Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

यमशान्ति

  • 21 भूमिः _bhūmiḥ

    भूमिः f. [भवन्त्यस्मिन् भूतानि, भू-मि किच्च वा ङीप्]
    1 The earth (opp. स्वर्ग, गगन or पाताल); द्यौर्भूमिरापो हृदयं यमश्च Pt. 1.182; R.2.74.
    -2 Soil, ground; उत्खातिनी भूमिः Ś.1; विदूरभूमिः Ku.1.24.
    -3 A territory, district, country, land; विदर्भभूमिः.
    -4 A place, spot, ground, plot of ground; प्रमदवनभूमयः Ś.6; अधित्यकाभूमिः N.22.41; R.1. 52;3.61; Ku.3.58.
    -5 A site, situation.
    -6 Land, landed property.
    -7 A story, the floor of a house; as in सप्तभूमिकः प्रासादः; प्रासादैर्नैकभूमिभिः Rām.4.33.8.
    -8 Attitude, posture.
    -9 A character or part (in a play); cf. भूमिका.
    -1 Subject, object, receptacle; विश्वासभूमि, स्नेहभूमि &c.; मात्राणि कर्माणि पुरं च तासां वदन्ति हैकादशवीर भूमिः Bhāg.5.11.9.
    -11 Degree, extent, limit; प्रकुपितमभिसारणे- $नुनेतुं प्रियमियती ह्यबलाजनस्य भूमिः Ki.1.58.
    -12 The tongue.
    -13 The number 'one'.
    -14 The area.
    -15 The base of any geometrical figure.
    -Comp. -अनन्तरः a king of an adjacent district.
    -अनृतम् false evidence concerning land; सर्वं भूम्यनृते हन्ति मा स्म भूम्यनृतं वदीः Ms.8.99.
    -आमलकी, -आली N. of a plant; स्याद् भूम्यामलकी तिक्ता कषाया मधुरा हिमा Bhāva. P.
    -इच्छा a desire for lying on the ground.
    -इन्द्रः, -ईश्वरः 1 a king, sovereign; सभा ते भाति भूमिन्द्र सुधर्मातो$धिका क्षितौ Sūktisundara 5.28.
    -2 a mountain; आस्ते गुरुः प्रायशः सर्वराज्ञां पश्चाच्च भूमीन्द्र इवा- भियाति Mb.6.2.11.
    -कदम्बः a kind of Kadamba.
    -कम्पः an earthquake.
    -कूश्मण्डः liquorice (Mar. ज्येष्ठी- मध).
    -खर्जूरिका, -खर्जूरी a variety of date tree; 'भूमि- खर्जूरिका...... दुरारोहा मृदुच्छदा' Bhāva. P.
    -गत a. fallen to the earth.
    -गर्तः, -गुहा a hole in the ground.
    -गृहम् a cellar, an underground chamber.
    -गोचरः a man.
    -चलः, -चलनम् an earthquake; दशग्रीवः समाधूतो यथा भूमिचले$चलः Rām.6.59.61.
    -छत्रम् a mushroom.
    -ज a. earth-born, born or produced from the earth.
    (-जः) 1 the planet Mars.
    -2 an epithet of the demon Naraka.
    -3 a man.
    -4 the plant भूनिम्ब. (
    -जा) an epithet of Sītā.
    -जीविन् a. living on (the produce of) land; an agricul- turist. (-m.) a Vaiśya.
    -(र्भि)जयः Uttara, the son of Virāṭa; Mb.4.
    -तनयः the planet Mars.
    -तलम् the surface of the earth.
    -दानम् a grant of land.
    -दुन्दुभिः 'earth-drum', as a pit covered over with skins.
    -देवः a Brāhmaṇa; शिष्ट्वा वा भूमिदेवानां नरदेवसमागमे Ms.11.82.
    -धरः 1 a mountain.
    -2 a king.
    -3 the number 'seven'.
    -नाथः, -पः, -पतिः, -पालः, -भुज् m.
    1 a king, sovereign; तत्तत् भूमिपतिः पत्न्यै दर्शयन् प्रियदर्शनः R.1.47.
    -2 a Kṣatriya.
    -पक्षः a swift or fleet horse.
    -परिमाणम् square measure.
    -पिशाचम् the wine-palm.
    -पुत्रः the planet Mars.
    -पुरंदरः 1 a king.
    -2 N. of Dilīpa.
    -प्रः a. filling the earth; भूमिप्रा$स्य कीर्तिर्भवति Ait. Ār.2.5.3.
    -बुध्न a. having the earth for a bottom; Ch. Up.
    -भागः a spot or portion of ground.
    -भृत् m.
    1 a mountain.
    -2 a king.
    -मण़्डा a kind of jasmine.
    -रक्षकः 1 a guardian of a country.
    -2 a swift or fleet horse.
    -रथिकः a ground charioteer; तद् यथा भूमिरथिको भूमौ रथमालिख्य योग्यां करोति । सा तस्य योग्या प्रयोगकाले सौकर्यमुत्पादयति ŚB. on MS.7.2.15.
    -रुहः a tree; A. Rām.7.4.21.
    -लाभः death (lit. returning to the dust of the earth).
    -लेपनम् cow-dung.
    -वर्धनः, -नम् a dead body, corpse; यो न याति प्रसंख्यानमस्पष्टो भूमिवर्धनः Mb.3.35.7.
    -शय a. sleeping on the ground.
    (-यः) 1 a wild pigeon.
    -2 a child, boy.
    -3 any animal living in the earth.
    -4 N. of Viṣṇu; भूशयो भूषणो भूतिः V. Sah.
    -शयनम्, -शय्या sleeping on the ground.
    -सत्रम् an offering of land; अक्षयान् लभते लोकान् भूमिसत्रं हि तस्य तत् Mb.
    -समीकृत a. thrown to the ground, floored (Mar. जमीनदोस्त), वानरै राक्षसाश्चापि द्रुमैर्भूमिसमीकृताः Rām.6.52.3.
    -संनिवेशः the general appearance of a country.
    -संभवः, -सुतः 1 the planet Mars.
    -2 an epithet of the demon Naraka. (
    -वा, -ता) an epithet of Sītā.
    -स्थ a. being, standing on the ground; भूमिष्ठं नोत्सहे योद्धुं भवन्तं रथमास्थितः Mb.5. 179.1.
    -स्नुः an earth-worm.
    -स्पृश् a.
    1 blind.
    -2 lame, cripple. (-m.)
    1 a man.
    -2 mankind.
    -3 a Vaiśya.
    -4 a thief.
    -स्पोटः a mushroom.

    Sanskrit-English dictionary > भूमिः _bhūmiḥ

  • 22 मुष् _muṣ

    1
    मुष् I. 9 P. (मुष्णाति, मुषित; desid. मुमुषिषति)
    1 (a) To steal, filch, rob, plunder, carry off (said to govern two acc.; देवदत्तं शतं मुष्णाति, but very rarely used in classical literature); मुषाण रत्नानि Śi.1.51;3.38; क्षत्रस्य मुष्णन् वसु जैत्रमोजः Ki.3.41; Śi.3.38. (b) To ravish, seduce, abduct, carry off; राघवस्यामुषः कान्ता- माप्तैरुक्तो न चार्पिपः Bk.15.16.
    -2 To dispel, remove, drive off; घनतिमिरमुषि ज्योतिषि Śi.4.67; Ratn.3.19.
    -3 (Fig.) To ruin, undo; न वेत्सि मुषितमात्मानम् K.164; Ratn.4.3.
    -4 To eclipse, cover, envelop, conceal; सैन्यरेणुमुषितार्कदीधितिः R.11.51.
    -5 To captivate, enrap- ture, ravish; व्रीडास्फुटस्मितविसृष्टकटाक्षमुष्टः Bhāg.8.12.22.
    -6 To surpass, excel; मुष्णञ् श्रियमशोकानां रक्तैः परिजनाम्बरैः । गीतैर्वराङ्गनानां च कोकिलभ्रमरध्वनिम् ॥ Ks.55.113; Ratn.1.24; Bk.9.92; Me.49.
    -7 To deceive; मुषितो$स्मि महात्मभिः Bhāg.1.13.26. -II. 1 P. (मोषति)
    1 To hurt, injure, kill. -III.4 P. (मुष्यति)
    1 To steal.
    -2 To break, destroy.
    2
    मुष् 1 Stealing, removing, destroying.
    -2 Surpas- sing, excelling.

    Sanskrit-English dictionary > मुष् _muṣ

  • 23 व्यागुली _vyāgulī

    व्यागुली Sour scum of boiled rice; cf. यवागू.
    -3 N. of Śiva.
    -4 N. of a tree (हिज्जल).
    -5 The planet Mars.
    -क्ता 1 Lac.
    -2 The plant गुञ्जा.
    -3 One of the 7 tongues of fire.
    -4 (In music) N. of a श्रुति.
    -क्तम् 1 Blood; रक्तं सर्वशरीरस्थं जीवस्याधारमुत्तमम् Bhāva P.
    -2 Copper.
    -3 Cinnabar.
    -4 Saffron.
    -5 Vermilion.
    -6 Dried Emblic Myrobalan; L. D. B.
    -7 A disease of the eyes.
    -8 The menstrual fluid.
    -9 Red sandal; रक्तं पीतं गुरु स्वादु छर्दितृष्णास्रपित्तनुत् । पित्तनेत्रहितं वृष्यं ज्वरव्रण- विषापहम् Bhāva P.
    -Comp. -अक्त a.
    1 dyed red, tinged.
    -2 smeared with blood. (
    -क्तम्) red sandal.
    -अक्ष a.
    1 red-eyed.
    -2 fearful.
    (-क्षः) 1 a buffalo.
    -2 a pigeon.
    -3 a crane (सारस).
    -4 N. of a संवत्सर.
    -5 the Chakora bird.
    -अङ्कः a coral.
    -अङ्गः 1 a bug.
    -2 the planet Mars.
    -3 the disc of the sun or moon.
    (-ङ्गम्) 1 a coral (also m. and f.)
    -2 saffron.
    -अति(ती)सारः dysentery, bloody flux; पित्तकृत तु यदात्यर्थं द्रव्यमश्नाति पैत्तिके । तद्दोषाज्जायते शीघ्रं रक्तातीसार उल्बणः ॥ Bhāva P.
    -अधरा a Kinnarī.
    -अधि- मन्थः inflammation of the eyes.
    -अपहम् myrrh.
    -अम्बर a. clad in red garments. (
    -रम्) a red garment. (
    -रः) a vagrant devotee wearing red garments.
    -अर्बुदः a bloody tumour.
    -अर्शस् n. a form of piles.
    -अशोकः the red-flowered Aśoka; रक्ताशोकरुचा विशेषितगुणो बिम्बाधरा- लक्तकः M.3.5.
    -आकारः coral
    -आधारः the skin.
    -आभ a. red-looking.
    -आशयः any viscus containing or secreting blood (as the heart, spleen, or liver).
    -उत्पलम् the red lotus.
    -उपलम् red chalk, red earth.
    -कण्ठ, -कण्ठिन् a. sweet-voiced. (-m.) the cuckoo; प्लावितै रक्तकण्ठानां कूजितैश्च पतत्रिणाम् Bhāg.4.6.12.
    -कन्दः, -कन्दलः coral.
    -कदम्बः the red-flowering Kadamba.
    -कमलम् the red lotus.
    -कुमुदम् a red lily.
    -केसरः the coral tree.
    -कैरवः, -कोकनदः a red lotus-flower.
    -गन्धकम् myrrh.
    -ग्रन्थिः a particular form of urinary disease.
    -ग्रीवः 1 a demon.
    -2 a kind of pigeon.
    -घ्नः the Rohi- taka tree. (
    -घ्नी) the Dūrvā grass.
    -चन्दनम् 1 red- sandal.
    -2 saffron.
    -चूर्णम् vermilion.
    -च्छद a. red- leaved.
    -छर्दिः f. vomiting blood.
    -जिह्वः a lion.
    -तुण्डः a parrot.
    -तेजस् n. flesh.
    -दन्तिका, -दन्ती N. of Durgā; स्तुवन्तो व्याहरिष्यन्ति सततं रक्तदन्तिकाम् Devīmāhātmyam.
    -दृश् m. a pigeon.
    -धातुः 1 red chalk, orpiment.
    -2 copper.
    -नाडी a fistulous ulcer on the gum caused by a bad state of blood.
    -नासिकः an owl.
    -पः a demon, an evil spirit.
    (-पा) 1 a leech.
    -2 a Dākiṇī.
    -पक्षः N. of Garuḍa.
    -पटः a kind of mendicant; केचिद् रक्तपटीकृताश्च जटिलाः कापालिकाश्चापरे Pt.4.34 (esp. Jains); धर्म इत्युपधर्मेषु नग्नरक्तपटादिषु । प्रायेण सज्जते भ्रान्त्या पेशलेषु च वाग्मिषु ॥ Bhāg.4.19.25.
    -पद्मम् A red lotus.
    -पल्लवः the Aśoka tree.
    -पातः blood-shed.
    -पाता a leech.
    -पाद a. red-footed.
    (-दः) 1 a bird with red feet, a parrot.
    -2 a war-chariot.
    -3 an elephant.
    -पायिन् m. a bug.
    -पायिनी a leech.
    -पारदः, -दम् cinnabar.
    -पिण्डम् 1 a red pimple.
    -2 a spontaneous discharge of blood from the nose and mouth.
    -पित्तम् derangement of the blood produced by bile; संयोगाद् दूषणात् तत् तु सामान्याद् गन्धवर्णयोः । रक्तं च पित्तमाख्यातं रक्तपित्त मनीषिभिः Bhāva P.
    -पुष्पः N. of several plants:-- करवीर, रोहितक, दाडिम, बन्धूक, पुन्नाग &c.
    -ष्पा N. of the plant Punarnavā पुनर्नवा परारक्ता रक्तपुष्पा परारिका Bhāva P.
    -पूयम् N. of a hell.
    -पूरकम् = वृक्षाम्ल q. v,
    -प्रमेहः the passing of blood in the urine.
    -फलः the figtree.
    -बिन्दुः N. of a demon; रक्तबिन्दुर्यदा भूमौ पतत्यस्य शरीरतः । समुत्पतति मेदिन्यास्तत्प्रमाणस्तदासुरः Devīmāhātmyam.
    -बीजः the pomegranate tree.
    -मत्स्यः a kind of red fish.
    -भवम् flesh.
    -भाव a.
    1 red.
    -2 loving, amorous.
    -मञ्जरः the Nichula tree.
    -मण्डलम् a red lotus-flower.
    -मेहः the voiding of blood with urine; विस्रमुष्णं सलवणं रक्ताभं रक्तमेहतः Bhāva P.
    -मोक्षः, -मोक्षणम् bleeding, letting out blood.
    -राजिः a particular disease of the eye.
    -रेणुः 1 vermilion.
    -2 the Punnāga tree.
    -3 an angry man.
    -4 A bud of the Palāśa tree.
    -लोचनः a pigeon.
    -वटी, -वरटी small-pox.
    -वर्गः1 lac.
    -2 the pomegranate tree.
    -3 safflower.
    -वर्ण a. red-coloured.
    (-र्णः) 1 red- colour.
    -2 cochineal insect.
    (-र्णम्) gold.
    -वर्धनः Sola- num Melongena (Mar. डोरली वांगी).
    -वसन, -वासस् a. clothed in red; Ms.8.256. (-m.) a Brāhmaṇa in the fourth order of life.
    -वालुकम्, -का vermilion.
    -विकारः deterioration of blood.
    -विद्रधिः a boil filled with bloood.
    -वृष्टिः a. shower of blood forboding evil; रक्ते (वर्षिते) शस्त्रोद्योगः Jyotiśtattvam.
    -वीजः the pome- granate tree; (see रक्तबीज above).
    -शासनम् vermilion.
    -शीर्षकः a kind of heron.
    -शृङ्गिकम् a kind of poison.
    -ष्ठीवी the spitting of blood.
    -संकोचः safflower.
    -संकोचकम् a red lotus-flower.
    -संझम् saffron.
    -संदंशिका a leech.
    -संध्यकम् the red lotus.
    -सारम् red sandal.
    -स्रावः hemorrhage.

    Sanskrit-English dictionary > व्यागुली _vyāgulī

  • 24 शाठ्यम् _śāṭhyam

    शाठ्यम् [शठस्य भावः ष्यञ्] (a) Dishonesty, perfidy, guile; trickery, fraud, villainy; आजन्मनः शाठ्यमशिक्षितो यः Ś.5.25; दाक्षिण्यं स्वजने दया परजने शाठ्यं सदा दुर्जने Bh.2.22. (b) Art, skill, cunning; देव्या निह्नोतुमिच्छोरिति सुरसरितं शाठ्यमव्याद्विभोर्वः Mu.1.1.

    Sanskrit-English dictionary > शाठ्यम् _śāṭhyam

  • 25 सात्त्विक _sāttvika

    सात्त्विक a. (
    -की f.) [सत्वगुणेन तत्कार्येण मनसा वा निर्वृत्तः ठञ्]
    1 Real, essential.
    -2 True, genuine, natural.
    -3 Honest, sincere, good.
    -4 Virtuous, amiable.
    -5 Vig- orous.
    -6 Endowed with the quality Sattva (goodness).
    -7 Belonging to or derived from the Sattva quality; ये चैव सात्त्विका भावाः Bg.7.12;14.16.
    -8 Caused by internal feeling or sentiment (as of love), internal; तद्भूरिसात्त्विकविकारमपास्तधैर्यमाचार्यकं विजयि मान्मथमाविरासीत् Māl.1.26.
    -कः 1 An external indication of (internal) feeling or emotion, one of the kinds of Bhāvas in poetry; (these are eight: स्तम्भः स्वेदो$थ रोमाञ्चः स्वरभङ्गो$थ वेपथुः । वैवर्ण्यमश्रुप्रलय इत्यष्टौ सात्त्विकाः स्मृताः ॥ see S. D.164 also.
    -2 A Brāhmaṇa.
    -3 N. of Brahman.
    -4 An autumn night.
    -कम् An oblation (without pouring water).
    -की N. of Durgā.

    Sanskrit-English dictionary > सात्त्विक _sāttvika

  • 26 मध्यम


    madhyamá
    mf (ā)n. (superl. of mádhya) middle (used like Lat. medius e.g.. madhyaimegulme, « in the midst of the troop») MBh. R. ;

    being orﾠ placed in the middle, middlemost, intermediate, central RV. etc. etc.;
    middle-born (neither youngest nor oldest), Veṇis. ;
    of a middle kind orﾠ size orﾠ quality, middling, moderate TS. etc. etc.;
    standing between two persons orﾠ parties, impartial, neutral MBh. Kāv. etc.;
    (in astron.) mean (cf. madhya) Sūryas. ;
    relating to the meridian ib. ;
    m. the middlemost prince (whose territory lies between that of a king seeking conquest andﾠ that of his foe) Mn. VII, 155 ;
    the middle character in plays IW. 473 ;
    the midland country (= madhya-deṡa) L. ;
    (in music) the 4th orﾠ 5th note Saṃgīt. ;
    the middlemost of the 3 scales ib. ;
    a partic. Rāga ib. ;
    (in gram.) the 2nd person (= - purusha) Pāṇ. ;
    the governor of a province L. ;
    a kind of antelope L. ;
    N. of the 18th Kalpa (s.v.) Cat. ;
    pl. a class of gods ṠāṇkhSr. ;
    (with Buddhists) N. of a partic. Buddh. sect Sarvad. ;
    m. n. the middle of the body, waist MBh. R. etc.;
    (ā) f. the womb TBr. ;
    the middle finger Kauṡ. Suṡr. ;
    midnight L. ;
    a girl arrived at puberty L. ;
    the pericarp of a lotus L. ;
    a central blossom W. ;
    a kind of metre L. ;
    (in music) a partic. Mūrchanā Saṃgīt. ;
    n. the middle APrāt. ;
    mediocrity, defectiveness, Ṡṛiṇgār. ;
    N. of the 12th (14th) Kāṇḍa of the ṠBr. ;
    (in astron.) the meridian ecliptic point Sūryas. ;
    - मध्यमकक्षा
    - मध्यमकाण्ड
    - मध्यमखण्ड
    - मध्यमगति
    - मध्यमग्राम
    - मध्यमजात
    - मध्यमटीका
    - मध्यमपद
    - मध्यमपर्ण
    - मध्यमपाण्डव
    - मध्यमपुरुष
    - मध्यमपूरुष
    - मध्यमभृतक
    - मध्यमयान
    - मध्यमरात्र
    - मध्यमरेखा
    - मध्यमलोक
    - मध्यमवयस्
    - मध्यमवयस्क
    - मध्यमवाह्
    - मध्यमशी
    - मध्यमसंग्रह
    - मध्यमसाहस
    - मध्यमस्थ
    - मध्यमस्था
    - मध्यमस्थेय
    - मध्यमस्वर

    Sanskrit-English dictionary > मध्यम

  • 27 dispassionate

    adj.
    धीर, शान्त, अपक्षपाती, संयमशील,

    English-Hindi new dictionary > dispassionate

  • 28 methodical

    adj.
    विधिपूर्वक, यथाक्रम, क्रमानुसारी, नियमशील

    English-Hindi new dictionary > methodical

  • 29 regular

    adj.
    नियत, यथाक्रम, बाकायदा, यथाविधि, नियमानुसार, नियमशील, ठीक, नियत्कालिक, मुस्तकिल, ढंगदार
    n.
    नियमित सैनिक, स्थायी सेना का सिपाही; धर्मसंघी, ईसायियों की उस मण्डली का जन जिसमें सन्यास, आज्ञा पालन वा धर्म पालन करने की प्रतिज्ञा की हो, वानप्रस्थी

    English-Hindi new dictionary > regular

  • 30 systematic

    adj.
    क्रमानुसारी, यथाक्रम, नियमशील, एक डौल का

    English-Hindi new dictionary > systematic

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»