppido,

Liv. 9, 24:

quae natura occultavit ab oculis,

Cic. Off. 1, 35, 127:

bracchia a latere modice,

Quint. 11, 3, 159:

comas a fronte ad aures,

Ov. M. 5, 488:

se a corpore,

Lucr. 3, 895:

se a vulgo,

Hor. S. 2, 1, 71:

parvos natos a se,

id. C. 3, 5, 43:

se a conspectu, Auct. B. Afr. 62: plura de medio (with auferre),

Cic. Rosc. Am. 8, 23:

togam inde,

Quint. 11, 3, 124:

oculos,

Cic. Balb. 5, 11:

arcanis oculos profanos,

Ov. M. 7, 256:

tactu viriles virgineo manus,

id. ib. 13, 467:

toto sumus orbe remoti,

id. P. 2, 2, 123: mensae remotae, Verg. A. 1, 216; Ov. M. 13, 676:

cum paulum ab legionibus nostros removissent,

Caes. B. G. 5, 16:

aliquem ab exercitu, Auct. B. Afr. 54: praesidia ex iis locis, quae, etc.,

Cic. Fam. 16, 12, 3:

se in montes ex urbe,

Hor. S. 2, 6, 16:

ex oculis manus,

Ov. M. 9, 390:

ut propinquis suis ultra ducentesimum lapidem removeretur,

Tac. A. 2, 50.—

Trop.:

removete moram,

Plaut. Stich. 2, 1, 37; Quint. 8, prooem. §

3: sumptum removit,

Cic. Rep. 2, 14, 27:

hominum conscientiā remotā,

id. Fin. 2, 9, 28:

remotā subtilitate disputandi,

id. ib. 2, 38, 98:

omnia removistis, avaritiam, imperitiam, superbiam,

Sall. J. 85, 45; cf.:

remoto metu,

id. ib. 87, 4; Tac. Agr. 15:

remoto joco,

jesting aside, Cic. Fam. 7, 11, 3:

remoto personarum complexu,

Quint. 3, 6, 57; 12, 11, 30:

formam anilem,

Ov. M. 6, 43:

soporem,

id. ib. 6, 493:

obstantia fata,

id. ib. 13, 373: remove istaec, no more of that (i. e. do not speak of it), Cic. ap. Suet. Caes. 49 fin.:

aliquem ab studio, Ter. Hec. prol. alt. 14: aliquem ab republicā,

Caes. B. C. 3, 21; Liv. 5, 11:

aliquem ab hoc sermone,

Cic. Lael. 9, 32:

aliquem a legibus (sc. ferendis),

id. Q. Fr. 2, 6, 5:

aliquem a vitā (natura),

Lucr. 5, 350:

se a negotiis publicis,

Cic. Off. 1, 20, 69:

se ab omni ejusmodi negotio,

id. Clu. 15, 43:

se ab amicitiā alicujus,

id. Lael. 21, 77; cf.:

se ab aliquo,

id. Att. 4, 8, b, 3:

se a suspitione,

id. Agr. 2, 8, 22; cf.:

illam suspitionem ab sese removere,

id. Verr. 2, 3, 59, § 136:

invidiam a se,

Ov. M. 12, 626:

vim procul hinc,

id. Am. 1, 14, 29:

(levissima) secerni arbitror oportere atque ex oratione removeri,

Cic. de Or. 2, 76, 309:

quartum (statum) ex generalibus,

Quint. 3, 6, 67:

omnes tribu remoti,

Liv. 45, 15 Drak. N. cr.:

ordine,

Tac. A. 13, 11:

quaesturā,

Suet. Tib. 35:

pudorem thalamis,

Ov. M. 8, 157; cf.:

se artibus suis,

Cic. Or. 2, 5:

se ministerio sceleris,

Ov. M. 3, 645:

aliquem tutelā,

Dig. 26, 10, 4.— Absol., Dig. 26, 10, 3. —

To deduct, subtract:

si de quincunce remota est Uncia,

Hor. A. P. 327.—Hence, rĕmōtus, a, um, P. a., removed, i. e. afar off, distant, remote.

Lit.:

silvestribus ac remotis locis,

distant, retired, Caes. B. G. 7, 1; cf.:

remoto loco,

Cic. Fam. 7, 20, 2:

terrae,

Lucr. 2, 534:

Gades,

Hor. C. 2, 2, 10:

Britanni,

id. ib. 4, 14, 47:

fontes,

id. S. 2, 4, 94:

gramen,

id. C. 2, 3, 6:

rupes,

id. ib. 2, 19, 1:

domūs pars, i. e. penetralia,

Ov. M. 6, 638. — Neutr. as subst.:

in remoto,

far away, Sen. Q. N. 3, 26, 1:

remotius antrum,

Ov. F. 6, 121:

sedes, remotas a Germanis,

Caes. B. G. 1, 31:

ab arbitris remoto loco,

Cic. Verr. 2, 5, 31, § 80:

civitas a conspectu remota,

id. ib. 2, 3, 37, §

85: in quibus (studiis) remoti ab oculis populi omne otiosum tempus contrivimus,

id. Lael. 27, 104:

ab aulā,

Ov. M. 11, 764.— With abl.:

civitatis oculis remotus,

Suet. Tib. 42:

quamvis longā regione remotus Absim,

by however great a distance I am removed from you, Ov. Tr. 3, 4, 73; cf.:

licet caeli regione remotus,

id. M. 15, 62.—

Trop., removed, disconnected, separate, clear, free from, strange to any thing:

quae jam diu gesta et a memoriā remota,

Cic. Inv. 1, 26, 39:

genus (narrationum) remotum a civilibus causis,

id. ib. 1, 19, 27:

natura deūm longe remota Sensibus ab nostris,

Lucr. 5, 148:

scientia remota ab justitiā,

Cic. Off. 1, 19, 63:

(defensio) remota ab utilitate rei publicae,

id. Verr. 2, 3, 84, § 193:

a verā ratione longe remotum,

Lucr. 6, 853:

(fabula) non a veritate modo, sed etiam a formā veritatis remota,

Quint. 2, 4, 2:

naturae jura a vulgari intellegentiā remotiora,

Cic. Inv. 2, 22, 67:

sermo a forensi strepitu remotissimus,

id. Or. 9, 32; Quint. 11, 1, 89 Spald. N. cr.:

(Vestorium) hominem remotum a dialecticis, in arithmeticis satis versatum,

Cic. Att. 14, 12, 3:

homines maxime ab injuriis nostrorum magistratuum remoti,

id. Verr. 2, 2, 66, § 160:

a Tib. Gracchi aequitate ac pudore longissime remotus,

id. Agr. 2, 12, 31:

hic a culpā est remotus,

id. Mur. 35, 73:

ab inani laude et sermonibus vulgi,

id. Fam. 15, 4, 13:

a vulgo longe lateque,

Hor. S. 1, 6, 18:

vitio ab omni,

id. A. P. 384:

ab omni minimi errati suspicione remotissimus,

Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40:

(vilica) a vino, ab escis, a superstitionibus remotissima sit,

Col. 12, 1, 3 et saep.—

In the philos. lang. of the Stoics, remota, a transl. of the Gr. proêgmena, things not to be preferred; [p. 1564] things to be rejected or postponed (opp. promota), Cic. Fin. 3, 16, 52.—Hence, adv.: rĕmōtē, at a distance, afar off, remotely (very rare).— Comp.:

stellae eundem orbem tenentes aliae propius a terris, aliae remotius ab eisdem principiis eadem spatia conficiunt,

Cic. N. D. 1, 31, 87.— Sup.:

remotissime,

Aug. Trin. 12, 5.

dē-mitto, mīsi, missum, 3, v. a., to send down; to drop; to let, sink, or bring down; to cause to hang or fall down; to lower, put down, let fall (freq. and class.).

Lit.

In gen.:

picis e caelo demissum flumen,

Lucr. 6, 257; cf.:

caelo imbrem,

Verg. G. 1, 23:

caelo ancilia,

Liv. 5, 54 et saep.:

barbam malis,

Lucr. 5, 673:

latum clavum pectore,

Hor. S. 1, 6, 28; cf.:

monilia pectoribus,

Verg. A. 7, 278:

laenam ex humeris,

id. ib. 4, 263: Maia genitum demittit ab alto, Verg. A. 1, 297; cf.:

ab aethere currum, Ov M. 7, 219: e muro sporta,

Sall. Hist. 2, 53:

aliquem in sporta per murum,

Vulg. 2 Cor. 11, 33:

taleam (sc. in terram),

to put into the ground, plant, Cato R. R. 45, 2;

arbores altius,

Plin. 17, 11, 16, § 81:

puteum alte in solido,

i. e. to sink deep, Verg. G. 2, 231:

triginta pedes in terram turrium fundamenta,

Curt. 5, 1, 31:

arbusta certo demittunt tempore florem,

Lucr. 5, 670:

demisit nardini amphoram cellarius (i. e. deprompsit),

Plaut. Mil. 3, 2, 12:

fasces,

Cic. Rep. 2, 31; cf. id. ib. 1, 40:

cibos (sc. in alvum),

Quint. 10, 1, 19; cf. Ov. M. 8, 835.—Naut. t. t., to lower, demittere antennas, Sall. Hist. 4, 41 Dietsch.;

Auct. B. Alex. 45, 2: cornua (i.e. antennas),

Ov. M. 11, 482; cf.:

effugit hibernas demissa antenna procellas,

id. Tr. 3, 4, 9:

arma, classem, socios Rheno,

Tac. A. 1, 45 fin.; cf.: farinam doliis secundā aquā Volturni fluminis, Frontin. Strat. 3, 14, 2;

and pecora secundā aquā,

id. ib. 3, 14, 4:

manum artifices demitti infra pectus vetant,

Quint. 11, 3, 112; cf.

brachia,

id. 2, 13, 9:

frontem (opp. attolli),

id. 11, 3, 78:

supercilia (opp. allevari), ib. § 79: aures,

Hor. Od. 2, 13, 34; cf.

auriculas,

id. S. 1, 9, 20:

caput,

Ov. M. 10, 192:

crinem,

id. ib. 6, 289:

demisso capite,

Vulg. Job 32, 6 al.:

aliquos per funem,

Verg. A. 2, 262; Hor. A. P. 461:

vestem,

id. S. 1, 2, 95; cf.

tunicam,

id. ib. 25:

stolam,

id. ib. 99 et saep.; often in a violent manner, to cast down, to cast, throw, thrust, plunge, drive, etc.:

equum in flumen,

Cic. Div. 1, 33, 73; cf.:

equos a campo in cavam viam,

Liv. 23, 47:

aliquem in carcerem,

Liv. 34, 44 fin.; cf. Sall. C. 55, 4:

aliquem ad imos Manes,

Verg. A. 12, 884:

hostem in ovilia,

Hor. Od. 4, 4, 10:

gladium in jugulum,

Plaut. Merc. 3, 4, 28; cf.:

ferrum in ilia,

Ov. M. 4, 119:

sublicas in terram,

Caes. B. G. 3, 49, 4; cf.:

huc stipites,

id. ib. 7, 73, 3 and 6:

huc caementa,

Hor. Od. 3, 1, 35:

nummum in loculos,

to put, id. Ep. 2, 1, 175:

calculum atrum in urnam,

Ov. M. 15, 44:

milia sex nummum in arcam nummariam,

Nov. Com. v. 108 Rib.: caput ad fornicem Fabii, to bow, stoop, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 66, 267: tunicam ad talos, Varr. ap. Non. 286, 19; cf. Cic. Clu. 40, 111; Quint. 5, 13, 39 et saep.:

quove velim magis fessas demittere naves,

Verg. A. 5, 29; cf.:

navem secundo amni Scodam,

Liv. 44, 31.— Poet. with dat.:

corpora Stygiae nocti tormentis,

Ov. M. 3, 695; cf.:

aliquem neci,

Verg. A. 2, 85:

aliquem Orco,

id. ib. 2, 398; Hor. Od. 1, 28, 11:

aliquem umbris,

Sil. 11, 142:

ferrum jugulo,

Ov. H. 14, 5:

ferrum lacubus,

id. M. 12, 278:

offa demittitur faucibus boum,

Plin. 27, 11, 76, § 101.—

Se, or in the pass. form with middle signif., to let one's self down, stoop, descend:

(venti vortex) ubi se in terras demisit,

Lucr. 6, 446:

se inguinibus tenus in aquam calidam,

Cels. 1, 3:

se ad aurem alicujus,

Cic. Verr. 2, 2, 30; cf.:

cum se demittit ob assem,

Hor. Ep. 1, 16, 64:

concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant,

Ov. M. 8, 334 al.:

nonullae (matres familias) de muris per manus demissae,

Caes. B. G. 7, 47, 6.— Prov.: demitti de caelo, or simply caelo, to be sent down from heaven, i. e. to be of celestial origin, Liv. 10, 8, 10; Quint. 1, 6, 16.—

Esp., milit. t. t.

To send, bring, or lead down soldiers into a lower place:

in loca plana agmen demittunt,

Liv. 9, 27; cf.:

agmen in vallem infimam,

id. 7, 34:

equites Numidas in inferiorem campum,

id. 27, 18:

agmen in Thessaliam,

id. 32, 13; 38, 2: exercitum in planitiem, Frontin. Strat. 1, 2, 7 al.; and without in:

agmen,

Liv. 9, 2:

levem armaturam,

id. 22, 28 al.:

cum se major pars agminis in magnam convallem demisisset,

had descended, Caes. B. G. 5, 32 fin.;

so with se,

id. ib. 6, 40, 6; 7, 28, 2; id. B. C. 1, 79, 4; Cic. Fam. 15, 4, 4 al.—

Arma demittere, in making a military salute: armis demissis salutationem more militari faciunt, with grounded arms, Auct. B. Afr. 85, 6. —

Trop., to cast down, let sink, etc.:

demisere oculos omnes gemitumque dedere,

Ov. M. 15, 612; cf.:

vultu demisso,

Vulg. Isa. 49, 23:

demissis in terram oculis,

Liv. 9, 38, 13;

also in sleep: cadit inscia clavo Dextera, demittitque oculos,

Val. Fl. 3, 41:

vultum,

Val. Max. 8, 14, 5; Curt. 6, 32, 1:

vultum animumque metu,

Ov. M. 7, 133; cf.

vultus,

id. ib. 10, 367; Liv. 2, 58. hoc in pectus tuum demitte, impress this deeply on your mind, Sall. J. 102 fin.; cf.:

eas voces in pectora animosque,

Liv. 34, 50; and:

dolor hoc altius demissus, quo minus profiteri licet,

Just. 8, 5, 11: cum in eum casum me fortuna demisisset, ut, etc., had reduced, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:

dignitatem in discrimen,

Liv. 3, 35:

vim dicendi ad unum auditorem (opp. supra modum sermonis attolli),

Quint. 1, 2, 31; to engage in, enter upon, embark in, meddle with:

me penitus in causam,

Cic. Att. 7, 12, 3; cf.:

me in res turbulentissimas,

id. Fam. 9, 1, 2: cogita ne te eo demittas, unde, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16 fin.:

se in comparationem,

Suet. Rhet. 6:

se in adulationem,

to descend to, Tac. A. 15, 73:

se usque ad servilem patientiam,

id. ib. 14, 26:

se ad minora illa,

Quint. 1 prooem. § 5: re in secunda tollere animos et in mala demittere, to let it sink, i. e. to be disheartened, Lucil. ap. Non. 286, 7; cf.:

si vicerint, efferunt se laetitia: victi debilitantur animosque demittunt,

Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

animos (with contrahere),

id. Tusc. 4, 6 fin.; and:

animum (with contrahere),

id. Q. Fr. 1, 1, § 4:

mentes,

Verg. A. 12, 609 (desperant, sicut e contra sperantes aliquid erigunt mentes, Serv.); and with abl.:

ne se admodum animo demitterent,

Caes. B. G. 7, 29.—In geom., t. t., to let fall a line, Vitr. 3, 5, 5.—Hence, dēmissus, a, um, P. a., brought down, lowered.

Lit.

Of localities, sunken, low-lying, low (cf. dejectus, P. a., no. I.):

campestribus ac demissis locis,

Caes. B. G. 7, 72, 3; cf.:

loca demissa ac palustria,

id. B. C. 3, 49, 5.—

Of other things, drooping, falling, hanging down:

demissis umeris esse,

Ter. Eun. 2, 3, 22 Ruhnk.:

tremulus, labiis demissis,

with flabby lips, id. ib. 2, 3, 44:

demisso capite discedere,

Cic. Clu. 21, 58; cf.:

tristes, capite demisso,

Caes. B. G. 1, 32:

demisso vultu,

with downcast looks, Sall. C. 31, 7.— Poet. in Gr. constr.:

Dido vultum demissa,

Verg. A. 1, 561.—Also deep:

demissa vulnera,

Sen. Ep. 67 fin. —

Trop.

Downcast, dejected, dispirited, low (freq.):

erigebat animum jam demissum,

Cic. Clu. 21, 58:

esse fracto animo et demisso,

id. Fam. 1, 9, 16:

(homines) animo demisso atque humili,

id. Font. 11; cf. id. Tusc. 2, 21:

demisso animo fuit,

Sall. J. 98 al.:

demissa voce loqui,

Verg. A. 3, 320.—In the comp.:

nihilo demissiore animo causa ipse pro se dicta,

Liv. 4, 44.— Transf. to the person:

quis P. Sullam nisi moerentem, demissum afflictumque vidit?

Cic. Sull. 26 fin.:

videsne illum demissum?

id. Mur. 21, 45; Quint. 1, 3, 10 al.— Comp.:

orator in ornamentis et verborum et sententiarum demissior,

Cic. Or. 24, 81.—

Lowly, humble, unassuming, shy, retiring (opp. elatus, lofty, proud):

ea omnia, quae proborum, demissorum, non acrium sunt, valde benevolentiam conciliant,

Cic. de Or. 2, 43, 182; cf.:

multum demissus homo,

Hor. S. 1, 3, 57:

sit apud vos modestiae locus, sit demissis hominibus perfugium, sit auxilium pudori,

Cic. Mur. 40, 87.—

Rarely of external condition, humble, poor:

qui demissi in obscuro vitam habent (opp. qui magno imperio praediti in excelso aetatem habent),

Sall. C. 51, 12.—

Poet., and in Tacitus, of genealogical descent, descended, derived, sprung:

ab alto Demissum genus Aenea,

Hor. S. 2, 5, 63; so Verg. G. 3, 35: id. A. 1, 288; Stat. Th. 2, 613; Tac. A. 12, 58.— Sup. does not occur. — Adv.: dēmisse.

Lit., low:

hic alte, demissius ille volabat,

Ov. Tr. 3, 4, 23.—

Trop., humbly, modestly, abjectly, meanly:

non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

Cic. Tusc. 5, 9, 24:

suppliciter demisseque respondere,

id. Fl. 10, 21:

se tueri,

id. Att. 2, 18, 3.— Sup.: haec quam potest demississime atque subjectissime exponit, * Caes. B. C. 1, 84 fin.

dī-mitto, mīsi, missum, 3, v. a.

With particular reference to the prep., to send different ways, to send apart, i. e.,

[p. 582] To send out or forth in different directions, to send about (class.).

With acc.:

Naevius pueros circum amicos dimittit,

Cic. Quint. 6, 2:

consules designatos circum provincias,

Suet. Aug. 64:

litteras circum municipia,

Caes. B. C. 3, 22, 1; cf.:

litteras circa praefectos,

Liv. 42, 51:

litteras per omnes provincias,

Caes. B. C. 3, 79, 4;

with which cf.: nuntios per agros,

id. B. G. 6, 31, 2:

librum per totam Italiam,

Plin. Ep. 4, 7, 2:

edicta per provincias,

Suet. Galb. 10:

certos per litora,

Verg. A. 1, 577 et saep.:

nuntios tota civitate Aeduorum,

Caes. B. G. 7, 38, 9:

nuntios in omnes partes,

id. ib. 4, 19, 2; 4, 34, 5; cf. ib. 5, 49, 8; and poet.:

aciem (i. e. oculos) in omnes partes,

Ov. M. 3, 381:

praefectos in finitimas civitates,

Caes. B. G. 3, 7, 3; cf.:

Manlium Faesulas,

Sall. C. 27 et saep.:

nuntios ad Centrones, etc.,

Caes. B. G. 5, 39, 1; so with ad, id. ib. 6, 34, 8; id. B. C. 1, 52 fin. al.:

legatos quoquoversus,

id. B. G. 3, 23, 2; 7, 4, 5; id. B. C. 1, 36, 2:

dimissos equites pabulandi causa,

id. ib. 1, 80, 3; cf.

equitatum,

id. B. G. 7, 71, 5:

omnem ab se equitatum,

id. ib. § 1.— Trop.:

animum ignotas in artes,

Ov. M. 8, 188, directs, applies (al. demittit).—

Without object acc.:

dimisit circum omnes propinquas regiones,

Caes. B. C. 3, 112, 6:

per provincias,

Liv. 29, 37: ad amicos, Cic. Tull. Fragm. § 22; cf.:

in omnes partis,

Caes. B. G. 6, 43, 1.—

To separate a multitude, to break up, dissolve; and subjectively, to dismiss (from one's self), to discharge, disband:

senatu dimisso,

Cic. Lael. 3, 12:

senatum,

id. Verr. 2, 4, 65:

concilium,

id. Leg. 2, 12, 31; id. Vatin. 2, 5; Caes. B. G. 1, 18; 1, 31; id. B. C. 1, 32, 4 et saep.; cf.

conventum,

Sall. C. 21 fin.: exercitum (a standing military t. t.; cf. Vell. 2, 52, 4), Caes. B. C. 1, 2, 6; 1, 9, 5 et saep.:

plures manus (with diducere, and opp. continere manipulos ad signa),

Caes. B. G. 6, 34, 5:

delectum,

Plaut. Rud. 4, 8, 15:

convivium,

to break up, Liv. 36, 29; Tac. A. 15, 30 et saep.

With particular reference to the verb, to send away either an individual or a body; to let go, discharge, dismiss, release.

Lit.:

aliquem ab se et amandare in ultimas terras,

Cic. Sull. 20, 57; so,

aliquem ab se,

id. Fam. 13, 63; Nep. Att. 4, 2:

discedentem aliquem non sine magno dolore,

id. ib. 12, 18 fin.:

aliquos aequos placatosque,

id. Or. 10, 34; so,

aliquem incolumem,

Caes. B. C. 1, 18, 4; 1, 23, 3:

ex custodia,

Liv. 23, 2, 14:

e carcere,

Just. 21, 1, 5:

impunitum,

Sall. C. 51, 5:

saucium ac fugatum,

Nep. Hann. 4:

neminem nisi victum,

id. ib. 3 et saep.; cf.:

aliquem ludos pessumos, i. e. pessime ludificatum,

Plaut. Rud. 3, 5, 12:

uxorem,

i. e. to put her away, repudiate her, Suet. Aug. 63 al.:

Cossutia dimissa, quae desponsata fuerat, etc.,

id. Caes. 1:

sponsam intactam,

id. Aug. 62: cf.

also: aliquam e matrimonio,

Suet. Tib. 49; v. also under no. B.:

creditorem,

i. e. to pay him, Dig. 31, '72:

debitorem,

i. e. to forgive him the debt, ib. 50, 9, 4:

equos, in order to fight on foot,

Tac. Agr. 37 fin.; Verg. A. 10, 366;

but also in order to flee,

Caes. B. C. 3, 69 fin.:

hostem ex manibus,

id. ib. 1, 64, 2; 3, 49, 2; cf.

also: Demosthenem (i. e. his orations) e manibus,

to put out of one's hands, to lay down, Cic. Or. 30; cf.:

istos sine ulla contumelia dimittamus,

id. de Or. 3, 17, 64:

milites, in oppidum,

Caes. B. C. 1, 21, 2:

a turpissima suspicione,

to free, relieve, Petr. 13, 4.— Absol.:

dimittam, ut te velle video,

Plaut. Trin. 4, 2, 106; Cic. de Or. 1, 28; Quint. 11, 3, 86 al. —

Transf., of inanimate objects:

eum locum, quem ceperant,

to abandon, desert, Caes. B. C. 1, 44, 4:

Italiam,

id. ib. 1, 25, 4:

ripas,

id. B. G. 5, 18 fin.:

complura oppida,

Hirt. B. G. 8, 5:

provinciam,

Liv. 40, 43:

captam Trojam,

Ov. M. 13, 226 et saep.:

fortunas morte,

Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.

patrimonium,

id. Caecin. 26 fin.:

speratam praedam ex manibus,

Caes. B. G. 6, 8, 1:

signa ex metu,

id. B. C. 3, 69 fin.; cf.

arma,

Sen. Ep. 66 fin.; Luc. 3, 367 et saep.— Esp.: dimissis manibus, with hands relaxed, i. e. in all haste:

ibi odos dimissis manibus in caelum volat,

Plaut. Ps. 3, 2, 52; cf.:

dimissis pedibus,

id. ib. v. 54:

dimissis manibus fugere domum,

id. Ep. 3, 1, 16.—

Trop., to renounce, give up, abandon, forego, forsake:

ista philosophia, quae nunc prope dimissa revocatur,

Cic. Ac. 2, 4, 11:

rem saepius frustra tentatam,

Caes. B. C. 1, 26 fin.:

exploratam victoriam,

id. B. G. 7, 52, 2:

oppugnationem,

id. ib. 7, 17, 4; id. B. C. 3, 73, 1:

occasionem rei bene gerendae,

id. B. G. 5, 57, 1; cf. id. B. C. 1, 72, 4; 3, 25, 4:

rei gerendae facultatem,

id. ib. 1, 28, 2;

3, 97, 1: omnem rei frumentariae spem,

id. ib. 1, 73, 1:

condiciones pacis,

id. ib. 1, 26, 2:

principatum,

id. B. G. 6, 12, 6:

tempus,

id. ib. 2, 21 fin.; Cic. de Or. 2, 21, 89:

suum jus (opp. retinere),

id. Balb. 13, 31:

vim suam,

id. Fam. 9, 12: libertatem; id. Planc. 34 fin.:

amicitias,

id. Lael. 21:

commemorationem nominis nostri,

id. Arch. 11 fin.:

quaestionem,

id. Verr. 2, 2, 30:

curam,

id. Att. 14, 11; Tac. Or. 3:

praeterita, instantia, futura pari oblivione,

id. H. 3, 36:

matrimonia,

Suet. Calig. 25:

fugam,

Verg. A. 11, 706:

coeptum iter,

Ov. M. 2, 598:

cursus,

id. ib. 11, 446 et saep.:

tantam fortunam ex manibus,

Caes. B. G. 6, 37 fin.:

studium et iracundiam suam rei publicae dimittere, i. q. condonare,

to sacrifice to the good of the state, id. B. C. 3, 69, 3; cf.:

tributa alicui,

i. e. to remit, Tac. H. 3, 55:

laudibus nomen alicujus in longum aevum,

to transmit, Luc. 1, 448:

dimissum quod nescitur, non amittitur,

is foregone, not lost, Pub. Syr. 138 (Rib.).

frango, frēgi, fractum, 3, v. a. [root in Gr. FPAT, rhêgnumi, rhêgma, rhôgaleos; Goth. Brikkan; Irish brissim; Germ. brechen; Engl. break; but cf. Fick, Vergl. Wörterb. p. 182, and v. the letter F], to break, break in pieces, dash to pieces, shiver, break in two (cf.: rumpo, diffringo).

Lit.: hastas frangit quatitque, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 435 ed. Vahl.); cf.: aes sonit, franguntur hastae, id. Fragm. ap. Non. 504, 33 (Trag. v. 213 ed. Vahl.): fraxinus frangitur atque abies consternitur alta, is broken, felled, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 195 ed. Vahl.):

simulacra,

Lucr. 6, 419:

milvo est quoddam bellum quasi naturale cum corvo: ergo alter alterius ubicumque nactus est ova, frangit,

Cic. N. D. 2, 49, 125:

anulus aureus fractus et comminatus est,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

compluribus navibus fractis,

dashed to pieces, Caes. B. G. 4, 29, 3:

naves,

Hor. A. P. 20:

navem is fregit apud Andrum insulam,

Ter. And. 1, 3, 17; cf. Auct. Her. 4, 44, 57:

domus fracta conjectu lapidum,

Cic. Att. 4, 3, 2:

janua frangatur, latret canis,

Hor. S. 1, 2, 128:

patinam,

id. ib. 2, 8, 72:

lagenam,

id. ib. 81:

crystallina,

Mart. 14, 111:

aulas in caput,

Plaut. Capt. 1, 1, 21:

corpora ad saxum,

Verg. A. 3, 625:

vindices rerum capitalium laqueo gulam fregere,

broke his neck, strangled him, Sall. C. 55, 5:

cervices civium Romanorum in carcere,

Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147; id. Vatin. 11, 26:

senile guttur parentis impiā manu,

Hor. Epod. 3, 2:

cerebrum,

Verg. A. 5, 413:

brachium,

Cic. de Or. 2, 62, 253; cf.

coxam,

Plin. Ep. 2, 1, 5:

crus,

Hor. Ep. 1, 17, 59:

crura,

Cic. Phil. 13, 12, 27; Suet. Aug. 67; id. Tib. 44; Vulg. Johan. 19, 31:

cornu in arbore,

Ov. F. 5, 121:

non ego te, tigris ut aspera Gaetulusve leo, frangere persequor,

to tear in pieces, Hor. C. 1, 23, 10; cf.:

indomitos ut cum Massyla per arva Armenti reges magno leo fregit hiatu, etc.,

Stat. Th. 11, 28; Val. Fl. 2, 458; Plin. 8, 40, 61, § 150:

nubes in montem actae non franguntur, sed circumfunduntur,

Sen. Q. N. 2, 28, 2.—

Transf., in gen., to break up small, to grind, bruise, crush (freq. since the Aug. per.):

glebam bidentibus,

Verg. G. 2, 400;

glebas,

id. ib. 3, 161:

fruges robore saxi,

Lucr. 1, 882:

farra saxo,

Val. Fl. 2, 448:

hordeum molis,

Plin. 18, 7, 14, § 72:

granum dentibus,

id. 18, 24, 54, § 196:

fabam,

id. 19, 3, 15, § 40:

glandem (sues),

Verg. G. 2, 72:

testes homini,

Plin. 11, 49, 110, § 263:

toros,

to press, throw one's self upon, Mart. 2, 59, 3; 4, 8, 6: comam in gradus, to twist, braid, Quint. 1, 6, 44:

mare montis ad ejus Radices frangit fluctus,

breaks, Lucr. 6, 695; cf.:

quam (fortunam) existimo levem et imbecillam ab animo firmo et gravi tamquam fluctum a saxo frangi oportere,

Cic. Fam. 9, 16, 6:

fluctus (scopulus),

Luc. 6, 266:

undam,

Ov. F. 4, 282:

aquas,

Quint. 9, 4, 7:

amnem nando,

Luc. 8, 374; cf. Sil. 3, 457; 8, 555:

iter,

i. e. turn off from it, Stat. Th. 12, 232.

Trop., to break down, subdue, weaken, diminish, violate; to soften, move, touch:

quem (Viriathum) C. Laelius praetor ita fregit et comminuit ferocitatemque ejus ita repressit, ut, etc.,

broke down, subdued, Cic. Off. 2, 11 fin.; cf.:

fractam illam et debilitatam vim suam, etc.,

id. Fam. 1, 9, 2:

quem series immensa laborum fregerit,

Ov. H. 9, 6:

nationes frangere domareque,

Cic. Prov. Cons. 13, 33:

proeliis calamitatibusque fracti,

Caes. B. G. 1, 31, 7:

victi sumus igitur, aut, si vinci dignitas non potest, fracti certe et abjecti,

Cic. Fam. 4, 7, 2:

te ut ulla res frangat?

would break, shake thy resolution, id. Cat. 1, 9, 22; cf.:

frangi metu, cupiditate,

id. Off. 1, 20, 68:

fractus ac debilitatus metu,

id. de Or. 1, 26, 121:

flecti animo atque frangi,

id. Sull. 6, 18:

frangi animo,

id. Phil. 2, 15, 37:

dolore,

id. Fin. 2, 29, 95:

misericordiā,

id. Att. 7, 12, 3:

pudore,

id. Tusc. 2, 21, 48 et simil.; cf.

also: aliquem auctoritate,

id. ib. 1, 21 fin.:

aliquem patientiā,

id. Brut. 25, 95: quae (vis) summas frangit infirmatque opes, Poët. ap. Cic. Rab. Post. 10, 28:

debilitatur ac frangitur eloquentia,

Tac. Dial. 39:

mollis illa educatio, quam indulgentiam vocamus, nervos omnes et mentis et corporis frangit,

Quint. 1, 2, 6:

frangitur vox,

id. 11, 3, 20; cf. id. 12, 11, 2:

vox Auditur fractos sonitus imitata tubarum,

Verg. G. 4, 72:

et illa (littera), quae est sexta nostrarum (i. e. F) quoties aliquam consonantem frangit, ut in hoc ipso frangit, multo fit horridior,

i. e. weakens, Quint. 12, 10, 29 Spald. (v. the passage in its connection); cf. id. 1, 4, 11:

primum divisit ineleganter: duo enim genera quae erant, fecit tria: hoc est non dividere, sed frangere,

Cic. Fin. 2, 9, 26; cf.:

frangas citius quam corrigas, quae in pravum induruerunt,

Quint. 1, 3, 12:

bellum proeliis frangere,

Cic. Prov. Cons. 13, 32:

dignitatem,

id. Fam. 9, 16, 6:

hunc (pedum dolorem) abstinentiā, sanctitate vicit et fregit,

Plin. Ep. 1, 12, 5:

ut equorum cursum delicati minutis passibus frangunt,

Quint. 9, 4, 113:

animos frangi et debilitari molestiā,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 2:

ingenium (mala),

Ov. Tr. 3, 14, 33:

sublimia pectora (Venus et vinum),

id. F. 1, 301:

ego unus contudi et fregi exsultantis praedonis audaciam,

Cic. Phil. 13, 13 fin.; cf. id. Fragm. ap. Non. 301, 8 (id. Rep. 3, 36 ed. Mos.):

furorem et petulantiam alicujus,

id. Pis. 14, 31:

libidines,

id. Leg. 3, 13, 31:

odium iramque (risus),

Quint. 6, 3, 9:

impetum cogitationis (membranae),

id. 10, 3, 31:

consilium alicujus,

Cic. Fam. 4, 4, 4; cf.:

sententiam alicujus,

id. ib. 1, 4, 1:

foedus,

id. Pis. 12, 28; id. Scaur. 42:

fidem,

id. Rosc. Com. 6, 16:

jura pudicitiae,

Prop. 4 (5), 5, 28:

mandata,

Hor. Ep. 1, 13, 19:

fas,

Grat. Cyneg. 451:

morantem diem mero (= breviorem reddere),

to shorten, Hor. C. 2, 7, 6:

vina,

i. e. to weaken, dilute, Mart. 14, 103; Plin. 14, 22, 28, § 138:

cum frangerem jam ipse me cogeremque illa ferre toleranter,

Cic. Fam. 4, 6, 2:

nec animus tantis se laboribus frangeret, neque, etc.,

id. Arch. 11, 29:

ante quam calores aut frigora se fregerunt,

diminished, abated, Varr. R. R. 2, 2, 18; cf.:

Scaevola paulum quiescet, dum se calor frangat,

Cic. de Or. 1, 62, 265:

fracti aestus et nondum orta frigora,

Cels. 7, 7, 4 fin.; cf.:

fluctus se frangit,

Sen. Med. 392:

glacies se frangit,

id. Q. N. 4, 5, 4.—Hence, fractus, a, um, P. a., weakened, weak, feeble, faint:

jamque adeo fracta est aetas effetaque tellus Vix animalia parva creat,

Lucr. 2, 1151:

quod me audis fractiorem esse animo,

i. e. more disheartened, less courageous, Cic. Att. 11, 12, 4; cf.:

spes amplificandae fortunae fractior,

id. Lael. 16, 59:

in compositione fractus,

powerless, feeble, Quint. 12, 10, 12; cf.:

quid est tam fractum, tam minutum, tam in ipsa concinnitate puerile?

Cic. Brut. 83, 287; and:

corruptum et omnibus vitiis fractum dicendi genus,

Quint. 10, 1, 125: corrupta oratio maxime comprehensione obscura, compositione fracta consistit, id. [p. 777] 8, 3, 57:

effeminata et fracta impudicis modis (musice),

id. 1, 10, 31.

pars, partis ( gen. sing. PARTVS, Inscr. Corp. Lat. 197, 12; acc. partim, Cic. de Or. 2, 22, 94; Liv. 26, 46, 8; 31, 36, 9; 23, 11, 11; Sall. J. 89, 1; id. H. 2, 41, 1; v. infra fin.; abl. parti, Plaut. Men. 3, 2, 14; Varr. R. R. 1, 13, 5; Lucr. 1, 1113; 4, 515; nom. plur. parteis, Varr. L. L. 5, 4, 21; gen. plur. partum, Caes. ap. Charis. p. 114 P.), f. [root por; Gr. eporon, gave; peprôtai, is given, destined; Lat. portio; cf. parare], a part, piece, portion, share, etc.

In gen.:

ne expers partis esset de nostris bonis,

Ter. Heaut. 4, 1, 39:

urbis, imperil,

Cic. Verr. 2, 5, 32, § 84:

duae partes frumenti,

id. ib. 2, 3, 19, §

48: magnas partes habuit publicorum,

id. Rab. Post. 2, 4:

dare partes amicis,

id. ib.:

Belgae pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni,

Caes. B. G. 1, 1:

copias in quattuor partes distribuerat,

Sall. J. 101, 3:

locare agrum partibus,

Plin. Ep. 9, 37, 3:

pars occidentalis Jordanis,

the west side, Vulg. Jos. 23, 4.—

Magna, bona, multa, major, maxima pars, many, a good many, the majority:

magna pars in iis civitatibus,

Cic. Balb. 8, 21:

major pars populi,

id. Agr. 2, 9, 22:

maxima pars hominum,

Hor. S. 2, 3, 121; cf.:

minor pars populi,

Cic. Agr. 2, 7, 18:

multa pars mei,

Hor. C. 3, 30, 6.—

Pars, some, partitively (= partim):

faciunt pars hominum,

Plaut. Trin. 1, 1, 13; id. Most. 1, 2, 33; id. Capt. 2, 1, 36: pars levem ducere equitum jacturam;

pars, etc.,

Liv. 22, 8; cf. id. 21, 7; 23; 20:

pars triumphos suos ostentantes,

Sall. J. 31, 10:

poscebantque pericula, pars virtute, multi ferocia et cupidine praemiorum,

Tac. H. 5, 11:

tergora deripiunt costis et viscera nudant: Pars in frusta secant,

Verg. A. 1, 212.—Rarely of a single person:

cum pars Niliacae plebis, cum verna Canopi, Crispinus ventilet, etc.,

Juv. 1, 26.—