Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

भीमखण्ड

  • 1 चम्मखण्ड

    චම්මඛණ්ඩ cammakhaNDa cammakhaṇḍa m
    a piece of leather used as rug.

    Pali-English dictionary > चम्मखण्ड

  • 2 कृष्णजन्मखण्ड


    kṛishṇá-janma-khaṇḍa
    n. « section on Kṛishṇa's birth»

    N. of a section of BrahmaP.

    Sanskrit-English dictionary > कृष्णजन्मखण्ड

  • 3 ग्रामखण्ड


    grā́ma-khaṇḍa
    v.l. for - shaṇḍa

    Sanskrit-English dictionary > ग्रामखण्ड

  • 4 चर्मखण्ड


    carma-khaṇḍa
    n. = - karta Bhartṛ.

    Sanskrit-English dictionary > चर्मखण्ड

  • 5 चर्मखण्डिक


    carma-khaṇḍika
    m. pl. N. of a people VāyuP. I, 45, 115.

    Sanskrit-English dictionary > चर्मखण्डिक

  • 6 द्रुमखण्ड


    druma-khaṇḍa
    m. n. a group of trees Hariv. (v.l. shaṇḍa)

    Sanskrit-English dictionary > द्रुमखण्ड

  • 7 धर्मखण्ड


    dhárma-khaṇḍa
    m. N. of wk.

    Sanskrit-English dictionary > धर्मखण्ड

  • 8 पद्मखण्ड


    padma-khaṇḍa
    n. a quantity of lotuses Mṛicch. ;

    N. of ch. of the Brahmâṇḍa P.;
    - nagara n. N. of a city Siṇhâs.

    Sanskrit-English dictionary > पद्मखण्ड

  • 9 ब्रह्मखण्ड


    brahma-khaṇḍa
    n. N. of BrahmaP. 1.

    Sanskrit-English dictionary > ब्रह्मखण्ड

  • 10 भीमखण्ड


    bhīmá-khaṇḍa
    n. N. of ch. in MBh. and SkandaP.

    Sanskrit-English dictionary > भीमखण्ड

  • 11 हिमखण्ड


    himá-khaṇḍa
    n. a hail-stone MārkP.

    Sanskrit-English dictionary > हिमखण्ड

  • 12 चर्म


    carma
    in comp. ( andﾠ twice ifc. seeﾠ ṛishabha- andﾠ sa-) for cárman;

    n. a shield L. Sch. ;
    - चर्मकरण
    - चर्मकर्त
    - चर्मकशा
    - चर्मकार
    - चर्मकारक
    - चर्मकारिन्
    - चर्मकार्य
    - चर्मकाष्ठमय
    - चर्मकाष्ठिका
    - चर्मकील
    - चर्मकूप
    - चर्मकृत्
    - चर्मखण्ड
    - चर्मखण्डिक
    - चर्मगोणी
    - चर्मग्रीव
    - चर्मघटिका
    - चर्मचटक
    - चर्मचटिका
    - चर्मचटी
    - चर्मचित्रक
    - चर्मचेल
    - चर्मज
    - चर्मतरंग
    - चर्मतिल
    - चर्मदण्ड
    - चर्मदल
    - चर्मदूषिका
    - चर्मद्रुम
    - चर्मनासिका
    - चर्मपट्ट
    - चर्मपट्टिका
    - चर्मपत्त्रा
    - चर्मपादुका
    - चर्मपुट
    - चर्मपुटक
    - चर्मपूरम्
    - चर्मप्रभेदिका
    - चर्मप्रसेवक
    - चर्मप्रसेविका
    - चर्मबन्ध
    - चर्मबन्धन
    - चर्मभस्त्रिका
    - चर्ममण्डल
    - चर्ममय
    - चर्ममुण्डा
    - चर्मम्न
    - चर्मयष्टि
    - चर्मरङ्ग
    - चर्मरत्न
    - चर्मवंश
    - चर्मवत्
    - चर्मवसन
    - चर्मवाद्य
    - चर्मवृक्ष
    - चर्मव्रण
    - चर्मशिल्पिन्
    - चर्मसमुद्भव
    - चर्मसम्भवा
    - चर्मसार
    - चर्मसाह्वा
    - चर्महन्त्री

    Sanskrit-English dictionary > चर्म

  • 13 अखण्ड _akhaṇḍa

    अखण्ड a. [खण्ड्-घञ्, न. त.] Unbroken, whole, entire, complete; अखण्डं पुण्यानां फलमिव Ś.2.1.; अखण्डकलः शशी Māl.2.2.; with undiminished orb, full; निर्जिगाय मुखमिन्दु- मखण्डम् Ki.9.38; अखण्डेन तपसा 1.63; undisturbed सुन्द- स्त्रीदमनेप्यखण्डयशसः U.5.34 u.1.; of untarnished, unsullied fame; ˚द्वादशी the 12th day of the bright half of मार्गशीर्ष.
    -ण्डम् adv. Uninterruptedly; अखण्डमाखण्डलतुल्यधामभिश्चिरं धृता Ki.1.29.

    Sanskrit-English dictionary > अखण्ड _akhaṇḍa

  • 14 जटाल _jaṭāla

    जटाल a. [जटा अस्यर्थे सिघ्मा˚ लच्]
    1 Wearing a coil of twisted hair; चर्मखण्डैकवसनो जटालः कृशधूसरः Ks.53.2.
    -2 Collected together (like matted hair); दवदहनजटाल- ज्वालजालाहतानाम् Bv.1.36.
    -लः The (Indian) fig-tree.
    -2 Bdellium.

    Sanskrit-English dictionary > जटाल _jaṭāla

  • 15 नृ _nṛ

    नृ [नी-ऋन् डिच्च; cf. Uṇ.2.11.] (Nom. sing. ना, gen. pl. नृणाम् or नॄणाम्)
    1 A man, a person whether male or female; Ms.3.81;4.61;7.61; नॄन् प्रशंसत्यजस्रं यो घण्टाताडोरुणोदये 1.33.
    -2 Mankind.
    -3 A piece at chess.
    -4 The pin of a sun-dial.
    -5 A masculine word; संधिर्ना विग्रहो यानम् Ak.
    -6 A leader.
    -Comp. -अस्थि- मालिन् m. an epithet of Śiva.
    -कपालम् man's skull.
    -कलेवरः a dead human body.
    -कारः manly deed, heroism.
    -केसरिन् m. 'man-lion', Viṣṇu in his Nara- simha incarnation; cf. नरसिंह.
    -चक्षस् a. Ved.
    1 seeing or observing men.
    -2 leading or guiding men; अस्तभ्नात् सिन्धुमर्णवं नृचक्षाः Rv.3.53.9. (-m.)
    1 a god.
    -2 a demon, goblin.
    -जग्ध a. a man-eater;......नृजग्धो माल्यधारयः Bk.5.38.
    -जलम् human urine.
    -दुर्गः a fort protected by army on all sides; Ms.7.7.
    -देवः a king.
    -धर्मन् m. an epithet of Kubera.
    - नमन a. to be saluted by men (as gods).
    -पः [नॄन् पाति रक्षति, पा-क] a ruler of men, king, sovereign; चतुर्योजनपर्यन्तमधिकारो नृपस्य च Brav. P. (श्रीकृष्णजन्मखण्डे). ˚अंशः
    1 royal por- tion of revenue, i. e. a sixth, eighth &c. part of grain; काले नृपाशं विहितं ददद्भिः Bk.2.14.
    -2 a prince. ˚अङ्गनम् (णम्) a royal court. ˚अध्वरः N. of a sacrifice (Rājasūya) performed by an emperor or lord para- mount, in which all the offices are performed by tributary princes. ˚आत्मजः a prince, crown-prince. ˚आभीरम्, ˚मानम् music played at the royal meals. ˚आमयः consumption. ˚आसनम् 'royal-seat', a throne, the chair of state. ˚गृहम् a royal palace. ˚द्रुमः N. of some trees (Mār. बाहवा, रांजणी). ˚नीतिः f. politics, royal policy, state-craft; वेश्याङगनेव नृपनीतिरनेकरूपा Bh.2.47. ˚प्रियः the mango tree. ˚लक्ष्मन् n., लिङ्गम् a royal symbol, an emblem of royalty, any one of the royal insignia; particularly, the white umbrella. ˚लिङ्गधर a.
    1 assuming the insignia of royalty.
    -2 assuming the royal insignia (as a disguise). ˚वल्लभः
    1 the friend or favourite of a king.
    -2 a kind of mango. (
    -भा) a queen. ˚शासनम् a royal grant or edict. ˚संश्रय a. seeking the protection of a king. ˚सुता the musk-rat. ˚सभम्, सभा an assembly of kings.
    -पः, -पतिः, -पालः 1 a king; जाताभिषङ्गो नृपतिः R.2.3; विद्वत्वं च नृपत्वं च नैव तुल्यं कदाचन Subhāṣ.
    -2 N. of Kubera.
    -3 Kṣatriya. ˚पथः a royal or main road. ˚संश्रयः
    1 royal support; नृपसंश्रयमिष्यते जनैः Pt.
    -2 service of princes.
    -पशुः 1 a beast in the form of a man, a brute of a man; वचस्पस्याकर्ण्य श्रवणसुभगं पण्डितपतेरधुन्वन् मूर्धानं नृपशुरथवायं पशुपतिः Bv.4.38.
    -2 a man serving as a sacrificial victim.
    -पाय्यम् a large edifice, hall.
    -पीतिः f. Ved. protection of men.
    -मिथुनम् the sign Gemini (twins) of the zodiac.
    -मेध a human sacrifice.
    -यज्ञः 'the sacrifice to be offered to men', hospitality, reception of guests (one of the five daily Yajñas; see पञ्चयज्ञ).
    -युग्मम् = नृमिथुन q. v.
    -लोकः the world of mortals, the earth.
    -वराहः Viṣṇu in the boar-incarnation.
    -वाहनः an epithet of Kubera.
    -वाह्यम् a palanquin.
    -वेष्टनः N. of Śiva.
    -शंस a. A vile and cruel man; इतरेषु तु शिष्टेषु नृशंसानृतवादिनम् Ms.
    -शृङ्गम् 'man's horn'; i. e. an impossibility.
    -सदनम् (नृषदनम्) the hall of sacrifice.
    -सद् (षद्) m. the Supreme Being. -f. intellect (बुद्धि); सुरेतसादः पुनराविश्य चष्टे हंसं गृध्राणं नृषदिं गिरामिमः Bhāg. 5.8.14; -a. sitting or dwelling among men.
    -सिंहः, हरिः 1 'a lion-like man' a chief among men, an eminent or distinguished man.
    -2 Viṣṇu in his fourth incarnation; अस्त्राण्यमोघमहिमानि निरूपितानि नो पस्पृशुर्नृहरिदास- मिवासुराणि Bhāg.1.15.16; cf. नरसिंह.
    -3 a particular mode of sexual enjoyment. ˚चतुर्दशी fourteenth day of the bright half of Vaiśākha. ˚द्वादशी the twelfth day of the light half of Phālguna. ˚पुराणम् N. of an उपपुराण.
    -सेनम्, -सेना an army of men.
    -सोमः an illustrious man, great man; सोमोद्भवाया सरितो नृसोमः R.5.59.

    Sanskrit-English dictionary > नृ _nṛ

  • 16 योगः _yōgḥ

    योगः [युज् भावादौ घञ् कुत्वम्]
    1 Joining, uniting.
    -2 Union, junction, combination; उपरागान्ते शशिनः समुपगता रोहिणी योगम् Ś.7.22; गुणमहतां महते गुणाय योगः Ki.1.25; (वां) योगस्तडित्तोयदयोरिवास्तु R.6.65.
    -3 Contact, touch, connection; तमङ्कमारोप्य शरीरयोगजैः सुखैर्निषिञ्चन्तमिवामृतं त्वचि R.3.26.
    -4 Employment, application, use; एतै- रुपाययोगैस्तु शक्यास्ताः परिरक्षितुम् Ms.9.1; R.1.86.
    -5 Mode, manner, course, means; ज्ञानविज्ञानयोगेन कर्मणा- मुद्धरन् जटाः Bhāg.3.24.17; कथायोगेन बुध्यते H.1. 'In the course of conversation'.
    -6 Consequence, result; (mostly at the end of comp on in abl.); रक्षायोगादयमपि तपः प्रत्यहं संचिनोति Ś.2.15; Ku.7.55.
    -7 A yoke.
    -8 A convey- ance, vehicle, carriage.
    -9 (a) An armour. (b) Put- ting on armour.
    -1 Fitness, propriety, suitableness.
    -11 An occupation, a work, business.
    -12 A trick, fraud, device; योगाधमनविक्रीतं योगदानप्रतिग्रहम् Ms.8.165.
    -13 An expedient, plan, means in general.
    -14 Ende- avour, zeal, diligence, assiduity; ज्ञानमेकस्थमाचार्ये ज्ञानं योगश्च पाण़्डवे Mb.7.188.45. इन्द्रियाणां जये योगं समातिष्ठेद् दिवा- निशम् Ms.7.44.
    -15 Remedy, cure.
    -16 A charm, spell, incantation, magic, magical art; तथाख्यातविधानं च योगः संचार एव च Mb.12.59.48.
    -17 Gaining, acqui- ring, acquisition; बलस्य योगाय बलप्रधानम् Rām.2.82.3.
    -18 The equipment of an army.
    -19 Fixing, putting on, practice; सत्येन रक्ष्यते धर्मो विद्या योगेन रक्ष्यते Mb.5.34. 39.
    -2 A side; an argument.
    -21 An occasion, oppor- tunity.
    -22 Possibility, occurrence.
    -23 Wealth, sub- stance.
    -24 A rule, precept.
    -25 Dependence, relation, regular order or connection, dependence of one word upon another.
    -26 Etymology or derivation of the meaning of a word.
    -27 The etymological meaning of a word (opp. रूढि); अवयवशक्तिर्योगः.
    -28 Deep and ab- stract meditation, concentration of the mind, contempla- tion of the Supreme Spirit, which in Yoga phil. is defined as चित्तवृत्तिनिरोध; स ब्रह्मयोगयुक्तात्मा सुखमक्षयमश्नुते Bg. 5.21; सती सती योगविसृष्टदेहा Ku.1.21; V.1.1; योगेनान्ते तनुत्यजाम् R.1.8.
    -29 The system of philosophy established by Patañjali, which is considered to be the second division of the Sāṁkhya philosophy, but is prac- tically reckoned as a separate system; एकं सांख्यं च योगं च यः पश्यति स पश्यति Bg.5.5. (The chief aim of the Yoga philosophy is to teach the means by which the human soul may be completely united with the Supreme Spirit and thus secure absolution; and deep abstract medita- tion is laid down as the chief means of securing this end, elaborate rules being given for the proper practice of such Yoga or concentration of mind.)
    -3 A follow- er of the Yoga system of philosophy; जापकैस्तुल्यफलता योगानां नात्र संशयः Mb.12.2.23.
    -31 (In arith.) Addition.
    -32 (In astr.) Conjunction, lucky conjunc- tion.
    -33 A combination of stars.
    -34 N. of a parti- cular astronomical division of time (27 such Yogas are usually enumerated).
    -35 The principal star in a lunar mansion.
    -36 Devotion, pious seeking after god.
    -37 A spy, secret agent.
    -38 A traitor, a violator of truth or confidence.
    -39 An attack; योगमाज्ञापयामास शिकस्य विषयं प्रति Śiva B.13.7.
    -4 Steady applica- tion; श्रुताद् हि प्रज्ञा, प्रज्ञया योगो योगादात्मवत्ता Kau. A.1.5; मयि चानन्ययोगेन भक्तिरव्यभिचारिणी Bg.13.1.
    -41 Ability, power; एतां विभूतिं योगं च मम यो वेत्ति तत्त्वतः Bg. 1.7; पश्य मे योगमैश्वरम् 11.8.
    -42 Equality, sameness; समत्वं योग उच्यते Bg.2.48.
    -Comp. -अङ्गम् a means of attaining Yoga; (these are eight; for their names see यम 5.)
    -अञ्जनम् a healing ointment.
    -अनुशासनम् the doctrine of the Yoga.
    -अभ्यासिन् a. practising the Yoga philosophy.
    -आख्या a name based on mere casual contact; स्याद् योगाख्या हि माथुरवत् MS.1.3. 21. (cf. एषा योगाख्या योगमात्रापेक्षा न भूतवर्तमानभविष्यत्सं- बन्धापेक्षा ŚB. on ibid.)
    -आचारः 1 the practice or obser- vance of Yoga.
    -2 a follower of that Buddhist school which maintains the eternal existence of intelligence or विज्ञान alone.
    -3 An act of fraud or magic; ततो$नेन योगाचारन्यायेन दूरमाकृष्य Mv.4.
    -आचार्यः 1 a teacher of magic.
    -2 a teacher of the Yoga philosophy.
    -आधमनम् a fraudulent pledge; योगाधमनविक्रीतम् Ms.8.165.
    -आपत्तिः modification of usage.
    -आरूढ a. engaged in profound and abstract meditation; योगारूढस्य तस्यैव शमः कारणमुच्यते Bg.6.3.
    -आवापः the first attitude of an archer.
    -आसनम् a posture suited to profound and abstract meditation.
    -इन्द्रः, -ईशः, -ईश्वरः 1 an adept in or a master of Yoga.
    -2 one who has obtained superhuman faculties.
    -3 a magician.
    -4 a deity.
    -5 an epithet of Śiva.
    -6 a Vetāla.
    -7 an epithet of Yājñavalkya.
    -इष्टम् 1 tin.
    -2 lead.
    -कक्षा = योगपट्टम् below.
    -कन्या N. of the infant daughter of Yaśodā (substituted as the child of Devakī for Kṛiṣṇa and killed by Kaṁsa).
    -क्षेमः 1 security of possession, keeping safe of property.
    -2 the charge for securing property from accidents, insurance; Ms.7.127.
    -3 welfare, well-being, secu- rity, prosperity; तेषां नित्याभियुक्तानां योगक्षेमं वहाम्यहम् Bg. 9.22; मुग्धाया मे जनन्या योगक्षेमं वहस्व M.4.
    -4 property, profit, gain.
    -5 property designed for pious uses; cf. Ms.9.219.
    -मौ, -मे or
    -मम् (i. e. m. or n. dual or n. sing.) acquisition and preservation (of property), gain and security, preserving the old and acquiring the new (not previously obtained); अलभ्यलाभो योगः स्यात् क्षेमो लब्धस्य पालनम्; see Y.1.1 and Mit, thereon; तेन भृता राजानः प्रजानां योगक्षेमवहाः Kau. A.1.13; आन्वी- क्षिकीत्रयीवार्तानां योगक्षेमसाधनो दण्डः । तस्य नीतिः दण्डनीतिः Kau. A.1.4.
    -गतिः f.
    1 Primitive condition.
    -2 the state of union.
    -गामिन् a. going (through the air) by means of magical power.
    -चक्षुस् m. a Brāhmaṇa
    -चरः N. of Hanumat.
    -चूर्णम् a magical powder, a powder having magical virtues; कल्पितमनेन योगचूर्णमिश्रितमौषधं चन्द्रगुप्ताय Mu.2.
    -जम् agallochum.
    -तल्पम् = योगनिद्रा.
    -तारका, -तारा the chief star in a Nakṣatra or constellation.
    -दण्डः a magic wand; Sinhās.
    -दानम् 1 communica- ting the Yoga doctrine.
    -2 a fraudulent gift.
    -धारणा perseverance or steady continuance in devotion.
    -नाथः 1 an epithet of Śiva.
    -2 of Datta.
    -नाविका, -कः a kind of fish;
    -निद्रा 1 a state of half contemplation and half sleep, a state between sleep and wakefulness; i. e. light sleep; गर्भे प्रणीते देवक्या रोहिणीं योगनिद्रया Bhāg.1. 2.15; योगनिद्रां गतस्य मम Pt.1; H.3.75; ब्रह्मज्ञानाभ्यसन- विधिना योगनिद्रां गतस्य Bh.3.41.
    -2 particularly, the sleep of Viṣṇu at the end of a Yuga; R.1.14; 13.6.
    -3 N. of Durgā.
    -4 the great sleep of Brahmā during the period between प्रलय and उत्पत्ति of the universe.
    -निद्रालुः N. of Viṣṇu.
    -निलयः N. of Śiva or Viṣṇu.
    -पट्टम् a cloth thrown over the back and knees of an ascetic during abstract meditation; क्षणनीरवया यया निशि श्रितवप्रावलियोगपट्टया N.2.78; एकान्तावलम्बितयोगपट्टिकाम् गुहाम् K. Pūrvabhāga.
    -पतिः an epithet of Viṣṇu.
    -पदम् a state of self-concentration.
    -पादुका a magical shoe (taking the wearer anywhere he wishes).
    -पानम् a liquor adult- erated with narcotics.
    -पारगः N. of Śiva.
    -पीठम् a particular posture during Yoga meditation.
    -पीडः, -डम् a kind of posture of the gods.
    -पुरुषः a spy; यथा च योगपुरुषैरन्यान् राजाधितिष्ठति Kau. A.1.21.
    -बलम् 1 the power of devotion or abstract meditation, any superna- tural power.
    -2 power of magic.
    -भावना (in alg.) composition of numbers by the sum of their products.
    -भ्रष्ट a. one who has fallen from the practice of Yoga.
    -माया 1 the magical power of the Yoga.
    -2 the power of God in the creation of the world personified as a deity; (भगवतः सर्जनार्था शक्तिः); नाहं प्रकाशः सर्वस्य योगमायासमावृतः Bg.7.25.
    -3 N. of Durgā.
    -यात्रा the way to the union with the Supreme Spirit; the way of attaining Yoga.
    -युक्त a. immersed in deep meditation, absorbed; योगयुक्तो भवार्जुन Bg.8.27;5.6-7.
    -रङ्गः the orange.
    -रत्नम् a magical jewel.
    -राजः 1 a kind of medicinal preparation.
    -2 one well-versed in Yoga.
    -रूढ a.
    1 having an etymological as well as a special or conventional meaning (said of a word); e. g. the word पङ्कज etymologically means 'anything produced in mud', but in usage or popular convention it is restricted to some things only produced in mud, such as the lotus; cf. the word आतपत्र or 'parasol'.
    -2 engaged in meditation (s. v.
    -आरूढ); ध्यायन्ते...... योगिनो योगरूढाः Brav. P. ब्रह्मखण्ड 1.3.
    -रोचना a kind of magical ointment said to have the power of making one invisible or invulnerable; तेन च परितुष्टेन योगरोचना मे दत्ता Mk.3.
    -वर्तिका a magical lamp or wick.
    -वरः an epithet of Hanumant; L. D. B.
    -वामनम् secret con- trivances; Kau. A.
    -वासिष्ठम् N. of a work (treating of the means of obtaining final beatitude by means of Yoga).
    -वाहः a term for the sounds विसर्जनीय, जिह्वामूलीय, उपध्मानीय and नासिक्य q. q. v. v.
    -वाह a. resolving (chemically).
    -वाहिन् a. assimilating to one's self. -m., n. medium for mixing medicines (such as natron, honey, mercury); नानाद्रव्यात्मकत्वाञ्च योगवाहि परं मधु Suśr.
    -वाही 1 an alkali.
    -2 honey.
    -3 quick- silver.
    -विक्रयः a fraudulent sale.
    -विद् a.
    1 knowing the proper method, skilful, clever.
    -2 conversant with Yoga. (-m.)
    1 an epithet of Śiva.
    -2 a practiser of Yoga.
    -3 a follower of the Yoga doctrines.
    -4 a magician.
    -5 a compounder of medicines.
    -विद्या the science of Yoga.
    -विधिः practice of Yoga or mental abstraction; न च योगविधेर्नवेतरः स्थिरधीरा परमात्मदर्शनात् (विरराम) R.8.22.
    -विभागः separation of that which is usually combined together into one; especially, the separation of the words of a Sūtra, the splitting of one rule into two or more (frequently used by Patañjali in his Mahābhāṣya; e. g. see अदसो मात् P.I.1.12).
    -शब्दः a word the meaning of which is plain from the etymo- logy.
    -शायिन् a. half asleep and half absorbed in con- templation; cf. योगनिद्रा.
    -शास्त्रम् the Yoga philosophy, esp. the work of Patañjali.
    -संसिद्धिः perfection in Yoga.
    -समाधिः the absorption of the soul in profound and ab- stract contemplation; तमसः परमापदव्ययं पुरुषं योगसमाधिना रघुः R.8.24.
    -सारः a universal remedy; a panacea.
    -सिद्धिः f. achievement in succession i. e. by separate performance; पर्यायो योगसिद्धिः ŚB. on MS. ˚न्यायः the rule according to which when an act (e. g. दर्शपूर्णमास) is said to yield all desired objects, what is meant is that it can yield them only one at a time and not all simultaneously. This is established by जैमिनि and शबर in MS.4.3.27-28. Thus for the achievement of each separate काम, a separate performance of the याग is necessary; (see दर्शपूर्णमासन्याय).
    -सूत्रम् aphorisms of the Yoga system of philosophy (attributed to Patañjali).
    -सेवा the practice of abstract meditation.

    Sanskrit-English dictionary > योगः _yōgḥ

  • 17 वर्त्मन् _vartman

    वर्त्मन् n. [वृत्-मनिन्]
    1 A way, road, path, passage, track; वर्त्म भानोस्त्यजाशु Me.41; पारसीकांस्ततो जेतुं प्रतस्थे स्थलवर्त्मना 'by land'; आकाशवर्त्मना 'through the air'.
    -2 (Fig.) A way, course, an established or prescribed usage, the usual manner or course of conduct; मम वर्त्मानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः Bg.3.23; रेखामात्रमपि क्षुण्णादा मनोर्वर्त्मनः परम् । न व्यतीयुः प्रजास्तस्य नियन्तुर्नेमिवृत्तयः R.1.17 (where the literal sense is also intended); अहमेत्य पतङ्गवर्त्मना पुनरङ्काश्रयिणी भवामि ते Ku.4.2 'after the manner of a moth'.
    -4 Room, scope for action; न वर्त्म कस्मैचिदपि प्रदीयताम् Ki.14.14.
    -5 An eye-lid; अस्मिन् सर्पिर्वोदकं वा सिञ्चन्ति वर्त्मनी एव गच्छति Ch. Up.4.15.1.
    -6 An edge, a border.
    -Comp. -आयसः fatigue of the journey; वर्त्मायासविनिर्मुक्तं वसन्तं सुस्थिरासने Brav. P. ब्रह्मखण्ड 1.4.
    -कर्मन् n. 'roadwork', engineering.
    -पातः 1 deviation from the road.
    -2 coming into the way.
    -पातनम् waylaying.
    -बन्धः, -बन्धकः an affection of the eye-lids.
    -रोगः a disease of the eyelids.
    -शर्करा hard excrescences on the eyelids.

    Sanskrit-English dictionary > वर्त्मन् _vartman

  • 18 शालिः _śāliḥ

    शालिः 1 Rice; न शालेः स्तम्बकरिता वप्तुर्गुणमपेक्षते Mu.1.3; यवाः प्रकीर्णा न भवन्ति शालयः Mk.4.17.
    -2 The civet-cat.
    -Comp. -ओदनः, -नम् boiled rice (of a superior kind).
    -कूटम् a heap of rice.
    -केदारः a rice field.
    -गोपी a female appointed to watch a rice field; इक्षुच्छाय- निषादिन्यः शालिगोप्यो जगुर्यशः R.4.2.
    -ग्रामः (s. v. शालग्रामः above); शालिग्रामशिलानां च दानानां च निरूपणम् Brav. P. ब्रह्मखण्ड 1.28.
    -चूर्णः, -र्णम् rice-flour.
    -पिष्टम् a crystal.
    -भवनम् a rice-field.
    -वाहः an ox used for carrying rice.
    -वाहनः N. of a celebrated sovereign of India whose era commences with 78 A. D.
    -शूकः an awn or beard of rice.
    -होत्रः 1 N. of a writer on veteri- nary subjects.
    -2 a horse. (
    -त्रम्) Śālihotra's work on veterinary science.
    -होत्रिन् m. a horse.

    Sanskrit-English dictionary > शालिः _śāliḥ

  • 19 संव्यस् _saṃvyas

    संव्यस् (सं+वि+अस्; 4 P.) To compose, bring to- gether; व्यासः पुराणसूत्रं तत् संव्यस्य विपुलं महत् Brav. P. (ब्रह्म- खण्ड) 1.62; सर्वं कथय संव्यस्य ब्रह्मखण्डमनुत्तमम् ibid. 2.1.

    Sanskrit-English dictionary > संव्यस् _saṃvyas

  • 20 iceberg

    N
    1. बहता हुआ हिमखण्ड़
    Ice bergs cause danger to the ships.

    English-Hindi dictionary > iceberg

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»