-
101 δικαιολογεω
1) вести судебное делоοἱ δικαιολογοῦντες Luc. — судебные поверенные, защитники
2) med. судиться, вести тяжбу(πρός τινα Polyb., Plut.; περί τινος Plut. и τινι ὑπέρ τινος Luc.)
-
102 διορθοω
1) делать прямым, выпрямлятьδ. λόγον Pind. — говорить правду
2) тж. med. исправлять, улучшать, приводить в порядок(τέν πόλιν ἐκβεβαρβαρωμένην Isocr. и τέν πόλιν τοῖς νόμοις Arst.; med. τὸν Ὅμηρον Arst.)
Ἀριστοτέλους διορθώσαντος Plut. — с поправкой Аристотеля3) исправлять, заглаживать(τὰ ἀδικήματα, med. τέν τοιαύτην τόλμαν καὴ βίαν Polyb.)
4) направлять, управлять, править5) med. устранять, подавлять(τὸ γενόμενον κακόν Plut.)
6) med. восстанавливать7) улаживать8) med. принимать меры предосторожности(περί и ὑπέρ τινος Dem.)
9) регулировать, т.е. уплачивать(τὰ πάλαι προσοφειλόμενα Polyb.)
-
103 διοριζω
ион. διουρίζω1) разграничивать, размежевывать(Λιβύην τε καὴ Ἀσίην Her.; τὸ ἄνω καὴ τὸ κάτω Arst.: τέν Εὐρώπην ἀπὸ τῆς Ἀσίας Diod.)
τὸ διορίζον ἐπίγραμμα Plut. — пограничная надпись;τὸ διωρισμένον Arst. — (нечто) прерывистое, разобщенное2) разграничивать, различать(ἀκούσιά τε καὴ ἑκούσια ἀδικήματα Plat.; τὰ καλὰ καὴ τὰ αἰσχρά Arst.)
3) определять, назначать (в удел), указывать(γέρα θεοῖσι Aesch.)
μακρὸν διορίσαι τινά Soph. — сделать кого-л. великим;διωρισμένος ὑπὸ τῶν νόμων Arst. и ἐκ τοῦ νόμου Dem. — установленный законами;διωρισμένα καὴ τεταγμένα Dem. — законоположения4) выводить (за пределы страны), переводить, перемещать, переносить(στράτευμα Τροίαν ἔπι Eur.; τὸν ἐνθένδε πόλεμον εἰς τέν ἤπειρον Isocr.)
ἐκ γῆς διορίσαι πόδα Eur. — уйти из страны, удалиться5) выбрасывать, изгонять(τινὰ ὑπὲρ θυμέλας Eur.; τι ἔξω τῶν ὅρων τῆς χώρας Plat.)
6) med. договариваться, уславливаться(πρός τινα Plat., Plut.)
7) тж. med. лог. определять(τι Arph., Plat. и περί τινος Isocr., Arst.)
-
104 δυναμις
1) сила, мощь(αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Plat. и σωματικέ δ. Polyb.; ἥ τοῦ θερμοῦ, τοῦ κινοῦντος δ. Arst.)
ὅση δ. πάρεστιν или οἵη ἐμέ δ. καὴ χεῖρες ἕπονται Hom. — насколько хватит (моих) сил;ὅ νόμος ἀναγκαστικέν ἔχει δύναμιν Arst. — закон имеет принудительную силу;2) могущество, власть(θεῶν Eur.; κατὰ θάλατταν Arst.)
δυνάμει προύχοντες Thuc. — превосходящие по силам;ἡγεμονικέ δ. Polyb. — авторитет полководца3) способность, возможность(τῆς ὄψεως, τοῦ φθέγγεσθαι Arst.)
κατὰ, πρὸς и εἲς δύναμιν Plat. — по (в меру) возможности, насколько возможно;4) свойствоἥ τῆς γῆς δ. Xen. — плодородие почвы5) филос. возможность, потенцияτὸ δυνάμει ( или κατὰ δύναμιν) ὄν, ἐντελεχείᾳ ( или ἐνεργείᾳ) μέ ὄν Arst. — существующее потенциально, но не в действительности
6) вооруженные силы, войска(δ. καὴ πεζέ καὴ ἱππικέ καί ναυτική Xen.; αἱ τῶν Καρχηδονίων δυνάμεις Polyb.)
7) ценность, стоимость(χρημάτων Thuc.; τοῦ νομίσματος Plut.)
8) значение, смысл(ὀνομάτων Plat., Lys.; τέν αὐτέν δύναμιν ἔχειν Lys., Dem.; οὐκ εἰδότες τίνα δύναμιν ἔχει τοῦτο Polyb.)
9) средство, снадобье(τὰς τριχὰς δυνάμεσί τισι ποιῆσαι πολιάς Diod.; κόκκοι τινὲς καὴ δυνάμεις ἄλλαι Plut.)
10) мат. степень, преимущ. квадратная Plat., Arst.11) мат. сторона квадрата Plat. -
105 εγγυητης
ἐπ΄ ἐγγυητῶν Xen. — по получении гарантий;
-
106 εγκλημα
-
107 εικως
εἰκώς, ἐοικός1) похожий, сходный, подобныйφόβος ὑπὲρ τοῦ μέλλοντος οὐδενὴ ἐοικώς Thuc. — ни с чем не сравнимый страх перед будущим;λέγειν μύθοις εἰκότα Eur. — рассказывать баснословные, т.е. невероятные вещи;καὴ τὰ ἐοικότα Sext. — и тому подобное2) подходящий, подобающий, тж. разумный(ἄκοιτις Hom.; λόγοι Plat.). - см. тж. εἰκός
-
108 εισαγγελια
ἥ1) донесение, известие(Polyb. - v. l. ἀγγελία)
2) юр. исангелия, обвинение, жалоба (преимущ. по особо важным государственным делам, но тж. и по семейным)(Isocr., Lys., Arst., Plat.; εἰ. ἐδόθη εἰς τέν βουλέν ὑπέρ τινος Dem.)
-
109 εισερχομαι
ион. и староатт. ἐσέρχομαι (fut. εἰσελεύσομαι, aor. εἰσῆλθον и εἰσήλῠθον)1) входить, приходить, прибывать(πόλιν Hom.; Φρυγίην Hom.; ἐς Πλάταιαν Thuc.; δόμους Eur.; ἐς οἴκημα Thuc.; οἴκαδε Xen., Aeschin.; πρός τινα Xen. и παρά τινα Plat.)
2) поступать, проникать(ἥ νόσος ἐς Πελοπόννησον οὐ ἐσῆλθεν Thuc.)
ἐς σπονδὰς ἐσελθεῖν Thuc. — примкнуть к союзному договору;εἰ. εἰς τοὺς ἐφήβους Xen. — вступать в число эфебов;τὰ εἰσερχόμενα καὴ τὰ ἐξερχόμενα Arst. — поступления (доходы) и расходы3) юр. являться, представать(εἰς τὸ δικαστήριον Plat., Dem. и εἰς τοὺς δικαστάς Dem.)
οἱ ὑπὲρ τῶν κοινῶν εἰσεληλυθότες δικασταί Dem. — судьи, собравшиеся для разбора дел общественной важности;4) появляться на сцене, выступать Xen., Plat.5) ( о душевных явлениях) возникатьΚροῖσον γέλως εἰσῆλθε Her. — Крез разразился смехом;
Κροίσῳ ἐσῆλθε τὸ τοῦ Σόλωνος Her. — Крезу вспомнилось изречение Солона;εἰσελθέτω σε μήποθ΄ ὡς θηλύνους γενήσομαι Aesch. — не надейся, что я оробею, как женщина;εἰσῆλθε με φοβηθῆναι ξυννοήσαντα, τί … Plat. — мною овладел страх при мысли о том, что именно … -
110 εκδαπαναω
расходовать до конца, растрачивать(χορηγίαι ἐκδεδαπανημέναι Polyb.)
ἐκδαπανηθ ήεσθαι ὑπέρ τινος перен. NT. — отдавать себя целиком для кого-л. -
111 εκθυω
1) приносить в виде искупительной жертвы(τινά Soph.)
2) med. приносить искупительную жертву, совершать обряд очищения(ὑπέρ τινος Plut.)
3) умилостивлять искупительной жертвой(τῶν μακάρων τινά Eur.)
4) med. искупать, заглаживать(ἄγος Her.)
5) умерщвлять, губить(τινά Eur.)
-
112 εκκλησιαζω
(impf. ἐκκλησίαζον и ἠκκλησίαζον)1) (тж. ἐ. τὰς ἐκκλησίας Arst.) заседать или участвовать в народном собрании Xen., Arph., Dem., Plut.2) выступать или обсуждать в народном собрании(περί τινος Thuc., Arph., Isocr.; ὑπέρ τινος Isocr.)
τοιαῦτα ἐν ἀλλήλοις ἐκκλησιάσαντες Thuc. — обменявшись таким образом мнениями3) быть членом экклесииοἱ ἐκκλησιάζοντες Arst. — члены экклесии
4) созывать собрание(ἀποδεικνύναι γνώμην οὐκ ἐ. Xen.)
-
113 εκκυβευω
1) играть в кости, разыгрыватьἐ. τοῖς ὅλοις и ὑπὲρ τῶν ὅλων Polyb. — рисковать всем, идти напропалую
2) pass. проигрывать в кости(χιλίους δαρεικούς Plut.)
-
114 εκμετρος
-
115 εκφοβεω
запугивать, устрашать, приводить в ужас(φρένας Aesch.; τινα Isocr., Plat., Plut.)
ὅπερ ἡμᾶς ἐκφοβοῦσιν Thuc. — этим они хотят нас испугать;pass. — пугаться, бояться (τινα и ὑπέρ τινος Soph.) -
116 εμβιβαζω
1) сажать, грузить(τινὰ ἐς κελήτιον Thuc.; εἰς πλοῖον, med. εἰς τὰς ναῦς Xen.; εἰς ὄχημα Plat.; ἐλέφαντας εἴκοσι Plut.)
2) приводить(εἰς τὸ λῷστον ἴχνος τινά Eur.; τινὰ εἰς δικαιοσύνην Xen.; τινὰς εἰς ἀπέχθειαν Polyb.)
εἰς τοὺς ὑπὲρ τῶν πεπραγμένων λόγους ἐ. τινά Dem. — заставить кого-л. говорить о своих поступках -
117 εναντιοομαι
(pf. ἠναντιούμην, fut. ἐναντιώσομαι, aor. ἠναντιώθην, pf. ἠναντίωμαι и ἐνηντίωμαι; fut. med.-pass. ἐναντιωθήσομαι) противиться, противодействовать, сопротивляться(τινι Soph., Her., Thuc., Plat., πρός τι Plat., Polyb., Plut. и πρός τινα Plut.)
οὐκ ἐναντιώσομαι τὸ μέ οὐ γεγωνεῖν πᾶν ὅσον προσχρῄζετε Aesch. — я не против того, чтобы рассказать вам все, что вы хотите;πνεῦμ΄ ἐναντιούμενον Soph. — встречный ветер;τὰ πάντα ἠναντιοῦτο αὐτῷ Thuc. — все обстоятельства сложились против него -
118 εναποπνεω
(fut. ἐναποπνεύσομαι)(где-л. или при каких-л. обстоятельствах) испускать последний вздох, умирать (ταῖς πατρῷαις οἰκίαις Diod.; τῷ αὐλῷ Luc.; ταῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἱκεσίαις Plut.)
-
119 ενδοιαζω
(тж. ἐ. τῇ γνώμῃ Plut.) колебаться, сомневаться(ὑπέρ τινος Plut. и περί τινος Luc.; ἐ. ποιεῖν τι Thuc.)
ὃ καὴ λόγῳ ἐνδοιασθῆναι αἰσχρόν Thuc. — стыдно даже помыслить об этом;μηδὲν ἐνδοιάσας Luc. — нисколько не колеблясь -
120 εξαγω
(fut. ἐξάξω, aor. 2 ἐξήγαγον)1) выводить, уводить, вести(τινὰ μάχης и ἐκ μεγάροιο Hom.; τινὰ τήνδε τέν ὁδόν Soph.; τινὰ ἐπ΄ ἀνθηρὸν δάπεδον Arph.; τινὰς ἐς μάχην Her.)
2) отправляться, идти(ἐπὴ θήραν Xen.)
3) ( о шествии) совершать, справлять(τὸν μυστικὸν Ἴακχον Plut.)
4) (sc. στρατόν) выводить войско, выступать в походγνόντες δὲ ταῦτα ἐξάγουσι Xen. — приняв эти решения, они выступают в поход
5) вести на казнь(τινά Her., Xen.)
6) вывозить:(πολλὰ τάλαντα ἐκ τῆς πόλεως Thuc.; σῖτον παρά τινος Dem.)
7) похищать, (тайно) увозить(τινὰ ἀνδράποδον Lys.)
8) выводить прочь, удалять из организма(περίττωσιν Plut.)
9) отводить(ὕδωρ τάφροις Xen.)
10) вызывать, исторгать(τινὴ δάκρυ Eur. и δάκρυον Plut.; med. γέλωτα ἔκ τινος Xen.)
ἐξάγεσθαι πῦρ ἔκ τινος Xen. — высекать огонь из чего-л.11) med. влечь за собой, причинять12) производить, рождать(τινὰ πρὸ φόωσδε Hom.; σκύμνους Arst.)
13) выводить, высиживать (sc. νεοττούς Arst.)14) высовывать15) удалять, изгонять(τινά Dem.; τὸ ὑγρὸν ὑπὸ τοῦ θερμοῦ Arst.)
16) производить (на свет), приносить(καρπόν Soph. ap. Plut.)
17) продвигать(ἔξω τέν αἱμασιάν Dem.)
18) проводить, строитьὁ περίβολος πανταχῇ ἐξήχθη τῆς πόλεως Thuc. — ограда была построена вокруг всего города
19) проводить (в жизнь), претворять(εἰς ἔργον τὸ πρόβλημα Plut.)
20) направлять21) приводить, доводить(τινὰ ἐπ΄ οἶκτον Eur.)
ἐξαχθῆναι ὀλοφύρασθαι ὑπέρ τινος Lys. — быть вынужденным оплакивать что-л.;εἰς ἅπασαν αἰσχύνην ἐξαχθῆναι Plut. — быть доведенным до крайнего позора22) побуждать, возбуждать, вовлекать, увлекать(τινὰ ἐπὴ τὰ πονηρότερα Thuc.; τὸν δῆμον πρὸς ἀπόστασιν Plut.; ἐξαχθεὴς πρᾶξαί τι Dem.)
ταῦτα ἐπὴ πλέον ἐξήχθημεν εἰπεῖν Plat. — здесь мы расширили рамки своего обсуждения;23) выводить, освобождать(ἀχέων τινά Pind.; τὰ ποιήματα τοῦ μύθου Plut.)
24) лишать(τινά τοῦ βίου и τοῦ ζῆν Plut. или ἐκ τοῦ ζῆν Polyb.; med. φρενῶν τινα Eur.)
25) лишать жизни, умерщвлятьἑαυτὸν ἐ. Plut. — покончить жизнь самоубийством;
νόσος αὐτοὺς ἐξήγαγεν Plut. — болезнь унесла их26) кончаться(οἱ μεγάλοι πόνοι συντόμως ἐξάγουσιν Epicur. ap. Plut.)
27) передавать, выражатьπερὴ τούτων ἐμαυτὸν οὕτως ἐξάγω Diog.L. — относительно них вот мои указания
См. также в других словарях:
υπέρ — ὑπέρ, ΝΜΑ, και επικ. τ. ὑπείρ και λεσβιακός τ. ἴπερ και παμφυλιακός τ. ὐπάρ και αρκαδ. τ. ὁπέρ και βοιωτ. τ. οὗπερ, Α (δισύλλαβη πρόθεση που συντάσσεται με γεν., αιτ. και δοτ.) ΣΥΝΤΑΞΗ ΣΗΜΑΣΙΑ: Ι. (με γεν.) δηλώνει: 1. (σχετικά με πρόσ. και πράγμ … Dictionary of Greek
ὑπέρ — upaári indeclform (prep) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὕπερ — ὑπέρ upaári indeclform (prep) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
υπερ- — α συνθετικό πολλών λέξεων όλων τών περιόδων τής Ελληνικής, το οποίο ανάγεται στην πρόθεση ὑπέρ* και εμφανίζει τις ακόλουθες σημασίες: α) πάνω, πέρα, έξω, μακριά από κάτι, με καθαρά τοπική σημασία (πρβλ. υπέρ θυρο, υπερ πηδώ, υπερ πόντιος), αλλά… … Dictionary of Greek
υπέρ — απαρχαιωμένη πρόθ. 1. (με αιτ.), παραπάνω από, πάνω από: Υπέρ το μέτρο. 2. (με γεν.), για υπεράσπιση, για βοήθεια, για ωφέλεια: Έρανος υπέρ των τυφλών … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
Μὴδεν ὑπἐρ τὸν καλάποδα. — См. Не свыше сапога … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Καὶ γὰρ δύναμις ὑπὲρ ἄνθρωπον ἡ βασιλέος ἐστί καὶ χεὶρ ὑπερμήκης. — См. У Царя руки долги … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
ὑπερσχῇ — ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres subj mp 2nd sg (doric) ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres ind mp 2nd sg (doric) ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres subj act 3rd sg (doric) ὑπέρ σχάω… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὑπεραναβῇ — ὑπέρ , ἀνά ἀβάω attain pres subj mp 2nd sg (doric) ὑπέρ , ἀνά ἀβάω attain pres ind mp 2nd sg (doric aeolic) ὑπέρ , ἀνά ἀβάω attain pres subj act 3rd sg (doric) ὑπέρ , ἀνά ἀβάω attain pres ind act 3rd sg (doric aeolic) ὑπέρ , ἀνά ἀβάω attain pres… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὑπεραπείρου — ὑπέρ , ἀπό ἔρομαι ask imperf ind mp 2nd sg (attic epic doric ionic) ὑπέρ , ἀπό ἔρομαι ask pres imperat mp 2nd sg (attic epic doric ionic) ὑπέρ , ἀπό ἔρομαι ask imperf ind mp 2nd sg (attic epic doric ionic) ὑπέρ , ἀπό εἴρω fasten together in rows… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ὑπερσχῶ — ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres imperat mp 2nd sg ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres subj act 1st sg (attic epic ionic) ὑπέρ σχάω slit open so as to let something escape pres ind act 1st sg (attic epic… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)