मन्त्रमय

अभिरम् 1 A. (rarely P.)

1 To be pleased or delighted (with loc.); दृष्टिरिहाभिरमते हृदयं च Mk.4,5.15; न गन्धहरिणो दमनककेदारिकायामभिरमति Vb.3; Ratn.2, Y.1. 252.

-2 To please or gratify oneself, take pleasure or delight in (with loc.); विद्यासु विद्वानिव सो$भिरेमे Bk.1.9. -Caus. To gratify, please; मत्सपत्नीरभिरमयिष्यसि Dk.9,92,163.

अलौकिक a. (

-की f.)

1 Not current in the world, not relating to this world, uncommon, supernatural.

-2 Unusual, rare.

-3 Not current in the usual language, peculiar to the sacred writings, not used in classics, Vedic; अधिहरि हरि ङि इत्यलौकिकम्.

-4 Theoretical; ˚त्वम् rare occurrence of a word; अलौकिकत्वादमरः स्वकोषे न यानि नामानि समुल्लिलेख । विलोक्य तैरप्यधुना प्रचारमयं प्रयत्नः पुरुषोत्तमस्य Trik.1.

-Comp. -संनिकर्षः proximity not common to the world (of three kinds).

अश्मन् a. Ved. Eating or pervading; अश्मान्नाना- माधिपत्यं जगाम Av.18.4.54. m. [अश्नुते व्याप्नोति संहन्त्यनेन बा˚ मनिन् Uṇ.4.146]

1 A stone; नाराचक्षेपणी- याश्मनिष्पेषोत्पतितानलम् R.4.77.

-2 A hard stone, rock.

-3 Flint. ततो$श्मसहिता धाराः संवृण्वन्त्यः समन्ततः Mb.3.143.19.

-4 A cloud.

-5 A thunderbolt.

-6 A mountain.

-Comp. -आस्य a. having a stone-mouth or source, flowing from a rock; अश्मास्यमवतं ब्रह्मणस्पतिः Rv.2.24.4.

-उत्थम् bitumen.

-कदली N. of a plant, a kind of कदली.

-कुट्ट, -कुट्टक a.

1 breaking anything on stones.

-2 broken by a stone. (

-ट्टः, -ट्टकः) a class of devotees; a वानप्रस्थ Rām.3.6.2; Y.3.49; Ms.6.17.

-केतुः [अश्मेव केतुर्यस्य] N. of a plant.

-गन्धा N. of a plant, cf. अश्वगन्धा.

-गर्भः, -गर्भम्, -गर्भजः, -जम्, -योनिः an emerald.

-गर्भजः fire produced from a flint.

-गुडः -डा a kind of weapon.

-घ्नः N. of a tree; (पाषाणभेद ?);

-चक्र a. furnished with a disc of stone.

-जः, -जम् 1 red-chalk.

-2 iron.

-जतु n.,

-जतुकम् bitumen. (Mar. दगडफूल, शिलाजित, डांबर.)

-जातिः an emerald named पन्ना.

-दारणः an axe or crow for breaking stones. (

-णम्) breaking stones or rocks.

-दिद्यु a. one who has obtained a stony weapon having adamantine weapons or grasped weapons (व्याप्तायुध, अश्ममयायुध).

-नगरम् N. of a town in which Kālakeya resided.

-पुष्पम् bitumen, benzoin (शिलारस).

-भालम् a mortar of stone or iron.

-भिद्, -भेदः, -भेदकः the plant Coleus Scutellarioides (supposed to dissolve stone in the bladder; Mar. कोरळ).

-योनिः An emerald named पन्ना.

-रथः N. of a sage.

-वर्षः A hail-shower. विनाश्मवर्षाशनिपातदोषैः काले च देशे प्रववर्ष देवः Bu. Ch.2.7.

-व्रज a. included in rocks.

-सार a. like iron or stone. अश्मसारमिदं नूनमथवाप्यजरामरम् Rām.5.26.6.

(-रः, -रम्). 1 iron; अश्मसारमयं शूलम् Bhāg.8.11.3. प्राणाः सत्वरमश्म- सारकठिना गच्छन्ति गच्छन्त्वमी S. D.

-2 sapphire.

-3 a saw (क्रकच); दारोश्चूर्णमिवाश्मसारविहितम् Mb.12.298.45. ˚मय a. made of iron cf. Śiv. B.14.25.

-हन्मन् n.

1 a weapon of iron; Rv.7.14.5.

-2 a stroke of the thunderbolt.

आक्रम् 1. U.

1 To go towards or near, ap- proach; अन्तरिक्षम्, आश्रमम् &c.

-2 To step or tread upon; आ वो मूर्धानमक्रमीम् Rv.1.166.5; enter, fill, take possession of, cover, भुजगपतिरयं मे मार्गमाक्रम्यं मे मार्गमाक्रम्य सुप्तः Mk.9.12 covering; खं केशवो$पर इवाक्रमितुं प्रवृत्तः 5.2; छायामप्याक्रमितुम् Ve.3; Śi.8.28 to enter or cross; Ms.4.13; Y.1.152; पदा मस्तकमाक्रम्य Ms.11.43; जम्बुद्वीपमाक्रम्य H.3; आक्रामति धूमो हर्म्यतलम् Mbh. and Kāśi. on P.1.3.4.

-3 To occupy, extend over; योजनानां सहस्राणि बहूनाक्रम्य तिष्ठति Ks.1.15.

-4 To attack, invade, seize, fall upon, conquer, over- come, vanquish; पक्षिशावकानाक्रम्य H.1; सर्वस्वं ग्रसते बन्धु- राक्रम्य ज्ञातिभावतः 2.97; पौरस्त्यानेवमाक्रामंस्तांस्ताञ्जनपदाञ्जयी R.4.34; H.4; तं न... शेकुराक्रमितुमन्यपार्थिवाः R.19.48; Śi.1.7.

-5 To surpass, excel, eclipse.

-6 To undertake, begin, commence.

-7 (Ā.) To rise, come up (as the sun); यावत्प्रतापनिधिराक्रमते न भानुः R.5.71, आक्रमते सूर्यः Mbh. on P.I.3.4.

-8 To ascend, mount, occupy (as sky, throne &c.); अजो नाकमा क्रमतां तृतीयम् Av.9.5.1. दिवमाक्रममाणेव Bk.8.23; Śi.18.14,51; सिंहासनम्˚, स्वर्गलोकम्˚; ध्वजम्˚ &c.

-9 to lie heavily upon, to press (as a load). (For further illustrations of the several senses see आक्रान्त below). -Caus. (क्र-क्रा-मयति) To cause to enter, introduce, show into; स तैराक्रमयामास शुद्धान्तम् Ku.6.52.

ईश् 2 Ā. (ईष्टे, ईशाञ्चक्रे, ऐशिष्ट, ईशिता, ईशितुम्, ईशित)

1 To rule, be master of, govern, command (with gen.); नायं गात्राणामीष्टे K.312 v.l.; अर्थानामीशिषे त्वं वयमपि च गिरा- मीश्महे यावदर्थम् Bh.3.3; sometimes with acc.; इमाँल्लोका- नीशत ईशनीभिः Śvet. Up.3.1 (also used in the Veda with gen. of an infinitive or loc. of an abstract noun).

-2 To be able, have power; expressed by 'can'; माधुर्यमीष्टे हरिणान् ग्रहीतुम् R.18.13,14.38; कमिवेशते रमयितुं न गुणाः Ki.6.24; U.7.4; Śi.1.38; Māl.1.13.

-3 To act like a master, allow.

-4 To own, possess.

-5 To belong to.

ईश् m. A master, lord, the Supreme Spirit. ईशा- बास्यमिदं सर्वम् Īśop.1.

कणपः A kind of iron lance or bar; लोहस्तम्भस्तु कणपः Vaijayantī; चापचक्रकणपकर्षण &c. Dk.35.

-2 A weapon (like bomb). 'अयःकणान् लोहगुलिकाः पिबतीति तथाविधं आग्नेयौषधबलेन गर्भसंभृता लोहगुलिकास्तारका इव विकीर्यन्ते येन तद्यन्त्रमयः कणपं लोहमयम्' इति नीलकण्ठः. Mb.1.227.25.

क्रमः [क्रम-भावकरणादौ घञ्]

1 A step, pace; त्रिविक्रमः; सागरः प्लवगेन्द्रेण क्रमेणैकेन लङ्घितः Mb.; Śi.12.18.

-2 A foot; (अपनेष्यति) असुरेभ्यः श्रियं दीप्तां विष्णुस्त्रिभिरिव क्रमैः Rām. 5.21.28.

-3 Going, proceeding, course; क्रमात् or क्रमेण in course of, gradually; कालक्रमेण gradually, in course of time; कालक्रमेण जगतः परिवर्तमाना Svapna., भाग्यक्रमः course or turn of fate; R.3.7,3,32.

-4 Performance, commencement; अविचार्य क्रमं न करिष्यति । इत्थमत्र विततक्रमे क्रतौ Śi.14.53.

-5 (a) Regular course, order, series, succession; निमित्तनैमित्तक- योरयं क्रमः &Sacute.7.3; Ms.7.24,.9.85,2.173,3.69. (b) Traditional order; U.6. (c) Order of propriety; लोका- न्तरगतेनापि नोज्झितो विनयक्रमः Nāg.5.11. आत्मीयः पर इत्ययं खलु कुतः सत्यं कृपाया क्रमः । ibid. 5.2; Ku.5.32; प्रियवचन- निवेदनत्वरया क्रमविशेषो नावेक्षितः Pratijñā.

-6 Method, man- ner; वर्तस्व च सतां क्रमे Rām.2.25.2; नेत्रक्रमेणोपरुरोध सूर्यम् R.7.39.

-7 Grasp, hold; क्रमगता पशोः कन्यका Māl.3.13.

-8 A position of attack (assumed by an animal before making a spring); न मया क्रमः सज्जीकृत आसीत् Pt.4.

-9 Prepa- ration, readiness; Bk.2.9.

-1 An undertaking, enter- prize.

-11 An act or deed, manner of proceeding; कोप्येष कान्तः क्रमः Amaru.48,33.

-12 Particular manner of reci- ting Vedic texts, leaving at each time one word and taking up another; वेदैः साङ्गपदक्रमोपनिषदैर्गायन्ति यं सामगाः Bhāg.12.13.1. चर्चागुणान् क्रमगुणांश्चापेक्ष्य भवति Mbh. on P.V.1.119.

-13 Power, strength; स ईश्वरः काल उरुक्रमो$सौ Bhāg.7.8.9.

-14 N. of Viṣṇu.

-Comp. -अनुसारः, अन्वयः regular order, due arrangement.

-आगत, -आयात a. descended or inherited lineally, hereditary; क्रमायातो$पि भूपतिः Pt.1.73,84;3.167... त्यक्त्वैश्वर्यं क्रमागतम् Nāg.1.4.

-उद्वेगः an ox.

-ज्यका, -ज्या the sine of a planet declination.

-पाठः the Karma reading.

-भङ्गः irregularity,

-भाविन् successive.

-माला -रथः -लेखा -शठः -शिखा various kinds of क्रमपाठ.

-योगः succession, order; Ms.1.42.

-योगेन ind. in regular manner; तेनैव क्रमयोगेन जिज्ञासुः पर्यपृच्छत Mb.1.132.78.

खर्जूरः [Uṇ.4.9]

1 Date-tree.

-2 A scorpion.

-रम् 1 Silver; विषं सुधांशोरपि चूर्णपूर्णं जानामि खर्जूरमयं करण्डम् Rām. Ch.6.6.

-2 Yellow orpiment.

-3 The fruit of the date-tree.

-री The date-tree; R.4.57.

-Comp. -रसः the juice of the wild date (Mar. ताडी); also खर्जूरीरसः.

˚जः a kind of sugar.

त्वाष्ट्र a. [त्वष्टा देवता अस्य अण्] Belonging to Tvaṣṭṛi; U.6.3. (v. l.).

-ष्ट्री 1 The asterism चित्रा.

-2 A small car.

-ष्ट्रम् The creative power.

त्वाष्ट्र a. Belonging or coming from त्वष्टृ; त्वाष्ट्रं यद् दस्रावपिकक्ष्यं वाम् Rv.1.117.22.

-ष्ट्रः Vṛitra; येनावृता इमे लोकास्तमसा त्वाष्ट्रमूर्तिना । स वै वृत्र इति प्रोक्तः पापः परमदारुणः ॥ Bhāg.6.9.18;11.12.5.

-ष्ट्री 1 The asterism Chitra.

-2 A small car.

-ष्ट्रम् 1 Creative power; तपःसारमयं त्वाष्ट्रं वृत्रो येन विपाटितः Bhāg.8.11.35.

-2 Copper.

परशुः [परं-शृणाति, शॄ-कु डिच्च; cf. Uṇ.1.34.]

1 An axe, a hatchet, a battle-axe; तर्जितः परशुधारया मम R.11.78.

-2 A weapon in general.

-3 A thunderbolt.

-Comp. -धरः 1 an epithet of Paraśurāma.

-2 of Gaṇeśa.

-3 a soldier armed with an axe.

-मुद्रा a kind of pose in Tantraśāstra.

-रामः 'Rāma with the axe', N. of a celebrated Brāhmaṇa warrior, son of Jamadagni and the sixth incarnation of Viṣṇu. [While young he cut off with his axe the head of his mother Reṇukā at the command of his father when none of his other brothers was willing to do so; (see जमदग्नि). Some time after this, king Kārtavīrya went to the hermitage of his father, and carried off his cow. But Paraśurāma, when he returned home, fought with the king and killed him. When his sons heard this they became very angry, and repaired to the hermitage, and on finding Jamadagni alone, they shot him dead. When Paraśurāma, who was not then also at home, returned, he became very much exasperated, and made the dreadful vow of exterminating the whole Kṣatriya race. He succeeded in fulfilling this vow, and is said to have 'rid the earth thrice seven times of the royal race'. He was afterwards, destroyer of the Kśatriyas as he was, defeated by Rāma, son of Daśa- ratha, though quite a boy of sixteen (see R.11.68- 91). He is said to have at one time pierced through the Krauñcha mountain, being jealous of the might of Kārtikeya; cf. Me.57. He is one of the seven chira- jivins and is believed to be still practising penance on the Mahendra mountain; cf. Gīt 1.:-- क्षत्रियरुधिरमये जगदपगतपापं स्नपयसि पयसि शामतभवतापम् । केशव धृतभृगुपतिरूप जय जगदीश हरे ।].

-वनम् N. of a certain part of hell.

पूर्ण p. p. [पुर्-क्त नि˚]

1 Filled, filled with, full of; opt. in comp; तं तथा कृपयाविष्टमश्रुपूर्णाकुलेक्षणम् Bg.2.1; so शोक˚, जल˚ &c.

-2 Whole, full, entire, complete; पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात् पूर्णमुदच्यते Īśop.1; अपूर्णमेकेन शतक्रतूपमः R.3.38.

-3 Fulfilled, accomplished.

-4 Ended, completed.

-5 Past, elapsed.

-6 Satisfied, contented.

-7 Full-sounding, sonorous.

-8 Strong, powerful.

-9 Selfish, or self-indulgent.

-1 Drawn, bent (as a bow) आकर्णपूर्णै- रहनदाक्षेपैराहतं पुनः Bhāg.8.11.1.

-11 Allpervading; पूर्णमप्रवर्तीति वा अहमेतमुपास Bṛi. Up.2.1.5; Mb.14.2.28.

-र्णा 1 An epithet of the fifteenth digit of the moon.

-2 N. of the fifth, tenth, and fifteenth lunar days or tithis.

-र्णम् Ved.

1 Abundance, plenty.

-2 Water.

-Comp. -अङ्कः an integer.

-अञ्जलिः two handfuls.

-अभिलाष a. satisfied, contented.

-अभिषिक्ताः a par- ticular sect of the Śāktas.

-अभिषेकः a kind of अभिषेकः known in tantraśāstra as belonging to कौलपन्थ.

-अमृता epithet of the sixteenth digit of the moon.

-अवतारः N. of the fourth, seventh and eighth incarnations of Viṣṇu.

-आनकम् 1 a drum.

-2 the sound of a drum.

-3 a vessel.

-4 a moon-beam.

-5 = पूर्णपात्र q. v.; (some- times read पूर्णालक also).

-आनन्दः the Supreme Being.

-आश a. one whose all desires are fulfilled; पूर्णाशा बहवः कृता वितरणैर्येन त्वया याचकाः

-आहुतिः f. an offering made with a full ladle; पूर्णाहुतिभिरापूर्णास्त्रिभिः पूर्यन्ति तेजसा Mb.14.2.28.

-इन्दुः the full moon.

-उत्सङ्ग a. far advanced in pregnancy.

-उपमा a full or complete simile, i. e. one in which the four requisites उपमान, उपमेय, साधारणधर्म and उपमाप्रतिपादक are all expressed; (opp. लुप्तोपमा); e. g. अम्भोरुहमिवाताम्नं मुग्धे करतलं तव; see K. P.1 under उपमा.

-ककुद a. full-humped.

-काम a. one whose desires are fulfilled, satisfied, contented. (

-मः) N. of the Supreme Being.

-कुम्भः 1 a full jar.

-2 a vessel full of water; (placed at the door as an auspicious mark); पूर्णकुम्भौ चक्रवाकानुकारौ पयोधरौ DK.1.1.

-3 a particular mode of fighting; बाहुपाशादिकं कृत्वा पादाहत- शिरावुभौ । उरोहस्तं ततश्चक्रे पूर्णकुम्भौ प्रयुज्य तौ ॥ Mb.2.23.14 (com. ग्रथिताङ्गुलिभ्यां हस्ताभ्यां पदशिरसः पीडनं पूर्णकुम्भः).

-4 a hole (in a wall) of the shape of a water-jar; तदत्र पक्वेष्टके पूर्णकुम्भ एव शोभते Mk.3.

-पर्वेन्दु f. the day of full moon.

-पात्रम् 1 a full cup or jar.

-2 a cup-ful.

-3 a measure of capacity (equal to 256 handfuls); (अष्टमुष्टि भवेत् किञ्चित् किञ्चिदष्टौ तु पुष्कलम् । पुष्कलानि तु चत्वारि पूर्णपात्रं प्रचक्षते ॥); पूर्णपात्रमयीमाहुः पाकयज्ञस्य दक्षिणाम् Mb.12.6.38.

-4 a vessel (or a box or basket) filled with valuable things (such as clothes, ornaments &c.) and scrambled for by servants or relatives on festive occasions or dis- tributed as presents; hence, the word is often used to denote 'a present made to one who brings a happy news'; कदा मे तनयजन्ममहोत्सवानन्दनिर्भरो हरिष्यति पूर्णपात्रं परि- जनः K.62,7,73,165; सखीजनेनापह्रियमाणपूर्णपात्रम 299; तत् कामं प्रभवति पूर्णपात्रवृत्त्या स्वीकर्तुं मम हृदयं च जीवितं च Māl. 4.1; किं पूर्मपात्रस्य न पात्रमासीत् Rām. champū. (पूर्णपात्र is thus defined:-- हर्षादुत्सवकाले च यदलंकारांशुकादिकम् । आकृष्य गृह्यते पूर्णपात्रं स्यात् पूर्णकं च तत् ॥ or वर्धापकं यदानन्दादलंकारा- दिकं पुनः ॥ आकृष्य गृह्यते पूर्णपात्रं पूर्णानकं च तत् ॥ Hārāvalī).

-5 a vessel full of rice presented to the priests at the end of the sacrifice.

-प्रज्ञ a. one whose prajñā is fully developed.

-ज्ञः N. of Madhava, the founder of a kind of Vaiṣṇava cult.

-बी (वी) जः the citron.

-मानस a. contented.

-मास् m.

1 the sun.

-2 the moon. (-f.) the day of full moon.

-मासः 1 the moon.

-2 a monthly sacrifice performed on the day of full moon; (comprising the आग्नेय, अग्नीषोमीय and उपांशुयाज sacrifices); कानि पुनर्दर्शपूर्णमासशब्दकानि । येषां वचने पौर्णमासीशब्दो$मावास्य- शब्दो वा आग्नेयादीनि तानि ॥ ŚB. on MS.4.4.34.

-मासी the day of full moon.

-रथः a complete warrior.

-वपुस् a. full (the moon).

-होमः = पूर्णाहुतिः q. v.

लीला [ली-क्विप् लियं लाति ला-क वा Tv.]

1 Play, sport, pastime, diversion, pleasure, amusement; क्लमं ययौ कन्दुक- लीलयापि या Ku.5.19; oft. used as the first member of comp.; लीलाकमलम्, लीलाशुकः &c.

-2 Amorous pastime, wanton, amorous or playful sport; उत्सृष्टलीलागतिः R.7. 7;4.22;5.7; क्षुभ्यन्ति प्रसभमहो विनापि हेतोर्लीलाभिः किमु सति -कारणे रमण्यः Śi.8.24; Me.37; (लीला in this sense is thus explained by उज्जवलमणि:- अप्राप्तवल्लभसमागमनायिकायाः सख्याः पुरो$त्र निजचित्तविनोदबुद्ध्या । आलापवेशगतिहास्यविलोकनाद्यैः प्राणेश्वरानुकृतिमाफलयन्ति लीलाम् ॥).

-3 Ease, facility, mere sport, child's play; लीलया जघान 'killed with ease'.

-4 Appearance, semblance, air, mien; यः संयति प्राप्तपिनाकि- लीलः R.6.72 'appearing like Pinākin'.

-5 Beauty, charm, grace; मुहुरवलोकितमण्डनलीला Gīt.6; R.6.1;16 71.

-6 Pretence, disguise, dissimulation, sham; as, लीलामनुष्यः, लीलानटः &c.

-7 Frivolity, disrespect; दातव्य- मन्नं विधिवत् सत्कृत्य न तु लीलया Rām.1.13.14.

-8 Action.

-Comp. -अ(आ)गारः -रम्, -गृहम्, -वेश्मन् n. a pleasure-house; लीलागारेष्वरमत पुनर्नन्दनाभ्यन्तरेषु R.8.95.

-अङ्ग a. having graceful limbs; वयोपपन्नं लीलाङ्गं सर्वरत्न- समन्वितम् Mb.13.79.22.

-अञ्चित a. sportively hand- some.

-अब्जम्, -अम्बुजम्, -अरविन्दम्, -कमलम्, -तामरसम्, -पद्मम् &c. 'toy-lotus', a lotus-flower held in the hand as a plaything; लीलारविन्दं भ्रमयाञ्चकार R.6. 13; हस्ते लीलाकमलमलके बालकुन्दानुविद्धम् Me.67; Ku.6.84.

-अवतारः the descent (of Viṣṇu) on the earth for amusement.

-आभरणम् an ornament worn for mere pleasure (of no value).

-उद्यानम् 1 a pleasure-garden.

-2 the garden of gods, Indra's paradise.

-कलहः 'sportive quarrel', a sham or feigned quarrel; cf. प्रणयकलह.

-चतुर a. sportively charming; तां वीक्ष्य लीला- चतुरामनङ्गः स्वचापसौन्दर्यमदं मुमोच Ku.1.47.

-तनुः a form assumed for mere sport.

-दग्ध a. burnt without effort.

-नटनम्, -नृत्यम् a sportive dance.

-मनुष्यः a sham man, a man in disguise.

-मात्रम् mere sport or play, child's play, absence of the least effort.

-रतिः f. diversion, sport.

-वज्रम् an instrument like Indra's thunderbolt.

-वापी a pleasure-tank.

-शुकः a parrot kept for pleasure.

-साध्य a. to be effected with ease, easy of accomplishment.

लेखः [लिख्-भावे घञ्]

1 A writing, document, written document (of any kind), a letter; लेखो$यं न ममेति नोत्तर- मिदं मुद्रा मदीया यतः Mu.5.18; निर्धारिते$र्थे लेखेन खलूक्त्वा खलु वाचिकम् Śi.2.7; अनङ्गलेख Ku.1.7; मन्मथलेख Ś3.26.

-2 A god, A deity; ईशा दिशां नलभुवं प्रतिपद्य लेखाः N.13.49; रेखा लेखाभिवन्द्याः Viṣṇupāda. S.11.

-3 A scratch; cf. लेखाकीर्ण (a gem covered with scratches) Kau. A.2.11.

-Comp. -अक्षरम् writing (opp. आलेख्य).

-अधिकारिन् m. one in charge of writing letters, the secretary (of a king &c.).

-अनुजीविन् the servant god; रत्नाकरादिव तुषारमयूखलेखां लेखानुजीविपुरुषा गिरिशोत्तमाङ्गम् (निन्यिरे) N.11.56.

-अर्हः a kind of palm tree.

-ऋषभः N. of Indra.

-पट्टम्, -पत्रम्, -पत्रिका 1 an epistle, a letter, writing in general.

-2 a deed, documement (legal); कृष्णानिकारगणनालेख्यपट्टं स्तनस्थलम् Bm.2.457.

-प्रभुः Indra; लब्धं न लेखप्रभुणापि पातुं पीत्वा मुखेन्दोरधरामृतं ते N.22.118. -

-संदेशः a written message.

-हारः, हारिन् m. a letter- carrier.

शणम् Hemp.

-Comp. -तान्तव a. made of hempen string; वैश्यस्य शणतान्तवी (मेखला) Ms.2.42.

-पट्टः hem- pen bandage.

-सूत्रम् 1 a hempen cord or string; शणसूत्रमयं राज्ञः (उपवीतम्) Ms.2.44.

-2 a net made of hemp.

-3 cordage.

शिबि (वि) रम् 1 A camp; विद्रुते शिबिरे शून्ये Mb.9.3. 3.4; धृष्टद्युम्नः स्वशिबिरमयं याति सर्वे सहध्वम् Ve.3.18; Śi. 5.68.

-2 A royal camp or residence.

-3 An intrench- ment for the protection of an army.

-4 A kind of grain.

'humourless' जीवन मनुष्य के लिए अंधकारमय होता है.

1. सचित्र/चित्रमय

There is a pictorial illustration of world war-I in our history book.

2. सजीव

These photographs seem to be pictorial.

1. अन्धकारमय

This place is stygian.

m. (ad Uṇ.), a stone, a rock, a mountain;

n. (contr. of antara;