-
1 булырлык
-
2 булырлык
möglich; erreichbar -
3 ана булырлык
= ана булырдай; ана булырга ярарлык годи́ться в ма́тери ( кому) -
4 анекдот булырлык
-
5 атаң булырлык
= атаң булырдай; атаң булырга ярарлык годи́ться в отцы́ ( кому) -
6 иш булырлык
под па́ру -
7 үрнәк булырлык
образцо́вый (приме́рный, идеа́льный, безукори́зненный, безупре́чный) -
8 ата
1. сущ.1) спец. (обычно в детской речи или в разговоре с ними, чаще фольк.) па́па, папа́ша, па́пенька, па́почка || отцо́вский, отцо́в; о́тчий поэт. (дом, характер, завет); па́пин, па́пенькинатаңа әйтим әле — вот скажу́ (твоему́) отцу́ (па́пе)
ул егетләр үзләре ата булдылар инде — э́ти ребя́та са́ми уже́ ста́ли отца́ми
ата булмаган ата кадерен белмәс — (посл.) кто отцо́м не был, тот отца́ не ува́жит
ата - җизнә, ана - казна — (посл.) оте́ц что зять, мать что клад
2) в притяж. ф. атасыа) разг. обраще́ние к отцу́, му́жуатасы, улыңа кара әле — оте́ц, погляди́-ка на своего́ сы́на
б) перен.; книжн. оте́цтатар драматургиясенең атасы — оте́ц тата́рской драматурги́и
3) ( у животных и птиц)а) саме́ц; сека́ч (о взрослом самце с клыками - кабане, морском котике)б) см. ата җенес•- ата булу
- ата бүре
- ата дуңгыз
- ата исеме
- ата җенес
- ата каз
- ата кеше
- ата корт
- ата көртлек
- ата күркә
- ата малы
- ата мәче
- ата песи
- ата сакал
- ата төлке
- ата үрдәк
- ата хайван
- ата эт
- ата ягыннан
- атабыз Адәм
- атадан калган
- атадан калу
- аталар сүзе
- аталар һәм балалар
- атаның бабасы••ата каз муены — боле́знь и боле́зненное состоя́ние, когда́ невозмо́жно повора́чивать ше́ю
ата казы да күкәй сала — и гуса́к несётся (я́йца несёт) (у кого) (т. е. у него всё приносит доход или пользу)
ата казың күкәй саламы? — ≈≈ твоя́ двою́родная праба́бушка нам трою́родной племя́нницей не прихо́дится?
ата малы бүләсез мәллә? — ≈≈ чего́ не подели́ли (мо́жете подели́ть)?
ата тиешле — см. атаң булырлык
ата яшендәге — редко; см. атаң булырлык
атаң белән анаң гына юк — нет то́лько отца́ с ма́терью ( где); то́лько пти́чьего молока́ нет ( где)
атасының кызы — отцо́ва дочь (до́чка); (вся) в отца́; како́в оте́ц (па́па), такова́ и дочь (до́чка)
атасын таныту — показа́ть ку́зькину мать см. тж. арт сабакны укыту
атасының баласы — ирон. отцо́в о́тпрыск (дитя́); (весь) в (своего́) отца́; како́в оте́ц, тако́в и о́тпрыск (дитя́)
- ата - улны, ул атаны белмиаталар юлыннан бару — идти́ доро́гой (по стезе́) отцо́в (пре́дков)
- ата баласы
- ата казга сәлам бирү
- ата кебек
- атаң булырлык
- атаң булырдай
- атаң булырга ярарлык
- атасы улы
- атасы малае 2. прил.1) саме́ц; см. тж. иркәката җәнлек — саме́ц ( зверя)
ата балык — ры́ба-саме́ц
2) биол. мужско́йата чәчәк — мужско́й цвето́к
3) перен. матёрый, заматере́лый, оголте́лый (вор, бандит, разбойник, спекулянт, враг, головорез); отъя́вленный, завзя́тый (плут, жулик, негодяй, злодей, хулиган, приспособленец, лгун, лентяй), закорене́лый, махро́вый (реакционер, националист, шовинист, волокитчик, бюрократ); патенто́ванный (доносчик, мошенник, халтурщик); чистопро́бный (негодяй, авантюрист, аферист); прожжённый (демагог, политикан, плут)ата фашист — матёрый фаши́ст
ата ялагай — завзя́тый подхали́м
ата җинаятьче — махро́вый престу́пник
4) перен.; ирон. матёрый; завзя́тый, масти́тый, я́рый (критик, политик, администратор, маклер, коллекционер), отча́янный, неисправи́мый (спорщик, острослов, анекдотист, доминошник); прожжённый -
9 иш
1. сущ.; разн.; знач.1) па́ра, ро́вня, чета́ул сиңа иш түгел — она́ (он) тебе́ не па́ра
иш ишен табар, тычкан тишеген табар — (посл.) свой свояка́ ви́дит издалека́ (букв. ро́вня найдёт себе́ ро́вню, а мышь - дыру́)
2) па́ра, оди́н из составля́ющих па́руһәр җан иясенең ише бар — ка́ждой тва́ри по па́ре
3) све́рстник, све́рстницаишләре белән очрашу — встре́титься со све́рстницами
ише күпнең көче күп — (погов.) у кого́ мно́го това́рищей, у того́ мно́го си́лы
4) подо́бие чего-л. двойни́к; что́-то, похо́жее на что-л., не́что, похо́жее на что-л.бу өстәлнең ише бездә дә бар — и у нас есть то́чно тако́й же стол
5) в знач. предлога в притяж. ф. ише подо́бно, подо́бие, наподо́бие, вро́де кого-л.; чего-л.минем ише хәрбиләр — вое́нные, подо́бные мне
аның ише кешеләр — подо́бные им лю́ди
2. в знач. прил.ногыт ише культуралар — культу́ры наподо́бие бобо́вых
подо́бный, похо́жий; тако́й, ра́вный; под статьаңа иш булырлык көрәшче юк — не найти́ ра́вного ему́ борца́
шуның ише сораулар — вопро́сы тако́го ро́да
- иш булу- иш булырлык
- иш итү
- иш килү
- иш күрү••иш белән куш — см. иш янына куш
иш ише белән — под (одну́) масть
ише күрелмәгән (юк) — бесподо́бный, несравне́нный, друго́го тако́го нет
-
10 ана
1. сущ.1) мать; ма́тушка народно-поэт. || матери́нскийана мәхәббәте — любо́вь ма́тери; матери́нская любо́вь
ана сөте — матери́нское молоко́
ана ягыннан кардәш — ро́дственник с матери́нской стороны́
ана күңеле балада, бала күңеле далада — (посл.) мы́сли ма́тери - де́ти, мы́сли дете́й - сте́пи (т. е. мысли каждого поколения обращены в своё будущее)
ана сөте белән кермәгән (кермәсә), тана сөте белән керми (кермәс) — (посл.) горба́того моги́ла испра́вит (букв. чего́ не всоса́л с матери́нским молоко́м, того́ не впита́ешь с коро́вьим)
2) са́мка; ма́тка ( у животных) || ма́точныйпоши анасы — са́мка лося́
корт анасы — пчели́ная ма́тка
фермадагы нәсел аналары — племенны́е ма́тки на фе́рме
сарыкларның аналар саны — ма́точное поголо́вье ове́ц
3) в притяж. ф. анасы мать, ма́тка ( у животных)бәрәннәр аналары янына йөгереп килделәр — ягня́та сбежа́лись к свое́й ма́тери
4) в обращении мужа к жене анасы мать, ма́мочка2. прил.1) биол. матери́нский; же́нскийана күзәнәк — матери́нская кле́тка
үсемлектәге ана чәчәкләр — же́нские цветки́ у расте́ний
2) зоол. са́мкаана балык — ры́ба-са́мка
•- ана арыслан
- ана аю
- ана бер, ата башка
- ана болан
- ана бөркет
- ана буйвол
- ана булу
- ана бурсык
- ана бүре
- ана бытбылдык
- ана дуңгыз
- ана дөя
- ана зубр
- ана ишәк
- ана каз
- ана каптырма
- ана керпе
- ана кеше
- ана корт
- ана көртлек
- ана купшыл
- ана куян
- ана күгәрчен
- ана күркә
- ана лачын
- ана мәче
- ана песи
- ана морж
- ана поши
- ана сандугач
- ана сайгак
- ана суер
- ана сыерчык
- ана тавис
- ана терлек
- ана торна
- ана төлке
- ана фазан
- ана кыргавыл
- ана фил
- ана хайван
- ана чыпчык
- ана чүрәкәй
- ана эт
- ана юлбарыс
- ана ягыннан
- аналарны һәм балаларны саклау
- ананың бабасы••ана итәгеннән (чабуыннан) аерыла алмау — ирон. не мочь (смочь) вы́йти из-под опе́ки (кры́лышка) ма́тери; не мочь (смочь) оторва́ться от матери́нского подо́ла
ана итәгеннән төшү (аерылу) — ирон. вы́йти из пелёнок
ана куеныннан чыкмаган (чыгып җитмәгән) — ирон. из пелёнок ещё не вы́шел
ана сөте белән керү (сеңү) — быть впи́танным с молоко́м ма́тери (матери́нским молоко́м); всоса́ть с молоко́м (ма́тери); впита́ть с молоко́м ма́тери
ана теле белән — родны́м языко́м (говори́ть, объясня́ть, спра́шивать и т. п.); ср. ру́сским языко́м
анадан туган — рождённый же́нщиной (от же́нщины) (т. е. обыкновенный, смертный)
аналары бер кояшта киндер (тукмаклаган) — ирон.; шутл. под одни́м со́лнцем о́нучи суши́ли (т.е. не являются даже отдалёнными родственниками)
анасы яламаган — бран. непутёвый, непутёвая
- ана булырдайанасының баласы — ирон. ма́менькин (мама́шин, ма́тушкин) о́тпрыск (дитя́); весь в (свою́) мать (ма́тушку, ма́меньку, ма́му); ≈≈ какова́ мать, тако́в и о́тпрыск (дитя́)
- ана булырга ярарлык
- ана кебек
- анадан тума
- анасы кызы
- анасы улы
- анасы малае -
11 ана булырга ярарлык
-
12 ана булырдай
-
13 ана кебек
1) как (что, бу́дто, сло́вно) мать, по-матери́нски (заботиться о ком, ухаживать за кем, советовать что, относиться к кому)2) см. ана булырлык -
14 анекдот
1. сущ.анекдо́т, анекдо́тик разг.2. прил.анекдоти́ческий, -анекдо́т- анекдот булырлыканекдот хикәя — анекдоти́ческий расска́з; расска́з-анекдо́т
••анекдот сату (сатып утыру, сатып тору, сатып яту) — анекдо́ты трави́ть
-
15 анекдотка әйләнерлек
= анекдот булырлык анекдоти́ческий, анекдоти́чный (случай, происшествие) -
16 ата кебек
1) (что, будто, словно) оте́ц (родно́й) (заботится о ком, воспитывает кого); по-оте́чески (увещевать, советовать, заботиться)2) см. атаң булырлык -
17 атаң булырга ярарлык
-
18 атаң булырдай
-
19 булыр
прил.; разг.; см. булырлык -
20 булырдай
прил.; см. булырлык
- 1
- 2
См. также в других словарях:
ипләп — рәв. 1. Кулланырга, эшләргә җиңел, җайлы булырлык итеп чалгысын ипләп тотты. Тәнгә рәхәт булырлык итеп ипләбрәк ятты 2. Берәр эшне җайлап, рәтләп, тиешенчә башкару тур.. Сак кына. Берәр нәрсәне иркенләп, ашыкмыйча эшләү тур. 3. Җайлап, сүз җаен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
классик — I. и. 1. Үрнәк булырлык, атаклы, киң танылган язучы, фән яки сәнгать эшлеклесе 2. Сәнгатьтә классицизм тарафдары. II. КЛАССИК – с. Классиклар (I) тарафыннан иҗат ителгән, камил, үрнәк булырлык. Иң күренекле, иң яхшы; атаклы. күч. Типик, бик… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бериш — с. Шундый ук, бер үк төрле, бер үк төстәге, охшаш. Бер берсенә иш булырлык, бер категориядән булган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гыйбрәт — 1. Сабак; сабак булырлык, уйланырга мәҗбүр итә торган эш, хәл 2. Ачулану сүзе: юньсез … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җавап — 1. Бирелгән сорау буенча нәр. б. аңлату, раслау яки кире кагу тәртибендә әйтелгән сүз. Дәрестә куелган сорау яки бирем буенча укучының укытучы һәм класс алдында сөйләве 2. Үзеңнең барлыгыңны, кайда булуыңны һ. б. белдерү өчен аваз салу, эндәшү 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
идеаль — с. 1. Хыялда гына яши торган; абстракт; киресе: чын, реаль 2. Камил үрнәк булырлык, бик яхшы. ИДЕАЛЬ ГАЗ (СЫЕКЛЫК) – Молекулалары бары бер беренә бәрелеп кенә үзара бәйләнешкә керә торган хыялдагы газ (сыеклык) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ипләү — 1. Кулланырга, тотарга, кияргә һ. б. га уңай булырлык итү 2. Урыныннан күчкән яки тәртипсезләнгән нәрсәне кире урынына яткыру, төзәтү чәчләрен ипләп куйды. Бозылган, ватылган нәрсәне төзәтү, көйләү, эшләрлек хәлгә китерү 3. Берәр нәрсәгә, үлчәүгә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иркенләп — Ашыкмыйча, үз уңаена, озаклап 2. күч. Вакытны бушка, тиккә уздыру бик и. утырмагыз 3. рәв. ИРКЕНЛӘП – Иркен һәм уңай булырлык итеп, җайлап и. , җәелеп утырды 4. Үзе теләгәнчә яшәү, эшләү, иркенлек алу. рәв. и. , тармакланып үсә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иш — 1. Матди, рухи яки башка яктан тиң, пар булырлык, үзе кебек кеше. Физик, җенси, сыйфат һ. б. яклардан бер төр. моңа иш юктыр 2. бәйл. Сорты, төре белән икенчесенә якын әйбергә карата әйтелә мамык шәл белән яхшы ише бер ефәк шәл 3. Дус, иптәш,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күчергеч — 1. Өлге, үрнәк (чигү, тегү эшендә) 2. Башкаларга үрнәк булырлык нәрсә 3. Әйләнү хәрәкәтен җайланманың башка өлешенә күчерү механизмы 4. Эшне, хәрәкәтне үзгәртү җайланмасы 5. Күчермә алу өчен хезм. итә торган к. кәгазь … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өлге — I. 1. Үрнәк башкаларга өлге булырлык эш 2. Өс яки аяк киемнәренең аерым өлешләрен кисеп әзерләү өчен үрнәк; шаблон 3. Тәрәзәнең бер өлешен тәшкил иткән аерым бер рамдагы пыяласы; бүлкә. II. ӨЛГЕ – диал. Чиккән әйбер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
