Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

хущхъуэ

  • 1 хущхъуэ

    лекарство
    / Узым зэрыщахъумэ, узыр зэрагъэхъужу пкъыгъуэ гуэрхэм (къэкIыгъэхэм) къыхаххэр.
    * Зым и хущхъуэр зым и щхъухьщ. (погов.)
    Хущхъуэ ехьэлIэн (зэхьэлIэн)применять лекарство.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > хущхъуэ

  • 2 хущхъуэ

    1. лекарство
    2. в знач. опр. лекарственный
    удз хущхъуэ лекарственная трава

    Кабардинско-русский словарь > хущхъуэ

  • 3 ефэгъуэ

    1. время пить что-л.
    / Зыгуэрым щефэ зэман.
    Хущхъуэ ефэгъуэ. Шей ефэгъуэ.
    2. доза приема чего-л. жидкого (напр. лекарства)
    / ЗэкIэ узэфэ хъун (хущхъуэ), зэкIэ узэфэну пхузэфIэкI. Хущхъуэ зэ ефэгъуэ къэщэхун.
    * Псышхуэр благъуэм зэ ефэгъуэ хурикъуакъым. фольк.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > ефэгъуэ

  • 4 ефэн

    (йофэ) неперех. гл. 1. пить что-л.
    / псы, фадэ, шей, хущхъуэ сыт хуэдэхэр тэмакъым егъэхын.
    Псы ефэн. Хущхъуэ ефэн.
    2. пить, пьянствовать
    / Фадэм дихьэхын, фадэкIэ ерыщын.
    А щIалэр ефэркъым.
    * Жэмал аркъэр пимычыпэми, нэхъ мащIэу ефэн мурадыр и гум илъ зэпыту псэурт. Къ. Хь.
    3. курить
    / Тутын Iугъуэ жьэдэшэн.
    ДжырышкIий ефэн. Папирос ефэн. Сигарет ефэн. Тутын ефэн.
    Къэмыхъупс ефэн см. къэмыхъупс.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > ефэн

  • 5 ехьэлIэн

    (ирехьэлIэ) перех. гл. 1. поднести что-л. к чему-л.
    / Зыгуэр адрейм гъунэгъу хуэщIын, бгъэдыхьэн.
    2. переносное применить, использовать что-л. для чего-л.
    / Зыгуэрым щхьэкIэ зыгуэр къэгъэсэбэпын.
    Вакъэ сщIынути есхьэлIэн сиIэкъым.
    ГъащIэр ехьэлIэн см. гъащIэ.
    УпщIэ ехьэлIэн см. упщIэ.
    Хущхъуэ ехьэлIэн см. хущхъуэ.
    Чэнджэщ ехьэлIэн см. чэнджэщ.
    Щэху ехьэлIэн см. щэху.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > ехьэлIэн

  • 6 зэхэлъхьэн

    (зэхелъхьэ) перех. гл. 1. смешать, перемешать что-л. вместе ( о многом)
    / Зыгуэрхэр зэхэлъу зы щIыпIэ щыгъэтIылъын е зыгуэрым илъхьэн.
    Пхъыр, помидорыр, нартыху гъэва хьэдзэр зэхэплъхьэрэ дагъэ тепкIэмэ, сыт хуэдэу салатыфI хъурэ. Т. Хь.
    2. прибавить одно число к другому, произвести сложение
    / Зэхэлъытэн, зэхэбжэн.
    Бжыгъэхэр зэхэлъхьэн.
    3. приготовить (напр. лекарство, краску и т. п.)
    / Зыгуэрхэр зэхэгъэзэрыхьауэ зэIыщIауэ зы щIын (хущхъуэ сыт хуэдэ). Хущхъуэ зэхэлъхьэн. КIытэ зэхилъхьащ.
    4. сложиться, устроить складчину
    / Унагъуэ щхьэхуэ-щхьэхуэхэм яйр, яIэщIэлъыр зы щIауэ жылэм зэдай, я мылъку зэхэлъ щIын; Iуэху гуэр щхьэкIэ (ахъшэ) зэхуэхьэсын. {Мусэ:} -Дэ колхозу дызэгуохьэ. Къуажэм шыгурэ выгуу дэтыр зэхыдолъхьэ. Акъ. З.
    5. сочинить, сложить, составить что-л. (напр. песню, стихи)
    / Зыгуэр къэгупсысын, тхын.
    Усэ зэхэлъхьэн. Уэрэд зэхэлъхьэн. {Къазджэрий:} -ЕгъэджакIуэм лажьи-хъати иIэкъым. Абы букварь къратар къиша къудейщ. Букварыр зэхэзылъхьар хэт жыфIэмэ, сэращ. Ауэ сэри псалъэ фызот букварыр нэгъуэщIу зэхэтлъхьэжыну. КI. А. Зауэ къэхъуамэ.. джэгуакIуэхэмрэ сыринапщэхэмрэ зауэлIхэр къызэщIэзыIэтэ усэхэмрэ псалъэхэмрэ зэхалъхьэрт. Н. Ш. Хъуэрщэрыгъэхэр зэхилъхьэу, Iуэху щIэн гугъухэр хъыджэбз цIыкIум ириту щIидзащ {анэнэпIэс бзаджэм}. Черк. таур.
    6. переносное собрать, напрячь (напр. силы)
    / ЕхьэлIэн, зэхуэхьэсын (къару псори). Мурат и макъыр бгыщхьэмкIэ къыщоIу. Жэмал и къару псори зэхелъхьэ, абы нэхъ гъунэгъу зыхуищI и гугъэу и пщэр хешри мэгуо. Къ. Хь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зэхэлъхьэн

  • 7 зэхьэлIэн

    (зэрехьэлIэ) перех. гл. 1. поднести, приблизить одно к другому
    / Зыр адрейм ехьэлIэн, и гъунэгъу щIын, бгъэдэхьэн.
    Сабийхэм я щхьэр зэрахьэлIауэ зопсалъэ.
    2. переносное принять что-л. (напр. лекарство)
    / Ифын (хущхъуэ). Хущхъуэ зэхьэлIэным куэдкIэ елъытащ сымаджэм и узыншагъэр зэрызэфIэувэжынур.
    3. присвоить себе что-л.
    / Зэбгъэдэлъхьэн, зэлъэфэлIэн (ахъшэ, мылъку сыт хуэдэхэр). ЛIам и мылъкур и Iыхьлыхэм зрахьэлIащ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зэхьэлIэн

  • 8 зыгъэжей

    зыгъэжей хущхъуэ снотворное средство. Сымаджэр жеифыртэкъыми, зыгъэжей хущхъуэ итратащ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зыгъэжей

  • 9 зыжьэдэгъэжыхьын

    (зыжьэдегъэжыхь) перех. гл. полоскать рот
    / Гъэкъэбзэн е еIэзэн мурадкIэ уи жьэм псы е хущхъуэ жьэдэгъэтын.
    Псы зыжьэдэгъэжыхьын. Хущхъуэ зыжьэдэгъэжыхьын.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зыжьэдэгъэжыхьын

  • 10 псчэ

    кашель
    / Тэмакъыр зытхъунщI, макъыр пхъашэ зыщI хьэуа къыжьэдэкIыкIэ.
    Псчэм и хъущхъуэ.
    псчэ гъущэ сухой кашель
    / Iупс хэмыту псчэныгъэ.
    псчэ хущхъуэ средство ( лекарство) от кашля
    / Псчэр зыгъэувыIэ, зыгъэхъупс хущхъуэ.
    Псчэ хъущхъуэ ефэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > псчэ

  • 11 хузэхэлъхьэн

    I а)(хузэхалъхьэ) перех. гл. сложиться, устроить складчину (в пользу кого-л.)
    / Зыгуэрым щхьэкIэ зэхэлъхьэн (ахъшэ). Ахъшэ хузэхэлъхьэн. Мылъку хузэхэлъхьэн.
    б)(хузэхелъхьэ) перех. гл. 1. приготовить, составить (напр. лекарство, краску) кому-л., для кого-л.
    / Зыгуэрым хузэхэлъхьэн (хущхъуэ).
    Сымаджэм хущхъуэ хузэхалъхьэн.
    2. сочинить (песню, стих и т. п.) о ком-л. ; составить (напр. план)
    / Хуэусын, зыгуэрым щхьэкIэ зэхэлъхьэн (уэрэд, усэ тхылъ с. ху.).
    * Пщыхэм я пыхъуэпышэхэм щытхъу уэрэд абыхэм хузэхалъхьэрт. КI. Т., Акъ. З.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > хузэхэлъхьэн

  • 12 щIэгъэуэн

    I ингаляция
    / И бахъэмкIэ, IугъуэмкIэ зэрызэIэзэ хущхъуэ.
    * Дыуэпсрэ щIэгъэуэнрэ иIыгъыу нанэр къыщIыхьэжащ. Таур. хъыб.
    II кубано-зеленчукские болезнь, обезображивающая лицо
    / Напэр нэджэIуджэ зыщI уз.
    * ЩIэгъэуэнкIэ зэджэ узыр уз Iейуэ цIыхум яхэтащ, зэфыкIыр нэджэIуджэ ищIу. Черк. фольк.
    / ЩIэуэн I псалъэм и каузатив.
    Бахъэ щIэгъэуэн см. бахъэ.
    Тхъуэбзащхъуэ щIэгъэуэн = хущхъуэ щIэгъэуэн.
    Экзаменым щIэгъэуэн просторечие см. экзамен.
    Iугъуэ щIэгъэуэн см. Iугъуэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > щIэгъэуэн

  • 13 аптекэ

    аптека
    / Хущхъуэ е медицинэм ехьэлIа гуэрхэр щагъэхьэзыр, щахъумэ, щащэ IуэхущIапIэ.
    Аптекэм хущхъуэхьэ кIуэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > аптекэ

  • 14 афиян

    устар. опиум
    / Iущхьэм фIэс хъурейм шэм ещхьу къыщIэж ткIуаткIуэм къыхащIыкIыу хущхъуэ папщIэу къагъэсэбэпым зэреджэу щыта псалъэ.
    * Чэнчэ зэуз шым афиян халъхьэмэ, хъужырт. Ад. фольк.
    Афиян шхын сойти с ума.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > афиян

  • 15 бырхьэм

    / Шэхурэ тхъурэ зэхэгъэвауэ щIыфэ пхъашэ хъуам щахуэу зэрахьэ хущхъуэ.
    Iэм бырхьэм щыхуэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бырхьэм

  • 16 гын

    1. порох
    / Фочышэ, топышэ сытхэр къэуэн папщIэ зэраузэд пкъыгъуэ.
    Гын щабэ. Гын пхъашэ. Гын фIыцIэ.
    2. лекарство
    / Хущхъуэ.
    Щхьэ уз гын. Дзэ уз гын.
    / Щхъухь.
    * {Лидэ:} - УзыгъэлIэн гын уэстым фIыуэ услъагъуу, уэзмытмэ узмылъагъуу ара? Акъ. З.
    Гын {мыгъуэ} шхын объесться белены, обезуметь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гын

  • 17 гынплъыжь

    бот. чернокорень лекарственный (Cynoglossum officinale)
    / ИлъэситIкIэ къэкI удз хущхъуэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гынплъыжь

  • 18 гунэщIу

    нареч. натощак
    / Пщэдджыжьым мышхауэ.
    ГунэщIу хущхъуэ ефэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гунэщIу

  • 19 гъэундэрэбжьэн

    / Ундэрэбжьэн псалъэм и каузатив.
    Лъакъуэр гъэундэрэбжьэн. Iэр гъэундэрэбжьэн.
    2. обезболить, заморозить что-л., провести местное обезболивание
    / Iэпкълъэпкъым, мастэкIэ хущхъуэ хэлъхьауэ, узыр зыхимыщIэ щIын.
    Дзэ узыр хущхъуэкIэ гъэундэрэбжьэн.
    3. переносное помутиться (о сознании, разуме); потерять (сознание, разум)
    / Зыгуэрым зыри зэхимыщIэж, къыгурымыIуэж щIын.
    Щхьэр гъэундэрэбжьэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гъэундэрэбжьэн

  • 20 дермэн

    мозд. диалект см. хущхъуэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > дермэн

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»