-
81 запутаться
1. сов.сейәлеү, сеймәлеү, сыуалыу2. сов.усложнитьсяҡатмарлашыу, тәртип юғалыу, буталыу3. сов. в чёмуралыу, эләгеү4. сов. в чём и без доп.; разг.ығы-зығы килеү, юғалып ҡалыу, буталыу5. сов. разг.сбиться – о речи, мыслях и т.п.уй-фекерләүҙә буталыу, яңылышыу6. сов. прост.аҙашып йөрөү, юлдан яҙлығыу -
82 злостно
-
83 искони
нареч.борон-борондан, бик күптән, элек-электән -
84 кавардак
-
85 канон
1. мҡанунҡағиҙәләр, билдәле тәртип нормалары, тәғлимәт һ.б.2. мҡанунбилдәле бер осорҙа өҫтөнлөк иткән сәнғәт алымдары йәки эстетик ҡағиҙәләр йыйылмаһы3. мҡанунсиркәү ҡағиҙәһе4. мҡанундини китаптар исемлеге5. м муз.ҡанунмузыкаль әҫәрҙең бер өлөшөн төрлө тауыш менән бер-бер артлы ҡабатлау -
86 катавасия
1. жкатавасияике яҡ клиростың сиркәү уртаһына сығып йырлауы2. ж прост.бола, тәртипһеҙлек -
87 коромысло
1. сдля вёдер, у весовкөйәнтә2. су колодцасиртмә3. с зоол.насекомоеэнәғараҡдым коромыслом — шау-шыу, тәртипһеҙлек
-
88 легкомысленный
прил.еңел аҡыллы, еңел-елпе, өҫтән (еңел) уйлаусан, уйламай эшләнгән -
89 логика
-
90 набезобразничать
сов.; разг.тәртип боҙоп ташлау, (төрлө) әшәкелектәр эшләү, насарлыҡ ҡылыу -
91 наведение
-
92 навести
1. сов.на чтойүнәлтеү, төшөрөү2. сов.на что; перен.йүнәлтеү, тыуҙырыу3. сов. чтотөбәү, тоҫҡау, йүнәлтеү4. сов. чтоһалыу, эшләү, төҙөү5. сов.покрыть, окраситьбуяу, ҡаплау, һөртөп (йөрөтөп) сығыу, өҫтөнән йүгертеү6. сов. что; перен., разг.урынлаштырыу7. сов.кого-что; разг.килтереп тултырыунавести справку о ком-чём — белеү, һорашып белеү, һорашыу
навести страх — ҡурҡытыу, ҡотон осороу
навести тень (на плетень, на ясный день) — томан ебәреү, төтөн осороу
-
93 наворотить
1. сов. что, чего; разг.тәртипһеҙ рәүештә өйөп ҡуйыу, ауҙарып (ҡуптарып) ташлау2. сов. что, чего; разг. перен.(бик) күп эшләп (һөйләп, яҙып) ташлау, уйлап тормай эшләп ҡуйыу -
94 нагородить
1. сов. что, чегокәртәләү, ҡойма тотоу, күп итеп төҙөп ҡуйыу2. сов. прост.тәртипһеҙ рәүештә өйөп ҡуйыу3. сов. перен., прост.төрлө юҡ-барҙы һөйләү, һөйләп (яҙып) ташлау -
95 нарушение
с см. нарушить, нарушиться -
96 нарушитель
-
97 неаккуратный
1. прил.неисполнительныйтәртипкә буйһонмаусан, тәртипһеҙ, ваҡытында эшләнмәгән2. прил. разг.небрежно сделанныйеренә еткерелмәгән, арамъя3. прил.неопрятныйшапшаҡ, һәпрә, әрпеш -
98 неблагопристойный
-
99 нежничать
несов. с кем-чем и без доп.; разг.иркәләү, наҙлау, йомшаҡлыҡ күрһәтеү -
100 неупорядоченный
прил.тәртипһеҙ, системаһыҙ, рәте-сираты булмаған, рәтһеҙ
См. также в других словарях:
тәртип — и. 1. Әйберләр, җансыз нәрсәләр куелышында, торышында эзлеклелек, җыйнаклык, уңайлык халәте. (Эш, тормыш һ. б.) тиешле рәв. көйләнгәнлек, оешканлык 2. күч. Иҗтимагый төзелешнең, идарә итүнең билгеле бер системасы, дәүләт төзелеше 3. Эш барышында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртип-низам — иск. кит. 1. Эш итүдә, тормышта тиешле рәв. оешканлык, үз үзен ныклы кагыйдәләр буенча тотыш: дисциплина 2. Эш итү кагыйдәсе, юлы, алымы 3. Билгеле бер чират, эзлеклелек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тезгеч — Яңа тотылган балыкларны тезү өчен шнур яки чыбыкча 3. Абзарда, лапаста һ. б. киртәләр, бүрәнәләр тезеп ясалган түшәм, сайгак 4. Барысы бергә, бер тәртип белән аллы артлы яки барысы бер якка карап урнашкан кешеләр төркеме. Рәт, саф. Чират 5. Вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гореф — и. Үз үзеңне тотуда традицион ныгыган тәртип. ГОРЕФ ГАДӘТ, ГАДӘТ ЙОЛА – җый. 1. Халыкның тарихи үсеш традициясе белән килә торган йолалар 2. Гадәт, тәртип … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кагыйдә — 1. Нин. б. күренешләрнең закончалыкларын, үзара мөнәсәбәтләрен чагылдыра торган тезис, билгеләмә, положение 2. Нин. б. гомуми тәртип урнаштыруга карата рәсми кабул ителгән, расланган күрсәтмә. Гадәткә, традициягә кергән тәртип, үз үзеңне тоту… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртипле — (ТӘРТИПЛЕЛЕК) (ТӘРТИПЛЕЛӘНҮ) (ТӘРТИПСЕЗ) (ТӘРТИПСЕЗЛЕК) – (ТӘРТИПСЕЗЛӘНҮ) – с. 1. Үз үзен тотышта җәмгыятьтә кабул ителгән кагыйдәләрдән чыкмый торган, тәрбияле. Эчке тәртип кагыйдәләре җиренә җиткереп үтәлә торган 2. Җыйнак, пөхтә, чиста тотыла… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чират — 1. Нин. б. эштә, хәрәкәттә, процесста билгеле бер эзлеклелек, тәртип. Нин. б. эш эшләү яки берәр нәрсә төзү тәртибенең бер өлеше төзелешнең беренче чираты 2. Нәр. б. алу яки башкару, эшләү өчен тәртип белән берсе артыннан икенчесе торган кешеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арт — Тирәлектә: күз караган якка капма каршы як; киресе: Ал. с. Арттагы, арткы, артта торган 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемдә: арка ягы 3. Хайван гәүдәсендә: баш ягына капма каршы як, артсан 4. Нәр. б. ал ягының каршысындагы өлеше, арткы өлеше. Урындык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беренче — 1. Тәртип саны: бер. рәв. Барысынан да алдарак, башта 2. Санап үтелгәннән соң башкалардан алда аталаган кешене, әйберне һ. б. ш. күрсәтү өчен кулланыла 3. Башлангыч, башлангыч чордагы. Берәрсенең нин. б. башлангыч эше, тәҗрибәсе, уңышы турында.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билге — 1. Нин. б. мәгънәне белдереп, берәр нәрсәгә ишарә итә торган предмет, тамга, символ. Хәбәр итү чарасы, сигнал, символ. Нәр. б. белдерә, хәбәр итә, раслый торган күренеш; галәмәт яз билгесе. Кемне яки нәрсәне танырга ярдәм итә торган характерлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге