Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

Fĕbrŭārĭus

  • 1 Februarius

    Fĕbrŭārĭus (in Inscr. sometimes written FEBRARIVS), ii, m., or Fĕbrŭāri-us mensis [februum], the month of expiation (because on the 15th of this month the great feast of expiation and purification, Februa, was held), February, until the time of the decemvirs the last month of the Roman year, since then the second:

    ab diis inferis Februarius appellatus, quod tum his parentetur,

    Varr. L. L. 6, § 34 Müll.; Ov. F. 2, 31 sq.; Cic. Leg. 2, 21, 54; Sall. C. 18, 6; Paul. ex Fest. p. 85 Müll., v. februum.— Adj.:

    Nonis Februariis,

    of February, Varr. L. L. 6, § 13 Müll.:

    ab Idibus Februariis,

    Plin. 17, 18, 30, 136.

    Lewis & Short latin dictionary > Februarius

  • 2 Februārius

        Februārius adj.    [februa], of purifying, of expiation: mensis, the month of the Februa, February, C.: Nonae, of February, C., S.
    * * *
    Februaria, Februarium ADJ
    February (month/mensis understood); abb. Feb.

    Latin-English dictionary > Februārius

  • 3 Februarius mensis

    Fĕbrŭārĭus (in Inscr. sometimes written FEBRARIVS), ii, m., or Fĕbrŭāri-us mensis [februum], the month of expiation (because on the 15th of this month the great feast of expiation and purification, Februa, was held), February, until the time of the decemvirs the last month of the Roman year, since then the second:

    ab diis inferis Februarius appellatus, quod tum his parentetur,

    Varr. L. L. 6, § 34 Müll.; Ov. F. 2, 31 sq.; Cic. Leg. 2, 21, 54; Sall. C. 18, 6; Paul. ex Fest. p. 85 Müll., v. februum.— Adj.:

    Nonis Februariis,

    of February, Varr. L. L. 6, § 13 Müll.:

    ab Idibus Februariis,

    Plin. 17, 18, 30, 136.

    Lewis & Short latin dictionary > Februarius mensis

  • 4 extrēmus

        extrēmus adj. sup.    [exter], outermost, utmost, extreme, farthest, last: oppidum Allobrogum, Cs.: finis provinciae, L.: Indi, H.: in codicis extremā cerā: extremā lineā amare, i. e. to make love at a distance, T.: vinitor, i. e. at the end of his task, V.: cultores, in remotest lands, V.— The last part, end tip, extremity, boundary, surface (with a subst., denoting the whole): quibus (litteris) in extremis, at its end: in extremo libro tertio, at the end of: in extremo ponte, Cs.: cauda, tip, V.: extremis digitis aliquid attingere.—As subst n.: quod finitum est, habet extremum, an end: teretes, praeterquam ad extremum, at the end, L.: mundi: provinciae, Cs.: extrema agminis, L.—Of time or order, latest, last: mensis anni Februarius: finis vitae, L.: manus extrema non accessit operibus, finishing touches: extremum illud est, ut, etc., it remains only: ad extremam aetatem, old age, N.: extremo tempore, at last, N.: pueritia: extremo Peloponnesio bello, N.: Extremus galeāque imā subsedit Acestes, i. e. the lot of, V. — As subst m.: Extremi primorum, extremis usque priores, H.: Occupet extremum scabies, devil take the hindmost, H.—As subst n.: die extremum erat, S.: extremo anni, L.: in extremum (durare), O.: ad extremum incipit philosophari, at last: testis ad extremum reservatus, to the last: Extrema gemens, for the last time, V.— Fig., utmost, highest, greatest, extreme: fames, Cs.: ad extrema iura decurrere: extremae dementiae est (with infin.), the height of madness, S.: in extremis suis rebus, utmost danger, Cs. — As subst n.: audendi extrema cupido, V.: ad extrema ventum foret, ni, etc., L.: res p. in extremo sita, S.: non ad extremum perditus, utterly, L.— Last, least, lowest, meanest: Haud Ligurum, V.: ignis, flickering, V.: extremi ingeni est, qui, etc., L.
    * * *
    rear (pl.)

    Latin-English dictionary > extrēmus

  • 5 abominosus

    ăb-ōmĭnōsus, a, um, = ominosus, full of ill omens, portentous:

    Februarius,

    Sol. 1, 40:

    vox,

    Diom. p. 472 P.

    Lewis & Short latin dictionary > abominosus

  • 6 exter

    exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).
    I.
    Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

    quod exter heres praestare cogeretur,

    strange, Dig. 31, 1, 69:

    emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

    ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

    tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

    Lucr. 2, 435:

    vis,

    id. 2, 277:

    haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

    exterarum gentium multitudo,

    Suet. Caes. 84:

    non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

    Cic. Font. 11, 25; cf.:

    apud exteras civitates,

    Cic. Caecin. 34, 100:

    apud exteras nationes,

    Caes. B. C. 3, 43 fin.;

    ad nationes exteras,

    Quint. 11, 1, 89:

    apud exteros,

    Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

    ab extero hoste atque longinquo,

    Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

    ad extera Europae noscenda missus Himilco,

    Plin. 2, 67, 67, § 169:

    ad extera corporum,

    id. 22, 23, 49, § 103.—
    II.
    Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

    cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

    Cic. Univ. 7; cf.:

    simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

    Caes. B. C. 3, 63, 6:

    colle exteriore occupato,

    id. B. G. 7, 79, 1:

    circumire exteriores mutiones jubet,

    id. ib. 7, 87, 4:

    pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

    id. ib. 7, 74:

    comes exterior,

    i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—
    III.
    Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].
    A.
    extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

    extremior,

    App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

    extremissimus,

    Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).
    1.
    Lit.:

    extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

    Caes. B. G. 1, 6, 3:

    flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

    on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

    fines,

    Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

    ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

    id. 40, 16, 5:

    impiger extremos currit mercator ad Indos,

    the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Tanaïs,

    id. C. 3, 10, 1:

    in extrema fere parte epistolae,

    near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

    in codicis extrema cera,

    id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

    quibus (litteris) in extremis,

    at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

    in qua (epistola) extrema,

    id. ib. 13, 45, 1:

    in extremo libro tertio,

    at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

    in extrema oratione,

    id. de Or. 1, 10, 41:

    in extremo ponte turrim constituit,

    Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

    ad extremas fossas castella constituit,

    id. ib. 2, 8, 3:

    ab extremo agmine,

    id. ib. 2, 11, 4:

    in extrema Cappadocia,

    Cic. Fam. 15, 4, 4:

    extremis digitis aliquid attingere,

    id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

    beluarum hoc quidem extremum,

    Cic. Lael. 6, 20:

    quod finitum est, habet extremum,

    id. Div. 2, 50, 103:

    missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

    at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

    quod erat in extremo,

    id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

    aliquid ad extremum causae reservatum,

    Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

    caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

    id. Div. 2, 43, 91:

    ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

    Caes. B. G. 1, 10, 5:

    summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

    Plin. 11, 37, 68, § 179:

    in extremo montis,

    Sall. J. 37, 4.— In plur.:

    extrema agminis,

    Liv. 6, 32, 11:

    extrema Africae,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    extrema Galliae,

    Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—
    2.
    Trop.
    a.
    In respect to time or the order of succession, the latest, last:

    inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

    Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

    mensis anni Februarius,

    Cic. Leg. 2, 21, 54:

    tempore diei,

    Hirt. B. G. 8, 15, 6:

    eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

    Liv. 37, 53, 8:

    matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    manus extrema non accessit operibus ejus,

    the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

    extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

    it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

    usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

    Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

    extremo anno,

    Liv. 2, 64, 1:

    extremo tempore,

    in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

    extrema pueritia,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

    extremo Peloponnesio bello,

    Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

    illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

    Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

    extremus dominorum,

    Tac. H. 4, 42 fin.:

    die extremum erat,

    Sall. J. 21, 2:

    extremum aestatis,

    id. ib. 90, 1:

    extremo anni,

    Liv. 35, 11, 1:

    sub extremum noctis,

    Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.
    a.
    For the last time:

    alloquor extremum maestos abiturus amicos,

    Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—
    b.
    At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

    extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

    Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

    ad extremum,

    id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

    invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

    ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

    id. Sest. 47, 100:

    decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

    till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

    ad extremum,

    Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

    for which: in extremum (durare),

    id. H. 7, 111:

    qui extremo mortuus est,

    at last, Dig. 32, 1, 81:

    extremo,

    Nep. Ham. 2, 3.—
    b.
    Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.
    (α).
    The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

    licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    extremam famem sustentare,

    Caes. B. G. 7, 17, 3:

    ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

    Cic. Quint. 15, 48; cf.:

    decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    extremam rationem belli sequens,

    id. ib. 3, 44, 1:

    neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

    is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

    in extremis suis rebus,

    in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

    res,

    Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

    res jam ad extremum perducta casum,

    Caes. B. G. 3, 5, 1:

    necessitate extrema ad mortem agi,

    Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad extrema perventum est,

    Curt. 4, 14, 14:

    ad extrema ventum foret, ni, etc.,

    Liv. 2, 47, 8:

    compellere ad extrema deditionis,

    to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

    famem, ferrum et extrema pati,

    Tac. H. 4, 59:

    plura de extremis loqui,

    id. ib. 2, 47 al.:

    res publica in extremo sita,

    Sall. C. 52, 11;

    Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

    utterly, Liv. 23, 2, 4.—
    (β).
    The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

    mancipia,

    Sen. Ep. 70 fin.:

    latrones,

    App. M. 3, p. 131:

    quidam sortis extremae juvenis,

    Just. 15, 1:

    alimenta vitae,

    Tac. A. 6, 24:

    extremi ingenii est,

    Liv. 22, 29, 8.—
    B.
    extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

    novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

    Cic. Rep. 6, 17:

    circum caesura membrorum,

    Lucr. 3, 219; 4, 647:

    promontorium Oceani,

    Plin. 5, 1, 1, § 1:

    gentes,

    id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

    Apuliae extima,

    the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

    Lewis & Short latin dictionary > exter

  • 7 extremum

    exter or extĕrus (both forms only post-class. and very rare), tĕra, tĕrum, adj. [ comp. form, from ex], on the outside, outward, of another country, family, etc., foreign, strange (syn.: extraneus; alienus, peregrinus, adventicius).
    I.
    Pos. (in Cic. and Caes. used in the plur.):

    quod exter heres praestare cogeretur,

    strange, Dig. 31, 1, 69:

    emancipatus vero aut exterus non aliter possunt hereditatem quaerere quam si, etc.,

    ib. 29, 2, 84; cf. ib. 31, 1, 67, § 4:

    tactus corporis est sensus, vel cum res extera sese Insinuat, vel, etc.,

    Lucr. 2, 435:

    vis,

    id. 2, 277:

    haec lex socialis est, hoc jus nationum exterarum est,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 18:

    exterarum gentium multitudo,

    Suet. Caes. 84:

    non modo vestris civibus, verum etiam exteris nationibus,

    Cic. Font. 11, 25; cf.:

    apud exteras civitates,

    Cic. Caecin. 34, 100:

    apud exteras nationes,

    Caes. B. C. 3, 43 fin.;

    ad nationes exteras,

    Quint. 11, 1, 89:

    apud exteros,

    Plin. 18, 3, 5, § 22 et saep.:

    ab extero hoste atque longinquo,

    Cic. Cat. 2, 13.—In neutr. plur. with gen.:

    ad extera Europae noscenda missus Himilco,

    Plin. 2, 67, 67, § 169:

    ad extera corporum,

    id. 22, 23, 49, § 103.—
    II.
    Comp.: extĕrĭor, us (in signif. scarcely differing from its pos.), outward, outer, exterior; opp. interior (rare but class.):

    cum alterum fecisset exteriorem, interiorem alterum amplexus orbem,

    Cic. Univ. 7; cf.:

    simul ex navibus milites in exteriorem vallum tela jaciebant... et legionarii, interioris munitionis defensores,

    Caes. B. C. 3, 63, 6:

    colle exteriore occupato,

    id. B. G. 7, 79, 1:

    circumire exteriores mutiones jubet,

    id. ib. 7, 87, 4:

    pares munitiones contra exteriorem hostem perfecit,

    id. ib. 7, 74:

    comes exterior,

    i. e. on the left side, Hor. S. 2, 5, 17.—
    III.
    Sup. in two forms, extrēmus and extĭmus or extŭmus [ sup. of ex; cf. Gr. eschatos, Curt. Gr. Etym. p. 387].
    A.
    extrēmus, a, um (which in post-class. lang. is itself compared; comp.:

    extremior,

    App. M. 1, p. 105; 7, p. 188; sup.:

    extremissimus,

    Tert. Apol. 19), the outermost, utmost, extreme (so most freq.; cf.: ultimus, postremus, novissimus, supremus, imus).
    1.
    Lit.:

    extremum oppidum Allobrogum est Geneva,

    Caes. B. G. 1, 6, 3:

    flumen Axona, quod est in extremis Remorum finibus,

    on the farthest borders, id. ib. 2, 5, 4:

    fines,

    Liv. 39, 28, 2; 45, 29, 14; cf.:

    ad extremum finem provinciae Galliae venerunt,

    id. 40, 16, 5:

    impiger extremos currit mercator ad Indos,

    the remotest, Hor. Ep. 1, 1, 45:

    Tanaïs,

    id. C. 3, 10, 1:

    in extrema fere parte epistolae,

    near the end, Cic. Att. 6, 1, 20; cf.:

    in codicis extrema cera,

    id. Verr. 2, 1, 36, § 92; but to denote the last part of a thing it is used more freq. in immediate connection with the substantive denoting the whole:

    quibus (litteris) in extremis,

    at its end, id. Att. 14, 8, 1; cf.:

    in qua (epistola) extrema,

    id. ib. 13, 45, 1:

    in extremo libro tertio,

    at the end of the third book, id. Off. 3, 2, 9:

    in extrema oratione,

    id. de Or. 1, 10, 41:

    in extremo ponte turrim constituit,

    Caes. B. G. 6, 29, 3; cf.:

    ad extremas fossas castella constituit,

    id. ib. 2, 8, 3:

    ab extremo agmine,

    id. ib. 2, 11, 4:

    in extrema Cappadocia,

    Cic. Fam. 15, 4, 4:

    extremis digitis aliquid attingere,

    id. Cael. 12, 28 et saep. —In the neutr. absol. and as subst.: extrē-mum, i, n., an end, the end: divitias alii praeponunt, alii honores, multi etiam voluptates;

    beluarum hoc quidem extremum,

    Cic. Lael. 6, 20:

    quod finitum est, habet extremum,

    id. Div. 2, 50, 103:

    missile telum hastili abiegno et cetera tereti, praeterquam ad extremum,

    at the end, Liv. 21, 8, 10: in "Equo Trojano" scis esse in extremo "sero sapiunt," Cic. Fam. 7, 16, 1; cf.:

    quod erat in extremo,

    id. Att. 6, 9, 1.—With gen.:

    aliquid ad extremum causae reservatum,

    Cic. Deiot. 13, 35 (cf. infra, 2. a. fin.):

    caelum ipsum, quod extremum atque ultumum mundi est,

    id. Div. 2, 43, 91:

    ab Ocelo, quod est citerioris provinciae extremum,

    Caes. B. G. 1, 10, 5:

    summum gulae fauces vocantur, extremum stomachus,

    Plin. 11, 37, 68, § 179:

    in extremo montis,

    Sall. J. 37, 4.— In plur.:

    extrema agminis,

    Liv. 6, 32, 11:

    extrema Africae,

    Plin. 8, 10, 10, § 31:

    extrema Galliae,

    Flor. 3, 3, 1; 3, 20, 12; Tac. H. 5, 18; id. A. 4, 67; 4, 74.—
    2.
    Trop.
    a.
    In respect to time or the order of succession, the latest, last:

    inter prioris mensis senescentis extremum diem et novam lunam,

    Varr. L. L. 6, § 10 Müll.:

    mensis anni Februarius,

    Cic. Leg. 2, 21, 54:

    tempore diei,

    Hirt. B. G. 8, 15, 6:

    eam amicitiam ad extremum finem vitae perduxit,

    Liv. 37, 53, 8:

    matres ab extremo conspectu liberorum exclusae,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    manus extrema non accessit operibus ejus,

    the finishing hand, the last touches, id. Brut. 33, 126:

    extremum illud est, ut te orem et obsecrem,

    it remains only, id. Fam. 4, 13, 7; id. Att. 11, 16, 5.—To denote the last part of a thing (cf. above, 1.): quod eo die potest videri extrema et prima luna, i. e. the end and the beginning, Varr. L. L. l. l.:

    usque ad extremam aetatem ab adolescentia,

    Nep. Cato, 2, 4; id. Att. 10, 3; cf.: ita tantum bellum Cn. Pompeius extrema hieme apparavit, ineunte vere suscepit, media aestate confecit, Cic. de lmp. Pomp. 12, 35:

    extremo anno,

    Liv. 2, 64, 1:

    extremo tempore,

    in the last time, at last, Nep. Dat. 10; id. Epam. 9; id. Eum. 5, 3 al.:

    extrema pueritia,

    Cic. de Imp. Pomp. 10, 28:

    extremo Peloponnesio bello,

    Nep. Con. 1, 2: extremus dies, the close of day, the evening, Sil 7, 172; 14, 8.— Subst.:

    illum Praeteritum temnens extremos inter euntem,

    Hor. S. 1, 1, 116; cf.: extremi primorum, extremis [p. 708] usque priores, id. Ep. 2, 2, 204:

    extremus dominorum,

    Tac. H. 4, 42 fin.:

    die extremum erat,

    Sall. J. 21, 2:

    extremum aestatis,

    id. ib. 90, 1:

    extremo anni,

    Liv. 35, 11, 1:

    sub extremum noctis,

    Sil. 4, 88 al. —Prov.: extrema semper de ante factis judicant (cf. our wise after the event), Pub. Syr. 163 Rib.— Adv.: extremum.
    a.
    For the last time:

    alloquor extremum maestos abiturus amicos,

    Ov. Tr. 1, 3, 15: cum diu occulte suspirassent, postea jam gemere, ad extremum vero loqui omnes et clamare coeperunt.—
    b.
    At last, finally, Cic. Att. 2, 21, 2:

    extremum tenues liquefacta medullas Tabuit,

    Ov. M. 14, 431.—Adverb. phrase:

    ad extremum,

    id. Phil. 13, 20, 45; Caes. B. G. 4, 4, 2 et saep.; cf., strengthened by tum:

    invenire quod dicas... deinde... post... tum ad extremum agere ac pronuntiare,

    Cic. de Or. 2, 19, 79; and strengthened by denique:

    ad extremum ipsa denique necessitate excitantur,

    id. Sest. 47, 100:

    decimo loco testis exspectatus et ad extremum reservatus dixit, etc.,

    till the end, to the last, id. Caecin. 10, 28:

    ad extremum,

    Ov. P. 1, 9, 28; 3, 7, 20;

    for which: in extremum (durare),

    id. H. 7, 111:

    qui extremo mortuus est,

    at last, Dig. 32, 1, 81:

    extremo,

    Nep. Ham. 2, 3.—
    b.
    Extreme in quality or degree; used, like ultimus, to denote both the highest and the lowest grade.
    (α).
    The utmost, highest, greatest: cum extremum hoc sit (sentis enim, credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

    licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere) cum igitur hoc sit extremum, congruenter naturae vivere, etc.,

    Cic. Fin. 3, 7, 26:

    extremam famem sustentare,

    Caes. B. G. 7, 17, 3:

    ad extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas,

    Cic. Quint. 15, 48; cf.:

    decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C., Dent operam consules, etc.,

    Caes. B. C. 1, 5, 3:

    extremam rationem belli sequens,

    id. ib. 3, 44, 1:

    neque aliud se fatigando nisi odium quaerere, extremae dementiae est,

    is the height of madness, Sall. J. 3, 3:

    in extremis suis rebus,

    in the utmost, greatest danger, Caes. B. G. 2, 25 fin.:

    res,

    Suet. Ner. 6 fin.; cf.:

    res jam ad extremum perducta casum,

    Caes. B. G. 3, 5, 1:

    necessitate extrema ad mortem agi,

    Tac. A. 13, 1.— Subst.: si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad extrema, to desperate measures, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    ad extrema perventum est,

    Curt. 4, 14, 14:

    ad extrema ventum foret, ni, etc.,

    Liv. 2, 47, 8:

    compellere ad extrema deditionis,

    to surrender at discretion, Flor. 4, 5; cf.:

    famem, ferrum et extrema pati,

    Tac. H. 4, 59:

    plura de extremis loqui,

    id. ib. 2, 47 al.:

    res publica in extremo sita,

    Sall. C. 52, 11;

    Sen. de Ira, 1, 11, 5.—Adverb.: improbus homo, sed non ad extremum perditus,

    utterly, Liv. 23, 2, 4.—
    (β).
    The lowest, vilest, meanest (perh. not ante-Aug.):

    mancipia,

    Sen. Ep. 70 fin.:

    latrones,

    App. M. 3, p. 131:

    quidam sortis extremae juvenis,

    Just. 15, 1:

    alimenta vitae,

    Tac. A. 6, 24:

    extremi ingenii est,

    Liv. 22, 29, 8.—
    B.
    extĭmus or extŭmus, a, um, the outermost, farthest, most remote (rare but class.):

    novem orbes, quorum unus est caelestis, extimus, qui reliquos omnes complectitur,

    Cic. Rep. 6, 17:

    circum caesura membrorum,

    Lucr. 3, 219; 4, 647:

    promontorium Oceani,

    Plin. 5, 1, 1, § 1:

    gentes,

    id. 2, 78, 80, § 190: factus sum extimus a vobis, i. e. discarded, estranged, Plaut. Fragm. ap. Prisc. p. 609 P.— Subst.:

    Apuliae extima,

    the borders, Plin. 6, 34, 39, § 217.

    Lewis & Short latin dictionary > extremum

  • 8 Febrarius

    Febrārĭus, v. Februarius.

    Lewis & Short latin dictionary > Febrarius

  • 9 februa

    fēbrŭum, i, n. Orig., in the Sabine lang., a purgation, means of purification. — Hence, februa, ōrum, n., the Roman festival of purification and expiation, celebrated on the 15th of the month hence called February (v. Februarius); whence, Februālis, Febrūlis, and Februāta, surnames of Juno, who was worshipped at this festival; Februātus, the festival itself; and Februus, a surname of Lupercus, who presided over this festival: Lupercalia dicta, quod in Lupercali luperci sacra faciunt. Rex cum ferias menstruas Nonis Februariis edicit, hunc diem Februatum appellat. Februum Sabini purgamentum, et id in sacris nostris verbum;

    nam et Lupercalia februatio,

    Varr. L. L. 6, § 13 Müll.; cf. Serv. Verg. A. 8, 343: Ego arbitror Februarium a [p. 733] die Februato, quod tum februatur populus, id est lupercis nudis lustratur antiquum oppidum Palatinum gregibus humanis cinctum, id. ib. 6, § 34; cf. also Paul. ex Fest. p. 85, 13 sq. Müll.:

    Februa Romani dixere piamina patres,

    Ov. F. 2, 19; 4, 726; 5, 423:

    Juno pulchra... nam Fluoniam, Februalemque ac Februam mihi poscere non necesse est, cum nihil contagionis corporeae sexu intemerata pertulerim,

    Mart. Cap. 2, § 149: Februlis, Paul. ex Fest. p. 85, 16 Müll.; Arnob. 3, p. 118 (dub. al. Februtis).

    Lewis & Short latin dictionary > februa

  • 10 februum

    fēbrŭum, i, n. Orig., in the Sabine lang., a purgation, means of purification. — Hence, februa, ōrum, n., the Roman festival of purification and expiation, celebrated on the 15th of the month hence called February (v. Februarius); whence, Februālis, Febrūlis, and Februāta, surnames of Juno, who was worshipped at this festival; Februātus, the festival itself; and Februus, a surname of Lupercus, who presided over this festival: Lupercalia dicta, quod in Lupercali luperci sacra faciunt. Rex cum ferias menstruas Nonis Februariis edicit, hunc diem Februatum appellat. Februum Sabini purgamentum, et id in sacris nostris verbum;

    nam et Lupercalia februatio,

    Varr. L. L. 6, § 13 Müll.; cf. Serv. Verg. A. 8, 343: Ego arbitror Februarium a [p. 733] die Februato, quod tum februatur populus, id est lupercis nudis lustratur antiquum oppidum Palatinum gregibus humanis cinctum, id. ib. 6, § 34; cf. also Paul. ex Fest. p. 85, 13 sq. Müll.:

    Februa Romani dixere piamina patres,

    Ov. F. 2, 19; 4, 726; 5, 423:

    Juno pulchra... nam Fluoniam, Februalemque ac Februam mihi poscere non necesse est, cum nihil contagionis corporeae sexu intemerata pertulerim,

    Mart. Cap. 2, § 149: Februlis, Paul. ex Fest. p. 85, 16 Müll.; Arnob. 3, p. 118 (dub. al. Februtis).

    Lewis & Short latin dictionary > februum

  • 11 Februus

    fēbrŭum, i, n. Orig., in the Sabine lang., a purgation, means of purification. — Hence, februa, ōrum, n., the Roman festival of purification and expiation, celebrated on the 15th of the month hence called February (v. Februarius); whence, Februālis, Febrūlis, and Februāta, surnames of Juno, who was worshipped at this festival; Februātus, the festival itself; and Februus, a surname of Lupercus, who presided over this festival: Lupercalia dicta, quod in Lupercali luperci sacra faciunt. Rex cum ferias menstruas Nonis Februariis edicit, hunc diem Februatum appellat. Februum Sabini purgamentum, et id in sacris nostris verbum;

    nam et Lupercalia februatio,

    Varr. L. L. 6, § 13 Müll.; cf. Serv. Verg. A. 8, 343: Ego arbitror Februarium a [p. 733] die Februato, quod tum februatur populus, id est lupercis nudis lustratur antiquum oppidum Palatinum gregibus humanis cinctum, id. ib. 6, § 34; cf. also Paul. ex Fest. p. 85, 13 sq. Müll.:

    Februa Romani dixere piamina patres,

    Ov. F. 2, 19; 4, 726; 5, 423:

    Juno pulchra... nam Fluoniam, Februalemque ac Februam mihi poscere non necesse est, cum nihil contagionis corporeae sexu intemerata pertulerim,

    Mart. Cap. 2, § 149: Februlis, Paul. ex Fest. p. 85, 16 Müll.; Arnob. 3, p. 118 (dub. al. Februtis).

    Lewis & Short latin dictionary > Februus

  • 12 sterilis

    stĕrĭlis, e (collat. form, acc. sing. fem sterilam sterilem, Fest. p. 316 Müll.; neutr. plur. sterila, Lucr. 2, 845; abl. sterile, Apic. 7, 1, § 258), adj. [Gr. stereos, hard; steriphê, steira, barren; Sanscr. starī, vacca sterilis], unfruitful, barren, sterile, of plants and animals (class. and very freq.;

    syn infecundus): steriles nascuntur avenae,

    Verg. E. 5, 37; so,

    ulvae,

    Ov. M. 4, 299:

    herba,

    id. Am. 3, 7, 31; Curt. 4, 1, 21:

    platani,

    Verg. G. 2, 70:

    agri,

    id. ib. 1, 84; id. A. 3, 141:

    tellus,

    Ov. M. 8, 789:

    palus,

    Hor. A. P. 65:

    harena,

    Verg. G. 1, 70:

    humus,

    Prop. 3, 2 (2, 11), 2; Curt. 7, 5, 34:

    solum,

    id. 3, 4, 3:

    steriles nimium crasso sunt semine,

    Lucr. 4, 1240; Cat. 67, 26:

    galli Tanagric' ad partus sunt steriliores,

    Varr. R. R. 3, 9, 6:

    vacca,

    Verg. A. 6, 251:

    multae (mulie res),

    Lucr. 4, 1251:

    viri,

    i. e. eunuchs, Cat. 63, 69; Plin. 24, 10, 47, § 78; Mart. 9, 9, 8:

    ova,

    Plin. 10, 60, 80, § 166.—
    B.
    Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic.).
    1.
    Of things, causing unfruitfulness or sterility:

    rubigo,

    Hor. C. 3, 23, 6:

    frigus,

    Luc. 4, 108:

    hiems,

    Mart. 8, 68, 10:

    serere pampinariis sterile est,

    produces sterility, Plin. 17, 21, 35, § 157.—
    2.
    In gen., barren, bare, empty:

    manus,

    Plaut. Truc. 1, 2, 3:

    sterilis amator a datis,

    bare of gifts, id. ib. 2, 1, 30:

    amicus,

    Juv. 12, 97; Mart. 10, 18, 3:

    epistulae,

    Plin. Ep. 5, 2, 2:

    saeculum,

    id. ib. 5, 17, 6:

    civitas ad aquas,

    App. M. 1, p. 106 fin.:

    vadum,

    Sen. Thyest. 173:

    corpora sonitu (with jejuna succo),

    that yield no sound, Lucr. 2, 845:

    prospectus,

    without human beings, Plaut. Mil. 3, 1, 15:

    domus,

    without children, Prop. 4 (5), 11, 62:

    nummi,

    that do not bear interest, Dig. 22, 1, 7.—With gen.:

    sterilis laurus baccarum,

    Plin. 15, 30, 39, § 130:

    lapides plumbi,

    id. 33, 7, 40, § 119.—
    II.
    Trop., unproductive, unprofitable, fruitless, useless, vain:

    Februarius,

    Cic. Q. Fr. 2, 12, 2:

    quod monumentum, quod immo temporis punctum, aut beneficio sterile, aut vacuum laude?

    Plin. Pan. 56, 2:

    ne sit sterile et effetum (saeculum),

    id. Ep. 5, 17, 6:

    fama (with cassa),

    Stat. Th. 6, 70:

    labor,

    Mart. 10, 58, 8:

    pax,

    Tac. A. 1, 17:

    amor,

    i. e. unreturned, unrequited, Ov. M. 1, 496; Stat. S. 3, 4, 42:

    cathedrae,

    unprofitable, Mart. 1, 76, 14; Juv. 7, 203:

    litus sterili versamus aratro,

    id. 7, 49.—With gen., destitute, deprived of, unacquainted with:

    urbes talium studiorum fuere steriles,

    Vell. 1, 18 fin.:

    non adeo virtutum sterile saeculum,

    Tac. H. 1, 3:

    heu steriles veri!

    Pers. 5, 75.

    Lewis & Short latin dictionary > sterilis

См. также в других словарях:

  • Februarius — (février) était le douzième mois, donc le dernier mois du calendrier romain. Ce mois était dédié en l’honneur du dieu Februa. Ce mois avait 29 jours (ou 30 jours tous les 4 ans). Selon Suétone en l’an 8 av. J. C. le Sénat a offert Sextilis à… …   Wikipédia en Français

  • FEBRUARIUS — mensis a Numa additus, cum Romulus eum praeteriisset, a Februo Lustrationum potente cui a Numa dicatus est, nomen accepit. Lustrari autem eo mense civitatem mos erat, et iusta Diis manibus solvi, Macrob. Sat. l. 1. c. 13. Doeo sic Festus:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Februarius — Der Februarius war ursprünglich der Unterweltsmonat und lag im alten Amtsjahr des römischen Kalenders an zwölfter Stelle und ist Vorläufer des heutigen Monats Februar. Er hat seinen Namen vom lateinischen Wort februare (sühnen, reinigen). Mit der …   Deutsch Wikipedia

  • ФЕБРУАРИЙ (ФЕВРАЛЬ) — •Februarius, см. Annus, II и Faunus в конце …   Реальный словарь классических древностей

  • Фебруарий —    • Februarius,          см. Annus, Год, II; и Faunus, Фавн, в конце …   Реальный словарь классических древностей

  • Ianuarius — Pour les articles homonymes, voir Januarius. Ianuarius (janvier) était le onzième mois du calendrier romain. Ce mois était dédié au dieu Ianus (Janus). A l’époque du roi Numa Pompilius il comportait 28 jours, avec le calendrier julien le nombre… …   Wikipédia en Français

  • La date en latin — Calendrier romain Pour les articles homonymes, voir Calendrier romain (homonymie). L expression calendrier romain désigne l ensemble des calendriers utilisés par les Romains jusqu à la création du calendrier julien en 45 av. J. C.. Il serait,… …   Wikipédia en Français

  • Le calendrier romain — Calendrier romain Pour les articles homonymes, voir Calendrier romain (homonymie). L expression calendrier romain désigne l ensemble des calendriers utilisés par les Romains jusqu à la création du calendrier julien en 45 av. J. C.. Il serait,… …   Wikipédia en Français

  • Römischer Kalender — Bruchstück der Fasti Kalender. Der römische Kalender bestand aus mehreren lokalen Kalendern mit zunächst lunarem Charakter, die im römischen Reich immer wieder modifiziert und an das lunisolare Kalenderprinzip angepasst wurden. Die Herkunft der… …   Deutsch Wikipedia

  • Calendrier romain — Pour les articles homonymes, voir Calendrier romain (homonymie). L expression calendrier romain désigne l ensemble des calendriers utilisés par les Romains jusqu à la création du calendrier julien en 45 av. J. C. Il serait, selon la tradition… …   Wikipédia en Français

  • Dezemvirn (Römischer Kalender) — Bruchstück der Fasti Kalender. Der Begriff Dezemvirn (lateinisch Decemviri: Zehnmänner) bezeichnet einen Rat von zehn Männern, der im römischen Reich für einen bestimmten verwaltungstechnischen Zweck ernannt wurde. Gaius Sempronius Tuditanus und… …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»