-
21 невпопад
нареч.; разг.урынсыз, вакытсыз; урынсызга, тиешсезгә; ялгыш, хата... -
22 нечаянный
-ая; -ое1) көтелмәгән, көтмәгән, көтмәгәндә..., кинәт булган2) ( случайный) ялгыш..., ялгышлык белән..., сизмәстән..., абайламыйча... -
23 обман
м1) см. обманутьдобиться (чего-л.) обманом — ялганлап берәр нәрсәгә ирешү
2) ( заблуждение) ялгыш, ялгышу, ялгышлыкввести в обман — ялгыштыру, ялгыш юлга кертү
• -
24 обменять
сов.( кого-что)1) алмашу, алмаштыру, алмаштырып алу, алыштыру2) ( переменить нечаянно или с умыслом) ялгыш алмаштырып алып китү, ялгыш киеп китү -
25 обмолвиться
сов.; разг.1) ( оговориться) ялгыш әйтү, ялгыш әйтеп җибәрү (кую, ташлау)2) ( сказать вскользь) бер сүз әйтү, бер сүз ычкындыруон даже не обмолвился, что уезжает — китәм дип, бер сүз дә әйтмәде
-
26 оговориться
сов.1) ( объяснить заранее) искәртеп китү, әйтеп китү2) ( обмолвиться) ялгыш әйтеп кую (җибәрү), сүздә ялгышу, ялгыш сүз ычкындыру -
27 порочный
-
28 предвзятость
-
29 предвзятый
-ая; -оеалдан ук дөрес булмаган, алдан ук ялгыш булган -
30 про-
1) фигыльләргә ялганганда, аның мәгънәләре татар теленә нигездә түбәндәге чаралар ярдәмендә биреләа) "үтү", "үткәрү" дигән фигыльләр ярдәмендәпросеять — иләктән [иләп] үткәрү
б) "бетү" яки "бетерү" дигән дәрәҗә фигыльләре беләнв) "узып китү", "үтеп китү" кебек тезмә фигыльләр ярдәмендәг) "чыгу" яки "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре ярдәмендәд) "керү" яки "кертү" дигән фигыль беләне) "[үтәли] тишү", "тишеп чыгару" кебек фигыльләр ярдәмендәж) "җиткерү", "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре яисә "бик яхшы", "бик нык" кебек рәвешләр беләнз) "...мый калдыру" кебек фигыль формалары ярдәмендәи) "зыян күрү", "зарар күрү" дигән фигыльләр беләнк) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) "туйганчы" кебек хәл фигыль формасы яисә "тую" дигән фигыль ярдәмендәл) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) ялгыш "ташлау", "салу", "кую" кебек сүзләр белән2) исемнәргә ялганганда, түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителәа) "аз гына", "бераз" кебек рәвешләр беләнб) "яклы" дигән сүз белән -
31 фальшивый
-ая; -ое1) ( ненастоящий) ялган, ясалма2) ( неверный) фальш..., ялгыш; хата...3) ( неискренний) эчкерле, монафыйк, риялы, икейөзле; ясалма4) ( двусмысленный) икеле, уңайсыз -
32 yanlış
хата; ялган; ялгыш -
33 авырттыру
перех.1) де́лать/сде́лать бо́льно; причиня́ть/причини́ть, вызыва́ть/вы́звать боль (бо́ли)пешеп җитмәгән җиләк эчне авырттыра — от недозре́лых я́год живо́т боли́т; недозре́лые я́годы вызыва́ют боль в животе́
бармакны кыстырып авырттыру — бо́льно прищеми́ть (себе́) па́лец
ботны бәреп авырттыру — бо́льно уда́риться бедро́м
тәмәке башны авырттыра — от куре́ния боли́т голова́; куре́ние вызыва́ет головну́ю боль
күзне авырттыра торган якты — свет, от кото́рого боля́т глаза́ (глаза́м бо́льно)
ботинка кысып аякны авырттыра — боти́нок бо́льно жмёт но́гу
2) в знач. нареч. авырттырып бо́льно (сжать руку кому, ущипнуть кого, перевязать рану), до бо́ли (стиснуть зубы, сжать кулаки)3) отбива́ть/отби́тьөстәлгә сугып кулын авырттырды — он уда́рил по столу́ и отби́л (себе́) ру́ку
биеп аякны авырттыру — отби́ть в пля́ске но́ги
4) отсиде́ть (ногу, ноги)5) отхло́пывать/отхло́пать, отбива́ть/отби́ть (себе́)кул чаба-чаба учны авырттыру — отхло́пать, отби́ть (себе́) ладо́ни аплодисме́нтами (аплоди́руя, хло́пая)
6) отлёживать/отлежа́ть (щеку, голову, руку, ногу, бок)7) ушиба́ть/ушиби́ть (что кому) (ногу, колено, нос, плечо, палец), зашиба́ть/зашиби́ть прост. || уши́биптәше, ялгыш бәрелеп, аның кулбашын авырттырды — неча́янно натолкну́вшись, напа́рник уши́б ему́ плечо́
• -
34 аныксызлау
перех.де́лать (сде́лать) нето́чным (неопределённым, нея́сным)билгеләмәне аныксызлый торган ялгыш төзәтмә — оши́бочная попра́вка, де́лающая нето́чным определе́ние
-
35 басылу
1) страд. от басуяңа басылган камыр — то́лько что заме́шенное те́сто
китаплар басыла торган урын — ме́сто, где печа́таются кни́ги
2) безл.; редко приходи́ться/прийти́сь (понево́ле, непроизво́льно), ступи́ть, де́лать шагялгыш басылу — оступи́ться, непра́вильно ступи́ть
3) слёживаться/слежа́ться; уплотня́ться/уплотни́ться || слёживание; уплотне́ние (снега, шерсти, сена, кучи мусора, навоза)4) затиха́ть, утиха́ть/ути́хнуть; утихоми́риться || утиха́ние, затиха́ниебуран басылды — бура́н зати́х
янгын басыла — пожа́р утиха́ет
теш сызлавы басылмый — зубна́я боль (всё ещё) не унима́ется
яу басыла дигән хәбәр бар — есть ве́сти, что война́ утиха́ет
5) присмире́ть, стать кро́тким, ти́хим; притиха́ть; см. тж. басынкыланумоңаеп һәм басылып утыру — сиде́ть с пода́вленным и присмире́вшим ви́дом
6) быть под гнётом, угнета́тьсяхалыкның басылып торган иҗади куәсе — находи́вшиеся под гнётом тво́рческие си́лы наро́да
7) диал.; см. бастырылу8) в знач. нареч. басылып уси́дчиво, усе́рднобасылып эшләү — рабо́тать усе́рдно
•- басылып чыгу••басылып утыру — сиде́ть ( и заниматься чем-то) не поднима́я го́лову
-
36 исә
1.уст. ф. накл. от гл. и-, ир-: е́сли, в слу́чае чего́-л.ялгыш исә гафу ителсен — е́сли ошибу́сь, пусть простя́т
2. союз.кирәк исә барып алыгыз — е́сли ну́жно ( в случае необходимости), сходи́те и принеси́те
1) противит. а, жетөнлә исә салкынайтты — но́чью же похолода́ло
аның исә шаярырга исәбендә дә юк — у него же и в мы́слях не́ было шути́ть
2) усл.; разг. е́сли (уж), разсүз бирдең исә - үтә — если (уж) дал сло́во - вы́полни, раз уж обеща́л - вы́полни
ныклап тотындың исә, барысын да эшләргә була — е́сли взя́ться по-настоя́щему, всё мо́жно сде́лать
3) пояснит. что каса́ется3.теге мәсьәлә исә калып торыр — что каса́ется того́ вопро́са, мы его́ отло́жим на вре́мя
частица в сочетании с гл. прост. прошед. вр. как, как то́лькодәрес бетте исә өйгә китәбез — как то́лько заня́тия зако́нчатся, пойдём домо́й
кояш чыкты исә, томан тарала — как то́лько взойдёт со́лнце, тума́н рассе́ется
-
37 кабул итү
1) принима́ть/приня́ть, брать, взять (подарок, товар, дом комиссией, какую-л. работу и т. п.) || приём2) принима́ть/приня́ть (что-л. в своё ведение, кого-что-л. под свое начальство)взвод кабул итү — приня́ть взвод
класс кабул итү — приня́ть класс
3) принима́ть/приня́ть, зачисля́ть/зачи́слить, включа́ть/включи́ть в соста́в (кого-чего-л.) || приём, зачисле́ние || приёмныйпартиягә кабул итү — приём в па́ртию
бригадага кабул итү — зачи́слить в брига́ду
кабул итү имтиханнары — приёмные (вступи́тельные) экза́мены
4) принима́ть/приня́ть, дава́ть/дать аудие́нцию || приём, аудие́нция || приёмныйчит ил кунакларын кабул итү — приня́ть иностра́нных госте́й
директорның кабул итү сәгатьләре — приёмные часы́ дире́ктора
5) принима́ть/приня́ть, воспринима́ть/восприня́тьтәкъдимне берсүзсез кабул итү — беспрекосло́вно приня́ть предложе́ние
сүзләрне ялгыш кабул итү — непра́вильно восприня́ть слова́
6) принима́ть/приня́ть; утвержда́ть/утверди́ть, выноси́ть/вы́нести (реше́ние) || приём, утвержде́ниекарар кабул итү — приня́ть реше́ние
яңа законнар кабул итү — приня́ть но́вые зако́ны
-
38 караш
сущ.1) взгляд, взорсораулы караш — вопроси́тельный взгляд
моңлы күз карашы — печа́льный взор
беренче карашка — на пе́рвый взгляд
беренче караштан — с пе́рвого взгля́да, по пе́рвому впечатле́нию
2) взгляд, мне́ние, сужде́ние, соображе́ние, пози́ция, убежде́ние, воззре́ниетормышка караш — взгляд на жизнь; сужде́ние о жи́зни
билгеле бер карашны яклау — держа́ться определённого мне́ния
ялгыш карашта тору — стоя́ть на непра́вильных пози́циях; быть в заблужде́нии, заблужда́ться
идеалистик карашлар — идеалисти́ческие воззре́ния
төрле караштагы кешеләр — лю́ди ра́зных взгля́дов
төпле караш булмау — не име́ть твёрдых убежде́ний
3) перен. отноше́ниесалкын караш — хала́тное отноше́ние
эшкә дөрес караш — пра́вильное отноше́ние к рабо́те
шәфкатьле караш — добросерде́чное отноше́ние
•- караш төшерү••караш ноктасы — то́чка зре́ния
-
39 күзаллау
перех.представля́ть/предста́вить; вообража́ть/вообрази́ть || представле́ние, воображе́ниеерак үткәнне кү́заллау — вообрази́ть себе́ далёкое про́шлое
ялгыш кү́заллау тудыру — созда́ть ло́жное представле́ние
-
40 сизенү
возвр. от сизү1) чу́вствовать, почу́вствовать; предчу́вствовать ( что) || чу́вствованиекүңелсезлек буласын күңел алдан сизенде — се́рдце предчу́вствовало нела́дное
ялгыш эшләвен сизенде — он почу́вствовал, что поступи́л непра́вильно
2) дога́дываться/догада́ться; спохва́тываться/спохвати́ться; сообража́ть/сообрази́ть, смека́ть/смекну́ть || дога́дкасүзнең кем турында барганлыгын сизенү — догада́ться, о ком идёт речь
мин аларның кем булуларын тиз сизендем — я бы́стро сообрази́л, кто они́ на са́мом де́ле
•
См. также в других словарях:
ялгыш — диал. 1. Язуда, исәпләүдә, эштә һ. б. ш. дөрес булмаган нәрсә, хәл, хәрәкәт 2. с. Дөрес булмаган, хата. рәв. Уйламаганда, көтмәгәндә, искәрмәстән ялгыш төшеп ватылды 3. рәв. Ялгышып, хаталанып ялгыш исәпләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялгыш-йолгыш — диал. Һәртөрле ялгышлыклар, хаталар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
адаштыру — 1. Берәр кешене ялгыш юлдан җибәрү, хайванны ул кире кайта алмас җиргә илтеп ташлап калдыру 2. Юлдан читкә җибәрү, юлдан яздыру. күч. Ялгыш, начар юлга кертү 3. күч. Зиһен, уй фикер, хисап кебек нәрсәләрне бик нык чуалту тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хата — 1. Язуда, хисаплауда ясалган ялгыш. Эштә, тормышта ясаган ялгышлык, дөрес булмаган эш 2. Гаеп 3. рәв. Ялгыш, киресенчә хата сөйләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ялгышу — диал. Ялгыш җибәрү, хаталану. Берәр кеше турында ялгыш фикердә булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яңлыш — диал. 1. Язуда, исәпләүдә, эштә һ. б. ш. дөрес булмаган нәрсә, хәл, хәрәкәт 2. с. Дөрес булмаган, хата. рәв. Уйламаганда, көтмәгәндә, искәрмәстән ялгыш төшеп ватылды 3. рәв. Ялгышып, хаталанып ялгыш исәпләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яңлышу — диал. Ялгыш җибәрү, хаталану. Берәр кеше турында ялгыш фикердә булу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдалау — 1. Ялганлау, чынлыкны бозып күрсәтү 2. Хәйләләү, хәйләләп нәр. б. алу, кешене авыр хәлдә калдыру; кешегә начарлык эшләү 3. Ялган сөйләп кешене ялгыштыру, ялгыш фикергә китерү 4. (Берәр буш, ялган нәрсәгә) кызыктырып җәлеп итү 5. Саташтыру,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдану — 1. Алдау (1 5) 2. Ялганга ышанып ялгышу. Берәр кеше яки нәрсә тур. ялгыш уйда булу 3. Кызыгу, ымсыну 4. Отылу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдау — 1. Ялганлау, чынлыкны бозып күрсәтү 2. Хәйләләү, хәйләләп нәр. б. алу, кешене авыр хәлдә калдыру; кешегә начарлык эшләү 3. Ялган сөйләп кешене ялгыштыру, ялгыш фикергә китерү 4. (Берәр буш, ялган нәрсәгә) кызыктырып җәлеп итү 5. Саташтыру,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бозу — 1. Яраксыз итү, начарландыру. Вату, җимерү 2. Башкачарак итеп яңадан тегү, кору, ясау өчен сүтү, җимерү 3. Сызып ташлау, бетерү, юкка чыгару (язу сызу тур.) 4. Бөтен, башланмаган әйберне башлау, бүлгәләү каз б. 6. Ялгыш итеп үзгәртү көйне б. 7.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге