-
1 пленка
ж1. парда, пардача, шух, қаймоқак; рана затянӯлась пленкой ҷароҳат шух бастааст; пленка льда қаймоқаки ях2. навор (барои аксгирӣ ё овознависӣ); проявить пленку (наворро) зоҳир кардан; записать речь на пленку нутқро ба навор сабт кардан -
2 плёнка
парда, пардача, шух, қаймоқак -
3 скала
харсанг, шух, сахра -
4 скальный
сангин, \скальныйи ҳарсанг, \скальныйи шух -
5 бедбвый
разг. шух, бало, шум, бебок, бади бало; бедбвый мальчишка бачаи бало <> бедбвая голова прост. одами бебок, одами бади бало -
6 за
приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 13. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 14. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 15. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 16. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 17. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 18. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 19. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан -
7 довозиться
Iсов. разг. шухӣ (каш-макаш) карда ба ягон ҳолат афтоданIIнссов. страд. расонда шудан, бурда расонда шудан -
8 живой
(жив, -а, -о)1. зинда, барҳаёт; живая рыба моҳии зинда; его родители живы падару модари вай барҳаётанд2. зинда; живая матёрия материяи зинда; живая природа табиати зинда3. ҳақиқӣ, воқеӣ, арҷаста, амалӣ; живая действйтельность ҳақиқати воқей; жив ой пример героизма тимсоли барҷастаи каҳрамонӣ4. шух, чолок, чаққон, серҳаракат, зиндадил, пурҷӯшу хурӯш; живой ребёнок бачаи серҳаракат; живые глаза чашмоии шӯх5. гарм, гарму ҷӯшон; фаъолона; живая торговля бозори гарм; живая беседа сӯҳбати гарму ҷӯшон; живой интерес шавқу ҳаваси зиёд; живое участие иштироки фаъолона; живое любопытство мароқи зиёд6. фасеҳ, таъсирбахш; живой слог услуби фасеҳ; живой рассказ ҳикояи таъсирбахш7. ҳаётӣ, амалӣ, муҳим; живое дело кори амалӣ; живое начинание ташаббуси му-ҳим8. сахт, пуртаъсир; живая обида раиҷиши сахт; живбе воспоминание хотираи зинда9. тк. кр. ф. зинда; жив одной надеждой фақат бо умеду орзу зинда аст10. тк. кр. ф. чаще в сочет. со сл. «в душе», «в памяти», «в сердце» фаромӯшнашуда, дар хотир буда; они до сих пор живы в моей памяти онҳо то ба ҳол дар хотири ман мондаанд <> живой вес вазни зинда; живая вода фольк. оби ҳаёт, оби ҳайвон; живая изгородь чапарак, буттадевор; живой инвентарь мол, чорпо; живой портрет як себу ду тақсим; живое предание ривояти фаромӯшношуданӣ; живая рана реши равон; живая стена девори зинда (қатори зичи одамон); живые цветы гулҳои тару тоза; живые языки забонҳои зинда; живого места нет (не осталось) ҷои солимаш (ободаш) нест (намондаасг); жив ого слова не услышишь як даҳан гапи дуруст намешунави 2) ягон каси чақ-чақ мекардагӣ нест; на живую нитку нӯгидастӣ, нимкора, чала-чулпа; на жив ую руку шитобкорона, саросемавор, чалачулпа; ни жив ни мёртв на зиндаю на мурда; ни одной живой души ҷонзоде (ҳеҷ кас) нест; в живых берун аз гӯр, аз хок берун; жив-здоров сиҳату саломат; жив курилка! ҳанӯз намурдааст (на-мурдай)!; задеть (забрать) за живое кого-л. ба қитиқи касе расидан; по \живойому резать хомдаррон кардан, алоқаро зӯран катъ кардан -
9 отвес
м1. тех. шокул, амуд2. нишеб, ҷарӣ, шух; отвес скалы шухи харсанг -
10 отвесность
ж шух (рост) будан(и) -
11 отвесный
(отвес|ен, -на, -но) нишеб, ҷар, шух, ростбаромада, ростфуромада; отвесный берег реки соҳили ростфуромадаи дарё -
12 скала
ж харсанг, шух, сахра -
13 скальный
1. сангин, …и харсанг, …и шух; скальный грунт замини серхарсанг2. …и харсангканӣ, …и харсангкафонӣ; скальные работы харсангканӣ -
14 струп
м карахш, шух; на ране образовался струп дар ҷароҳат карахш пайдо шудааст -
15 струпный
…и карахш, …и шух, карахшӣ
См. также в других словарях:
ШУХ — (арх.) лед, нагоняемый морским приливом в реку. Самойлов К. И. Морской словарь. М. Л.: Государственное Военно морское Издательство НКВМФ Союза ССР, 1941 … Морской словарь
Шух Эрнест — Шух (Эрнест, Schuch) немецкий музыкант (родился в 1847 г.), капельмейстер дрезденского королевского театра. В особенности приобрел известность дирижированием вагнеровскими операми. В 1899 г. дирижировал в концертах Императорского русского… … Биографический словарь
Шух, Эрнст фон — Эрнст фон Шух Ernst von Schuch … Википедия
шух — ледяное крошево , см. шуга … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Шух — (Эрнест Schuch) немецкий музыкант (род. в 1847 г.), капельмейстер Дрезденского королевского театра. В особенности приобрел известность дирижированием Вагнеровскими операми. В 1899 г. дирижировал в концертах Императорского русского музыкального… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Шух Э. — (Schuch) Эрнст фон (23 XI 1846, Грац 10 V 1914, Кётшенброда, близ Дрездена) австр. дирижёр. В юности изучал юриспруденцию. Ученик Э. Штольца и О. Дессофа. Возглавлял муз. об во в Граце. В 1867 1871 капельмейстер в муз. т ре И. А. Лобе в… … Музыкальная энциклопедия
Шух — Карл (Schuch, Karl) 1846, Вена 1903, Вена. Австрийский живописец. Обучался в Академии художеств Вены (1865 1866) у пейзажиста Л. Халаушека. Работал в Мюнхене, где сблизился с В. Лейблем в 1870 1872 и пейзажистом В. Трюбнером. В 1868 1870… … Европейское искусство: Живопись. Скульптура. Графика: Энциклопедия
шух — а, ч., зах. Міра дров … Український тлумачний словник
Шух! — Уходи! … Словарь криминального и полукриминального мира
шух — I [شوخ] кит. чирк, ифлосӣ II [شوخ] ниг. шах ІІ … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ШУХ — (Schlich), Эрнст, известный дирижер, род. 23 нояб. 1847 в Граце (Штирия), изучал сперва право там же, но перешел к музыке, которую изучал у Э. Штольца. Уже 1867 Ш. сделался капельмейстером при театре Лобе в Бреславле; затем служил в Вюрцбурге,… … Музыкальный словарь Римана