Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

Roth

  • 1 apud

    ăpŭd ( apud down to the time of Caesar, Corp. Inscr. I. 30; I. 196; and after 45 B. C. both apud, Inscr. Orell. 206; 818, and aput, ib. 206; 15; 34; another form of apud was apor, Paul. ex Fest. p. 26 Mull. apud, Ritschl, Rib. in Trag. et Com. Rel., Mull. in Lucil., and Dietsch in Sall.; aput, Lachm., Fleck. in Plaut.; both apud and aput, Mull. in Cat. and Rib. in Verg.) [Corssen once regarded apud as connected with apisci, as juxta with jungo, Ausspr. I. p. 335, 1st ed., but afterwards, ib. 2d ed. I. p. 197, he adopted Pott's view, that it was comp. of Sanscr. api, = to, toward, near (Gr. epi), and ad, old form ar, which view the form apor favors, and thus its strict meaning would be on to, unto; v. infra, IV.]; prep. gov. acc., with, at, by, near (regularly with words denoting rest, and primarily of persons, while ad properly designates only direction, motion, extension, etc., and is chiefly used of places; the diff. between apud and penes is given in Paul. ex Fest. p. 22 Mull.: apud et penes in hoc differunt, quod alterum personam cum loco significat, alterum personam et dominium ac potestatem; v. penes, and cf. Nep. Them. 7, 2: ad ephoros Lacedaemoniorum accessit, penes quos summum imperium erat, atque apud eos (v. infra, I. B. 2. a.) contendit, etc.; and for the difference between ad and apud, cf. Lucil. 9, 58 sq. Mull.: apud se longe alid est, neque idem valet ad se: Intro nos vocat ad sese, tenet intus apud se; syn.: ad, prope, coram, inter, in with abl.; rare in early Lat.; very freq. in Plaut., less freq. in Ter., seven times in Verg., five times in Juv., three times in Catull., twice in Ov, and once in Hor. and Prop.; never in Tib. or Pers.; very freq. in Cic., the historians, and the Vulg.).
    I.
    A.. In designating nearness in respect of persons, with, near: apud ipsum adstas, Att. ap. Non. p. 522, 25:

    adsum apud te, genitor,

    id. ib. p. 522, 32:

    alteram (partem) apud me adponito,

    Plaut. Trin. 4, 3, 60:

    nunc hic apud te servio,

    id. Capt. 2, 2, 62:

    scriptorum non magnast copia apud me,

    Cat. 68, 33 Mull.:

    mane apud me,

    Vulg. Gen. 29, 19:

    Advocatum habemus apud Patrem,

    ib. 1 Joan. 2, 1:

    cum in lecto Crassus esset et apud eum Sulpicius sederet,

    Cic. de Or. 2, 3, 12; so id. Pis. 26, and id. Rep. 3, 28.—
    B.
    Esp.
    1.
    a.. With a pron. or subst., apud me, te, se, aliquem, etc., with me, in my house, etc., in one's house, at the house of a person; Fr. chez moi, chez vous, chez soi, etc.:

    Quis heri apud te? Naev., Com. Rel. p. 9 Rib.: dico eum esse apud me,

    Plaut. Capt. 3, 2, 15; 4, 2, 73:

    hic apud me hortum confodere jussi,

    id. Aul. 2, 2, 66:

    si commodumst, apud me, sis, volo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 110:

    condixerant cenam apud me, Turp., Com. Rel. p. 108 Rib.: quid nunc virgo? Nempe apud test?

    Plaut. Trin. 1, 2, 159:

    Quid sibi volunt homines isti apud te?

    Vulg. Num. 22, 9; ib. Matt. 26, 18:

    cenabis bene apud me,

    Cat. 13, 1:

    apud me habitavit,

    Cic. Clu. 33; id. Verr. 4, 111; 5, 77:

    apud te cenavit,

    id. Div. in Caecil. 58; id. Verr. 4, 49; id. Cael. 26; id. Deiot. 32:

    in curia posita potius quam rure apud te, Titin., Com. Rel. p. 142 Rib.: mane apud me etiam hodie,

    Vulg. Jud. 19, 9:

    tenet intus apud se,

    Lucil. 9, 59 Mull.:

    Pompeius petiit, ut secum et apud se essem cotidie,

    Cic. Att. 5, 6:

    apud se fecit manere,

    Vulg. Jud. 19, 7; ib. Luc. 11, 37:

    de gladiis, quae apud ipsum erant deprehensa,

    Cic. Cat. 3, 10:

    Cum postridie apud eundem ventum exspectans manerem,

    id. Phil. 1, 8:

    mansit apud eum quattuor mensibus,

    Vulg. Jud. 19, 2; ib. Act. 28, 14:

    apud quem deversatus es,

    Cic. Verr. 4, 37: apud nympham Calypsonem, Liv. And. ap. Prisc. p. 685 (cf. Hom. Od. 4, 557: Numphês en megaroisi Kalupsous):

    habitasti apud Heium Messanae,

    Cic. Verr. 4, 18; id. Cael. 51:

    Fuisti apud Laecam illa nocte,

    id. Cat. 1, 4, 9; id. de Or. 1, 22, 104; id. Att. 1, 8:

    apud Ostorium Scapulam epulatur,

    Tac. A. 14, 48:

    apud Cornelium Primum juxta Velabrum delituit,

    id. H. 3, 74; 1, 14:

    Factum est, ut moraretur apud Simonem quendam,

    Vulg. Act. 9, 43:

    invenient hominem apud sororem tuam occultantem se,

    Cic. Dom. 83:

    qui apud te esset eductus,

    id. Quinct. 69:

    apud quem erat educatus,

    id. Lael. 20, 75:

    cum alter ejus filius apud matrem educaretur,

    id. Clu. 27:

    disciplina C. Cassii, apud quem educatus erat,

    Tac. A. 15, 52:

    se apud Q. Mucium jus civile didicisse,

    id. Or. 30:

    apud eosdem magistratus institutus,

    Suet. Calig. 24:

    servorum manus tamquam apud senem festinantes,

    Tac. H. 1, 7:

    in convivio apud regem,

    id. A. 2, 57: Bene vale;

    apud Orcum te videbo,

    in the abode of Orcus, Plaut. As. 3, 3, 16:

    sacrificasse apud deos, i. e. in templis deorum,

    Tac. A. 11, 27:

    frater apud Othonem militans,

    in the army of Otho, id. H. 2, 26; so,

    nec solum apud Caecinam (cognoscebatur id damnum composuisse),

    id. ib. 2, 27:

    quorum sint legati apud se,

    in his camp, Caes. B. G. 4, 8; cf.:

    Quos cum apud se in castris Ariovistus conspexisset,

    id. ib. 1, 47:

    dici hoc potest, Apud portitores eas (litteras) resignatas sibi,

    at the custom-house, Plaut. Trin. 3, 3, 64; 3, 3, 80:

    Quantillum argenti mihi apud trapezitam siet,

    at the banker's, id. Capt. 1, 2, 90:

    duo genera materiarum apud rhetoras tractantur, i. e. in scholis rhetorum, as he says just before,

    Tac. Or. 35.—Apud me etc. is sometimes added to domi or in aedibus, or interchanges with domi: Me. Ubi namst, quaeso? Ch. Apud me domi, Ter. Heaut. 3, 1, 21:

    a me insidias apud me domi positas esse dixerunt,

    Cic. Sest. 41:

    domi esse apud sese archipiratas dixit duos,

    id. Verr. 5, 73; so Vulg. Gen. 27, 15:

    quae (signa) cognovi apud istum in aedibus,

    Cic. Verr. 1, 50:

    esse illa signa domi suae, non esse apud Verrem,

    id. ib. 4, 16:

    nihil apud hanc lautum, pistor domi nullus,

    id. Pis. 67; id. Clu. 165.—Hence,
    b.
    Trop.: apud se esse, to be at home, i. e. to be in one's senses, be one's self, be sane (only in conversational lang.; most freq. in Ter.; cf. Gr. en heautôi einai, Ar. Vesp. 642; opp. vecors, amens esse, to be out of one's wits, beside one's self; so Gr. phrenôn exestanai, Eur. Or. 1021):

    Sumne ego apud me?

    Plaut. Mil. 4, 8, 36:

    Non sum apud me,

    Ter. Phorm. 1, 4, 26, and Afran., Com. Rel, p. 170 Rib.:

    Prae iracundia, Menedeme, non sum apud me,

    Ter. Heaut. 5, 1, 48:

    Vix sum apud me: ita animus commotust metu, spe, gaudio,

    id. And. 5, 4, 34:

    Num tibi videtur esse apud sese?

    id. Hec. 4, 4, 85 (quasi ob amorem meretricis insanus, Don.):

    proin tu fac, apud te ut sies,

    id. And. 2, 4, 5 (= ut praeparatus sis, Don.); Petr. 129.—
    2.
    In respect of persons, in whose presence or before whom any thing is done or takes place, esp. of discussions or debates in which the persons have the right of decision (Web. Uebungsch. p. 33), before, in the presence of, = coram, ad.
    a.
    Of civil or military affairs, before:

    cum res agatur apud praetorem populi Romani et apud severissimos judices,

    Cic. Arch. 3:

    apud eosdem judices reus est factus,

    id. Clu. 22, 59:

    vis de his judicari apud me?

    Vulg. Act. 25, 9:

    accusavit fratres suos apud patrem,

    ib. Gen. 37, 2; ib. 1 Macc. 7, 6; ib. Joan. 5, 45:

    hoc, quod nunc apud pontifices agis,

    Cic. Dom. 51; 117:

    istud ne apud eum quidem dictatorem quisquam egit isto modo,

    id. Lig. 12:

    qui hanc causam aliquotiens apud te egit,

    id. Quinct. 30; so id. Verr. 2, 100; 3, 114; id. Caecin. 69; id. Sest. 120:

    (populus Romanus) mihi potestatem apud se agendi dedit,

    id. Verr. 5, 173: Repulsior secunda collatione dixit Cato in ea, quae est contra Cornelium apud populum, Paul. ex Fest. p. 286 Mull.:

    tutoresne defendent apud istius modi praetorem?

    Cic. Verr. 1, 153; id. Clu. 126: apud te cum sim defensurus me, Vulg. Act. [p. 146] 26, 2:

    omnia apud praetores gererentur,

    Tac. Or. 38:

    causam nescio quam apud judicem defendebat,

    Cic. Clu. 74; so Tac. A. 3, 12; id. Or. 19:

    apud te defendit alium in ea voluntate non fuisse, in qua te,

    Cic. Lig. 6:

    apud judicem causam dicere,

    id. Quinct. 43; id. Verr. 1, 26; id. Sex. Rosc. 85:

    apud aliquem dicere,

    id. Lig. 6; id. Deiot. 4:

    verba apud senatum fecit,

    id. Verr. 2, 2, 20:

    habita apud senatum oratione,

    Tac. A. 12, 25; 6, 8:

    haec apud patres disseruit,

    id. ib. 2, 43; 4, 2;

    4, 6: modeste apud vos socius populi Romani questus est,

    Cic. Verr. 4, 18:

    Quae est ergo apud Caesarem querella?

    id. Lig. 25:

    isne apud vos obtinebit causam, qui etc.,

    id. Caecin. 38:

    petita multa est apud eum praetorem,

    id. Verr. 1, 155:

    causam contra aliquem apud centumviros dicere,

    id. de Or. 2, 23, 98; Tac. Or. 38:

    numerus oratorum quot annis apud magistratus publice subscribitur,

    Cic. Verr. 3, 120:

    apud eorum quem qui manumitteretur,

    Liv. 41, 9: apud proconsules aliquem manumittere, Marcian. ap. Dig. 1, 162.—
    b.
    In extra judicial cases, before:

    apud hunc confessus es et genus etc.,

    Plaut. Capt. 2, 3, 52:

    nullam causam dico, quin mihi Et parentum et libertatis apud te deliquio siet,

    id. ib. 3, 4, 93:

    apud erum qui (servos) vera loquitur,

    id. Am. 2, 1, 43:

    apud novercam querere,

    id. Ps. 1, 3, 80:

    ego apud parentem loquor,

    Cic. Lig. 30:

    plura fateri apud amicos,

    Tac. A. 14, 62:

    aliquid apud aliquem laudare,

    Cic. Att. 2, 25; Tac. A. 13, 46; so Vulg. Gen. 12, 15:

    aliquem apud aliquos vituperare,

    Cic. Phil. 2, 11:

    apud quem tu etiam nos criminari soles,

    id. Vatin. 29.—
    c.
    Of one's feelings, views, judgment, with, in the view or sight of, before.
    (α).
    With verbs:

    apud Tenedios sanctissimus deus habetur,

    Cic. Fl. 61; id. Verr. 1, 49:

    quod apud illos amplissimum sacerdotium putatur,

    id. ib. 2, 126;

    1, 69: si tutoris auctoritas apud te ponderis nihil habebat,

    id. ib. 2, 55; id. Planc. 4:

    apud judicem grave et sanctum esse ducetur,

    id. Q. Rosc. 6:

    Quae omnia apud nos partim infamia... ponuntur, Nep. praef. 5: justificatur apud Deum,

    Vulg. Gal. 3, 11:

    haec apud illos barbatos ridicula videbantur,

    Cic. Mur. 26; id. Dom. 101:

    unus dies apud Dominum (est) sicut mille anni, et mille anni sicut dies unus,

    Vulg. 2 Pet. 3, 8.—
    (β).
    With adjj.:

    fuisti apud pontifices superior,

    Cic. Dom. 4:

    qui honos est apud Syracusanos amplissimus,

    id. Verr. 4, 137; id. Font. 36:

    quam clara (expugnatio) apud omnes,

    id. Verr. 1, 50; 2, 50:

    Satis clarus est apud timentem quisquis timetur,

    Tac. H. 2, 76; id. Or. 7:

    hoc est apud Graecos prope gloriosius quam Romae triumphasse,

    Cic. Fl. 31; Tac. H. 5, 17:

    quod aeque apud bonos miserum est,

    id. ib. 1, 29:

    quae justa sunt apud nos,

    Vulg. 1 Macc. 11, 33; ib. Rom. 2, 13:

    tunc eritis inculpabiles apud Dominum,

    ib. Num. 32, 22:

    si is pretio apud istum idoneus esset,

    Cic. Verr. 2, 121.—
    (γ).
    With substt.:

    est tanta apud eos ejus fani religio atque antiquitas, ut etc.,

    Cic. Verr. 1, 46:

    tanta nominis Romani dignitas est apud omnes nationes, ut etc.,

    id. ib. 5, 150:

    qua (hic) apud omnes Siculos dignitate atque existimatione sit,

    id. ib. 2, 111:

    Dymnus modicae apud regem auctoritatis et gratiae,

    Curt. 6, 72:

    abominatio est uterque apud Deum,

    Vulg. Prov. 17, 15.—Apud animum, apud animum meum, etc. sometimes stand for mihi, mecum, etc., or simply animo: Ea tute tibi subice et apud animum propone, before your mind, before you, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5:

    ipsi primum statuerint apud animos, quid vellent,

    Liv. 6, 39, 11:

    Sic apud animum meum statuo,

    Sall. de Ord. Rep. 2:

    sic statuere apud animum meum possum,

    Liv. 34, 2, 4.—So with pers. pron. in Vulg. after the Greek: haec apud se (pros heauton) oravit, within himself, to himself, Luc. 18, 11: Sciens apud semet ipsum (en heautôi), in himself, Joan. 6, 62: statui hoc ipsum apud me (emautôi), ne etc., with myself, 2 Cor. 2, 1; so, hoc cogitet apud se (eph heautou), ib. 10, 7.—
    d.
    And simply before, in the presence of:

    id apud vos proloquar,

    Plaut. Capt. prol. 6:

    nemo est meorum amicorum, apud quem expromere omnia mea occulta audeam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 14:

    se jactant apud eos, quos inviti vident,

    Cic. Fl. 61:

    licet mihi, Marce fili, apud te gloriari, ad quem etc.,

    id. Off. 1, 22, 78: de vobis glorior apud Macedones, Vulg. 2 Cor. 9, 2:

    plus quam apud vos commemorari velitis,

    Cic. Caecin. 77:

    non apud indoctos loquor,

    id. Pis. 68:

    ostendit, quae quisque de eo apud se dixerit,

    Caes. B. G. 1, 19:

    quid apud magnum loquerentur Achillem,

    Ov. M. 12, 163:

    neque raro neque apud paucos talia jaciebat,

    Tac. A. 4, 7:

    loqui de se apud aliquem,

    Cic. Att. 1, 3:

    mentiri apud aliquem,

    Plaut. Poen. 1, 1, 24:

    apud aliquem profiteri,

    Curt. 7, 7, 24:

    Non est nobis haec oratio habenda apud imperitam multitudinem,

    Cic. Mur. 61:

    Caesar apud milites contionatur,

    Caes. B. C. 1, 7:

    gratias agere alicui apud aliquem,

    Cic. Sest. 4; so Tac. A. 15, 22:

    si quid (in me) auctoritatis est, apud eos utar, qui etc.,

    Cic. Imp. Pomp. 2; so id. Lig. 16, and id. Red. in Sen. 24:

    Quae fundebat apud Samson lacrimas,

    Vulg. Jud. 14, 16.—
    3.
    Of a person with whom, in whose case something is, exists, is done, with, in the case of, often = in with abl.:

    quom apud te parum stet fides,

    Plaut. Ps. 1, 5, 62:

    Et bene apud memores veteris stat gratia facti,

    Verg. A. 4, 539:

    At fides mihi apud hunc est,

    Ter. Heaut. 3, 3, 10: De. Quid est? Ch. Itan parvam mihi fidem esse apud te? id. Phorm. 5, 3, 27:

    ut apud me praemium esse positum pietati scias,

    id. Hec. 4, 2, 8:

    alioqui mercedem non habebitis apud Patrem vestrum,

    Vulg. Matt. 6, 1:

    illa res quantam declarat ejusdem hominis apud hostes populi Romani auctoritatem,

    Cic. Imp. Pomp. 46:

    (eum) Aeduorum auctoritatem apud omnes Belgas amplificaturum,

    Caes. B. G. 2, 14:

    si M. Petrei non summa auctoritas apud milites exstitisset,

    Cic. Sest. 12:

    Pompei auctoritas apud omnes tanta est. quanta etc.,

    id. Fl. 14; id. Phil. 13, 7:

    ecquid auctoritatis apud vos socii populi Romani habere debeant,

    id. Div. in Caecil. 17; so id. Verr. 2, 14; id. Mur 38:

    (servi) apud eum sunt in honore et pretio,

    id. Sex. Rosc. 77; id. Verr. 5, 157; id. Cat. 3, 2:

    videmus quanta sit in invidia quantoque in odio apud quosdam virtus et industria,

    id. Verr. 5, 181:

    quo majore apud vos odio esse debet quam etc.,

    id. ib. 1, 42:

    domi splendor, apud exteras nationes nomen et gratia,

    id. Clu. 154; id. Mur. 38:

    Dumnorigem, magna apud plebem gratia,

    Caes. B. G. 1, 18:

    tanti ejus apud se gratiam esse ostendit, uti etc.,

    id. ib. 1, 20:

    certe apud te et hos, qui tibi adsunt, veritas valebit,

    Cic. Quinct. 5; id. Div. in Caecil. 17; id. Lig. 30; id. Marcell. 14; id. Mil. 34:

    utrum apud eos pudor atque officium aut timor valeret,

    Caes. B. G. 1, 40:

    apud quem ut multum gratia valeret,

    Nep. Con. 2, 1:

    video apud te causas valere plus quam preces,

    Cic. Lig. 31; so id. Lael. 4, 13, and Tac. H. 3, 36:

    quod apud vos plurimum debebit valere,

    Cic. Div. in Caecil. 11; so Caes. B. G. 1, 17, and Tac. H. 4, 73:

    qui tantum auctoritate apud suos cives potuit, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 113:

    speravit sese apud tales viros aliquid posse ad etc.,

    id. Sex. Rosc. 141:

    (eum) apud finitimas civitates largiter posse,

    Caes. B. G. 1, 18:

    quae (pecunia) apud me contra fidem meam nihil potuisset,

    Cic. Verr. 1, 19:

    quae (memoria) plus apud eum possit quam salus civitatis,

    id. Phil. 5, 51; id. Verr. 3, 131:

    qui apud eum plurimum poterat,

    id. ib. 3, 130:

    qui apud me et amicitia et beneficiis et dignitate plurimum possunt,

    id. Sex. Rosc. 4; so Caes. B. G. 1, 9.—So very rarely with adjj.:

    faciles sunt preces apud eos, qui etc.,

    Cic. Har. Resp. 63:

    nihil me turpius apud homines fuisset,

    id. Att. 2, 19:

    apud quos miserum auxilium tolerabile miserius malum fecit,

    Cels. 3, 23.—
    4.
    Of persons, of inhabitants of cities or countries, among whom one is, or something is, is done or happens, among = inter:

    CONSOL. QVEI. FVIT. APVD. VOS., Epit. Scip. ap. Grotef. Gr. II. p. 296: homines apud nos noti, inter suos nobiles,

    Cic. Fl. 52:

    Ut vos hic, itidem ille apud vos meus servatur filius,

    Plaut. Capt. 2, 2, 11; 2, 2, 62:

    qui (colonus) perigrinatur apud vos,

    Vulg. Exod. 12, 49:

    qui regnabat apud vos,

    ib. 1 Macc. 12, 7; ib. Matt. 13, 56; ib. Luc. 9, 41:

    si iste apud eos quaestor non fuisset,

    Cic. Div. in Caecil. 4; 65:

    Apud eos fuisse regem Divitiacum,

    Caes. B. G. 2, 4; 2, 2:

    qui (praetores) apud illos a populo creantur,

    Cic. Fl. 44:

    apud quos consul fuerat,

    id. Div. in Caecil. 66; id. Verr. 2, 5; 4, 108:

    apud inferos illi antiqui supplicia impiis constituta esse voluerunt,

    id. Cat. 4, 8; id. Tusc. 1, 5, 10; so Vulg. Eccli. 14, 17: Sunt apud infernos tot milia formosarum, Prop. 3, 2, 63:

    fateri quae quis apud superos distulit in seram commissa piacula mortem,

    Verg. A. 6, 568;

    Vel. 2, 48, 2: studiis militaribus apud juventutem obsoletis,

    Cic. Font. 42:

    qui apud socios nominis Latini censi essent,

    Liv. 41, 9:

    qui apud gentes solus praestat, Naev., Com. Rel. p. 25 Rib.: quae sacra apud omnes gentes nationesque fiunt,

    Cic. Verr. 4, 109:

    id (simulacrum) apud Segestanos positum fuisse,

    id. ib. 4, 80:

    si apud Athenienses non deerant qui rem publicam defenderent,

    id. Sest. 141, and Nep. Milt. 6, 2:

    ille est magistratus apud Siculos, qui etc.,

    Cic. Verr. 2, 131:

    si tu apud Persas deprehensus etc.,

    id. ib. 5, 166:

    Apud Helvetios longe nobilissimus fuit Orgetorix,

    Caes. B. G. 1, 2:

    apud omnes Graecos hic mos est, ut etc.,

    Cic. Verr. 2, 158, and id. Fragm. B. 7, 18 B. and K.:

    quod apud Germanos ea consuetudo esset, ut etc.,

    Caes. B. G. 1, 50:

    aliis Germanorum populis usurpatum raro apud Chattos in consensum vertit,

    Tac. G. 31:

    Cui (mihi) neque apud Danaos usquam locus (est),

    Verg. A. 2, 71:

    apud Nahanarvalos antiquae religionis lucus ostenditur,

    Tac. G. 43; 32; 38; 44; id. H. 4, 56; 4, 61; id. A. 2, 1; 2, 45: apud Graecos magis quam in ceteris nationibus exculta est medicina, Cels. praef. 3, 9.—So of an army, in, with, where in with abl. is commonly used:

    qui apud exercitum cum Lucio Lucullo est,

    in the army under L. Lucullus, Cic. Verr. 4, 49; so id. Arch. 11:

    apud exercitum mihi fueris tot annos,

    id. Mur. 45:

    quod Hannibalem etiam nunc cum imperio apud exercitum haberent,

    in the army with a command, Nep. Hann. 7, 3:

    simul manere apud exercitus Titum utile videbatur,

    Tac. H. 5, 10:

    quod XII. pondo argenti habuisset apud exercitum,

    with his troops, Plin. 33, 4, 50, § 143.—
    5.
    In designating the author of a work or of an assertion, apud aliquem, in, by, in the writings of, any one (the work itself being designated by in with abl.; as, de qua in Catone majore satis multa diximus, Cic. Off. 1, 42, 151:

    Socraiem illum, qui est in Phaedro Platonis,

    id. de Or. 1, 7, 28:

    quo in libro,

    id. ib. 1, 11, 47):

    ut scriptum apud eundem Caelium est,

    Cic. Div. 1, 26, 55:

    apud Xenophontem autem moriens Cyrus major haec dicit,

    id. Sen. 22, 79:

    quod apud Platonem est in philosophos dictum, quod etc.,

    id. Off. 1, 9, 28:

    apud Agathoclem scriptum in historia est,

    id. Div. 1, 24, 50:

    ut est apud poetam nescio quem,

    id. Phil. 2, 65:

    Quod enim est apud Ennium, etc.,

    id. Off. 1, 8, 26:

    de qua (ambitione) praeclare apud eundem est Platonem, simile etc.,

    id. ib. 1, 25, 87:

    Apud Varronem ita est, etc.,

    Plin. 18, 35, 79, § 348:

    ut video scriptum apud Graecos,

    Cic. Scaur. 4:

    invenio apud quosdam auctores,

    Tac. H. 2, 37; so id. A. 1, 81; 3, 3:

    reperio apud scriptores,

    id. ib. 2, 88:

    apud Solonem,

    i. e. in his laws, Cic. Leg. 2, 26, 64:

    cui bono est, si apud te Agamemnon diserte loquitur, i. e. in tragoediis tuis,

    Tac. Or. 9. —Also of speakers:

    apud quosdam acerbior in conviciis narrabatur,

    Tac. Agr. 22.—
    6.
    a.. Est aliquid apud aliquem = est alicui aliquid, apud aliquem being equivalent to dat. of possessor:

    quae (scientia auguralis) mihi videtur apud majores fuisse dupliciter, ut etc.,

    Cic. Leg. 2, 13, 33:

    juris civilis magnum usum apud multos fuisse,

    id. Brut. 41, 152:

    cum apud eum summum esset imperium populi,

    Nep. Phoc. 2, 4:

    omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt,

    Sall. C. 20, 8:

    par gloria apud Hannibalem hostesque Poenos erat,

    Liv. 22, 30, 8:

    apud quos nulla loricarum galearumve tegmina (erant),

    Tac. A. 12, 35:

    pecuniam ac dona majora apud Romanos (esse),

    id. H. 4, 76:

    minorem esse apud victos animum,

    id. ib. 3, 1;

    2, 75: quando quidem est apud te virtuti honos,

    Liv. 2, 1, 15: Phoebo sua semper apud me Munera sunt, Phoebus has his gifts with me, i. e. I have his gifts for Phoebus, Verg. E. 3, 62; so Hor. C. 3, 29, 5:

    apud te est fons vitae,

    Vulg. Psa. 35, 10:

    apud Dominum (est) misericordia,

    ib. ib. 129, 7.—
    b.
    Est aliquid apud aliquem also simply denotes that something is in one's hands, in his power, at his disposal:

    erat ei apud me pauxillulum Nummorum,

    Ter. Phorm. 1, 1, 3:

    negasse habere se (phaleras): apud alium quoque eas habuisse depositas,

    Cic. Verr. 4, 29:

    multa (signa) deposita apud amicos,

    id. ib. 4, 36:

    apud quem inventus est scyphus,

    Vulg. Gen. 44, 16; ib. [p. 147] Exod. 22, 4; ib. Deut. 24, 12.—So also of persons:

    te pix atra agitet apud carnuficem,

    in the hands of, Plaut. Capt. 3, 4, 65:

    qui (obsides) apud eum sint,

    Caes. B. G. 1, 31; 1, 33.—
    c.
    Apud aliquem = alicui, the dat. of indir. obj.:

    remanet gloria apud me, Att., Trag. Rel. p. 194 Rib.: nihil apud Siculum, nihil apud civem Romanum tota in Sicilia reliquisse,

    Cic. Verr. 4, 2:

    si (cura rei publicae) apud Othonem relinqueretur,

    Tac. H. 1, 13; 1, 20:

    qui judicia manere apud ordinem Senatorium volunt,

    Cic. Div. in Caecil. 8:

    neque praemia caedis apud interfectorem mansura,

    Tac. H. 2, 70; id. A. 15, 7:

    fidens apud aliquem obligare,

    Dig. 16, 1, 27.—So rarely with adjj.:

    Essetne apud te is servos acceptissimus?

    Plaut. Capt. 3, 5, 56:

    non dicam amicum tuum, quod apud homines carissimum est,

    Cic. Verr. 2, 110:

    apud publicanos gratiosus fuisti,

    id. ib. 2, 169; 4, 38; id. Fl. 76; id. Lig. 31: Apud homines hoc impossibile est;

    apud Deum autem omnia possibilia sunt,

    Vulg. Matt. 19, 26; ib. Marc. 10, 27.
    II.
    Transf. In designations of place,
    A.
    At, near, about, around, before (esp. freq. in the post-Aug. histt.) = ad, prope, circum, ante: tibi servi multi apud mensam adstant, Naev. ap. Prisc. p. 893 P. (Com. Rel. p. 10 Rib.):

    verecundari neminem apud mensam decet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 77:

    Quid apud hasce aedis negotii est tibi?

    id. Am. 1, 1, 194:

    Quid illisce homines quaerunt apud aedis meas?

    id. Most. 4, 2, 26; id. Trin. 4, 2, 25: apud ignem adsidere, Turp. ap. Non. p. 522, 26 (Com. Rel. p. 100 Rib.); Sisenn. ap. Non. p. 86, 16:

    navem is fregit apud Andrum insulam,

    Ter. And. 1, 3, 17:

    apud Tenedum pugna illa navalis,

    Cic. Arch. 21:

    ut apud Salamina classem suam constituerent,

    Nep. Them. 3, 4:

    apud oppidum morati,

    Caes. B. G. 2, 7:

    agri in Hispania apud Karthaginem Novam,

    Cic. Agr. 1, 5:

    bellatum apud Actium,

    Tac. H. 1, 1; 1, 72; 3, 76:

    Pugnabant alii tardis apud Ilion armis,

    Ov. R. Am. 163:

    morabatur in castris apud Galgalam,

    Vulg. Jos. 10, 6:

    quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

    Verg. A. 11, 288:

    apud vetustam turrem, Att., Trag. Rel. p. 189 Rib.: apud castellum consedisse,

    Tac. A. 4, 25:

    Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,

    id. H. 3, 35:

    apud vexillum tendentes,

    id. A. 1, 17:

    trepidatur apud naves,

    id. H. 2, 15:

    hostis est non apud Anienem, sed in urbe,

    Cic. Mur. 84; id. Fam. 2, 10, 5:

    quam detraxerat apud rapidum Simoenta sub Ilio alto,

    Verg. A. 5, 261:

    apud abunaantem amnem et rapidas undas Inachi, Att., Trag. Rel. p. 175 Rib.: apud gelidi flumina Hebri,

    Verg. A. 12, 331:

    octo apud Rhenum legiones,

    Tac. A. 1, 3:

    apud ripam Rheni,

    id. ib. 2, 83:

    probavi te apud Aquam Contradictionis,

    Vulg. Psa. 80, 8:

    repertus apud fretum Siciliae,

    Tac. A. 6, 14:

    propitiata Juno apud proximum mare,

    id. ib. 15, 44:

    apud promunturium Miseni consedit in villa,

    id. ib. 6, 50:

    Ut aput nivem et ferarum gelida stabula forem, for in nive etc.,

    Cat. 63, 53 Mull.:

    apud altaria deum pepigere,

    before, Tac. A. 11, 9:

    decernuntur supplicationes apud omnia pulvinaria,

    id. ib. 14, 12 (cf.:

    unum diem circa omnia pulvinaria supplicatio fuit,

    Liv. 41, 9):

    apud Caesaris effigiem procubuit,

    Tac. A. 12, 17; 13, 23:

    quartum apud lapidem substiterat,

    id. ib. 15, 60:

    laudavit ipse apud rostra (for pro rostris),

    Tac. A. 16, 6; so, apud forum (cf.: ad forum under ad, I. A. 3., and in Gr. Sophocl. Trach. 371, pros mesêi agorai;

    on the other hand,

    id. ib. 423, en mesêi agorai; id. ib. 524, têlaugei par ochthôi): Quidam apud forum mihi vendidit, Pomp., Com. Rel. p. 250 Rib.: Ch. Qui scis? By. Apud forum modo e Davo audivi, Ter. And. 2, 1, 2; 1, 5, 18:

    Capuae multa apud forum aedificia de caelo tacta,

    Liv. 41, 9 (Weissenb., in foro):

    quod (templum) apud forum holitorium C. Duilius struxerat,

    Tac. A. 2, 49.—
    B.
    At, in = in with abl. or gen. or abl. of place: CONSVLES SENATVM CONSOLVERVNT N. OCTOB. APVD AEDEM DVELONAI, S. C. de Bacch. I.; so,

    ejus statuam majores apud aedem matris deum consecravisse,

    Tac. A. 4, 64:

    apud villam est,

    Ter. Ad. 4, 1, 1; so Cic. Verr. 4, 22, 48:

    Eum argentum sumpsisse apud Thebas ab danista fenore,

    Plaut. Ep. 2, 2, 67:

    deponere apud Solos in delubro pecuniam,

    Cic. Leg. 2, 16, 40:

    ut rationes apud duas civitates possim relinquere,

    id. Att. 6, 7, 2: qui mense Aprili apud Baias essent, id. Fragm. B. 13, 4, 1 B. and K.;

    13, 4, 4 iid.: seditio militum coepta apud Sucronem,

    Liv. 28, 29:

    donum apud Antium statuitur,

    Tac. A. 3, 71:

    bellis civilibus Maecenatem equestris ordinis cunctis apud Romam atque Italiam praeposuit,

    id. ib. 6, 11:

    Titus in consecrando apud Memphim bove Apide diadema gestavit,

    Suet. Tit. 5:

    quod Judaeam praeterveniens apud Hierosolymam non supplicasset,

    id. Aug. 93:

    apud Mediolanum,

    Lact. Mort. Persec. 48:

    eum pugionem apud Capitolium consecravit,

    Tac. A. 15, 74:

    Equitum Romanorum locos sedilibus plebis anteposuit apud Circum,

    id. ib. 15, 32:

    quae (effigies) apud theatrum Pompei locaretur,

    id. ib. 3, 72:

    qui (rei) apud aerarium pependissent,

    Suet. Dom. 9 Roth:

    cujus (scientiae) apiscendae otium apud Rhodum magistrum Thrasullum habuit,

    Tac. A. 6, 20; 4, 14; so Suet. Aug. 92; Eutr. 7, 13:

    ut civitati Cibyraticae apud Asiam subveniretur,

    Tac. A. 4, 13; 4, 18; 16, 15:

    apud Pharsaliam,

    Liv. Epit. 111:

    apud Palaestinam,

    Eutr. 7, 13:

    qui erant apud Helladam,

    Vulg. 1 Macc. 8, 9. —
    III.
    Of time.
    A.
    With words denoting time or occasion, in, at (rare):

    apud saeclum prius,

    Ter. Eun. 2, 2, 15:

    aliquem apud judicium persequi,

    at the trial, Cic. Verr. 4, 104.—
    B.
    With words designating persons, with, among, in the time of:

    hostis apud majores nostros is dicebatur, quem nunc etc.,

    Cic. Off. 1, 12, 36:

    fecerunt hoc multi apud majores nostros,

    id. Verr. 2, 118; 5, 148:

    Fuit eodem ex studio vir eruditus apud patres nostros,

    id. Mur. 36; id. Off. 2, 24, 85; id. Lael. 2, 6:

    Apud antiquos fuit Petron quidam, Cels. praef. 3, 9: aliam apud Fabricios, aliam apud Scipiones pecuniam (fuisse),

    Tac. A. 2, 33.—
    IV.
    For ad with words implying motion (very rare):

    APVT EVM PERVENIRE,

    Inscr. Grut. 786, 5:

    atque apud hunc eo vicinum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 70:

    Bito apud aurificem,

    Lucil. 30, 66 Mull.: apud legiones venit, Sall. Fragm. ap. Pomp. Commod. Don. p. 395 Lind.:

    (naves) apud insulas longius sitas ejectae,

    Tac. A. 2, 24:

    qui apud Romanos de societate functus est legatione,

    Vulg. 2 Macc. 4, 11.
    ► Apud has some peculiarities of position, chiefly in Tac.
    (cf. ad, I. fin. b.)
    a.
    It is sometimes placed after its subst.:

    quae fiunt apud fabros, fictores, item alios apud,

    Varr. L. L. 6, 78, p. 104 Mull.:

    Is locus est Cumas aput,

    Lucr. 6, 747 Lachm.:

    montem apud Erycum,

    Tac. A. 4, 43:

    ripam apud Euphratis,

    id. ib. 6, 31:

    Misenum apud et Ravennam,

    id. ib. 4, 5 (in Suet. Dom. 9 the editt. vary between aerarium apud and apud aerarium; the latter seems preferable, and is adopted by Oudend., Bremi, Baumg.-Crus., and Roth).—
    b.
    It is sometimes placed between the subst. and adj.:

    barbaras apud gentes,

    Tac. A. 2, 88, 3, 26; 15, 60:

    non modo Graecis in urbibus, sed Romana apud templa,

    id. ib. 14, 14.—
    c.
    Twice in Verg. it stands before the secondary adjunct of its subst.:

    apud durae moenia Trojae, A. 11, 288: apud gelidi flumina Hebri,

    ib. 12, 331. Apud is never found in compound words. V. more on this word in Hand, Turs. I. pp. 405-416.

    Lewis & Short latin dictionary > apud

  • 2 adorior

    ad-orior, ortus sum, īrī, sich erhebend losgehen auf usw., sich aufmachen, I) wie aus einem Hinterhalte, hinterlistig, feindlich sich an jmd. od. etw. machen, auf jmd. od. etw. losgehen, jmd. od. etw. angreifen, anfallen, a) tätlich, bes. als milit. t.t., alqm fustibus, gladiis, Cic.: alqm a tergo advenientem, vom Hunde, Col. – alqm a tergo, Cic.: imprudentes, Nep.: navem, Cic.: pagum, Caes.: urbem vi, Liv. – v. abstr. Subjj., oppugnatio eos aliquanto atrocior quam antea adorta est, es kam über sie, Liv. – b) mit Bitten, Absichten, Schelten usw., alqm, Ter.: alqm iurgio, Ter.: alqm minis, Tac.: alqm tumultuosissime, Cic. – II) zu einer (bes. gefahr- od. doch mühevollen) Tätigkeit sich aufmachen, an etw. sich machen, etw. unternehmen, sich unterfangen, hoc ipsum, Cic.: maius nefas, Verg. – bes. m. folg. Infin., convellere ea, quae etc., Cic.: urbem oppugnare, Nep. – / Konj. Imperf. nach der 3. Konj., adoreretur, Suet. Claud. 13 Roth. Apul. de deo Socr. 19 codd. PF. Heges. 5, 44, 1: adorerentur, Heges. 5, 20, 1. Die bei Gell. 9, 2, 10 beanstandete Perf.-Form adorsi erant wird geschützt durch Ambr. de off. 1, 35, 117 (adorsus est) u. 1, 41, 200 (bellum adorsus). Heges. 1, 12, 4 (eum adorsi) u. 1, 20 (adorsi castellum) u. 1, 29, 4 (adorsus est).

    lateinisch-deutsches > adorior

  • 3 Ambrones

    Ambronēs, um, m., ein keltischer Volksstamm, der seine Wohnsitze wahrsch. in der Gegend von Embrun hatte, im Zimbernkriege von Marius geschlagen, Liv. epit. 68. Eutr. 5, 1. Paul. ex Fest. 17, 2 (Suet. Caes. 9, 3 hat Oudend. den griech. Akk. Ambronas, dagegen Roth u. Ihm Ambranos, Mommsen will Arvernos). – Appell. = Wüstlinge, Paul. ex Fest. 17, 4. u. (Sing.) Placid. gloss. (V) 8, 1 (= 47, 3).

    lateinisch-deutsches > Ambrones

  • 4 Apis [2]

    2. Āpis, is, Akk. im, m. (Ἆπις), der Stier zu Memphis, der bei den Ägyptern göttliche Ehre genoß, nach einigen dem Monde heilig, nach andern der Sonne od. dem Osiris, Plin. 8, 46 (71), 184 sqq. Amm. 22, 14, 6 sqq. Cic. de nat. deor. 1, 82 (wo Akk. -im). Tac. hist. 5, 4 u. Lact. 4, 10, 12 (wo Akk. -in). Macr. sat. 1, 21. § 20. – / Abl. Apide, Suet. Tit. 5, 3 (Roth u. Ihm). Solin. rubr. 32, 1. p. 243, 7 M. Paul. Nol. nat. S. Fel. 11, 85.

    lateinisch-deutsches > Apis [2]

  • 5 ascopa

    ascopa, ae, f. (ἀσκοπήρα), der Schlauch, vini, Vulg. Iudith 10, 5. – u. ein schlauchartiger Ledersack, = lederner Bettelsack, Suet. Ner. 45, 2 Ihm (Roth ascopera). Vgl. Gloss. V, 343, 6.

    lateinisch-deutsches > ascopa

  • 6 circumspecto

    circum-specto, āvī, ātum, āre (Frequ. v. circumspicio), wieder u. wieder rings umherblicken, I) v. intr. u. (altlat.) v. refl. sich wieder u. wieder rings umsehen, rings umherschauen, rundum gehen, -schaffen, circumspectant (bestiae) in pastu, Cic.: primum circumspectans tergiversari, Liv.: (elephas) vestigio hominis animadverso subsistere (traditur), ab olfactu circumspectare, iras proflare, Plin.: u. (im Bilde) itaque dubitans, circumspectans, haesitans, multa adversa reverens tamquam in rate in mari immenso nostra vehitur ratio, Cic. Tusc. 1, 73. – u. (altlat.) refl., dum circumspecto me (mich rings umsehe), Plaut. Bacch. 279: u. so circumspectat sese atque aedes noscitat, Plaut. trin. 863. – m. folg. indir. Fragesatz, circumspectans huc et illuc, si quem reperiat, cui etc., Cornif. rhet.: circumspectare atque agitare dux coepit, si quo modo posset vallum circumicere, Liv.: quānam ipse evaderet, circumspectabat, Liv. – II) v. tr.: A) auf die Gegenstände um sich herum umherblicken, rings ( rundum) sehen auf usw., rings sich umschauen nach usw., rings ansehen, rings (rundum) betrachten (bes. auch erwartungsvoll od. ängstlich, argwöhnisch, s. Nipperd. Tac. ann. 4, 69. Kritz u. Roth Tac. Agr. 32, 4), aquam, rings auf W. sehen, rundum W. sehen, Liv.: ora principum aliorum alios intuentium, Liv.: patriciorum vultus, Liv.: voltus ac sermones omnium, Tac.: tectum et parietes, argwöhnische Blicke werfen nach usw., Tac.: omnia, nach allem (überall) sich ängstlich umschauen, Cic. u. Sall.: caelum ipsum ac mare, Tac.: inter se attoniti, Tac. – m. folg. Final- od. Fragesatz, alius alium, ut proelium incipiant, circumspectant, Liv.: simul alia circumspecto, satisne explorata sint, Ter. – B) nach etw. suchend, verlangend umherblicken, rings ausschauen, umherspähen, sich umsehen, 1) eig.: nescio quid circumspectat, Ter.: te circumspectabam, Plaut.: quousque me circumspectabitis? Liv.: circumspectare omnibus fori partibus senatorem raroque usquam noscitare, Liv.: vacuam Romanis vatibus aedem, Hor. – 2) übtr., nach etw. sich umsehen = etw. ausfindig zu machen od. aufzutreiben suchen, auf etw. warten, lauern, bellum armaque, Tac.: fugam et fallendi artes, Tac.: defectionis tempus, Liv.: omnes argumentorum locos in agendo, Quint. – m. Dat. (wem? für wen?) medicamenta quasso imperio, Sil. 15, 8.

    lateinisch-deutsches > circumspecto

  • 7 compactum

    compactum (conpactum, gew. compectum), ī, n., (compaciscor, -peciscor), die Übereinkunft, der Vertrag, compacto (compecto), nach gegenseitiger Übereinkunft, verabredetermaßen, Form compacto, Cic. ad Att. 10, 12, 2: Form compecto, Afran. com. 90. Cic. Scaur. 8 K. Liv. 5, 11, 7 H. Suet. Aug. 15 Roth (conpecto); dass. de conpecto, Plaut. capt. 484 u. 489; Pseud. 540: u. ex conpacto, Suet. Caes. 20, 5.

    lateinisch-deutsches > compactum

  • 8 coniector [2]

    2. coniector, ōris, m. (conicio), I) der Deuter, Plaut. Poen. 444. – II) insbes. = ὀνειροκρίτης (Gloss.; vgl. Paul. ex Fest. 60, 4), der Zeichendeuter, Traumdeuter, Wahrsager, Plaut. Amph. 1128. Cic. de div. 1, 45. Suet. Caes. 7 (wo Roth ›coiectores‹ liest). Quint. 3, 6, 30: Isiaci coniectores, von den Isispriestern in Rom, Cic. de div. 1, 132.

    lateinisch-deutsches > coniector [2]

  • 9 diadematus

    diadēmātus, a, um (diadema), mit einer Kopfbinde, einem Diadem geschmückt, Apollo, Plin. 34, 79: statua, Suet. Tib. 2 ed. Roth.

    lateinisch-deutsches > diadematus

  • 10 exodium

    exodium, iī, n. (εξόδιον), I) der Ausgang = der Schluß, das Ende, in exodio vitae, Varro sat. Men. 99: vitae cursus servitutis et libertatis ab origine ad exodium adductae, Varro sat. Men. 174: principio exitus dignus exodiumque sequatur, Lucil. 1265: quod coeperas modo in via, narra, ut ad exodium ducas, Varro sat. Men. 520: totam Christianae spei frugem in exodio saeculi collocat, Tert. de res. carn. 25. – II) eine Art Nachspiel scherzhafter Art, bes. in den Atellanen, eine Posse, Liv. 7, 2, 11. Iuven. 3, 174; 6, 71: scaenicum, Suet. Dom. 10, 4: Atellanicum, Suet. Tib. 45 (wo Roth u. Ihm exhodium). Vgl. Skutsch in Pauly-Wissowa Realenz. 6, 1686 ff.

    lateinisch-deutsches > exodium

  • 11 grex

    grex, gregis, m. (zu griech. ἀφείρω, ich sammle), I) die Herde, dux gregis, vom Stier, Ov.: grex suillus, ovillus, caprinus, bovillus, alte Formel bei Liv.: greges lanigeri, Verg.: gr. asinorum, Varro: greges armentorum reliquique pecoris, Cic.: greges nobilissimarum equarum, Cic.: gr. elephantorum, Sen. u. Plin.: cervorum, Rudel, Iustin. u. Amm.: porcorum, Iuven.: avium, Hor.: pavonum, anserum, anatum, Varro. – II) übtr.: A) v. Menschen, die Schar, der Schwarm, Kreis, die Gesellschaft, im üblen Sinne auch die Sippschaft, Clique, der gemeine-, große Haufe, 1) im allg.: gr. hominum honestissimorum, Cic.: amicorum, Cic.: iuvenum, Liv.: feminarum nobilium, Curt.: venalium, Plaut.: servorum, Petron.: rabularum, Varro fr.: spadonum, Curt.: praedonum, Cic.: me in vestrum gregem recipiatis, Ter.: in grege annumeror, Cic.: ne servi quidem uno grege (alle miteinander) profugiunt dominos, Curt. – 2) insbes.: a) v. Schauspielern u. Wagenkämpfern im Zirkus, die Gesellschaft, Truppe, Bande, Komik. u.a.: grex ryssata (= russata), Inscr.: gregem ducere, Suet. – b) v. Priestern, die Schar, Chaldaeus, Iuven.: liniger, die Isisdiener, -priester, Iuven. – c) v. Philosophen, die Sekte, philosophorum, Cic.: Epicuri, Hor. – d) v. Soldaten, die Schar, Rotte, der Trupp, cum toto cecĭdit grege, Sil.: oft grege facto, nachdem man sich eng zusammengeschlossen, in geschlossenem Zuge, Sall. u. Liv. – B) v. Lebl., die Schar, virgarum ulmearum, Plaut.: hyadum, Ov.: Pleïadum, Sen. poët. – / grex gen. fem., Suet. fr. 309, 19 u. 20 Roth. Lucr. 2, 663. Corp. inscr. Lat. 6, 2787; 6, 10069 u. 10092; vgl. Charis. 92, 30. Prisc. 8, 42.

    lateinisch-deutsches > grex

  • 12 invito [1]

    1. invīto, āvī, ātum, āre, höflich auffordern, einladen, I) eig.: A) im allg.: alqm in legationem (zur Annahme einer Legatenstelle), Cic.: hostes ad deditionem, Hirt. b. G.: ad dimicandum, Auct. b. Afr.: alqm praemiis ad alqd, Cic.: certare sagittā invitat qui forte velint, Verg.: Aenean solio, sich auf den Thron zu setzen, Verg.: hostem ultro moenibus (in die M.), Verg. – m. ut u. Konj., invito eum per litteras, ut apud me deversetur, Cic. ad Att. 13, 2a, 2: missas (esse) legationes ad Germanos eosque invitatos, uti ab Rheno discederent, Caes. b. G. 4, 6, 3: invitatus ut accumberet, Suet. vit. Ter. p. 292, 32 Roth (p. 29, 2 Reiff.). – m. Infin., ieientare nulla invitat, Afran. com. 19: vicina invitet decedere ripa calori, Verg. georg. 4, 23. – B) insbes., jmd. als Gast einladen, zu Gaste bitten, u. als Folge = jmd. bewirten, a) alqm, zB. eius comites, Cic.: alqm ad prandium, Cic.: alqm ad convivium magnum, Ambros.: alqm ad cenam, Liv., Vitr. u. Phaedr., alqm ad cenam in hortos in posterum diem, Cic.: alqm ad nuptias, Iustin.: alqm hospitio, Cic., od. in hospitium, Liv.: alqm tecto ac domo, Cic.: alqm domum suam, Cic. – alqm benigne, Cic.: invitati hospitaliter per domos, Liv.: invitat comiter regios iuvenes, Liv.: alqm apparatis epulis, Liv.; vgl. Benecke Iustin. 1, 6, 5: alqm olusculis pomisque satis comiter copioseque, Gell.: alqm magnis poculis, jmdm. wacker zutrinken (damit er sich betrinke), Plaut. – scherzh. übtr., istunc istis (clavis), tüchtig verprügeln, Plaut. rud. 811. – v. lebl. Subjj., invitat genialis hiems, ladet ein (zum Feste), Verg. georg. 1, 302. – b) se, sich (im Essen und Trinken) gütlich tun, sich's wohl schmecken lassen, sich bekneipen, sich bezechen, sese plusculum, des Guten zu viel tun, Turpil. fr.: se largissime, Suet.: plusculum se in prandio, Turpil. fr.: se in cena plusculum, Plaut.: se ibi cibo vinoque, Sall. hist. fr. 4, 4 (4, 26). – II) übtr., jmd. gleichs. einladen, A) übh. = höflich entgegenkommen, mit Höflichkeit behandeln, Plin. ep. 7, 31, 7. – B) jmd. zu etw. ermuntern, hinziehen, reizen, auffordern, alqm praemiis ad rem, Cic.: ingenia, quae gloriā invitantur, Cic.: appetitum animi, hervorrufen, Cic.: hiems invitat, Verg.: quibus rebus vita amantum invitari solet, Reiz bekommt, Turpil. com. 203: inv. somnos, Hor.: mare fossis, hereinleiten, Solin.: so auch interior medias sinus invitatus in aedes, mitten zwischen die Gebäude geleitet, Rutil. Nam. – / Archaist. Pers.-Form invitassitis = invitaveritis, Plaut. rud. 811.

    lateinisch-deutsches > invito [1]

  • 13 penis

    pēnis, is, m. (viell. aus *pesnis, griech. πέος), der Schwanz, peni (Abl.) bubulo ludentes, Naev. com. 102: hodie ›penis‹ est in obscenis, Cic. ep. 9, 22, 2. – gew. übtr., das männliche Glied, Cic. u.a.: pene, durch Unzucht, Sall. u. Hor. – als Schmeichelwort, purissimus penis, Suet. vit. Hor. p. 297 Roth.

    lateinisch-deutsches > penis

  • 14 perialogos

    perialogos, ī, m. (περιάλογος), der sehr unvernünftige (Vater), Titel eines Buches des Orbilius, Suet. gr. 9 ed. Roth. zw. (Reiffersch. περιαλγής).

    lateinisch-deutsches > perialogos

  • 15 perprosper

    per-prōsper, era, erum, sehr glücklich, valetudo, Suet. Claud. 31 zw. (Roth u. Ihm haben bloß prospera v.).

    lateinisch-deutsches > perprosper

  • 16 procedo

    prō-cēdo, cessī, cessum, ere, vorwärts-, fortgehen, -schreiten, -rücken, vorgehen, vorrücken, u. mit Berücksichtigung des Ausgangspunktes hervorgehen, -schreiten, -rücken, herausgehen, ausrücken, I) eig. u. übtr.: A) im allg.: 1) eig.: a) übh.: pr. illuc, Plaut.: pr. aliquantum viae, Plaut.: in portum Corcyraeorum ad Cassiopen stadia CXX, Cic. – foribus foras, Plaut.: e tabernaculo in solem, Cic. – in forum usque, Suet.: ante portam, Liv.: ultra portas, Prop.: extra munitiones, Caes.: in agros, v. Stieren, Ov.: ad litus passu anili, Ov.: ad excubitores, Suet. – alci obviam pr., entgegengehen, Cic. u.a., cum suis, Liv.: u. (alci) obvius procedo, Sall. u.a. (s. Dietsch Sall. Iug. 21, 1. p. 177). – de castris, Sall.: de domo sua, ausgehen, ICt.: media ab aula, Ov. – noctibus ad pascua, v. Hirschen, Plin.: ultra pr., quaerere aquam, Prop.: pueri, qui visum processerant (sc. ex castello), Sall. – b) als milit. t. t., von einzelnen Soldaten od. von Heeresabteilungen usw., ad Rutili castra, Sall. – paulatim, lente atque paulatim, Sall. u. Caes.: ad dimicandum, Liv.: tacito agmine, Sil.: ante signa, Liv. – bes. aus od. von dem Lager, paulo longius a castris, Caes.: paulo longius aggeris petendi causā, Caes.: in medium campi, Liv.: in aciem, Liv. – c) v. Geburten, in pedes proc., mit den Füßen voran zur Welt kommen, Plin. 7, 45. – d) vom öffentl. Erscheinen, vortreten, hervortreten, auftreten, erscheinen, sich (den Leuten) zeigen, pr. in medium, unter die Menge treten, Cic.: pr. cum veste purpurea, Cic.: ornato capillo, Prop. – bes. v. Auftreten in der Volksversammlung, pr. in contionem, Liv., u. dass. pr. in publicum, Liv. u. ICt.: ad suadendum dissuadendumque pr., Liv. – v. Auftreten des Schauspielers, huc processi sic cum servili schema, Plaut. – v. Erscheinen als Beistand vor Gericht, ad forum proc., Plaut. – e) v. Vorrücken öffentl. Aufzüge, fortrücken, sich in Bewegung setzen, aufziehen, von Leichenzügen, funus procedit, Ter. – bes. v. feierl. Aufzug des Konsuls usw. beim Amtsantritt (s. Drak. Sil. 6, 444), vidisti Latios consul procedere fasces, Sil.: v. Konsul usw. selbst, seinen feierlichen Aufzug halten (auch = sein Amt antreten), Lact. u. Cod. Iust.: procede secundis alitibus, Claud.: u. v. Quästor, Ascon. – 2) übtr.: a) v. Fahrzeugen, aegre procedente carpento, Suet. – v. Schiffen, super catenam, Frontin.: quae (manus) tantum progrederetur, quantum naves processissent, Caes.: pr. ex portu, ex portu ad dimicandum, auslaufen, Auct. b. Alex. – b) von Kriegsmaschinen, (vineae) paulo pr., Sall. – c) v. Gestirnen, vortreten, erscheinen, processit Vesper, Verg., Caesaris astrum, Verg. – d) v. den Wurzeln der Gewächse, antequam radices longius procedere possint, weiter gehen, weiter greifen, Varro r. r. 1, 23, 5. – e) v. Gängen im Körper, iter (in aure) procedendo (im Fortschreiten) flexuosum, Cels. 8, 1. p. 324, 25 D. – f) v. Äußerungen, aus dem Munde gehen, entfahren, interdum voces procedebant contumaces et inconsultae, Tac. ann. 4, 60 in.

    B) prägn.: 1) v. Pers., vor die anderen vorgehen, vorausgehen, -rücken, tantum ante agmen legionum, quantum etc., v. Reiterei, Hirt. b. G. 8, 27, 4. – 2) übtr.: a) v. Örtl. usw., vorgehen, vorragen, hinausgehen, -rücken, sich hinaus erstrecken über usw., ut in pedes binos fossa procedat, Plin.: cubitus rotundus paulum procedit, Cels.: processerat litus, Plin. ep.: Hellas grandi fronte procedit, Mela: ut procedit Italia, Mela: ut inde procedit Africa Mela: Lydia super Ioniam procedit, Plin. – b) v. Sprossen, Knospen der Gewächse, hervorschießen, -sprießen, -brechen, germen de cicatrice procedit, Colum.: gemma processura, Pallad. – c) v. Fortgang eines Baues, vorrücken, magna pars operis Caesaris processerat, Caes. – u. v. den Werkleuten, quantum opere processerant, Caes. – v. Fortgang eines Schriftwerkes, procedente libro, Quint.: procedente iam opere, Quint.

    II) bildl.: A) im allg.: a) übh.: pr. ultra (in der Rede), Quint.: non minus prospectu pr. quam gradu, Quint.: liberius altiusque pr., über sein Thema hinausgehen, Sall.: ebenso ne in infinitum procedat disputatio nostra, sich versteige, Colum.: nec ultra minas processum est, Liv. – in dando et credendo longius pr., zu weit gehen, Cic.: in multum vini processisse, im W. ziemlich viel geleistet haben, ziemlich angetrunken sein, Liv.: longius pr. iras, Verg.: eo processit vecordiae, ut etc., ging, trieb es so weit in seinem W., Sall.: in id furoris processerat, ut etc., Vell.: nec hactenus in benevolentia processit, sed etc., Val. Max. – quo ciborum condītiones processerint, wie weit man es getrieben hat mit usw., Cic.: mentio eo processit, ut etc., gedieh so weit, Liv. – bes. nach einem gesteckten Ziele fortschreiten, vorwärts kommen, Fortschritte machen, in etw. so u. so weit kommen, es bringen, steigen, Hyperidis ad famam pr., Petron.: in philosophia tantum, so tief eindringen, Cic.: eo magnitudinis, Sall.: honoribus longius, Cic.: dicendi non ita multum laude, Cic. – b) das Bild hergenommen v. öffentlichen Auftreten, Erscheinen vor der Menge, nunc volo subducto gravior procedere vultu, würdiger auftreten, ernstere Dinge vornehmen, Prop.: übtr., v. Lebl., posteaquam philosophia processit (aufgetreten, ins Leben getreten ist), nemo aliter philosophus sensit, in quo modo esset auctoritas, Cic. de div. 1, 86: scherzh., altera iam pagella procedit, die zweite Seite rückt schon vor (= ich fange schon die zw. Seite an), Cic. ep. 11, 25, 2. – c) von jmd. ausgehen, herrühren, ab imperatoribus, de aula, Cod. Iust. 7, 37, 3. – d) in der Berechnung fort gehen, fortlaufen, fortgelten, angerechnet werden, gelten, im Kriegsw., stipendia, aera alci procedunt, Liv. u.a. (s. Drak. Liv. 5, 48, 7. Oudend. Frontin. strat. 4, 1, 22). – im Landb., singulae (oves) pro binis ut procedant, Varro. – dah. übtr., jmdm. zugute kommen, nützen, procedunt totidem dies emptori, Cato: mea bene facta rei publicae procedunt, Sall.: illi procedit rerum mensura tuarum, Ov. – e) der Zeitdauer nach seinen Fortgang haben, fortgehen, währen, dauern, stationes procedunt, Liv.: quot (dies) farturae iam processerint, Colum. – u. vorkommen, vorfallen, numquid processit ad forum hic hodie novi? Plaut. most. 999. – u. vor sich gehen, erfolgen, stattfinden, statthaben, quod ita procedit, si etc., Ulp. dig. 24, 1, 11. § 7: procedit m. Infin., igitur non procedit (es geht nicht an, es ist ganz überflüssig) quaerere, an heredi et in heredem danda sit, Paul. dig. 10, 4, 12. § 6: ut procedat (damit es angehe) in fure manifesto tractare de condictione, Ulp. dig. 13, 1, 10 pr. – f) v. der Zeit, fortgehen = fortschreiten, vorrücken, adeo procedunt tempora tarde, Ov.: dies procedens, Cic.: procedente tempore, im Verlauf der Zeit, Plin. u. Plin. ep.: procedentibus annis, Petron.: in processa aetate, im vorgerückten Alter, Scrib. Larg.: v. der Pers., si (puer) aetate processerit, Cic. – u. verlaufen, verstreichen, verrinnen, ita tempus procedere, Sall.: multum diei processerat, Sall.: iam et processerat pars maior anni, Liv.: cum iam nox processisset, Nep. – und v. Handlungen usw. in der Zeit, procedente actu, procedente cruciatu, im Verlauf der usw., Quint.

    B) prägn.: 1) v. der Beförderung in Würden u. Ehren, vorrücken, befördert werden, steigen, ambitio et procedendi libido, Plin. ep. 8, 6, 3: ut nonnulli ex infima fortuna in ordinem senatorium atque ad summos honores processerint, Suet. rhet. 1, p. 269, 5 Roth (p. 121, 12 Reiff.). – 2) v. glücklichen od. unglücklichen Fortgang, Erfolg, den eine Pers. od. Sache hat: a) v. Pers., den u. den Erfolg haben, processisti hodie pulchre, hast heute Glück gehabt, heute schien dein Glücksstern, Ter.: pr. recte, Enn. u. Hor. – b) v. Handlungen u. Zuständen usw., den u. den Fortgang od. Erfolg haben, so und so vonstatten gehen, ablaufen, et bene procedit, Ter.: si bene processit, Cic.: quia primo processit parum, Ter.: u. so pr. non satis ex sententia, Cic.: alci parum, Cic. u.a.: alci bene, pulcherrime, Cic.: prospere pr., Cic.: tardius, Sall.: ubi multa agitanti nihil procedit, Sall. – u. ganz prägn., absol. = einen guten Fortgang haben, nach Wunsch gehen, gut-, glücklich vonstatten gehen, -ablaufen, glücken, si processit, wenn es gut geht, glückt, Cic.: bene processit, Cic.: alci nihil procedit, Sall.: quod neque insidiae consuli procedebant, Sall.: alci consilia procedunt, Liv.; vgl. Drak. Liv. 2, 44, 1. / Part. Perf. pass., processā aetate (s. oben no. II, A, f), Scrib. Larg. 100. – Synkop. Infin. Perf. processe, Turpil. com. 137.

    lateinisch-deutsches > procedo

  • 17 Psylli

    Psyllī, ōrum, m. (Ψύλλοι), ein Volk an der Südwestseite der großen Syrte in Afrika, das die Schlangen zu beschwören und ihren Biß durch Aussaugen des Giftes zu heilen verstand, Plin. 7, 13. Cels. 5, 27, 3. Suet. Aug. 17 (Roth psylli also = Leute, die usw.).

    lateinisch-deutsches > Psylli

  • 18 satiricus

    satiricus, a, um (satira), zur Satire gehörig, satirisch, poëta, Satirendichter, v. Persius, Suet. tr. p. 299, 5 u. 6 Roth: satirici carminis scriptor, Lact. 2, 4, 3: sat. materies, Sidon. epist. 8, 11, 6: lepos, Fulg. myth. 1. prooem. p. 3, 11 H.: versus (Plur.), Sidon. epist. 1, 11, 2: leges, Schol. Iuven. 1, 168. – subst., satiricus, ī, m., der Satirenschreiber, Sidon. epist. 1, 11, 13 u. 4, 1, 2.

    lateinisch-deutsches > satiricus

  • 19 scopulus

    scopulus, ī, m. (σκόπελος), jeder hohe, hervorragende Ort, von dem herab man weit in die Ferne sehen (σκοπειν) kann, die Bergspitze, der Felsen, I) eig.: A) im allg., Verg. u.a.: scopulus Mavortis, d.i. der Areshügel neben der Burg von Athen, Ov. met. 6, 70. – bei Dicht übh. der große Stein, der auf die Mauern herabgeschossen wird usw., Val. Flacc.: imber agens scopulos, Val. Flacc. – B) insbes., der Felsen im oder am Meere, die Klippe, ad scopulos allidi, Caes., affligi, Cic.: ubi (Nilus) scopulos cautium verberavit, Sen. – scopuli errantes = symplegades (s. symplēgas), Val. Flacc. – poet. v. einem Vorgebirge, infames scopuli, Acroceraunia, Hor.: terra tribus scopulis procurrit in aequor, Ov. – im Gleichnis, zur Bezeichnung des Trotzes und der daraus entstehenden Schwerhörigkeit, o scopulis undāque ferocior, Ov.: scopulis surdior Icari voces audit, Hor. – II) bildl.: A) im allg.: scopulos et ferrum gestare in corde, von einem harten, unbarmherzigen Menschen, Ov.: ad scopulum ire, zugrunde gehen, Lucr.: ipso quoque praeturam, ut e celsiore scopulo caderet, affectante, um von einer desto gefährlicheren steilen Höhe herabzustürzen, Amm. 30, 5, 10. – B) insbes., wie unser Klippe, als Sinnbild des Gefährlichen, Unheilbringenden, rationes ad scopulos appellere, Cic.: in hos scopulos incīdere vitae, Cic.: ubi scopulum offendis eius modi, ut non modo ab hoc crimen resilire videas, verum etc., Cic. – v. Pers., Klippe = Zugrunderichter, vos, geminae voragines scopulique rei publicae, v. Piso u. Gabinius, Cic.: scopulus et nodus et mora publicae securitatis, v. Antonius, Flor.: piratarum scopulus, v. Pompejus, Petron. poët. – III) das Ziel, nach dem man schießt, Suet. Dom. 19 Roth u. Ihm. Vgl. scopus.

    lateinisch-deutsches > scopulus

  • 20 scopus

    scopus, ī, m. (σκοπός), das Ziel, nach dem man schießt, Suet. Dom. 19 (Roth u. Ihm lesen scopulus, w. s.): übtr., nos ad hunc scopum dirigere, Cassian. coll. 1, 5.

    lateinisch-deutsches > scopus

Страницы

См. также в других словарях:

  • Roth — Saltar a navegación, búsqueda Contenido 1 Lugares 2 Personas 2.1 A 2.2 C 2.3 D …   Wikipedia Español

  • ROTH (J.) — ROTH JOSEPH (1894 1939) Même s’il est marginal à tous égards, ou peut être à cause de cela même, Joseph Roth (né à Brody, mort à Paris) est certainement l’un des plus grands prosateurs autrichiens de la première moitié du XXe siècle. Marginal, il …   Encyclopédie Universelle

  • Roth — is a surname, and it may also refer to:In places: * Roth (district), in Bavaria ** Roth bei Nürnberg, capital of that district * in Rhineland Palatinate, Germany: **Roth an der Our, in the district Bitburg Prüm **Roth bei Prüm, in the district… …   Wikipedia

  • Roth — Roth, röther, rötheste, adj. et adv. welches der Nahme einer lebhaften Farbe, und einer Eigenschaft der Körper ist, nach welcher sie diese Farbe an sich haben, wo doch nicht einerley Farbe mit diesem Worte bezeichnet wird. So bedeutet es zuweilen …   Grammatisch-kritisches Wörterbuch der Hochdeutschen Mundart

  • ROTH (H.) — Henry ROTH 1906 1995 Henry Roth est né en 1906 à Tysmenitz, une petite bourgade de Galicie, province polonaise faisant à l’époque partie de l’Empire austro hongrois. C’est dans les bras de sa mère qu’il débarque à Ellis Island, New York. Son… …   Encyclopédie Universelle

  • ROTH (P.) — ROTH PHILIP (1933 ) Philip Roth est né à Newark, dans le New Jersey, une de ces banlieues de New York où la deuxième génération d’immigrants juifs vint souvent s’installer entre les deux guerres, quittant les taudis du Lower East Side où avaient… …   Encyclopédie Universelle

  • Roth [1] — Roth, 1) die erste der drei reinen od. Hauptfarben, bei welcher die Lichtstrahlen die wenigste Brechung erleiden; in dem durch Zerlegung des ungefärbten Lichtes entstehenden Farbenspectrum hat R. die äußerste Stellung; mit Gelb bildet es Orange,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Roth [2] — Roth, 1) Stadt im Landgericht Pleinfeld des baierischen Kreises Mittelfranken, an der Roth; Lateinische Schule, Eisen u. Glaswaaren, Tuch , Borden , Spitzen , Sammtmanufactur, Leonische Drahtfabrik; 2500 Ew.; Geburtsort von J. M. Gesner. Bei R.… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Roth [1] — Roth, 1) (R. am Sand) Stadt im bayr. Regbez. Mittelfranken, Bezirksamt Schwabach, am Einfluß der Roth in die Rednitz, Knotenpunkt der Staatsbahnlinien München Bamberg Hof und R. Greding, 338 m ü. M., hat eine evangelische und eine kath. Kirche,… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Roth [3] — Roth (oder Rth.), bei Pflanzennamen für Albrecht Wilhelm Roth, geb. 6. Jan. 1757 zu Dötlingen in Oldenburg, gest. 16. Okt. 1834 als Arzt in Vegesack bei Bremen; ostindische und deutsche Flora …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Roth — Roth, Josep Roth, Philip …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»