Перевод: с исландского на все языки

со всех языков на исландский

al·kunnr

  • 1 kunnr

    a.
    1) known (þér munu kunnar leiðir);
    kunnr at e-u, known for something (þú ert kunnr at drengskap);
    þeir vóru mjök kunnir áðr, intimate friends.
    * * *
    adj., older kuðr, which form is freq. in poets, Hm. 56, and in old MSS.; dat. fem. sing. kuðri ( notae) rhymed with Súðvík ( Southwark), Ó. H. (in a verse), as in the compds ú-kuðr etc.; [Goth. kunþs; A. S. cuð, whence Engl. un-couth, prop. = strange; Germ. kund]:—known; vil ek göra þér kunnt, hvat vera skal um þínn hag, 655 ix. A. 2; var mér kunnara um Bárð. Eg. 39; þér munu kunnar leiðir, Fms. i. 71; jókk því es mér varð síðan kunnara, Íb. (pref.); jafn-kunnr; Björn var frægr maðr ok mörgum kuðr (kunnr, Ó. H. 53, l. c.) at sýn ok at máli, Hkr. ii. 78: familiar, grannar þínir ok kunnir menn, neighbours and friends, Hom. 151; vinir hans ok kunnir menn, Sks. 109; þeir vóru mjök kunnir áðr, intimate friends, Ld. 166.
    2. with prep.; kunnr at e-u, known, convicted of; verðr hann at því kunnr eða sannr, N. G. L. i. 16, Gþl. 17: in a good sense, en þú, Einarr, ert k. at drengskap, Fms. vi. 21; emk kuðr at slíku, Fms. vi. (in a verse); kuðr at máli = málkunnugr, ‘speech friend,’ on speaking terms, Hm. 56: nafn-kunnr, famous; ú-kunnr, unknown.

    Íslensk-ensk orðabók > kunnr

  • 2 heyrin-kunnr

    (heyrum-kunnr, N. G. L. i. 232, Bjarn. 42, both paper MSS., as also in mod. usage), adj. known, reported, Fms. i. 103, Nj. 139, Stj. 421; frægt ok h., famous and well known, 87, passim.

    Íslensk-ensk orðabók > heyrin-kunnr

  • 3 al-kunnr

    adj. id., Fms. v. 40.

    Íslensk-ensk orðabók > al-kunnr

  • 4 mál-kunnr

    adj. = málkunnigr, Ó. H. 74, Ld. 90, Fms. vi. 378.

    Íslensk-ensk orðabók > mál-kunnr

  • 5 valin-kunnr

    adj. respectable; v. maðr, N. G. L. i. 43, Gþl. 273, Grett. 162.

    Íslensk-ensk orðabók > valin-kunnr

  • 6 þjóð-kunnr

    adj. very famous, Skv. 3. 36.

    Íslensk-ensk orðabók > þjóð-kunnr

  • 7 þjóðkunnr

    Íslensk-ensk orðabók > þjóðkunnr

  • 8 al·kunnr

    Old Norse-ensk orðabók > al·kunnr

  • 9 ó·kunnr

    adj.
    неизвестный, незнакомый

    Old Norse-ensk orðabók > ó·kunnr

  • 10 HERR

    (gen. hers, older herjar), m.
    1) crowd, great number (fylgdi oss h manna); með her manns, with a host of men; úvígar herr, overwhelming host;
    2) army, troops (on land and sea). Cf. ‘allsherjar-’.
    * * *
    m., old gen. herjar, pl. herjar, herja, herjum; later gen. hers, dropping the characteristic j and without pl.; the old form however often occurs in ancient poets, herjar, Hkr. i. 343 (in a verse), Fms. xi. 311 (in a verse), Fas. ii. 38 (in a verse); eins herjar, Hm. 72; as also, allt herjar, Hom. 39; herjum, in herjum-kunnr. famous, Háttat. R.; in prose the old j has been preserved in alls-herjar, Fms. v. 106, see pp. 16, 17; the pl. - jar occurs in Ein-herjar, see p. 121: in compd pr. names with initial vowel, Herj-ólfr (A. S. Herewulf), Herjan; [Goth. harjis, by which Ulf. renders λεγεών, Luke viii. 30, and στρατιά, ii. 13; A. S. here; O. H. G. and Hel. heri; Germ. heer; Dutch heir; Swed. här; Dan. hær]:—prop. a host, multitude:
    1. a host, people in general, like στρατός in Homer; herr er hundrað, a hundred makes a herr, Edda 108; allr herr, all people, Fms. i. 194, vi. 428 (in a verse); allr herr unni Ólafi konungi hugástum, vi. 441; whence in prose, alls-herjar, totius populi, general, universal, passim; dómr alls-herjar, universal consent, v. 106; Drottinn alls-herjar, Lord of Sabaoth ( hosts), Stj. 428, 456; allt herjar, adv. everywhere; lýsti of allt herjar af ljósinu, Hom. 39; Sænskr herr, the Swedish people; Danskr herr, the Danish people; Íslenzkr herr, the Icelandic people, Lex. Poët.; land-herr (q. v.), the people of the land; en nú sé ek hér útalligan her af landsfólki, a countless assembly of men, Fms. xi. 17; þing-herr, an assembly, Sighvat; Einherjar, the chosen people (rather than chosen warriors); þegi herr meðan, Eb. (in a verse); herjum-kunnr, known to all people, Lex. Poët.; and in compds, her-bergi (q. v.), etc.
    2. a host; með her manns, with a host of men, Eg. 71, 277; úvígr herr, an overwhelming host, Fms. viii. 51; himin og jörð og allr þeirra her, Gen. ii. 1, passim; cp. her-margr, many as a host, innumerable.
    β. an army, troops, on land and sea, Fms. i. 22, 90, Nj. 245, and in endless instances; cp. herja, to harry, and other compds: of a fleet, þrjú skip þau sem hann keyri ór herinum, Fms. x. 84; cp. hers-höfðingi: so in the phrase, hers-hendr, leysa e-n ór hers-höndum, to release one out of the hands of war, N. G. L. i. 71; vera í hers höndum, komast í hers hendr, to come into a foe’s hands.
    3. in a bad sense, the evil host, the fiends, in swearing, Gþl. 119; herr hafi e-n, fiends take him! Fms. vi. 278; herr hafi hölds ok svarra hagvirki! Ísl. ii. (in a verse); hauga herr, vide haugr; and in compds, her-kerling, her-líki.
    II. in pr. names:
    1. prefixed, of men, Her-brandr, Her-finnr, Her-gils, Her-grímr, Herj-ólfr, Her-laugr, Her-leifr, Her-mundr, Her-rauðr, Her-steinn, Hervarðr; of women, Her-borg, Her-dís, Her-gunnr, Her-ríðr, Her-vör, Her-þrúðr, Landn.: in Har-aldr ( Harold) the j is dropped without causing umlaut. Herjan and Herja-föðr, m. the Father of hosts = Odin, Edda, Hdl.
    2. suffixed, -arr, in Ein-arr, Agn-arr, Ótt-arr, Böðv-arr, Úlf-arr, etc., see Gramm. p. xxxii, col. 1, signif. B. 1.
    B. COMPDS: herbaldr, herbergi, herblástr, Herblindi, herboð, herborg, herbrestr, herbúðir, herbúinn, herbúnaðr, herdrengr, herdrótt, herfall, herfang, herfenginn, herferð, herfjöturr, herflokkr, herfloti, herforingi, herfólk, herfórur, herfærr, Herföðr, herför, hergammr, herganga, Hergautr, hergjarn, herglötuðr, hergopa, hergrimmr, herhlaup, herhorn, herkastali, herkerling, herklukka, herklæða, herklæði, herkonungr, herkumbl, herland, herleiða, herleiðing, herleiðsla, herlið, herliki, herlúðr, hermaðr, hermannliga, hermannligr, hermargr, hermegir, Hermóðr, hernaðr, hernam, hernumi, hernæma, heróp, hersaga, hersöguör, herskapr, herskari, herskár, herskip, herskjöldr, herskrúð, herspori, herstjóri, herstjórn, hersveitir, hertaka, hertaka, hertekning, hertogi, hertogadómr, hertogadæmi, hertogaefni, hertogainna, hertoganafn, herturn, hertygð, hertýgi, hertýgja, herváðir, hervápn, hervegir, herverk, hervígi, hervíkingr, hervæða, herþing, herþurft, herör.

    Íslensk-ensk orðabók > HERR

  • 11 DÁÐ

    f.
    1) deed;
    drýgja dáð, to do a daring deed;
    2) valour, energy (ef nökkur dáð er í þér);
    3) merit, virtue (syndalauss ok allra dáða fullr).
    * * *
    f. [Ulf. dêds, in missdeds. = παράβασις, Germ. missethat, Engl. misdeed; A. S. dæd; Engl. deed; O. H. G. tat; mod. Germ. that; Dan. daad]:—deed; allit. phrase, drýgja dáð, to do a daring deed, Sturl. iii. 7, 10; dáð ok drengskapr, Band, 10: cp. the compds ó-dæði, a misdeed; for-dæða, an evil-doer; the adverbial phrase, af sjálfs-dáðum, of one’s own accord.
    β. valour; ef nokkur dáð er í þér, Fms. xi. 86, 623. 49: the word is not much in use, or merely poët. in compds as dáð-framr, dáð-fimr, dáð-gjarn, dáð-göfugr, dáð-kunnr, dáð-mildr, dáð-rakkr, dáð-sterkr, dáð-sæll, dáð-vandr, etc., all of them ‘epitheta ornantia,’ bold, valiant, Lex. Poët., but none ot them can be used in prose without affectation.

    Íslensk-ensk orðabók > DÁÐ

  • 12 HVAR

    * * *
    adv.
    1) where, in or at what place (h. vartu í nótt, eða h. er þitt heimili?); h. skulu vit á leita? where shall we search?;
    2) where, to what place, whither (sé ek nú, h. sök horfir);
    3) anywhere; hér framarr en h. annars staðar, here more than anywhere else;
    4) in each place (urðu þrjú þing í hverjum fjórðungi ok skyldu þingnautar eiga hvar saksóknir saman); hér ok h., here and there, now here now there; víðast h., in most places, in most instances; h. sem, wherever (h. sem hann fór);
    5) ever so, very; h. fjarri, ever so far, very far Off (ek ligg einn í húsi ok kerling mín, en h. fjarri öðrum mönnum); víðara h., ever so much farther (um allt Hálogaland ok þó víðara h.); h. meiri, ever more, much more (ek skal þó h. meiri stund á leggja).
    * * *
    adv. interrog. and indef., [Ulf. hwar = που; A. S. hwær; Old Scot. qubar; Engl. where; Germ. wo; Dan. hvor]:
    I. interrog. where? direct and indirect; in endless instances indirect after the verbs vita, sjá, heyra spyrja…, hvar, to know, see, hear, ask…, Vsp. 5, 22, Hm. i, Ýt., Höfuðl. 3; kveða á, hvar koma skal, Grág. i. 46; hvar við skyldi auka, Ib. 5; þeir fundu hvar upp var rekin kista Kveldúlfs, Eg. 129 and prose passim.
    β. followed by a subj., hvar viti? hvar hafi? hvar muni? Lex. Poët.
    γ. with a prep.; hvar skulum vit á leita, where shall we go and seek? Nj. 3; greina hvar þetta heyrir til, whereto, Fms. ii. 260.
    2. with the notion of whither; eigi vitum ver hvar hann for, N. G. L. i. 218; hvar hann skyldi stefna, Fas. iii. 543; sé ek nú hvar sök horfir, Hrafn. 11.
    3. with particles; hvar fyrir? wherefore? why? Fms. iv. 47; þeir spyrja, hvar til þessi svör skulu koma, i. 3, passim; hvar kvómu feðr okkrir þess (staðar understood) at…, hvar nema alls hvergi, Ísl. ii. 236; hvar landa ertu þess faeddr, where in the world art thou born? Lat. ubi terrarum? Fas. ii. 534.
    II. indef. anywhere; allir hlutir verða bjartari á glerinu í sólskini en hvar annarstaðar, Hom. 128; hér eru vötn verri en hvar annarstadar, Stj. 609; hér framar enn hvar annarstaðar, Fb. i. 236.
    2. in each place; urðu þrjú þing í hverjum fjórðungi ok skyldu þingu-nautar eiga hvar ( in each) saksóknir saman, Íb. 9; Duná ( Danube) kemr í sjau stöðum mikil hvar (IB seven arms, each of which is great) saman í sjó, Rb.; turturar eru fair hvar saman, Hom. 65.
    3. hvar sem, hvar es, and in old MSS. and poems contracted hvars, wheresoever; hvar sem hann for, hvar sem þeir kvámu, Fms. i. 62, vii. 21: with a local genitive, hvar lands er kom, wherever he came, Ód. 8; hvar þess er ( wheresoever that) maðr hefir þann eið unninn, Grág. i. 56; hvar landa sem þú ert, Fs. 23; hvar þess er aðrir taka fyrst arf, 191; hvar helzt, id., Hom. 155.
    4. hér ok hvar, here and there, now here now there, Nj. 142, Fms. i. 136, vii. 294, 301, 324, viii. 61, ix. 362, Sks. 566; víða hvar, far and wide, in many places; víðast hvar, in most places, in most instances, Skald. H. 3. 42, freq. in mod. usage.
    5. ever so, very; hvar fjarri, ever so far, very far off; en þegar er Arnljótr laust við geislinum þá var hann hvarr fjarri þeim, Ó. H. 153; honum kastaði mjök upp or húsunum svá hátt at hvar fjarri kom niðr, Sturl. i. 161 C, Orkn. 114; hann laust hann svá mikit högg at hann kom hvar fjarri niðr, El. 100; hugr þinn er mér h. fjarri, Stj. 417, Hom. (St.) 43: with a compar., um allt Hálogaland ok þó víðara hvar, in all H. and ever so much farther, Fas. ii. 504; hvar meiri, evermore; ek skal þó hvar meiri stund ( with ever more zeal) á leggja hennar mál en ek ætlaða, Fms. x. 106.
    III. relat. only in later writers, Dipl. v. 3, Mar. passim; hvar til (whereunto, to which) Bjarni bauð ekki fremr en áðr, Dipl. iii. 11.
    B. In COMPDS, intens. = ever, mostly in poetry: hvar-brigðr, adj. ever shifty, fickle, Fms. x. (in a verse). hvar-dyggr, adj. ever true, faithful, Lex. Poët. hvar-gegn, adj. ‘ever-gain,’ straightforward, upright, Fms. xi. 314 (in a verse). hvar-góðr, adj. ever good, Lb. 13. hvar-grimmr, adj. savage, Lex. Poët. hvar-kunnr, adj. ‘ever-known,’ famous, Hallfred. hvar-kvæntr, part. polygamous, having ‘a wife in every port;’ a rendering of ‘gentern procacissimam,’ of the Vulgate, Deut. xxviii. 50, Stj. 345. hvar-leiðr, adj. ‘ever-loathed,’ detested, Hkv. i. hvar-lofaðr, adj. ever praised, Geisli 16. hvar-mikill, adj. ever great, Clem. 47.

    Íslensk-ensk orðabók > HVAR

  • 13 HÖRGR

    (-s, -ar), m. heathen place of worship, cairn or altar of stone (hörg hann mér gørði hlaðinn steinum).
    * * *
    m., never f., for the form hörg (Landn. 111) is merely an error; [A. S. hearg; O. H. G. haruc]:—a heathen place of worship. Distinction is to be made between hof ( temple) and horg; the hof was a house of timber, whereas the horg was an altar of stone (the hátimbraðr in Vþm. is not literal) erected on high places, or a sacrificial cairn (like haugr), built in open air, and without images, for the horg itself was to be stained with the blood of the sacrifice; hence such phrases as, to ‘break’ the horgs, but ‘burn’ the temples. The horg worship reminds one of the worship in high places of the Bible. The notion of a ‘high place’ still remains in the popular Icel. phrase, það eru ekki uppi nema hæstu hörgar, only the highest horgs jut out, when all lies under a deep snow. In provincial Norse a dome-shaped mountain is called horg (Ivar Aasen). The worship on horgs seems to be older than that in temples, but was in after times retained along with temple worship, and then, it seems, specially reserved for the worship of the goddesses or female guardians (dísir), Hervar. S. ch. 1, Hdl. l. c., Edda l. c., cp. also Hörga-brúðr, f. the bride of the horgs, see Hölgi. Many of the old cairns and hows are no doubt horgs or high places of worship of the heathen age. A third way of worshipping is recorded, viz. a portable booth or tabernacle in which the god was carried through the land, mentioned in Tacit. Germ. ch. 40; traces of this ancient worship were still found in Sweden at the close of heathendom, see the interesting tale of Gunnar Helming in Fms. ii. 73–78.
    II. references; hörg hann mér görði hlaðinn steinum, nú er grjót þat at gleri orðit, etc., Hdl. 10; hofum ok hörgum, Vþm. 38; þeir er hörg ok hof hátimbruðu, Vsp. 7; hof mun ek kjósa, hörga marga, Hkv. Hjörv. 4; hátimbraðr h., Gm. 16; hamra ok hörga, skóga, vötn ok tré, Fms. v. 239; brjóta ok brenna hof ok hörga, Fms. i. 283, ii. 41; Oddr brenndi hof ok hörga braut, Fas. ii. 288 (in a verse); hauga né hörga, en ef maðr verðr at því kunnr eða sannr, at hann hleðr hauga, eðr gerir hús, ok kallar hörg, eða reisir stöng, N. G. L. i. 430, cp. ii. 496; höfðu frændr hennar síðan mikinn átrúnað á hólana, var þar görr hörg(r) er blót tóku til, trúðu þeir at þeir dæi í hólana, Landn. 111; þar vóru áðr blót ok hörgar, Kristni S. ch. 11; eitt haust var gört dísablót mikit hjá Álfi konungi, gékk Álfhildr at blótinu, en um nóttina er hón rauð hörginn …, Fas. (Hervar. S.) i. 413; þat var hörgr er gyðjurnar áttu, Edda 9, a paraphrase of the passage in the Vsp. l. c.; blóthús ok hörga, Rekst.
    2. poët., brúna-hörgr, the ‘forehead-horg’ or peak = the horns of a steer, Ýt.; gunn-hörgr, a ‘war-horg’ = a helmet (not a shield), Hkr. i. 135 (in a verse); hörga herr, the host of the horgs = the heathen host, Knytl. S. (in a verse).
    III. in Icel. local names, but not so freq. as Hof; Hörg-á and Hörgár-dalr, in the north; Hörga-eyrr, in the west; Hörgs-dalr and Hörgs-land, in the east; Hörgs-holt and Hörgs-hlíð, in the west, Landn., Kristni S., map of Icel.; Hörgs-hylr, Dipl., Ísl. Hörg-dælir, m. the men from Hörgárdalr, Sturl. In Norway, Hörg-in, Hörga-setr, Munch’s Norg. Beskr.

    Íslensk-ensk orðabók > HÖRGR

  • 14 JAFN

    * * *
    a.
    1) even; jöfn tala, even number;
    2) equal, the same; þínar (viz. ferðir) verða flestar jafnastar, thy doings are mostly the same, all equally bad; hann var ellefu vetra ok sterkr at jöfnum aldri, and strong for his age; jafn e-m, equal to one; jafnt er sem þér sýnist, af er fótrinn, it is just as it appears to thee, the leg is off; komast til jafns við e-n, hafa e-t til jafns við e-n, to equal one, be one’s match in a thing; at jöfnu, equally, in equal shares.
    * * *
    adj., also spelt jamn, f. jöfn, neut. jafnt, often spelt as well as proncd. jamt; compar. jafnari, superl. jafnastr: [Ulf. ibns, Luke vi. 17; A. S. efen; Engl. and Dutch even; old Fr. ivin; O. H. G. eban; mod. Germ. eben; Dan. jevn; Swed. jemn; akin to Lat. aequus by interchange of palatal and labial, see Grimm’s Dict. s. v. eben]:—even, equal, but, like Lat. aequus, mostly in a metaph. sense, for sléttr (q. v.) answers to Lat. planus; often followed by a dat., jafn e-u, equal to a thing, in comparison:
    I. equal, equal to; jöfn eyri (dat.) gulls, K. Þ. K. 72; jafn Guði, equal to God; jafn mér, passim.
    2. equal, the same; enda er jöfn helgi hans meðan hann ferr svá með sér, Grág. i. 93; ella er jöfn sök við hann fram á leið, 322; at ek verða jafn drengr í hvert sinn, Sd. 188; þínar verða flestar jafnastar, thy acts are mostly the same, i. e. all bad, Fms. viii. 409.
    3. fixed, unchanged; með jafnri leigu, jöfnum kaupum, jöfnum skildaga, Rétt. 2. 7, Stat. 264, Fb. ii. 137; hann var ellefu vetra eðr tíu, ok sterkr at jöfnum aldri, and strong for his age, Eg. 188, 592; eiga þeir jöfnum höndum (see hönd) allt þat er þeir taka, Grág. ii. 66.
    4. even, even-tempered; jafn ok úmíslyndr, Mar.: of numbers, jöfn tala, even in tale, equal, opp. to odda-tala, Alg. 356.
    II. neut. jafnt or jamt, almost adverbially, equally, just; jafnt utan sem innan, Grág. i. 392: as, just as, ok hafa eitt atferli báðar jamt, both together, both alike, Fms. xi. 137; jafnt er sem þér sýnisk (‘tis as it appears, indeed), af er fótrinn, Nj. 97; jafnt þrælar sem frjálsir menn, Fms. i. 113: jamt sem, just as, equally as; jafnt sem í fjórðungs-dómi, jamt skal eiga féránsdóm eptir fjörbaugs-mann sem eptir skógar-mann, Grág. i. 87; skal hann láta virða fé þat jamt sem úmaga-eyri, 189; menn skulu svá sakir hluta, jamt sem á alþingi, 122; jafnt hefir komit er þú spáðir, it has happened just as thou didst foretel, Niðrst. 8: ellipt., ok skal hann þá jamt (sem þeir) allri bót upp halda, Grág. ii. 182.
    2. temp. at the same time, just; ek skíri þik, ok nefna barn, í nafni Föður, ok drepa barninu í vatn um sinn jafnt fram fyrir sik, and dip the bairn each time info the water, K. Þ. K. 10: just, precisely, in the very moment, þat var jamt Jóla-aptan sjálfan er þeir börðusk, Fms. xi. 15; jamt í því hann stakaði. 133.
    3. adverb., at jöfnu, equally, in equal shares, Fms. xi. 131.
    4. til jafns, vóru þeir engir at né eina íþrótt hefði til jafns við hann, Nj. 46; halda til jafns við e-n, Ld. 40; komask til jafns við e-n, Fb. i. 261.
    B. COMPDS:
    I. such a, so … a; Karvel jafn-frægum dreng, so fine a fellow as K., Karl. 103; er þat skömm jafn-mörgum mönnum, ‘tis a shame for so many men, Gísl. 51: with the particle sem, jafn-ungr sem hann var, young as he was, i. e. so young as he was for his age, Vápn. 5; vel hafi þér mínu máli komit, jafn-úvænt sem var, Þiðr. 136; kvað þat ekki hæfa á jafn-mikilli hátið sem ( in such a feast as) í hönd ferr, Fb. i. 376; at eigi skyldi Hugon keisari yfir þá stíga jafn-reiðr sem hann varð þeim, Karl. 478; undraðisk hón hversu fríðr ok fagr hann var jafn-gamall maðr ( for his age), Stj. 225; mikill maðr ertú þó Þórir, jafn-gamall, Ó. H. 176; Þórir Oddsson var sterkastr jafn-gamall, Gullþ. 4.
    II. mod. phrases such as, það er jafngott fyrir hann, it serves him right; hann er jafngóðr fyrir því, it won’t hurt him; or honum er það jafn-gott, it will do him good, serve him right; vera jafn-nær, to be equally near, i. e. none the better; hann fór jafnnær, it was all of no use.
    III. in countless COMPDS (esp. adjectives) with almost any participle or adverb, rarely with verbs and nouns, and denoting equal, as, the same, as seen from the context often followed by a dat., e. g. jafn-gamall e-m, of the same age as another person:—of these compds only some can be noticed: jafn-aldri, a, m. one of the same age, Fms. i. 13, vii. 199, Bs. i. 179, Eg. 25, 84. jafn-auðigr, adj. equally wealthy, Band. 2: equally happy, hann setr hund sinn jafnaudigan okkr undir borði, Bjarn. 27. jafn-auðsær, adj. as perspicuous, Eluc. 41. jafn-auðveldr, adj. as easy, Ld. 78. jafn-ágætr, adj. as good, as noble, Nj. 129. jafn-ákafr, adj. as impetuous, Fms. xi. 137. jafn-beinn, adj. as straight, Sturl. i. 196. jafn-berr, adj. equally bare, Fas. i. 67. jafn-bitinn, part. evenly bitten or grazed, of a field, Gþl. 407. jafn-bitr, jafn-beittr, adj. as sharp, keen. jafn-bjartr, adj. as bright, Nj. 208: neut., Sks. 69. jafn-bjóða, bauð; j. e-m, to be a match for one, Finnb. 260: to be equal to, contest on equal terms with one, Fms. ii. 27, vii. 22; gripr betri en þeim peningum jafnbjóði, 655 xxx. 10. jafn-blíðr, adj. equally mild, Fær. 154. jafn-borinn, part. of equal birth, Ld. 332, Fms. x. 79 (v. l.), Gþl. 133; j. til e-s, having equal birthright to, Fms. vii. 8, x. 407. jafn-brattr, adj. as steep. jafn-brátt, n. adj. as soon, at the same moment, Hom. 114. jafn-breiðr, adj. equally broad, Edda 28, Gþl. 355. jafn-búinn, part. equally ‘boun’ or armed, Fms. ii. 165: ready, prepared, Stj. jafn-deildr, part. equally shared, Hom. 148. jafn-digr, adj. as stout, Sturl. iii. 63. jafn-djúpr, adj. as deep. jafn-djúpvitr, adj. as deep-scheming, Orkn. 214, Hkr. iii. 95. jafn-drengilegr, adj. as gallant, Ísl. ii. 446. jafn-drjúgdeildr, part. going as far, of stores, Sturl. i. 166. jafn-drjúgr, adj. keeping as long, Sturl. i. 216, Rb. 18. jafn-dýrligr, adj. equally splendid, Bs. i. 454. jafn-dýrr, adj. as costly, glorious, of the same price, K. Þ. K. 28, Nj. 56, Grett. 104 A, N. G. L. i. 150, 348. jafn-dægri, n. (mod. jafndægr), the equinox, both dægr (q. v.) being equally long, Edda 103, Rb. 454, 456, 472, and passim: equal length, of day and night, Fb. i. 539; see eykt. jafn-dæmi, n. equal judgment, justice, Fms. vi. 431, Pr. 413. jafn-dæmr, adj. just, giving equal judgment, Rb. 364. jafn-einfaldr, adj. as simple, guileless, Hom. 50. jafn-fagr, adj. as fair, Nj. 112. jafn-fallegr, adj. as handsome. jafn-fastr, adj. equally firm, Grág. i. 7, K. Þ. K. 166: as adv., Fms. x. 270, Finnb. 338. jafn-fáir, adj. as few. jafn-feigr, adj. as fey. jafn-feitr, adj. as fat. jafn-fimlega, adv. (-ligr, adj.), as alert, Fms. ii. 273. jafn-fimr, adj. as alert, Fær. 272, Hkr. i. 291, v. l. jafn-fjær, adv. as far. jafn-fjölmennr, adj. with as many men, Nj. 222. jafn-flatt, n. adj.; fara j., to fare so ill, Fms. vi. 379; see flatr. jafn-fljótr, adj. as swift. jafn-fram, adv. equally forward, side by side: with dat., jafnfram skipi Rúts, Nj. 8: locally, of places, over against, (= gegnt and gagn-vart, q. v.); with dat., er hann kom jafnfram Borgund, Hkr. ii. 309; j. Eiðsvelli, Vermá, Fms. ix. 408; j. gagntaki konungs sonar, j. boðanum, vii. 170, ix. 387 (v. l.): as adv., standa jafnfram, to stand evenly, in a straight line; standa allir j. fyrir konungs borðinu, i. 16, Eg. 581, Nj. 140, Rb. 466, Sturl. iii. 244: temp. at the same moment, of two things happening together, Fms. vi. 24; þeir riðu til þings jafnfram Skeggja, Þórð. 18 new Ed.; hann ferr ávalt jafnfram í frásogn æfi Guðs-sonar, follows parallel in the story, 625. 83: in equal share, taka arf j., Gþl. 248; at the same time, also, hugsa þat j., at the same time consider, Stj. 156; jafnfram sem, jafnfram ok, as soon as, Karl. 158, Pr. 413. jafn-framarla, -framar, -liga, adv. as forward, as far, just as well, Ld. 254, Bs. i. 778. jafn-frammi, adv. = jafnframt, Sks. 364, Sturl. i. 32: temp., Fms. iii. 218. jafn-framt, adv. = jafnfram, Háv. 42: temp., Sturl. i. 1: along with, with dat., Pass. viii. 9: equally, in the same degree, Ld. 62. jafn-fríðr, adj. as fair, Fms. i. 8: as valuable, K. Þ. K. 172. jafn-frjáls, adj. equally free, Fas. iii. 8. jafn-frjálsliga, adv. (-ligr, adj.), as freely, as liberally, Hkr. i. 78. jafn-fróðr, adj. as wise, as knowing, Sks. 544. jafn-frægr, adj. as famous, Fas. i. 277. jafn-frækn, adj. equally gallant, Edda. jafn-fullr, adj. as full, Grág. i. 20, 68, Gþl. 477. jafn-fúinn, adj. equally rotten, jafn-fúss, adj. equally willing, Sturl. i. 190. jafn-færr, adj. as able, Nj. 97. jafn-fætis, adv. on equal footing; standa j. e-m, Sturl. ii. 134, Hkr. ii. 153. jafn-gamall, adj. of the same age, Ld. 108, Fms. i. 60, xi. 96. jafn-geði, n. evenness of temper, Sks. 435. jafn-gefinn, part. equally given to, Fas. i. 268. jafn-gegnt, adv. just opposite to, Sks. 63, Fms. ix. 463; see gegnt. jafn-girnd, f. and jafn-girni, f. fairness, equity, Sks. 273, 639, Hom. 17. jafn-gjarn, adj. as eager, Hom. 19: as equitable, Sks. 355, Hom. 135, Karl. 495. jafn-gjarna (- gjarnliga), adv. as willingly, as readily, Fms. iii. 45 (v. l.), ix. 508, Stj. jafn-glaðr, adj. as glad, as cheerful, Eb. 88: neut., mér er ekki jafnglatt sem áðr, Fas. i. 106. jafn-glöggt, n. adj. as clearly, Bs. i. 352. jafn-góðr, adj. equally good, as good, Nj. 18, Eg. 54, Gþl. 233, N. G. L. i. 347, Dipl. v. 16: unhurt, none the worse, see (II) above. jafn-góðviljaðr, adj. with equally good will, Stj. 629. jafn-grannr, adj. equally thin. jafn-grimmliga, adv. (-ligr, adj.), as fiercely, Th. jafn-grimmr, adj. as fierce, Sks. 79. jafn-grunnr, adj. as shallow. jafn-gæfr, adj. as meek, Rb. 397. jafn-göfigr, adj. as good, as famous, Sturl. iii. 11, Bs. i. 133. jafn-görla, adv. as clearly, Grág. i. 299, Fms. ii. 171, Fas. i. 271. jafn-hafðr, part. equally used, N. G. L. i. 249. jafn-hagliga, adv. as skilfully, Krók. 53. jafn-hagr, adj. as skilful in handiwork, Nj. 147. jafn-harðr, adj. as hard, as severe, Nj. 79: neut. jafn-hart, as fast, Fas. iii. 488: jafn-harðan, adv. instantly. jafn-harðsnúinn, part. as hard-twisted, as tight, Nj. 79. jafn-hár, adj. as high, as tall, as loud, Rb. 112, 474, Fas. ii. 79: of metre, see hár (I. 3), Fms. vi. 386, Skálda 182, 190: neut., Stj. 79. jafnhátta-góðr, adj. as well-mannered, Ld. 174. jafn-heilagr, adj. as holy, as inviolable, Sks. 674, Grág. i. 90. jafn-heill, adj. as hale, as whole, Eg. 425, v. l. jafn-heimoll, adj. equally open to use, Eg. 47, Ld. 70, Gþl. 214, 353: equally bound, 57. jafn-heimskr, adj. equally stupid, Fms. ii. 156, Sd. 178. jafn-heitr, adj. as hot, Sks. 540. jafn-hentr, adj. as well fitted, Sturl. i. 196. jafn-hlær, adj. equally snug, Rb. 440. jafn-hollr, adj. equally sincere, Orkn. 166. jafn-hógværliga, adv. (-ligr, adj.), as meekly, Krók. 36. jafn-hógværr, adj. as gentle. jafn-hraustr, adj. as valiant, Fms. ii. 356, Krók. 51. jafn-hryggr, adj. as distressed, Hkr. iii. 269. jafn-hugaðr, adj. even-tempered, Sks. 24: of one mind, 300: as daring. jafn-hvass, adj. as sharp, Ld. 306: blowing as hard. jafn-hvatr, adj. as bold, as quick, Sturl. i. 112, v. l. jafn-hvítr, adj. equally white. jafn-hæðiligr, adj. (-liga, adv.), as ridiculous, Fas. iii. 91. jafn-hægr, adj. equally easy, ready, meek, Fms. ii. 106, Fær. 69, Grág. i. 264, ii. 257. jafn-hættr, adj. as dangerous, Sks. 540. jafn-höfigr, adj. as heavy, Rb. 102, Edda 38. jafn-ílla, adv. as badly, Fms. viii. 140 (v. l.), Ísl. ii. 181. jafn-ílliligr, adj. (-liga, adv.) as ill-looking, Fas. ii. 207. jafn-íllr, adj. equally bad, Grág. ii. 145, Fas. ii. 513. jafn-kaldr, adj. as cold, Sks. 215. jafn-keypi, n. an equal bargain, Fs. 25. jafn-kominn, part. on even terms, Sks. 455: neut. an even match, jafnkomit er á með ykkr, ye are well-matched, Nj. 59; hann kvað jafnkomit með þeim fyrir aldrs sakir, Fms. iii. 76; jafnkomnir til erfðar, with equal title to, Grág. i. 304; jafnkomnir til fyrir ættar sakir, Fms. i. 220; jafnkomnir at frændsemi, Ísl. ii. 315. jafn-kosta, adj. well-matched, good enough, of wedlock, Stj. 204. jafn-kostgæfinn, adj. equally painstaking, Bs. i. 681. jafn-krappr, adj. as straight, narrow; í jafnkrappan stað, in such a strait, Ld. 168. jafn-kringr, adj. equally dexterous, Sks. 381. jafn-kristinn, adj. a fellow Christian, Jb. 92, Barl. 44. jafn-kunnigr, adj. as well known, Grett. 162 A: knowing as well. jafn-kunnr, adj. as well known, Hom. 90. jafn-kurteis, adj. as courteous, Sturl. i. 165. jafn-kyrr, adj. as quiet. jafn-kýta, t, with dat. = jafnyrða. jafn-kænn, adj. as ‘cunning,’ as well versed, Stj. 561. jafn-kærr, adj. as dear, as beloved, Fms. i. 215, xi. 319. jafn-langr, adj. as long, equally long, Fms. xi. 376, Gþl. 350, 355, Ísl. ii. 219, Grág. i. 406, Edda 138 ( of the same length): neut., en ef þær segja jafnlangt, if they say both the same, Grág. i. 7. jafn-lágr, adj. equally low. jafn-leiðr, adj. equally loathed, Fms. viii. 240. jafn-leiki, n. = jafnleikit. jafn-leikit, n. part. an equal game, Fms. xi. 131. jafn-lendi, n. a level, even piece of ground, Eg. 584. jafn-lengd, f. ‘even-length,’ the return to the same time in the next day, week, month, year, etc.: of a day, til jafnlengdar annars dags, Grág. ii. 16, Stj. 49; þann sama dag tók Gormr konungr sótt, ok andaðisk annan dag at jafnlengdinni, Fms. i. 119, Fas. ii. 30, 37: of a year, anniversary, skal eigi brullaup vera fyrr en at jafnlengd, Grág. i. 311; tíu aurar sé leigðir eyri til jafnlengdar (a year’s rent), 390; at jafnlengd it síðasta, 487; eigi síðarr en fyrir jafnlengd, Fms. xi. 397; halda hátíð at jafnlengdum, Greg. 13, Hom. 98; jafnlengdar-dagr, 129, Fms. v. 214, Dipl. v. 8; jafnlengdar hátíð, an anniversary, Greg. 13. jafn-lengi, adv. as long, Grág. i. 423, Fms. iii. 9, MS. 732. 7. jafn-léttmæltr, adj. equally easy, just as pleasant in one’s speech, Fms. vii. 227. jafn-léttr, adj. as light, as easy, Sturl. iii. 90: neut. (adverb.), Kjartani var ekki annat jafn-létthjalat, K. liked not to speak of anything so much, Ld. 214. jafn-léttvígr, adj. as ready in wielding arms, Sturl. iii. 90. jafn-liða, adj. with an equal number of men, Eb. 144. jafn-liga, adv. equally, fairly; sýnisk mér eigi j. á komit, Bs. i. 531, Vm. 169; skipta j., Fb. ii. 300: perpetually, all along, always, usually, Fms. i. 191, x. 88, 89, Dipl. v. 8, Rb. 348, 472, Stj. 77. jafn-ligr, adj. equal, fair, Hkr. ii. 149, Háv. 57, Eg. 488; er þat miklu jafnligra, a more equal match, Fms. vii. 115. jafn-líkligr, adj. as likely, Sturl. iii. 7, Lv. 77. jafn-líkr, adj. as like, Lv. 58, Fas. ii. 478: equal, alike, j. sem hornspónar efni, Bs. i. 59. jafn-lítill, adj. as little, Fas. iii. 487. jafn-ljóss, adj. as bright, Bret. 62. jafn-ljótr, adj. as ugly, Fms. iv. 175. jafn-ljúfr, adj. as willing. jafn-lygn, adj. as ‘loun,’ as calm, of the wind. jafn-lyndi, n., fem. in Mar. 848; evenness of temper, Stj., Fagrsk. 132, Bs. i. 141, Mar. passim. jafn-lyndr, adj. even-tempered, Fms. vi. 287, viii. 447 (v. l.) jafn-lýðskyldr, adj. equally bound, as liegemen, Sks. 270. jafn-lærðr, adj. as learned. jafn-magr, adj. equally meagre. jafn-maki, a, m. an equal, a match, Sks. 22, 255. jafn-mannvænn, adj. equally promising, Þorf. Karl. 382. jafn-margr, adj. as many, Nj. 104, Grág. ii. 210, 403, Fms. i. 152, ii. 34. jafn-máttugr, adj. as mighty, Fms. ii. 157, Eluc. 6. jafn-máttuligr, adj. equally possible, 655 xxii. B. jafn-menni, n. an equal, a match, Ld. 132, Ísl. ii. 358, Fms. vi. 345, vii. 103. jafn-menntr, adj. of equal rank, Hrafn. 10. jafn-merkiligr, adj. equally dignified, Bs. i. 148. jafn-mikill, adj. as great, Grág. ii. 264, 403, Fms. i. 1, Gþl. 363: equally big, tall, Fms. x. 202, Nj. 11: neut. as much, Fms. vii. 240, Skálda 168. jafn-mildr, adj. as mild, as gracious, Rb. 366. jafn-minnigr, adj. having as good a memory, Bs. i. 681. jafn-mjúkliga, adv. as meekly, as gently, Lv. 50. jafn-mjúkr, adj. equally soft. jafn-mjök, adv. as much, as strongly, Grág. ii. 140, Skálda 168. jafn-myrkr, adj. equally dark, Skálda 209. jafn-mæli, n. fair play, equality, Fb. i. 407, Fms. vi. 206, Grág. i. 88, 200, Ld. 258, H. E. i. 247, Karl. 99. jafn-naumr, adj. as close. jafn-náinn, adj.; j. at frændsemi, equally near akin, Grág. i. 171, ii. 67, Eb. 124, Ísl. ii. 315, (jafnan, Ed.) jafn-nær, mod. jafn-nærri, adv. equally near: loc., er Ólafs mark j. báðum, Fms. vii. 64, 268, Sks. 63, 216: as near, at honum væri úvarligt at láta jafnmarga heiðna menn vera j. sér, Fms. ii. 34: equally near (by birth), i. 123: metaph., eigi hefir honum jafnnærri gengit újafnaðr þeirra sem mér, Sturl. iii. 238: also jafn-nær, adj. equally nigh, not a whit the better, see (II) above. jafn-nætti, n. the equinox, 673. 54, Stj. 15. jafn-oki, a, m. = jafnmaki, an equal, a match for one, Sks. 22: a play-fellow, Stj. 497, Þiðr. 213. jafn-opt, adv. as often, Nj. 211, Rb. 566, Grág. i. 186. jafn-ótt, adj., neut. as adv., at the same, time, immediately. Pass. 20. 2: one after another, taka e-ð jafnótt og það kemr. jafn-rakkr, adj. as strong, as straight, Ld. 168. jafn-ramr, adj. as mighty, as great a wizard, Vþm. 2. jafn-rangr; adj. as wrong. jafn-ráðinn, part. equally determined, Grett. 149. jafn-reiðr, adj. equally angry, Háv. 52. jafn-rétti, n. an equal right. jafnréttis-maðr, m. a man with equal right, N. G. L. i. 31. jafn-réttr, adj. as right, as lawful, Edda 93, Grág. i. 18: of equal authority, Hkr. iii. 79. jafn-réttvíss, adj. equally just, Sks. 670. jafn-rífligr, adj. (-liga, adv.), as large, Lv. 75. jafn-ríkr, adj. as rich, equally mighty. jafn-rjóðr, adj. as ruddy, Hkr. i. 102. jafn-rúmr, adj. equally large, Bjarn. jafn-ræði, n. an equal match, Fms. ii. 22, Glúm. 350, Nj. 49, Gþl. 215. jafn-röskr, adj. as brisk, as quick, Fms. iii. 225, vi. 96. jafn-saman, adv.; fyrir þessa hugsan alla jafnsaman, all at once, all together, Fms. i. 185, Ld. 326, Ó. H. 46, Stj. 86, 121, Barl. 191. jafn-sannr, adj. equally true, 671. 1, Edda 19, Stj. 471. jafn-sárr, adj. as sore, as smarting, Mar. jafn-seinn, adj. as slow. jafn-sekr, adj. just as guilty, Grág. ii. 64, 89. jafn-síðis, adv. along with. jafn-síðr, adj. as long, of a garment (síðr), Stj. 563. jafn-sjúkr, adj. as sick, Fms. v. 324. jafn-skammr, adj. as short, Al. 129. jafn-skarpliga, adv. (-ligr, adj.), as briskly, Nj. 199, v. l. jafn-skarpr, adj. as sharp, as keen. jafn-skipti, n. equal, fair dealing. jafn-skiptiliga, adv. (-ligr, adj.), equally, mutually, Stj. 159. jafn-skiptr, part. equally shared. jafn-skjótr, adj. as swift, Fms. vii. 169, Rb. 454:—jafn-skjótt, neut. as adv. immediately, at once, Eg. 87, 291, 492, Fms. ii. 10; jafnskjótt sem, as soon as, Nj. 5, Barl. 176, Karl. 409, 441. jafn-skygn, adj. as clear-sighted, 655 xiii. A, Bjarn. 59. jafn-skyldliga, adv. (-ligr, adj.), as dutifully, Ver. 3. jafn-skyldr, adj. equally bound or obliged, Grág. ii. 362, 403, Gþl. 70, 477, Fms. vii. 274. jafn-sköruliga, adv. (-ligr, adj.), equally bold, Nj. 199. jafn-slétta, u, f. even, level ground. jafn-sléttr, adj. equally level, Stj. 79: as easily, Fas. ii. 48. jafn-slægr, adj. as cunning, Fær. 99. jafn-snarpr, adj. (-snarpligr, adj., -liga, adv.), as sharp, Fms. vi. 156. jafn-snarr, adj. as alert. jafn-snart, adj., neut. as adv., as soon, instantly, Fas. iii. 434, Matth. xxvii. 48. jafn-snauðr, adj. as poor. jafn-snemma, adv. at the very same moment, of a coincidence, Eg. 425, Nj. 253, Fms. vi. 221; allir j., all at once, ix. 506, xi. 368 ( both together); vóru þessir atburðir margir jafnsnemma, en sumir litlu fyrr eðr síðar, Hkr. ii. 368. jafn-snjallr, adj. equal, Glúm., Bjarn. (in a verse). jafn-spakr, adj. equally wise, Hm. 53. jafn-sparr, adj. as saving, as close, Grág. i. 197, 222. jafn-sterkr, adj. as strong, Fms. i. 43. jafn-stirðr, adj. as stiff. jafn-stórlátr, adj. as proud, Ld. 116. jafn-stórliga, adv. (-ligr, adj.), as proudly, Ölk. 34. jafn-stórr, adj. as big, as great. jafn-stórættaðr, adj. of equally high birth, Fms. iv. 26. jafn-stríðr, adj. as hard, severe, Sks. 639. jafn-stuttr, adj. equally short, brief. jafn-syndligr, adj. as sinful, Sks. 674. jafn-sætr, adj. as sweet, Fb. i. 539. jafn-sætti, n. an agreement on equal terms, Nj. 21, Sturl. iii 253, Fb. i. 126. jafn-tamr, adj. equally alert. jafn-tefli, n. an equal, drawn game, Vígl. 32. jafn-tengdr, part. in equal degrees of affinity, Grág. ii. 183. jafn-tíðhjalat, n. part. as much talked about, Nj. 100. jafn-tíðrætt, n. adj. = jafntíðhjalat, Nj. 100. jafn-tíguliga, adv. (-ligr, adj.), equally lordly, Fms. x. 109. jafn-títt, n. adj. as often, as frequent, Niðrst. 10. jafn-torogætr, adj. as rarely to be got, choice, Bs. i. 143. jafn-torsótligr, adj. as hard to get at, Fms. x. 358. jafn-trauðr, adj. as unwilling. jafn-traustr, adj. as much to be trusted, Fms. vi. 244. jafn-trúr, jafn-tryggr, adj. as faithful. jafn-undarligr, adj. (-liga, adv.), as strange, Sks. 80. jafn-ungr, adj. as young, Fms. iii. 60, iv. 383. jafn-úbeint, n. adj. as far from the mark, of a bad shot, Fms. viii. 140. jafn-úfærr, adj. as unpassable, Sturl. iii. 163. jafn-úhefnisamr, adj. as tame, Rb. 366. jafn-úráðinn, part. as irresolute, Grett. 153. jafn-úspakr, adj. as unruly, Sturl. ii. 63. jafn-útlagr, adj. having to lay out the same fine, N. G. L. i. 158. jafn-vandhæfr, adj. as dangerous to keep, treat, Grág. i. 89. jafn-vandliga, adv. as carefully, Grág. ii. 249. jafn-varliga, adv. (-ligr, adj.), as warily, Fms. vii. 127. jafn-varmr, adj. as warm, Sks. 217. jafn-varr, adj. as well aware, as much on one’s guard, Dropl. 28. jafn-vaskliga, adv. as gallantly, Fms. vii. 127, Ld. 272. jafn-vaskligr, adj. as gallant. jafn-vaskr, adj. as bold, Str. 3. jafn-vátr, adj. equally wet. jafn-veginn, part. of full weight, Stj. 216. jafn-vegit, n. a law phrase, used when an equal number has been slain on both sides, in which case there were no further proceedings, Glúm. 383, Fas. ii. 208. jafn-vel, adv. as well, equally well, Nj. 48, Eg. 111, Gþl. 354: likewise, hafa fyrirgört fé ok friði ok jafnvel óðals-jörðum sínum, 142; en þenna eið skulu jafnvel biskupar ábyrgjask við Guð …, jafnvel sem ( as well as) hinir úlærðu, 57; jafnvel af sænum sem af landinu, Al. 2; ok jamvel sendir jarl þeim mönnum orð, sem …, Fms. xi. 120: even, dögföll um nætr jafnvel at heiðskírum veðrum, Stj. 17; jafnvel eptir þat er þau misgörðu, 40; jafnvel sýniliga, j. oss önduðum, 9, Bs. i. 549, Barl. 170, 176, Gísl. 83; this last sense is very freq. in mod. usage. jafn-velviljaðr, part. as well wishing, Sks. 312. jafn-vesall, adj. as wretched, Krók. 54. jafn-virði, n. equal wirth, Bs. i. 9, Al. 48. jafn-vægi, n. equal weight, equilibrium, Hkr. ii. 250, Fas. i. 121; bóandi ok húsfreyja j. sitt, i. e. both of them equally, N. G. L. i. 6. jafn-vægja, ð, to weigh the same as another, Fms. iii. 120. jafn-vægr, adj. of equal weight, Sks. 644. jafn-vænn, adj. equally fine, handsome, promising, Fms. x. 429, Sturl. iii. 67. jafn-vætta, t, to weigh against, counterbalance, Stj. 13, Þorst. Síðu H. 14. jafn-yrða, ð, with dat. to altercate, bandy words, Sturl. iii. 213. jafn-þarfr, adj. as useful, Arnor. jafn-þéttr, adj. pressed as closely together. jafn-þjófgefinn, adj. as thievish. jafn-þolinmóðr, adj. as patient, Rb. 366. jafn-þolinn, adj. as enduring. jafn-þreyttr, part. as weary. jafn-þrifinn, adj. as cleanly. jafn-þröngr, adj. as tight. jafn-þungr, adj. as heavy, pressing, Fms. v. 264, Stj. 278. jafn-þurr, adj. equally dry. jafn-þykkr, adj. as thick, Hkr. iii. 159. jafn-þyrstr, part. as thirsty. jafn-æfr, adj. as impetuous. jafn-æstr, part. equally excited, Band. 34 new Ed. jafn-örr, adj. as eager, as liberal. jafn-öruggr, adj. as firm, steadfast.

    Íslensk-ensk orðabók > JAFN

  • 15 kuðr

    adj., see kunnr.

    Íslensk-ensk orðabók > kuðr

  • 16 REGIN

    (gen. ragna), n. pl. the ruling powers, the gods, = rögn.
    * * *
    n. pl., only in nom. and acc., for ragna, rögnum are formed from rögn (q. v.), analogously to magn and megin; [Ulf. ragin = γνώμη, δόγμα, and raginon = ἡγεμονεύειν, ragineis = σύμβουλος, βουλευτής; Hel. reginu-gescapu = mighty weird]:— the gods as the makers and rulers of the universe, the word being peculiar to the ancient poems; regin heita goð heiðin, bönd ok rögn, Edda ii. 430: freq. in the Vsp., þá gengu r. öll á rökstóla, ginnheilög goð, 6, 9, 27, 29; nýt regin, Vþm. 25; fróð regin, 26; vís regin, 39; fjöld ek fór fjöld ek reynda regin, 44, 46, 48, 50, 54; blíð regin, Gm. 6, 37, 41, Ls, 32; holl regin, 4; þá er regin deyja, Vþm. 47; urðu heldr hamljó: regin, Haustl. 10; ráð öll ok regin, Hkm. 18; Hrímfaxi heitir er hverja dregr nótt of nýt regin, Vþm. 13, 14:—regin is a pantheistic word, including the world, in such phrases as, unz rjúfask regin, 40; þá er rjúfask regin, 52, Gm. 4, Ls. 41; þá er í ráði at regn (i. e. regin, acc.) um þrjóti, then is the end of the world nigh, Hdl. 41; cp. ragna rök, the world-doom, answering to Saxon muspilli; as also ragna-rökr, for the explanation of which word see rök and rökr: ginn-regin, q. v.; upp-reginn, the heavenly powers, Haustl.; þrym-regin, q. v.; ragna sjöt, the seat of the gods = the heavens, Vsp. 33: in prose only in the phrase, enda mælir rán ok regin (acc.) við oss á sogurt ofan, he speaks to us rán and regin, i. e. he scolds and curses, Ölk. 36; hann var Baldr með Ásum, er öll regin grétu, Fas. i. 473, in a paraphrase from a lost poem.
    II. in pr. names, Reginn, a mythical name, Edda, Völs. S: esp. in compds, Regin-leif, a fem. name, Landn., but mostly contr. Ragn- or Rögn-: of women, Ragna, Ragn-heiðr, Ragn-hildr; of men, Ragnarr, Rögn-valdr, Landn.; cp. old Germ. and Saxon names beginning with Ragin-, mod. Rain-, Rayn-, Ran-, as Reginald, Reynolds. In COMPDS, [cp. Hel. regini-blind, regin-scatho, regin-thiof], mighty, great: regin-djúp, n. the deep sea. regin-djúpr, adj. mighty deep, Vísna bók 1612. regin-dómr, m. pl. the mighty doom, the last judgment, Vsp. 64; rúnar ok regindóma, mighty spells, Hm. 112 (but not in Cod. Reg.) regin-fjall, n. a wild fell, mountain wilderness, Gsp., and in mod. usage. regin-gaddi, a, m. = reginnagli, Edda ii. 494. regin-grjót, n. the holy stones, altars (hörgr), Gs. 19 regin-haf, n. the main, freq. in mod. usage. regin-hylr, m. = regindjúp, Stef. Ól. regin-kungr, adj. = Gr. διογενής, epithet of a king, Hðm. 26. regin-kunnr, adj. world-known, Hm. 112. regin-nagli, a, m. a sacred peg in the ancient high-seats was called so, Eb. 10 new Ed. regin-spönn, f. a kind of axe, Edda (Gl.) regin-þing, n. the great council, Hkv. 1. 50.

    Íslensk-ensk orðabók > REGIN

  • 17 TÍRR

    (gen. tírs and tírar), m. glory, renown (góðs höfum tírar fengit).
    * * *
    m., gen. tírar and tírs, dat. tíri; [A. S. tîr; Germ. zier]:—glory, renown; með tíri, with glory; með öllum, hæstum, öflgum tíri, með frygðar tíri, with glory, Lex. Poët.; tíri gæddr, gifted with glory; stýra fremd ok tíri; bella tíri; þat fær e-m tírar, Vellekla; góðs höfum tírar fengit, Hðm.; fá sér langs tírar, lasting fame; stýrir alls tírar; ins sanna tírar, etc., Lex. Poët.: the word is poetical, in prose it only remains in the allit. phrase, tírs ok tíma, Bs. i. 286 (see tími): in the compounded words, orðs-tírr, good report; lofs-tírr, fame, praise; in ú-tírligr, inglorious: in the phrase, taka tírar-hendi á e-m, to treat with distinction, Sturl. i. 183 C: it is freq. in poët compds and epithets, tír-bráðr, tír-eggjaðr, tír-göfigr, tír-kunnr, tír-mildr, tír-prúðr, tír-rækr, tír-samr, tír-sæll,—all poetical epithets to a hero = glorious, Lex. Poët.
    COMPDS: tírarför, tírargjarn, tírarhöfuð, tírarlauss, tírarsterkr, tírarþing.

    Íslensk-ensk orðabók > TÍRR

См. также в других словарях:

  • Gulathing — Das Gulathingslov gilt als die älteste überlieferte Gesetzessammlung Norwegens. Inhaltsverzeichnis 1 Historischer Versammlungsort und Gültigkeitsgebiet des Gulathings 2 Entstehung und Überlieferung 3 Datierungen der ersten Niederschrift 4… …   Deutsch Wikipedia

  • Gulathingslov — Das Gulathingslov gilt als die älteste überlieferte Gesetzessammlung Norwegens. Inhaltsverzeichnis 1 Historischer Versammlungsort und Gültigkeitsgebiet des Gulathings 2 Entstehung und Überlieferung 3 Datierungen der ersten Niederschrif …   Deutsch Wikipedia

  • Vidkun — m Scandinavian: from an Old Norse personal name composed of the elements víðr wide + kunnr wise, experienced. It was borne by Vidkun Quisling (1887–1945), the Norwegian collaborator with the Nazis, whose surname has become a byword for treachery …   First names dictionary

  • kund — Adj erw. obs. (8. Jh.), mhd. kunt, ahd. kund, as. kūth Stammwort. Aus g. * kunþa Adj. (altes to Partizip) bekannt , auch in gt. kunþs, anord. kunnr, ae. cūþ, afr. kūth. Das gleiche Partizip in l. nōtus bekannt (ig. * gṇə to ). Zu dem Stamm, der… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • uncouth — un•couth [[t]ʌnˈkuθ[/t]] adj. 1) lacking manners or grace; clumsy; oafish 2) cvs rude, uncivil, or boorish: uncouth language[/ex] 3) strange and ungraceful in appearance or form • Etymology: bef. 900; ME: unfamiliar, unknown; OE uncūth=un un… …   From formal English to slang

  • kund — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

  • kundgeben — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Kundgebung — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

  • kundtun — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

  • kundwerden — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

  • Kunde — kund: Zu dem unter ↑ können behandelten Verb gehört die Partizipialbildung gemeingerm. *kunÞa »gewusst, bekannt«, auf die mhd. kunt, ahd. kund, got. kunÞs, aengl. cūđ, aisl. kunnr zurückgehen. – Das Adjektiv wird heute fast ausschließlich als… …   Das Herkunftswörterbuch

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»