a+judgment

    prūdentia ae, f    [prudens], a foreseeing: futurorum.— Acquaintance, knowledge, skill, professional learning: civilis, statesmanship: iuris publici: iuris civilis, N.: verbosa simulatio prudentiae: cani rectoris, Iu.— Sagacity, good sense, intelligence, prudence, practical judgment, discretion: hominis mira: quae vestra prudentia est: vivendi ars est prudentia: rerum fato prudentia maior, V.: si ratio et prudentia curas aufert, H.

    quantus-cumque tacumque, tumcumque, adj.,    how great soever. of whatever size: bona, quantacumque erant: omnia adhuc, quantacumque petistis, obtinuistis, L.—However small, however little: quantuscumque sum ad iudicandum, whatever my judgment may be worth: facultas, quae quantacumque in me est, however trifling: datā quanticumque quiete temporis, ever so short, L.

    ratiō ōnis, f    [RA-], a reckoning, numbering, casting up, account, calculation, computation: ut par sit ratio acceptorum et datorum: quibus in tabulis ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc., Cs.: auri ratio constat, the account tallies: rationem argenti ducere, reckoning: pecuniae habere rationem, to take an account: ratione initā, on casting up the account, Cs.: mihimet ineunda ratio est: (pecuniam) in rationem inducere, bring into their accounts: aeraria, the rate of exchange (the value of money of one standard in that of another): rationes ad aerarium continuo detuli, rendered accounts: rationes cum publicanis putare: rationes a colono accepit: longis rationibus assem in partīs diducere, calculations, H.— A list, manifest, protocol, report, statement: cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur.— A transaction, business, matter, affair, concern, circumstance: re ac ratione cum aliquo coniunctus: in publicis privatisque rationibus, Cs.: nummaria: popularis: comitiorum: ad omnem rationem humanitatis: meam.—Plur., with pron poss., account, interest, advantage: alquis in meis rationibus tibi adiungendus: alienum suis rationibus existimans, etc., inconsistent with his interests, S.—Fig., a reckoning, account, settlement, computation, explanation: rationem reddere earum rerum: secum has rationes putare, T.: initā subductāque ratione scelera meditantes, i. e. after full deliberation: quod posteaquam iste cognovit, hanc rationem habere coepit, reflection: totius rei consilium his rationibus explicabat, ut si, etc., upon the following calculation, Cs.: ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc., i. e. means of determining: semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur, must account to ourselves: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent, will hold you responsible, Cs.— Relation, reference, respect, connection, community: (agricolae) habent rationem cum terrā, quae, etc., have to do: cum omnibus Musis rationem habere: omnes, quibuscum ratio huic est.— A respect, regard, concern, consideration, care: utriusque (sc. naturae et fortunae) omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae: (deos) piorum et impiorum habere rationem: sauciorum et aegrorum habitā ratione, Cs.: propter rationem brevitatis, out of regard for: habeo rationem, quid a populo R. acceperim, consider: neque illud rationis habuisti, provinciam ad summam stultitiam venisse? did you not consider?—Course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, principle: tua ratio est, ut... mea, ut, etc.: defensionis ratio viaque: itaque in praesentiā Pompei sequendi rationem omittit, Cs.: in philosophiā disserendi: ut, quo primum curreretur, vix ratio iniri possit, Cs.: hoc aditu laudis vitae meae rationes prohibuerunt, plan of life.—Arrangement, relation, condition, kind, fashion, way, manner, style: ratio atque usus belli, the art and practice of war, Cs.: novae bellandi rationes, Cs.: quorum operum haec erat ratio, etc., Cs.: rationem pontis hanc instituit; tigna bina, etc., Cs.: iuris: haec eadem ratio est in summā totius Galliae, Cs.: eādem ratione, quā pridie, ab nostris resistitur, Cs: quid refert, quā me ratione cogatis?: nullā ratione, Cs.: tota ratio talium largitionum genere vitiosa est, principle.—The faculty of computing, judgment, understanding, reason, reasoning, reflection: Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet: homo, quod rationis est particeps, causas rerum videt: lex est ratio summa: ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret: si ratio et prudentia curas aufert, H.: mulier abundat audaciā, consilio et ratione deficitur: Arma amens capio, nec sat rationis in armis, V.: ratione fecisti, sensibly.—Ground, motive, reason: quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quam ob rem, etc.: nostra confirmare argumentis ac rationibus: noverit orator argumentorum et rationum locos: ad eam sententiam haec ratio eos deduxit, quod, etc., Cs.: rationibus conquisitis de voluptate disputandum putant: Num parva causa aut prava ratiost? reason, excuse, T.— Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order: omnia, quae ratione docentur et viā, reasonably and regularly: ut ratione et viā procedat oratio: quae res ratione modoque Tractari non volt, H.: intervallis pro ratā parte ratione distinctis, divided proportionally by rule: vincit ipsa rerum p. natura saepe rationem, system.—A theory, doctrine, system, science: haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere: Epicuri, doctrine: Stoicorum: ratio vivendi... ratio civilis, the art of living... statesmanship.—Knowledge, science. si qua (est in me) huiusce rei ratio aliqua.— A view, opinion, conviction: Mea sic est ratio, T.: cum in eam rationem pro suo quisque sensu loqueretur: cuius ratio etsi non valuit, N. I II

    red-dō didī, ditus, ere.    I. To give back, return, restore: scripsit ad te, ut redderes: alqd tibi, T.: Accipe quod numquam reddas mihi, H.: si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto, I give it back and renounce it: vobis amissa, L.: obsides, Cs.: follibus auras Accipiunt redduntque, take in and expel, V.: mulieri hereditatem: Redditus Cyri solio Phraates, H.: oculis nostris, V.: non reddere (beneficium) viro bono non licet: se convivio, return, L.: se catenis, H.: Teucrūm se reddat in arma, exposes, V.: Sic modo conbibitur, modo... Redditur ingens Erasinus, is swallowed up... reappears, O.: (Daedalus) Redditus his terris, on his return, V.—To utter in response, make in answer: veras audire et reddere voces, return, V.: Aeneas contra cui talia reddit, answered, V.: responsum, L.—To render, translate, interpret: quae legeram Graece, Latine reddere: verbum pro verbo: verbum verbo, H.—To render, represent, imitate, express, resemble: faciem locorum, O.: et qui te nomine reddet Silvius Aeneas, i. e. shall bear your name, V.—To make to be, cause to appear, render, make: quam (civitatem) ille inlustrem reddidit: itinera infesta, Cs.: Quem insignem reddidit arte, V.: obscuraque moto Reddita forma lacu est, made indistinct, O.: omnīs Catillinas Acidinos postea reddidit, made patriots in comparison: dictum ac factum reddidi, i. e. no sooner said than done, T.: hic reddes omnia ei consilia incerta ut sient, T.: fasciculum sibi aquā madidum r<*>itum esse.—To pay back, revenge, requite, p<*>sh, take satisfaction for: per eum stare quo minus accepta ad Cannas redderetur hosti clades, L.: reddidit hosti cladem, L.    II. To give up, hand over, deliver, impart, assign, yield, render, give, grant, bestow, surrender, relinquish, resign: mihi epistulam: litteris a Caesare consulibus redditis, Cs.: ut primi Salio reddantur honores, V.: reddita gratia (i. e. relata), S.: reddunt ova columbae, Iu.: obligatam Iovi dapem, H.: mors pro patriā reddita: morbo naturae debitum, i. e. to die by disease, N.: hanc animam vacuas in auras, O.: caute vota reddunto, pay: fumantia exta, V.: gravīs poenas, i. e. suffer, S.: reddi viro promissa iubebant, to be awarded, V.: rationem, render an account: animam a pulmonibus reddere, exhale: sonum, give forth, H.: vox reddita, uttered, V: catulum partu, O.: Fructum, quem reddunt praedia, produce, T.: Una superstitio, superis quae reddita divis, which belongs to the gods, V.: tunicam servo, Iu.: neque his petentibus ius redditur, is granted, Cs.: quod reliquum vitae virium, id ferro potissimum reddere volebant, sacrifice: Thermitanis urbem, agros, i. e. leave unforfeited: (civitati) iura legesque, home-rule, Cs.: tribus populis suae leges redditae, independence was recognized, L.: conubia, to grant, L.: Peccatis veniam, H.: Nomina facto vera, call by the right name, O.: magistratūs adi, Iudicium ut reddant tibi, grant you a trial, T.: iudicia in privatos reddebat, assumed jurisdiction in civil actions, Cs.: ius, to give judgment, Ta.—To repeat, report, narrate, recite, rehearse: ea sine scripto verbis eisdem: sive paribus paria (verba) redduntur, sive opponuntur contraria: dictata, rehearse, H.: carmen, recite, H.: causam, O.

    rēiciō (not reiiciō; imper. reice, disyl., V.), rēiēcī, iectus, ere    [re-+iacio], to throw back, fling back, hurl back: telum in hostīs, Cs.: togam ab umero, L.: ex umeris amictum, V.: de corpore vestem, O.: paenulam: ab ore colubras, O.: Capillus circum caput Reiectus neglegenter, T.: scutum, throw over the back (in flight): fatigata membra, i. e. stretch on the ground, Cu.: a se mea pectora, to push back, O.: (librum) e gremio suo, fling away, O.: oculos Rutulorum reicit arvis, averts, V.: pascentīs a flumine reice capellas, drive back, V.: in postremam aciem, throw to the rear, L.: se in eum, into his arms, T.— To force back, beat back, repel, repulse: eos in oppidum, Cs.: Tusci reiecti armis, V. ab Antiocheā hostem.— Pass, to be driven back: navīs tempestate reiectas revertisse, Cs.: reflantibus ventis reici: ex cursu Dyrrachium reiecti, L.—Fig., to drive back, drive away, cast off, remove, repel, reject: ad famem hunc ab studio, T.: ferrum et audaciam: retrorsum Hannibalis minas, H.— To reject contemptuously, refuse, scorn, disdain, despise: nos, T.: petentem, O.: Lydiam, H.: refutetur ac reiciatur ille clamor: quae cum reiecta relatio esset, when the appeal was overruled, L.: volgarīs taedas, O.: Reiectā praedā, H.: dona nocentium, H.— P. n. as s<*>bst.: reicienda, evils to be rejected: reiecta.—Of judges, to set aside, challenge peremptorily, reject: ex CXXV iudicibus quinque et LXX: potestas reiciendi, right of challenge.—Of persons, to refer, direct, assign: ad ipsam te epistulam: in hunc gregem Sullam, transfer (in your judgment).—In public life, to refer, turn over (for deliberation or decision): totam rem ad Pompeium, Cs.: ab tribunis ad senatum res est reiecta, L.: id cum ad senatum relatum esset, L.: ut nihil huc reicias: legati ab senatu reiecti ad populum, referred, L.—In time, to defer, postpone: a Kal. Febr. legationes in Idūs Febr. reiciebantur: repente abs te in mensem Quintilem reiecti sumus.

    sacrāmentum ī, n    [sacro].—In law, a sum deposited by a party in a civil process, as security for a future judgment, forfeit money, guaranty: de multā et sacramento comitiis ferre: ut sacramento contendas mea non esse, you may assert under forfeit, i. e. lay a wager.—A wager of law, civil process in which the loser forfeits a deposit, law-suit: re deliberatā, sacramentum nostrum iustum iudicaverunt: quibuscum iusto sacramento contendere, i. e. on equal terms.—An oath: perfidum dicere sacramentum, H.— The voluntary oath of recruits, preliminary engagement: iure iurando adacti milites... nam ad eam diem nihil praeter sacramentum fuerat, L.— The military oath of allegiance: milites sacramentum apud se dicere iubet, to take the oath of allegiance, Cs.: sacramento dicere, L.: omnes sacramento rogare, swear in, L.: eum obligare militiae sacramento.

    satis adj. (for comp. see satius), n indecl.    [2 SA-].—Only nom. and acc, enough, sufficient, satisfactory, ample, adequate: cui satis una Farris libra foret, H.: Duo talenta pro re nostrā ego esse decrevi satis, T.: si ad arcendum Italiā Poenum consul satis esset, L.: animo istuc satis est, auribus non satis: qui non sentirent, quid esset satis: avidior, quam satis est, gloriae: poenas dedit usque superque Quam satis est, H.: ut ea modo exercitui satis superque foret, S.: satis una excidia, V.: satis erat respondere ‘magnas’; ‘ingentīs,’ inquit: nunc libertatem repeti satis est, L.: Fabio satis visum, ut ovans urbem iniret, L.: vos satis habebitis animam retinere, will be content, S.: si non satis habet avaritiam explere, is not satisfied: non satis habitum est quaeri quid... verum etiam, etc., it was not thought sufficient: ut Lacedaemonii satis haberent, si salvi esse possent, were content, N.: senatus censuit satis habendum, quod praetor ius iurandum polliceretur, must be accepted as satisfactory, L.—As subst n., enough, a sufficiency: satis superque dictum est: Satis mihi id habeam supplici, T.: ea amicitia non satis habet firmitatis: satis est tibi in te praesidi: Iam satis terris nivis misit pater, H.: satis superque esse sibi suarum cuique rerum.—In law, satisfaction, security, guaranty, in phrases with do (less correctly as one word, satisdo) and accipio: quibus a me verbis satis accipiet, isdem ipse satis det, in the same form in which he takes security from me, let him give it: iudicatum solvi satis daturos esse dicebant, for the payment of the judgment: de satis dando vero te rogo... tu ut satis des, give bonds. —As adv., enough, sufficiently, adequately, amply, fully: ego istuc satis scio, T.: satis esse arbitror demonstratum: Satis superque me benignitas tua ditavit, H.: pugnatur acriter, agitur tamen satis, i. e. it goes on satisfactorily: existimasti satis cautum tibi ad defensionem fore, si, etc., that you would have secured your defence well enough: mulier satis locuples: satis superque humilis est, qui, etc., L.: Satis scite, T.: satis opportune accidisse, Cs.— Enough, just, tolerably, moderately, somewhat: Sy. (mulier) formā luculentā. Ch. sic satis, T.: satis litteratus: satis bene pascere, pretty well ; see also satisdato, satis facio. I II

    secundum praep. with acc.    [secundus].—In space, following, by, along, beside: iter secundum mare facere: castra secundum mare munire.—In time or order, immediately after, after, next to: secundum binos ludos mihi respondere: comitia: proelium, L.: quietem, after going to sleep.—In rank, next to, after: proxime et secundum deos homines hominibus maxime utiles esse possunt: secundum deos nomen Romanum venerari, L.: secundum ea multae res eum hortabantur, quā re, etc., Cs.— Agreeably to, in accordance with, according to: secundum naturam fluminis procumbere, i. e. down stream, Cs.: secundum tabulas testamenti possessionem dare: conlaudavi secundum virtutes tuas, T.: duumviros secundum legem facio, L.— According to the will of, in favor of, to the advantage of: secundum nos iudicare, give judgment in our favor: secundum causam nostram disputare: secundum eam (partem) litem iudices dare, L.

    subtīlis e, adj. with comp. and sup.    [sub+tela], fine, nice, delicate: palatum, H.—Fig., nice, precise, exact, accurate, keen, subtle: descriptio: definitio: reliquae (epistulae) subtiliores erunt, will give more details.—In taste or judgment, fine, keen, delicate: iudicium: veterum iudex, H.—Of style, plain, simple, unadorned, direct: subtilissimum dicendi genus: oratio: quis illo in docendo subtilior?: oratione.

    suffrāgium ī, n    [FRAG-], a voting-tablet, ballot, vote, voice, suffrage: suffragia in magistratu mandando ferri: ferunt suffragia: ut competitores pares suffragiis essent: suffragium inire, L.: libera, Iu.— The right of voting, right of suffrage, elective franchise: quarum (tribuum) suā lege suffragium sustulit: populi esse ius suffragium, quibus velit, impertire, L.: ut populus R. suffragio privaretur.— A decision, judgment, opinion: suffragio tuo rhetor.— Assent, approbation, applause: ventosae plebis suffragia, H.

    Syrus adj., see Syriacus.     tabella ae, f dim.    [tabula], a small board: ternis instructa lapillis, i. e. gaming-board, O.: Heu quantum fati parva tabella vehit, frail plank (i. e. bark), O.: liminis, the door-sill, Ct.— A fan: quos (ventos) faciet nostrā mota tabella manu, O. — A little picture, small painting: ea (exedria) tabellis ornare: priscis sparsa tabellis Porticus, O.— A waxed tablet for writing, writing-tablet: tabellae Imponere manūs, O.: abiegnae, O.—In the comitia, a ballot, polling-ticket, vote: cerata tabella cerā legitimā, i. e. with wax of uniform color (to protect secrecy): tabellā consulem declarare, i. e. by ballot: tabella modo detur nobis, sicut populo data est.—In a court of justice, a judge's ballot, juror's tablet, vote (inscribed with letters indicating his judgment or verdict, as C for condemno; A for absolvo; NL for non liquet): iudicialis: ternas tabellas dari ad iudicandum iis, etc., Cs.— A votive tablet, memorial tablet: votiva, H.: memores, O.— Plur, a writing, written composition, letter, epistle: tabellae laureatae, a despatch reporting a victory, L.: Cur totiens video mitti recipique tabellas? O.: tabellas proferri iussimus.— A document, contract, deed, record: Heracliensium publicae, public records: tabellae quaestionis, minutes of the examination: falsae forged wills, Iu.: tabellis obsignatis agis mecum, i. e. you hold me strictly to what I have said. I II

    tribūnal ālis, n    [tribunus], a raised platform for the seats of magistrates, judgment-seat, tribunal: praetoris: praetor tribunal suum iuxta praetoris sellam conlocavit, Cs.: quem ad se vocari et de tribunali citari iussit: sedens pro tribunali, L. —In a camp, the general's tribunal, the elevation in the camp, commander's seat: sederunt in tribunali Scipionis, L.— A memorial, monumental mound, Ta.— The occupants of a tribunal, magistrates: quem spectat omne tribunal, H.

    ut or utī adv.    [for * quoti or * cuti; 2 CA-].    I. Of place, where (poet.): Nisus Labitur, caesis ut forte iuvencis Fusus madefecerat herbas, V.: Utque aër, tellus illic, O.—    II. Of time, when, as soon as, just as: ut hinc te intro ire iussi, opportune hic fit mi obviam, T.: ut peroravit, surrexit Clodius: ut vero aquam ingressi sunt... tum, etc., L.: Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, crudeliter imperare, Cs.: atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc., as soon as ever: Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt, L.: deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc., L.: ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa, T.: ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito Pompeiani, Cs.: litteras scripsi... statim ut tuas legerem (i. e. litteras nunc scribo, ut tuas legi): neque, ut quaeque res delata ad nos, tum denique scrutari locos (debemus): traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari, L.— Since, from the time at which: ut Brundisio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae.—Of repeated action, whenever: ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur: ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt, Cs.: ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt, L.: ut enim quisque dixerat, ita postulabatur, etc.—    III. Of manner.    A. Interrog., how, in what way, in what manner: Ut vales? T.: ut sese in Samnio res habent? L.: Ut valet? ut meminit nostri? H. —Usu. in dependent questions, with subj: Narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet, T.: credo te audisse ut me circumsteterint: docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent, Cs.: veniat in mentem, ut trepidos quondam maiores vestros... defenderimus, L.: Vides ut altā stet nive candidum Soracte, H.— With indic. (old or poet.): Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: Aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (i. e. omnia laetantia), V.—After verbs of fearing, how, in what way, lest... not, that... not: rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere dicebant, Cs.: verebar ut redderentur: timeo ut sustineas: o puer, ut sis Vitalis, metuo, et maiorum ne quis amicus Frigore te feriat, H.: quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat, L.: ut ferulā caedas meritum... non vereor, H.—In exclamations: ut falsus animi est! T.: Gnaeus autem noster... ut totus iacet: Ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error! V.: ut tu Semper eris derisor! H.—    B. Relative, as: ut potero, feram, T.: Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et debeo: Labienus, ut erat ei praeceptum... abstinebat, Cs.: ut plerumque fit, L.—Introducing an example, as, for example, for instance: est quiddam, quod suā vi nos inlectos ducit, ut amicitia: ceteri morbi, ut gloriae cupiditas, etc.: qui aliis nocent, in eādem sunt iniustitiā, ut si in suam rem aliena convertant: ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat, L.: causas, ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar: si virtus digna est gloriatione, ut est (i. e. sicut est): nemo, ut opinor, in culpā est, in my judgment: qui, ut credo, duxit, etc., I believe.—With correlative ita, sic, sometimes idem, item, as, just as, in the same manner as: omnīs posthabui mihi res, ita uti par fuit, T.: ut viro forti dignum fuit, ita calumniam eius obtrivit: si ut animis sic oculis videre possemus: disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est: fecisti item ut praedones solent: haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (i. e. ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt): te semper sic colam ut quem diligentissime: eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis, N.—In comparative clauses with indefinite subjects, ut quisque with a sup. or an expression implying a superlative, usu. followed by ita with a sup, the more... the more: ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better man one is, the harder it is for him to, etc.: ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur; cf. facillime ad res iniustas impellitur ut quisque altissimo animo est: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae obiectus, L.: de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est, according to each one's station, whether free or bound, L.—Introducing a general statement for comparison or confirmation, as, considering that, in accordance with the fact that, in view of what: haud scio hercle, ut homost, an mutet animum, T.: atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.: transire pontem non potuit, ut extrema resoluta crant, etc., L.: Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi, as was natural for a Sicilian.—Introducing a limiting circumstance, as, considering, for: hic Geta ut captus est servorum, non malus, i. e. as far as this can be said of slaves, T.: civitas florens, ut est captus Germanorum, Cs.: Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus, for those times: (orationis genus) ut in oratore exile, for an orator: gens, ut in eā regione, divitiis praepollens, L.— With perinde or pro eo, as, in proportion as, according as, to the extent that, in the measure that: in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura, L.: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit.—With a relat., as it is natural for persons, like one, since, seeing that: proficiscuntur, ut quibus esset persuasum, non ab hoste consilium datum, etc., like men convinced that, etc., Cs.: inde consul, ut qui iam ad hostīs perventum cerneret, procedebat, L.—Introducing a motive or assumption, as if, on the supposition that, in the belief that: narratio est rerum gestarum aut ut gestarum expositio: (Galli) laeti, ut exploratā victoriā, ad castra pergunt, L.—With ita or sic, introducing an oath or attestation, as, as it is true that: ita me di ament ut ego Laetor, etc., T.: ita vivam ut maximos sumptūs facio.—With correlative ita or sic, introducing contrasted clauses, as... so, as on the one hand... so on the other, although... yet, while... still, both... and: ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?: consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc., L.: uti longe a luxuriā, ita famae propior, Ta.—Repeated as indefinite relative, in whatever manner, howsoever (only with indic.): Sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam, T.: sed ut ut est, indulge valetudini tuae.—Indefinite, in concessive or conditional clauses, however, in whatever manner, in whatever degree, although, granting that: quod ut ita sit—nihil enim pugno —quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?: nihil est prudentiā dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus: ut enim neminem alium rogasset, scire potuit, etc.: qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici, L.: ac iam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse, Cs.: Ut desint vires tamen est laudanda voluntas, O.

    vindiciae ārum, f    [vindex], the assertion of a right, a laying claim, legal claim, formal demand: iniustis vindiciis fundos petere: pro praede litis vindiciarum satis accipere, i. e. security for the value of the property and for all claims growing out of it.—A declaration of right, judgment, decree: ab libertate in servitutem vindicias dare, i. e. to sentence a free person to slavery, L.: virginem cedere postulantibus vindicias, to those who demanded her freedom, L.: cum vindicias amisisset ipsa libertas.

    vindicō (vend-) āvī, ātus, āre    [vindex].—In law, to assert a claim to, demand formally, ask judgment for: puellam in posterum diem, i. e. to take charge of under bonds to appear the next day, L.: ita vindicatur Virginia spondentibus propinquis, L.—To claim as one's own, make a claim upon, demand, claim, arrogate, assume, appropriate omnia iure pro suis vindicare: Homerum Chii suum vindicant: prospera omnes sibi vindicant, adversa uni imputantur, Ta.: victoriae maiore parte ad se vindicatā, L.: Galliae consensio fuit libertatis vindicandae, ut, etc., should be maintained, Cs.: antiquam faciem, reassume, O.—In the phrase, in libertatem vindicare, to claim for freedom, set free, free, emancipate: in libertatem rem populi: rem p. in veterem dignitatem ac libertatem, i. e. to restore: se et populum R. in libertatem, Cs.—To serve as champion, deliver, liberate, protect, defend, save: te ab eo: nos a verberibus: ab hac necessitate vos fortuna vindicat, L.: perpetienda illa fuerunt, ut se aliquando ac suos vindicaret, might protect: quam dura ad saxa revinctam Vindicat Alcides, sets free, O.—To act as avenger, avenge, revenge, punish, take vengeance on, recompense: quo (perfugio), nisi vos vindicatis, utentur necessario: contionibus populum ad vindicandum hortari, S.: quae vindicaris in altero, tibi ipsi fugienda sunt: improborum consensionem supplicio omni: Ti. Gracchi conatūs perditos: necem Crassi, O.: fateor in civīs persaepe esse severe vindicatum: in quos (Venetos) eo gravius Caesar vindicandum statuit, Cs.