-
81 даться
1. сов.; разг.бирелеү, тотолоу2. сов.; разг. перен.поддатьсятоттороу, бирешеү, алдатыуалданмау, үҙеңде алдатмау3. сов.; разг.комулегко усвоитьсяанһат үҙләштереү, еңел бирелеү4. сов.; разг.кому только прош. вр.; неодобр.ни кәрәге булыудиву даться — ғәжәп итеү, иҫ китеү
-
82 дача
I1. ж см. дать 1-9дача показаний юр. — мәғлүмәттәр биреү, һөйләп биреү
2. жпорциябирем, биреү, бер тапҡыр бирерлекIIждача, кирәкҡаланан ситтә һалынған йорт, баҡса йортождачаурман янындағы ер бүлемеIVж; ист.дайса, дачареволюцияға тиклем Рәсәйҙә башҡорт ҡәбилә-ырыуҙарының аҫаба ер биләмәләре -
83 двор
I1. мишек алды, ихата2. мйорт, хужалыҡ3. мҡурагостиный двор — сауҙа йорто, каруанһарай
ко двору (быть, прийтись) — уңыу, килешеү, тура килеү
на дворе — урамда, тышта
IIмһарай, һарай даирәһе -
84 дворцовый
-
85 доминировать
несов.өҫтөнлөк алыу (итеү), өҫтөн булыу -
86 дорассветный
-
87 достаться
1. сов. комуҡалыу, тейеү2. сов. комубезл.; разг.эләгеү -
88 дотянуть
1. сов.кого-чтотартып (килтереп) еткереү2. сов. что и без доп.килтереп еткереү, килеп етеү3. сов. что, до чего; прям., перен.һуҙыу, һуҙып еткереү4. сов.до чего и без доп.; разг.үткәреү, һуҙыу, йәшәй алыу5. сов.до чегоеткереү, һуҙып еткереү -
89 дробиться
1. несов.разбиватьсяваҡланыу, онталыу, ярылыу2. несов.расчленятьсятаралыу, бүленеү, тарҡалыу3. несов. страд. от дробить 1, 2 -
90 ерошить
1. несов. что; разг. разг.өлпәйтеү, өлпөрәү, тырпайтыусәсте, һаҡалды2. несов. что; разг.ҡабартыуҡауырһынды, йөндө -
91 ёкать
1. несов.издавать звуки, напоминающие икотууңҡ-уңҡ итеү (килеү), уңҡылдау, өңкөлдәү2. несов. разг.жыу итеү -
92 жмых
-
93 жмыхи
мн.төпрәорлоҡтан май һыҡҡандағы ҡалдыҡ -
94 жульничество
с; разг.алдыҡ эш, мутлыҡ, хәйләләү -
95 за
1. предлогс вин. п.при указании на направление движения за пределы чего-л.аръяғына, артына, тышына, ситенә2. предлогс вин. п.при указании цели действия, предмета, лица, в защиту которого совершается действиеөсөн3. предлогс вин. п.при обозначении цены-ға/-гә, өсөн4. предлогс вин. п.при указании лица, вместо которого кто-л. действуетөсөн, урынына5. предлогс вин. п.указывает на лицо, предмет, на который направлено действие-дан/-дән6. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета, который вызывает какое-л. чувствоөсөн7. предлогс вин. п.при указании на то, в каком качестве воспринимается кто-что-л.итеп, тип8. предлогс твор. п.при указании на предмет, место, позади которого происходит действиеартында, ситендә9. предлог.с твор. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л., где происходит действиеартында, эргәһендә, янында10. предлог.с твор. п.при обозначении движения, следования за кем-чем-л.артынан, арттан11. предлогс твор. п.при указании на непрерывность следования одного за другимартынан, һуңынан, бер-бер артлыодин за другим — береһе артынан икенсеһе, бер-бер артлы
12. предлогс вин. п.при указании предмета, места, лица, по другую сторону которого что-л. помещено-ға/-гә, эсенә, артына13. предлогс твор. п.при указании на причинусәбәпле14. предлогс твор. п.при указании лица, предмета, ради получения которого совершается действиеартынан, маҡсатынан сығып, -ға/-гә15. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, который является объектом действия-ды/-де16. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия-да/-дәочередь за мной — сират миндә, минең сират
17. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, которому присущи те или иные свойства-ды/-де18. предлогс твор. п.при указании на номер, подпись и т.п. внешние признаки документа-лы/-ле, булған, менән19. предлогв знач. сказ.ыңғайвсе за, он один против — бөтәһе ыңғай, ул бер үҙе ҡаршы
20. предлогс вин. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л.артына, янына, эргәһенә21. предлогс вин. п.при указании на начало действия, обычно с глаголом-ға/-гә22. предлогс вин. п.при указании на промежуток времени, в течение которого совершается что-л.-да/-дә, эсендә, буйындасделать за два часа что-л. — нимәнелер ике сәғәт эсендә эшләү
23. предлог.с вин. п.при указании на время, отделяющее одно событие от другогоалда(н), элек, элгәре24. предлогс вин. п.при указании на превышение предела, меры-дан/-дән ашыу (артыу)25. предлогс вин. п.при указании на расстояниеарала, алыҫлыҡта, ерҙә26. предлогс вин. п.при указании причиныөсөн -
96 заварка
-
97 завертеть
I1. сов. кого; разг.захватить всецелоәйләндереү, өйрөлтөү, (тотош) биләп алыу2. сов. кого; разг.увлечь, вскружить головуәүрәтеү, башын әйләндереүIIсов. чемначать вертетьәйләндерә (болғай, өйрөлтә) башлау -
98 завёртка
-
99 заволочь
сов. чтоҡаплап (томалап) алыу, ҡаплау, баҫыу -
100 заглохнуть
1. сов.шымыу, тыныу, шымып (тынып) ҡалыу2. сов. разг.туҡтау, һүнеү3. сов.прийти в упадокташландыҡ хәлгә килеү, һүнеп (туҡталып) ҡалыу4. сов. перен.о чувствах, мысляхһүрелеү, һүнеп ҡалыу, онотолоу
См. также в других словарях:
алдыңғы позиция — (Передовая позиция) қорғаныс шебінің алдыңғы позициясы. Ол қарсыласты алдыңғы шептің жағдайы жөнінде жаңылыстыру және қорғанысты құру, олардың барлау жасауын қиындату және негізгі күштерге қарсыластың тұтқиылдан шабуылын болдырмау мақсатында… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алды — Алдына ат салмады. Жүйрік, әр кез озып келетін. Тек бүкіл Мауараннахрда а л д ы н а а т с а л м а ғ а н, ақтаңгер жүйрік мінген Темірдің өзі ғана аман құтылады (І. Есенберлин, Шығ. жин., 9, 191). Алдыңнан ақ күн тусын! а л ғ. Ісің сәтті болсын,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алдыңғы батальон — (Передовой батальон) басты күштердің шабуылы алдында қарсыластың дайындалған қорғанысын ұрыспен барлау үшін бөлінген күшейтілген атқыштар (мотоатқыштар) батальоны. А.б. өздерінің тапсырмаларын, әдетте, басты күштердің шабуылына бір тәулік… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы жасақ — (Передовой отряд) ұрыс (операция) барысында өз бетінше жеке тапсырмаларды орындау үшін бөлінетін күшейтілген танктік (мотоатқыштар) бөлімше (бөлім). А.ж. қорғаныс кезінде қамтамасыз ету алқабындағы қимылдарға, ал шабуыл кезінде қарсыластың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы жорықтық застава — (Головная походная застава) жорықтық күзет органы. А.ж.з ға басты күштің кедергісіз іс әрекетін қамтамасыз ету мақсатында өз әскерлеріне қарсыластың барлаушыларының енуін, тұтқиылдан шабуылдауын болдырмау және жазылу мен ұрысқа кірісу үшін ұтымды … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қалдық радиациялар — (Остаточная радиация) ядролық жарылыс болған аудандағы ыдырау мен белгісіз радиоактивті өнімдердің түсуі салдарынан болатын радиация. Қалдық радиациялар, негізінен, бета, гамма сәулеленуінен тұрады. Оның өткір радиациядан айырмашылығы ядролық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алды-артлы — рәв. 1. Берсе артыннан икенчесе 2. Бераз вакыт үткән саен, бер бер артлы, рәттән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алдыңғы аэродром — (Передовой аэродром) майдан шебіне немесе мемлекеттік шекараға неғұрлым жақын орналасқан, авиацияны орналастыру үшін немесе сақтық қордағы аэродром ретінде қолданылатын аэродром … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы командалық пункт — (Передовой командный пункт) құрлық әскерлерінің құрама ларында шабуыл кезінде орналасатын басқару пункттер түрлерінің бірі. Шешуші соққы бағытында әрекет етуші бірінші эшелон бөлімдерінен тікелей кейін орналасады және ұрыс кезінде негізгі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдыңғы аяғын басу — (Түрікм.: Красн., Жеб., Небид., Бекд.) пәлеге қалу. Нұрмен дауласып а л д ы ң ғ ы а я ғ ы м д ы б а с а алмаймын (Түрікм., Красн.). Ауырып өлгендігіне акт жасап, а л д ы ң ғ ы а я ғ ы м д ы б а с а алмаймын деп желкесін бір ақ көрсетті («Жұм шы» … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қалды да барды — (Орал: Жән., Орда) қала берді. Сиыры сауылмай қ а л д ы д а б а рд ы (Орал, Жән.). Бала машинаға үлгірмей қ а лд ы д а б а р д ы (Орал, Орда) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі