Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

यदुभरत

  • 21 अभिवृत _abhivṛta

    अभिवृत 1 A.
    1 To go up to, go towards, go or come near, approach; used with or without any acc.; भरतो मन्त्रिभिः सार्धमभ्यवर्तत राजवत् Rām.2.91. 38. इत एवाभिवर्तन्ते (in dramas) are coming hither- ward or in this direction; श्रावस्तीमभ्यवर्तिषि Dk.116; तमर्च्यमारादभिवर्तमानम् R.2.1.; यतो यतः षट्चरणो$भिवर्तते Ś.1.23 turns.
    -2 To attack, assail, rush upon or towards, turn towards (inimically or to attack); नाना- प्रहरणैः क्रुद्धस्तत्सैन्यं सो$भ्यवर्तत Rām T.27.4; वदनं मधुकरो$ भिवर्तते Ś.1; अयमेकचरो$भिवर्तते माम् Ki.13.3.
    -3 To face, encounter, stand opposite to.
    -4 To stretch or extend towards; दीर्घारण्यानि दक्षिणां दिशमभिवर्तन्ते U.2.
    -5 (a) To turn up, arise, begin. (b) To appear, commence; सरष्वाश्चोत्तरे तीरे राज्ञो यज्ञो$भ्यवर्तत Rām.1.14.1; break (as day).
    -6 To be, exist, chance to be.
    -7 To produce for one (dat.). -Caus.
    1 To carry over, transport.
    -2 To overcome, to be master of.

    Sanskrit-English dictionary > अभिवृत _abhivṛta

  • 22 अभूतिः _abhūtiḥ

    अभूतिः f.
    1 Non-existence, non-entity.
    -2 Want of power.
    -3 Poverty.
    -4 Destruction; कालो$यं दारुणः प्राप्तो भरतानामभूतये Mb.3.29.5.

    Sanskrit-English dictionary > अभूतिः _abhūtiḥ

  • 23 अभ्युपगम् _abhyupagam

    अभ्युपगम् 1 P.
    1 (a) To go to or near, approach; परलोकमभ्युपगते (भर्तरि) विविशुः Śi.9.13. (b) To come to the help of; वयमभ्युपगच्छामः कृष्णेन त्वां प्रघर्षितम् Hariv. (c) To have recourse to. (d) To arrive at (a point of time); आषाढीमभ्युपगतो भरतः Rām.
    -2 To obtain, get.
    -3 To admit, grant, own; अभ्युपगतं तावदस्माभिरेवम् Ś.<?> we admit all this; Mu.3.
    -4 To assent to, agree to, undertake, promise; Dk.73. -Caus. To induce or cause one to assent to or grant; मामभ्युपगमय्य Dk.6,118.

    Sanskrit-English dictionary > अभ्युपगम् _abhyupagam

  • 24 अर्थ्य _arthya

    अर्थ्य a. [अर्थ्-कर्मणि ण्यत्]
    1 Fit to be asked or sought for.
    -2 [अर्थादनपेतः, अर्थ-यत्] Fit, proper, suit- able; अर्थ्यो विरोधः Mv.2.7.
    -3 Appropriate, not deviating from the sense, significant; स्तुत्यं स्तुतिभिरर्थ्या- भिरुपतस्थे सरस्वती R.4.6,1.59; Ku.2.3.
    -4 Rich, wealthy.
    -5 Wise, intelligent.
    -6 True, real; अर्थ्यं विज्ञापयन्नेव भरतं सत्यविक्रमम् Rām.6.127.25.
    -7 Expert in getting money (अर्थसंपादनचतुर); अर्थी येनार्थकृत्येन संव्रजत्यविचारयन् । तमर्थमर्थशास्त्रज्ञाः प्राहुरर्थ्याः सुलक्ष्मण ॥ Rām. 3.43.34.
    -र्थ्यम् Red chalk.

    Sanskrit-English dictionary > अर्थ्य _arthya

  • 25 अर्भक _arbhaka

    अर्भक a. [According to Nir. अवहृतं भवति ह्रस्वं तस्मादर्भकः]
    1 Small, minute, short; नमो महद्भ्यो नमो अर्भकेभ्यः Rv.1.27.13.
    -2 Weak, emaciated, lean. परिच्छिन्ना भरता अर्भकासः Rv.7.33.6.
    -3 Foolish.
    -4 Young, childish; न हि वो अस्त्यर्भको देवासो न कुमारकः Rv.8.3.1.
    -5 Like, similar.
    -कः 1 A boy, child; श्रुतस्य यायादयमन्त- मर्भकः R.3.21,25.7.67.
    -2 The young of an animal.
    -3 A fool, idiot.

    Sanskrit-English dictionary > अर्भक _arbhaka

  • 26 अवधिः _avadhiḥ

    अवधिः [अव-धा-कि]
    1 Application, attention.
    -2 Boundary, limit exclusive or inclusive, (in time or space); conclusion, determination; एकैकस्य जगत्त्रयप्रमथनत्राणाव- धिर्योग्यता Mv.1.46; रवितेजसामवधिनाधिवेष्टितम् Ki.12.22.
    -3 Furthest limit; दृष्ट आह्लादनीयानामवधिः K.124; स्मरशापाव- धिदां सरस्वतीम् Ku.4.43; conclusion; oft. at the end of comp., in the sense of 'ending with', 'as far as', 'till'; एष ते जीवितावधिः प्रवादः U.1. तत्प्रत्यागमनकालावधयो$पि तावत् ध्रियन्तां प्राणाः K.171; व्याडी रक्षतु मे देहं ततः प्रत्यागमावधि Ks.4.1; स्कन्धः स्यान्मूलाच्छाखावधिस्तरोः Ak.
    -4 Period of time, time; सर्वे निदाघावधिना प्रमृष्टाः R.16.52; शेषान् मासान् विरहदिवसस्थापितस्यावधेर्वा Me.89; अपि समाप्तः वनवासस्यावधिः Mv.7,2.48; विवाहं मासावधिकमकल्पयत् Dk.54,174; K. 328; Ki.12.17; यदवधि-तदवधि from or ever since, till Bv.2.79; अथ चेदवधिः प्रतीक्ष्यते Ki.2.16.
    -5 An engage ment, appointment; रमणीयो$वधिर्विधिना विसंवादितः Ś.6.
    -6 A division, district, department; जनपदतदवध्योश्च P.IV.2.124.
    -7 A hole, pit.
    -8 Authority, standard (प्रमाण); वयं तु भरतादेशावधिं कृत्वा हरीश्वर Rām.4.18.25. ˚ता, ˚त्वम् limit, limitation.
    -Comp. -ज्ञानम् The faculty of perceiving ever what is not within the reach of the senses; N. of the third degree of knowledge; (मतिज्ञान, श्रुतिज्ञान, अवधिज्ञान, मनःपर्यायज्ञान, केवलज्ञान Jaina).

    Sanskrit-English dictionary > अवधिः _avadhiḥ

  • 27 अशोक _aśōka

    अशोक a. Without sorrow, not feeling or causing sorrow.
    -कः N. of a tree having red flowers (Jonesia Asoka Roxb.); [said, according to the convention of poets, to put forth flowers when struck by ladies with the foot decked with jingling anklets and painted with lack-dye. Kālidāsa mentions the flowering of this tree in Spring (cf. Rs.6.5,16). The painted foot bears a striking resemblance in colour to the flowers of Asoka (cf. R.8.63). cf. असूत सद्यः कुसुमान्यशोकः... पादेन नापैक्षत सुन्दरीणां संपर्कमाशिञ्जितनूपुरेण Ku.3.26; Me.8; R.8.62; M.3.12.17; also पादाघातादशोकस्तिलककुरबकौ वीक्षणालिङ्गनाभ्याम् । स्त्रीणा स्पर्शात् प्रियङ्गुर्विकसति बकुलः सीधुगण्डूषसेकात् । मन्दारो नर्मवाक्यात् पटु- मृदुहसनाच्चम्पको वक्त्रवातात् चूतो गीतान्नमेरुर्विकसति च पुरो नर्तनात्- कर्णिकारः ॥]
    -2 N. of Viṣṇu.
    -3 N. of a minister of king Dasaratha. (v. l. for अकोप. Rām.1.7.3).
    -4 N. of a celebrated king of the Maurya dynasty, said to have reigned from 234-198 B. C.
    -5 N. of the बकुल. tree अशोको व़ञ्जुले माने द्रुमनिःशोकयोर्मतः । वर्तते कटुरोहिण्याम्... Nm.
    -6 Joy, happiness; अशोकजैः प्रीतिमयैः कपिमालिङ्गय संभ्रमात् । सिषेच भरतः श्रीमान्विपुलैरश्रुबिन्दुभिः ॥ Rām.6.125.42.
    -का 1 N. of a medical plant (कटुक; Mar. कुटकी).
    -2 The sixth day in the first half of Chaitra.
    -3 One of the female domestic deities of the Jainas.
    -कम् 1 Quicksilver.
    -2 The blossom of the Asoka plant (forming one of the five arrows of Cupid).
    -Comp. -अरिः the कदम्ब tree (Mar. कळंब).
    -अष्टमी [नास्ति शोको यस्याः कर्म˚ स.] the eighth day in the first half of Chaitra.
    -तरुः, -नगः, -वृक्षः the Asoka tree.
    -तीर्थम् a holy place named Aśoka near Benares.
    -त्रिरात्रः, -त्रम् N. of a festival or व्रत which lasts for three nights; B. P. (उत्तरपर्व) अस्त्यशोकत्रिरात्राख्यं व्रतं शोकभयापहम् । त्रिरात्रं तच्च कर्तव्यं व्रतं शोकविनाशनम् ॥.
    -पूर्णिमा N. of a certain holiday, a ceremony to be observed on the 15th day of the month of Phālguna.
    -मञ्जरी N. of a metre.
    -रोहिणी N. of a medical plant (कटुका).
    -वनिका a grove of Aśoka trees; प्रविवेश महाबाहुरशोकवनिकां तदा Rām.7.42.1. ˚न्याय see under न्याय.
    -षष्ठी N. of a certain holiday; चैत्रे मास्य- सिते पक्षे षष्ठयां षष्ठीं प्रपूजयेत् । सुखाय पुत्रलाभाय शुक्लपक्षे तथैव च ॥.

    Sanskrit-English dictionary > अशोक _aśōka

  • 28 अस्पृत _aspṛta

    अस्पृत a. Irresistible, invincible. यं ते श्येनः पदाभरत् तिरो रजांस्यस्पृतम् Rv.8.82.9.

    Sanskrit-English dictionary > अस्पृत _aspṛta

  • 29 आगमनम् _āgamanam

    आगमनम् 1 Coming, approaching, arrival; भरता- गमनं पुनः R.12.24.
    -2 Return, returning.
    -3 Acqui- sition, getting into; एतत्ते सर्वमाख्यातं वैरस्यागमनं महत् Rām.
    -4 Arising, birth.
    -5 Approaching a woman for sexual intercourse.

    Sanskrit-English dictionary > आगमनम् _āgamanam

  • 30 आनी _ānī

    आनी 1 P.
    1 To bring, fetch; भुवनं मत्पार्श्वमानीयते Ś.7.8.; तेषामुदकमानीय Ms.3.21.
    -2 To bring on, produce, cause; आनिनाय भुवः कम्पम् R.15.24.
    -3 To lead towards or near, convey.
    -4 To mix in.
    -5 To reduce or lead to any condition; वशं आनी to reduce to subjection.
    -6 To lead off, divert. -Caus. To cause to bring (with instr. of person who brings); मौलैरानाययामासु- र्भरतं स्तम्भिताश्रुभिः R.12.12,15.74.

    Sanskrit-English dictionary > आनी _ānī

  • 31 आर्यकः _āryakḥ

    आर्यकः [आर्य-स्वार्थे-कन्]
    1 An honourable or respect- able man.
    -2 A grandfather; बलेन गुप्तो भरतो महात्मा सहार्यकस्यात्मसमैरमात्यैः Rām.2.7.3.
    -3 N. of a cow- herd who became a king; cf. Mk.7.
    -क्रम् A ceremony performed to the Manes or the vessel used in sacrifices to the Manes.

    Sanskrit-English dictionary > आर्यकः _āryakḥ

  • 32 आलुड् _āluḍ

    आलुड् 1 P. or. Caus. To stir up, agitate, shake, disturb; कौरववनमालोडयन्तौ Ve.3,4; विषमालोड्य पास्यामि Mb.; (fig.) to dive into; Pt.1; to examine scruti- nizingly; भरतादिमतं सर्वमालोड्यातिप्रयत्नतः.

    Sanskrit-English dictionary > आलुड् _āluḍ

  • 33 आशङक् _āśaṅak

    आशङक् 1 Ā.
    1 To suspect, distrust; दयितां साध्वीं त्वमाशङ्किष्वथाः कथम् Bk.21.1.
    -2 To suspect or believe to be; आशङ्कसे यदग्निम् Ś.1.27; Śi.3.72; Bk.6.6.
    -3 To be in doubt or suspense; संदिग्धमेव सिद्धौ कातरमाश- ङ्कते चेतः M.4.5.
    -4 To fear, be afraid, apprehend; भरतागमनमाशङ्क्य R.12.24; Pt.392; दत्तपूर्वेत्याशङ्क्यते Māl.4.
    -4 To start a doubt or objection.

    Sanskrit-English dictionary > आशङक् _āśaṅak

  • 34 ईश _īśa

    ईश a. [ईश्-क]
    1 Owning, possessing, sharing, master or lord of; see below.
    -2 One who is com- pletely master of anything.
    -3 Capable of (with gen.)
    -4 Powerful, supreme.
    -शः 1 A lord, master; with gen. or in comp.; कथंचिदीशा मनसां बभूवुः Ku.3.34 with great difficulty controlled (were masters of) their minds; so वागीश, सुरेश &c.
    -2 A husband.
    -3 A Rudra.
    -4 The number 11 (derived from the eleven Rudras).
    -5 N. of Śiva (as regent of the north-east quarter.
    -6 The Supreme god (परमेश्वर); व्यक्ताव्यक्तं भरते विश्वमीश- मीड्यम् Śevt. Up.1.8; प्रसादये त्वामहमीशमीड्यम् Bg.11.44. श्रीवत्सधामापररात्र ईशः Bhāg.6.8.22.
    -शा 1 Supremacy, power, dominion, greatness. Śvet. Up.4.7.
    -2 N. of Durgā.
    -3 A woman having supremacy; a rich lady.
    -Comp. -कान्तः A class of the eleven-storeyed buildings. (Mānasāra 21.1.11).
    -कोणः the north-east quarter.
    -गीता f. N. of a section of the Kūrma Purāṇa.
    -दण्डः Axle-pole or a car.
    -पुरी, -नगरी N. of Benares.
    -बलम् the missile पाशुपत.
    -सखः an epithet of Kubera.

    Sanskrit-English dictionary > ईश _īśa

  • 35 उदास् _udās

    उदास् 2 Ā. [उद्-आस्] To be indifferent or uncon- cerned, be careless or apathetic; to be passive or inactive; तत्किमित्युदासते भरताः Māl.1; विधाय वैरं सामर्षे नरो$रौ य उदासते Śi.2.42; Bg.9.9; Sāṅ. K.2; not to share in; show no interest in; Mu.1.

    Sanskrit-English dictionary > उदास् _udās

  • 36 किन्नर _kinnara

    किन्नर See under किम्.
    *****
    1 किम् ind. Used for कु only at the beginning of comp. to convey the senses of 'badness', 'deteriora- tion', 'defect', 'blame' or 'censure'; e. g. किंसखा a bad friend; किन्नरः a bad or deformed man &c.; see comp. below.
    -Comp. -ज a. born somewhere (not in a noble family) मन्ये किंजमहं घ्नन्तं त्वामक्षत्रियजे रणे Bk.6.133.
    -दासः a bad slave, or servant.
    -नरः a bad or deformed man; a mythical being with a human figure and the head of a horse (अश्वमुख); चयोदाहरणं बाह्वोर्गापयामास किन्नरान् R.4.78; उद्गास्य- तामिच्छति किन्नराणां तानप्रदायित्वमिवोपगन्तुम् Ku.1.8. ˚ईशः, ˚ईश्वरः
    1 an epithet of Kubera.
    -2 a kind of musical instrument. (
    -री f.)
    1 a female Kinnara; Me.58.
    -2 a kind of lute.
    -पुरुषः 'a low or despicable man', a mythical being with a human head and the form of a horse; Ku.1.14; किंपुरुषाणां हनुमान् Bhāg.11.16.29. ˚ईश्वरः an epithet of Kubera.
    -प्रभुः a bad master or king; हितान्न यः संशृणुते स किंप्रभुः Ki.1.5.
    -राजन् a. having a bad king. (-m.) a bad king.
    -विवक्षा Slandering; Rām.5.
    -सखि m. (nom. sing. किंसखा) a bad friend; स किंसखा साधु न शास्ति यो$धिपम् Ki.1.5.
    *****2
    किम् pron. a. (nom. sing. कः m., का f., किम् n.)
    1 Who, what, which used interrogatively); प्रजासु कः केन पथा प्रयातीत्यशेषतो वेदितुमस्ति शक्तिः Ś.6.26; करुणाविमुखेन मृत्युना हरता त्वां वद किं न मे हृतम् R.8.67; का खल्वनेन प्रार्थ्यमानात्मना विकत्थते V.2; कः को$त्र भोः. कः कौ के कं कौ कान् हसति च हसतो हसन्ति हरणाक्ष्यः Udb. The pronoun is often used to imply 'power or authority to do a thing'; i. e. के आवां परित्रातुं दुष्यन्तमाक्रन्द Ś.1; 'who are we &c.', i. e. what power have we &c.; नृपसद्मनि नाम के वयम् Bh.3.27; who are we, i. e. what position have we &c. Sometimes किम् means 'long' as applied to time especially in combi- nation with खलु or अपि or इव; का खलु वेला पत्रभवत्याः प्राप्तायाः Ve.1; 'what a time' i. e. a long time has elapsed, &c.; so को$पि कालस्तस्या आगत्य गतायाः Ratn 3; or क इव कालः Māl.3.
    -2 The neuter (किम्) is frequently used with instr. of nouns in the sense of 'what is the use of'; किं स्वामिचेष्टानिरूपणेन H.1; लोभश्चेदगुणेन किम् &c. Bh.2.55; किं तया दृष्ट्या Ś.3; किं कुलेनोपदिष्टेन शीलमेवात्र कारणम् Mk.9.7. अपि, चित्, चन, चिदपि or स्वित् are often added to किम् to give it an indefinite sense; विवेश कश्चिज्जटिलस्तपोवनम् Ku.5.3. a certain ascetic; दमघोषसुतेन कश्चन प्रतिशिष्टः प्रतिभानवानथ Śi.16.1; कश्चित्कान्ताविरहगुरुणा स्वाधिकारात्प्रमत्तः Me.1. &c.; का$पि तत एवागतवती Māl.1; a certain lady; कस्या$पि को$पिति निवेदितं च 1.33; किमपि, किमपि... जल्पतोरक्रमेण U.1.27; कस्मिंश्चिदपि महाभागधेयजन्मनि मन्मथ- विकारमुपलक्षितवानस्मि Māl.1; किमपि, किंचित् 'a little', वस्तु- सिद्धिर्विचारेण न किंचित् कर्मकोटिभिः Vivekachūdamaṇi; 'some- what' Y.2.116; U.6.35. किमपि also means 'indeseribable'; see अपि. इव is sometimes added to किम् in the sense of 'possibly', 'I should like to know'; (mostly adding force and elegance to the period); विना सीतादेव्या किमिव हि न दुःखं रघुपतेः U.6.3; किमिच हि मधुराणां मण्डनं नाकृतीनाम् Ś.1.2; see इव also. -ind.
    1 A particle of interroga- tion; जातिमात्रेण किं कश्चिद्धन्यते पूज्यते क्वचित् H.1.55 'is any one killed or worshipped' &c.; ततः किम् what then.
    -2 A particle meaning 'why', 'wherefore'; किमकारणमेव दर्शनं बिलपन्त्यै रतये न दीयते Ku.4.7.
    -3 Whether (its correlatives in the sense of 'or' being किं, उत, उताहो, आहोस्वित्, वा, किंवा, अथवा; see these words).
    -Comp. -अपि ind.
    1 to some extent, somewhat, to a considerable extent.
    -2 inexpressibly, indescribably (as to quality, quantity, nature &c.).
    -3 very much, by far; किमपि कमनीयं वपुरिदम् Ś.3; किमपि भीषणम्, किमपि करालम् &c.
    -अर्थ a. having what motive or aim; किमर्थोयं यत्नः.
    -अर्थम् ind. why, wherefore.
    -आख्य a. having what name; किमाख्यस्य राजर्षेः सा पत्नी. Ś.7.
    -इति ind. why, indeed, why to be sure, for what purpose (emphasizing the question); तत्किमित्युदासते भरताः Māl.1; किमित्यपास्याभरणानि यौवने धृतं त्वया वार्धकशोभि वल्कलम् Ku.5.44.
    -उ, -उत 1 whether-or (showing doubt or uncertainty); किमु विष- विसर्पः किमु मदः U.1.35; Amaru.12.
    -2 why (indeed) कं च ते परमं कामं करोमि किमु हर्षितः Rām.1.18.52. प्रियसुहृ- त्सार्थः किमु त्यज्यते.
    -3 how much more, how much less; यौवनं धनसंपत्तिः प्रभुत्वमविवेकिता । एकैकम यनर्थाय किमु यत्र चतुष्टयम् ॥.II Pr.11; सर्वाविनयानामेकैकमप्येषामायतनं किमुत समवायः K.13; R.14.35; Ku.7.65.
    -कथिका f. A doubt or hesita- tion; यत्र कर्मणि क्रियमाणे किंकथिका न भवति तत्कर्तव्यम् । यत्र तु हृदयं न तुष्यति तद्वर्जनीयम् ॥ Medhātithi's gloss on Ms.4.161.
    -करः a servant, slave; अवेहि मां किंकरमष्टमूर्तेः R.2.35. (
    -रा) a female servant. (
    -री) the wife of a servant.
    -कर्तव्यता, -कार्यता any situation in which one asks oneself what should be done; यथा किंकार्यतामूढा वयस्यास्तस्य जज्ञिरे Ks.1.11. किंकर्तव्यतामूढः 'being at a loss or perplexed what to do'.
    -कारण a. having what reason or cause,
    -किल ind. what a pity (expressing displeasure or dissatisfaction न संभावयामि न मर्षयामि तत्रभवान् किंकिल वृषलं याजयिष्यति Kāshika on P.III.3.146.
    -कृते ind. what for ? कामस्य किंकृते पुष्पकार्मुकारोपणग्रहः Ks.71.79.
    -क्षण a. one who says 'what is a moment', a lazy fellow who does not value moments; H.2.89.
    -गोत्र a. belonging to what family; किंगोत्रो नु सोम्यासि Ch. Up.4.4.4.
    -च ind. moreover, and again, further.
    -चन ind. to a certain degree, a little;
    -चित् ind. to a certain degree, somewhat, a little; किंचिदुत्क्रान्तशैशवौ R.15.33, 2.46,12.21. ˚ज्ञ a. 'knowing little', a smatterer. ˚कर a. doing something useful. ˚कालः sometime, a little time. ˚प्राण a. having a little life. ˚मात्र a. only a little.
    -छन्दस् a. conversant with which Veda.
    -स्तनुः a species of spider.
    -तर्हि ind. how then, but, however.
    -तु ind. but, yet, however, nevertheless; अवैमि चैनामनघेति किंतु लोकापवादो बलवान्मतो मे R.14.43,1.65.
    -तुघ्नः one of the eleven periods called Karaṇa.
    -दवः an inferior god, demi-god; किंदेवाः किन्नराः नागाः किम्पुरुषादयः Bhāg.11.14.6.
    -देवत a. having what deity.
    -नामधेय, -नामन् a. having what name.
    -निमित्त a. having what cause or reason, for what purpose.
    -निमित्तम् ind. why, wherefore,
    -नु ind.
    1 whether; किं नु मे मरणं श्रेयो परित्यागो जनस्य वा Nala.1.1.
    -2 much more, much less; अपि त्रैलोक्यराज्यस्य हेतोः किं नु महीकृते Bg.1.35.
    -3 what indeed; किं नु मे राज्येनार्थः
    -4 but, however; किं नु चित्तं मनुष्याणामनित्यमिति मे मतम् Rām.2.4.27.
    -नु खलु ind.
    1 how possibly, how is it that, why indeed, why to be sure; किं नु खलु गीतार्थमाकर्ण्य इष्टजनविरहा- दृते$पि बलवदुत्कण्ठितो$स्मि Ś.5.
    -2 may it be that; किं नु खलु यथा वयमस्यामेवमियमप्यस्मान् प्रति स्यात् Ś.1.
    -पच, -पचान a. miserly, niggardly.
    -पराक्रम a. of what power or energy.
    -पाक a. not mature, ignorant, stupid.
    -कः a. medical plant, Strychnos nux vomica (Mar. कुचला); न लुब्धो बुध्यते दोषान्किंपाकमिव भक्षयन् Rām.2.66.6.
    -पुनर् ind. how much more, how much less; स्वयं रोपितेषु तरुषूत्पद्यते स्नेहः किं पुनरङ्गसंभवेष्वपत्येषु K.291; Me.3.17; Ve.3.
    -पुरुषः an inferior man, Bhāg.11.14.6.
    -प्रकारम् ind. in what manner.
    -प्रभाव a. possessing what power.
    -भूत a. of what sort of nature.
    -रूप a. of what form or shape.
    -वदन्ति, -न्ती f. rumour, report; स किंवदन्तीं वदतां पुरोगः (पप्रच्छ) R.14.31. मत्संबन्धात्कश्मला किंवदन्ती U.1.42; U.1.4.
    -वराटकः an extravagant man.
    -वा ind.
    1 a particle of interroga- tion; किं वा शकुन्तलेत्यस्य मातुराख्या Ś.7.
    -2 or (corr. of किं 'whether'); राजपुत्रि सुप्ता किं वा जागर्षि Pt.1; तत्किं मारयामि किं वा विषं प्रयच्छामि किं वा पशुधर्मेण व्यापादयामि ibid.; Ś. Til.7.
    -विद a. knowing what.
    -व्यापार a. following what occupation.
    -शील a. of what habits,
    -स्वित् ind. whether, how; अद्रेः शृङ्गं हरति पवनः किंस्विदित्युन्मुखीभिः Me.14.

    Sanskrit-English dictionary > किन्नर _kinnara

  • 37 जड _jaḍa

    जड a. [जलति घनीभवति जल् अच् लस्य डः Tv.]
    1 Cold, frigid, chilly; Māl.9.13; U.6.13.
    -2 Dull, paralysed, motionless, benumbed; चिन्ताजडं दर्शनम् Ś.4.5; U.3.41; 6.28;6.39; परामृशन् हर्षजडेन पाणिना R.3.68;2.42.
    -3 Dull, senseless, stupid, irrational, dull-witted; जडा- नन्धान् पङ्गून... त्रातुम् G. L.15, so जडधी, जडमति &c. Y.2. 25; Ms.2.11; जडबुद्धिः, जडप्रकृतिः, Ratn.2 (between verses 12 and 13); also जडाशयः Ks.6.58,132.
    -4 Dulled made senseless or apathetic, devoid of appreciation or taste; वेदाभ्यासजडः कथं नु विषयव्यावृत्त- कौतूहलः V.1.9.
    -5 Stunning, benumbing, stupefying.
    -6 Dumb.
    -7 Unable to learn the Vedas (Dāyabhāga).
    -डः 1 Cold, frost, winter.
    -2 Idiocy, stupidity.
    -3 Dulness, apathy, sluggishness.
    -डम् 1 Water.
    -2 Lead.
    -Comp. -क्रिय a. slow, dilatory.
    -भरतः 1 an idiot.
    -2 N. of a man simulating stupidity; Jābāla Up.

    Sanskrit-English dictionary > जड _jaḍa

  • 38 धृतिमत् _dhṛtimat

    धृतिमत् a.
    1 Firm, steady, steadfast, resolute.
    -2 Satisfied, happy, glad, content; रामेण मैथिलसुतां दशकण्ठकृच्छ्रात्प्रत्युद्धृतां धृतिमतीं भरतो ववन्दे R.13.77.

    Sanskrit-English dictionary > धृतिमत् _dhṛtimat

  • 39 निदर्शिन् _nidarśin

    निदर्शिन् a. Suiting, pleasing; सतां बुद्धिं पुरस्कृत्य सर्व- लोकनिदर्शिनीम् । राज्यं स त्वं निगृह्णीष्व भरतेन प्रसादितः ॥ Rām.2. 18.18.

    Sanskrit-English dictionary > निदर्शिन् _nidarśin

  • 40 निवेशः _nivēśḥ

    निवेशः 1 Entering, entrance.
    -2 Encamping, halting.
    -3 (a) A halting place, camp, encampment; सेनानिवेशं तुमुलं चकार R.5.49;7.2; Śi.17.4; Ki.7.27.
    -4 A house, an abode, a dwelling; निवेशपरिवेशनम् Mb.14. 45.1; भृशं ददर्श...... स निवेशवीरुधः Ki.4.19.
    -5 Expanse, contour (of the breast); नवातपालोहितमाहितं मुहुर्महानिवेशौ परितः पयोधरौ Ki.4.8.
    -6 Depositing, delivering,
    -7 Marrying, marriage, settling in life; ततो निवेशाय तदा स विप्रः संशितव्रतः । महीं चचार दारार्थी न च दारानविन्दत ॥ Mb.1.14.1.
    -8 Impression, copy.
    -9 Military array.
    -1 Ornament, decoration.
    -11 Founding (a town), निवेशं चक्रिरे सर्वे पुराणां नृवरास्तदा Rām.1.32.5.
    -12 Settling in a place; वास्तुकर्मनिवेशं च भरतागमनं तथा Rām.1.3.16.

    Sanskrit-English dictionary > निवेशः _nivēśḥ

Страницы

См. также в других словарях:

  • bhárat — भरत् …   Indonesian dictionary

  • bharatá — भरत …   Indonesian dictionary

  • bharatâ̱graja — भरताग्रज …   Indonesian dictionary

  • bharatâ̱rṇava — भरतार्णव …   Indonesian dictionary

  • bharatâ̱ṡrama — भरताश्रम …   Indonesian dictionary

  • bharatâ̱vāsa — भरतावास …   Indonesian dictionary

  • bharatêṡvara-tīrtha — भरतेश्वरतीर्थ …   Indonesian dictionary

  • Names of India — The geographic region containing the Indian subcontinent India …   Wikipedia

  • Bharat/Bharata (disambiguation) — Bharata भरत (Sanskrit lit. to be maintained ) may refer to: *a name of Agni *a name of Rudra *a name of Manu, according to the Vishnu Purana *Bharata (emperor), a celebrated hero and monarch of India, first of twelve Cakravartins ( universal… …   Wikipedia

  • Suryakant Tripathi 'Nirala' — (सूर्यकांत त्रिपाठी निराला ) (January 22, 1896ndash October 15, 1961) was one of the most famous figures of the modern Hindi literature. He was a poet, novelist, essayist and story writer. He also drew many sketches. Life Suryakant Tripathi… …   Wikipedia

  • Bharata (Ramayana) — In the Hindu epic Ramayana, Bharata (Sanskrit: भरत, IAST Bharata , Malay: Barata , Thai: Phra Phrot ) was the second brother of the main protagonist Lord Rama, and the son of Emperor Dasaratha and Kaikeyi of the Solar Dynasty. It is said that… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»