Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

Voluntarily

  • 1 Ex proprio motu

    Latin Quotes (Latin to English) > Ex proprio motu

  • 2 volo

    1.
    vŏlo (2 d pers. sing. vis, orig. veis, Prisc. 9, 1, 6, p. 847 P.; 1 st pers. plur. volumus, but volimus, Plaut. Truc. 1, 2, 89 Speng.; 3 d pers. sing. volt, and 2 d pers. plur. voltis always in ante-class. writers;

    also volt,

    Cic. Verr. 2, 2, 17, § 42; 2, 5, 49, § 128; id. Sest. 42, 90; id. Phil. 8, 9, 26; id. Par. 5, 1, 34; id. Rep. 3, 33, 45:

    voltis,

    id. Verr. 2, 3, 53, § 122; 2, 3, 94, § 219; 2, 5, 5, § 11; 2, 3, 89, § 208; id. Clu. 30, 83; id. Rab. Perd. 12, 33; id. Sest. 30, 64; id. Par. 1, 2, 11 et saep. — Pres. subj. velim, but sometimes volim, Plaut. Merc. 1, 2, 44 Ritschl; cf. Prisc. 9, 1, 8, p. 848 P.;

    so volint,

    Plaut. Most. 1, 3, 65 Ritschl), velle, volui ( part. fut. voliturus, Serv. ad Verg. A. 5, 712; contr. forms, vin for visne, freq. in Plaut. and Ter., also Hor. S. 1, 9, 69; Pers. 6, 63:

    sis for si vis,

    Plaut. Capt. 1, 2, 70; id. Merc. 4, 4, 37; id. Pers. 3, 3, 8; Ter. Eun. 2, 3, 20; id. Heaut. 1, 2, 38; Cic. Tusc. 2, 18, 42; id. Rosc. Am. 16, 48; id. Mil. 22, 60; Liv. 34, 32, 20:

    sultis for si voltis, only ante-class.,

    Plaut. Stich. 1, 2, 8; id. As. prol. 1; id. Capt. 2, 3, 96; 3, 5, 9; 4, 4, 11), v. irreg. a. [Sanscr. var-; Gr. bol-, boulomai; cf. the strengthened root Wel- in eeldomai, elpomai; Germ. wollen; Engl. will], expressing any exercise of volition, and corresponding, in most cases, to the Germ. wollen; in Engl. mostly rendered, to wish, want, intend, purpose, propose, be willing, consent, mean, will, and, impersonally, it is my will, purpose, intention, plan, policy (syn.: cupio, opto; but volo properly implies a purpose).
    I.
    In gen.
    A.
    With object-infinitive.
    1.
    With pres. inf.
    a.
    To wish.
    (α).
    Exire ex urbe priusquam luciscat volo, Plaut. Am. 1, 3, 35:

    potare ego hodie tecum volo,

    id. Aul. 3, 6, 33:

    ego quoque volo esse liber: nequiquam volo,

    id. Trin. 2, 4, 39; so id. ib. 2, 4, 164:

    ait rem seriam agere velle mecum,

    Ter. Eun. 3, 3, 8:

    natus enim debet quicunque est velle manere In vita,

    Lucr. 5, 177:

    video te alte spectare et velle in caelum migrare,

    Cic. Tusc. 1, 34, 82:

    quid poetae? Nonne post mortem nobilitari volunt?

    id. ib. 1, 15, 34:

    si innocentes existimari volumus,

    id. Verr. 2, 2, 10, § 28:

    quoniam opinionis meae voluistis esse participes,

    id. de Or. 1, 37, 172:

    quod eas quoque nationes adire et regiones cognoscere volebat,

    Caes. B. G. 3, 7:

    si velit suos recipere, obsides sibi remittat,

    id. ib. 3, 8 fin.:

    dominari illi volunt, vos liberi esse,

    Sall. J. 31, 23:

    si haec relinquere voltis,

    id. C. 58, 15:

    priusquam liberi estis, dominari jam in adversarios vultis,

    Liv. 3, 53, 7:

    si quis vestrum suos invisere volt, commeatum do,

    id. 21, 21, 5:

    non enim vincere tantum noluit, sed vinci voluit,

    id. 2, 59, 2:

    suspitionem Caesar quibusdam reliquit, neque voluisse se diutius vivere, neque curasse,

    Suet. Caes. 85:

    Eutrapelus cuicunque nocere volebat, Vestimenta dabat pretiosa,

    Hor. Ep. 1, 18, 31.—
    (β).
    Idiomatically: quid arbitramini Rheginos merere velle ut ab iis marmorea illa Venus auferatur? what do you think the Rhegini would take for, etc., Cic. Verr. 2, 4, 60, § 135.—
    (γ).
    Transf., of things: fabula quae posci vult et spectata reponi, a comedy which wishes (i. e. is meant) to be in demand, etc., Hor. A. P. 190:

    neque enim aut hiare semper vocalibus aut destitui temporibus volunt sermo atque epistula,

    Quint. 9, 4, 20; cf. id. 8, prooem. 23.—
    b.
    Of the wishes of those that have a right to command, the gods, masters, parents, commanders, etc., I want, wish, will, am resolved, it is my will:

    in acdibus quid tibi meis erat negoti...? Volo scire,

    Plaut. Aul. 3, 2, 14; 3, 2, 17; 3, 2, 18; 3, 6, 27; id. Curc. 4, 3, 11; id. Ep. 3, 4, 74; id. Mil. 2, 3, 74; 3, 1, 17; id. Stich. 1, 2, 56; Ter. And. 1, 2, 9; 4, 2, 17:

    maxima voce clamat populus, neque se uni, nec paucis velle parere,

    Cic. Rep. 1, 35, 55:

    consuesse deos immortalis, quos pro scelere eorum ulcisci velint, etc.,

    Caes. B. G. 1, 13:

    hic experiri vim virtutemque volo,

    Liv. 23, 45, 9.—
    c.
    = in animo habere, to intend, purpose, mean, design:

    ac volui inicere tragulam in nostrum senem,

    Plaut. Ps. 1, 4, 14:

    eadem quae illis voluisti facere tu, faciunt tibi,

    id. Mil. 3, 1, 11; so id. Most. 2, 2, 5:

    puerumque clam voluit exstinguere,

    Ter. Hec. 5, 1, 23:

    necare candem voluit,

    Cic. Cael. 13, 31: quid enim ad illum qui te captare vult, utrum [p. 2005] tacentem te irretiat an loquentem? id. Ac. 2, 29, 94:

    hostis hostem occidere volui,

    Liv. 2, 12, 9; 7, 34, 11: volui interdiu eum... occidere; volui, cum ad cenam invitavi, veneno scilicet tollere;

    volui... ferro interficere (ironically),

    id. 40, 13, 2:

    tuum crimen erit, hospitem occidere voluisse,

    the intention to kill your guest-friend, Val. Max. 5, 1, 3 fin.; 6, 1, 8:

    non enim vult mori, sed invidiam filio facere,

    Quint. 9, 2, 85.—

    Pregn., opp. optare: non vult mori qui optat,

    Sen. Ep. 117, 24:

    sed eo die is, cui dare volueram (epistulam), non est profectus,

    Cic. Att. 9, 7, 1:

    cum de senectute vellem aliquid scribere,

    id. Sen. 1, 2:

    ego te volui castigare, tu mihi accussatrix ades,

    Plaut. As. 3, 1, 10:

    bonus volo jam ex hoc die esse,

    id. Pers. 4, 3, 10:

    ego jam a principio amici filiam, Ita ut aequom fuerat, volui uxorem ducere,

    Ter. Phorm. 4, 3, 46:

    at etiam eo negotio M. Catonis splendorem maculare voluerunt,

    it was their purpose, Cic. Sest. 28, 60:

    eum (tumulum) non tam capere sine certamine volebat, quam causam certaminis cum Minucio contrahere,

    his plan was, Liv. 22, 28, 4.—Of things:

    cum lex venditionibus occurrere voluit,

    when it was the purpose of the law, Dig. 46, 1, 46: sed quid ea drachuma facere vis? Ca. Restim volo Mihi emere... qui me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87: Ch. Revorsionem ad terram faciunt vesperi. Ni. Aurum hercle auferre voluere, id. Bacch. 2, 3, 63:

    si iis qui haec omnia flamma ac ferro delere voluerunt... bellum indixi, etc.,

    Cic. Prov. Cons. 10, 24:

    (plebem) per caedem senatus vacuam rem publicam tradere Hannibali velle,

    Liv. 23, 2, 7:

    rem Nolanam in jus dicionemque dare voluerat Poeno,

    id. 23, 15, 9: qui (majores nostri) tanta cura Siculos tueri ac retinere voluerunt ut, etc., whose policy it was to protect, etc., Cic. Verr. 2, 3, 6, § 14:

    ut qui a principio mitis omnibus Italicis praeter Romanos videri vellet, etc.,

    Liv. 23, 15, 4: idem istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc., Cic. Verr. 2, 3, 92, § 215.—
    d.
    = studere, conari, to try, endeavor, attempt:

    quas (i. e. magnas res) qui impedire vult, is et infirmus est mobilisque natura, et, etc.,

    Cic. Lael. 20, 75:

    nam si quando id (exordium) primum invenire volui, nullum mihi occurrit, nisi aut exile, aut, etc.,

    id. Or. 2, 77, 315:

    de Antonio dico, numquam illum... nonnullorum de ipso suspitionem infitiando tollere voluisse,

    that he never attempted to remove, id. Sest. 3, 8; id. Div. 1, 18, 35:

    audes Fatidicum fallere velle deum?

    do you dare attempt? Ov. F. 2, 262.—
    e.
    To mean, of actions and expressions:

    hic respondere voluit, non lacessere,

    the latter meant to answer, not to provoke, Ter. Phorm. prol. 19:

    non te judices urbi sed carceri reservarunt, neque to retinere in civitate, sed exilio privare voluerunt,

    Cic. Att. 1, 16, 9.—So, volo dicere, I mean (lit. I intend to say):

    quid aliud volui dicere?

    Ter. Eun. 3, 2, 51:

    volo autem dicere, illud homini longe optimum esse quod ipsum sit optandum per se,

    Cic. Tusc. 2, 20, 46.—Often with the acc. illud or id, as a correction: Tr. Specta quam arcte dormiunt. Th. Dormiunt? Tr. Illut quidem ut conivent volui dicere, I mean how they nod, Plaut. Most. 3, 2, 145: Py. Quid? bracchium? Ar. Illud dicere volui femur, id. Mil. 1, 1, 27:

    adduxi volui dicere,

    id. Ps. 2, 4, 21; id. Am. 1, 1, 233; 1, 1, 235; id. Cas. 2, 6, 14; id. Mil. 3, 2, 7; id. Ps. 3, 2, 54; id. Rud. 2, 4, 9.—
    f.
    To be going to: haec argumenta ego aedificiis dixi; nunc etiam volo docere ut homines aedium esse similes arbitremini, now I am going to show how, etc., Plaut. Most. 1, 2, 37: quando bene gessi rem, volo hic in fano supplicare, I am going to worship here, etc., id. Curc. 4, 2, 41:

    nunc quod relicuom restat volo persolvere,

    id. Cist. 1, 3, 40:

    sustine hoc, Penicule, exuvias facere quas vovi volo,

    id. Men. 1, 3, 13:

    sinite me prospectare ne uspiam insidiae sint, consilium quod habere volumus,

    id. Mil. 3, 1, 3; id. As. 2, 2, 113; id. Cas. 4, 2, 3; id. Bacch. 1, 1, 61:

    si Prometheus, cum mortalibus ignem dividere vellet, ipse a vicinis carbunculos conrogaret, ridiculus videretur,

    Auct. Her. 4, 6, 9:

    ait se velle de illis HS. LXXX. cognoscere,

    Cic. Verr. 2, 2, 23, § 56:

    hinc se recipere cum vellent, rursus illi ex loco superiore nostros premebant,

    Caes. B. C. 1, 45. —
    g.
    To be about to, on the point of: quom mittere signum Volt, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 88 Vahl.):

    quotiens ire volo foras, retines me, rogitas quo ego eam,

    Plaut. Men. 1, 2, 5:

    quae sese in ignem inicere voluit, prohibui,

    Ter. And. 1, 1, 113:

    si scires aspidem latere uspiam, et velle aliquem imprudentem super eam adsidere,

    Cic. Fin. 2, 18, 59; id. Div. 1, 52, 118:

    quod cum facere vellent, intervenit M. Manilius,

    id. Rep. 1, 12, 18:

    qui cum opem ferre vellet, nuntiatum sibi esse aliam classem ad Aegates insulas stare,

    Liv. 22, 56, 7:

    at Libys obstantes dum vult obvertere remos, In spatium resilire manus breve vidit,

    Ov. M. 3, 676; 1, 635:

    P. Claudius cum proelium navale committere vellet,

    Val. Max. 1, 4, 3.—
    h.
    Will, and in oblique discourse and questions would, the auxiliaries of the future and potential: animum advortite: Comediai nomen dari vobis volo, I will give you, etc., Plaut. Cas. prol. 30:

    sed, nisi molestum est, nomen dare vobis volo comediai,

    id. Poen. prol. 50:

    vos ite intro. Interea ego ex hac statua verberea volo erogitare... quid sit factum,

    id. Capt. 5, 1, 30:

    i tu atque arcessi illam: ego intus quod facto est opus volo adcurare,

    id. Cas. 3, 3, 35; id. Cist. 1, 1, 113; id. Most. 1, 1, 63; id. Poen. 2, 44; id. Pers. 1, 3, 85; id. Rud. 1, 2, 33: cum vero (gemitus) nihil imminuat doloris, cur frustra turpes esse volumus? why will ( would) we be disgraceful to no purpose? Cic. Tusc. 2, 24, 57:

    illa enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat,

    id. ib. 1, 47, 112:

    ergo, si vere aestimare volumus, etc.,

    Val. Max. 7, 5, 6:

    si vere aestimare Macedonas, qui tunc erant, volumus,

    Curt. 4, 16, 33:

    ejus me compotem facere potestis, si meminisse vultis, etc.,

    Liv. 7, 40, 5:

    visne igitur, dum dies ista venit... interea tu ipse congredi mecum ut, etc....?

    id. 8, 7, 7:

    volo tibi Chrysippi quoque distinctionem indicare,

    Sen. Ep. 9, 14: vis tu homines urbemque feris praeponere silvis? will you prefer, etc., Hor. S. 2, 6, 92; cf. velim and vellem, would, II. A. 2.—
    k.
    Sometimes volui = mihi placuit, I resolved, concluded (generally, in this meaning, followed by an infinitive clause, v. I. B. 4.):

    uti tamen tuo consilio volui,

    still I concluded to follow your advice, Cic. Att. 8, 3, 1.—
    1.
    To be willing, ready, to consent, like to do something: si sine bello velint rapta... tradere... se exercitum domum reducturum, if they were willing, would consent to, would deliver, etc., Plaut. Am. 1, 1, 52:

    is dare volt, is se aliquid posci,

    likes to give, id. As. 1, 3, 29:

    hoc dixit, si hoc de cella concederetur, velle Siculos senatui polliceri frumentum in cellam gratis,

    Cic. Verr. 2, 3, 87, § 200:

    ei laxiorem daturos, si venire ad causam dicendam vellet,

    Liv. 39, 17, 2; 5, 36, 4: nemo invenitur qui pecuniam suam dividere velit. Sen. Brev. Vit. 3, 1:

    plerique concessam sibi sub condicione vitam si militare adversus eum vellent, recusarunt,

    Suet. Caes. 68:

    dedere etiam se volebant, si toleranda viris imperarentur,

    Flor. 1, 33 (2, 18), 12.—So with negatives, to be not willing, not to suffer, not to like, not to allow, refuse:

    heri nemo voluit Sostratam intro admittere,

    Ter. Hec. 3, 1, 49:

    cum alter verum audire non vult,

    Cic. Lael. 26, 98: a proximis quisque minime anteiri vult, likes least to be surpassed, etc., Liv. 6, 34, 7:

    nihil ex his praeter... accipere voluit,

    refused to accept, Val. Max. 4, 3, 4.—
    m.
    To do something voluntarily or intentionally: volo facere = mea voluntate or sponte facio: si voluit accusare, pietati tribuo;

    si jussus est, necessitati,

    if he accused of his own free will, I ascribe it to his filial love, Cic. Cael. 1, 2:

    utrum statuas voluerint tibi statuere, an coacti sint,

    id. Verr. 2, 2, 65, § 157:

    de risu quinque sunt quae quaerantur... sitne oratoris risum velle permovere,

    on purpose, id. Or. 2, 58, 235:

    laedere numquam velimus,

    Quint. 6, 3, 28.—So, non velle with inf., to do something unwillingly, with reluctance:

    vivere noluit qui mori non vult,

    who dies with reluctance, Sen. Ep. 30, 10.—
    n.
    To be of opinion, think, mean, pretend (rare with inf.; usu. with acc. and inf.; v. B. 8.):

    haec tibi scripsi ut isto ipso in genere in quo aliquid posse vis, te nihil esse cognosceres,

    in which you imagine you have some influence, Cic. Fam. 7, 27, 2:

    in hoc homo luteus etiam callidus ac veterator esse vult, quod ita scribit, etc.,

    pretends, means to be, id. Verr. 2, 3, 14, § 35: sed idem Aelius Stoicus esse voluit, orator autem nec studuit um quam, nec fuit, id. Brut. 56, 206:

    Pythago. ras, qui etiam ipse augur esse vellet,

    id. Div. 1, 3, 5.—
    o.
    To like, have no objection to, approve of (cf. E. 1. sq.):

    magis eum delectat qui se ait philosophari velle sed paucis: nam omnino haud placere,

    that he liked, had no objection to philosophizing, Cic. Rep. 1, 18, 30; v. also II. A.—
    2.
    With pres. inf. understood.
    a.
    Supplied from a preceding or subsequent clause.
    (α).
    To wish, it is his will, etc. (cf. 1. a. and b. supra):

    nunc bene vivo et fortunate atque ut volo, i. e. vivere,

    as I wish, Plaut. Mil. 3, 1, 111: quod diu vivendo multa quae non volt (i. e. videre) videt, Caecil. ap. Cic. Sen. 8, 25:

    proinde licet quotvis vivendo condere saecla,

    Lucr. 3, 1090:

    nec tantum proficiebam quantum volebam,

    Cic. Att. 1, 17, 1:

    tot autem rationes attulit, ut velle (i. e. persuadere) ceteris, sibi certe persuasisse videatur,

    id. Tusc. 1, 21, 49:

    sed liceret, si velint, in Ubiorum finibus considere,

    Caes. B. G. 4, 81:

    quo praesidio senatus libere quae vellet decernere auderet,

    id. B. C. 1, 2.—Of things:

    neque chorda sonum reddit quem vult manus et mens,

    Hor. A. P. 348.—
    (β).
    To choose, be pleased (freq.):

    tum mihi faciat quod volt magnus Juppiter,

    Plaut. Aul. 4, 10, 50:

    id repetundi copia est, quando velis,

    id. Trin. 5, 2, 7:

    habuit aurum quamdiu voluit,

    Cic. Cael. 13, 31:

    rapiebat et asportabat quantum a quoque volebat Apronius,

    id. Verr. 2, 3, 12, § 29:

    provincias quas vellet, quibus vellet, venderet?

    id. Sest. 39, 84:

    quotiens ille tibi potestatem facturus sit ut eligas utrum velis,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    daret utrum vellet subclamatum est,

    Liv. 21, 18, 14:

    senatus consultum factum est ut plebes praeficeret quaestioni quem vellet,

    id. 4, 51, 2:

    saxi materiaeque caedendae unde quisque vellet jus factum,

    id. 5, 55, 3; cf. id. 2, 13, 9; 5, 46, 10; 6, 25, 5; 22, 10, 23; 23, 6, 2; 23, 15, 15; 23, 45, 10; 23, 47, 2;

    26, 21, 11: vicem suam conquestus, quod sibi soli non liceret amicis, quatenus vellet, irasci,

    Suet. Aug. 66:

    at tu quantum vis tolle,

    Hor. Ep. 1, 7, 16.—
    (γ).
    To intend, it is my purpose, etc. (v. 1. c. supra):

    sine me pervenire quo volo,

    let me come to my point, Ter. Eun. 1, 2, 44:

    scripsi igitur Aristotelio more, quemadmodum quidem volui, tres libros... de Oratore,

    as I intended, Cic. Fam. 1, 9, 23:

    ut meliore condicione quam qua ipse vult imitetur homines eos qui, etc.,

    id. Div. in Caecil. 8, 25:

    ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi fecerunt,

    Liv. 2, 45, 12. —
    (δ).
    To be willing, to consent, I will (v. 1. h. and l. supra): tu eum orato... St. Sane volo, yes, I will, Plaut. Cas. 2, 3, 57:

    jube me vinciri. Volo, dum istic itidem vinciatur,

    id. Capt. 3, 4, 75:

    patri dic velle (i. e. uxorem ducere),

    that you consent, are willing, Ter. And. 2, 3, 20 (cf.: si vis, II. A. 2, and sis, supra init.).—
    (ε).
    To do something voluntarily (v. 1. m. supra):

    tu selige tantum, Me quoque velle velis, anne coactus amem,

    Ov. Am. 3, 11, 50.—
    b.
    With ellipsis of inf.
    (α).
    Volo, with a designation of place, = ire volo:

    nos in Formiano morabamur, quo citius audiremus: deinde Arpinum volebamus,

    I intended to go to Arpinum, Cic. Att. 9, 1, 3:

    volo mensi Quinctili in Graeciam,

    id. ib. 14, 7, 2:

    hactenus Vitellius voluerat (i. e. procedere),

    Tac. A. 12, 42 fin.
    (β).
    With other omissions, supplied from context: volo Dolabellae valde desideranti, non reperio quid (i. e. to dedicate some writing to him), Cic. Att. 13, 13, 2.—
    (γ).
    In mal. part., Plaut. Aul. 2, 4, 7; Ov. Am. 2, 4, 16; 2. 19, 2; Prop. 1, 13, 36.—
    3.
    With perfect infinitive active (rare).
    a.
    In negative imperative sentences dependent on ne velis, ne velit (in oblique discourse also ne vellet), where ne velis has the force of noli. The perfect infinitive emphatically represents the action as completed (ante-class. and poet.).
    (α).
    In ancient ordinances of the Senate and of the higher officers (not in laws proper): NEIQVIS EORVM BACANAL HABVISE VELET... BACAS VIR NEQVIS ADIESE VELET CEIVIS ROMANVS... NEVE PECVNIAM QVISQVAM EORVM COMOINEM HABVISE VELET... NEVE... QVIQVAM FECISE VELET. NEVE INTER SED CONIOVRASE, NEVE COMVOVISE NEVE CONSPONDISE, etc., S. C. de Bacch. 4-13 ap. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 172.—So, in quoting such ordinances: per totam Italiam edicta mitti ne quis qui Bacchis initiatus esset, coisse aut convenisse causa sacrorum velit. [p. 2006] neu quid talis rei divinae fecisse, Liv. 39, 14, 8:

    edixerunt ne quis quid fugae causa vendidisse neve emisse vellet,

    id. 39, 17, 3. —
    (β).
    In imitation of official edicts: (vilicus) ne quid emisse velit insciente domino, neu quid domino celasse velit, the overseer must not buy any thing, etc., Cato, R. R. 5, 4:

    interdico, ne extulisse extra aedis puerum usquam velis,

    Ter. Hec. 4, 1, 48:

    oscula praecipue nulla dedisse velis (= noli dare),

    Ov. Am. 1, 4, 38:

    ne quis humasse velit Ajacem, Atride, vetas? Cur?

    Hor. S. 2, 3, 187.—
    b.
    In affirmative sentences, implying command (in any mood or tense; mostly poet.): neminem nota strenui aut ignavi militis notasse volui, I have decided to mark no one, etc., Liv. 24, 16, 11: quia pepercisse vobis volunt, committere vos cur pereatis non patiuntur, because they have decided to spare you, etc., id. 32, 21, 33:

    sunt delicta tamen quibus ignovisse velimus (= volumus),

    which should be pardoned, Hor. A. P. 347.—
    c.
    To represent the will as referring to a completed action.
    (α).
    In optative sentences with vellem or velim, v. II. B. 5. b. a, and II. C. 1. b.—
    (β).
    In other sentences ( poet. and post-class.): ex omnibus praediis ex quibus non hac mente recedimus ut omisisse possessionem velimus, with the will to abandon (omittere would denote the purpose to give up at some future time), Dig. 43, 16, 1, § 25; so,

    an erit qui velle recuset Os populi meruisse?

    Pers. 1, 41:

    qui me volet incurvasse querela,

    id. 1, 91.
    B.
    With acc. and inf.
    1.
    To wish (v. A. 1. a.).
    a.
    With a different subject: hoc volo scire te: Perditus sum miser, I wish you to know, etc., Plaut. Curc. 1, 2, 46:

    deos volo consilia vostra vobis recte vortere,

    id. Trin. 5, 2, 31:

    emere oportet quem tibi oboedire velis,

    id. Pers. 2, 4, 2:

    scin' quid nunc te facere volo?

    Ter. Heaut. 3, 1, 85:

    si perpetuam vis esse adfinitatem hanc,

    id. Hec. 2, 2, 10:

    consul ille egit eas res quarum me participem esse voluit,

    Cic. Prov. Cons. 17, 41:

    vim volumus exstingui: jus valeat necesse est,

    id. Sest. 42, 92:

    nec mihi hunc errorem extorqueri volo,

    id. Sen. 23, 85:

    hoc te scire volui,

    id. Att. 7, 18, 4:

    harum causarum fuit justissima quod Germanos suis quoque rebus timere voluit,

    Caes. B. G. 4, 16:

    ut equites qui salvam esse rempublicam vellent ex equis desilirent,

    Liv. 4, 38, 2:

    si me vivere vis recteque videre valentem,

    Hor. Ep. 1, 7, 3:

    si vis me flere, dolendum est Primum ipsi tibi,

    id. A. P. 102.—With pass. inf. impers.:

    regnari tamen omnes volebant,

    that there should be a king, Liv. 1, 17, 3:

    mihi volo ignosci,

    I wish to be pardoned, Cic. Or. 1, 28, 130:

    volt sibi quisque credi,

    Liv. 22, 22, 14. —
    b.
    With the same subject.
    (α).
    With inf. act.:

    quae mihi est spes qua me vivere velim,

    what hope have I, that I should wish to live? Plaut. Rud. 1, 3, 33:

    volo me placere Philolachi,

    id. Most. 1, 3, 11; cf. id. Trin. 2, 2, 47; id. Rud. 2, 6, 1:

    judicem esse me, non doctorem volo,

    Cic. Or. 33, 117:

    vult, credo, se esse carum suis,

    id. Sen. 20, 73; so id. Off. 1, 31, 113; id. de Or. 1, 24, 112; 2, 23, 95. —
    (β).
    With inf. pass.:

    quod certiorem te vis fieri quo quisque in me animo sit,

    Cic. Att. 11, 13, 1; cf. id. Fam. 1, 9, 18:

    qui se ex his minus timidos existimari volebant,

    Caes. B. G. 1, 39; cf. id. B. C. 2, 29:

    religionis se causa... Bacchis initiari velle,

    Liv. 39, 10, 2:

    Agrippae se nepotem neque credi neque dici volebat,

    Suet. Calig. 22 fin.
    2.
    Of the will of superiors, gods, etc. (cf. A. 1. b. supra), I want, it is my will:

    me absente neminem volo intromitti,

    Plaut. Aul. 1, 3, 21:

    viros nostros quibus tu voluisti esse nos matres familias,

    id. Stich. 1, 2, 41; id. Most. 1, 4, 2; id. Rud. 4, 5, 9; id. Trin. 1, 2, 1:

    pater illum alterum (filium) secum omni tempore volebat esse,

    Cic. Rosc. Am. 15, 42:

    (deus) quinque reliquis motibus orbem esse voluit expertem,

    id. Univ. 10; cf. id. Sest. 69, 147; id. Verr. 2, 4, 25, § 57; 1, 5, 14:

    causa mittendi fuit quod iter per Alpes... patefieri volebat,

    Caes. B. G. 3, 1; cf. id. ib. 5, 9; id. B. C. 1, 4:

    quippe (senatus) foedum hominem a republica procul esse volebat,

    Sall. C. 19, 2:

    nec (di) patefieri (crimina) ut impunita essent, sed ut vindicarentur voluerunt,

    Liv. 39, 16, 11; cf. id. 1, 56, 3; 2, 28, 5; 25, 32, 6:

    senatus... Romano sanguini pudicitiam tutam esse voluit,

    Val. Max. 6, 1, 9; cf. id. 6, 9, 2.—So in the historians: quid fieri vellet (velit), after a verbum imperandi or declarandi, he gave his orders, explained his will:

    quid fieri velit praecipit,

    Caes. B. G. 5, 56:

    ibi quid fieri vellet imperabat,

    id. ib. 7, 16:

    quid fieri vellet ostendit,

    id. ib. 7, 27:

    quae fieri vellet edocuit,

    id. B. C. 3, 108; cf. id. B. G. 7, 45; id. B. C. 3, 78; 3, 89:

    quid fieri vellet edixit,

    Curt. 8, 10, 30; 4, 13, 24; Val. Max. 7, 4, 2.— Frequently majores voluerunt, it was the will of our ancestors, referring to ancient customs and institutions:

    sacra Cereris summa majores nostri religione confici caerimoniaque voluerunt,

    Cic. Balb. 24, 55: majores vestri ne vos quidem temere coire voluerunt, cf. id. ib. 17, 39; 23, 54; id. Agr. 2, 11, 26; id. Fl. 7, 15; id. Imp. Pomp. 13, 39; id. Div. 1, 45, 103; id. Font. 24, 30 (10, 20); id. Rosc. Am. 25, 70.—Of testamentary dispositions: cum Titius, heres meus, mortuus erit, volo hereditatem meam ad P. Mevium pertinere, Gai Inst. 2, 277. Except in the institution of the first heir: at illa (institutio) non est comprobata: Titum heredem esse volo, Gai Inst. 2, 117. —
    3.
    Of the intention of a writer, etc., to want, to mean, intend:

    Asinariam volt esse (nomen fabulae) si per vos licet,

    Plaut. As. prol. 12:

    Plautus hanc mihi gnatam esse voluit Inopiam,

    has wanted Poverty to be my daughter, made her my daughter, id. Trin. prol. 9:

    primumdum huic esse nomen Diphilus Cyrenas voluit,

    id. Rud. prol. 33:

    quae ipsi qui scripserunt voluerunt vulgo intellegi,

    meant to be understood by all, Cic. Or. 2, 14, 60:

    si non hoc intellegi volumus,

    id. Fat. 18, 41:

    quale intellegi vult Cicero cum dicit orationem suam coepisse canescere,

    Quint. 11, 1, 31; so id. 9, 4, 82; 9, 3, 9:

    quamquam illi (Prometheo) quoque ferreum anulum dedit antiquitas vinculumque id, non gestamen, intellegi voluit,

    Plin. 33, 1, 4, § 8.—
    4.
    To resolve:

    Siculi... me defensorem calamitatum suarum... esse voluerunt,

    Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

    si a me causam hanc vos (judices) agi volueritis,

    if you resolve, id. ib. 8, 25:

    senatus te voluit mihi nummos, me tibi frumentum dare,

    id. Verr. 2, 3, 85, § 196:

    qua (statua) abjecta, basim tamen in foro manere voluerunt,

    id. ib. 2, 2, 66, §

    160: liberam debere esse Galliam quam (senatus) suis legibus uti voluisset,

    Caes. B. G. 1, 45:

    tu Macedonas tibi voluisti genua ponere, venerarique te ut deum,

    Curt. 8 (7), 13.— Hence,
    5.
    To order, command: erus meus tibi me salutem multam voluit dicere, has ordered me, etc., Plaut. Ps. 4, 2, 25:

    montem quem a Labieno occupari voluerit,

    which he had ordered to be occupied, Caes. B. G. 1, 22:

    ibi futuros esse Helvetios ubi eos Caesar... esse voluisset,

    id. ib. 1, 13 (for velitis jubeatis with inf.-clause, v. II. B. 5. d.).—
    6.
    To consent, allow (cf. A. 1. I.):

    obtinuere ut (tribuni) tribuniciae potestatis vires salubres vellent reipublicae esse,

    they prevailed upon them to permit the tribunitian power to be wholesome to the republic, Liv. 2, 44, 5:

    Hiero tutores... puero reliquit quos precatus est moriens ut juvenum suis potissimum vestigiis insistere vellent,

    id. 24, 4, 5:

    petere ut eum... publicae etiam curae ac velut tutelae vellent esse (i. e. senatus),

    id. 42, 19, 5:

    orare tribunos ut uno animo cum consulibus bellum ab urbe ac moenibus propulsari vellent,

    id. 3, 69, 5:

    quam superesse causam Romanis cur non... incolumis Syracusas esse velint?

    id. 25, 28, 8:

    si alter ex heredibus voluerit rem a legatario possideri, alter non, ei qui noluit interdictum competet,

    Dig. 43, 3, 1, § 15.—So negatively = not to let, not to suffer:

    cum P. Attio agebant ne sua pertinacia omnium fortunas perturbari vellet,

    Caes. B. C. 2, 36.—
    7.
    To be of opinion that something should be, to require, demand:

    voluisti enim in suo genere unumquemque... esse Roscium,

    Cic. Or. 1, 61, 258: eos exercitus quos contra se multos jam annos aluerint velle dimitti, he demanded the disbanding of, etc., Caes. B. C. 1, 85:

    (Cicero) vult esse auctoritatem in verbis,

    Quint. 8, 3, 43:

    vult esse Celsus aliquam et superiorem compositionem,

    id. 9, 4, 137:

    si tantum irasci vis sapientem quantum scelerum indignitas exigit,

    Sen. Ira, 2, 9, 4. —
    8.
    To be of opinion that something is or was, = censere, dicere, but implying that the opinion is erroneous or doubtful, usu. in the third pers., sometimes in the second.
    (α).
    To imagine, consider:

    est genus hominum qui esse se primos omnium rerum volunt, Nec sunt,

    Ter. Eun. 2, 2, 17:

    semper auget adsentator id quod is cujus ad voluntatem dicitur vult esse magnum,

    Cic. Lael. 26, 98:

    si quis patricius, si quis—quod illi volunt invidiosius esse—Claudius diceret,

    Liv. 6, 40, 13.—
    (β).
    To be of opinion, to hold:

    vultis, opinor, nihil esse... in natura praeter ignem,

    Cic. N. D. 3, 14, 36:

    volunt illi omnes... eadem condicione nasci,

    id. Div. 2, 44, 93:

    vultis evenire omnia fato,

    id. ib. 2, 9, 24:

    alteri censent, etc., alteri volunt a rebus fatum omne relegari,

    id. Fat. 19, 45:

    vultis a dis immortalibus hominibus dispertiri somnia,

    id. N. D. 3, 39, 93; id. Tusc. 1, 10, 20; id. Fin. 3, 11, 36; id. Rep. 2, 26, 48:

    volunt quidam... iram in pectore moveri effervescente circa cor sanguine,

    Sen. Ira, 2, 19, 3.—
    (γ).
    To say, assert:

    si tam familiaris erat Clodiae quam tu esse vis,

    as you say he is, Cic. Cael. 21, 53:

    sit sane tanta quanta tu illam esse vis,

    id. Or. 1, 55, 23:

    ad pastum et ad procreandi voluptatem hoc divinum animal procreatum esse voluerunt: quo nihil mihi videtur esse absurdius,

    id. Fin. 2, 13, 40; 2, 17, 55; 2, 42, 131; 2, 46, 142; id. Fat. 18, 41.—With perf. inf.:

    Rhodi ego non fui: me vult fuisse,

    Cic. Planc. 34, 84.—
    (δ).
    To pretend, with perf. inf., both subjects denoting the same person:

    unde homines dum se falso terrore coacti Effugisse volunt, etc.,

    Lucr. 3, 69 (cf. A. 1. n. supra).—
    (ε).
    To mean, with perf. inf.:

    utrum scientem vultis contra foedera fecisse, an inscientem?

    Cic. Balb. 5, 13.— With pres. inf.:

    quam primum istud, quod esse vis?

    what do you mean by as soon as possible? Sen. Ep. 117, 24.—
    (ζ).
    Rarely in the first pers., implying that the opinion is open to discussion:

    ut et mihi, quae ego vellem non esse oratoris, concederes,

    what according to my opinion is not the orator's province, Cic. Or. 1, 17, 74.—
    9.
    In partic.
    a.
    With things as subjects.
    (α).
    Things personified:

    ne res publica quidem haec pro se suscipi volet,

    would have such things done for it, Cic. Off. 1, 45, 159:

    cui tacere grave sit, quod homini facillimum voluerit esse natura,

    which nature willed should be easiest for man, Curt. 4, 6, 6: fortuna Q. Metellum... nasci in urbe terrarum principe voluit, fate ordained that, etc., Val. Max. 7, 1, 1: nihil rerum ipsa natura voluit magnum effici cito, it is the law of nature that, etc., Quint. 10, 3, 4:

    quid non ingenio voluit natura licere?

    what license did nature refuse to genius? Mart. 8, 68, 9:

    me sine, quem semper voluit fortuna jacere,

    Prop. 1, 6, 25:

    hanc me militiam fata subire volunt,

    id. 1, 6, 30.—
    (β).
    Of laws, to provide:

    duodecim tabulae nocturnum furem... interfici impune voluerunt,

    Cic. Mil. 3, 9:

    lex duodecim tabularum tignum aedibus junctum... solvi prohibuit, pretiumque ejus dari voluit,

    Dig. 46, 3, 98, § 8 fin. (cf. Cic. Div. in Caecil. 6, 21, b. a, infra).—
    b.
    With perf. pass. inf., to represent a state or result wished for.
    (α).
    The inf. being in full, with esse expressed: si umquam quemquam di immortales voluere esse auxilio adjutum, tum me et Calidorum servatum volunt, if it ever was the will of the gods that any one should be assisted, etc., Plaut. Ps. 4, 1, 1: Corinthum patres vestri, totius Graeciae lumen, exstinctum esse voluerunt, it was their will that Corinth should be ( and remain) destroyed, Cic. Imp. Pomp. 5, 11:

    nostri... leges et jura tecta esse voluerunt,

    id. Or. 1, 59, 253:

    propter eam partem epistulae tuae per quam te et mores tuos purgatos et probatos esse voluisti,

    id. Att. 1, 17, 7; id. Fin. 4, 27, 76; id. de Or. 1, 51, 221:

    daturum se operam ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

    Liv. 21, 45, 6: for velle redundant in this construction, v. II. A. 2. 3. infra.—With pass. inf. impers.:

    sociis maxime lex consultum esse vult,

    Cic. Div. in Caecil. 6, 21.—
    (β).
    With ellips. of esse (cf. Quint. 9, 3, 9): perdis me tuis dictis. Cu. Imo, servo et servatum volo, and mean that you should remain saved, Plaut. Curc. 2, 3, 56:

    aunt qui volum te conventam,

    who want to see you, id. Cist. 4, 2, 39:

    eidem homini, si quid recte cura tum velis, mandes,

    if you want to have anything done well, id. As. 1, 1, 106:

    sed etiam est paucis vos quod monitos voluerim,

    id. Capt. prol. 53: id nunc res indicium haeo [p. 2007] facit, quo pacto factum volueris, this shows now why you wished this to be done, Ter. Hec. 4, 1, 31 (cf. Plaut. Stich. 4, 2, 33; id. Aul. 3, 5, 30, II. B. 1, b, and II. B. 3. b. infra): domestica cura te levatum volo, I wish to see you relieved, etc., Cic. Q. Fr. 3, 9, 3:

    nulla sedes quo concurrant qui rem publicam defensam velint,

    id. Att. 8, 3, 4:

    rex celatum voluerat (i. e. donum),

    id. Verr. 2, 4, 28, § 64:

    Hannibal non Capuam neglectam, neque desertos volebat socios,

    Liv. 25, 20, 5; 2, 15, 2; 2, 44, 3; 3, 21, 4; 22, 7, 4;

    26, 31, 6: contemptum hominis quem destructum volebat,

    Quint. 8, 3, 21:

    si te non emptam vellet, emendus erat,

    Ov. Am. 1, 8, 34 (so with velle redundant, v. II. A. 1. d., and II. A. 3. infra).—Both subjects denoting the same person:

    velle Pompeium se Caesari purgatum,

    Caes. B. C. 1, 8.— Esp., with pass. inf. impers.: alicui consultum velle, to take care for or advocate somebody's interests:

    liberis consultum volumus propter ipsos,

    Cic. Fin. 3, 17, 57:

    obliviscere illum aliquando adversario tuo voluisse consultum,

    id. Att. 16, 16 C, 10:

    quibus tribuni plebis nunc consultum repente volunt,

    Liv. 5, 5, 3; so id. 25, 25, 17:

    quamquam senatus subventum voluit heredibus,

    Dig. 36, 1, 1, § 4; so with dep. part., used passively:

    volo amori ejus obsecutum,

    Plaut. As. 1, 1, 63.—
    c.
    With predic. adj., without copula.
    (α).
    The subjects being different (mostly aliquem salvum velle):

    si me vivum vis, pater, Ignosce,

    if you wish me to live, Ter. Heaut. 5, 5, 7:

    ille, si me alienus adfinem volet, Tacebit,

    id. Phorm. 4, 1, 16:

    ut tu illam salvam magis velis quam ego,

    id. Hec. 2, 2, 17; 3, 5, 14:

    quoniam ex tota provincia soli sunt qui te salvum velint,

    Cic. Verr. 2, 4, 67, § 150:

    irent secum extemplo qui rempublicam salvam vellent,

    Liv. 22, 53, 7.—
    (β).
    Both subjects denoting the same person (virtually = object infinitive):

    in occulto jacebis quom te maxime clarum voles (= clarus esse voles),

    when you will most wish to be famous, Plaut. Trin. 3, 2, 38:

    volo me patris mei similem,

    I wish to be like my father, id. As. 1, 1, 54: ut iste qui se vult dicacem et mehercule est, Appius, who means to be witty, etc., Cic. Or. 2, 60, 246:

    qui vero se populares volunt,

    who mean to be popular, id. Off. 2, 22, 78:

    ut integrum se salvumque velit,

    id. Fin. 2, 11, 33:

    ut (omne animal) se et salvum in suo genere incolumeque vellet,

    id. ib. 4, 8, 19. —
    d.
    With an inf.-clause understood.
    (α).
    Velle, to wish: utinam hinc abierit in malam crucem! Ad. Ita nos velle aequom est (ita = eum abire, etc.), Plaut. Poen. 4, 1, 5:

    stulta es, soror, magis quam volo (i.e. te esse),

    id. Pers. 4, 4, 78; id. Trin. 1, 2, 8; 2, 4, 175; id. Stich. 1, 1, 13; id. Ps. 1, 5, 55:

    senatum non quod sentiret, sed quod ego vellem decernere,

    Cic. Mil. 5, 12:

    neque enim facile est ut irascatur cui tu velis judex (= cui tu eum irasci velis),

    id. Or. 2, 45, 190; cf. id. Sest. 38, 82.—
    (β).
    Referring to the will of superiors, etc.:

    deos credo voluisse, nam ni vellent, non fieret,

    Plaut. Aul. 4, 10, 46: jamne abeo? St. Volo (sc. te abire), so I will, id. Cas. 2, 8, 57; cf. id. Mil. 4, 6, 12; id. Merc. 2, 3, 33.—
    (γ).
    To mean, intend (v. B. 3.):

    acutum etiam illud est cum ex alterius oratione aliud atque ille vult (sc. te excipere),

    Cic. Or. 2, 67, 273.—
    (δ).
    To require, demand (v B. 7.):

    veremur quidem vos, Romani, et, si ita vultis, etiam timemus,

    Liv. 39, 37, 17;

    and of things as subjects: cadentque vocabula, si volet usus (i. e. ea cadere),

    Hor. A. P. 71.—
    (ε).
    To be of opinion, will have (v. B. 8.):

    ergo ego, inimicus, si ita vultis, homini, amicus esse rei publicae debeo,

    Cic. Prov. Cons. 8, 19:

    nam illi regi tolerabili, aut, si voltis, etiam amabili, Cyro,

    id. Rep. 1, 28, 44; id. Fin. 2, 27, 89; 3, 4, 12; id. Cael. 21, 53; Liv. 21, 10, 7; Quint. 2, 17, 41.—
    (ζ).
    With ellips. of predic. inf. (v. A. 2. b.): cras de reliquiis nos volo (i. e. cenare), it is my intention that we dine, etc., Plaut. Stich. 3, 2, 40:

    volo Varronem (i. e. hos libros habere),

    Cic. Att. 13, 25, 3.
    C.
    With ut, ne, or ut ne.
    1.
    With ut.
    a.
    To wish:

    volo ut quod jubebo facias,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 65:

    quia enim id maxime volo ut illi istac confugiant,

    id. Most. 5, 1, 49:

    ut mihi aedes aliquas conducat volo,

    id. Merc. 3, 2, 17: hoc prius volo meam rem agere. Th. Quid id est? Ph. Ut mihi hanc despondeas, id. Curc. 5, 2, 71: quid vis, nisi ut maneat Phanium? Ter. Phorm. 2, 2, 8:

    velim ut tibi amicus sit,

    Cic. Att. 10, 16, 1:

    quare id quoque velim... ut sit qui utamur,

    id. ib. 11, 11, 2:

    maxime vellem, judices, ut P. Sulla... modestiae fructum aliquem percipere potuisset,

    id. Sull. 1, 1:

    equidem vellem uti pedes haberent (res tuae),

    id. Fam. 7, 33, 2:

    his ut sit digna puella volo,

    Mart. 11, 27, 14.—Both subjects denoting the same person: volueram, inquit, ut quam plurimum tecum essem, Brut. ap. Cic. Att. 13, 38, 1.—
    b.
    It is the will of, to want, ordain (v. B. 2.):

    at ego deos credo voluisse ut apud te me in nervo enicem,

    Plaut. Aul. 4, 10, 17: numquid me vis? Le. Ut valeas, id. Cist. 1, 1, 120: numquid vis? Ps. Dormitum ut abeas, id. Ps. 2, 2, 70:

    volo ut mihi respondeas,

    Cic. Vatin. 6, 14; 7, 17; 7, 18; 9, 21;

    12, 29: nuntia Romanis, caelestes ita velle ut mea Roma caput orbis terrarum sit,

    Liv. 1, 16, 7.—
    c.
    To intend, it is the purpose, aim, etc., the two subjects being the same:

    id quaerunt, volunt haec ut infecta faciant,

    Plaut. Cas. 4, 4, 9.—
    d.
    With other verbs:

    quod peto et volo parentes meos ut commonstres mihi,

    Ter. Heaut. 5, 4, 4:

    quasi vero aut populus Romanus hoc voluerit, aut senatus tibi hoc mandaverit ut... privares,

    Cic. Verr. 2, 3, 19, § 48;

    with opto,

    id. Imp. Pomp. 16, 48;

    with laboro,

    Liv. 42, 14, 3;

    with aequum censere,

    id. 39, 19, 7.—
    2.
    With ne:

    at ne videas velim,

    Plaut. Rud. 4, 4, 23:

    quid nunc vis? ut opperiare hos sex dies saltem modo, ne illam vendas, neu me perdas, etc.,

    id. Ps. 1, 3, 102:

    credibile est hoc voluisse legumlatorem, ne auxilia liberorum innocentibus deessent,

    intended, Quint. 7, 1, 56.—
    3.
    With ut ne: quid nunc tibi vis? Mi. Ut quae te cupit, eam ne spernas, Plaut. Mil. 4, 2, 60.
    D.
    With subjunct. of dependent verb (mostly ante-class.; class. and freq. with velim and vellem; but in Cic. mostly epistolary and colloquial).
    1.
    To wish:

    ergo animum advortas volo,

    Plaut. Capt. 2, 3, 23; 2, 3, 28; 2, 3, 70:

    volo amet me patrem,

    id. As. 1, 1, 63 dub.:

    hoc volo agatis,

    id. Cist. 1, 1, 83:

    ducas volo hodie uxorem,

    Ter. And. 2, 3, 14:

    quid vis faciam?

    Plaut. Merc. 1, 2, 49; Ter. Eun. 5, 8, 24; Plaut. Mil. 2, 3, 64; 2, 3, 65; 2, 6, 65; 3, 3, 3; id. Ps. 4, 1, 17; 4, 7, 19; id. Cas. 2, 3, 56; id. Capt. 1, 2, 12; id. Poen. 3, 2, 16; id. Pers. 2, 4, 23; id. Rud. 5, 2, 45; 5, 3, 58; id. Stich. 5, 2, 21; Ter. Heaut. 4, 6, 14:

    volo etiam exquiras quam diligentissime poteris quid Lentulus agat?

    Cic. Att. 8, 12, 6:

    Othonem vincas volo,

    id. ib. 13, 29, 2:

    eas litteras volo habeas,

    id. ib. 13, 32, 3:

    visne igitur videamus quidnam sit, etc.,

    id. Rep. 1, 10, 15: visne igitur descendatur ad Lirim? id. Fragm. ap. Macr. S. 6, 4:

    volo, inquis, sciat,

    Sen. Ben. 2, 10, 2.—
    2.
    To be of opinion that something should be, demand, require (v. B. 7.): volo enim se efferat in adulescentia fecunditas, I like to see, etc., Cic. Or. 2, 21, 88:

    volo hoc oratori contingat ut, etc.,

    id. Brut. 84, 290.—
    3.
    With subj.-clause understood:

    abi atque obsona, propera! sed lepide volo (i. e. obsones),

    Plaut. Cas. 2, 8, 55.
    E.
    With object nouns, etc.
    1.
    With acc. of a thing.
    a.
    With a noun, to want, wish for, like to have:

    voltisne olivas, aut pulmentum, aut capparim?

    Plaut. Curc. 1, 1, 90:

    animo male est: aquam velim,

    id. Am. 5, 1, 6:

    quia videt me suam amicitiam velle,

    id. Aul. 2, 3, 68; so,

    gratiam tuam,

    id. Curc. 2, 3, 52; 2, 3, 56:

    aquam,

    id. ib. 2, 3, 34:

    discidium,

    Ter. And. 4, 2, 14: nullam ego rem umquam in vita mea Volui quin tu in ea re mihi advorsatrix fueris, I never had any wish in my life, etc., id. Heaut. 5, 3, 5: (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain, i. e. as a province, Cic. Att. 12, 7, 1:

    mihi frumento non opus est: nummos volo,

    I want the money, id. Verr. 2, 3, 85, § 196:

    non poterat scilicet negare se velle pacem,

    id. Att. 15, 1 a, 3; cf. id. ib. 13, 32, 2 (v. II. C. 4. infra):

    si amplius obsidum (= plures obsides) vellet, dare pollicentur,

    Caes. B. G. 6, 9 fin.:

    pacem etiam qui vincere possunt, volunt,

    Liv. 7, 40, 18:

    ferunt (eum)... honestum finem voluisse,

    Tac. A. 6, 26:

    cum Scipio veram vellet et sine exceptione victoriam,

    Flor. 1, 33 (2, 18), 12:

    mensae munera si voles secundae, Marcentes tibi porrigentur uvae,

    Mart. 5, 78, 11.—
    b.
    Neutr. adjj., denoting things, substantively used: utrum vis opta, dum licet. La. Neutrum volo, Plaut. Ps. 3, 6, 16:

    quorum isti neutrum volunt,

    acknowledge neither, Cic. Fat. 12, 28:

    voluimus quaedam, contendimus... Obtenta non sunt,

    we aspired to certain things, id. Balb. 27, 61:

    restat ut omnes unum velint,

    hold one opinion, id. Marcell. 10, 32:

    si plura velim,

    if I wished for more, Hor. C. 3, 16, 38:

    per quod probemus aliud legislatorem voluisse,

    that the law-giver intended something different, Quint. 7, 6, 8:

    ut putent, aliud quosdam dicere, aliud velle,

    that they say one thing and mean another, id. 9, 2, 85:

    utrum is qui scripsit... voluerit,

    which of the two was meant by the author, id. 7, 9, 15:

    ut nemo contra id quod vult dicit, ita potest melius aliquid velle quam dicit,

    mean better than he speaks, id. 9, 2, 89:

    quis enim pudor omnia velle?

    to desire every thing, Mart. 12, 94, 11.—
    c.
    With neutr. demonstr. expressed or understood, to want, intend, aim at, like, will:

    immo faenus: id primum volo,

    Plaut. Most. 3, 1, 64:

    proximum quod sit bono... id volo,

    id. Capt. 2, 2, 22:

    nisi ea quae tu vis volo,

    unless my purpose is the same as yours, id. Ep. 2, 2, 82:

    siquidem id sapere'st, velle te id quod non potest contingere,

    Ter. Heaut. 2, 3, 83:

    hoc (i. e. otium cum dignitate) qui volunt omnes optimates putantur,

    who aim at this, Cic. Sest. 45, 98:

    privatum oportet in re publica ea velle quae tranquilla et honesta sint,

    id. Off. 1, 34, 124:

    quid est sapientia? Semper idem velle atque idem nolle,

    Sen. Ep. 20, 5:

    pudebit eadem velle quae volueras puer,

    id. ib. 27, 2:

    nec volo quod cruciat, nec volo quod satiat,

    Mart. 1, 57, 4.—With demonstr. in place of inf.-clause:

    hoc Ithacus velit, et magno mercentur Atridae (sc. poenas in me sumi),

    Verg. A. 2, 104:

    hoc velit Eurystheus, velit hoc germana Tonantis (sc. verum esse, Herculem, etc.),

    Ov. H. 9, 7; Hor. S. 2, 3, 88.—
    d.
    With neutr. of interrog. pron.: quid nunc vis? Am. Sceleste, at etiam quid velim, id tu me rogas? what do you want now? Plaut. Am. 4, 2, 5:

    eloquere quid velis,

    id. Cas. 2, 4, 2: heus tu! Si. Quid vis? id. Ps. 4, 7, 21; so Ter. Eun. 2, 1, 11; cf. Hor. S. 2, 3, 152:

    sed plane quid velit nescio,

    what his intentions are, Cic. Att. 15, 1 a, 5; id. de Or. 2, 20, 84:

    mittunt etiam ad dominos qui quaerant quid velint,

    to ask for their orders, id. Tusc. 2, 17, 41:

    quid? Si haec... ipsius amici judicarunt? Quid amplius vultis?

    what more do you require, will you have? id. Verr. 2, 3, 65, § 152:

    quid amplius vis?

    Hor. Epod. 17, 30:

    spectatur quid voluerit scriptor,

    we find out the author's intention, Quint. 7, 10, 1.—Sometimes quid vult = quid sibi vult (v. 4. b.), to mean, signify:

    capram illam suspicor jam invenisse... quid voluerit,

    what it signified, Plaut. Merc. 2, 1, 30:

    sed tamen intellego quid velit,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    quid autem volunt ea di immortales significantes quae sine interpretibus non possimus intellegere? etc.,

    id. Div. 2, 25, 54.—Of things as subjects:

    hunc ensem mittit tibi... Et jubet ex merito scire quid iste velit,

    Ov. H. 11, 96.—
    e.
    With rel. pron.:

    quod volui, ut volui, impetravi... a Philocomasio,

    Plaut. Mil. 4, 5, 1:

    ut quod frons velit oculi sciant,

    that the eyes know what the forehead wants, id. Aul. 4, 1, 13:

    illi quae volo concedere,

    to yield to him my wishes, id. Cas. 2, 3, 49:

    si illud quod volumus dicitur,

    what we like, id. Truc. 1, 2, 95:

    multa eveniunt homini quae volt, quae nevolt,

    id. Trin. 2, 2, 84; id. Ep. 2, 2, 4:

    quamquam (litterae tuae) semper aliquid adferunt quod velim,

    Cic. Att. 11, 11, 1:

    quae vellem quaeque sentirem dicendi,

    id. Marcell. 1, 1:

    uti ea quae vellent impetrarent,

    Caes. B. G. 1, 31:

    satis animi ad id quod tam diu vellent,

    to carry out what they had desired so long, Liv. 4, 54, 5:

    sed quod volebant non... expediebant,

    their purpose, id. 24, 23, 9. —Idiomatically: quod volo = quod demonstrare volo, what I intend to prove:

    illud quod volumus expressum est, ut vaticinari furor vera soleat,

    Cic. Div. 1, 31, 67:

    bis sumpsit quod voluit,

    he has twice begged the question, id. ib. 2, 52, 107.—With indef. relations:

    cornucopia ubi inest quidquid volo,

    whatever I wish for, Plaut. Ps. 2, 3, 5:

    Caesar de Bruto solitus est dicere: magni refert hic quid velit, sed quidquid volt, valde volt,

    whatever he wills he wills strongly, Cic. Att. 14, 1, 2.—
    f.
    With indef. pronn.
    (α).
    Si quid vis, if you want any thing: illo praesente mecum agito si quid voles, [p. 2008] Plaut. Most. 5, 1, 72: Py. Adeat si quid volt. Pa. Si quid vis, adi, mulier, id. Mil. 4, 2, 47:

    eumque Alexander cum rogaret, si quid vellet, ut diceret,

    id. Or. 2, 66, 266; Caes. B. G. 1, 7 fin.
    (β).
    Nisi quid vis, unless you wish to give some order, to make some remark, etc.:

    ego eo ad forum nisi quid vis,

    Plaut. As. 1, 1, 94:

    nunc de ratione videamus, nisi quid vis ad haec,

    Cic. Tusc. 2, 18, 42.—
    (γ).
    Numquid vis or ecquid vis? have you any orders to give? a formula used by inferiors before leaving their superiors; cf. Don. ad Ter. Ad. 2, 2, 39:

    visunt, quid agam, ecquid velim,

    Plaut. Mil. 3, 1, 113:

    numquid vis aliud?

    Ter. Eun. 1, 2, 111; 1, 2, 106; id. Ad. 2, 2, 39; 3, 3, 78; id. Hec. 2, 2, 30:

    numquid vellem rogavit,

    Cic. Att. 6, 3, 6:

    frequentia rogantium num quid vellet,

    Liv. 6, 34, 7:

    rogavit num quid in Sardiniam vellet. Te puto saepe habere qui num quid Romam velis quaerant,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 1.—
    2.
    With acc. of the person: aliquem velle.
    (α).
    To want somebody, i. e. in order to see him, to speak with him (ante-class. and colloq.):

    Demenaetum volebam,

    I wanted, wished to see, Demenoetus, Plaut. As. 2, 3, 12:

    bona femina et malus masculus volunt te,

    id. Cist. 4, 2, 40:

    solus te solum volo,

    id. Capt. 3, 4, 70:

    quia non est intus quem ego volo,

    id. Mil. 4, 6, 40:

    hae oves volunt vos,

    id. Bacch. 5, 2, 24:

    quis me volt? Perii, pater est,

    Ter. And. 5, 3, 1:

    centuriones trium cohortium me velle postridie,

    Cic. Att. 10, 16, 4.—With paucis verbis or paucis, for a few words ( moments):

    volo te verbis pauculis,

    Plaut. Ep. 3, 4, 28:

    sed paucis verbis te volo, Palaestrio,

    id. Mil. 2, 4, 22:

    Sosia, Adesdum, paucis te volo,

    Ter. And. 1, 1, 2.—
    (β).
    To love, like somebody, to be fond of somebody (anteclass. and poet.):

    hanc volo (= amo),

    Plaut. As. 5, 1, 18:

    sine me amare unum Argyrippum... quem volo,

    id. ib. 3, 2, 38:

    quom quae te volt, eamdem tu vis,

    id. Mil. 4, 2, 80:

    aut quae (vitia) corpori' sunt ejus siquam petis ac vis,

    Lucr. 4, 1152:

    quam volui nota fit arte mea,

    Ov. Am. 1, 10, 60: nolo virum, facili redimit qui sanguine famam: hunc volo, laudari qui sine morte potest, I like the one who, etc., Mart. 1, 8, 6.—
    (γ).
    To wish to have:

    roga, velitne an non uxorem,

    whether he wishes to have his wife or not, Ter. Hec. 4, 1, 43:

    ut sapiens velit gerere rem publicam, atque... uxorem adjungere, et velle ex ea liberos (anacoluth.),

    Cic. Fin. 3, 20, 68.—

    With two accusatives: (narrato) illam te amare et velle uxorem,

    that you wish to have her as your wife, Ter. Heaut. 4, 3, 25; cf. id. Phorm. 1, 2, 65.—
    3.
    With two accusatives, of the person and the thing: aliquem aliquid velle, to want something of somebody (cf.: aliquem aliquid rogare; mostly ante-class.;

    not in Cic.): numquid me vis?

    Plaut. Cist. 1, 1, 120:

    face certiorem me quid meus vir me velit,

    id. Cas. 2, 6, 1:

    num quidpiam me vis aliud?

    id. Truc. 2, 4, 81:

    nunc verba in pauca conferam quid te velim,

    id. As. 1, 1, 74:

    narrabit ultro quid sese velis,

    id. Ps. 2, 4, 60:

    quid me voluisti?

    id. Mil. 4, 2, 35:

    numquid aliud me vis?

    Ter. Phorm. 1, 2, 101:

    quin tu uno verbo dic quid est quod me velis,

    id. And. 1, 1, 18; Plaut. Capt. 3, 4, 85; id. Cist. 2, 3, 49; id. As. 2, 3, 12; id. Merc. 5, 2, 27; id. Pers. 4, 6, 11; Ter. Heaut. 4, 8, 31; id. Phorm. 2, 4, 18; id. Eun. 2, 3, 47; id. Hec. 3, 4, 15:

    si quid ille se velit, illum ad se venire oportere,

    Caes. B. G. 1, 34:

    cum mirabundus quidnam (Taurea) sese vellet, resedisset Flaccus, Me quoque, inquit, etc.,

    Liv. 26, 15, 11; also, I want to speak with somebody (v. 2. a. a):

    paucis, Euclio, est quod te volo,

    Plaut. Aul. 2, 2, 22:

    est quod te volo secreto,

    id. Bacch. 5, 2, 33.—
    4.
    With acc. of thing and dat. of the person: aliquid alicui velle, to wish something to somebody (= cupio aliquid alicui; v. cupio;

    rare): quamquam vobis volo quae voltis, mulieres,

    Plaut. Rud. 4, 4, 1:

    si ex me illa liberos vellet sibi,

    Ter. Hec. 4, 4, 33:

    praesidium velle se senectuti suae,

    id. ib. 1, 2, 44:

    nihil est mali quod illa non initio filio voluerit, optaverit,

    Cic. Clu. 66, 188:

    rem Romanam huc provectam ut externis quoque gentibus quietem velit,

    Tac. A. 12, 11:

    cui ego omnia meritissimo volo et debeo,

    to whom I give and owe my best wishes, Quint. 9, 2, 35.—Esp., in the phrase quid vis (vult) with reflex. dat. of interest, lit. what do you want for yourself?
    a.
    Quid tibi vis = quid vis, the dat. being redundant (rare):

    quid aliud tibi vis?

    what else do you want? Ter. Heaut. 2, 3, 90.—With quisque:

    haud ita vitam agerent ut nunc plerumque videmus Quid sibi quisque velit nescire,

    be ignorant as to their own aims and purposes, Lucr. 3, 1058.—
    b.
    What do you mean? what do you drive at? what is your scope, object, drift (rare in post-Aug. writers; Don. ad Ter. Eun. prol. 45, declares it an archaism).
    (α).
    In 1 st pers. (rare):

    nunc quid processerim huc, et quid mihi voluerim dicam,

    and what I meant thereby, what was the purpose of my coming, Plaut. As. prol. 6:

    quid mihi volui? quid mihi nunc prodest bona voluntas?

    Sen. Ben. 4, 21, 6.—
    (β).
    In 2 d pers.:

    quid nunc tibi vis, mulier, memora,

    what is the drift of your talk? Plaut. Mil. 4, 2, 60: sed quid nunc tibi vis? what do you want to come at (i.e. by your preamble)? id. Poen. 1, 1, 24: quid tu tibi vis? Ego non tangam meam? what do you mean? i. e. what is your purpose? Ter. Eun. 4, 7, 28:

    quid tibi vis? quid cum illa rei tibi est?

    id. ib. 4, 7, 34:

    quid est quod sic gestis? quid sibi hic vestitus quaerit? Quid est quod laetus sis? quid tibi vis?

    what do you mean by all this? id. ib. 3, 5, 11:

    quid est, inepta? quid vis tibi? quid rides?

    id. ib. 5, 6, 6:

    quid vis tibi? Quid quaeris?

    id. Heaut. 1, 1, 9: Ph. Fabulae! Ch. Quid vis tibi? id. Phorm. 5, 8, 53:

    roganti ut se in Asiam praefectum duceret, Quid tibi vis, inquit, insane,

    Cic. Or. 2, 67, 269; so in 2 d pers. plur.:

    pro deum fidem, quid vobis vultis?

    Liv. 3, 67, 7.—
    (γ).
    In 3 d pers.:

    quid igitur sibi volt pater? cur simulat?

    Ter. And. 2, 3, 1:

    quid hic volt veterator sibi?

    id. ib. 2, 6, 26:

    proinde desinant aliquando me isdem inflare verbis: quid sibi iste vult?... Cur ornat eum a quo desertus est?

    Cic. Dom. 11, 29:

    quid sibi vellet (Caesar)? cur in suas possessiones veniret?

    Caes. B. G. 1, 44 med.:

    conicere in eum oculos, mirantes quid sibi vellet (i. e. by courting the plebeians),

    Liv. 3, 35, 5:

    qui quaererent quid sibi vellent qui armati Aventinum obsedissent,

    id. 3, 50, 15:

    quid sibi voluit providentia quae Aridaeum regno imposuit?

    Sen. Ben. 4, 31, 1: volt, non volt dare Galla mihi, nec dicere possum quod volt et non volt, quid sibi Galla velit, Mart: 3, 90, 2.—
    (δ).
    Transf. of things as subjects, what means, what signifies? quid volt sibi, Syre, haec oratio? Ter. Heaut. 4, 1, 2:

    ut pernoscatis quid sibi Eunuchus velit,

    id. Eun. prol. 45:

    quid ergo illae sibi statuae equestres inauratae volunt?

    Cic. Verr. 2, 2, 61, § 150:

    quid haec sibi horum civium Romanorum dona voluerunt?

    id. ib. 2, 3, 80, §

    186: avaritia senilis quid sibi velit, non intellego,

    what is the meaning of the phrase, id. Sen. 18, 66:

    quid ergo illa sibi vult pars altera orationis qua Romanos a me cultos ait?

    Liv. 40, 12, 14:

    tacitae quid vult sibi noctis imago?

    Ov. M. 9, 473.—
    5.
    Bene or male alicui velle, to wish one well or ill, to like or dislike one (ante-class. and poet.): Ph. Bene volt tibi. St. Nequam est illud verbum bene volt, nisi qui bene facit, Plaut. Trin. 2, 4, 37 sq.:

    jam diu ego huic bene et hic mihi volumus,

    id. Ps. 1, 3, 4:

    ut tibi, dum vivam, bene velim plus quam mihi,

    id. Cas. 2, 8, 30:

    egone illi ut non bene vellem?

    id. Truc. 2, 4, 90; cf. id. ib. 2, 4, 95; id. Merc. 2, 1, 21; id. Ps. 4, 3, 7; id. Poen. 3, 3, 9:

    nisi quod tibi bene ex animo volo,

    Ter. Heaut. 5, 2, 6:

    quo tibi male volt maleque faciet,

    Plaut. Pers. 5, 2, 44:

    atque isti etiam parum male volo,

    id. Truc. 5, 7; cf. id. As. 5, 1, 13:

    utinam sic sient qui mihi male volunt,

    Ter. Eun. 4, 3, 13:

    non sibi male vult,

    he does not dislike himself, Petr. 38; so, melius or optime alicui velle, to like one better or best:

    nec est quisquam mihi aeque melius quoi vellem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 42; id. Merc. 5, 2, 57:

    illi ego ex omnibus optime volo,

    id. Most. 1, 4, 24.—And bene velle = velle: bene volueris in precatione augurali Messalla augur ait, significare volueris, Fest. s. v. bene sponsis, p. 351.—
    6.
    With abl.: alicujus causa velle, to like one for his own sake, i. e. personally, a Ciceronian phrase, probably inst. of omnia alicujus causa velle; lit. to wish every thing (i.e. good) in somebody's behalf.
    (α).
    With omnia expressed: etsi mihi videor intellexisse cum tecum de re M. Annaeii locutus sum, te ipsius causa vehementer omnia velle, tamen, etc.... ut non dubitem quin magnus cumulus accedat commenda tionis meae, Cic. Fam. 13, 55, 1:

    repente coepit dicere, se omnia Verris causa velle,

    that he had the most friendly disposition towards Verres, id. Verr. 2, 2, 26, § 64:

    accedit eo quod Varro magnopere ejus causa vult omnia,

    id. Fam. 13, 22, 1.—
    (β).
    Without omnia:

    per eos qui nostra causa volunt, valentque apud illum,

    Cic. Att. 11, 8, 1:

    sed et Phameae causa volebam,

    id. ib. 13, 49, 1:

    etsi te ipsius Attici causa velle intellexeram,

    id. ib. 16, 16, A, 6:

    valde enim ejus causa volo,

    id. Fam. 16, 17, 2 fin.:

    illud non perficis quo minus tua causa velim,

    id. ib. 3, 7, 6;

    12, 7, 1: si me velle tua causa putas,

    id. ib. 7, 17, 2:

    regis causa si qui sunt qui velint,

    id. ib. 1, 1, 1:

    credo tua causa velle Lentulum,

    id. Q. Fr. 1, 4, 5; id. Div. in Caecil. 6, 21; cf. id. Imp. Pomp. (v. C. 1. b. supra), where the phrase has its literal meaning; cf. also: alicujus causa (omnia) cupere; v. cupio.—
    7.
    With acc. and subjunct. per ecthesin (ante-class.): nunc ego illum meum virum veniat velim (by mixture of constructions: meum virum velim; and:

    meus vir veniat velim),

    Plaut. Cas. 3, 2, 29:

    nunc ego Simonidem mi obviam veniat velim,

    id. Ps. 4, 5, 10:

    nimis hercle ego illum corvum ad me veniat velim,

    id. Aul. 4, 6, 4:

    saltem aliquem velim qui mihi ex his locis viam monstret,

    id. Rud. 1, 3, 35:

    patrem atque matrem viverent vellem tibi,

    id. Poen. 5, 2, 106; cf. id. Merc. 2, 1, 30 (v. E. 1. d. supra).
    F.
    Velle used absolutely, variously rendered to will, have a will, wish, consent, assent:

    quod vos, malum... me sic ludificamini? Nolo volo, volo nolo rursum,

    I nill I will, I will I nill again, Ter. Phorm. 5, 8, 57: novi ingenium mulierum: Nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro, they will not where you will, etc., id. Eun. 4, 7, 43:

    quis est cui velle non liceat?

    who is not free to wish? Cic. Att. 7, 11. 2:

    in magnis et voluisse sat est,

    Prop. 2, 10 (3, 1), 6:

    tarde velle nolentis est,

    slow ness in consenting betrays the desire to refuse, Sen. Ben. 2, 5, 4:

    quae (animalia) nullam injuriam nobis faciunt, quia velle non possunt, id. Ira, 2, 26, 4: ejus est nolle qui potest velle,

    the power to assent implies the power to dissent, Dig. 50, 17, 3.—So velle substantively:

    sed ego hoc ipsum velle miserius duco quam in crucem tolli,

    that very wishing, Cic. Att. 7, 11, 2: inest enim velle in carendo, the word carere implies the notion of a wish, id. Tusc. 1, 36, 88:

    velle ac posse in aequo positum erat,

    his will and power were balanced, Val. Max. 6, 9, ext. 5:

    velle tuum nolo, Didyme, nolle volo,

    Mart. 5, 83, 2:

    velle suum cuique est,

    each has his own likings, Pers. 5, 53.
    II.
    In partic.
    A.
    Redundant, when the will to do is identified with the act itself.
    1.
    In imperative sentences.
    a.
    In independent sentences introduced by noli velle, where noli has lost the idea of volition:

    nolite, judices, hunc velle maturius exstingui vulnere vestro quam suo fato,

    do not resolve, Cic. Cael. 32, 79:

    nolite igitur id velle quod fieri non potest,

    id. Phil. 7, 8, 25: qui timor bonis omnibus injectus sit... nolite a me commoneri velle, do not wish, expect, to be reminded by me, etc., id. Mur. 25, 50: nolite hunc illi acerbum nuntium velle perferri, let it not be your decision that, etc., id. Balb. 28, 64: cujus auspicia pro vobis experti nolite adversus vos velle experiri, do not desire, etc., Liv. 7, 40, 16:

    noli adversum eos me velle ducere, etc.,

    Nep. Att. 4, 2.—
    b.
    Ne velis or ne velit fecisse = ne feceris, or ne facito (v. I. A. 3. a. supra).—So ne velis with pres. inf.:

    neve, revertendi liber, abesse velis (= neve abfueris),

    Ov. H. 1, 80.—
    c.
    In affirmative imperative sentences (velim esse = esto;

    rare): tu tantum fida sorori Esse velis (= fida esto or sis),

    Ov. M. 2, 745; and in 3 d pers.:

    di procul a cunctis... Hujus notitiam gentis habere velint (= habeant),

    id. P. 1, 7, 8:

    credere modo qui discet velit (= credat qui discet),

    Quint. 8, prooem. 12. —
    d.
    In clauses dependent on verbs of commanding and wishing:

    aut quia significant divam praedicere ut armis Ac virtute velint patriam defendere terram (= ut defendant),

    Lucr. 2, 641: precor quaesoque ne ante oculos patris facere et pati omnia infanda velis (= facias et patiaris). Liv. 23, 9, 2:

    monentes ne experiri vellet imperium cujus vis, etc.,

    id. 2, 59, 4; 39, 13, 2:

    et mea... opto Vulnera qui fecit facta levare velit,

    Ov. Tr. 5, 2, 18: nos contra (oravimus) [p. 2009]... ne vertere secum Cuncta pater fatoque urguenti incumbere vellet, Verg. A. 2, 653. —With pass. perf. inf. (v. I. B. 9. b. b):

    legati Sullam orant ut filii innocentis fortunas conservatas velit (virtually = fortunas conservet),

    Cic. Rosc. Am. 9, 25:

    a te peto ut utilitatem sociorum per te quam maxime defensam et auctam velis (= defendas et augeas),

    id. Fam. 13, 9, 3.—So after utinam or ut:

    utinam illi qui prius eum viderint me apud eum velint adjutum tantum quantum ego vellem si quid possem (= utinam illi me adjuvent quantum ego adjuvarem, etc.),

    id. Att. 11, 7, 7:

    cautius ut saevo velles te credere Marti (= utinam te credidisses),

    Verg. A. 11, 153:

    edictum praemittit ad quam diem magistratus... sibi esse praesto Cordubae vellet (= sibi praesto essent),

    Caes. B. C. 1, 19 (cf. also I. B. 9. b. b, and I. B. 2. fin. supra).—
    2.
    In conditional clauses, si facere velim = si faciam, often rendered by the potential or future auxiliaries would or will:

    non tu scis, Bacchae bacchanti si velis advorsarier, ex insana insaniorem facies? (= si advorseris),

    Plaut. Am. 2, 2, 80:

    si meum Imperium exsequi voluisset, interemptam oportuit (= si executus esset),

    Ter. Heaut. 4, 1, 22:

    si id confiteri velim, tamen istum condemnetis necesse est (= si id confitear),

    if I would acknowledge, Cic. Verr. 2, 2, 18, § 45:

    si quis velit ita dicere... nihil dicat (= si quis dicat),

    id. Fat. 14, 32:

    dies deficiat si velim numerare, etc.,

    id. N. D. 3, 32, 81;

    so,

    id. Tusc. 5, 35, 102; id. Verr. 2, 2, 21, § 52:

    qua in sententia si constare voluissent, suam auctoritatem... recuperassent,

    id. Fam. 1, 9, 14; id. Verr. 2, 1, 11, § 31; id. Lael. 20, 75:

    conicere potestis, si recordari volueritis quanta, etc.,

    if you will remember, id. Verr. 2, 4, 58, § 129; so id. Or. 1, 44, 197; id. Brut. 1, 2, 5:

    quod si audire voletis externa, maximas res publicas ab adulescentibus labefactatas reperietis,

    id. Sen. 6, 20; so id. Or. 1, 60, 256; 2, 23, 95:

    ejus me compotem voti vos facere potestis, si meminisse vultis, non vos in Samnio, etc.,

    Liv. 7, 40, 5; 23, 13, 6; 23, 15, 4: cum olera Diogeni lavanti Aristippus dixisset: si Dionysium adulare velles, ista non esses;

    Imo, inquit, si tu ista esse velles, non adulares Dionysium,

    Val. Max. 4, 3, ext. 4:

    ut si his (legibus) perpetuo uti voluissent, sempiternum habituri fuerint imperium,

    id. 5, 3, ext. 3:

    quid enim si mirari velit, non in silvestribus dumis poma pendere,

    Sen. Ira, 2, 10, 6; cf. Curt. 5, 1, 1; 3, 5, 6; Ov. H. 17 (18), 43.—With perf. inf. pass.:

    nisi ea (opera) certi auctores monumentis suis testata esse voluissent,

    Val. Max. 3, 2, 24.—
    3.
    In declarative sentences.
    a.
    Volo in 1 st pers. with perf. pass. inf. or part. (volo oratum esse or oratum = oro; v. I. B. 9. b. a and b):

    vos omnes opere magno esse oratos volo benigne ut operam detis, etc.,

    Plaut. Cas. prol. 21:

    justam rem et facilem esse oratam a vobis volo,

    id. Am. prol. 33:

    illud tamen te esse admonitum volo, etc.,

    Cic. Cael. 3, 8:

    sed etiam est paucis vos quod monitos voluerim,

    Plaut. Capt. prol. 53:

    illud te, Tulli, monitum velim etc.,

    Liv. 1, 23, 8:

    quamobrem omnes eos oratos volo Ne, etc.,

    Ter. Heaut. prol. 26; so, factum volo = faciam: serva tibi sodalem, et mihi filium. Mne. Factum volo, I will, Plaut. Bacch. 3, 3, 91: pariter nunc opera me adjuves ac, etc. Nau. Factum volo, Ter. Phorm. 5, 3, 4; so Plaut. Pers. 2, 5, 10.—In 3 d pers.:

    esse salutatum vult te mea littera primum,

    Ov. P. 2, 7, 1.—
    b.
    With pres. inf.:

    propterea te vocari ad cenam volo (= voco te),

    Plaut. Capt. 1, 2, 72:

    sed nunc rogare hoc ego vicissim te volo: quid fuit, etc. (= nunc te rogo),

    id. Trin. 1, 2, 136.—
    c.
    With perf. act. inf.:

    pace tua dixisse velim (= pace tua dixerim),

    Ov. P. 3, 1, 9.—
    d.
    In other connections, when the will or purpose is made more prominent than the action:

    eorum alter, qui Antiochus vocatur, iter per Siciliam facere voluit (= fecit),

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 61:

    si suscipere eam (religionem) nolletis, tamen in eo qui violasset sancire vos velle oporteret (= sancire vos oporteret),

    id. ib. 2, 4, 51, §

    114: ut insequentibus diebus nemo eorum forum aut publicum adspicere vellet (= adspiceret),

    Liv. 9, 7, 11:

    talentis mille percussorem in me emere voluisti (= emisti),

    Curt. 3, 5, 6: quin etiam senatus gratias ei agentem quod redire voluisset ante portas eduxit (= quod redisset), Val. Max. 3, 4, 4:

    utri prius gratulemur, qui hoc dicere voluit, an cui audire contigit? (= qui hoc dixit),

    id. 4, 7, ext. 2:

    sic tua non paucae carpere facta volent (= carpent),

    Ov. P. 3, 1, 64.
    B.
    Velim, as potential subjunctive (mostly in 1 st pers. sing., as subjunctive of modest statement), = volo, I wish, I should like.
    1.
    With verb in the second person.
    a.
    With pres. subj., so most frequently in Cic.
    (α).
    As a modest imperative of the dependent verb: velim facias = fac, I wish you would do it, please do it:

    ego quae in rem tuam sint, ea velim facias,

    Ter. Phorm. 2, 4, 9:

    eas (litteras) in eundem fasciculum velim addas,

    Cic. Att. 12, 53:

    eum salvere jubeas velim,

    id. ib. 7, 7, 7:

    velim me facias certiorem, etc.,

    id. ib. 1, 19, 9:

    tu velim saepe ad nos scribas,

    id. ib. 1, 12, 4:

    velim mihi ignoscas,

    id. Fam. 13, 75, 1:

    tu velim animum a me parumper avertas,

    id. Lael. 1, 5; cf. id. Att. 1, 11, 3; 7, 3, 11; 8, 12, 5; id. Fam. 15, 3, 2 et saep.:

    haec pro causa mea dicta accipiatis velim,

    Liv. 42, 34, 13: velim, inquit, hoc mihi probes, Aug. ap. Suet. Aug. 51:

    Musa velim memores, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 53.—
    (β).
    Expressing a wish without a command (v. vellem):

    vera dicas velim,

    I wish you told the truth, Plaut. Cas. 2, 3, 18:

    quam velim Bruto persuadeas ut Asturae sit,

    Cic. Att. 14, 15, 4:

    ipse velim poenas experiare meas,

    Ov. Tr. 3, 11, 74;

    so in asseverations: ita velim me promerentem ames, dum vivas, mi pater, ut... id mihi vehementer dolet,

    Ter. Ad. 4, 5, 47.—
    b.
    With infinitive clause.
    (α).
    With the force of a modest imperative:

    sed qui istuc credam ita esse, mihi dici velim (i. e. a te),

    Ter. Phorm. 5, 6, 15:

    extremum illud est quod mihi abs te responderi velim,

    Cic. Vat. 17, 41 (may be a dependent subjunctive):

    itaque vos ego, milites, non eo solum animo.... pugnare velim, etc.,

    Liv. 21, 41, 10.—
    (β).
    As a mere wish:

    velim te arbitrari, frater, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 1, 1:

    primum te arbitrari id quod res est velim,

    Ter. Eun. 5, 5, 9.—With perf. act.:

    hanc te quoque ad ceteras tuas eximias virtutes, Masinissa, adjecisse velim,

    Liv. 30, 14, 6.—With perf. pass., Liv. 1, 23, 8 (v. II. A. 3. a. supra).—
    c.
    With ut (rare):

    de tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse,

    Cic. Fam. 4, 14, 4. —
    d.
    With ne (rare), Plaut. Rud. 4, 4, 23 (v. I. C. 2. supra).—
    2.
    With dependent verb in the third person, expressing a wish.
    a.
    With pres. subj.:

    ita se defatigent velim Ut, etc.,

    Ter. Ad. 4, 1, 3:

    de Cicerone quae mihi scribis, jucunda mihi sunt: velim sint prospera,

    Cic. Att. 14, 11, 2:

    velim seu Himilco, seu Mago respondeat,

    Liv. 23, 12, 15:

    sint haec vera velim,

    Verg. Cir. 306:

    nulla me velim syllaba effugiat,

    Quint. 11, 2, 45.—With final clause:

    tu velim mihi ad urbem praesto sis, ut tuis consiliis utar,

    Cic. Att. 9, 16, 3; cf. id. ib. 11, 11, 2 (v. I. C. 2. supra).—With ellips. of pres. subj.:

    velim mehercule Asturae Brutus (i. e. sit),

    Cic. Att. 14, 11, 1.—
    b.
    With perf. subj. (a wish referring to the past):

    nimis velim improbissumo homini malas edentaverint,

    Plaut. Rud. 3, 2, 48.—
    c.
    With inf.-clause:

    ne ego nunc mihi modium mille esse argenti velim!

    Plaut. Stich. 4, 2, 9: di me perdant! Me. Quodcunque optes, velim tibi contingere, id. Cist. 2, 1, 30:

    velim eum tibi placere quam maxime,

    Cic. Brut. 71, 249: idque primum ita esse velim;

    deinde etiam, si non sit, mihi persuaderi tamen velim,

    id. Tusc. 1, 11, 24:

    quod faxitis, deos velim fortunare,

    Liv. 6, 41, 12.—With perf. pass. inf. (v. I. B. 9. b. b, supra):

    edepol te hodie lapide percussum velim,

    Plaut. Stich. 4, 2, 33:

    moribus praefectum mulierum hunc factum velim,

    id. Aul. 3, 5, 30.—With inf.-clause understood:

    nimium plus quam velim nostrorum ingenia sunt mobilia,

    Liv. 2, 37, 4.—
    3.
    With verb in the first person.
    a.
    With inf. pres. (so most freq.):

    atque hoc velim probare omnibus, etc.,

    Cic. Prov. Cons. 20, 47:

    velim scire ecquid de te recordere,

    id. Tusc. 1, 6, 13:

    quare te, ut polliceris, videre plane velim,

    id. Att. 11, 9, 3:

    nec vero velim... a calce ad carceres revocari,

    id. Sen. 23, 83:

    sed multitudo ea quid animorum... habeat scire velim,

    Liv. 23, 12, 7:

    interrogare tamen velim, an Isocrates Attice dixerit,

    Quint. 12, 10, 22.—With perf. inf. act., Ov. P. 3, 1, 9 (v. II. A. 3. c.).—
    b.
    With acc. and inf.:

    quod velis, modo id velim me scire,

    Plaut. Cas. 2, 4, 8.—So with perf. pass. inf.:

    ego praeterquam quod nihil haustum ex vano velim, Fabium... potissimum auctorem habui,

    Liv. 22, 7, 4.—
    c.
    With subj. pres.:

    eo velim tam facili uti possim et tam bono in me quam Curione,

    Cic. Att. 10, 8, 10 B. and K. ex conj. Mull. (Lachm., Hoffm. posse; al. possem).—
    4.
    Velim in the principal sentence of conditional clauses, I would, I should be willing:

    aetatem velim servire, Libanum ut (= si) conveniam modo,

    Plaut. As. 2, 2, 8:

    velim, si fieri possit,

    id. Truc. 2, 4, 12:

    si quid tibi compendi facere possim, factum edepol velim (redundant),

    id. ib. 2, 4, 26:

    si possim, velim,

    id. Stich. 4, 2, 9:

    nec velim (imitari orationes Thucydidis) si possim,

    Cic. Brut. 83, 287:

    si liceat, nulli cognitus esse velim,

    Ov. Tr. 5, 12, 42.—
    5.
    The other persons of velim in potential use (rare).
    a.
    Velis.
    (α).
    Imperatively = cupito:

    quoniam non potest fieri quod vis, Id velis quod possit,

    Ter. And. 2, 1, 6:

    atque aliquos tamen esse velis tibi, alumna, penates,

    Verg. Cir. 331.—
    (β).
    Declaratively with indef. subj.: quom inopia'st, cupias; quando ejus copia'st, tum non velis, then you (i.e. people, they) do not want it, Plaut. Trin. 3, 2, 45.—
    (γ).
    Redundant, as a form of the imperative of the dependent verb, Ov. Am. 1, 4, 38 (v. I. A. 3. a. b); id. H. 1, 80 (v. II. A. 1. b.); id. M. 2, 746 (v. II. A. 1. c.).—
    b.
    Velit.
    (α).
    Modestly for vult:

    te super aetherias licentius auras Haud pater ille velit, etc.,

    Verg. A. 7, 558: nemo enim minui velit id in quo maximus fuit, would like that to be diminished in which, etc., Quint. 12, 11, 6; cf. Verg. A. 2, 104, and Ov. H. 9, 7 (v. I. E. 1. c. supra).— So, poet., instead of vellet with perf. inf.:

    ut fiat, quid non illa dedisse velit?

    Ov. Am. 2, 17, 30.—
    (β).
    = imperative of third person:

    arma velit, poscatque simul rapiatque juventus,

    Verg. A. 7, 340.—Redundantly, giving to the dependent verb the force of an imperative, Quint. 8, prooem. 12 (v. II. A. 1. c. supra; v. also I. A. 3. a. supra).—
    c.
    Velimus.
    (α).
    In the optative sense of velim:

    sed scire velimus quod tibi nomen siet,

    Plaut. Pers. 4, 6, 18.—
    (β).
    With imperative sense (= let us, we should, etc.), Quint. 6, 3, 28 (v. I. A. 2. d. supra).—
    d.
    Velitis = velim velitis (i. e. jubeatis, jubete):

    novos consules ita cum Samnite gerere bellum velitis ut omnia ante nos bella gesta sunt,

    Liv. 9, 8, 10.—So especially in velitis jubeatis, a formula in submitting a law to the votes of the people in the comitia centuriata or tributa, let it be resolved and ordered by you:

    rogatus in haec verba populus: velitis jubeatisne haec sic fieri, si respublica populi Romani Quiritium, etc.,

    Liv. 22, 10, 2:

    velitis jubeatis, Quirites... uti de ea re Ser. Sulpicius praetor urbanus ad senatum referat, etc.,

    id. 38, 54, 3.—And parodied by Cic.:

    velitis jubeatis ut quod Cicero versum fecerit,

    Cic. Pis. 29, 72.—So in oblique discourse, vellent juberent:

    rogationem promulgavit, vellent juberent Philippo... bellum indici,

    Liv. 31, 6, 1:

    vellent juberentne se regnare,

    id. 1, 46, 1; cf.

    in the resolution of the people: plebis sic jussit: quod senatus... censeat, id volumus jubemusque,

    id. 26, 33, 14.—
    e.
    Velint, optative and redundant, Cic. Att. 11, 7, 7 (v. II. A. 1. d.); Ov. P. 1, 7, 8 (v. II. A. 1. c.).
    C.
    Vellem, as potential subjunctive, I wish, should like, should have liked, representing the wish as contrary to fact, while velim refers to a wish which may be realized:

    de Menedemo vellem verum fuisset, de regina velim verum sit,

    Cic. Att. 15, 4, 4. It is not used with imperative force; cf.:

    quod scribis, putare te... vellem scriberes, cur ita putares... tu tamen velim scribas,

    Cic. Att. 11, 24, 5.—Often quam vellem, how I wish, i. e. I wish very much; and in the same sense: nimium vellem, v. infra.
    1.
    With verb in first person.
    a.
    With inf. pres., I wish, would like, referring to present or future actions:

    videre equidem vos vellem, cum huic aurum darem,

    Plaut. Poen. 3, 3, 68:

    vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus,

    Cic. Sen. 10, 32:

    vellem equidem vobis placere, Quirites, sed, etc.,

    Liv. 3, 68, 9:

    quam fieri vellem meus libellus!

    Mart. 8, 72, 9.—With cuperem and optarem:

    nunc ego Triptolemi cuperem conscendere currus... Nunc ego Medeae vellem frenare dracones... Nunc ego jactandas optarem sumere pennas, etc.,

    Ov. Tr. 3, 8, 1 sqq.— [p. 2010] Rarely, I should have liked:

    tum equidem istuc os tuum inpudens videre nimium vellem!

    Ter. Eun. 3, 5, 49.—And in conditional sense:

    maerorem minui: dolorem nec potui, nec, si possem, vellem (i. e. minuere),

    Cic. Att. 12, 28, 2:

    certe ego, si sineres, titulum tibi reddere vellem,

    Ov. Tr. 4, 5, 13:

    sic nec amari quidem vellem (i. e. if I were in his place),

    Sen. Ira, 1, 20, 4.—
    b.
    With perf. inf., I wish I had:

    abiit, vah! Rogasse vellem,

    I wish I had asked him, Ter. Heaut. 5, 2, 25:

    maxime vellem semper tecum fuisse,

    Cic. Att. 8, 11, D, 5:

    quam vellem petisse ab eo quod audio Philippum impetrasse,

    id. ib. 10, 4, 10:

    non equidem vellem, quoniam nocitura fuerunt, Pieridum sacris imposuisse manum,

    Ov. Tr. 4, 1, 27:

    ante equidem summa de re statuisse, Latini, Et vellem, et fuerat melius,

    Verg. A. 11, 303. —
    c.
    With inf.-clause, the predicate being a perf. part. (v. I. B. 9. b. b, supra):

    virum me natam vellem,

    would I had been born a man! Ter. Phorm. 5, 3, 9.—
    d.
    With subj. imperf. (rare):

    quam vellem, Panaetium nostrum nobiscum haberemus,

    Cic. Rep. 1, 10, 15.—
    2.
    The subject of the dependent verb in the second person.
    a.
    With subj. imperf. (the regular construction):

    hodie igitur me videbit, ac vellem tum tu adesses,

    I wish you could be present, Cic. Att. 13, 7, 2:

    quam vellem de his etiam oratoribus tibi dicere luberet,

    I wish you would please, id. Brut. 71, 248.—
    b.
    With subj. pluperf., I wish you had:

    vellem Idibus Martiis me ad cenam invitasses,

    Cic. Fam. 12, 4, 1:

    quam vellem te ad Stoicos inclinavisses,

    id. Fin. 3, 3, 10:

    vellem suscepisses juvenem regendum,

    id. Att. 10, 6, 2:

    quam vellem Bruto studium tuum navare potuisses,

    id. ib. 15, 4, 5.—
    c.
    With ne and pluperf. subj.:

    tu vellem ne veritus esses ne parum libenter legerem tuas litteras,

    Cic. Fam. 7, 33, 2.—
    d.
    With ellipsis of verb: vera cantas, vana vellem (i. e. cantares). Plaut. Most. 3, 4, 41.—
    3.
    With verb in third person.
    a.
    With imperf. subj. (the regular construction):

    patrem atque matrem viverent vellem tibi (per ecthesin, v. I. E. b.),

    Plaut. Poen. 5, 2, 106:

    vellem adesset Antonius, modo sine advocatis,

    Cic. Phil. 1, 7, 16:

    vellem nobis hoc idem vere dicere liceret,

    id. Off. 3, 1, 1:

    vellem adesse posset Panaetius,

    id. Tusc. 1, 33, 81:

    vellem hoc esset laborare,

    id. Or. 2, 71, 287.—
    b.
    With pluperf. subj.:

    vellem aliqui ex vobis robustioribus hunc male dicendi locum suscepissent,

    Cic. Cael. 3, 7:

    vellem dictum esset ab eodem etiam de Dione,

    id. ib. 10, 23; so id. ib. 31, 74; id. Brut. 44, 163:

    quam vellem Dareus aliquid ex hac indole hausisset!

    Curt. 3, 32 (12), 26.—
    c.
    With inf.-clause.
    (α).
    With inf. pres., I wish he were:

    quam non abesse ab hujus judicio L. Vulsionem vellem!

    Cic. Clu. 70, 198:

    nunc mihi... Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum,

    Ov. F. 2, 120.—
    (β).
    With perf. inf. or part., I wish he had, had been:

    quam vellem Menedemum invitatum!

    Ter. Heaut. 1, 2, 11:

    epistulas, quas quidem vellem mihi numquam redditas,

    Cic. Att. 11, 22, 1.—

    With ellipsis of predicate: illud quoque vellem antea (i. e. factum, or factum esse),

    Cic. Att. 11, 23, 3.—
    d.
    With ut, Cic. Sull. 1, 1; id. Fam. 7, 33, 2 (v. I. C. 1. a. supra).—
    4.
    With acc. of a neuter pronoun or of a noun:

    aliquando sentiam us nihil nobis nisi, id quod minime vellem, spiritum reliquum esse,

    Cic. Att. 9, 19, 2: tris eos libros maxime nunc vellem: apti essent ad id quod cogito, I would like to have (cf. I. E. 1. a.), id. ib. 13, 22, 2.—
    5.
    In the other persons of vellem (mostly poet.).
    a.
    Velles.
    (α).
    In optative sentences redundant, Verg. A. 11, 153 (v. II. A. 1. d.).—
    (β).
    Of an indefinite subject:

    velles eum (Senecam) suo ingenio dixisse, alieno judicio,

    Quint. 10, 1, 130.—
    b.
    Vellet.
    (α).
    In the potential sense of vellem: vellet abesse quidem;

    sed adest. Velletque videre, Non etiam sentire canum fera facta suorum,

    Ov. M. 3, 247.—
    (β).
    Conditionally:

    quis vellet tanti nuntius esse mali (i. e. if in this situation)?

    Ov. H. 12, 146.—
    c.
    Vellent.
    (α).
    In the potential sense of vellem:

    quam vellent aethere in alto Nunc of pauperiem et duros perferre labores!

    Verg. A. 6, 436.—
    (β).
    Conditionally: nec superi vellent hoc licuisse sibi, would wish, i. e. if in this situation, Mart. 4, 44, 8.
    D.
    Volam and voluero.
    1.
    In gen.: respiciendus erit sermo stipulationis, utrumne talis sit: quem voluero, an quem volam. Nam si talis fuerit quem voluero, cum semel elegerit, mutare voluntatem non poterit;

    si vero... quem volam, donec judicium dictet, mutandi potestatem habebit,

    Dig. 45, 1, 112.—
    2.
    Volam in principal sentences.
    (α).
    = Engl. future, I shall wish, etc.:

    et commeminisse hoc ego volam te,

    I shall require you to recollect this, Plaut. Curc. 4, 2, 7: cum omnia habueris, tunc habere et sapientiam voles? will you also wish to have wisdom when? etc., Sen. Ep. 17, 8.—
    (β).
    Denoting present probability: et scilicet jam me hoc voles patrem exorare, ut, etc., you doubtless wish me, etc., Ter. Heaut. 4, 3, 27.—
    3.
    In clauses dependent on predicates implying a future, generally rendered by an English present:

    quid si sors aliter quam voles evenerit?

    otherwise than as you wish, Plaut. Cas. 2, 5, 35:

    tum te, si voles, cum patriae quod debes solveris, satis diu vixisse dicito,

    then if you choose, if you will, Cic. Marcell. 9, 27:

    decedes cum voles,

    id. Att. 6, 3, 2:

    qui magis effugies eos qui volent fingere?

    those who are bent upon inventing, who will invent, falsehoods, id. ib. 8, 2, 2; cf. id. ib. 1, 1, 4; id. Verr. 2, 4, 25, § 55; id. Prov. Cons. 9, 24:

    quod voles gratum esse, rarum effice,

    Sen. Ben. 1, 14, 1; cf. id. Brev. Vit. 7, 9: si di volent, the gods permitting, August. ap. Suet. Calig. 8:

    invenies, vere si reperire voles,

    Ov. P. 3, 1, 34; cf. Hor. Ep. 1, 16, 78; Tib. 1, 4, 45.—So, voluero:

    quem (locum) si qui vitare voluerit, sex milium circuitu in oppidum pervenit,

    who wishes to avoid this spot, Caes. B. C. 2, 24.
    E.
    Si vis, parenthetically.
    1.
    If you please (cf. sis, supra init.):

    paulum opperirier, Si vis,

    Ter. Eun. 5, 2, 52:

    audi, si vis, nunc jam,

    id. Ad. 2, 1, 30:

    dic, si vis, de quo disputari velis,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13.—
    2.
    If you wish, choose, insist upon it:

    hanc quoque jucunditatem, si vis, transfer in animum,

    Cic. Fin. 2, 4, 14:

    addam, si vis, animi, etc.,

    id. ib. 2, 27, 89:

    concedam hoc ipsum, si vis, etc.,

    id. Div. 2, 15, 34.
    F.
    Quam, with any person of the pres. indic. or subj., or imperf. subj. or future, = quamvis, in a concessive sense, virtually, however, however much.
    1.
    3 d pers. sing.:

    quod illa, quam velit sit potens, numquam impetravisset (= quamvis sit potens),

    however powerful she may be, Cic. Cael. 26, 63:

    C. Gracchus dixit, sibi in somnis Ti. fratrem visum esse dicere, quam vellet cunctaretur, tamen eodem sibi leto... esse pereundum,

    id. Div. 1, 26, 56:

    quam volet jocetur,

    id. N. D. 2, 17, 46.—
    2.
    1 st pers. plur.:

    quam volumus licet ipsi nos amemus, tamen, etc.,

    Cic. Har. Resp. 9, 19.—
    3.
    2 d pers. plur.: exspectate facinus quam vultis improbum, vincam tamen, etc., expect a crime, however wicked ( ever so wicked), etc., Cic. Verr. 2, 5, 5, § 11;

    but: hac actione quam voletis multi dicent,

    as many as you choose, id. ib. 2, 2, 42, § 102.—
    4.
    3 d pers. plur.:

    quam volent illi cedant, tamen a re publica revocabuntur,

    Cic. Phil. 2, 44, 113:

    quam volent in conviviis faceti, dicaces, etc., sint, alia fori vis est, alia triclinii,

    id. Cael. 28, 67;

    but: et ceteri quam volent magnas pecunias capere possint,

    as much money as they choose, id. Verr. 2, 2, 58, § 142.
    G.
    Volo = malo, to prefer, with a comparative clause (rare):

    quodsi in ceteris quoque studiis a multis eligere homines commodissimum quodque, quam sese uni alicui certo vellent addicere, = si se eligere mallent quam se uni addicere,

    Cic. Inv. 2, 2, 5:

    malae rei quam nullius duces esse volunt,

    Liv. 3, 68, 11:

    famaene credi velis quanta urbs a te capta sit, quam posteris quoque eam spectando esse?

    id. 25, 29, 6.
    H.
    With magis and maxime.
    1.
    Magis velle: ut tu illam salvam magis velles quam ego, you wish more than I, etc., Ter. Hec. 2, 2, 17.—
    2.
    With maxime, to wish above all, more than any thing or any one else, to be most agreeable to one, to like best, to prefer (among more than two alternatives):

    quia id maxime volo ut illi istoc confugiant,

    wish above all, Plaut. Most. 5, 1, 49; so id. Trin. 3, 2, 38:

    maxime vellem, judices, ut P. Sulla, etc.,

    Cic. Sull. 1, 1:

    caritate nos capiunt reges, consilio optimates, libertate populi, ut in comparando difficile ad eligendum sit, quid maxime velis,

    which you prefer, like best, id. Rep. 1, 35, 55; so, quemadmodum ego maxime vellem, id. Att. 13, 1, 1:

    tris eos libros maxime nunc vellem,

    above all others, id. ib. 13, 32, 2:

    alia excusanti juveni, alia recipienti futura, ita ut maxime vellet senatus responderi placuit,

    as it was most agreeable to him, Liv. 39, 47:

    si di tibi permisissent quo modo maxime velles experiri animum meum,

    in the manner most convenient to yourself, Curt. 3, 6, 12.
    K.
    In disjunctive co - ordination.
    1.
    With sive... sive:

    tu nunc, sive ego volo, seu nolo, sola me ut vivam facis,

    whether I choose or not, Plaut. Cist. 3, 14:

    itaque Campanos sive velint, sive nolint, quieturos,

    Liv. 8, 2, 13.—
    2.
    Without connectives.
    a.
    Vis tu... vis:

    congredi cum hoste liceat... vis tu mari, vis terra, vis acie, vis urbibus expugnandis experiri virtutem?

    Liv. 25, 6, 22.—
    b.
    Velim nolim.
    (α).
    Interrogatively, = utrum velim nec ne:

    velit nolit scire, difficile est,

    it is difficult to know whether he intends it or not, Cic. Q. Fr. 3, 8, 4.—
    (β).
    = seu velim seu nolim:

    ut mihi, velim nolim, sit certa quaedam tuenda sententia,

    whether I will or not, Cic. N. D. 1, 7, 17:

    velim nolim, in cognomine Scipionum haeream necesse est,

    Val. Max. 3, 7, 3:

    mors interim adest, cui velis nolis vacandum est,

    Sen. Brev. Vit. 8, 5:

    hunc ita fundatum necesse est, velit nolit, sequatur hilaritas continua,

    id. Vit. Beat. 4, 4:

    velint nolint, respondendum est... beate vivere bonum non esse,

    id. Ep. 117, 4:

    praeterea futuri principes, velint nolint, sciant, etc.,

    Plin. Pan. 20 fin. Part. and P. a.: vŏlens, entis.
    A.
    As a part. proper, retaining the meaning and construction of velle, with the force of a relative or adverbial clause.
    1.
    Agreeing with some member of the sentence ( poet. and in post-class. prose;

    rare): neque illum... multa volentem Dicere praeterea vidit (= qui multa voluit dicere),

    Verg. G. 4, 501; id. A. 2, 790:

    nec me vis ulla volentem Avertet (i. e. si adhaerere foederi volo),

    id. ib. 12, 203: decemviri, minuere volentes hujuscemodi violentiam... putaverunt, etc., intending ( who intended) to diminish such a violence, etc., Gell. 20, 1, 34:

    Milo, experiri etiamtunc volens, an ullae sibi reliquae vires adessent... rescindere quercum conatus est,

    id. 15, 16, 3:

    scio quosdam testatores, efficere volentes ne servi sui umquam ad libertatem venirent, etc., hactenus scribere solitos,

    Dig. 40, 4, 61:

    si te volentem ad prohibendum venire, deterruerit aliquis, etc.,

    ib. 43, 24, 1, § 10.—
    2.
    Abl. absol. (not ante-Aug.):

    ne cujus militis scripti nomen nisi ipso volente deleretur,

    except with his consent, Liv. 7, 41, 4; so,

    Teum ex medio cursu classem repente avertit, aut volentibus iis usurus commeatu parato hostibus, aut ipsos pro hostibus habiturus,

    with their consent, id. 37, 27, 3:

    ponuntque ferocia Poeni Corda, volente deo,

    since the god willed it, Verg. A. 1, 303: Thrasippo supplicium a se voluntaria morte exigere volente, while he was about to inflict punishment on himself, etc., Val. Max. 5, 1, ext. 2: scire volentibus immortalibus dis an Romana virtus imperium orbis mereretur, it being the will of the gods to know, etc., Flor. 1, 13, 3 (1, 7, 3): qui sciente aut volente eo ad quem res pertinet, possessionem nanciscitur, with the knowledge and consent of the person who, etc., Dig. 41, 2, 6. —
    B.
    As adj., willing, voluntary, and hence, favorably disposed (opp. invitus).
    1.
    Attributively.
    a.
    In the phrase cum dis volentibus, lit. with the willing or favoring gods, i. e. with the will, permission, or favor of the gods: dono ducite doque volentibu' cum magnis dis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 208 Vahl.):

    sequere hac, mea gnata, me cum dis volentibus,

    Plaut. Pers. 3, 1, 4:

    cum dis volentibus quodque bene eveniat mando tibi Mani uti illaec suovetaurilia, etc.,

    Cato, R. R. 141 (142).— And without cum, abl. absol.:

    virtute ac dis volentibus magni estis et opulenti,

    Sall. J. 14, 19.—
    b.
    Volenti animo.
    (α).
    = cupide, eagerly:

    Romae plebes litteris quae de Metello ac Mario missae erant, volenti animo de ambobus acceperant,

    Sall. J. 73, 3. —
    (β).
    On purpose, intentionally:

    consilio hanc omnes animisque volentibus urbem Adferimur,

    Verg. A. 7, 216.—
    2.
    Predicatively.
    a.
    Agreeing with the subject-nom. or subject - acc.
    (α).
    Voluntarily, willingly, [p. 2011] gladly (class.):

    (hi) divini generis appellentur... vobisque jure et lege volentes pareant,

    Cic. Univ. 11 fin.:

    quas victi ab hostibus poenas metuerant, eas ipsi volentes pendere,

    Sall. J. 76, 6:

    quia volentes in amicitiam non veniebant,

    Liv. 21, 39, 4:

    si volentes ac non coacti mansissent in amicitia,

    id. 24, 37, 7:

    quocunque loco seu volens seu invitus constitisti,

    id. 7, 40, 13:

    itaque se numquam volentem parte qua posset rerum consilio gerendarum cessurum,

    id. 22, 27, 9:

    (virtus), quidquid evenerit, feret, non patiens tantum, sed etiam volens,

    Sen. Vit. Beat. 15, 5:

    non est referre gratiam quod volens acceperis nolenti reddere,

    id. Ben. 4, 40, 4:

    volens vos Turnus adoro,

    Verg. A. 10, 677; 3, 457; 6, 146;

    12, 833: date vina volentes,

    id. ib. 8, 275: ipsa autem macie tenuant armenta volentes ( on purpose), id. G. 3, 129.—And referring to subjects denoting things: quos rami fructus, quos ipsa volentia rura Sponte tulere sua, carpsit ( spontaneously and willingly), Verg. G. 2, 500.—
    (β).
    Favorably; with propitius, favorably and kindly, referring to the gods:

    precantes Jovem ut volens propitius praebeat sacra arma pro patria,

    Liv. 24, 21, 10:

    precantibus ut volens propitiaque urbem Romanam iniret,

    id. 29, 14, 13:

    in ea arce (Victoriam) sacratam, volentem propitiamque, firmam ac stabilem fore populo Romano,

    id. 22, 37, 12; 1, 16, 3; 7, 26, 3; 24, 38, 8; Inscr. Orell. 2489 sq.—Parodied by Plautus:

    agite, bibite, festivae fores! fite mihi volentes propitiae,

    Plaut. Curc. 1, 1, 89.— Abl. absol.:

    omnia diis propitiis volentibusque ea faciemus,

    with the favor and help of the gods, Liv. 39, 16, 11 Weissenb. ad loc.:

    si (Jovem) invocem ut dexter ac volens assit,

    Quint. 4, prooem. 5.—
    b.
    Agreeing with other terms of the sentence (rare): volenti consuli causa in Pamphyliam devertendi oblata est, a welcome cause was offered to the consul, etc., Liv. 38, 15, 3:

    quod nobis volentibus facile continget,

    if we wish, Quint. 6, 2, 30:

    is Ariobarzanem volentibus Armeniis praefecit,

    to their satisfaction, Tac. A. 2, 4:

    gemis... hominem, Urse, tuum, cui dulce volenti servitium... erat,

    to whom his servitude was sweet, since he liked it, Stat. S. 2, 6, 15:

    me mea virtus, etc., fatis egere volentem,

    Verg. A. 8, 133:

    saepe ille volentem castigabat erum,

    administered kindly received rebukes, Stat. S. 2, 6, 50.—
    c.
    In the phrase aliquid mihi volenti est or putatur, etc., something is welcome, acceptable to me, pleases me (= volens habeo or accipio aliquid; cf. the Gr. Humin tauta boulomenois estin, and, mihi aliquid cupienti est; v. cupio;

    rare but class.): uti militibus exaequatus cum imperatore labos volentibus esset,

    that the equalization of labor was acceptable to the soldier, Sall. J. 100, 4:

    quia neque plebei militia volenti putabatur,

    id. ib. 84, 3 Dietsch:

    grande periculum maritumis civitatibus esse, et quibusdam volentibus novas res fore,

    that to some a change of the government would be welcome, Liv. 21, 50, 10:

    quibus bellum volentibus erat, probare exemplum,

    Tac. Agr. 18.— Impers. with subject - inf.: ceterisque remanere et in verba Vespasiani adigi volentibus fuit, to the rest it was acceptable to remain, etc., Tac. H. 3, 43.—With subject-inf. understood:

    si volentibus vobis erit, in medium profero quae... legisse memini,

    Macr. S. 7, 13, 11:

    si volentibus vobis erit, diem fabulis et epulis exigamus,

    id. ib. 1, 7; 2, 3 fin.; 6, 6 init.
    3.
    As subst. (mostly post-Aug.).
    a.
    vŏlens, entis, m., = is qui vult, in the different meanings, and often with the construction of the verb.
    (α).
    One who wishes:

    nunc cis Hiberum castra Romana esse, arcem tutam perfugiumque novas volentibus res,

    Liv. 22, 22, 11:

    consulere se volentibus vacuas aures accommodavit,

    Val. Max. 5, 8, 3:

    quid opus libertate si volentibus luxu perire non licet,

    id. 2, 9, 5:

    discere meliora volentibus promptum est,

    i. e. it depends on our own will to learn better things, Quint. 11, 11, 12:

    nec sum in hoc sollicitus, dum res ipsa volentibus discere appareat,

    to the students, id. 8, 4, 15:

    mori volentibus vis adhibita vivendi,

    Suet. Tib. 61.—
    (β).
    One who intends, is about:

    juris ignorantia non prodest acquirere volentibus,

    i. e. in the acquisition of property, Dig. 22, 6, 7:

    si quis volentem incipere uti frui prohibuit,

    one who is about to enter upon a usufruct, ib. 43, 16, 3, § 14. —
    (γ).
    One who is willing:

    non refert quid sit quod datur, nisi a volente volenti datur,

    unless it is both willingly given and received, Sen. Ben. 2, 18, 8:

    ducunt volentem fata, nolentem trahunt,

    those willing to follow, id. Ep. 107, 11.—
    (δ).
    One who consents:

    tutiusque rati volentibus quam coactis imperitare,

    to rule men with their consent, Sall. J. 102, 6:

    quippe rempublicam si a volentibus nequeat ab invitis jus expetituram,

    peaceably if they could, forcibly if they must, Liv. 3, 40, 4:

    si quis aliam rem pro alia volenti solverit,

    if one pays with the consent of the receiver, Dig. 46, 3, 46:

    nulla injuria est quae in volentem fiat,

    ib. 47, 10, 1, § 5.—
    (ε).
    One who does a thing voluntarily:

    pecuniam etiam a volentibus acceperant,

    the contributions of money were voluntary, Vell. 2, 62, 3:

    parce, puer, stimulis... (solis equi) Sponte sua properant. Labor est inhibere volentis (i. e. properare),

    Ov. M. 2, 128.—
    (ζ).
    Volens = bene volens: munificus nemo habebatur nisi pariter volens, unless he was just as kindly disposed, sc. as he was liberal, Sall. J. 103, 6.—Often referring to a previously mentioned noun:

    hunc cape consiliis socium et conjunge volentem,

    and unite with him, since he wishes it, Verg. A. 5, 712; so may be taken Ov. M. 2, 128 (v. e).—
    b.
    In the neutr. plur. (volentia) rare, always with dat., things pleasing, acceptable:

    Pompeius multis suspitionibus volentia plebi facturus habebatur,

    that he would do what pleased the common people, Sall. H. 4, 31 Dietsch:

    haec atque talia plebi volentia fuere,

    Tac. A. 15, 36 Draeg. ad loc. al.:

    iique Muciano volentia rescripsere,

    id. H. 3, 52.—Hence, adv.: vŏlenter, willingly, App. M. 6, p. 178, 4.
    2.
    vŏlo, āvi, ātum ( part. gen. plur. volantūm, Verg. A. 6, 728; Lucr. 2, 1083), 1, v. n. [Sanscr. val-, to turn one's self, etc.; cf.: vŏlucer, vēlox, and vol- in velivolus], to fly.
    I.
    Lit.: ex alto... laeva volavit avis, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 95 Vahl.):

    aves,

    Lucr. 6, 742:

    accipitres,

    id. 4, 1010:

    corvi,

    id. 2, 822:

    altam supra volat ardea nubem,

    Verg. G. 1, 364:

    volat ille per aëra magnum Remigio alarum,

    id. A. 1, 300:

    columbae venere volantes,

    id. ib. 6, 191; Prop. 2, 30 (3, 28), 30; Juv. 8, 251:

    apes,

    Ov. A. A. 1, 96; cf. Plin. 10, 38, 54, § 112:

    volasse eum (Antonium), non iter fecisse diceres,

    Cic. Phil. 10, 5, 11.—Prov.:

    sine pennis volare haud facile est,

    Plaut. Poen. 4, 2, 49.—
    2.
    P. a. as subst.: vŏlantes, ĭum, comm., the birds ( poet.), Lucr. 2, 1083; Verg. A. 6, 239; 6, 728.—
    II.
    Transf., to fly, i. e. to move swiftly like one flying, to fleet, speed, hasten along:

    i sane... vola curriculo,

    Plaut. Pers. 2, 2, 17; cf.:

    per summa levis volat aequora curru,

    Verg. A. 5, 819:

    medios volat ecce per hostes Vectus equo spumante Saces,

    id. ib. 12, 650:

    illa (Argo) volat,

    Ov. H. 6, 66:

    currus,

    Verg. G. 3, 181:

    axis,

    id. ib. 3, 107:

    nubes,

    Lucr. 5, 254:

    fulmina,

    id. 2, 213:

    tempestates,

    id. 6, 612:

    telum,

    id. 1, 971; cf. Sall. J. 60, 2; Verg. A. 9, 698; Liv. 26, 44, 7 al.:

    litterae Capuam ad Pompeium volare dicebantur,

    Cic. Att. 2, 19, 3:

    volat aetas,

    id. Tusc. 1, 31, 76:

    hora,

    Sen. Hippol. 1141:

    fama,

    Verg. A. 3, 121:

    et semel emissum volat irrevocabile verbum,

    Hor. Ep. 1, 18, 71.— Poet., with inf.:

    ast Erebi virgo ditem volat aethere Memphim Praecipere et Phariā venientem pellere terrā,

    Val. Fl. 4, 407.
    3.
    vŏlo, ōnis, m. [1. volo], a volunteer, first applied to the slaves who, after the battle at Cannæ, were enrolled upon their own expressed desire to serve (cf. Liv. 22, 57, 11; Val. Max. 7, 6, 1):

    volones dicti sunt milites, qui post Cannensem cladem usque ad octo milia, cum essent servi, voluntarie se ad militiam obtulere,

    Paul. Diac. p. 370:

    volones, quia sponte hoc voluerunt, appellati,

    Macr. S. 1, 11, 30:

    vetus miles tironi, liber voloni sese exaequari sineret,

    Liv. 23, 35, 6; 23, 32, 1; Capitol. Anton. Phil. 21, 6; Macr. S. 1, 11, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > volo

  • 3 profiteor

        profiteor fessus, ērī, dep.    [pro+fateor], to declare publicly, own freely, acknowledge, avow, confess openly, profess: non solum fateri, sed etiam profiteri: fateor atque etiam profiteor: apertissime studium suum: se nullum periculum recusare, Cs.: hoc me rei p. causā facere: professus se petere, avowing himself a candidate, L.—With two accs., to avow oneself, profess to be: se grammaticum: huic me belli ducem: (te) amicum, H.— To follow as a pursuit, profess: philosophiam: ius, O.— To offer freely, propose voluntarily, promise, display: iudicium, testify voluntarily, S.: se ad eam rem adiutorem, Cs.: tibi meum studium: Sumunt gentiles arma professa manus, i. e. as volunteers, O.: Inceptis magna professis Adsuitur pannus, making great promises, H.: nomina, i. e. come forward as candidates, L.— To make a public statement of, report, return, state: iugera sationum suarum: frumentum, L.: professae (sc. feminae), i. e. registered as public women, O.: in his nomen suom, classes himself, T.
    * * *
    profiteri, professus sum V DEP
    declare; profess

    Latin-English dictionary > profiteor

  • 4 (spōns, spontis)

       (spōns, spontis) f    [cf. spondeo], free will, accord, impulse, motion.—Only abl sing., usu. with pron poss., of one's own accord, freely, willingly, voluntarily: Suā sponte recte facere, of his own accord, T.: tuā sponte facere, voluntarily: Gallia ipsa suā sponte excitata, of its own motion: transisse Rhenum sese non suā sponte, sed rogatum et accersitum a Gallis, Cs.: sponte meā componere curas, V.: Italiam non sponte sequor, of my own will, V.: Sponte properant, O.: equus sponte genua submittens, Cu.: magis popularium quam suā sponte, Cu.— By oneself, without aid, alone: nec suā sponte, sed eorum auxilio: cum oppidani suā sponte Caesarem recipere conarentur, Cs.: iudicium quod Verres suā sponte instituisset, i. e. without precedent: neque id solum meā sponte (prospexi), i. e. by my own foresight.—Of things, with suā, of itself, spontaneously: is autem ardor non alieno impulsu sed suā sponte movetur, etc.: Stellae sponte suā iussaene vagentur et errent, H.: sapientem suā sponte ac per se bonitas et iustitia delectat: ex loco superiore, qui prope suā sponte in hostem inferebat, L.: Te Sponte suā probitas officiumque iuvat, O.—Without suā (poet.): Sponte deae munus promeritumque patet (i. e. sine indice), O.

    Latin-English dictionary > (spōns, spontis)

  • 5 ūltrō

        ūltrō adv.    [abl. of * ulter; sc. loco], to the farther side, beyond, on the other side.—Only with citro: cursare ultro et citro, to and fro: ultro citroque navigare, back and forth: ultro citro commeantes, hither and thither.—Over and above, besides, moreover, too, furthermore: celavit suos civīs ultroque eis sumptum intulit: cavendo, ne metuant, homines metuendos ultro se efficiunt, L.—Fig., superfluously, gratuitously, wantonly: putant, Sibi fieri iniuriam ultro, L.: sibi ultro per contumelias hostem insultare, L.— Of oneself, one's own accord, unasked, spontaneously, voluntarily: Nolunt, ubi velis; ubi nolis, cupiunt ultro, T.: spes imperi ultro sibi oblata: offerentibus ultro sese militibus, L.: cum id, quod antea petenti denegasset, ultro polliceretur, Cs.: subinvideo tibi, ultro te etiam arcessitum ab eo, of his own motion: cum rex ab Attalo ultro se bello lacessitum diceret, L.—In the phrase, ultro tributa (ultrotributa), payments to contractors for service to the state, appropriations for public works (opp. tributa, vectigalia): ultro tributa infimis (pretiis) locaverunt, i. e. awarded the contracts for public works to the lowest bidders, L.
    * * *
    besides, beyond; to/on the further/other side; voluntarily, unaided; wantonly

    Latin-English dictionary > ūltrō

  • 6 honōrārius

        honōrārius adj.    [honor], for the sake of honor, honorary: frumentum: arbiter, i. e. chosen by the parties: arbitria (opp. iudicia legitima).
    * * *
    honoraria, honorarium ADJ
    complimentary, supplied voluntarily

    Latin-English dictionary > honōrārius

  • 7 sponte

        sponte see    (spons).
    * * *
    of one's own will; voluntarily; for one's own sake

    Latin-English dictionary > sponte

  • 8 suscipiō (succip-)

        suscipiō (succip-) cēpī, ceptus, ere    [subs (see sub)+capio], to take, catch, take up, lift up, receive: dominam ruentem, V.: cruorem pateris, V.—Of the state, to receive, admit, take as a citizen: in populi R. civitatem susceptus.—(Because a father by taking up the new-born child formally acknowledged it), to take up, acknowledge, recognize, bring up as one's own: simul atque editi in lucem et suscepti sumus: puerum, T.—Of children, to get, beget, bear, have: quā (uxore) filiam Suscepit, T.: ex libertini filiā liberos: si qua mihi de te suscepta fuisset suboles, V.—Fig., to undertake, assume, begin, incur, enter upon (voluntarily): aut inimicitias aut laborem: personā viri boni susceptā: pacis patrocinium: aes alienum amicorum: prodigia, L.: quae si suscipiamus, undertake to prove: sibi legationem ad civitates, take upon himself, Cs.: mihi auctoritatem patriam.— To undergo, submit to, incur, bear, accept, suffer: invidia conservandā re p. suscepta: apud populos invidiam: poenam nullam suo dignam scelere: in se scelus, i. e. wilfully incur guilt: in se istius culpam crimenque.—With ut and subj, to allow, admit: suscepit vita hominum consuetudoque communis, ut, etc.—In conversation, to take up (the subject), answer: Suscipit Anchises atque ordine singula pandit, V.

    Latin-English dictionary > suscipiō (succip-)

  • 9 suus

        suus (suae, monosyl., T.; gen plur. suūm, T.), pron poss. 3d pers.    [cf. sui, ἕοσ].    I. In gen.    A. With reflex reference, of oneself, belonging to oneself, his own, her own, his, her, its, their.—Referring to a subst. expressed or understood, in any gender or case: Caesar copias suas divisit, his, Cs.: in suā sententiā perseverat, Cs.: anteposuit suam salutem meae: suos parentes reperire, T.: omne animal et se ipsum et omnīs partīs suas diligit, its: (legiones) si consulem suum reliquerunt, their: naves cum suis oneribus, with their several cargoes, L.: suae causae confidere: hunc sui cives e civitate eiecerunt, was exiled by his fellow-citizens: ipsum suo nomine diligere, for his own sake: suis flammis delete Fidenas, i. e. the flames kindled by the Fidenates, L.: (Siculis ereptae sunt) suae leges: Scipio suas res Syracusanis restituit, L.: inimicissimus suus: Clodius, suus atque illius familiaris, Cs.: diffidens rebus suis: Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc., Cs.: doloris sui de me declarandi potestas.—Rarely with a subj clause as antecedent: secutum suā sponte est, ut, etc., of course, L.—Without a grammatical antecedent, one's, one's own: si quidem est atrocius, patriae parentem quam suum occidere: in suā civitate vivere: levius est sua decreta tollere quam aliorum, L.—Referring to an antecedent determined by the context, and conceived as authority for the statement, or as entertaining the thought, his, her, its, their: (Clodius) Caesaris potentiam suam esse dicebat: hostes viderunt... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire, Cs.: ne ea quae rei p. causā egerit (Pompeius) in suam (i. e. Caesaris) contumeliam vertat, Cs.: mulieres viros orantes, ne parricidio macularent partūs suos (i. e. mulierum), L.—    B. Without reflex reference, his, her, its, their.—To avoid ambiguity: petunt rationes illius (Catilinae), ut orbetur auxilio res p., ut minuatur contra suum furorem imperatorum copia (for eius, which might be referred to res p.).—For emphasis, instead of eius, own, peculiar: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratūs sui fecerant, their own magistrates.—Rarely for eius without emphasis (poet. or late): Cimon incidit in eandem invidiam quam pater suus, N.: Ipse sub Esquiliis, ubi erat sua regia Concidit, O.    II. Esp.    A. Plur m. as subst., of intimates or partisans, one's people, their own friends: Cupio abducere ut reddam suis, to her family, T.: mulier praecepit suis, omnia Caelio pollicerentur, her slaves: vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset, to his posterity: naviculam conscendit cum paucis suis, a few of his followers, Cs.: inprimis inter suos nobilis, his associates: subsidio suorum proelium restituere, comrades, L.: bestias ad opem suis ferendam avertas, their young, L.— Sing f., a sweetheart, mistress: illam suam suas res sibi habere iussit.—Sing. and plur n., one's own things, one's property: ad suum pervenire: sui nihil deperdere, Cs.: meum mihi placebat, illi suum, his own work: expendere quid quisque habeat sui, what peculiarities: tibi omnia sua tradere, all he had: se suaque transvehere, their baggage, L.: Aliena melius diiudicare Quam sua, their own business, T.—    B. Predicative uses, under one's own control, self-possessed, composed: semper esse in disputando suus: Vix sua, vix sanae compos Mentis, O.—In gen., under one's control, his property, his own: causam dicere aurum quā re sit suum, T.: qui suam rem nullam habent, nothing of their own: ut (Caesar) magnam partem Italiae suam fecerit, has made subject, Cs.: exercitum senatūs populique R. esse, non suum: ne quis quem civitatis mutandae causā suum faceret, made any one his slave, L.: eduxit mater pro suā, as her own, T.: arbitrantur Suam Thaidem esse, devoted to them, T.: Vota suos habuere deos, had the gods on their side, O.—    C. In phrases, suā sponte, of one's own accord, voluntarily, by oneself, spontaneously, without aid, unprompted: bellum suā sponte suscipere: omne honestum suā sponte expetendum, for its own sake ; see (spons).—Suus locus, one's own ground: restitit suo loco Romana acies, in its own lines, L.: aciem instruxit suis locis, Cs.—    D. Praegn., characteristic, peculiar voluptatem suis se finibus tenere iubeamus, within the limits assigned to it.—Intrinsic, original. (Platoni) duo placet esse motūs, unum suum, alterum externum, etc.— Private: in suis rebus luxuriosus militibus agros ex suis possessionibus pollicetur, i. e. his private property, Cs.— Just, due, appropriate: imperatori exercituique honos suus redditus, due to them, L.: is mensibus suis dimisit legionem, i. e. in which each soldier's term ended, L.: suo iure, by his own right: lacrimae sua verba sequuntur, i. e. appropriate (to tears), O.— Own, peculiar, exclusive, special: mentio inlata est, rem suo proprio magistratu egere, i. e. a special officer, L.: ni suo proprio eum proelio equites exceptum tenuissent, i. e. in which they alone fought, L.: quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua: equitem suo alienoque Marte pugnare, i. e. both as cavalry and as infantry, L.: Miraturque (arbos) novas frondes et non sua poma (of engrafted fruit), V.— Own, devoted, friendly, dear: habere suos consules, after his own heart: conlegit ipse se contra suum Clodium, his dear Clodius.—Own, chosen by himself, favorable, advantageous: suo loco pugnam facere, S.: suis locis bellum in hiemem ducere, Cs.: numquam nostris locis laboravimus, L.: suam occasionem hosti dare, L.: aestuque suo Locros traiecit, a favorable tide, L.: Ventis ire non suis, H.— Proper, right, regular, normal: si suum numerum naves haberent, their regular complement: numerum non habet illa (ratis) suum, its full number, O.: cum suo iusto equitatu, L.: cessit e vitā suo magis quam suorum civium tempore, the right time for himself: sua tempora exspectare, L.— Own, independent: ut suae leges, sui magistratūs Capuae essent, L.: in suā potestate sunt, suo iure utuntur.—    E. In particular connections, strengthened by ipse (agreeing with the antecedent): valet ipsum (ingenium eius) suis viribus, by its own strength: legio Martia non ipsa suis decretis hostem iudicavit Antonium? by its own resolutions: suāmet ipsae fraude omnes interierunt, L.: alios sua ipsos invidia interemit, L. —Distributively, with quisque, each... his own, severally... their own: suum quisque noscat ingenium, let every man understand his own mind: celeriter ad suos quisque ordines rediit, Cs.: ut omnes in suis quisque centuriis primā luce adessent, each in his own centuria, L.: sua cuiusque animantis natura est: ne suus cuique domi hostis esset, L.: trahit sua quemque voluptas, V.: in tribuendo suum cuique: clarissimorum suae cuiusque gentis virorum mors, L.: hospitibus quisque suis scribebant, L.—With quisque in the same case (by attraction): in sensibus sui cuiusque generis iudicium (i. e. suum cuiusque generis iudicium): equites suae cuique parti post principia conlocat (i. e. equites suos cuique parti), L.: pecunia, quae suo quoque anno penderetur (i. e. suo quaeque anno), each instalment in the year when due, L.—With uterque, distributively (of two subjects): suas uterque legiones reducit in castra, Cs.: cum sui utrosque adhortarentur, L.—Strengthened by sibi, own (colloq.): Suo sibi gladio hunc iugulo, his own sword, T.; cf. idem lege sibi suā curationem petet, for himself.—Strengthened by unius: ut sua unius in his gratia esset, that the credit of it should belong to him alone, L.: qui de suā unius sententiā omnia gerat, L.—With a pron, of his, of hers, of theirs: postulat ut ad hanc suam praedam adiutores vos profiteamini, to this booty of his: cum illo suo pari: nullo suo merito, from no fault of theirs, L.—With an adj. (suus usu. emphatic, preceding the adj.): suis amplissimis fortunis: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit, Cs.: propter summam suam humanitatem: in illo ardenti tribunatu suo.—For the gen obj. (rare): neque cuiquam mortalium iniuriae suae parvae videntur (i. e. sibi inlatae), S.: te a cognitione suā reppulerunt (i. e. a se cognoscendo).— Abl sing. fem., with refert or interest, for gen. of the pers. pron: neminem esse qui quo modo se habeat nihil suā censeat interesse; see intersum, rēfert.—Strengthened by the suffix - pte (affixed to suā or suo; never with ipse): ferri suopte pondere: locus suāpte naturā infestus, L. —Strengthened by the suffix - met (affixed to sua, sui, suo, suā, suos and suis; usu. followed by ipse): suomet ipsi more, S.: intra suamet ipsum moenia, L.: suosmet ipsi cives, L.
    * * *
    I
    sua, suum ADJ
    his/one's (own), her (own), hers, its (own); (pl.) their (own), theirs
    II
    his men (pl.), his friends

    Latin-English dictionary > suus

  • 10 volō

        volō (2d pers. vīs, 3d pers. volt or vult, plur. volumus, voltis or vultis, volunt; vīn for vīsne, T., H.; sīs for sī vīs, T., C., L.), voluī, velle    [1 VOL-], to will, wish, want, purpose, be minded, determine: Nolo volo, volo nolo rursum, I won't I will, I will I won't again, T.: Nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro, T.: quis est cui velle non liceat? who is not free to wish?: sed ego hoc ipsum velle miserius esse duco quam, etc., i. e. that very ambition: inest velle in carendo, wanting includes wishing: ait rem seriam Velle agere mecum, T.: quod eas quoque nationes adire volebat, Cs.: si haec relinquere voltis, S.: cuicunque nocere volebat, Vestimenta dabat, H.: quid arbitramini Rheginos merere velle ut Venus illa auferatur? would take for, etc.: Fabula quae posci volt et spectata reponi, i. e. which is meant to be in demand, etc., H.: sed licere, si velint, in Ubiorum finibus considere, Cs.: daret utrum vellet, subclamatum est, L.; cf. volo Dolabellae valde desideranti, non reperio quid, i. e. to dedicate some book: neminem notā strenui aut ignavi militis notasse volui, I have decided to mark no one, etc., L.: Sunt delicta quibus ignovisse velimus, i. e. which should be pardoned, H.: edicta mitti ne quis... coisse aut convenisse causā sacrorum velit, L.; cf. Interdico, ne extulisse extra aedīs puerum usquam velis, T.: Oscula praecipue nulla dedisse velis (i. e. noli dare), O.: nostri... leges et iura tecta esse volue<*>unt: sociis maxime lex consultum esse volt: Id nunc res indicium haec facit, quo pacto factum volueris, shows why you wished it to be done, T.: Hannibal non Capuam neglectam volebat, L.: liberis consultum volumus propter ipsos: scin' quid nunc facere te volo? T.: vim volumus exstingui: qui salvam rem p. vellent esse, L.: si vis me flere, H.: qui se ex his minus timidos existimari volebant, Cs.: si me vivom vis, pater, Ignosce, if you wish me to live, T.: soli sunt qui te salvum velint: regnari tamen omnes volebant, that there should be a king, L.: mihi volo ignosci, I wish to be pardoned: quid vis, nisi ut maneat Phanium? T.: velim ut tibi amicus sit: Ducas volo hodie uxorem, T.: volo etiam exquiras quid Lentulus agat?: nullam ego rem umquam in vitā meā Volui quin, etc., I never had any wish in my life, etc., T.: (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain (as a province): nummos volo, I want the money: si amplius obsidum vellet, dare pollicentur, Cs.: pacem etiam qui vincere possunt, volunt, L.: quorum isti neutrum volunt, acknowledge neither: voluimus quaedam, we aspired to certain things: si plura velim, if I wished for more, H.—With acc. of person, to call for, demand, want, wish, desire: Quis me volt? T.: Centuriones trium cohortium me velle postridie: Sosia, Adesdum, paucis te volo (sc. verbis), I want a few words with you, T.: quam volui nota fit arte meā, she whom I love, O.: illam velle uxorem, to want her for a wife, T.—With acc. of person and thing, to want... of, require... from: Num quid aliud me vis? T.: si quid ille se velit, etc., Cs.—With dat. of person for whom a wish is expressed: Praesidium velle se senectuti suae, wants a guard for his old age, T.: nihil est mali quod illa non filio voluerit, she wished her son every misfortune.—Esp., with bene or male: tibi bene ex animo volo, I heartily wish you well, T.: qui mihi male volunt, my enemies, T. —With causā and gen. of person, to be interested in, be concerned for, be well disposed to: te ipsius causā vehementer omnia velle, heartily wish him all success; cf. qui nostrā causā volunt, our friends. —With subj., in softened expressions of desire or command: ego quae in rem tuam sint, ea velim facias (i. e. fac), T.: eum salvere iubeas velim, please salute him: velim mihi ignoscas, I beg your pardon: haec pro causā meā dicta accipiatis velim, L.: Musa velim memores, etc., H.: de Menedemo vellem verum fuisset, I wish it had been true: vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus, I wish I could, etc.; cf. Tum equidem istuc os tuum inpudens videre nimium vellem! I wish I could have seen, etc., T.: Abiit, vah! rogasse vellem, I wish I had asked him, T.: Et vellem, et fuerat melius, V.: vellem tum tu adesses, I wish you could be present: vellem Idibus Martiis me ad cenam invitasses, I wish you had invited, etc.: de tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse: quod faxitis, deos velim fortunare, L.: virum me natum vellem, would I had been born a man, T.: Nunc mihi... Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum, O.: Te super aetherias errare licentius auras Haud pater ille velit, etc., i. e. volt, V.: velim scire ecquid de te recordere: sed multitudo ea quid animorum... habeat scire velim, L.: nec velim (imitari, etc.) si possim: trīs eos libros maxime nunc vellem, I would like to have.—In concessive phrases with quam, however, however much: quod illa, quam velit sit potens, numquam impetravisset (i. e. quamvis sit potens), however powerful she may be: exspectate facinus quam voltis improbum, never so wicked: quam volent in conviviis faceti sint.—Parenthet., in the phrase, sī vīs (contracted sīs; colloq.), if you please, if you will: paulum opperirier, Si vis, T.: dic, si vis, de quo disputari velis: addam, si vis, animi, etc., if you will.—To intend, purpose, mean, design, be minded, be about: Puerumque clam voluit exstinguere, T.: hostis hostem occidere volui, L.: at etiam eo negotio M. Catonis splendorem maculare voluerunt, it was their purpose: rem Nolanam in ius dicionemque dare voluerat Poeno, L.: idem istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc.: sine me pervenire quo volo, let me come to my point, T.: scripsi, quem ad modum quidem volui, etc., as I intended: ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi fecerunt, L.: quae ipsi qui scripserunt voluerunt volgo intellegi, meant to be understood by all.—To try, endeavor, attempt, aim: quas (i. e. magnas res) qui impedire volt, is et infirmus est mollisque naturā, et, etc.: audes Fatidicum fallere velle deum? do you dare attempt? O.: His respondere voluit, non lacessere, meant to answer, not to provoke, T.: quid aliud volui dicere? did I mean to say, T.: ait se velle de illis HS LXXX cognoscere, that he meant, i. e. was about: sed plane quid velit nescio.—To resolve, conclude, determine, require: uti tamen tuo consilio volui, concluded to follow your advice: Siculi... me defensorem calamitatum suarum... esse voluerunt: si a me causam hanc vos (iudices) agi volueritis, if you resolve.—Ellipt.: veremur quidem vos, Romani, et, si ita voltis, etiam timemus, L.: cadentque vocabula, si volet usus (i. e. ea cadere), H.—To be willing, be ready, consent, like, acquiesce: ei laxiorem diem daturos, si venire ad causam dicendam vellet, L.: qui se ait philosophari velle, that he liked philosophizing: Patri dic velle, that you consent (sc. uxorem ducere), T.: cum alter verum audire non volt, refuses: obtinuere ut (tribuni) tribuniciae potestatis virīs salubrīs vellent rei p. esse, to permit the tribunitian power to be useful to the republic, L.: cum P. Attio agebant ne suā pertinaciā omnium fortunas perturbari vellet, Cs.: duodecim tabulae furem interfici inpune voluerunt.—To do voluntarily, act intentionally: si voluit accusare, pietati tribuo; si iussus est, necessitati, if he accused of his own free will: (quaeritur) sitne oratoris risum velle movere, on purpose; cf. tu selige tantum, Me quoque velle velis, anne coactus amem, O.—To be of opinion, imagine, consider, think, mean, pretend, claim, hold, assert, assume: ergo ego, inimicus, si ita voltis, homini, amicus esse rei p. debeo: erat Mars alter, ut isti volunt, L.: isto ipso in genere in quo aliquid posse vis, in which you imagine you have some influence: in hoc homo luteus etiam callidus ac veterator esse volt, pretends to be: est genus hominum qui esse primos se omnium rerum volunt, Nec sunt, T.: si quis—quod illi volunt invidiosius esse—Claudius diceret, L.: voltis, nihil esse in naturā praeter ignem: si tam familiaris erat Clodiae quam tu esse vis, as you say he is: quae ego vellem non esse oratoris, what I claimed to be beyond the orator's province: restat ut omnes unum velint, are of one opinion: bis sumpsit quod voluit, i. e. begged the question.—In interrog. clause with quid, to mean, signify, intend to say, mean to express: sed tamen intellego quid velit: quid tibi vis? what do you mean by all this? T.: pro deum fidem, quid vobis voltis? L.: quid sibi vellet (Caesar)? cur in suas possessiones veniret? Cs.: avaritia senilis quid sibi velit, non intellego, what is the meaning of the phrase: tacitae quid volt sibi noctis imago? O.—With weakened force, as an auxiliary, or in periphrasis, will, shall: illa enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat: eius me compotem facere potestis, si meminisse voltis, etc., L.: Vis tu urbem feris praeponere silvis? will you prefer, etc., H.: tu tantum fida sorori Esse velis, i. e. fida sis, O.: si id confiteri velim, tamen istum condemnetis necesse est, if I should acknowledge: si quis velit ita dicere... nihil dicat, chooses to say, etc.: quā re oratos vos omnīs volo Ne, etc., T.: Esse salutatum volt te mea littera primum, O.—Redundant after noli or nolite: nolite, iudices, hunc velle maturius exstingui volnere vestro quam suo fato, do not resolve.—Of expressions of authority, to determine, resolvē, decree, demand, require, enact: utrum populus R. eum (honorem) cui velit, deferat: senatus te voluit mihi nummos dare: exercitūs quos contra se aluerint velle dimitti, Cs.: quid fieri velit praecipit, gives his orders, Cs.: sacra Cereris summā maiores nostri religione confici voluerunt, i. e. established the custom of celebrating: nostri maiores... insui voluerunt in culeum vivos, etc., made a law, that, etc.: Corinthum exstinctum esse voluerunt, should be (and remain) destroyed: volo ut mihi respondeas, I require you to answer: nuntia Romanis, Caelestes ita velle, ut Roma caput terrarum sit, L. —Esp., in the formula of asking a vote upon a law or decree: novos consules ita cum Samnite gerere bellum velitis, ut omnia ante nos bella gesta sunt, L.: plebes sic iussit—quod senatus... censeat, id volumus iubemusque, L.—To choose rather, prefer: a multis (studiis) eligere commodissimum quodque, quam sese uni alicui velle addicere: malae rei quam nullius duces esse volunt, L.
    * * *
    I
    velle, volui, - V
    wish, want, prefer; be willing, will
    II
    volare, volavi, volatus V
    III
    volunteers (pl.); (in the Second Punic War)

    Latin-English dictionary > volō

  • 11 voluntās

        voluntās ātis, f    [1 VOL-], will, free-will, wish, choice, desire, inclination: voluntas est, quae quid cum ratione desiderat: quid esset suae voluntatis ostendere, Cs.: has patitur poenas peccandi sola voluntas, Iu.: ut eius semper voluntatibus non modo cives adsenserint, etc.— Abl, of one's own will, of one's own accord, willingly, voluntarily: Quod ius vos cogit, id voluntate inpetret, T.: aequius erat id voluntate fieri: aliae civitates voluntate in dicionem venerunt, L.: Ut suā voluntate id quod est faciendum faciat, T.: suā voluntate, nullā vi coactus: istuc, quod expetis, meā voluntate concedam.—In phrases with prepositions: ad voluntatem loqui, at the will of another: vix tamen sibi de meā voluntate concessum est, with my consent: praeter optatum meum, sed valde ex voluntate, greatly to my satisfaction: aliquid facere minus ex Caesaris voluntate, against Cœsar's wishes: contra voluntatem eius dicere.—An object, purpose, aim, desire: cum sint in dicendo varia<*> voluntates.—A disposition, inclination: populum autem esse in aliā voluntate, to be otherwise inclined: celans, quā voluntate esset in regem, N.: neque bonae voluntatis ullum signum erga nos tyranni habemus, L.—Good-will, favor, affection: voluntas erga Caesarem: summa in se, Cs.: Voluntas vestra si ad poëtam accesserit, T.: mansisset eadem voluntas in eorum posteris, etc.—A last will, testament: defensio testamentorum ac voluntatis mortuorum.
    * * *
    will, desire; purpose; good will; wish, favor, consent

    Latin-English dictionary > voluntās

  • 12 spontaliter

    Latin-English dictionary > spontaliter

  • 13 spontanee

    willingly, of one's own will; voluntarily; for one's own sake

    Latin-English dictionary > spontanee

  • 14 Codrus

    Cōdrus, i, m., = Kodros.
    I.
    The last Athenian king, who voluntarily devoted himself to death in order to obtain for his people victory over the Spartans, Cic. Tusc. 1, 48, 116; id. Fin. 5, 22, 62; id. N. D. 3, 19, 49; Hor. C. 3, 19, 2; Just. 2, 6, 19; Vell. 1, 2; Val. Max. 5, 6, 1.—
    II.
    A wretched poet, hostile to Virgil, Verg. E. 5, 11; 7, 22; Juv. 1, 2; 3, 203; 3, 208; cf. Weich. Poett. Latt. Rell. p. 402 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > Codrus

  • 15 consulo

    consŭlo, lŭi, ltum, 3, v. n. and a. [from con and root sal-; cf. consul and consilium].
    I.
    To consider, reflect, deliberate, take counsel, reflect upon, consult.
    A. 1.
    In gen.
    (α).
    Absol.: quid nunc? etiam consulis? do you still deliberate, i. e. hesitate? Plaut. Trin. 2, 4, 171; cf. id. Truc. 2, 4, 75 Speng.: ne quid in consulendo adversi eveniat, Cato ap. Gell. 7, 3, 14:

    consulto opus est,

    there is need of deliberation, Sall. C. 1, 6:

    dum tempus consulendi est,

    Ter. Hec. 5, 1, 19:

    satis facere consulentibus,

    Cic. Or. 42, 143:

    ut omnium rerum vobis ad consulendum potestas esset,

    Liv. 8, 13, 18:

    ut tot uno tempore motibus animi turbati trepidarent magis quam consulerent,

    id. 21, 16, 2:

    praesidium consulenti curiae,

    Hor. C. 2, 1, 14 et saep.—
    (β).
    With in and acc.:

    consulere in longitudinem,

    to take thought for the future, Ter. Heaut. 5, 2, 10:

    in commune,

    for the common good, id. And. 3, 3, 16; Liv. 32, 21, 1; Tac. A. 12, 5; id. Agr. 12; Curt. 5, 9, 14;

    and in the same sense: in medium,

    Verg. A. 11, 335; Liv. 24, 22, 15; Tac. H. 2, 5; Luc. 5, 46:

    in unum,

    Tac. H. 1, 68; 4, 70:

    in publicum (opp. suscipere proprias simultates),

    Plin. Ep. 9, 13, 21; Tac. A. 1, 24.—
    (γ).
    With de and abl.:

    bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; so,

    de communibus negotiis,

    id. J. 105, 1:

    de salute suorum,

    Cic. Sull. 22, 63:

    omnibus de rebus,

    Tac. A. 4, 40.—
    (δ).
    With ut or ne:

    consulere vivi ac prospicere debemus, ut illorum (liberorum) solitudo munita sit,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 153:

    tu ne qua manus se attollere nobis A tergo possit, custodi et consule longe,

    Verg. A. 9, 322.— Impers.:

    ut urbi... satis esset praesidii, consultum atque provisum est,

    Cic. Cat. 2, 12, 26:

    ne deficerent, consulendum esse,

    Cels. 3, 4, 31.—
    2.
    Esp., consulere alicui or alicui rei, to take care for some person or thing, to be mindful of, take care of, look to, have regard for, to counsel or consult for:

    tuae rei bene consulere cupio,

    Plaut. Trin. 3, 2, 9:

    quid me fiat, parvi pendis, dum illi consulas,

    Ter. Heaut. 4, 3, 37:

    qui parti civium consulunt, partem neglegunt,

    Cic. Off. 1, 25, 85: consulere eorum commodis et utilitati salutique [p. 442] servire, id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27; so,

    famae, pudicitiae tuae,

    id. Phil. 2, 2, 3:

    dignitati meae,

    id. Fam. 11, 29, 1:

    suae vitae,

    Caes. B. G. 7, 12:

    receptui sibi,

    id. B. C. 3, 69:

    reipublicae juxta ac sibi,

    Sall. C. 37, 8; id. J. 58, 2; Hor. Ep. 1, 17, 1:

    timori magis quam religioni,

    Caes. B. C. 1, 67; cf.:

    magis irae quam famae,

    Sall. C. 51, 7:

    qui mi consultum optime velit esse,

    Ter. Phorm. 1, 3, 1: mi ires consultum male? to counsel evil or badly, Plaut. Bacch. 3, 6, 36; so,

    male patriae,

    Nep. Epam. 10, 1; id. Phoc. 2, 2.—With si:

    melius consulet (sibi), si, etc.,

    Cels. 1, 3, 55.—
    B.
    Act.
    1.
    Consulere aliquem (or aliquid), to consult with one, to ask his opinion or advice, to ask counsel of, to consult, question (for the sake of advice).
    a.
    In gen.:

    cum te consuluissem, quid mihi faciendum esse censeres,

    Cic. Fam. 11, 29, 1:

    te, qui philosophum audis,

    id. ib. 9, 26, 1:

    Apellem tragoedum, uter, etc.,

    Suet. Calig. 33 al. —Of inanim. objects:

    speculum suum,

    Ov. A. A. 3, 136; cf.:

    spectatas undas, quid se deceat,

    id. M. 4, 312:

    nares, an olerent aera Corinthōn,

    Mart. 9, 60, 11:

    diem de gemmis, etc.,

    Ov. A. A. 1, 251 sq.:

    animum nostrum,

    Quint. 4, 2, 52:

    aures meas,

    id. 9, 4, 93:

    suas vires,

    id. 10, 2, 18 al. —With two accs.:

    ibo et consulam hanc rem amicos, quid faciundum censeant,

    Plaut. Men. 4, 3, 26:

    nec te id consulo,

    Cic. Att. 7, 20, 2:

    consulere prudentiorem coepi aetates tabularum,

    Petr. 88.—Freq.,
    b.
    Esp. as t. t.
    (α).
    In the lang. of religion, to consult a deity, an oracle, omens, etc.:

    Apollinem de re,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    deum consuluit auguriis, quae suscipienda essent,

    Liv. 1, 20, 7:

    deos hominum fibris,

    Tac. A. 14, 30 fin.:

    Phoebi oracula,

    Ov. M. 3, 9; Suet. Vesp. 5:

    Tiresiam conjectorem,

    Plaut. Am. 5, 1, 76:

    haruspicem,

    Cic. Div. 2, 4, 11; Suet. Tib. 63; Cato, R. R. 5, 4:

    vates nunc extis, nunc per aves,

    Liv. 2, 42, 10:

    Cumaeam anum,

    Ov. F. 4, 158:

    avem primum visam augur,

    id. ib. 1, 180:

    spirantia exta,

    Verg. A. 4, 64; so,

    trepidantia exta,

    Ov. M. 15, 576:

    sacras sortes,

    id. ib. 11, 412:

    Etrusci haruspices male consulentes,

    Gell. 4, 5, 5.— Pass. impers.:

    si publice consuletur... sin privatim,

    Tac. G. 10. —With dependent question:

    senatus pontificum collegium consuli jussit, num omne id aurum in ludos consumi necessum esset,

    Liv. 39, 5, 9:

    consulti per ludibrium pontifices, an concepto necdum edito partu rite nuberet,

    Tac. A. 1, 10.—
    (β).
    In judic. lang., to ask advice of a lawyer, to consult, etc.:

    quam inanes domus eorum omnium, qui de jure civili consuli solent,

    Cic. Verr. 2, 1, 46, § 120:

    consuli quidem te a Caesare scribis: sed ego tibi ab illo consuli mallem,

    id. Fam. 7, 11, 2:

    si jus consuleres, peritissimus,

    Liv. 39, 40, 6:

    munus hoc eorum qui consuluntur,

    i. e. who are skilled in the law, Cic. Leg. 1, 4, 14; so id. Quint. 16, 53.—

    With dependent question: consulens eum, an seni jam testato suaderet ordinare suprema judicia,

    Quint. 6, 3, 92.—The formula usual in asking advice was, licet consulere? Cic. Mur. 13, 28; cf. Hor. S. 2, 3, 192.—
    (γ).
    In publicists' lang., to take counsel with the competent authorities, to consult:

    Quirites, utrum, etc.,

    Liv. 31, 7, 2; so,

    senatum,

    Sall. J. 28, 2:

    senatum de foedere,

    id. ib. 39, 2;

    62, 10: populum de ejus morte,

    Cic. Mil. 7, 16:

    plebem in omnia (tribuni),

    Liv. 6, 39, 2 al. —
    2.
    Aliquid.
    a.
    To take counsel or deliberate upon something, to consider:

    est consulere quiddam quod tecum volo,

    Plaut. Most. 5, 1, 53; id. Pers. 5, 2, 63:

    rem delatam consulere ordine non licuit,

    Liv. 2, 28, 2; so,

    consulere et explorare rem,

    Cic. Att. 2, 16, 4:

    consulis rem nulli obscuram,

    Verg. A. 11, 344 al.:

    bis repulsi Galli quid agant consulunt,

    Caes. B. G. 7, 83.—
    b.
    To advise something, to give advice:

    tun' consulis quicquam?

    Ter. Ad. 1, 2, 47; id. Phorm. 1, 3, 22.— Absol.:

    ab re consulit blandiloquentulus,

    advises to his hurt, Plaut. Trin. 2, 1, 17.
    II.
    Sometimes meton. (causa pro effectu).
    A.
    To take a resolution, resolve, conclude, determine.
    1.
    Neutr.; constr. absol. or with de aliquo or in aliquem:

    de nullis quam de vobis infestius aut inimicius consuluerunt,

    Liv. 28, 29, 8; so,

    de perfugis gravius quam de fugitivis,

    id. 30, 43, 13:

    in humiliores libidinose crudeliterque consulebatur,

    id. 3, 36, 7; so,

    crudeliter in deditos victosque,

    id. 8, 13, 15; cf. Tac. Agr. 16. —
    2.
    Act.:

    quid in concilio consuluistis?

    Plaut. Bacch. 1, 1, 6:

    animum ego inducam tamen, ut illud, quod tuam in rem bene conducat, consulam,

    id. Cist. 3, 4: ne quid gravius de salute tuā consulas, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16, 1:

    pessime istuc in te atque in illum consulis,

    Ter. Heaut. 3, 1, 28:

    quae reges irā inpulsi male consuluerint,

    Sall. C. 51, 4:

    nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    id. J. 95, 3.— Pass. impers.:

    aliter mihi de illis ac de me ipso consulendum est,

    Cic. Att. 7, 13, 3.—
    B.
    With the access. idea of judging, in the connection boni, optimi aliquid consulere, to excuse, take in good part, interpret favorably; be contented, pleased, or satisfied with:

    sit consul a consulendo vel a judicando: nam et hoc consulere veteres vocaverunt, unde adhuc remanet illud Rogat boni consulas, id est bonum judices,

    Quint. 1, 6, 32; cf. Paul. ex Fest. p. 41, 8 Müll.: nemo hoc rex ausus est facere, eane fieri bonis, bono genere gnatis boni consulitis? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    boni consulendum,

    Varr. L. L. 7, § 40 Müll.:

    tu haec quaeso consule missa boni,

    Ov. P. 3, 8, 24; cf. id. Tr. 4, 1, 106; so,

    nostrum laborem,

    Quint. 6, prooem. § 16; Plin. Ep. 7, 12, 3:

    hoc munus,

    Sen. Ben. 1, 1, 8; id. Prov. 2, 4; id. Ep. 9, 20; 17, 9; 88, 17:

    quaerebat argentum avaritia: boni consuluit interim invenisse minium,

    Plin. 33, prooem. 2, § 4;

    8, 16, 17, § 44: boni et optimi consulere,

    App. M. 8, p. 205, 28.— Hence,
    1.
    consultus, a, um, P. a.
    A.
    Well considered or weighed, deliberated upon, maturely pondered:

    bene consultum consilium surripitur saepissume, si minus, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 5 sq.:

    ipsi omnia, quorum negotium est, consulta ad nos et exquisita deferunt,

    Cic. de Or. 1, 58, 250: neque eam usquam invenio, neque quo eam, neque quā quaeram consultum'st, I know neither, etc., Plaut. Rud. 1, 4, 6:

    operā consultā,

    with mature reflection, Gell. 7 (6), 17, 3;

    in the same sense, consulto consilio,

    Paul. Sent. 1, 9, 6:

    consultius est huic poenalem quoque stipulationem subjungere,

    it is better. more advantageous, Dig. 2, 15, 15.—
    B.
    (Acc. to I. B. 1.) Knowing, skilful, experienced, practised, esp. in law; skilled or learned in the law:

    non ille magis juris consultus quam justitiae fuit,

    Cic. Phil. 9, 5, 10:

    juris atque eloquentiae,

    Liv. 10, 22, 7:

    consultissimus vir omnis divini atque humani juris,

    id. 1, 18, 1; cf. Gell. 1, 13, 10:

    insanientis sapientiae,

    Hor. C. 1, 34, 3:

    universae disciplinae,

    Col. 11, 1, 12.—Hence, subst.: consultus, i, m., a lawyer:

    tu consultus modo rusticus,

    Hor. S. 1, 1, 17; id. Ep 2, 2, 87; 2, 2, 159; Ov. A. A. 1, 83.— Esp. with juris, often written as one word, jūrisconsultus, i, m., v. h. v.— Absol.:

    ut natura non disciplinā consultus esse videatur,

    Cic. Caecin. 27, 78:

    consultorum alterum disertissimum, disertorum alterum consultissimum fuisse,

    id. Brut. 40, 148:

    consultiores sibimet videntur Deo,

    Tert. adv. Marc. 2, 2.—
    2.
    Subst.: consultum, i, n.
    A.
    (Acc. to I. B. 1. b.) A consultation, inquiry of a deity:

    Sostratus (sacerdos) ubi laeta et congruentia exta magnisque consultis annuere deam videt, etc.,

    Tac. H. 2, 4.—
    B.
    (Acc. to II.) A decree, decision, resolution, plan; so first, Senatus consultum, or in one word, Senatusconsul-tum, a decree of the Senate (most freq. in all periods; the senatus consulta were not, like the plebiscita, the supreme law of the republic; but under the emperors, all new laws took this form, v. esp. Sandars, Introd., Just. Inst. § 15;

    1, 2, 5),

    Sall. C. 42, 3; Cic. Verr. 2, 4, 66, § 149:

    senatus consultum est quod senatus jubet atque constituit, nam cum auctus esset populus Romanus... aequum visum est senatum vice populi consuli,

    Just. Inst. 1, 2, 5;

    for which, consulta Patrum,

    Hor. Ep. 1, 16, 41. —Of a decree of the Sicilian council:

    ne senatus consultum Siculi homines facere possent,

    Cic. Verr. 2, 4, 65, § 146.—Also in other connections:

    facta et consulta fortium et sapientium,

    Cic. Leg. 1, 24, 62; cf.:

    facta consultaque Alexandri,

    Sall. H. 3, 7 Dietsch:

    consulta et decreta,

    id. J. 11, 5:

    consulta sese omnia cum illo integra habere,

    all objects of consultation, plans, id. ib. 108, 2; cf.:

    ab occultis cavendum hominibus consultisque,

    plans, Liv. 25, 16, 4; and:

    approbare collegam consulta,

    id. 10, 39, 10:

    dum consulta petis,

    responses, oracles, divinations, Verg. A. 6, 151:

    tua magna,

    decisions, id. ib. 11, 410; so,

    mollia,

    Tac. A. 1, 40:

    mala,

    id. ib. 6, 6:

    ex consulto factum,

    purposely, voluntarily, Auct. Her. 2, 30, 49.—Hence, adv., considerately, deliberately, designedly, on purpose.
    (α).
    Form consultō (class. in prose and poetry):

    utrum perturbatione aliquā animi an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27; Plaut. Poen. 3, 5, 43; Cic. N. D. 1, 31, 85; id. Leg. 1, 8, 25; Caes. B. G. 5, 16; 5, 37; Sall. J. 60, 5; 64, 5; Quint. 8, 4, 19; Tac. A. 4, 16; Suet. Caes. 56; * Hor. S. 1, 10, 14 al. —
    (β).
    Form consultē (mostly ante- and post-class.):

    qui consulte, docte atque astute cavet,

    Plaut. Rud. 4, 7, 14:

    caute atque consulte gesta,

    Liv. 22, 38, 11; Spart. Had. 2.— Comp., Liv. 22, 24, 3; Tac. H. 2, 24. — Sup., Capitol. Pert. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > consulo

  • 16 Decius

    I.
    An ancient Italian praenomen:

    Decius Magius,

    Liv. 23, 7, 10; Vell. 2, 16, 2 al.—
    II.
    The name of an eminent plebeian gens at Rome. Its bestknown members were the two Decii (P. Decius Mus, father and son), who, as consuls, voluntarily devoted themselves to death to save their country (the former, in the Latin war, at Veseris, B.C. 340, the latter, in the Samnite war, at Sentinum, B.C. 295), Liv. 8, 9; 10, 27 sq.; Val. Max. 1, 7, 3; 5, 6, 5 sq.; Flor. 1, 14, 3; 1, 17, 7; Cic. Off. 2, 4, 16; id. Div. 1, 24, 51; id. Fin. 2, 19, 61; id. de Sen. 13, 43; Prop. 3, 11, 62 (4, 10, 62 M.). — Genit.:

    Deci,

    id. 4 (5), 1, 45. Cicero also mentions the grandson, who devoted himself at Asculum in the war against Pyrrhus, B.C. 279, Cic. Tusc. 1, 37, 89; id. Fin. 2, 19, 61 fin. —Hence,
    1.
    Dĕcius, a, um, adj., of or belonging to Decius, lex, of P. Decius Mus, Liv. 9, 30.—
    2.
    Dĕcĭānus, a, um, of or belonging to Decius:

    exercitus (i. e. of the second Decius),

    Liv. 10, 31.—
    III.
    An artist at Rome, B.C. 56, Plin. 34, 7, 18, § 44.

    Lewis & Short latin dictionary > Decius

  • 17 honorarius

    I.
    In gen.
    A.
    Adj. (class.): cum essem in provincia legatus, quamplures ad praetores et consules vinum honorarium dabant: numquam accepi, ne privatus quidem, Cato ap. Isid. Orig. 20, 3:

    frumentum,

    Cic. Pis. 35, 86:

    tumulus,

    i. e. a cenotaph, Suet. Claud. 1: arbiter, i. e. one chosen out of respect by the parties themselves (opp. to one chosen by the judge), Cic. Tusc. 5, 41, 120; id. Fat. 17, 39; cf.

    arbitria (opp. judicia legitima),

    id. Rosc. Com. 5, 15: opera (opp. severitas judicis), id. Caecin. 2, 6:

    tutor,

    Dig. 23, 2, 61; 26, 7, 3: VACCA, i. e. an honorary offering (opp. to a sin-offering), Inscr. ap. Marin. Fratr. Arv. 32; 36;

    41: ludi,

    i. e. given by the magistrates to the people, Suet. Aug. 32; cf. Paul. ex Fest. p. 102 Müll.:

    munus,

    a post of honor, Gell. 16, 13, 6:

    codicilli,

    honorary letters-palent, Cod. Theod. 6, 22; Cod. Just. 3, 24, 3:

    docere debitum est, delectare honorarium, permovere necessarium,

    is done out of respect for the audience, voluntarily, Cic. Opt. Gen. 1, 3:

    curatores honorarii, qui a praetore constituuntur,

    Ulp. Fragm. 12, 1; cf. § 3.—
    B.
    Subst.: hŏnōrārĭum, ĭi, n. (sc. donum), a present made on being admitted to a post of honor, a douceur, fee, honorary (post-class.): decurionatus, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 114:

    carae cognationis,

    Tert. Idol. 10; Dig. 11, 6, 1:

    in honorariis advocatorum ita versari judex debet, ut pro modo litis, etc.,

    ib. 50, 13, 1; 26, 7, 8 al.—
    II.
    In partic., in jurid. Lat., of or belonging to the prœtorian law, or law of custom (opp. to laws strictly defined by statutes):

    (jus) honorarium dicitur, quod ab honore praetoris venerat,

    Dig. 1, 2, 2, § 10; so,

    actio,

    ib. 30, 1, 28:

    obligatio,

    ib. 20, 1, 5:

    successor,

    ib. 46, 4, 13 fin. et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > honorarius

  • 18 oblativus

    oblātīvus, a, um, adj. [id.], freely given, voluntarily presented (post-class.):

    auguria,

    Serv. Verg. A. 6, 190:

    functiones,

    Symm. Ep. 10, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > oblativus

  • 19 profiteor

    prŏfĭtĕor, fessus, v (old form of the inf. PROFITEREI, and of the imper. PROFITEMINO, several times in the Tab. Her, in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq.), v. dep. a. [pro-fateor], to declare publicly, to own freely, to acknowledge, avow, confess openly, profess (class.).
    I.
    In gen.
    a.
    Absol.:

    neque vis tuā voluntate ipse profiteri,

    Plaut. Men. 4, 2, 80:

    ita libenter confitetur, ut non solum fateri, sed etiam profiteri videatur,

    Cic. Caecin. 9, 24:

    fateor atque etiam profiteor et prae me fero,

    id. Rab. Perd. 5, 17.—
    b.
    With acc.:

    profiteri et in medium proferre aliquid,

    Cic. Fin. 2, 23, 76:

    cur ea non profitenda putabas?

    Ov. H. 21, 129.—
    c.
    With obj. clause:

    profitentur Carnutes, se nullum periculum recusare,

    Caes. B. G. 7, 2; Cic. N D. 1, 5, 12.—
    d.
    With de:

    de parricidio professum,

    Suet. Calig. 12:

    de semet professo,

    id. Dom. 8.—
    II.
    In partic.
    A.
    Profiteri se aliquem, to declare one's self or profess to be something:

    profiteri se grammaticum,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12; Poët. ap. Auct. Her. 2, 26, 42;

    profiteri se patrem infantis,

    Suet. Calig. 25:

    se legatum,

    id. Galb. 10:

    se candidatum consulatūs,

    id. Aug. 4:

    professus amicum,

    Hor. Ep. 1, 18, 2.—With esse:

    triduo me jure consultum esse profitebor,

    Cic. Mur. 13, 28:

    me omnium provinciarum defensorem esse profitebor,

    id. Verr. 2, 3, 93, § 217.—
    B.
    Profiteri aliquid, to profess an art, science, etc.:

    profiteri philosophiam,

    to declare one's self a philosopher, Cic. Pis. 29, 71; medicinam, to profess medicine, to practise as a physician, Cels. praef.; Suet. Caes. 42;

    jus,

    Ov. A. A. 3, 531.—In pass.:

    rem non professam apud nos tenemus,

    Quint. Decl. 341. — Absol.: profiteri, to be a teacher or professor (post-Aug.):

    cum omnes qui profitentur, audiero,

    Plin. Ep 2, 18, 3:

    translatus est in Siciliam, ubi nunc profitetur,

    id. ib. 4, 11, 14.—
    C.
    Profiteri indicium, to give evidence, make a deposition against accomplices:

    multis hortantibus indicium profitetur,

    Sall. J. 35, 6; Hirt. B. Afr 55, Curt. 8, 6, 23; Plin. Ep. 3, 16, 9:

    summum supplicium decernebatur, ni professus indicium foret,

    Tac. A. 6, 3.—
    D.
    To offer freely, propose voluntarily, to promise: quis profitetur? who volunteers? Plaut Capt. 3, 1, 20:

    se ad eam rem adjutorem,

    Caes. B. G. 5, 38:

    ego vero tibi profiteor atque polliceor eximium et singulare meum studium in omni genere officii,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    si vos in eam rem operam vestram profitemini,

    id. Rosc. Am. 53, 153:

    Varro profitetur se alterā die ad colloquium venturum,

    Caes. B. C. 3, 19:

    sumunt gentiles arma professa manus,

    arms that promise a combat, Ov. F. 2, 198: magna, Hor A. P. 14; Ov. F. 5, 351:

    grandia,

    Hor. A. P. 27.—
    E.
    To disclose, show, display, make a show of; dolorem, Just. 8, 5, 11:

    sola Jovem Semele vidit Jovis ora professum,

    Nemes. Ecl. 3, 22:

    vitate viros cultum formamque professos,

    Ov. A A. 3, 433.—
    F.
    To make a public statement or return of any thing (as of one's name, property, business, etc.):

    censum (one's estate),

    Ulp. Fragm. 1, 8;

    Tab. Her. in Haubold, Mon. Leg. p. 99 sq. (q. v.): ut aratores jugera sationum suarum profiterentur,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    apud decemviros, quantum habeat praedae,

    id. Agr. 2, 22, 59:

    greges ovium ad publicanum,

    Varr. R. R. 2, 1:

    frumentum, Liv 4, 12: furtum,

    Quint. Decl. 341:

    rem alienam,

    id. ib. 341:

    rem apud publicanum,

    id. ib. 359; Dig. 39, 4, 16, § 12.— Absol.:

    ne decipiat (publicanus) profiteri volentes,

    Dig. 39, 4, 19, § 6; Vulg. Luc. 2, 3 and 5:

    nomen,

    to give in one's name, announce one's self, Liv. 26, 18; also without nomen:

    Catilina prohibitus erat petere consulatum, quod intra legitimos dies profiteri nequiverit,

    Sall. C. 18, 3:

    nam et quaesturam petentes, quos indignos judicavit, profiteri vetuit,

    Vell. 2, 92, 3: professae (sc. feminae), i. e. common prostitutes, who had to give in their names to the aedile, Ov. F. 4, 866.— Trop.:

    in his nomen suum profitetur,

    among these he reckons himself, Ter. Eun. prol. 3.—Hence, prŏ-fessus, a, um, P. a., in passive signif., known, manifest, confessed ( poet. and in post-Aug. prose):

    culpa professa,

    Ov. Am. 3, 14, 6:

    dux,

    Just. 8, 4, 4.—Ex or de professo, openly, avowedly, intentionally, professedly:

    non ex professo eam (potentiam) non petere,

    Sen. Ep. 14, 8:

    vir ex professo mollis, Macr S. 2, 9.—De professo (postclass.): ac ne id quidem de professo audet,

    openly, App. Mag. p. 274, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > profiteor

  • 20 Senatusconsultum

    consŭlo, lŭi, ltum, 3, v. n. and a. [from con and root sal-; cf. consul and consilium].
    I.
    To consider, reflect, deliberate, take counsel, reflect upon, consult.
    A. 1.
    In gen.
    (α).
    Absol.: quid nunc? etiam consulis? do you still deliberate, i. e. hesitate? Plaut. Trin. 2, 4, 171; cf. id. Truc. 2, 4, 75 Speng.: ne quid in consulendo adversi eveniat, Cato ap. Gell. 7, 3, 14:

    consulto opus est,

    there is need of deliberation, Sall. C. 1, 6:

    dum tempus consulendi est,

    Ter. Hec. 5, 1, 19:

    satis facere consulentibus,

    Cic. Or. 42, 143:

    ut omnium rerum vobis ad consulendum potestas esset,

    Liv. 8, 13, 18:

    ut tot uno tempore motibus animi turbati trepidarent magis quam consulerent,

    id. 21, 16, 2:

    praesidium consulenti curiae,

    Hor. C. 2, 1, 14 et saep.—
    (β).
    With in and acc.:

    consulere in longitudinem,

    to take thought for the future, Ter. Heaut. 5, 2, 10:

    in commune,

    for the common good, id. And. 3, 3, 16; Liv. 32, 21, 1; Tac. A. 12, 5; id. Agr. 12; Curt. 5, 9, 14;

    and in the same sense: in medium,

    Verg. A. 11, 335; Liv. 24, 22, 15; Tac. H. 2, 5; Luc. 5, 46:

    in unum,

    Tac. H. 1, 68; 4, 70:

    in publicum (opp. suscipere proprias simultates),

    Plin. Ep. 9, 13, 21; Tac. A. 1, 24.—
    (γ).
    With de and abl.:

    bello confecto de Rhodiis consultum est,

    Sall. C. 51, 5; so,

    de communibus negotiis,

    id. J. 105, 1:

    de salute suorum,

    Cic. Sull. 22, 63:

    omnibus de rebus,

    Tac. A. 4, 40.—
    (δ).
    With ut or ne:

    consulere vivi ac prospicere debemus, ut illorum (liberorum) solitudo munita sit,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 153:

    tu ne qua manus se attollere nobis A tergo possit, custodi et consule longe,

    Verg. A. 9, 322.— Impers.:

    ut urbi... satis esset praesidii, consultum atque provisum est,

    Cic. Cat. 2, 12, 26:

    ne deficerent, consulendum esse,

    Cels. 3, 4, 31.—
    2.
    Esp., consulere alicui or alicui rei, to take care for some person or thing, to be mindful of, take care of, look to, have regard for, to counsel or consult for:

    tuae rei bene consulere cupio,

    Plaut. Trin. 3, 2, 9:

    quid me fiat, parvi pendis, dum illi consulas,

    Ter. Heaut. 4, 3, 37:

    qui parti civium consulunt, partem neglegunt,

    Cic. Off. 1, 25, 85: consulere eorum commodis et utilitati salutique [p. 442] servire, id. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27; so,

    famae, pudicitiae tuae,

    id. Phil. 2, 2, 3:

    dignitati meae,

    id. Fam. 11, 29, 1:

    suae vitae,

    Caes. B. G. 7, 12:

    receptui sibi,

    id. B. C. 3, 69:

    reipublicae juxta ac sibi,

    Sall. C. 37, 8; id. J. 58, 2; Hor. Ep. 1, 17, 1:

    timori magis quam religioni,

    Caes. B. C. 1, 67; cf.:

    magis irae quam famae,

    Sall. C. 51, 7:

    qui mi consultum optime velit esse,

    Ter. Phorm. 1, 3, 1: mi ires consultum male? to counsel evil or badly, Plaut. Bacch. 3, 6, 36; so,

    male patriae,

    Nep. Epam. 10, 1; id. Phoc. 2, 2.—With si:

    melius consulet (sibi), si, etc.,

    Cels. 1, 3, 55.—
    B.
    Act.
    1.
    Consulere aliquem (or aliquid), to consult with one, to ask his opinion or advice, to ask counsel of, to consult, question (for the sake of advice).
    a.
    In gen.:

    cum te consuluissem, quid mihi faciendum esse censeres,

    Cic. Fam. 11, 29, 1:

    te, qui philosophum audis,

    id. ib. 9, 26, 1:

    Apellem tragoedum, uter, etc.,

    Suet. Calig. 33 al. —Of inanim. objects:

    speculum suum,

    Ov. A. A. 3, 136; cf.:

    spectatas undas, quid se deceat,

    id. M. 4, 312:

    nares, an olerent aera Corinthōn,

    Mart. 9, 60, 11:

    diem de gemmis, etc.,

    Ov. A. A. 1, 251 sq.:

    animum nostrum,

    Quint. 4, 2, 52:

    aures meas,

    id. 9, 4, 93:

    suas vires,

    id. 10, 2, 18 al. —With two accs.:

    ibo et consulam hanc rem amicos, quid faciundum censeant,

    Plaut. Men. 4, 3, 26:

    nec te id consulo,

    Cic. Att. 7, 20, 2:

    consulere prudentiorem coepi aetates tabularum,

    Petr. 88.—Freq.,
    b.
    Esp. as t. t.
    (α).
    In the lang. of religion, to consult a deity, an oracle, omens, etc.:

    Apollinem de re,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    deum consuluit auguriis, quae suscipienda essent,

    Liv. 1, 20, 7:

    deos hominum fibris,

    Tac. A. 14, 30 fin.:

    Phoebi oracula,

    Ov. M. 3, 9; Suet. Vesp. 5:

    Tiresiam conjectorem,

    Plaut. Am. 5, 1, 76:

    haruspicem,

    Cic. Div. 2, 4, 11; Suet. Tib. 63; Cato, R. R. 5, 4:

    vates nunc extis, nunc per aves,

    Liv. 2, 42, 10:

    Cumaeam anum,

    Ov. F. 4, 158:

    avem primum visam augur,

    id. ib. 1, 180:

    spirantia exta,

    Verg. A. 4, 64; so,

    trepidantia exta,

    Ov. M. 15, 576:

    sacras sortes,

    id. ib. 11, 412:

    Etrusci haruspices male consulentes,

    Gell. 4, 5, 5.— Pass. impers.:

    si publice consuletur... sin privatim,

    Tac. G. 10. —With dependent question:

    senatus pontificum collegium consuli jussit, num omne id aurum in ludos consumi necessum esset,

    Liv. 39, 5, 9:

    consulti per ludibrium pontifices, an concepto necdum edito partu rite nuberet,

    Tac. A. 1, 10.—
    (β).
    In judic. lang., to ask advice of a lawyer, to consult, etc.:

    quam inanes domus eorum omnium, qui de jure civili consuli solent,

    Cic. Verr. 2, 1, 46, § 120:

    consuli quidem te a Caesare scribis: sed ego tibi ab illo consuli mallem,

    id. Fam. 7, 11, 2:

    si jus consuleres, peritissimus,

    Liv. 39, 40, 6:

    munus hoc eorum qui consuluntur,

    i. e. who are skilled in the law, Cic. Leg. 1, 4, 14; so id. Quint. 16, 53.—

    With dependent question: consulens eum, an seni jam testato suaderet ordinare suprema judicia,

    Quint. 6, 3, 92.—The formula usual in asking advice was, licet consulere? Cic. Mur. 13, 28; cf. Hor. S. 2, 3, 192.—
    (γ).
    In publicists' lang., to take counsel with the competent authorities, to consult:

    Quirites, utrum, etc.,

    Liv. 31, 7, 2; so,

    senatum,

    Sall. J. 28, 2:

    senatum de foedere,

    id. ib. 39, 2;

    62, 10: populum de ejus morte,

    Cic. Mil. 7, 16:

    plebem in omnia (tribuni),

    Liv. 6, 39, 2 al. —
    2.
    Aliquid.
    a.
    To take counsel or deliberate upon something, to consider:

    est consulere quiddam quod tecum volo,

    Plaut. Most. 5, 1, 53; id. Pers. 5, 2, 63:

    rem delatam consulere ordine non licuit,

    Liv. 2, 28, 2; so,

    consulere et explorare rem,

    Cic. Att. 2, 16, 4:

    consulis rem nulli obscuram,

    Verg. A. 11, 344 al.:

    bis repulsi Galli quid agant consulunt,

    Caes. B. G. 7, 83.—
    b.
    To advise something, to give advice:

    tun' consulis quicquam?

    Ter. Ad. 1, 2, 47; id. Phorm. 1, 3, 22.— Absol.:

    ab re consulit blandiloquentulus,

    advises to his hurt, Plaut. Trin. 2, 1, 17.
    II.
    Sometimes meton. (causa pro effectu).
    A.
    To take a resolution, resolve, conclude, determine.
    1.
    Neutr.; constr. absol. or with de aliquo or in aliquem:

    de nullis quam de vobis infestius aut inimicius consuluerunt,

    Liv. 28, 29, 8; so,

    de perfugis gravius quam de fugitivis,

    id. 30, 43, 13:

    in humiliores libidinose crudeliterque consulebatur,

    id. 3, 36, 7; so,

    crudeliter in deditos victosque,

    id. 8, 13, 15; cf. Tac. Agr. 16. —
    2.
    Act.:

    quid in concilio consuluistis?

    Plaut. Bacch. 1, 1, 6:

    animum ego inducam tamen, ut illud, quod tuam in rem bene conducat, consulam,

    id. Cist. 3, 4: ne quid gravius de salute tuā consulas, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16, 1:

    pessime istuc in te atque in illum consulis,

    Ter. Heaut. 3, 1, 28:

    quae reges irā inpulsi male consuluerint,

    Sall. C. 51, 4:

    nisi quod de uxore potuit honestius consuli,

    id. J. 95, 3.— Pass. impers.:

    aliter mihi de illis ac de me ipso consulendum est,

    Cic. Att. 7, 13, 3.—
    B.
    With the access. idea of judging, in the connection boni, optimi aliquid consulere, to excuse, take in good part, interpret favorably; be contented, pleased, or satisfied with:

    sit consul a consulendo vel a judicando: nam et hoc consulere veteres vocaverunt, unde adhuc remanet illud Rogat boni consulas, id est bonum judices,

    Quint. 1, 6, 32; cf. Paul. ex Fest. p. 41, 8 Müll.: nemo hoc rex ausus est facere, eane fieri bonis, bono genere gnatis boni consulitis? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    boni consulendum,

    Varr. L. L. 7, § 40 Müll.:

    tu haec quaeso consule missa boni,

    Ov. P. 3, 8, 24; cf. id. Tr. 4, 1, 106; so,

    nostrum laborem,

    Quint. 6, prooem. § 16; Plin. Ep. 7, 12, 3:

    hoc munus,

    Sen. Ben. 1, 1, 8; id. Prov. 2, 4; id. Ep. 9, 20; 17, 9; 88, 17:

    quaerebat argentum avaritia: boni consuluit interim invenisse minium,

    Plin. 33, prooem. 2, § 4;

    8, 16, 17, § 44: boni et optimi consulere,

    App. M. 8, p. 205, 28.— Hence,
    1.
    consultus, a, um, P. a.
    A.
    Well considered or weighed, deliberated upon, maturely pondered:

    bene consultum consilium surripitur saepissume, si minus, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 5 sq.:

    ipsi omnia, quorum negotium est, consulta ad nos et exquisita deferunt,

    Cic. de Or. 1, 58, 250: neque eam usquam invenio, neque quo eam, neque quā quaeram consultum'st, I know neither, etc., Plaut. Rud. 1, 4, 6:

    operā consultā,

    with mature reflection, Gell. 7 (6), 17, 3;

    in the same sense, consulto consilio,

    Paul. Sent. 1, 9, 6:

    consultius est huic poenalem quoque stipulationem subjungere,

    it is better. more advantageous, Dig. 2, 15, 15.—
    B.
    (Acc. to I. B. 1.) Knowing, skilful, experienced, practised, esp. in law; skilled or learned in the law:

    non ille magis juris consultus quam justitiae fuit,

    Cic. Phil. 9, 5, 10:

    juris atque eloquentiae,

    Liv. 10, 22, 7:

    consultissimus vir omnis divini atque humani juris,

    id. 1, 18, 1; cf. Gell. 1, 13, 10:

    insanientis sapientiae,

    Hor. C. 1, 34, 3:

    universae disciplinae,

    Col. 11, 1, 12.—Hence, subst.: consultus, i, m., a lawyer:

    tu consultus modo rusticus,

    Hor. S. 1, 1, 17; id. Ep 2, 2, 87; 2, 2, 159; Ov. A. A. 1, 83.— Esp. with juris, often written as one word, jūrisconsultus, i, m., v. h. v.— Absol.:

    ut natura non disciplinā consultus esse videatur,

    Cic. Caecin. 27, 78:

    consultorum alterum disertissimum, disertorum alterum consultissimum fuisse,

    id. Brut. 40, 148:

    consultiores sibimet videntur Deo,

    Tert. adv. Marc. 2, 2.—
    2.
    Subst.: consultum, i, n.
    A.
    (Acc. to I. B. 1. b.) A consultation, inquiry of a deity:

    Sostratus (sacerdos) ubi laeta et congruentia exta magnisque consultis annuere deam videt, etc.,

    Tac. H. 2, 4.—
    B.
    (Acc. to II.) A decree, decision, resolution, plan; so first, Senatus consultum, or in one word, Senatusconsul-tum, a decree of the Senate (most freq. in all periods; the senatus consulta were not, like the plebiscita, the supreme law of the republic; but under the emperors, all new laws took this form, v. esp. Sandars, Introd., Just. Inst. § 15;

    1, 2, 5),

    Sall. C. 42, 3; Cic. Verr. 2, 4, 66, § 149:

    senatus consultum est quod senatus jubet atque constituit, nam cum auctus esset populus Romanus... aequum visum est senatum vice populi consuli,

    Just. Inst. 1, 2, 5;

    for which, consulta Patrum,

    Hor. Ep. 1, 16, 41. —Of a decree of the Sicilian council:

    ne senatus consultum Siculi homines facere possent,

    Cic. Verr. 2, 4, 65, § 146.—Also in other connections:

    facta et consulta fortium et sapientium,

    Cic. Leg. 1, 24, 62; cf.:

    facta consultaque Alexandri,

    Sall. H. 3, 7 Dietsch:

    consulta et decreta,

    id. J. 11, 5:

    consulta sese omnia cum illo integra habere,

    all objects of consultation, plans, id. ib. 108, 2; cf.:

    ab occultis cavendum hominibus consultisque,

    plans, Liv. 25, 16, 4; and:

    approbare collegam consulta,

    id. 10, 39, 10:

    dum consulta petis,

    responses, oracles, divinations, Verg. A. 6, 151:

    tua magna,

    decisions, id. ib. 11, 410; so,

    mollia,

    Tac. A. 1, 40:

    mala,

    id. ib. 6, 6:

    ex consulto factum,

    purposely, voluntarily, Auct. Her. 2, 30, 49.—Hence, adv., considerately, deliberately, designedly, on purpose.
    (α).
    Form consultō (class. in prose and poetry):

    utrum perturbatione aliquā animi an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27; Plaut. Poen. 3, 5, 43; Cic. N. D. 1, 31, 85; id. Leg. 1, 8, 25; Caes. B. G. 5, 16; 5, 37; Sall. J. 60, 5; 64, 5; Quint. 8, 4, 19; Tac. A. 4, 16; Suet. Caes. 56; * Hor. S. 1, 10, 14 al. —
    (β).
    Form consultē (mostly ante- and post-class.):

    qui consulte, docte atque astute cavet,

    Plaut. Rud. 4, 7, 14:

    caute atque consulte gesta,

    Liv. 22, 38, 11; Spart. Had. 2.— Comp., Liv. 22, 24, 3; Tac. H. 2, 24. — Sup., Capitol. Pert. 7.

    Lewis & Short latin dictionary > Senatusconsultum

См. также в других словарях:

  • Voluntarily — Vol un*ta*ri*ly, adv. In a voluntary manner; of one s own will; spontaneously. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • voluntarily — index purposely, readily Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • voluntarily — is traditionally pronounced in BrE with the stress on the first syllable, but the awkwardness of this pattern has led, under American influence, to the stress being placed often on the third syllable ( ar ) …   Modern English usage

  • voluntarily — [adv] of one’s own free will at one’s discretion, by choice, by preference, deliberately, freely, intentionally, of one’s own accord*, on one’s own, on one’s own initiative*, optionally, spontaneously, willingly, with all one’s heart*, without… …   New thesaurus

  • voluntarily — vol|un|ta|ri|ly [ˈvɔləntərıli, ˌvɔlənˈterıli US ˌva:lənˈterıli] adv 1.) if you do something voluntarily, you do it willingly, without anyone telling you to do it ▪ She wasn t fired she left voluntarily 2.) if you do work voluntarily, you do it… …   Dictionary of contemporary English

  • voluntarily — voluntary UK US /ˈvɒləntəri/ adjective ► done, made, or given without being forced or paid: »Currently, recall of products is voluntary. »Any staff reductions will be made on a voluntary basis. voluntary service/work »She does voluntary work in… …   Financial and business terms

  • voluntarily — adv. Voluntarily is used with these verbs: ↑abandon, ↑agree, ↑choose, ↑disclose, ↑enter, ↑join, ↑participate, ↑relinquish, ↑return, ↑submit, ↑surrender, ↑ …   Collocations dictionary

  • voluntarily — adverb they agreed to leave the country voluntarily Syn: freely, of one s own free will, of one s own accord, of one s own volition, by choice, by preference; willingly, readily, intentionally, deliberately, on purpose, purposely, spontaneously;… …   Thesaurus of popular words

  • voluntarily — Freely. Of one s own accord. When used in its ordinary sense, the word means willingly, or without compulsion, but it some times means more than this; and whenever in order to make a statute effective it is necessary to construe the word… …   Ballentine's law dictionary

  • voluntarily — voluntary ► ADJECTIVE 1) done, given, or acting of one s own free will. 2) working or done without payment. 3) Physiology under the conscious control of the brain. ► NOUN (pl. voluntaries) ▪ an organ solo played before, during, or after a church… …   English terms dictionary

  • voluntarily — adverb out of your own free will (Freq. 2) he voluntarily submitted to the fingerprinting • Ant: ↑involuntarily • Derived from adjective: ↑voluntary …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»