-
21 аналитик
1. маналитиктөрлө-төрлө анализдар яһау менән шөғөлләнгән белгес2. маналитикбөтә тирә-яҡты, үҙенең кисерештәрен, ҡылығын һ.б. анализларға һәләтле кеше -
22 ангидрит
1. м; мин.ангидритһыу менән ҡушҡанда гипс барлыҡҡа килтереүсе минерал, көкөрт әсемәле кальций2. м; мин.ангидриттөрлө нәмәләр яһай торған зәңгәрһыу йәки һарғылт төҫтәге таш -
23 бесчеловечный
прил.кешелекһеҙ, рәхимһеҙ, шәфҡәтһеҙ, аяуһыҙ, ҡанһыҙ, ҡаты бәғерле -
24 бесчестить
несов. кого-чтомәсхәрә (хур) итеү, яманатын һатыу, оятлы итеү, хурлыҡҡа төшөрөүбесчестить своим поступком кого-л. — кемделер ҡылығың менән хур итеү
-
25 богатый
1. прил.бай2. в знач. сущ. м богатыйбай3. прил.роскошныйҡупшы, күркәм, матур, гүзәл4. прил.великолепныйбик шәп (матур), бай5. прил.обильныймул, байчем богаты, тем и рады — таҡта сәйем, яҡты сырайым
бары менән байрам; богатый говорит про своё богатство, бедный – про своё горе — бай – малын, ярлы зарын һөйләр
-
26 бросать
1. несов. что, чемташлау, ырғытыу, бәреүбросать гранату — граната ырғытыу, бросать камень - таш ташлау
2. несов.кого-чтоперемещать, направлять куда-л.(тиҙ генә) күсереү, сығарыу, индереү, йүнәлтеү3. несов. перен.распространять, направлять – о свете, тенисәсеү, һибеү, таратыу, ташлау4. несов.кого-чтокласть небрежно, не на своё местотеләһә нисек ташлау, атып бәреү, бырғау, бырғытыу, быраҡтырыу5. несов.кого-чтооставлять, покидать(бәйләнеште, мөнәсәбәтте) өҙөү, ташлау, ҡалдырыу, ташлап (ҡалдырып) китеү6. несов. что и с неопр.прекращать что-л. делатьэш-ҡылыҡты өҙөү, ҡалдырыу, ташлау7. несов. перен.быстро, небрежно произносить – о слове, репликекиҫкен генә әйтеү, әйтеп (ташлау)бросать деньги на ветер — аҡса туҙҙырыу, аҡсаны әрәм-шәрәм итеү, аҡсаны елгә осороу
бросать за решётку кого — төрмәгә ябыу, бросать камень (камнем) в кого - берәйһенә бысраҡ ташлау
бросать камешки в огород чей, кого — һүҙ ебәреү
баҡсаһына таш ташлау; бросать на произвол судьбы — яҙмышты үҙ ағышына тапшырыу
бросать слова на ветер — файҙаһыҙға һөйләнеү, һүҙҙе елгә осороу (ташлау)
бросать тень на кого-что — шик һалыу (ташлау), тап төшөрөү, ҡара яғыу
бросать оружие — ҡорал ташлау, бирелеү
бросать перчатку кому: — 1) дуэлгә саҡырыу
2) берәйһе менән алышыу (көрәшеү); бросать свет на что — асыҡлау
-
27 загрязнение
с см. загрязнить – загрязнять -
28 задний
1. прил.артҡы, арттағы2. прил.обратный по направлениюартҡа, кирегәзадний ход — артҡа китеш, кирегә табан хәрәкәт
задний проход анат. — арт юл
задним числом: — 1) үткән көн менән билдәләү (хат, документ тураһында)
2) һуңыраҡ, аҙағыраҡ; без задних ног — иҫ белмәй (йоҡлау)
стоять на задних лапках перед кем — тәрилкә тотоу, ярамһаҡланыу
-
29 замазать
1. сов. чтобуяу, буяп ҡуйыу2. сов. чтозаделать чем-л.һылау, йәбештереү3. сов.кого-чтозапачкатьбысратыу, керләндереү4. сов. что; перен., разг.йәшереү, шымалау, йәшереп ҡалдырыу -
30 мелодрама
1. жмелодрамасәхнә күренештәре музыка, йыр менән барған әҫәр2. жмелодрамахис-тойғоларҙы һүрәтләүсе эмоциональ драма жанры3. жмелодрамаүҙеңде артыҡ ныҡ ҡайғылы, ҡыҙғаныс итеп күрһәтеүсе яһалма хистәргә ҡарата -
31 непреднамеренный
прил.алдан уйлап (ниәтләп) эшләнмәгән, алдан уйланмай (яңылышлыҡ менән) эшләнгән -
32 низкий
1. прил.невысокийтәбәнәк, тәпәш2. прил.небольшойтүбән3. прил.плохой по качествутүбән4. прил.бесчестныйалама, яман, түбән5. прил.неродовитыйтүбән, түбән(ге)ҡатлам6. прил. муз.ҡалын -
33 низко
1. нареч.түбән, түбәндән2. нареч.түбән, намыҫһыҙ3. нареч.ҡалын -
34 отсебятина
1. ж; разг.словакеше һүҙенә үҙеңдән өҫтәлгән һүҙҙәр2. ж; разг.поступки, действияүҙ белдеге менән эшләнгән эш-ҡылыҡ -
35 пересказать
1. сов. что(үҙ һүҙҙәрең менән) һөйләп биреү (сығыу)2. сов. чторазг.рассказать зановояңынан (ҡабаттан) һөйләү3. сов. чторазг.рассказать всё, многоеһөйләп бөтөрөү (биреү) -
36 ребро
1. сҡабырға2. сузкий край или сторона чего-л.ҡабырға, ҡыр, ян3. с мат.ҡабырға, ҡырике яҫылыҡтың киҫешеү һыҙығы -
37 ужиться
1. сов.привыкнутьылығыу, эйәләшеү, кешегә өйрәнеү2. сов. с кемтатыу (дуҫ, тынышып) йәшәү3. сов. перен.сочетатьсяһыйышыу, күтәрә алыу -
38 ухватка
1. ж; разг.манера поведенияҡыланыш, ҡылыҡ2. ж; разг.ловкостьбулдыҡлылыҡ, таҫыллыҡ, оҫталыҡ
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ұңғылы артиллерия — (Ствольная артиллерия) снаряд бастапқы жылдамдығын ұңғыдағы оқ дәрі газының әсерінен алатын артиллериялық қарулар. Ұ.а ның негізгі түрлері: зеңбірек, тапал зеңбіректер, минаатарлар, кері теппейтін зеңбіректер. Ұ.а. ойық ұңғылы және тегіс ұңғылы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бөгеттер мен кедергілерден өту — (Преодоление заграждений и препятствий) әскерлердің бөгеттер мен табиғи кедергілер арқылы жылжуы. Б.к.ө. тәсілдері жауынгерлік дайындықтың нақты жағдайына, қойылған міндетке, командир шешіміне, қолда бар күш пен құралға, жыл мен тәуліктің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жинақылық — (Выправка, мобильность; лат. mobilis жылжымалы) әскерлердің (күштердің) ұрыс қимылда рының алдында және барысында әр түрлі жағдайларда шапшаң жылжу (қозғалу), сондай ақ ұрыстық ретке жайылу (жазылу) қабілеті. Әскерлер (күштер) қозғалысының… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
радиожелі арқылы байланыс — (Связь по радиосети) бір радиостанция арқылы командирдің (штабтың) бірнеше бағынышты командирлермен (штабтармен) немесе бірге қимыл жасаушы бөлімдер және бөлімшелермен байланысын қамтамасыз ететін радиобайланысты ұйымдастырудың бір жолы.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
күштер мен құралдарды бытыратып орналастыру — (Рассредоточение сил и средств) қарсылас тың жою құралдарынан болатын шығындарды азайту мақсатында жүргізілетін шара. Бастапқы аудандарда (шоғырландыру аудандарында, қорғаныс аудандарында) құрамаларды сирете орналастыру арқылы әскерлерді… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
күштер мен құралдардың шоғырлану тығыздығы — (Плотность сил и средств) күштер мен құралдардың 1 км майдан шебіне орта есеппен келуімен саналатын ұрыс әрекетіндегі ауданның (бағыттың, учаскенің) әскермен және әскери техникамен толықтырылу дәрежесі. Ол әскерлердің шабуылда шешуші соққы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
күштер мен құралдардың ара салмағы — (Соотношение сил и средств) екі жақтың бірінің күштері мен құралдарының артықшылығын (үстемдігін) анықтауға мүмкіндік беретін, өз әскерлері мен қарсыластың әскерлерін сипаттайтын сандық және сапалық мәліметтердің жиынтығы. К.қ.а.с. жалпы әскерлік … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
соққылы ауа толқыны — ядролық жарылыстың аса қуатты зақымдаушы факторы. С.а.т. аса қуатты қиратқыш күшімен сипатталады және ол жарылыс орталығына жан жаққа дыбыстан тез жылдамдықпен тарайтын күшті сығылған ауа аймағы болып табылады. С.а.т ның қуат көзі – жарылыс… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бақылау арқылы барлау — (Разведка наблюдениями) қарсыластар мен жергілікті жерге барлау жасаудың ұрыс қимылдарының барлық түрлерінде жүргізілетін бір тәсілі. Мотоатқыштар бөлімшелерінде Б.а.б. ұрыс алаңының барлық белдеуіндегі және қапталдағы қарсыластар мен жергілікті… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
радиациялық жағдайды анықтау мен бағалау — ядролық жарылыстың зақымдаушы факторларының ішінде жерді радиоактивтік зақымдау ерекше орын алады. Ол жарылыс болған жерге шектесетін аудандарды ғана емес, сонымен қатар ондаған, тіпті жүздеген километр қашықтықтағы жерлерді зақымдауы мүмкін және … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жерлерде ұрыс машиналары мен атыс қаруларынан ату — (Стрельба из стрелкового оружия и боевых машин в горах) тау бедері мотоатқыштар және танк бөлімшелерінің штаттық қарудан атыс жүргізуінің сапасы мен тиімділігіне әсер етеді. Ауа райының ыстық кезінде бу мен түтіннің әсерімен нысаналар көрінісі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу