-
21 чәрелдәргә
пов.н.çäreldä гл. 1) верещать, стрекотать, трещать 2) перен.визжать, пищать -
22 гөрләү
неперех.1) прям.; перен. воркова́ть, гуркова́ть обл. || воркова́ниекүгәрченнәр гөрли — ворку́ют го́луби
кыз ашыкмый гына гөрли бирә — де́вушка не спеша́ продолжа́ет воркова́ть (мя́гко и не́жно говори́ть)
2) шуме́ть, галде́ть || шум, гам, галдёж, го́мон; см. тж. гөрелдәүпалата яңадан гөрли башлады — в пала́те сно́ва подня́лся шум
зал гөрләргә тотынды — зал зашуме́л
3) см. гөрелдәү 1)машиналар гөрләде — маши́ны рокота́ли
өстәлендә самовары гөрли — на столе́ поёт (кипи́т) самова́р
5) см. дөрләүучак гөрли, учак гөрләп яна — костёр пыла́ет
6) в игре в жмурки води́ть; горе́тькем гөрли — ? кто во́дит?
7) перен. быть прекра́сным, замеча́тельным (о жизни, о делах и т. п.)эшләре гөрли аның — у него́ дела́ иду́т хорошо́
ферманың гөрләгән еллары бар иде — бы́ли времена́, когда́ дела́ фе́рмы шли хорошо́
8) в знач. нареч. гөрләпа) хорошо́, прекра́сно; ве́село, дру́жно (жить, работать, расти и т. п.)гөрләп яшәү — жить припева́ючи ( прекрасно)
үлән гөрләп үскән чагында — когда́ трава́ в по́лном соку́
б) си́льным пото́комборыныннан гөрләп кан китте — из но́са хлы́нула кровь
торбалардан гөрләп су ага — из труб си́льным пото́ком идёт вода́
•- гөрләп чәчәк ату -
23 күк
I прил.1) голубо́й, голубо-; си́ний, лазу́рныйкүк буяу — голуба́я (си́няя) кра́ска
күккә буяу — кра́сить в си́ний цвет
күк яулык — голубо́й (си́ний) плато́к
күк күзле — голубогла́зый
күк томан — голубо́й тума́н
2) перен. си́нийавыруның иреннәре күк — у больно́го гу́бы си́ние
3) си́зый, сизо-күк күгәрчен — си́зый го́лубь
күк канатлы акчарлаклар — сизокры́лые ча́йки
4) си́вый; се́рый диал. ( о масти)күк ат — си́вая ло́шадь; си́вка
•- күк агач- күк ала
- күк бөрлегән
- күк җиләк
- күк күбәләк
- күк сөт
- күк сусын
- күк чәчәк II сущ.1) в разн. знач. не́бо, небосво́д || небе́сныйкүкне болыт каплаган — не́бо покры́то ту́чами
күктә ай йөзә — на не́бе плывёт луна́
йолдызлы күге — звёздное не́бо
күктән сөрелгәннәр — изгна́нники не́ба
күзләрне күккә төбәү — обрати́ть взо́ры на не́бо
күк төсендәге — небе́сного цве́та, я́рко-голубо́й
күк зәңгәрлеге — небе́сная синева́, небе́сная лазу́рь
күк җисемнәре — небе́сные тела́
2) в знач. нареч. күккә вверхзенит туплары күккә төбәлгән — зени́тные ору́дия наце́лены вверх
•- күк бите- күк гөмбәзе
- күк гөрелдәү
- күк гөрселдәү
- күк гөрелтесе
- күк итәге
- күк чите
- күк йөзе
- күк көймәсе
- күк чатыры
- күк күкрәү
- күк меридианы
- күк сферасы
- күк экваторы••күк арбасы — гром (букв. небе́сная теле́га)
күк белән җир арасы — (отлича́ться) как не́бо от земли́; не́бо и земля́
күк белән җир арасында (булу) — быть, находи́ться ме́жду не́бом и землёй
күк белән җир арасында йөрү — вита́ть ме́жду не́бом и землёй; вита́ть в облака́х
күк белән ябылган (капланган) — некры́тый, без кры́ши
күк кабыгы (капусы) ачылды — сча́стье привали́ло; наста́л ( чей-то) звёздный час
күк кабыгы (капусы) ачылганны көтү — наде́яться на аво́сь
күк (күкләр) күкрәтү — мета́ть гро́мы и мо́лнии (гро́мы-мо́лнии)
күккә күтәрү (чөю); күккә күтәреп (чөеп) мактау — возноси́ть/вознести́ до небе́с
күк патшасы — царь (оте́ц) небе́сный
күк терәве — прост. верзи́ла
күккә күтәрелү — взорва́ться, взлете́ть на во́здух
күккә очыру (күтәрү) — взорва́ть, подня́ть на во́здух
күкнең төбе тишелү — разве́рзлись небеса́, разве́рзлись хля́би небе́сные (о сильном, проливном дожде)
күктән җиргә төшү — упа́сть (сойти́) с не́ба (небе́с) на зе́млю
күктән иңгән — рел. по́сланный бо́гом, от бо́га
күктән (төшкәнне) көтү — ждать ма́нну небе́сную; ждать у мо́ря пого́ды; наде́яться на аво́сь
күктән төшү — как (бу́дто, сло́вно, то́чно) с не́ба свали́лся (упа́л); сва́ливаться (свали́ться, па́дать, упа́сть) с не́ба (т. е. случи́ться неожи́данно, внеза́пно); как (бу́дто, сло́вно, то́чно) с луны́ свали́лся (упа́л); сва́ливаться (свали́ться, па́дать, упа́сть) с луны́; как с не́ба свали́лся; с не́ба свали́лся (упа́л) (о неожиданно полученном, достигнутом)
- күкләргә ашу III послелог; разг.; см. кебеккүктән эзләгәнне җирдән табу — на ловца́ и зверь бежи́т (букв. иска́ть на не́бе, а найти́ на земле́)
кояш чыккан күк булды — сло́вно взошло́ со́лнце
-
24 күк гөрселдәү
-
25 çäreldärgä
-
26 çäreldäwek
-
27 göreldärgä
-
28 göreldäwek
- 1
- 2
См. также в других словарях:
гөрелдәвек — ле – с. Калын, гөрелдәп чыккан (тавыш тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрелдәшү — Шаулашу, күп әйберләрнең берьюлы гөрелдәве, шау гөр килүе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәрелдәвек — с. 1. Бик күп чәрелди торган, чәрелдәп сөйләшә торган 2. Ачы һәм нечкә (тавыш тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрелдәп — Су яки канның мул булып бәреп чыгуы. Шаулау, гөжләү (самавыр тур.) 4. Гөр гөр уенында әби нең гөр гөр дип торуы 5. күч. Бик яхшы бару (эш һ. б. ш. тур.). Даны таралу, киң танылу, зур уңышка ирешү аның гөрләгән еллары иде. рәв. ГӨРЛӘП – Шәп, яхшы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрелдәү — 1. Өзлексез калын яңгыравыклы тавыш чыгарып тору. күч. Гөрелдек, яңгыравыклы, көр калын тавыш чыгарып сөйләү 2. Кинәт кинәт барлыкка килә торган көчле шартлаулы яңгырау тур. туплар гөрелди 3. Шаулау, шау гөр килү 4. күч. Гөрләү (1) 5. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәрелдәп — Ачы нечкә тавыш белән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәрелдәү — 1. Ачы тавыш белән ашыгып сөйләү яки кычкыру; тавышлану 2. Үзенә бертөрле тавыш чыгарып кычкыру (мәс. акчарлаклар) 3. рәв … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрләвекле — с. Гөрелдәүле; гөрелдәвек тавышлы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрселдәү — Гөрс итү, шундый тавыш чыгу. Гөрелдәү, гөрелдәтеп күк күкрәү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрелдек — ле – с. Калын, гөрелдәп чыккан (тавыш тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гөрелте — 1. Гөрелдәп чыккан тавыш. Төрле тавышлар кушылмасы, шау гөр 2. Янгын вакытында яки бомба, снаряд ярылудан барлыкка килгән саңгырау шартлау тавышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге