-
21 зәхмәт
сущ.1) уст. нужда́; забо́та; хло́поты; беспоко́йствойөкләдем мин бик авыр зәхмәт сиңа — доста́вил я тебе́ больши́е хло́поты
зәхмәт вә михнәттә узган гомер — го́ды, про́жи́тые в тя́гостном труде́ и нужде́
2) страда́ние, муче́ние; му́ка, невзго́дыюл зәхмәте — муче́ния в пути́
зәхмәт тән коткару — освободи́ть от страда́ний
3) вред, па́губное (вре́дное) де́йствие (влия́ние)корылык үсемлекләргә зәхмәт салды — за́суха оказа́ла па́губное влия́ние на расте́ния
4) по́рча, боле́знь, заболева́ние, хворь (посланные, по поверьям, сверхъестественной чёрной силой)зәхмәт була күрмәсен, өшкертергә кирәк — как бы не заболе́л, на́до заговори́ть
әҗәл зәхмәте — смерте́льная боле́знь
күкрәк зәхмәте — грудна́я боле́знь, боле́знь дыха́тельных о́рганов
ми зәхмәте — заболева́ние мо́зга
бума (зыяндаш) зәхмәте — паду́чая боле́знь, эпиле́пси́я
үләт зәхмәте — мор, морово́е пове́трие, эпиде́мия
5) разг.; груб. обычно в обращ. или как вводн. сл. го́ре ( о человеке), горемы́ка, го́ре лу́ковое; прокля́тыйкәҗәнең дә сөте юк, зәхмәтнең — и коза́, прокля́тая, не даёт молока́
кайтып күренми дә, ичмасам, зәхмәт — ведь и не пока́жется, го́ре лу́ковое
зәхмәт, торасыңмы, юкмы? — прокля́тый, вста́нешь ты и́ли нет?
•- зәхмәт тию
- төшкере
- зәхмәт төшү
- зәхмәт чигү
- зәхмәт чокыры
- зәхмәт урыны -
22 зәхмәт тию
-
23 зәхмәт төшү
см. зәхмәт кагылу 1) -
24 йогалану
неперех.; диал.; см. кагылу 1), 2)кеше әйберенә йогаланма — не тро́гай чужи́е ве́щи
искегә йогаланма, исең китәр — не прикаса́йся к ста́рому (ве́тхому), заму́чаешься
-
25 йөрәк ярасы
1) ра́на души́ (се́рдца), душе́вная (серде́чная) ра́наананың йөрәк ярасына кагылу — заде́ть душе́вную ра́ну ма́тери
2) возлю́бленный, возлю́бленная -
26 кагылышу
-
27 чуан
-
28 чуанына тию
-
29 шаукым сугу
-
30 шаукым тию
-
31 шаукымлану
неперех.1) см. шаукым кагылуюеш җирдә йоклап шаукымланган — заболе́л по́сле сна на сыро́й земле́
шаукымланып сөйли бирде — взволно́ванно всё говори́л и говори́л
- 1
- 2
См. также в других словарях:
кагылу — 1. (Кагу) 2. Орыну, тию, җиңелчә генә бәрелү 3. Юлдан, баскан, утырган урыннан тайпылу, чыгу 4. Тию, орыну. Берәр нәрсәне үзләштерү, алу 5. Берәр нәрсәгә карау, кагылышлы булу сиңа да кагыла 6. Нәрсәгә дә булса тукталу, искә алу 7. Юл уңаенда… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тию — 1. Берәр нәрсәгә бәрелеп тукталган хәлдә тору яки шундый торышта булып алу; кагылу, орыну яки терәлү. Орыну, орынып яту. Берәр нәрсәгә яки берәр чиккә җитеп тору яки җитеп терәлү 2. Кызу хәрәкәт уңаена яки җилләнеп, очып килеп бәрелү. Бик каты… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тукыну — кит. 1. (Намуска, вөҗданга һ. б. га) тию, кагылу. (Кул белән) кагылу, тию 2. күч. Буйсыну, баш ию … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йогану — диал. Кемгә яки нәр. б. кагылу, тотыну искегә йогансаң, исең китәр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мимоза — 1. Кузаклылар семь. тропик үсемлек (агач, куак, лиана) ; кайбер төрләренең яфраклары аз гына кагылу белән йомарланып китә 2. Мәңге яшел һәм вак, сары себерке чәчәкле акация төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орыну — 1. Тию, кагылу; тиеп, кагылып китү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
орынып — Бик якын, янәшә 2. Нәр. б. рөхсәтсез тотыну, кагылу, тию. күч. Кем. б. иминлеген, тынычлыгын бозу; һөҗүм итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөял — (СӨЯЛЛЕ) (СӨЯЛЛӘНҮ) – 1. Тире өстенә үсеп чыккан, орлык зурлыгындарак каты төер; рус. Бородавка 2. Аяк кулдагы тиренең: озак эшләүдән, сыдырылудан бирчәю сәбәпле кабарыбрак һәм катыланып калган урыны. СӨЯЛГӘ БАСУ – Берәүнең аеруча борчыган,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
типке — Кыйналу, кыерсытылу; читкә кагылу (тибелү) хәле; кемнең дә булса кыйнавы, кыерсытуы бай хатыннары типкесендә йөргәнче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тотыну — 1. Берәр нәрсәгә кул белән ябышу. Берәр нәрсәне кулга алу мылтыгына тотынды. Берәр нәрсәгә яки кешегә орыну, кагылу, тию 2. Бер беренең кулларыннан тоту 3. сөйл. Нин. б. эшне башкарырга, үтәргә керешү, башлау эшкә т. – тагын шул бөҗәкләргә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төртү — 1. Берәр нәрсәнең очлы башы белән орыну, җиңелчә кадау. Кем. б. игътибарын берәр нәрсәгә юнәлтү яки ишарә итү өчен аңа акрын гына кагылу 2. Берәр нәрсәне икенче нәрсәгә тидерү, терәү 3. күч. (Башны) түбәнгә ию, аска карау 4. күч. Ятышсыз, авыр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге