उत्तमवेष

m. « having the most excellent dress»

m. N. of wks.

n. N. of wk. by Vallabhâllcārya

वृत् I. 4 Ā. (वृत्यते)

1 To choose, like; cf. वावृत्.

-2 To distribute, divide. -II. 1 U. (वर्तयति-ते) To shine. III. 1 Ā. (वर्तते but Paras. also in the Aorist, Second Future and Conditional; also in the Desiderative; ववृते, अवृतत्-अवर्तिष्ट, वर्तिष्यते-वर्त्स्यति, वर्तितुम्, वृत्त)

1 To be, exist, abide, remain, subsist, stay; इदं मे मनसि वर्तते Ś.1; अत्र विषये$स्माकं महत् कुतूहलं वर्तते Pt.1; मरालकुलनायकः कथय रे कथं वर्तताम् Bv.1.3; often used merely as a copula; अतीत्य हरितो हरींश्च वर्तन्ते वाजिनः Ś.1.

-2 To be in any particular condition or circumstances; पश्चिमे वयसि वर्तमानस्य K.; so दुःखे, हर्षे, विषादे &c. वर्तते.

-3 To happen, take place, occur, come to pass; सीतादेव्याः किं वृत्तमित्यस्ति काचित् प्रवृत्तिः U.2; सायं संप्रति वर्तते पथिक रे स्थानान्तरं गम्यताम् Śubhas. 'now it is evening' &c.; Ś. Til.6; अभितो ब्रह्मनिर्वाणं वर्तते विदिता- त्मनाम् Bg.5.26.

-4 To move on, proceed in regular course; सर्वथा वर्तते यज्ञः Ms.2.15; निर्व्याजमज्या ववृते Bk. 2.37; R.12.56.

-5 To be maintained or supported by, live on, subsist by (fig. also); कस्त्वं किं वर्तसे ब्रह्मन् ज्ञातु- मिच्छामहे वयम् Rām.1.1.12; फलमूलवारिभिर्वर्तमाना K.172; Ms.3.77.

-6 To turn, roll on, revolve; यावदियं लोकयात्रा वर्तते Ve.3.

-7 To occupy or engage oneself, be occupied or engaged in, set about (with loc.); भगवान् काश्यपः शाश्वते ब्रह्मणि वर्तते Ś.1; इतरो दहने स्वकर्मणां ववृते ज्ञानमयेन वह्निना R.8.2; Ms.8.346; नानवाप्तमवाप्तव्यं वर्त एव च कर्मणि Bg. 3.22.

-8 To act, behave, conduct or demean oneself towards, do, perform, practise (usually with loc. or by itself); आर्यो$स्मिन् विनयेन वर्तताम् U.6; कविर्निसर्गसौहृदेन भरतेषु वर्तमानः Māl.1; औदासीन्येन वर्तितुम् R.1.25; मित्रवन् मय्यवर्तिष्ट Dk.; Ms.7.14;8.173;11.3.

-9 To act a part, enter upon a course of conduct; साध्वीं वृत्तिं वर्तते 'he acts an honest part'.

-1 To act up to, abide by, follow; तदशक्यारम्भादुपरम्य मातुर्मते वर्तस्व Dk.

-11 To have the sense of, signify, be used in the sense of; पुष्यसमीपस्थे चन्द्रमसि पुष्यशब्दो वर्तते Mbh. on P.IV.2.3 (often used in lexicons in this sense).

-12 To tend or conduce to (with dat.); पुत्रेण किं फलं यो वै पितृदुःखाय वर्तते.

-18 To rest or depend upon. -Caus. (वर्तयति-ते)

1 To cause to be or exist.

-2 To cause to move or turn round, cause to revolve; ज्योतींषि वर्तयति च प्रविभक्तरश्मिः Ś.7.6.

-3 To brandish, flourish, whirl round; हस्तवर्तमवीवृतत् Bk.15. 37.

-4 To do, practise, exhibit; नान्तर्वर्तयति ध्वनत्सु जलदे- ष्वामन्द्रमुद्गर्जितम् Māl.9.33.

-5 To perform, discharge, attend or look to; सो$धिकारमभिकः कुलोचितं कश्चन स्वयमवर्तयत् समाः R.19.4; Mv.3.23.

-6 To spend, pass (as time).

-7 To live on, subsist; रामो$पि सह वैदेह्या वने वन्येन वर्तयन् R.12.8; sometimes Ātm. also; मदसिक्तमुखैर्मृगाधिपः करभि- र्वर्तयते स्वयं हतैः Ki.2.18.

-8 To relate, describe; तत्र ते वर्तयिष्यामि यथा नैतत् प्रधानतः Mb.12.19.1;1.116.18.

-9 To perceive, comprehend.

-1 To study.

-11 To shine.

-12 To speak.

-13 To shed (as tears); ताबुभौ च समालङ्ग्य रामो$प्यश्रूण्यवर्तयत् Rām.2.99.4. -Desid. (विवृत्सति, विवर्तिषते).

अतिशायनम् [शी-ल्युट्] Excellence, superiority, पर्यायात्परमतिशायनस्य वा यत् Mv.4.15; अतिशायने तमविष्ठनौ (superlative affixes) P.V.3.55.

अनग्नि [न. त.]

1 Non-fire, substance other than fire; यदधीतमविज्ञातं निगदेनैव शब्द्यते । अनग्नाविव शुष्कैधो न तज्ज्वलति कर्हिचित् Nir.

-2 Absence of fire. a.

1 Not requiring fire, dispensing with fire, without the use of fire; विदधे विधिमस्य नैष्ठिकं यतिभिः सार्धमनग्निचित् R.8.25; said of a sacrifice also (अग्निचयनरहितो यज्ञः).

-2 Not maintaining the sacred fire; अनग्निरनिकेतः स्यान्मुनिर्मूलफलाशनः Ms.6.25, 43; irreligious, impious.

-3 Dyspeptic.

-4 unmarried.

-Comp. -त्र-त्रा a. Ved. not maintaining the sacred fire, sinful, irreligious अग्ने त्वमस्मद् युयोध्यमीवा अनग्नित्रा अभ्यमन्त कृष्टीः Rv.1.189.3.

-दग्ध a. Not burnt with fire or on the funeral pile, ये अग्निदग्धा ये अनग्निदग्धा मध्ये दिवः स्वधया मादयन्ते Rv.1.15.14 (श्मशानकर्म न प्राप्ताः); a class of Manes Ms.3.199.

अपजर्गुराण a. [अपगृ-यङ्लुक् चानश्] Ved. Accustomed to take off or remove the covering &c. (आच्छादनादि- मोचनशील) जिगर्तिमिन्द्रो अपजर्गुराणः प्रति श्बसन्तमव दानवं हन् Rv.5.29.4.

अप्रभु a.

1 Wanting power, not powerful.

-2 Having no power or control over, unable, incompetent; with gen. or loc.; आशता$त्राकर्तमव पदात्यप्रभुः Rv.9.73.9.

अवाप् 5 U.

1 To get, obtain, secure, gain; तमवाप्य सप्ततिम् R.3.33; दीर्घमायुरवाप्नुयात् Ms.4.76; कीर्तिम्, फलम्, कामम् &c.; पुत्रं सम्राजमवाप्नुहि Ś.4.6.

-2 To reach, go to, enter.

-3 To suffer, incur, receive, meet with; निन्दामवाप्नोति Ms.5.161; so दोषम् &c.; मृत्युमवाप्नोति meets with death; नैवं पापमवाप्स्यसि Bg.2.38,53. -Caus. To cause to obtain anything; अवापितो जङ्गमलेखलक्ष्मीम् N.8.89.

अवाप्तव्य pot. p. Attainable; नानावाप्तमवाप्तव्यम् Bg.3. 22, R.1.31.

अविज्ञात a.

1 Unknown; यदधीतमविज्ञातम् Mbh.1.1.1.

-2 Unintelligible, doubtful, indistinct.

-Comp. -गद a. Ved. Speaking in an unintelligible way.

अविवेक a. Wanting in judgment or discrimination, thoughtless.

-कः 1 Want of discrimination or judgment, absence of prudence, imprudence; अविवेकः परमापदां पदम् Ki.2.3.

-2 Hastiness, rashness, recklessness.

-3 Ignorance; (अन्योन्यतादात्म्यरूपमिथ्याज्ञानम्).

-4 Non- separation, non-distinction; पौरुषं कर्म दैवं च कालवृत्तिस्वभावतः । त्रयमेतत्पृथग्भूतमविवेकं तु केचन ॥ Mb.12.238.5.

-Comp. -कृत a. done-rashly.

अवेक्ष् 1 A. [अव-ईक्ष्]

1 To look at, perceive, observe, behold.

-2 To aim at, have in view; योत्स्यमानानवेक्षेहम् Bg.1.23; take into account or consideration, have regard to; स्वधर्ममपि चावेक्ष्य Bg.2.31; अवेक्ष्य धातोर्गमनार्थ- मर्थविद् R.3.21; किमपि निमित्तमवेक्ष्य V.5; त्रिदिवोत्सुकयाप्यवेक्ष्य माम् R.8.6 out of regard for me; K.329; oft. with न meaning 'not to mind or heed,', 'disregard'; R.11. 69; न हि कमलिनीं दृष्ट्वा ग्राहमवेक्षते मतङ्गजः M.3. (it may also mean 'expect' here); निद्रावशेन भवता ह्यनवेक्ष्यमाणा R.5.67.

-3 To look to or after; attend to; अवेक्षमाणं महतिं मुहुर्मुहुः Śi.1.1.

-4 To take care of, guard, watch over, protect; वसुधेयमवेक्ष्यतां त्वया R.8.83; श्लाध्यां दुहितरमवेक्षस्व जानकीम् U.1.7.

-5 To think, consider; यदवोचदवेक्ष्य मानिनी Ki.2.3.

-6 To look into or examine, inspect; स कदाचिदवेक्षितप्रजः R.8.32; प्रकृतीरवेक्षितुम् 18 inquire into; Ś.6.

-7 To expect, hope for.

अव्यक्त a.

1 Indistinct, not manifest or apparent, inarticulate; ˚वर्ण indistinct accents; Ś.7.17; फलम- व्यक्तमब्रवीत्.

-2 Invisible, imperceptible.

-3 Undeter- mined; अव्यक्तो$यमचिन्त्यो$यम् Bg.2.25;8.2.

-4 Un- developed, uncreated.

-5 (In alg.) Unknown (as a quantity or number).

-क्तः 1 N. of Viṣṇu.

-2 N. of Śiva.

-3 Cupid.

-4 Primary matter which has not yet entered into real existence.

-5 A fool.

-6 N. of an Upaniṣad.

-क्तम् (In Vedānta Phil.)

1 The Supreme Being or Universal Spirit, Brahman.

-2 Spiritual ignorance.

-3 The subtle body.

-4 The state of sleep (सुषुप्त्यवस्था).

-5 (In Sāṅ. Phil.) The primary germ of nature (सर्वकारण), the primordial element or productive principle from which all the phenomena of the material world are developed; बुद्धेरिवाव्यक्तमुदाहरन्ति R.13.6; महतः परमव्यक्तमव्यक्तात्पुरुषः परः Kaṭh., Sāṅ. K.2.1,14.16.58.

-6 The Soul.

-7 Nature. अव्यक्तः शंकरे विष्णौ क्लीबे तु महदादिके । परमात्म- न्यात्मनि च त्रिषु स्यादस्फुटे....Nm.

-क्तम् ind. Imperceptibly, indistinctly, inarticulately.

-Comp. -अनुकरणम् imitating inarticulate or unmeaning sounds; P.V.4.57; अव्यक्तानुकरणस्यात इतौ VI.1.98.

-आदि a. whose beginning is inscrutable; अव्यक्तादीनि भूतानि Bg.2.28.

-क्रिया 1 an algebraic calculation.

-2 any act of an indistinct character.

-पद a. inarticulate.

-मूर्ति a. having an incomprehensible form; मया... अव्यक्तमूर्तिना Bg.9.4.

-मूलप्रभवः the tree of mundane existence (in Sāṅ. Phil.).

-राग a. dark-red, ruddy. (

-गः) the colour of the dawn; अव्यक्तरागस्त्वरुणः Ak.

-राशिः an unknown number or quantity (in algebra).

-लक्षणः, -व्यक्तः an epithet of Śiva (whose qualities are not perceptible).

-लिङ्ग a. whose signs are invisible (as a disease). (

-ङ्गः) an ascetic (संन्यासी). (

-ङ्गम्) the great principle (महत्) (in Sāṅ. Phil.).

-वर्त्मन्, -मार्ग a. whose ways are mysterious or inscrutable.

-वाच् a. speaking indistinctly.

-साम्यम् an equation of unknown quantities.

उत्तम a. [उद्-तमप्]

1 Best, excellent (oft. in comp.); उत्तमे शिखरे देवी Mahānār. Up.15.5. स उत्तमः पुरुषः Ch. Up.8.12.3. उत्तमः पुरुषस्त्वन्यः Bg.15.17. द्विजोत्तमः the best of Brāhmaṇas; so सुर˚, नर˚ &c.; प्रायेणाधममध्यमोत्तमगुणः संसर्गतो जायते Bh.2.67.

-2 Foremost, uppermost, highest (opp. हीन, जघन्य).

-3 Most elevated, chief, principal.

-4 Greatest, first; स गच्छत्युत्तमस्थानम् Ms.2.249.

-मः 1 N. of Viṣṇu.

-2 The third person (= first person according to English phraseology). (pl.) N. of a people; Mb.

-मा 1 An excellent woman.

-2 A kind of pustule or pimple.

-3 The plant Asclepias Rosea Roxb. (दुग्धिका; Mar. भुई- आंवळी, अळिता).

-Comp. -उङ्गम् 'the best limb of the body', the head; कश्चिद् द्विषत्खङ्गहृतोत्तमाङ्गः R.7.51; Ms.1.93,8.3; Ku.7.41; Bg.11.27. the back; तान् क्षिप्रं व्रज सतताग्निहोत्रयाजिन् । मत्तुल्यो भव गरुडोत्तमाङ्गयानः ॥ Mb.7.143.48.

- अधम a. high and low; ˚मध्यम good, middling, and bad; high, low, and middling; (the order is often reversed); cf. भक्षयित्वा बहून्मत्स्यानुत्तमाधम- मध्यमान् Pt.1.21.

-अम्भस् n. a sort of satisfaction (acquiescence) one of the nine kinds of तुष्टि in Sāṅ. Phil.

-अरणी the plant Asparagus Racemosus (इन्दीवरी शतावरी).

-अर्धः 1 the best half.

-2 the last half or part.

-अर्ध्य a. pertaining to the best half.

-अहः the last or latest day; a fine or lucky day.

- उपपद a. one to whom the best term is applicable, best, excellent.

ऋणः, ऋणिकः (उत्तमर्णः) a creditor (opp. अधमर्णः) धारेरुत्तमर्णः P.I.4.35; अधमर्णार्थसिद्धयर्थमुत्तमर्णेन चोदितः Ms.8.47,5; Y.2.42. Śukra.4.831. (pl.) N. of a people; V. P., Mārk. P.

-ओजस् a. of excellent valour, N. of one of the warriors of the Mahābhārata; उत्तमौजाश्च वीर्यवान् Bg.1.6.

-गन्धाढ्य a. possessing copiously the most delicious fragrance.

-गुण a. of the best qualities, best, highest; विघ्नैः पुनः पुनरपि प्रतिहन्यमानाः प्रारब्धमुत्तमगुणा न परित्यजन्ति Mu.2.17. (v. l.)

-दशतालम् A sculptural measurement in which the whole height of an image is generally divided into 12 equal parts. The same measurement in 112 equal parts is called उत्तमनवताल.

-पदम् a high office.

-पु (पू)- रुषः 1 the third person in verbal conjugation; (= first person according to English phraseology; in Sanskrit, verbs are conjugated by putting the English I st person last and 3 rd person first).

-2 the Supreme Spirit.

-3 an excellent man.

-फलिनी f. The plant Oxystelma Esculentum (Mar. दुधी, दुधाणी).

-लाभः an excellent profit.

-वयसम् The last period of life; Śat. Br.12.9.1.8.

-व्रता A wife devoted to the husband; हृदयस्येव शोकाग्निसंतप्तस्योत्तमव्रताम् Bk.9.87.

-वेशः N. of Śiva.

-शाखः 1 a tree having excellent branches.

-2 N. of a region.

-श्रुत a. Possessing the utmost learning. Rām.

-श्लोक a. of excellent fame, illustrious, glorious, well-known, famous.

-कः N. of Vi&stoa;ṇu, क उत्तमश्लोक- गुणानुवादात् पुमान् विरज्येत विना पशुघ्नात् Bhāg.1.1.4.

-संग्रहः (˚स्त्री˚) intriguing with another man's wife, i. e. speaking with her privately, looking amorously at her &c.

-साहसः, -सम् 1 the highest (of the fixed) pecuniary punishments; a fine of 1 (or according to some 8,) paṇas; Ms.9.24; Y.1.366; पणानां द्वे शते सार्धे प्रथमः साहसः स्मृतः । मध्यमः पञ्च विज्ञेयः सहस्रं त्वेष चोत्तमः ॥ Capital punishment, banishment, confiscation, and mutilation are also regarded as forms of this punishment.

उदारहणम् 1 Relating, declaration, saying, utterance.

-2 Narration, recital, opening a conversation; अथा- ङ्गिरसमग्रण्यमुदाहरणवस्तुपु Ku.6.65; अद्भुतोदाहरणानि Mv.5 stories or narrations.

-3 A declaratory song or poem, a sort of panegyric beginning with words like जयति and full of alliteration; पत्रे निवेशितमुदाहरणं प्रियायाः V.2.14; चारणेभ्यस्त्वदीयं जयोदाहरणं श्रुत्वा V.1; जयोदाहरणं बाह्वोर्गापयामास किन्नरान् R.4.78; (येन केनापि तालेन गद्यपद्यसमन्वितम् । जयत्युप- क्रमं मालिन्यादिप्रासविचित्रितम् ॥ तदुदाहरणं नाम विभक्त्यष्टाङ्गसंयुतम् । Pratāparudra.)

-4 An instance, example, illustra- tion; समूलघातमव्नन्तः परान्नोद्यन्ति मानिनः । प्रध्वंसितान्धतमसस्त- त्रोदाहरणं रविः ॥ Śi.2.33. किमुदाहरणम् Kāśi. पुराणमितिवृत्ता- ख्यायिकोदाहरणम्...। Kau. A.1.5.

-5 (In Nyāya) The third member of an Indian syllogism (which has five members).

-6 Beginning, commencement, intro- duction.

-7 Exhibition, illustration; U.1.

-8 (In Rhet.) An illustration reckoned as a figure of speech by some rhetoricians. It resembles अर्थान्तरन्यास; e. g. अमितगुणो$पि वदार्थो दोषेणैकेन निन्दितो भवति । निखिलरसायनराजो गन्धेनोग्रेण लशुन इव ॥ R. G. (For a clear distinction between the two figures see R. G., under उदाहरण).

क्लिशित क्लिष्ट p. p.

1 Distressed, suffering pain or misery.

-2 Afflicted, tormented.

-3 Faded.

-4 Incon- sistent, contradictory; e. g. माता मे वन्ध्या.

-5 Elaborate, artificial (as a composition.).

-6 Put to shame.

-7 Wearied; hurt, injured.

-8 Being in a bad condition, worn; पीतेनैकेन संवीतां क्लिष्टतोत्तमवाससा Rām.5.15.21.

-9 Marred, impaired; Ś.5.19; Pt.1.11; Ś.6.1; disordered, Ś 7.14.

-1 Dimmed, made faint; हिमक्लिष्ट- प्रकाशानि ज्योतींषीव मुखानि वः Ku.2.19.

-11 Injured, hurt; Ś.6.19.

-12 Bothersome, tedious; यथा शरीरो बालस्य गुप्ता सन्क्लिष्टकर्मणः Rām.7.75.4. (the commentator Rāma Tilaka gives क्लिष्टकर्मणः = शुभाचारस्य, which seems doubt- ful).

-ष्टम् a contradictory statement.

-Comp. -वर्त्मन् n. a disease of the eyelids.

गोतमः 1 N. of a sage belonging to the family of Aṅgiras, father of Śatānanda and husband of Ahalyā.

-2 N. of a sage, the founder of Nyāya philosophy; मुक्तये यः शिलात्वाय शास्त्रमूचे सचेतसाम् । गोतमं तमवेक्ष्यैव N. 17.75.

तमस् n. [तम्-असुन्]

1 Darkness; किं वा$भविष्यदरुण- स्तमसां विभेत्ता तं चेत्सहस्रकिरणो धुरि नाकरिष्यत् Ś.7.4.; V.1.7; Me.39.

-2 The gloom or darkness of hell; धर्मेण हि सहायेन तमस्तरति दुस्तरम् Ms.4.242.

-3 Mental darkness, ignorance, illusion, error, मुनिसुताप्रणयस्मृतिरोधिना मम च मुक्त- मिदं तमसा मनः Ś.6.8.

-4 (In Sāṅ. phil.) Darkness or ignorance, as one of the three qualities or constitutents of every thing in nature (the other two being सत्त्व and रजस्); अन्तर्गतमपास्तं मे रजसो$पि परं तमः Ku.6.6; Ms. 12.24.

-5 Grief, sorrow; Bhāg.5.14.33.

-6 Sin; Bhāg.1.15.5.

-7 Stupefaction, swoon; तथा भिन्नतनु- त्राणः प्राविशद्विपुलं तमः Rām.7.8.14.

-8 Anger; Bhāg. 1.59.42. -m., -n. An epithet of Rāhu; तमश्चन्द्रमसीवेद- मुपरज्यावभासते Bhāg.4.29.7.

-Comp. -अपह a. re- moving darkness or ignorance, illumining, enlightening; आगमादिव तमोपहादितः संभवन्ति मतयो भवच्छिदः Ki.5.22.

(-हः) 1 the sun.

-2 the moon.

-3 fire.

-4 a Buddha.

-अरिः 1 the sun.

-2 the moon.

-3 fire.

-काण्डः, -ण्डम् great or spreading darkness.

-गुः an epithet of Rāhu.

-गुणः see तमस् above (4).

-घ्नः 1 the sun.

-2 the moon

-3 fire.

-4 Viṣṇu.

-5 Śiva.

-6 Knowledge.

-7 a Buddha.

-ज्योतिस् m. a fire-fly.

-ततिः spreading darkness.

-निष्ठ a. taking to hell (नरकप्रद); Ms.12. 95.

-नुद् m. 'तमोनुदो$ग्निचन्द्रार्का' इति विश्वः;

1 a shining body.

-2 the sun.

-3 the moon; नरेन्द्रकन्यास्तमवाप्य सत्पतिं तमोनुदं दक्षसुता इवाबभुः R.3.33.

-4 fire.

-5 a lamp, light.

-नुदः 1 the sun.

-2 the moon.

-3 the Supreme Being.

-प्रभा a sort of hell.

-प्रवेशः 1 groping in the dark.

-2 mental gloom.

-भिद्, -मणिः 1 a fire-fly.

-2 a sapphire.

-3 a star.

-4 the moon; तमोमणिस्तु खद्योते नीलमण्यामुडौ शशौ Nm.

-राजः a kind of sugar; L. D. B.

-विकारः sickness, disease.

-विशाल a. abounding in gloom; तमोविशालश्च मूलतः सर्गः Sāṅ. K.54.

-वृत a.

1 obscured, clouded.

-2 affected with anger, fear &c.

-हन्, -हर a. dispersing darkness. (-m.)

1 the sun.

-2 the moon.

दक्ष a. [दक्ष्-कर्तरि अच्]

1 Able, competent, expert, clever, skilful; नाट्ये च दक्षा वयम् Ratn.1.6; मेरौ स्थिते दोग्धरि दोहदक्षे Ku.1.2; R.12.11.

-2 Fit, suitable; दक्षेण सूत्रेण ससर्जिथाध्वरम् Bhāg.4.6.44.

-3 Ready, careful, atten- tive, prompt; Y.1.76; रन्ध्रान्वेषणदक्षाणां द्विषामामिषतां ययौ R.12.11.

-4 Honest, upright.

-क्षः 1 N. of a celebrated Prajāpti. [He was one of the ten sons of Brahman, being born from his right thumb, and was the chief of the patriarchs of mankind. He is said to have had many daughters, 27 of whom became the wives of the moon, thus forming the 27 lunar mansions, and 13 the wives of Kaśyapa, becoming by him the mothers of gods, demons, men, and animals; see कश्यप. At one time Daksa celebrated a great sacrifice, but did not invite his daughter Satī, nor her husband Śiva, the chief of the gods. Satī, however, went to the sacrifice, but being greatly insulted threw herself into fire and perished; cf. Ku.1.21. When Śiva heard this he was very much provoked, and according to one account, himself went to the sacri- fice, completely destroyed it and pursued Dakṣa who assumed the form of a deer, and at last decapita- ted him. But Śiva is said to have afterwards restored him to life, and he thenceforward acknowledged the god's supremacy. According to another account, Śiva, when provoked, tore off a hair from his matted hair, and dashed it with great force against the ground when lo ! a powerful demon started up and awaited his orders. He was told to go and destroy Dakṣa's sacrifice; whereupon the mighty demon, attended by several demigods, went to the sacrifice, routed the gods and priests, and, according to one account, beheaded Dakṣa himself; Ms.9.128-29.]

-2 A cock.

-3 Fire.

-4 The bull of Śiva.

-5 A lover attached to many mistresses.

-6 An epithet of Śiva.

-7 Mental power, ability, capacity.

-8 An epithet of Viṣṇu.

-9 The right side or part; वामतो जानकी यस्य दक्षभागे च लक्ष्मणः

-1 Ability, power, fitness.

-11 Strength of will, energy, resoluteness.

-12 Strength, power.

-13 Bad disposition, wickedness; मा सख्युर्दक्षं रिपोर्भुजेम Rv.4.3.13.

-क्षा 1 The earth.

-2 An epithet of the Ganges.

-क्षम् Strength, vigour.

-Comp. -अध्वरध्वंसकः, क्रतु- ध्वंसिन्, -मथनः, -विध्वंसः Śiva; Hch.3. -m. epithets of Śiva.

-कन्या, -जा, तनया, -यज्ञविनाशिनी 1 an epithet of Durgā.

-2 a lunar mansion.

-जापतिः 1 the moon

-2 Śiva.

-सावर्णः (र्णिः) N. of the 9th Manu; नवमो दक्षसावर्णिर्मनुर्वरुणसंभवः Bhāg.8.13.18.

-सुतः a god. (

-ता) a lunar mansion. नरेन्द्रकन्यास्तमवाप्य सत्पतिं तमोनुदं दक्षसुता इवाबभुः R.3.33.