-
61 пар
I сущ.1)а) в разн. знач. пар, пары́су пары — пары́ воды́; || парово́й
пар казаны — парово́й котёл
пар машинасы — парова́я маши́на (парово́й дви́гатель)
пар турбинасы — парова́я турби́на
б) в составе номинативных сочет. паро-пар хәлендәге — парообра́зный
паръясалу — парообразова́ние
парбүлгеч — парораспредели́тель
пар-үткәргеч — па́ропрово́д
пар көчле — паросилово́й
2) перен.; разг. горя́чность, темпера́мент; пыланың пары басылды — пыл его́ уга́с
пар басылсын — пусть немно́го прохлади́тся (успоко́ится)
3) перен. о кре́пости спиртны́х напи́тковсм. тж. куәтаракы пары белән — под возде́йствием ви́нных паро́в
•- пар белән җылыту
- пар өстәү
- пар салу
- парга әверелү
- парга әйләнү
- парга чыгу
- парга тоту
- парда тоту
- парда пешерү II сущ.иртә пар — пе́рвая вспа́шка под пар
яшел пар — втора́я вспа́шка под пар
кара пар — тре́тья вспа́шка под пар
- пар күтәрүбиш гектар пар — пять гекта́ров земли́ под пар
- пар сөрү
- парга сөрү III 1. сущ.1)а) па́ра, компле́кт предме́товбер пар — па́ра (чего) (лыж, сапог)
пар булмаса да, бар булсын — (погов.) хоть и не це́лой па́рой, но пусть пока́ бу́дет (на́шим)
б) па́ра, компле́кт предме́тов, дополня́ющих друг дру́габер пар чынаяк — оди́н компле́кт ча́йной посу́ды ( блюдечко и чашка)
бер пар костюм — пиджак и брюки одного размера (обычно сшитые из одного и того же материала)
2)а) разг. па́расм. сыңарпарын табу — найти́ дополня́ющую часть па́рных и́ли двойны́х предме́тов
б) (о чём-л.) досто́йном, соотве́тствующем да́нному (тому, о чём идёт речь)сыңарына күрә пары — (погов.) па́ра к па́ре
в) о людях па́рочкагашыйк парлар — влюблённые па́рочки
пар -бер-берсенә сыңар — (погов.) два сапога́ па́ра; па́рочка - бара́н да я́рочка (букв. па́ра к па́ре - оди́н (одна́) друго́му ро́вня)
3) в ф. паргаа) на сме́ну; в компле́кткаргадан туа карга, ата-анасына парга — (погов.) от воро́ны роди́тся воро́на - на сме́ну роди́телям
б) в помо́щники2. прил.сиңа пар — тебе́ в помо́щники
1) па́рный; компле́ктный, в компле́ктесм. тж. парлыпар кунаклар — па́рные го́сти ( мужья с жёнами)
пар чынаяк — ( фарфоровые) ча́шечки в компле́кте
2) предик. досто́ин; па́ра, ро́вня3. нареч.ул сиңа пар түгел — он (она́) тебе́ не па́ра
вдвоём; наровне́; в па́репар эшләү — рабо́тать вме́сте (и наравне́); вдвоём выполня́ть одну́ рабо́ту
пар үсәләр — расту́т вме́сте, в па́ре (о де́тях)
- пар ат- пар атлы
- пар булу
- пар итү
- пар килү
- пар тояклы
- пар тояклылар -
62 салам
1. сущ.соло́мабодай саламы — пшени́чная соло́ма
2. прил.салам эскерте — скирда́ соло́мы
соло́менныйсалам эшләпә — соло́менная шля́па
- салам биргечсалам түбә — соло́менная кры́ша
- салам бөртеге
- салам ишкеч
- салам кискеч
- салам турагыч
- салам турау машинасы
- салам күтәргеч
- салам өйгеч••салам торхан — воро́на в павли́ньих пе́рьях
саламга ябышу — хвата́ться за соло́минку
-
63 салам өйгеч
-
64 суыргыч
I 1. сущ.1) насо́с || насо́сныйавтомат суыргыч — автомати́ческий насо́с
2) вторая часть сложных слов, соответствующая по значению основе -сос2. прил.тузан суыргыч — пылесо́с
отса́сывающий, отсо́сныйсуыргыч насос — отсо́сный насо́с
II сущ.; диал.суыргыч пластырь — отса́сывающий пла́стырь
ве́ялкасм. тж. җилгәргеч -
65 суыру машинасы
ве́ялкасм. тж. җилгәргеч -
66 терекөмеш
1. сущ.ртуть || рту́тный2. прил.терекөмеш оксиды — рту́тный окси́д, окси́д рту́ти
рту́тныйтерекөмеш үткәргеч — рту́тный проводни́к
-
67 чәч үргече
см. чәчүргеч -
68 чәчбаг
сущ.; уст.; см. чәчүргеч -
69 чәчбау
сущ.; диал.; см. чәчүргеч -
70 чыбык
сущ.1) прут, пру́тик; лоза́ || прутяно́йтал чыбыгы — и́вовый прут
виноград чыбыгы — виногра́дная лоза́
чыбыктан үргән кәрзин — корзи́на из пру́тьев
2) хво́ростягарга коры чыбыклар җыю — собира́ть сухо́й хво́рост на дрова́
чыбык түшәү (җәю) — настила́ть хво́рост, гати́ть
чыбык бәйләме, чыбыклар көлтәсе — фаши́на (употребляется для укрепл ения земляного вала при строительстве дорог и плотин)
3) хлыстсыек чыбык — ги́бкий прут
4) про́волока || про́волочныйтимер чыбык җитештерү эше — про́волочное произво́дство
5) про́вод (электрический, телеграфный, осветительный); см. тж. электр үткәргеч6) волоку́шачыбык белән печән яки салам тарттыру — вы́возка се́на и́ли соло́мы волоку́шей
••чыбык очы — об о́чень далёких ро́дственных отноше́ниях
чыбык очы кардәш — да́льний ро́дственник; седьма́я вода́ на киселе́
-
71 электр
сущ.электри́чество || электри́ческий; эле́ктро-атмосфера электры — атмосфе́рное электри́чество
электр күренешләре — электри́ческие явле́ния; явле́ния электри́чества
электр үткәрү — провести́ электри́чество
электр белән яктырту — электроосвеще́ние
электр тогы — электри́ческий ток
электр яктысы — электри́ческий свет, электроосвеще́ние
электр чыбыгы — электри́ческий про́вод, электропро́вод
электр челтәре — электри́ческая сеть, электросе́ть
электр белән дәвалау — лечи́ть электри́чеством; электролече́ние, электротерапи́я
электр белән ябыштыру — электросва́рка
электр белән саву — электродое́ние
электр станциясе — электри́ческая ста́нция, электроста́нция
электр машиналары — электри́ческие маши́ны, электромаши́ны
- электр корылмасыэлектр үтүге — электри́ческий утю́г, электроутю́г
- электр плитәсе
- электр поезды
- электр сәгать
- электр товарлары
- электр үткәргеч
- электр үткәрүчәнлек
- электр хуҗалыгы
- электр челтәре -
72 ярма
сущ.крупа́ || крупяно́йтары ярмасы — пшённая крупа́
- ярма җилгәргечкарабодай ярмасы — гре́чневая крупа́
- ярма кар
- ярма яргыч -
73 ярымүткәргечле
прил.; см. ярымүткәргеч -
74 çäçürgeç
-
75 cilgärgeç
-
76 etärgeç
этәргеч 1. сущ.повод; толчок; стимул2. прил.в знач. движущийпобуждать/побудить; подталкивать/подтолкнуть кого на что. -
77 yarımütkärgeç
-
78 ütkärgeç
См. также в других словарях:
өргеч — Күрек, һава өрдерү җайланмасы (мәс. тимерчелектә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәчүргеч — Чәчкә кушып үрелә торган тасма, бау. II. ЧӘЧҮРГЕЧ – Кайбер хайваннарның муенында була торган бик тыгыз һәм каты тукыма, сеңер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
этәргеч — Нәр. б. башкарырга этәрә торган сәбәп. с. Нәр. б. башкарырга этәрә торган этәргеч көч бирү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
газүткәргеч — 1. Газ үткәрә торган торба 2. с. Үзе аша газ үткәрә торган, газны тотып калмый торган; рус. Газопроницаемый … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөргеч — Агач каезлау яки тирене кыру өчен кулл. торган, ике яктан тоткалы кәкре пычак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилгәргеч — Сугылган ашлыкны чүптән аеру өчен кулл. тор. авыл хуҗалыгы машинасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
искитәргеч — с. Гаҗәеп, сокландыргыч, чиктән тыш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөргеч — Төрле машинада: кар һ. б. ш. җиңел катламны сөрү, буразналау җайланмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төргеч — с. 1. Берәр нәрсәне төрә торган 2. и. Көнбагыш, тузганак һ. б. ш. оешма чәчәкле үсемлекләрнең чәчәкләрен тышкы яктан әйләндереп үсә торган яфракларның берсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түнтәргеч — тех. Вагонеткага һ. б. ш. төялгән бөртекле, вак кисәкләрдән торган йөкне аударып бушату өчен җайланма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үткәргеч — 1. Электр тогын (энергиясен) үткәрү өчен кулланыла торган металл чыбык 2. Җылылыкны, тавышны, электр тогын үзе аша яхшы үткәрә торган матдә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге