Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

чем+его

  • 1 дело

    с
    1. кор; дело кипит кор дар авҷ аст; приняться за дело ба кор шурӯъ кардан; сидеть без дела бе кор нишастан; важное дело кори муҳим; общественное дело кори ҷамъиятӣ Ц чаще мн. дела машғулият, корҳо; государственные дела корҳои давлатӣ; хозяйственные дела корҳои хоҷагӣ; текущие дела корҳои ҷорӣ; у него дел по горло кораш аз мӯи сараш бисёр, ӯ бисёр серкор аст; заниматься делами бо корҳо машғул будан; обсуждать дела корҳоро муҳокима кардан; по делам службы бо корҳои идора; министерство иностранных дел вазорати корҳои ҳориҷӣ
    2. кирдор, кор, рафтор; сделать доброе дело кори савоб кардан
    3. разг. (полезное занятие) кор; он занят - ом вай ба коре банд аст; делу время, потёхе час ҳар кор вақту соат дорад // (нечто нужное) чизи муҳим (фоиданок), гапи пухта; он дело говорит вай гапи пухта зада истодааст, гапи вай ҷон дорад; не дело ты затеял кори беҷо кардӣ
    4. кор, ихтисос, касб; горное дело маъданканӣ, кӯҳкорӣ; издательское - о кори нашриёт; военное дело касби (кори) ҳарбӣ
    5. мақсад, вазифа, кор; правое - о кори ҳаққонӣ; дело укрепления мира во всем мире вазифаи (кори) мустаҳкам кардани сулҳ дар тамоми ҷаҳон
    6. кор; эҳтиёҷ; я к вам по делу ман ба пеши шумо бо коре омадам
    7. кор, вазифа; какое мне до этого дело? ба ин чӣ кор дорам?; это не моё дело ин кори ман не; не суйся не в своё дело ба ҳар ош қатиқ нашав; ба кори дигарон мудохила накун; это не твоего ума дело ақли ту ба ин кор намерасад; ему до всего дело вай ба ҳар ош қатиқ; это дело милйции ин кор ба милиция тааллуқ дорад, ин вазифаи милиция аст
    8. ҳодиса, воқеа, кор; это дело случилось давно ин ҳодиса кайҳо рӯй дода буд; дела давно мидел нувших дней корҳои кайҳо шуда гузаштагӣ; кори кӯҳна
    9. чаще мн. дела аҳвол, вазъият, корҳо, авзои кор, сурати ҳол; как ваши дела? аҳволатон (корҳоятон) чӣ тавр?; дела его плохи аҳволаш (корҳояш) бад аст; дела как сажа бела погов. дел кор хӯрҷин; кор чатоқ
    10. юр. кор; уголовное дело кори ҷиноятӣ; пересмотр дела аз нав дида баромадани кор; возбудить дело против кого-л. ба касе даъвогар шудан; расследовать дело корро тафтиш (тергав) кардан; прекратить дело корро хобондан
    11. канц. дела; дела хранятся в папках делаҳо дар папкаҳо нигоҳ дошта мешаванд; подшить к делу ба дела дӯхтан; дело номер пять делаи рақами панҷ
    12. с прил. в знач. сказ. кор, масъала; это дело нешуточное ин кори ҳазл не // с прил. в знач. вводн. сл. масъала; ясное дело, он прав масъала равшан (маълум), ҳак ба ҷониби вай аст; естественное дело, он не знал этого табиист, ки вай аз ин гап (кор) хабар надошт
    13. уст. савдо, кору бор, дӯкон; открыть своё дело дӯкон кушодан
    14. уст. ҳарбу зарб, корзор, набард, ҷанг; жаркое было дело! ҳарбу зарби сахт буд! <> дело житейское зиндаги-дия!; дело вкуса ҳар кию ҳар чӣ; дело привычки гап дар сари одат; дело прошлое кори гузашта, гапи гузашта; дело случая кори тасодуф; гиблое дело кори намешудагӣ; главное дело в знач. вводн. сл. муҳиммаш ин ки; алалхусус; грешным делом в знач. вводн. сл. айб бошад ҳам, мутаасифона; известное дело маълум ки…, албатта; лёгкое ли дело кори ҳазл не; это другое (иное) дело ин гапи дигар аст; первым делом дар навбати аввал, даставвал; понятное дело шак нест, аён аст; такое дело прост. гап ҳамин ки…; дело в шляпе прост. кор панҷ; дело за кем-чем кор вобаста ба…; дело за вами гап ба шумо, кор ба шумо вобаста аст; дело на мазӣ прост. кор пухтагӣ; и дело с концом, и делу конец вассалом, тамом, бо ҳамин тамом; в самом деле в знач. вводн. сл. ҳакиқатан, воқеан; ба ростӣ; в самом деле, куда он исчез? воқеан, вай куҷо шуд?; за дело! (призыв к началу работы) ба кор шурӯъ кунем!, остинро барзанем!; [бт-же] к делу! ба сари кор (матлаб) оем!, ба сари мақсад биёед!; между делом (дел) дар байни кор, кор карда истода; на деле дар ҳақиқат, дар амал; он на деле мог убедиться в этом вай дар амал ба ин кор (гап) бовар ҳосил карда метавонист; на самом деле дар амал, дар ҳақиқат; не у дел бе кор, аз кор берун, аз хизмат берун; оказаться не у дел аз сари хизмат рафтан; то и дело бисёр, доимо, ҳамеша, ҳар замон, дам ба дам; то ли дел о! аммо!, кори дигар!; то ли дело сон на, воздухе! аммо дар ҳавои кушод хоб кардан кори дигар; -делать кори муҳимме кардан; дело дошло (доходит) до… кого--чего кор ба… оид шуд (мешавад); дело идёт (двигается) к чему-л. кор ба ҷое мерасад (наздик шуда истодааст); дело идет к развязке кор анҷом ёфта истодааст; - идёт на лад кор соз шуда истодааст; дело идёт о ком-чем-л., дело касается кого-чего-л. гап дар бораи касе, чизе меравад; быть в деле ба кор бурда шудан, кор фармуда шудан; идтй (пойтй) в дело кор омадан, ба кор бурда шудан; иметь дело с кем-чем-л. бо касе, чизе сару кор доштан; пустить (употребить) в дело кор фармудан, ба кор бурдан; вйданное ли это дело? магар мумкин аст?, оё ип тавр шуда метавонад?; вот в чём дело! ана гап дар чист!, ана гап дар куҷо будааст!; всё делов этом ҳама гап дар ҳамин; в чем -дело? чӣ гап?; дело в том, что… гап ҳамин ки…, гап дар ин ки…; дело мастера боится посл. гунҷишкро кӣ кушад? -Қассоб; ба кордон кор осон; есть такое дело прост. хуб шудаст, хуб аст; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; моё (твоё и т. д.) дело маленькое ин кори ман (ту ва ғ.) не; моё (твоё и т. п.) дело сторона ин кори ман (ту ва ғ.) нест; ин ба ман (ба ту ва ғ.) дахл надорад; пока суд да дело то кор буд шавад; по сути дела моҳиятан, дар ҳақиқат; статочное ли это дело? уст. разг. оё (ҳеҷ) мумкин аст?, наход ки кор ҳамин хел шавад?; такие-то \делоа! корҳо ҳамин тавр! аиа корҳо чӣ хел!; это - о деситое ин аҳамият надорад, ин муҳим не; это \делоо его рук ин корро вай кардааст, ин кори вай аст

    Русско-таджикский словарь > дело

  • 2 знать

    I
    несов.
    1. что, о комчем донистан, огоҳӣ (хабар) доштан, бохабар (воқиф, огоҳ) будан; шинохтан; знать намерения противника нияти душманро донистан, аз нияти душман бохабар будан; все уже знают о случившемся аз воқеа кайҳо ҳама хабардоранд; я не знаю, где она живет ман ҷои истиқомати ӯро намедонам; насколько я знаю… ба андозае, ки ман медонам…; как я могу об этом знать? ман инро аз куҷо донам?
    2. что донистан, балад будан; тасаввур[от] доштан; знать язык забон донистан; знать своё дело кори худро донистан, дар кори худ балад будан // с неопр. или с прид. предл. (уметь) тавонистан;знать, как себя вести одоби муоширатро риоя карда тавонистан; шинухез карда тавонистан
    3. кого (быть знакомым) ошной доштан, шиносо будан; я его совсём не знаю ман бо ӯ мутлақо шинос нестам; знать кого-л. по имени номи касеро донистан; знать в лицо кого-л. касеро аз рӯи қиёфа шинохтан
    4. чтр ҳис кардан, дарк кардан, донистан, фаҳмидан; я знаю, это даром не проидет ман медонам, ки ин [кор] беҷазо намемонад
    5. что аз сар гузарондан, таҳаммул кардан; он знал и горе и радость ӯ ҳам ғам ва шодиро аз сар гузарондааст
    6. чаще с отриц. эътироф (иқрор) кардан; он знать ничего не хочет ӯ ба ҳеҷ чиз иқрор шудан намехоҳад
    7. знаешь, знаете в знач. вводн. сл. оё медонӣ (медонед), медонӣ чӣ, медонед чӣ; знаете, я уже совсем здоров медонед чӣ, ман тамоман сиҳат шудам <> знать вдоль и поперек (насквозь, наперечет, как свой пять пальцев) панҷ ангушт (панҷа) барин нағз донистан; знать все ходы и выходы ҳамаи роҳу растаро донистан; роҳи даромаду баромадро донистан; знать за собой что ба ягон камбудии худ иқрор будан; знать меру аз ҳад нагузаштан; - про себя прост. нагуфтан, пинҳон доштан; знать свое место ҳадди худро донистан (шинохтан); знать толк в ком-чем ба қадри ҳалвою набот расидан, қадри ҳалвою наботро донистан; знать цену кому-чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену кадри худро донистан; дать знать кому о ком-чем хабар додан, хабардор кардан; дать знать о себе худро маълум кардан; арзи ҳастӣ кардан; дать себя знать худро нишон додан, ҳис карда шудан; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть аз шарм дасту по хӯрдан (худро гум кардан); не знать, куда себя деть чӣ кор карданро надонистан; не могу знать уст. намедонам; знать не знаю ҳеҷ (асло) намедонам; знай наших! прост. мо ана ҳамин хел!, ба мо қоил шав!, бо мо шӯхӣ накун!; знаем мы вас! прост. ирон. кӣ будану чй будани шуморо медонем!, мо пӯсти шуморо дар чармгарӣ ҳам мешиносем!; знай себе (в сочет. с гл.) парвое накарда…; а он знай себе покуривает вай бошад парвое накарда. тамоку мекашад; бог знает кто (что, куда) 1) худо медонад кн (чӣ, ба куҷо)… 2) чандои хуб нест; будешь (будете) знать, как… дониста мемонӣ (мемонед), ки…, дониста бош(ед), ки…; как знаешь (знаете) ихтиёрат(он), майлат(он); как знать, кто знает чӣ донам, аз куҷо [ме]донам, маълум нест, кӣ медонад; кто его знает, бог (господь) его знает, черт его знает кӣ медонад, худо медонад; пора [и] честь знать 1) бас аст, кофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вақти рафтан (хайру хуш) расид; то и знай в сочет. с гл. ҳамеша, доимо, дамодам, дам ба дам; только и знает (знаю, знаешь), что… ба ғайр аз ин дигар ҳеҷ корро намедонад (намедонам, намедонӣ); аз а в глаза не знает алифро калтак мегӯяд, балоро ҳам намедонад
    II
    вводн. сл. прост. аз афташ, аз афти кор, эҳтимол, шояд
    ж собир, аъёну ашроф

    Русско-таджикский словарь > знать

  • 3 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 4 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 5 остановиться

    сов.
    1. истодан, бозистодан, қарор гирифтан, аз ҳаракат мондан; поезд остановился поезд истод//хоб кардан, хобидаӣ; завод остановился завод хоб кард
    2. қатъ (бас) шудан, хомӯш (паст, дафъ) шудан; работа остановилась кор қатъ шуд 3 бозистодан, худдорӣ кардан; он заговорил и уже не мог остановиться ӯ ба гап даромад ва дигар худдорӣ карда натавонист // на чем қатъ кардан, истодан; на чем мы остановились? мо дар куҷо истода мондем?
    4. на ком-чём ҷалб (равона, нигаронда) шудан, бозистодан; его взор остановился на ребёнке чашми ӯ ба бача дӯхта шуд
    5. на чём (прийти к заключению) ба хулосае (ба қароре, ба фикре) омадан, хулосае баровардан
    6. фуромадан, манзил гирифтан (кардан), таваққуф кардан; остановиться в гостинице ба меҳмонхона фуромадан; остановиться на привёл дам гирифтан <> и перед чем не остановиться аз чизе рӯ нагардондан, ба ҳар кирдор тайёр будан

    Русско-таджикский словарь > остановиться

  • 6 связать

    сов.
    1. кого-что бастан, васл кардан; связать вещи чизҳоро бастан
    2. кого-что с кем-чем перен. алоқаманд кардан, пайвастан; связать теорию с практикой назарияро бо амалия пай-вастан
    3. пайвастан; новая дорога связала деревню с городом роҳи нав деҳаро бо шаҳр пайваст
    4. что, что с чем перен. алоқадор (марбут, вобаста) кардан; связать один вопрос с другим як масъаларо бо масъалаи дигар вобаста кардан
    5. кого-что, чем дасту пои касеро бастан; бе ресмон бастан, ба бало монондан; его поручение связало меня супориши вай маро бе ресмон баст
    6. что бофтан; связать носки ҷуроб бофтан <> связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; связать по рукам и [по] ногам кого-л. дасту пои касеро бастан; не мочь (не уметь) связать двух слов ду калимаро ба ҳам пайваста натавонистан

    Русско-таджикский словарь > связать

  • 7 делать

    несов.
    1. что кардан, сохтан, тайёр кардан; творог делают из простокваши чаккаро аз ҷурғот тайёр мекунанд; делать мебель мебел сохтан
    2. кардан, эҷод кардан, баровардан; делать фильм филм баровардан
    3. что кардан, кор кардан; ничего не делать бекор гаштан, ҳеҷ кор накардан; доьольно говорить, надо [дело] делать гап [задан] бас, кор кардан лозим; чего только мы не дёлали! кори накардагиамон намонд!; что мне было делать? ман чӣ коре карда метавонистам?
    4. в сочет. с сущ. что: делать зарядку машқ (варэиш) кардан; делать опыты таҷриба кардан; делать уроки дарс тайёр кардан; делать дополнения к новому изданию ба чопи нав иловаҳо даровардан; делать выбор интихоб кардан; делать вывод хулоса баровардан; делать глупости беақлӣ кардан; делать долги қарз гирифтан; делать наблюдения мушоҳида кардан; делать обход (о враче, стороже) дидан, дида баромадан; делать ошибку хато кардан; делать подарок тӯҳфа кардан; делать попытку саъй кардан; делать предупреждение огоҳонидан; делать различие фарқ кардан; делать сообщение хабар (ахборот) додан; делать усилия зӯр задан, кӯшиш кардан; делать шаг вперёд як қадам ба пеш мондан; делать жест рукой бо даст ишора кардан
    5. что (в сочет. со словами, указывающими на количество) гаштан, роҳ рафтан, чарх задан; поезд делает восемьдесят километров в час поезд дар як соат ҳаштод километр мегардад; колесо делает сто оборотов в минуту ғилдирак дар як дақиқа сад бор чарх мезанад; катер делает два рейса в сутки катер дар як шабонарӯз ду рейс мекунад
    6. что и без доп. рафтор (муомила) кардан; делать всё посвоему ҳама корро ба таври худ кардан; не знаю, что делать намедонам, чӣ кор кунам
    7. что кардан, расондан; делать добро некӣ кардан;делать одолжение илтифот кардан; делать кому-л. неприятности касеро хафа кардан (озор додан)
    8. кого-что из кого-чего кардан, сохтан, гардондан; делать из кого-л. посмешище касеро хандазор кардан; делать событие из каждого пустяка барои ҳар кори ночизе ҳаёҳу бардоштан // кого-что кем-чем кардан, таъин кардан; делать кого-л. своим помощником касеро ёрдамчии худ кардан; делать счастливым хушбахт кардан, бахтиёр кардан // кого-что кардан, сохтан, нишон додан; борода делала его старше своих лет ришаш ӯро аз будаш калонсолтар нишон медод <> делать авансы кому умедвор кардан, майли муошиқат кардан (аз тарафи зан); делать акцент на чем-л. чизеро таъкид кардан; делать вид вонамуд кардан; делать большие глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать весёлую (хорошую) мину при плохой игре бардурӯғ худро хурсанд нишон додан; делать глазки кому назарбозӣ кардан, чашмакӣ задан; делать дело (делать что-л. важное, полезное) кори муҳимме кардан; делать карьеру ба мартабаи калон (баланд) расидан; делать крюк давр зада роҳро дур кардан; делать кислую мйну рӯй турш кардан; делать нечего, нечего делать в знач. вводн. сл. илоҷ (илоҷи дигар) нест; делать нечего, придётся пойтй туда илоҷи дигар нест, бояд он ҷо рафт; делать погоду таъсири ҳалкунанда доштан; роли муҳим бозидан; делать предложение хостгорӣ кардан; делать стойку охот. сайдро дида наҷунбида истодан; собака делает стойку саг сайдро дида наҷунбида меистад; делать сцену кому-л. бо касе ҷанҷол бардоштан; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, лоиқи ҳурмат кардан; этот поступок делает вам честь ин рафторатон обрӯи шуморо мебардорад; делать из мухи слона аз пашша фил сохтан, аз коҳ кӯҳ сохтан; \делать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; \делать под себя прост. бистарро олуда кардан; что \делать1, что будешь \делать ! чӣ бояд кард!, илоҷи дигар нест!; что прикажешь (прикажете) \делать ? чй бояд кард?, илоҷ чист?; от нечего \делать аз бекорӣ

    Русско-таджикский словарь > делать

  • 8 забить

    I
    сов.
    1. задан (кӯфтан) гирифтан, кӯфтанро сар кардан; лошадь забила копытами асп по кӯфтан гирифт // (застучать) задан (тақ-так кардан) гирифтан; дождь забил в окна борон ба тирезаҳо задан гирифт
    2. (об орудиях и т. п.) ба паррондан сар кардан; забили пушки тӯпҳо ба паррондан сар карданд // (дать сигнал ударами) задан гирифтан; забили барабаны нақоразанӣ сар шуд; забили тревогу бонги хатар заданд // (о часах) занг задан гирифтан
    3. (о жидкости) фаввора зада баромадан; из скважины забила нефть аз чоҳ нафт фаввора зада баромад
    4. кого гирифтан; его забила дрожь ӯро ларза гирифт <> заби козла прост. доминобозй кардаи
    II
    сов.
    1. что зада даровардан, кӯфтан, задан; забить гвоздь в стену ба девор мех задан; забить сваю поя задан // спорт. задан; забить мяч в ворота против-ника ба дарвозаи ҳариф тӯб задан
    2. что тахтабанд кардан; забить окно досками тирезаҳоро тахтабанд кардан
    3. что (заткнуть) маҳкам кардан, тиққондан; (засорить, закупорить) маҳкам кардан, пахш кардан; песок забил трубу қубурро рег пахш кардааст // (заполнить до отказа) пур кардан; забить сарай дровами ҳезумхонаро пури ҳезум кардан; железнодорожная станция была забита товарными составами станцияи роҳи оҳан аз поездҳои боркаш пур буд
    4. кого (замучить побоями) зада азоб додан // перен. (довесты до отупения, запугать) зада-зада карахт кардан
    5. что (заглушить - о растениях) пахш (зер) кардан; сорняки забили всходы пшеницы алафҳон бегона майсан гандумро пахш карданд
    6. кого-что перен. разг. бартари доштан, сар баровардан; он всех забил своими знаниями дониши вай афзалияти комил дошт
    7. кого-что (убить на охоте, бойне) куштан, задан; забить десять голов скота даҳ сар мол куштан<> забить голову чем майна гиҷ кардан; голова забита у кого чем. майна гиҷ шуд; забить себе в голову санги ман сад ман гуфтан, гап гапи ман гуфта истодан

    Русско-таджикский словарь > забить

  • 9 подёргивать

    I
    несов.
    1. чем гоҳ-гоҳ кашидан, андак силтав кардан; подёргивать вожжами лаҷоми дарозро андақ силтав кардан
    2. чем гоҳ-гоҳ ҳаракат додан (ҷунбондан, афшондан); подёргивать головой сар ҷунбондан; подёргивать плечом китф афшондан // кого-что безл. кад--қад паридан, дам ба дам беихтиёр ларзидан; его всего подёргивало тамоми аъзои баданаш дам ба дам меларзид
    II
    несов. см. подёрнуть II

    Русско-таджикский словарь > подёргивать

  • 10 пройти

    сов.
    1. что и без доп. гузаш­тан, рафтан, роҳ гаштан, роҳ тай (убур) кардан (паймудан), рад шудан; пройтипо дороге аз роҳ гузаштан; пройти десять километров даҳ километрро тай кардан // рафтан, рафта омадан, равона (роҳӣ) шудан; пройти к речке ба лаби дарё раф­тан; пройти к трибуне ба минбар гузаш­тан // что рақсидан, рақс кардан; пройти несколько туров вальса якчанд бор вальс рақсидан // (на каком-л. транс­порте) гузаштан, тай кардан (савора); пройти по Каспию на судне баҳри Каспийро киштисавор гузаштан
    2. что и без доп. гузаштан, [надида] гузашта рафтан; заговорившись, пройти свой дом саргарми гуфтугӯ шуда аз пеши хонаи худ [надида] гузашта рафтан // что гузаш­тан, убур кардан, гузашта рафтан; пройти деревню аз деҳа гузашта рафтан
    3. (о шуме и т. п.) паҳн шудан, фаро гириф­тан, танинандоз шудан // (о слухах и т. п.) паҳн шудан, овоза шудан, гап-гап (мишмиш) шудан; о нём прошла худая слава дар ҳаққи вай овозаи бад паҳн шудааст
    4. перед кем-чем перен. гузаштан, ба хаёл (ба ёд) омадан, аз фикр (аз пеши назар) гузаштан; события последних дней прошли перед его глазами воқеаҳои рӯзҳои охир аз пеши назараш гузаштанд
    5. перен. дамидан, зоҳир (ошкор, намоён) шу­дан, ҷилва намудан; по её лицу про­шла улыбка дар рӯяш табассум дамид
    6. (об осадках) боридан, омадан, андак боридан; прошёл дождь борон борид, борон бориду монд
    7. даромадан, гу­заштан, дохил (ворид) шудан; этот шкаф не пройдёт в дверь ин ҷевон аз дар намедарояд // ҷаббида (таровида, заҳида) гузаштан; чернила прошли сквозь бумагу сиёҳӣ аз коғаз захида гузаштааст // что горн, кандан, кофтан, канда (кофта) гузарондан; пройти гор­ную породу маъдан (кон) кандан // что кон карда гузаштан; пройти грядку чӯяк кашидан
    8. что чем молидан, ловидан; пройти потолок мелом бар рӯи шифт бӯр молидан
    9. кашида шудан, гузаштан; через село прошла железная дорога аз деҳа роҳи оҳан гузашт
    10. разг. қабул (интихоб, пазируфта) шудан; пройти по кон­курсу аз конкурс гузаштан
    11. что, через что гузаштан, тахаммул кардан, тоб овардан, тоқат кардан; пройти через тяжёлые испытания ба санчиши ҳаёт тоб овардан, аз санҷиши ҳаёт гузаш­тан // гузаштан, паймудан, тай кар­дан, аз сар гузарондан; пройти различные стадии развития даврахои гуногуни тараққиётро аз сар гузарондан // гу­заштан, тафтиш шудан, аз назорат гу­заштан; пройти проверку аз тафтиш гузаштан, тафтиш шудан; пройти комиссию аз комиссия гузаштан
    12. (о времени, со­бытиях и т. п.) гузаштан, паси сар шудан, аз сар гузаштан; прошли многие годы солҳои бисёре гузашт // гузаштан, анҷом додан, ба охир (ба анҷом) расидан; уборка прошла хорошо дарав нагз гузашт
    13. что (курс обу­чая, лечения и т. п.) гузаштан, ба ҷо овардан, адо (буд, иҷро, тамом) кардан, гузарондан; пройти военную служ­бу хизмати ҳарбиро тамом кардан; пройти практику тачриба омӯхтан
    14. что разг. омўхтан, ёд гирифтан, хондан, омӯхта тамом кардан, таҳсил кардан; пройти ис­торию СССР таърихи СССР-ро омӯхтан
    15. тамом шудан, мондан, гузаштан, бас (нест, қатъ) шудан; дождь прошёл борон монд // дуруст (сиҳат) шудан, сиҳат ёфтан; голова прошла дарди са­рам монд <> пройти [сквозь] огонь и воду [и медные трубы] ба ҳафт гулах алав мондан, гармою сармо чашида (дида) пухта шудан; пройти между рук беҳуда сарф шудан, бар бод рафтан (оид ба пул); пройти через руки кого, чьи аз дасти касе гузаштан; лёд прошёл яхи дарё гузашт; даром не пройдёт что кому беҷазо намемонад

    Русско-таджикский словарь > пройти

  • 11 совпасть

    сов.
    1. с чем (во времени) рост (мос) омадан, баробар омадан, ба ҳамдигар мувофиқ (мутобиқ) омадан, тасодуф шудан; мой приезд совпал с его отпуском омадани ман бо мураххасии ӯ рост омад
    2. с кем-чем и без доп. [ба ҳамдигар] мувофиқ (мутобиқ) омадан, баробар шудан; свидетельства очевидцев совпали баёноти шоҳидон ба ҳамдигар мувофиқ омад; совпасть с кем-л. во взглядах бо касе ҳамақида шудан
    3. без доп. мат. баро-бар омадан (шудан); треугольники совпали секунҷаҳо баробар омаданд

    Русско-таджикский словарь > совпасть

  • 12 стать

    I
    сов.
    1. хестан, рост хестан, аз ҷо хестан рост шудан; истодан; стать на цепочки ба нӯги по истодан; волосы стали дыбом мӯйҳо сих шуда монданд
    2. истодан, ҷой гирифтан; стать лагерем дар кароргоҳ ҷой гирифтан
    3. истодан, аз ҳаракат мондан; часы стали соат хобид; мотор стал мотор истод; лошади стали аспҳо аз ҳаракат монданд
    4. ҷойгир шудан, ғунҷидан; диван здесь не станет диван ин ҷо намеғунҷад
    5. таваккуф кардан; стать на якорь лангар андохтан
    6. сар кардан, ба коре шурӯъ кардан; стать на караул посбон шуда истодан <> -стать горой за кого-что пуштибон шудан; стать грудью за кого-что сина сипар кардан; стать поперёк горла кому дилбазан шудан, ба ҷон расондан; стать поперёк пути кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; стать в копеечку бисьёр қимат афтидан; стать во главе чего-л. дар сари чизе истодан; стать в тупик ноилоҷ монондан; стать на дыбы қатъиян мукобил шудан, пошна задан; стать на задние лапки перед кем хушомадгӯиро сар кардан, лаганбардор шудан; стать на колени таслим шудан, гардан фуровардан; стать на ноги 1) сиҳат шудан 2) мустакил шудан 3) аҳволи моддии худро беҳтар кярдан; стать на одну доску с кем-л. ба касе баробар шудан; стать на пути см. стать поперёк пути; стать на путь чего ихтиёр кардан; стать на стражу (на страже) чего-л. пуштибони чизе шудан, чизеро дифоъ кардан; дело стало кор хоб карда монд; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; ни \статьть ни сесть сӯзан партоӣ - рост меистад
    II
    ж
    1. кадду қомат, андом, сохти бадан
    2. зот; лошадь арабской стати аспи зоти тозӣ
    3. перен. уст. хо-сият
    4. в знач. сказ. со словами «что за, какая» уст.: чӣ ҳоҷат <> под стать 1) шабеҳ, монанд 2) мезебад, шинам, зебо; с какой стати? чаро? барои чӣ?
    сов.
    1. ҳамчун феъли ёридиҳанда кор фармуда мешавад: сар (шурӯъ) кардан; он сразу стал работать вай якбора ба кор сар кард; он стал заниматься на курсах вай ба хондан дар курс шурӯъ кард
    2. в сочет. с неопр.\ я стану тебе помогать ман ба ту ёрй медиҳам; я не стану тебя слушать ман гапи туро гӯш намекунам
    3. кем-чем безл. в сочет. с тв. или с прил. в тв. или им. означает «сделаться», «превратиться» шудан, гардидан; стать счастливым хушбахт шудан; он стал очень нервным вай бисьёр асабӣ шуд; в доме стало холодно хона хунук шуд; стать взрослым калон шудан; стать врачом духтур шудан
    4. шудан, воқеъ шудан, рӯй додан; что с ним стало? ба вай чӣ шуд?
    5. кого-чего безл. с отриц. намондан, тамом шудан; сил не стало қувва намонд
    6. разг. расидан, кифоя будан; станет ли на это времени? ба ин (кор) вақт мерасида бошад?
    7. прост. истодан, арзидан, афтидан; во сколько вам стало пальто? ин пальто ба шумо чанд пул афтид? <> во что бы то ни стало бо кадом роҳе ки бошад, ҳар навъ карда, ҳар чӣ бошадҳам; незаниматьстать чего прост. фаровон, мӯл, сероб; стало быть вводн. сл. (следовательно, значит) пас, набошад, яъне; стало быть, его нет дома пас ӯ дар хона нест; с него станет вай метавонад, аз дасти вай ҳар кор меояд

    Русско-таджикский словарь > стать

  • 13 уйти

    сов.
    1. рафтан, равон(а) шудан; уйти в свою комнату ба хонаи худ рафтан; уйти на работу ба кор рафтан; автобус уже ушел автобус кайҳо (аллакай) рафт; тучи ушли к югу абрҳо ба тарафи ҷануб рафтанд; уйти на веслах белзанон шино карда рафтан; уйти в море ба сафари баҳр баромадан
    2. рафтан, гурехтан, халос шудан; уйти из плена аз асирӣ гурехтан; ему не уйти от наказания вай аз ҷазо халос намешавад
    3. мондан, партофтан, рафтан; уйти из семьи оиларо партофта рафтан; уйти из института аз институт рафтан, институтро партофта рафтан
    4. в сочет. с сущ.: уйти на пенсию ба нафака баромадан; уйти на покой дигар кор накардан; уйти в отпуск ба отпуск рафтан (баромадан); уйти в отставку истеъфо додан
    5. (о времени) гузаштан; годы ушли солҳо гузашт
    6. аз байн рафтан, несту нобуд шудан, бар бод рафтан, ғоиб шудан, гум шудан; его счастье ушло бахти ӯ бар бод рафт
    7. харч (сарф) шудан; на письмо ушло два листа бумаги барои мактуб ду варак коғаз сарф шуд; на переговоры уйдет больше часа барои гуфтугӯ зиёда аз як соат вақт меравад
    8. разг.. (о жидкости) рехтан, рафтан, шоридан; ҷабидан, кашидан; вода ушла из колодца чоҳ хушк шуд; вода ушла в землю обро замин ҷабид (кашид)
    9. пеш рафтан, гузаштан; уйти вперёд пеш рафтан, ба пеш рафтан; часы ушли вперёд соат пеш рафт
    10. ғарк шудан, паст рафтан, ғӯтидан, фурӯ рафтан; лодка ушла под воду заврақ ба об фурӯ рафт; избушка ушла в землю кулба ба замин фурў рафт перен ғарк шудан; уйти в чтение ғарқи хониш шудан; уйти в работу ғарқи кор шудан уйти в кусты ба мушхона чой шудан; уйти в лучший (иной, другой) мир чашм аз дуньё пӯшидан, ба дорулбако рех-лат кардан; уйти в себя дамдузд шуда мондан; уйти из жизни аз олам рафтан (гузаштан); уйти на дно ғарк шудан, фурӯ рафтан; далеко не уйдёшь без кого, без чего, с кем, с чем дур намеравӣ; далеко уйти в чем от кого пеш гузаштан, бартарӣ доштан, афзалтар баромадан; душа ушла (уходит) в пятки у кого талхакаф (дилкаф) шуд; почва ушла из-под ног у кого дар байни замину осмон муаллак монд

    Русско-таджикский словарь > уйти

  • 14 что

    I
    мест.
    1. вопр. чӣ?; что это такое? ин чист?; что случилось? чӣ шуд?; чӣ гап? чӣ воқеа рӯй дод?; что с вами? ба шумо чӣ шуд?; что нового? чӣ хабари нав?
    2. вопр. взнач. сказ. чӣ гавр?; что больной? аҳволи бемор чӣ тавр?; ну что, как поживаете? хӯш, аҳволатон чӣ тавр аст?
    3. вопр. в знач. нареч. чаро, барои чӣ; что ты так кричишь? чаро ин кадар фарьёд мезанӣ?: что ты задумался? чаро ба хаёл рафтӣ? / разг. с частицей «так» чаро?; я не приду,- Что так? ман намеоям.- Чаро?
    4. вопр. (что ты сказал?) чӣ гуфти?, чи?
    5. вопр. разг. (сколько?, какую сумму?) чанд нул?, чӣ қадар?; что стоит книга? китоб чанд пул меистад?
    6. неопр. разг. (что-то, что-нибудь) ягон чиз, чизе; если что случится, сразу извести агар воқеае рӯй диҳад, дарҳол хабар деҳ; в случае чего мабодо…
    7. с отриц. чизе ки на …; о чём они только не говорили! оҳо, онҳо чизҳои бисьёр гуфтанд!, онҳо чизе ки нагуфтанд!; чего не сделаешь для тебя! чиро бароят намекунӣ!
    8. в устойчивых сочетаниях 1) (при оботачении сомнения): что пользы? чӣ фоида?; что толку? чӣ манфиат?; что хорошего? чӣ нағзӣ дорад? 2) (всё, любое) кадомаш ки бошад; что угодно? чӣ лозим? чӣ даркор?; что попало чизе ки бошад; что придётся чизе қи рост ояд; чем [ни] попадя прост. ҳар чизе ки ба даст омад (афтид)
    9. относ. ки; я незнаю, что ей нравится ман намедонам, ки чӣ чиз ба вай маъқул аст; что с возу упало, то пропало посл. что обе ки аз кӯза рехт, рехт <> а что? чаро?, барои чӣ?; не ходи сегодня гулять.- а что? - Погода плохая имрӯз ба сайру гашт набаро.-- Чаро? - Чунки ҳаво бад аст; во что бы то ни стало ҳар чӣ ки шавад, ба кадом роҳе ки бошад; вот что медонӣ чӣ, агар дони; вот что я тебё скажу медонӣ, ман ба ту чӣ мегуям; вот (вон) [оно] что ҳамин тавр; ана гап дар қучо будааст; ҳамту гӯед; в случае чего агар вокеае рӯй диҳад; до чего [же] 1) (очень, чрезвычайно) бисьёр, хеле; до чего хорошо на реке! сайри дарё хеле хуш аст! 2) (до какого состояния) ба чӣ ҳолат (аҳвол); до чего ты меня довел! ту маро ба чӣ аҳвол расондӣ!; к чему? 1) (зачем?) чӣ лозим? 2) (что бы это значило?) барои чӣ?, чӣ маънӣ дорад? его вызвали в центр.- К чему бы это? ӯро бо марказ даъват кардаанд.- Чӣ маънӣ дошта бошад?; как ни в чём не бывало ҳеч чиз нашудагӣ барин; мало ли что ҳеҷ гап не; на что [уж] (как ни, хотя и очень) ҳарчанд ки, агар чанде; не к чему ҳоҷат не, ҳоҷат надорад; ни за что 1) (ни в каком случае) ҳеҷ гоҳ, ба ҳеҷ ваҷх, ҳеҷ вақт 2) (зря, напрасно) беҳуда, бефоида, бекора; ни за что [ни про что] беҳудаву бесабаб, бе хеч чиз; ни к чему лозим не, даркор не; пока что ҳоло, дар айни ҳол; почти что кариб, тақрибан, тахминан. наздики …; с чего? дар кадом асос?, ба чӣ асос?; только что [не] қариб ки, наздикӣ …; хоть бы что кому ҳеч парво накардан; чуть что 1) агар ягон ҳодиса рӯй диҳад 2) прост. қариб ки..,; что бы ни чӣ хеле ки …; [ну] что ж хайр, майлаш; что за беда чӣ аҳамият дорад, хеч гап не; что ли магар, ми; пойти погулять, что ли? рафта сайр карда биёяммӣ?; что такое? чӣ?; что [же (ж) это] такое? ин чӣ гап худаш?; что ты? (вы?) наход?, рост?; что это за? ин чӣ?, чӣ?; что касается меня агар гап дар бораи ман равад …; что называется в знач. вводн. сл. чунон ки мегӯянд; на чём свет стоит ругать даншоми қабеҳ додан; ни во что не ставить, ни за что считать кого-л. касеро ҳеҷ шумурдан (донистан); ни с чем уйти, (остаться) дасти холӣ рафтан (мондан); чёрт знает что (сколько и т. п.) худо медонад
    II
    союз
    1. нзъясн. ки; жалко, что ты опоздал афсӯс, кн дер мондӣ; мешок такой тяжёлый, что не поднять чувол чунон вазнин, ки бардоштан мумкин нест
    2. сравн. фольк. и прост. мисли…, монанди…, чун; она поёт, что соловей вай чун булбул месарояд
    3. разг. (хоть …, хоть) хоҳ …, хоҳ; что ты придёшь, что я, - всё равно хоҳ ту биёй, хоҳ ман - фарқ надорад; что в лоб, что по лбу погов. « Хӯҷаалӣ - Алихӯча, ду понздаҳ - якей
    4. вхо­дит в состав сложных союзов, напр.: потому что бинобар он ки; благодаря тому что дар натиҷаи он ки; в связи с тем что ба муносибати он ки, ба сабаби он ки; несмотря на то, \что катъи назар аз он ки, сарфи назар аз он ки …, бо вуҷуди он ки

    Русско-таджикский словарь > что

  • 15 не

    I
    частица отриц.
    1. придаёт значение полного отрицания не, на (на=), нест; это не моя книга ин китоби ман не; я не пойду в театр ман ба театр намеравам; не уходи! нарав!; он так изменился, что его не узнать ӯ чунон атғьир ёфтааст, ки шивохта намешавад; я вовсе не хотел вас обидеть ман шуморо ҳеч (ҳаргиз) хафа кардан намехостам; не так скоро на ба ин наздикӣ, на он қадар зуд
    2. придаёт значение неопределённости на (на=)… на (на=); …ҳам на (на=); что-то чернеет вдали человек не человек, дерево не дерево аз дур чизе сиёҳ менамояд, на ба одам монанд, на ба дарахт; горит не горит ҳам месӯзад, ҳам намесӯзад
    3. придаёт выражению утв. значение: 1) перед словами с отриц. знач. на (на=) … на (на=); не могу не согласиться розӣ нашуда наметавонам; нельзя не понять этого инро нафаҳмидан мумкин нест 2) в вопр. предложениях с частицей «ли» мумкин аст [ки]…; на (на=) …=ми…, ё…; не нужно ли вам чего? мумкин аст ба шумо ягон чиз лозим бошад? 3) в воскл. предложениях с мест. «кто», «что», нареч. «как» и т. п. на=…; кто не знает его! кӣ ӯро намедонад! 4) перед сущ. с предлогом «без» не, нест; не без этого бе ин не; свет не без добрых людей погов. дар дунё одамони хуб кам нестанд
    4. с частицами «чуть», «едва», «едва ли» и т. д. образует сочет. со знач. возможности, допустимости қариб, қариб аст [ки]…; чуть не каждый это знает инро кариб ҳама медонанд; он едва не упал ӯ қариб афтида буд
    5. при гл. на «ся» с приставкой «на-» обозначает невозможность прекращения какого-л. действия, состоя-ния [ҳеҷ] … на=, [ҳеҷ] не (нест); гляжу не нагляжусь на него аз дидори вай ҳеҷ сер намешавам; мать не нарадуется на дочь модар аз духтараш бисёр хурсанд <> не раз борҳо, чанд бор, чанд маротиба; не то 1) (в противном случае) вагарна, дар акси ҳол; набошад; уходи, не то прогонят бирав, вагарна пеш мекунанд 2) (или) ё… ё… на (на=), …-мӣ … на (на=) … -мӣ…; не то ехать, не то нет равам ё наравам; не кто иной, как он маҳз ӯ, худи ӯ; тем не менее аммо, вале, лекин, бо вуҷуди ин; ему не по себе авзоаш беҷо, табъаш хира
    II
    чузъи заданоки чонишинхои «некого», «нечего», ки дар таркибҳои пешоянддор ҷудо мешавад: не к кому пойти касе надорам, ки наздаш равам; не о чем говорить ҷои гап нест приставка префиксе, ки ба калима маънои «зид» медиҳад: недруг душман; неправда дурӯғ; неприязнь хусумат, душманӣ; невнимательный бедиққат, камдиккат

    Русско-таджикский словарь > не

  • 16 сиять

    несов.
    1. дурахшидан, тобидан, партав афкандан, ҷило додан, шӯълавар будан; солнце сияет офтоб медурахшад
    2. чем, от чего и без доп. перен. дурахшидан, барқ задан; его лицо сияет чеҳрааш медурахшад; его (её) глаза сияли чашмонаш барқ мезаданд

    Русско-таджикский словарь > сиять

  • 17 хватить

    сов.
    1. разг. сов. к хватать 1;
    2. что прост. канда гирифтан, чанг зада гирифтан; хватить куш ришваи калон гирифтан
    3. что и без доп. прост. нӯшидан, хӯрдан; хватить лишнего масту аласт шудан
    4. чего перен. разг. аз сар гузаронидан, дидан, чашидан, кашидан; хватить горя прост. азият (кулфат) кашидан; хватить лиха гами зиёд хӯрдан; хватить страху тарсидан
    5. разг. аз ҳад гузаштан, хадро гум кардан; хватить через край аз ҳад гузарондан; эк куда хватил! ин кадар боло нарав!
    6. кого-что, чем прост. задан, кӯфтан, шикастан, пора-пора кардан; хватить кулаком по столу мушт ба рӯи миз задан; хватить стул до пол курсиро ба замин зада шикастан
    7. кого-что (1 и 2 л. не употр.): его хватил удар ӯ фалаҷ шуд; морозом хватило посевы безл. киштро сармо зад
    8. безл. чего кофӣ (басанда) будан, расидан; у него смелости не хватило ӯ ҷуръат накард
    9. кого на что безл. разг. қобил (қодир) будан, аз ӯҳдаи коре баромадан; на такой поступок его не хватит вай ба кор қодир не
    10. безл. разг. хватит басанда, кофӣ; хватит бездельничать! бекорӣ бас!; с меня хватит ба дилам зад; тобу тоқатам намонд <> хватить греха на душу ба гуноҳ ғӯтидан; кори гуноҳ кардан; \хватитьть через край аз ҳад гузаштан

    Русско-таджикский словарь > хватить

  • 18 чёрт

    м
    1. иблис, шайтон
    2. бран. лаънатӣ
    3. в знач. нареч. чёртом прост. шермардона <> чёрт возьми (подери)! бран. сабил монад!, бало занад!; чёрт дернул (дернет) кого с неопр. прост. чӣ бало зад, чӣ бало шуд, ки…; чёрт занёс кого прост, аз кадом гӯр омад, роҳашро, гум карда омад; чёрт [его] зна­ет, чёрт-те что (сколько и т. п.) прост. худо медонад; он говорит чёрт знает что кай донам ки чӣ мегӯяд; чёрт знает что [такое] надонам, ин чӣ бало! ин чӣ бетартибӣ; чёрт с тобой (с вами и т. п.) бран. ҷаҳаннам, садқаи сарам; чёрта лысого прост, хобатро ба об гӯй, хестӣ, ки хсубат будааст; чёрта с два бран. ҳаргиз не!, аслоне!, номаъқул кардӣ!; до чёрта 1) (очень сильно) мурданивор; устал до чёрта мурданивор монда шудам 2) аз ҳад зиёд, бисьёр; яблок там до чёрта дар он ҷо себ аз ҳад зиёд аст; к чёрту, ко всем чертям бран. 1) (прочь, долой) гум шав!, дафъ шав!, нест шав! 2) (пра­хом, вдребезги) сарнагунсор рафт, бар бод рафт; всё полетело к чёрту ҳамаи кор бар бод рафт, расвои кор баромад 3) в знач. у сил. частицы аз куҷо, чӣ хел; какой он к чёрту специалист! чӣ хел вай мутахассис будааст, мутахассиси гӯр; на кой чёрт бран. чӣ даркор!; ни черта прост, ҳеҷ чиз; ни черта не понимаю прост, ҳеҷ чиз намефаҳмам; ни к чёрту не годится прост, ба як пули сиёҳ (пучак) намеарзад!; что за чёрт! прост, ин чӣ бало буд; чем чёрт не шутит одам ҳодис, раваду шавад, аҷаб нест ки…; ему [сам] чёрт не брат прост, одами зӯр, худаш подшоҳ - табъаш вазир; [сам] чёрт ногу (голову) сломит сари ҳисоби ин кор гум; у чёрта на рогах (на куличках) прост, дар ким-- кадом гӯр, дар кимкуҷо; бежать как чёрт от ладана от кого-чего прост, мурданивор тарсида гурехтан; одному чёрту известно кӣ медонад?, худо медонад; в тихом омуте черти водятся валвалакон лаб-лаби бом, фис-фисакон кора тамом, каждуми тахи бурьё; не было печали, [так] черти накачали прост, бе дарди саре нишаста будам, пул додаму дарди сар харидам; не так страшен \чёрт, как его малюют поел. тарсончак чор чашм дорад

    Русско-таджикский словарь > чёрт

  • 19 швырять

    несов.
    1. чем, кого-что партофтан, ғуррондан, андохтан, ҳаво додан; швырять камнями сангпаррони кар­дан, санғурронӣ (сангандозӣ) кардан // чаще безл. алвонҷ хӯрдан, лаппондан; его швыряло из стороны в сторону ӯ аз тарафе ба тарафе алвонҷ мехӯрд
    2. чаще безл. разг. партофтан, андохтан; куда его только не швыряло! зиндагӣ ӯро ба куҷоҳое набурд! <> швырять деньги (деньгами), швырять деньги на ветер пулро бар бод додан

    Русско-таджикский словарь > швырять

  • 20 закатить

    сов.
    1. что ғелонда бурдан, ғелонда даровардан, тела дода даровардан; - телегу под навес аробаро тела дода ба таги айвон даровардан:>. что перен. прост. задан; закатить: пощечину шаппотй (торсакӣ) задан
    3. прост. (уехать) рафтан
    4. чпго прост.сйс кардан, барпо кардан, хезон-дан, гашкил додан; закатить скандал ҷанмол бардоштан; закатить истерику гаш кар-|;ш. - сцёну моҷаро хезондан; закатить выговор выговор додан шкатиться сов.
    1. ғелида рафтан; мяч закатитьлся под шкаф тӯб ба таги ҷевон ғелида рафт
    2. фурӯ рафтан, нишастан, ғуруб кардан; солнце закатитьлось беҷутоб ғуруб кард
    3. перен. завол ёфт бар бод рафтан; слава его - закатитьлась шӯҳрати ӯ завол ёфт
    4. прост. (уехать) рафтан; -ться в пкти ба меҳмонӣ рафтан
    5. чем и без доп. разг.: закатить ться смехом қоҳ-қоҳ хандидан, бо овози баланд хандидан; закатитьться слезами ҳунгос зада гиристан <> глаза -лись сиёҳии чашм боло рафт шкатный, -ая, -ое …и ғурӯб, …и шафақи шом; закатить луч партави офтоби ғурубкунанда закатывание
    II
    с (по знач. гл. закатать I) печондан(и); барзадан(и), қат кардан(и); сахт кардан(н); закатить рукавов барзадани остинҳо закатывание
    II
    с (по знач. гл. закатить 1, 4) ғелонда даровардан(и); бар кардан(и), хезондан(и) шкатывать
    II
    несов. см. закатать
    II
    закатывать
    II
    несов. см. закатить закатываться
    II
    несов.
    1. см. закататься I;
    2. страд. печонда шудан, бар-зада шудан, қат карда шудан

    Русско-таджикский словарь > закатить

См. также в других словарях:

  • Чем заняться мертвецу в Денвере — Things to Do in Denver When You re Dead Жанр Драма Режиссёр Гэри Фледер …   Википедия

  • Чем заняться мертвецу в Денвере (фильм) — Чем заняться мертвецу в Денвере Things to Do in Denver When You re Dead Жанр Драма Режиссёр Гэри Фледер Продюсер Гэри Вудс …   Википедия

  • Чем ночь темней, тем ярче звезды — Из стихотворения «Не говори...» (1882) Аполлона Николаевича Майкова (1821 1897): Не говори, что нет спасенья, Что ты в печалях изнемог: Чем ночь темней, тем ярче звезды... Стихотворение А. Н. Майкова «Не говори...» входит в цикл его стихов 80 х… …   Словарь крылатых слов и выражений

  • Чем грозят Земле кометы и астероиды — В последнее время все чаще появляются сообщения о возможном столкновении Земли с каким нибудь небесным телом. Астрономы подсчитали, что более тысячи метеоритных потоков пересекают орбиту Земли и представляют реальную угрозу жизни на планете.… …   Энциклопедия ньюсмейкеров

  • Чем знаменит Салават Юлаев — После победы уфимского клуба "Салават Юлаев"над ярославским "Локомотивом" в финальной серии чемпионата России по хоккею, букмекеры отдают предпочтение башкирскому клубу, названному в честь одного из руководителей Крестьянской… …   Энциклопедия ньюсмейкеров

  • Его мизинец умнее чем... — Его мизинецъ умнѣе чѣмъ... (иноск.) не стоить мизинца его, нѣтъ сравненія. Ср. У Булгарина въ одномъ мизинцѣ болѣе ума и таланта, нежели во многихъ головахъ рецензентовъ. Сынъ Отечества. № 27 (изд. Гречемъ и Булгаринымъ). Ср. По поводу этого… …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Чем хуже, тем лучше — Стало популярным в своем известном, политизированном смысле благодаря Ф. М. Достоевскому (1821 1881), который использовал это выражение в романе (ч. 3, гл. 9) «Униженные и оскорбленные» (1861). Позднее он повторит его в своем «Дневнике писателя»… …   Словарь крылатых слов и выражений

  • Чем больше перемен, тем больше все остается по-старому — С французского: Plus ca change, plus с est la тёте chose. Автор выражения французский писатель и журналист Альфонс Жан Карр (1808 1890). Он его сформулировал в издаваемом им журнале «Осы» (январь, 1849) и повторил в сочинении «Путешествие вокруг… …   Словарь крылатых слов и выражений

  • Чем заканчивались "финансовые пирамиды" в России — В 1999‑2001 годах завершился ряд длительных расследований и судебных разбирательств по делам организаторов финансовых пирамид 1994‑1995 годов. К различным срокам лишения свободы (максимальный ‑ до 15 лет) были приговорены Валентина Соловьева (… …   Энциклопедия ньюсмейкеров

  • Чем опасны для здоровья продукты горения пластмассы — Сильный пожар возник 15 января на заводе "Агроэкология" в Одинцовском районе Подмосковья. Горел цех по производству пластмассовой посуды. Угрозы жителям Одинцовского района нет. Обычно пластмассы легко воспламеняются и зажигают… …   Энциклопедия ньюсмейкеров

  • С чем его едят — Разг. Шутл. О чём л. неизвестном, непонятном. Глухов 1988, 156 …   Большой словарь русских поговорок

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»