ут+менән+һаҡ+булыу

линия соприкосновения — һыҙыҡтарҙың тоташыуы

соприкосновение с противником — дошман менән бәрелешеү

умереть своей смертью — үҙ үлеме менән үлеү

умереть за правое дело — изге эш өсөн йәнде фиҙа ҡылыу

наше дело не умрёт — беҙҙең эш юҡҡа сыҡмаҫ

хоть умри — мотлаҡ, нисек итеп булһа ла (үтәү, башҡарыу)

яблоня цветёт — алмағас сәскә ата

цвести завидным здоровьем — көнләшерлек сәләмәт булыу

пруд цветёт — быуа йәшелләнә

вода в бочке цветёт — мискәләге һыу үңәҙләнә

обратиться лицом к окну — йөҙ менән тәҙрәгә боролоу

все взоры обратились на неё — барлыҡ ҡараштар уға төбәлде

мысли его обратились к прошлому — уның уйҙары үткәндәргә йүнәлде

обратиться к науке — фән менән шөғөлләнә башлау

обратиться к книгам — китап уҡырға тотоноу

обратиться к врачу — табипҡа барыу

обратиться с воззванием — саҡырыу менән мөрәжәғәт итеү

жидкость обратилась в газ — шыйыҡса газға әүерелде

обратиться в слух — бөтә иғтибар менән тыңлай башлау

обратиться в бегство — ҡасырға мәжбүр булыу

вооружиться до зубов — баштан-аяҡ ҡоралланыу

вооружиться новой техникой — яңы техника менән ҡоралландырылыу

вооружиться передовой теорией — алдынғы теория менән ҡоралланыу

вооружиться терпением — түҙемле булырға тырышыу

как поживаете? — нисек йәшәйһегеҙ?

как ваше здоровье? — һаулығығыҙ нисек?

как это случилось? — нисек булды һуң был?

как пройти к остановке? — туҡталышҡа нисек барырға?

я сделал, как вы сказали — һеҙ нисек әйттегеҙ, мин шулай эшләнем

не знаю, как это делается — мин бының ҡалай эшләнгәнен белмәйем

как хорошо! — ҡайһылай яҡшы!

как я рад тебя видеть! — һине күреүемә шул тиклем шатмын!

как! Ты опять здесь? — нисек! Һин тағы бындамы ни?

как! Ты уже пришёл? — бәй! Һин килдең дәме?

она как закричит ул — ҡысҡырып ебәрмәһенме

как польёт дождь — ямғыр яуып ебәрмәһенме

твёрдый, как камень — таш һымаҡ (таштай) ҡаты

белый, как снег — ҡар һымаҡ (ҡарҙай) ап-аҡ

советую это вам как друг — мин һеҙгә дуҫ итеп кәңәш бирәм

как вспомнишь, приятно становится — иҫкә төшөргәндә рәхәт булып китә

как доедешь, вышли телеграмму — барып етеү менән телеграмма һуҡ

как стемнеет, он вернётся — ҡараңғы төшөү менән ул ҡайтасаҡ

как бы не — булып ҡуймаһа ғына ярар ине, булып ҡуймаһын

как бы не так — шулай булмай ҙа ни

как бы то ни было — нисек кенә булмаһын, һәр хәлдә

как же — эйе шул, әлбиттә

как когда; когда как — ҡасан нисек, төрлө ваҡытта төрлөсә

как кому; кому как — кемгә нисек, кешеһенә ҡарап

как можно — мөмкин тиклем

как нельзя лучше — үтә һәйбәт, шунан да яҡшыһы юҡ

как ни в чём не бывало — бер ни ҙә булмағандай

как пить дать — һис шикһеҙ

как попало — теләһә нисек, теләһә ҡалай

как раз: — 1) нәҡ, тап

он свидетель как раз этого явления — ул нәҡ шул күренештең шаһиты

как сказать — уныһы икеле әле

как только — -ғас та/-гәс тә, уҡ/үк

как только он придёт, я вам сообщу — ул килгәс тә, мин һеҙгә хәбәр итермен

безымянный палец — сығанаҡ бармаҡ

погрозить пальцем — бармаҡ янау

палец перчатки — бирсәткә(нең) бармағы

пальца в рот не клади кому — ҡара уны, һаҡ бул, эләгә күрмә

пальцем не шевельнуть — ҡыл да ҡыбырлатмау

пальцем не тронуть кого-что — бармаҡ менән дә сиртмәү

палец о палец не ударить — ҡыл да ҡыбырлатмау

пальцем показывать на кого-что — бармаҡ менән төртөп күрһәтеү

обвести вокруг пальца кого — төп башына ултыртыу

смотреть (глядеть) сквозь пальцы на кого-что — бармаҡ аша ҡарау, вайымһыҙ булыу

по пальцам можно пересчитать кого-что — бармаҡ менән генә һанарлыҡ, әҙ генә

знать как свои пять пальцев кого-что — биш бармаҡ кеүек белеү

мы с ним ещё не считались — беҙ уның менән иҫәпләшмәнек әле

считаться с мнением других — башҡаларҙың фекере менән иҫәпләшеү

считаться хорошим инженером — яҡшы инженерҙарҙан һаналыу

его деньги считались миллионами — уның аҡсаһы миллиондар менән иҫәпләнә ине

до деревни считалось десять километров — ауылға тиклем ун километр иҫәпләнә ине

борьба с безграмотностью — грамотаһыҙлыҡ менән көрәш

техническая безграмотность — техника буйынса (яғынан) наҙан булыу

находиться в ведении руно — руно ҡарамағында булыу

принимать в своё ведение — үҙ ҡарамағыңа алыу

ведение хозяйства — хужалыҡ менән идара итеү

ведение собрания — йыйылышты алып барыу

ведение протокола — протокол алып барыу (яҙыу)

я вздумал заняться спортом — мин спорт менән шөғөлләнергә булдым

не вздумай(те) с неопр. — уйламағыҙ ҙа, башығыҙға ла (уйығыҙға ла) килтермәгеҙ

в лесах водятся медведи — урманда айыуҙар йәшәй

у него водилось много книг — уның китаптары күп була торғайны

он водится с рыбаками — ул балыҡсылар менән дуҫ

враждовать друг с другом — бер-береһе менән дошман булыу

глядеть в окно — тәҙрәнән ҡарау

глядеть в будущее с надеждой — киләсәккә өмөт менән ҡарау

трезво глядеть на жизнь — тормошҡа айыҡ ҡарау

глядеть за детьми — балаларҙы ҡарау

окна глядят на юг — тәҙрәләр көньяҡҡа ҡарай

из-за туч глядело солнце — болоттар араһынан ҡояш күренде

глядеть в оба — һаҡ булыу, абай булыу, алды-артты ҡарап эш итеү

глядеть косо — ҡырын ҡарау

глядеть правде в глаза — дөрөҫлөктән ҡурҡмау

куда глаза глядят — ҡайҙа етте, шунда

баш һуҡҡан яҡҡа; на ночь глядя — төнгә ҡарай, төнгә ҡаршы

на свет не глядел б — яҡты донъянан биҙеү (ялҡыу, туйыу)

того и гляди — күр ҙә тор

трусость в бою граничит с предательством — һуғышта ҡурҡаҡлыҡ хыянат итеү менән бер

закрыть окно — тәҙрәне ябыу

закрыть лицо рукой — битте ҡул менән ҡаплау

тучи закрыли небо — болоттар күк йөҙөн томаланы

закрыть глаза — күҙҙе йомоу

закрыть чемодан — сумаҙанды бикләп ҡуйыу

закрыть журнал — журналды (сығыуҙан) туҡтатыу

закрыть собрание — йыйылышты ябыу

закрыть воду — һыуҙы ябыу

закрыть глаза кому — күҙен йомдороу (йән биргән кеше янында булыу)

закрыть глаза на что — күҙ йомоп ҡарау, күрмәмеш булыу

закрыть двери дома перед кем, для кого — берәйһен йортонда ҡабул итмәй башлау, аяғын баҫтырмау

закрыть рот кому — ауыҙын ябыу (ҡаплау)

земля и вода — ер һәм һыу

пахать землю — ер һөрөү

в недрах земли — ер ҡуйынында

комок земли — ер киҫәге

залежные земли — ҡалдау ерҙәр

национализация земли — ерҙе национализациялау

продать земли — ер һатыу

родная земля — тыуған ил

башкирская земля — башҡорт иле

земля обетованная — бәхет иле

земля горит под ногами у кого — ҡайҙа баҫырға урын тапмай (ауыр хәлгә ҡалыу хаҡында)

за тридевять земель — йәһәннәм төбөндә, ете ҡат ер аҫтында

земли под собой не слышать (не чуять) — ҡайҙа баҫҡанды белмәү, түбә күккә тейеү

из-под земли достать — нисек тә табыу

(как, точно) сквозь землю провалился — ер упҡандай юҡ булды

готов (рад) сквозь землю провалиться — ер тишегенә инеп китерҙәй булыу

словно из (из-под) земли вырасти — ҡапыл ҡалҡып сығыу, күктән төшкәндәй булыу

предать земле — ерләү

пуп земли ирон. — донъя кендеге (тотҡаһы)

сровнять с землёй — ер менән тигеҙләү (емереп тар-мар итеү)

стереть с лица земли — ер йөҙөнән юҡ итеү

к утру туман исчез — иртән томан юҡ булды

исчезнуть из памяти — хәтерҙән юйылыу

исчезнуть на глазах — күҙ менән ҡаш араһында (күҙ алдында) юҡ булыу

исчезнуть в темноте — ҡараңғыға инеп юғалыу

карандаш исчез — ҡәләм юғалды

исчезнуть бесследно — эҙһеҙ юғалыу