-
1 αρκεω
1) удерживать, отражать, отклонять(ὄλεθρον τινι ἀπὸ χροός Hom.; κῆρας μελάθροις Eur.)
ἀρκῆσαι τὸ μέ οὐ θανεῖν Soph. — помешать (чьей-л.) смерти2) оказывать помощь, приносить пользу, защищать(τινι Hom., Anacr., Trag.)
ὅτ΄ οὐκέτ΄ ἀρκεῖ Soph. — когда уже помочь нельзя;οὐκ ἤρκουν θεραπεύοντες Thuc. — они не помогали своим лечением3) противостоять, выдерживать, держаться(ἐπὴ πλεῖστον Thuc., Xen.; τινι ὡπλισμένῳ Soph.: πρὸς τοὺς πολεμίους Thuc.)
οὐκέτ΄ ἀρκῶ Soph. — я больше не могу4) быть достаточным, хватать(τινι Trag., Her., Plut.; εἴς и πρός τι Xen.)
τοσοῦτον ἀρκῶ σοι σαφηνίσας Aesch. — я сказал тебе это достаточно ясно:βίος ἀρκέων Her. — достаточные средства к жизни;τῶν ἀρκούντων περιττὰ κτᾶσθαι Xen. — иметь больше, чем нужно;ἀ. ἐπὴ τοσαύτην παρασκευήν Plat. — быть в состоянии все это доставить5) pass. довольствоваться, удовлетворяться(τινι Xen., Plat., Polyb., Diod., Anth.)
Θηβαῖοι τούτοις ἠρκέσθησαν Plut. — фиванцы этим удовольствовались -
2 καθαιρω
ион. κᾰταίρω (fut. κᾰθᾰρῶ, aor. ἐκάθηρα - дор. ἐκάθᾱρα; pass.: aor. ἐκᾰθάρθην, pf. κεκάθαρμαι)1) чистить, мыть, омывать(χρόα ὕδατι, τραπέζας ὕδατι καὴ σπόγγοισι Hom.; ἥ γῆ καθαιρομένη ὄμβροις Arst.)
2) очищать от примесей(χρυσόν Plat.; ἀργύριον Arst.)
3) мед. очищать, опорожнять(τὸ σῶμα φαρμάκοις Arst.)
4) перен. очищать, освобождать(δρία πάντα, γαῖαν Soph.; γῆν καὴ θάλατταν, sc. τῶν λῃστηρίων Plut.)
5) смывать(λύματα ἀπὸ χροός Hom.; αἷμα κ. τινά Hom.)
6) очищать, подстригать7) культ. (ритуально) очищать, окуривать(δέπας θεείῳ Hom.)
8) культ. очищать (от грехов)(νῆσον, τινὰ φόνου Her.)
καθαίρεσθαι τοὺς αὐτους καθαρμούς Plat. — совершать над собой те же самые очистительные обряды;ὅ καθαρθεὴς τὸν φόνον Her. — искупивший грех убийства9) перен. (духовно) очищать, возвышать(οἱ φιλοσοφίᾳ καθηράμενοι Plat.)
10) ирон. задавать трепку, крепко пробирать или сечь(τινά Theocr.)
-
3 λυμα
-
4 καταβαινω
(fut. καταβήσομαι, pf. καταβέβηκα, aor. κατέβην - эп. 3 л. pl. κατέβαν, imper. κατάβηθι - атт. κατάβᾱ, эп. 1 л. pl. conjct. καταβείομεν = καταβῶμεν, дор. part. καββάς; med.: эп. 3 л. sing. aor. 1 κατεβήσετο, imper. καταβήσεο)1) сходить (вниз), спускаться(ἐξ ὄρεος Hom. и ἀπὸ τοῦ ὄρους NT.; δίφρου, πόλιος, οὐρανόθεν, ἐς πεδίον, (ἐς) θάλαμον Hom.; ἐκ τῆς ἁρμαμάξης Her.; ἀπὸ τοῦ ἵππου Xen.; ἀπὸ τοῦ βήματος Dem.; εἰς φρέαρ Plat.; Ἀΐδαν Soph.; τὸν Ἅιδα δόμον Eur., ἐπὴ τέν θάλασσαν NT.)
κλίμακα δόμοιο κ. Hom. — спускаться по лестнице дома;ὅ ἵππος καταβαίνεται (pass.) Aesch. — всадник сходит с коня2) спускаться на арену, вступать в борьбу(ἀμφίγυοι κατέβαν Soph.)
πολλοὴ κατέβησαν Xen. — многие приняли участие в состязаниях;κ. ἐπὴ τέν ἅμιλλαν Plat. — выходить на состязание;καταβατέον ἐπ΄ αὐτούς Arph. — необходимо помериться силами, т.е. сразиться с ними3) стекать, струиться (вниз)(δάκρυα κατέβα χρόος Eur.)
τὰ ἐκ τῶν ὀρῶν καταβαίνοντα ῥεύματα Plat. — текущие с гор потоки;κατέβη ἥ βροχή NT. — пошел дождь4) спускаться (от центра к периферии), совершать переход (из глубины страны к побережью), отправляться, идти(καταβῆναι ἐς Σμύρνην Her.)
εἰς λιμένα καταβαίνων Plat. — направляясь (из города) в порт5) (тж. ἐπὴ τελευτέν κ. Plat.) доходить до конца (повествования), заканчиватьκ. ἐς λιτάς Her. — закончить просьбами;
κατέβαινε λέγων ὡς … Her. — свой рассказ (Астиаг) закончил словами, что …6) приходиться, совпадать(κ. εἰς τοὺς χρόνους τούτους Arst.)
7) переставать, прекращатьκ. ἀπὸ τοῦ λόγου Luc. — прекращать (свою) речь;
κ. ἀπὸ τῶν ἰαμβείων Luc. — перестать декламировать ямбы8) ( редко) принижать, унижать, низвергать(τινά Pind.)
-
5 εξαπτω
I1) привязывать, прикреплять(πεῖσμα κίονος Hom.; περίδρομον ἀπὸ δένδρου Xen.; βάρος τί τινι Arst.)
; med. привязывать к себе, брать на буксир(ἐξαπτόμενοι κατῆγον εἰς τέν πόλιν, sc. τὰς ναῦς Diod.) и цепляться, виснуть Hom.
2) (привязав) протягивать(σχοινίον ἐκ νηοῦ ἐς τεῖχος Her.; τῷ καλῴδιον διά τινος Arph.)
3) связывать, соединять(τέν πόλιν τοῦ Πειραιῶς Plat.; ἐξαμμέναι ἐκ σώματος ἐπιθυμίαι Plat.)
ἐξάψαι διαδοχέν τῶν ἀξίων λόγου Diog.L. — продолжать последовательное изложение достопамятных обстоятельств4) связывать, ставить в зависимость5) (логически) связывать, приписывать(τὰ πραττόμενα τῆς τύχης Plut.)
6) надевать, накидывать(πέπλων ἀγάλματα χροός, κόσμον νεκρῷ и βρόχον ἀμφὴ δειρήν Eur.)
; med. надевать на себя(πέπλους χροός Eur.; τι περὴ τέν κεφαλήν Arph.)
κώδωνας ἐξαψάμενος ирон. Dem. — с шумом и треском (досл. обвешавшись колокольчиками)7) прикладыватьγόνασίν τινος ἐ. τὸ σῶμα ἑαυτοῦ Eur. — припадать к чьим-л. коленям;
στόματος ἐ. λιτάς Eur. — произносить мольбы8) med. неотступно следовать, преследовать по пятам(τῆς οὐραγίας τῶν πολεμίων Polyb.)
9) med. приниматься, предприниматьτῶν Ἑλληνικῶν ἐ. Plut. — заняться греческими делами, т.е. принять на себя руководство походом на Грецию
II1) поджигать, воспламенять(ὕλας Plat.)
; pass. загораться, вспыхивать, гореть(πῦρ ἐξάπτεται Arst., Plut.)
2) зажигать, разжигать, возбуждать(ὁρμέν καὴ φιλοτιμίαν Plut.)
ἐξημμένος ὑπὸ τοῦ πάθους Plut. — сгорающий от страсти -
6 σπαω
(fut. σπάσω с ᾰ, aor. ἔσπᾰσα - эп. σπάσα, pf. ἔσπακα; aor. med. (ἐ)σπασ(σ)άμην; adj. verb. σπαστός) тж. med.1) вытягивать, вытаскивать, извлекать, вынимать(ἔγχος ἔξω χροός Hom.)
ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον Aesch. — согласно вынутому каждым жребию;ἥ μήρινθος οὐδὲν ἔσπασεν или οὐκ ἔσπασε ταύτῃ γε погов. Arph. — удочка ничего не вытянула, т.е. сорвалось!2) извлекать из ножен, обнажать(φάσγανα Hom.; ἔσπασμένοις τοῖς ξίφεσι Diod.)
ἐσπασμένοι τὰ ξίφη Xen. — обнажив свои мечи3) вырывать, выдергиватьσ. κόμην Soph. — рвать на себе волосы4) отрывать, увлекать(τινα ἀπὸ γονάτων τινός Eur.)
σ. πῶλον παρὰ ξυννόμων Plat. — уводить прочь жеребца от его табуна5) разрывать, растерзывать(τινὰ τοῖς ὄνυξιν Arst.; σπῶντες ἀλλήλους ὄρνιθες Soph.)
6) выпихнуть(τὸ σκέλος Plut.)
τὸν μηρὸν (acc. relat.) σπασθῆναι Her. — вывихнуть себе бедро7) тянуть, дергатьοἷον νεῦρα σ. τινα Plat. — дергать кого-л. словно веревочками, т.е. управлять кем-л. по своему произволу
8) втягивать, всасывать, вбирать, впивать, пить(τι Aesch., Eur.)
σ. τὸν μαστόν Arst. — сосать грудь9) вдыхать(τὸ πνεῦμα Plat.)
10) стягивать судорогойσπᾶσθαι καὴ πονεῖν Arst. — страдать мучительными судорогами;
ἐσπᾶτο πέδονδε Soph. — (Геракл) в судорогах повалился на землю11) оттягивать назад(ἵππον Xen.)
τὸν χαλινὸν ἐκ τῶν ὀδόντων σ. Plat. — крепко затягивать удила12) перен. выводить, производить, образовывать -
7 χρως
χρωτός ὅ (gen. тж. χροός, dat. χρωτί, χροΐ и χρῷ, acc. χρῶτα, χρόα - эол. χρῶ)1) досл. поверхность тела, кожа, перен. тело(ὀϊστὸς ἐπέγραψε χρόα, χρῶτ΄ ἀπονιψαμένη Hom.)
κακὰ χροῒ εἵματ΄ ἔχειν Hom. — быть плохо одетым;κείρειν ἐν χροΐ Her. — стричь до кожи, т.е. низко обстригать;ἐν χρῷ κεκαρμένος Xen. — коротко остриженный;ξυρεῖν ἐν χρῷ Soph. — больно задевать, брать за живое;ἐν χρῷ τῆς γῆς Plut., Luc.; — вплотную к земле, у самой земли;ἐν χρῷ παραπλεῖν Thuc. — проплывать в непосредственной близости;ἐν χρῷ συνάπτειν μάχην Plut. — сходиться для ближнего боя, вступать в рукопашный бой;ἥ ἐν χρῷ συνουσία Luc. — тесное знакомство2) цвет кожи или лицаτῶν δὲ τράπετο χ. Hom. — они переменились в лице, т.е. побледнели;
χρωτὸς εὐειδές φύσις Eur. — красивый цвет лица, цветущий вид;φεῦγε δ΄ ἄπο χ. Theocr. — краска исчезла, т.е. лицо побледнело;ἐπὴ τῷ χρωτὴ μέγα φρονεῖν Xen. — гордиться своей наружностью;ἀμείβειν χρῶτα πορφυρᾷ βαφῇ Aesch. — стать пурпурным
См. также в других словарях:
χρώς — γεν. χρωτός και χροός, ο, ΝΜΑ (λόγιος τ.) φρ. «εν χρῳ κεκαρμένος» με τα μαλλιά κομμένα σύρριζα μσν. αρχ. 1. το σώμα τού ανθρώπου, η σάρκα («α. Χαῑρε χρωτὸς τοῡ ἐμοῡ θεραπεία, Χαίρε ψυχῆς τῆς ἐμῆς σωτηρία», Ακάθ. Ύμν. β. «αἰεὶ τῷ γ ἔσται χρὼς… … Dictionary of Greek
μύγα — (musca domestica). Έντομο της οικογένειας των μιιδών, της τάξης των διπτέρων. Το κεφάλι φέρει μεγάλους σύνθετους οφθαλμούς, κεραίες κοντές και στοματικά όργανα μυζητικού τύπου, που αποτελούνται κυρίως από το κάτω χείλος, επίμηκες σαν προβοσκίδα,… … Dictionary of Greek
κατεβαίνω — (AM καταβαίνω, Μ και κατεβαίνω και κατηβαίνω) 1. βαίνω προς τα κάτω, έρχομαι από υψηλότερο σημείο σε χαμηλότερο, κατέρχομαι (α. «κατεβαίνω τη σκάλα» β. «οὐρανόθεν καταβάς», Ομ. Ιλ.) 2. κατέρχομαι από κάπου (α. «κατέβηκε από το αυτοκίνητο» β.… … Dictionary of Greek
βδέλλα — (hirudo). Δακτυλιοσκώληκας της τάξης των γναθοβδελλομόρφων, γνωστός και ως β. η ιατρική. Ζει κυρίως στα στάσιμα γλυκά νερά και είναι το τυπικό παράδειγμα του παρασιτικού απομυζητικού οργανισμού. Το πρασινωπό σώμα της είναι κυλινδρικό, μαλακό,… … Dictionary of Greek
πολυ- — Α το, Ν άκλ. (βιοχ.) πολυριβονουκλεοτίδιο που αποτελείται εξ ολοκλήρου από αδενυλικά υπολείμματα. ΝΜΑ α συνθετικό πολλών λέξεων όλων τών περιόδων τής Ελληνικής που ανάγεται στο επιθ. πολύς και δηλώνει ότι το β συνθετικό γίνεται πολλές φορές,… … Dictionary of Greek
εξάπτω — (I) ἐξάπτω [άπτω] (Α) 1. δένω, προσδένω, εξαρτώ από κάπου («ἐξάψας διὰ τῆς θυρίδος τὸ καλώδιον», Αριστοφ.) 2. συνάπτω, συνδέω («τὴν πόλιν ἐξῆψε τοῡ Πειραιῶς καὶ τὴν γῆν τῆς θαλάσσης», Πλούτ.) 3. θεωρώ κάτι άμεσα συνδεόμενο ή εξαρτώμενο με κάτι… … Dictionary of Greek
ιριδόχρους — ουν αυτός που έχει τα χρώματα τής ίριδας, ιριδοειδής. [ΕΤΥΜΟΛ. < ἶρις, ἴριδος + χρους (< χροος < χρως «χρώμα»), πρβλ. λεοντό χρους, σιτό χρους. Η λ. μαρτυρείται από το 1888 στην εφημερίδα Εφημερίς] … Dictionary of Greek
καστανόχρους — ουν και οος, οον 1. καστανός, καστανόχρωμος 2. το ουδ. ως ουσ. το καστανόχρουν το καστανό χρώμα. [ΕΤΥΜΟΛ. < κάστανο + χρους (< χροος < χρῶς «χρώμα»), πρβλ. καλό χρους, φαιό χρους. Η λ. μαρτυρείται από το 1810 στους αδελφούς Καπετανάκη] … Dictionary of Greek
πλεοχροϊκός — ή, ό, Ν φρ. «πλεοχροϊκή άλως» (κρυσταλλ. φυσ.) έγχρωμοι δακτύλιοι που σχηματίζονται γύρω από ένα ραδιενεργό ξένο σώμα το οποίο είναι εγκλεισμένο σε ένα ορυκτό. [ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. pleochroic (< πλείων / πλέων «περισσότερος» +… … Dictionary of Greek
σιδηρόχρους — ουν, Ν (λόγιο επίθ.) αυτός που έχει το χρώμα τού σιδήρου, σιδηρόχρωμος. [ΕΤΥΜΟΛ. < σιδηρο * + χρους / χροος (< χρώς, χρωτός «χρώμα, επιδερμίδα»), πρβλ. ὑαλό χρους. Η λ. μαρτυρείται από το 1836 στον Δημ. Α. Μαυροκορδάτο] … Dictionary of Greek
τεφρόχρους — ουν, Ν 1. αυτός που έχει το χρώμα τής τέφρας, σταχτής 2. φρ. «τεφρόχρουν φως» αστρον. το τεφρώδες φως. [ΕΤΥΜΟΛ. < τέφρα + χροος / χρους (< χρώς, χρωτός «χρώμα, επιδερμίδα»), πρβλ. πυρό χρους. Η λ. μαρτυρείται από το 1843 στον Σ. Α.… … Dictionary of Greek