-
1 стать
I сов.1) басустать на ноги прям.; перен. — аякка басу
ни стать ни сесть — басып та (торып та) булмый, утырып та булмый
2) ( приступить к работе) басу3) туктау, туктап калу, тукталу4) ( расположиться) урнашу, туктау; ( поместиться) урнашу, сыю5) перен. ( подняться для борьбы) күтәрелү6) ( кому-чему во что), разг. төшү•- стать во главе
- стать в тупик
- стать грудью
- стать между
- стать на дыбы
- стать на колени
- стать на короткую ногу
- река стала
- стать у власти II сов.1) употр. в роли вспом. гл.:а) с неопр., входит в состав сложн. сказ. в знач. "начать" башлауб) с неопр., употр. для образования буд. вр. гл. несов. видане стану есть — ашамыйм, ашамаячакмын
в) употр. в знач. связкистать взрослым — олы кеше булу, үсеп җитү
стать постарше — үсә төшү, олыгая төшү
стало светло — яктырып китте, яктырды
2) с кем-чем и без доп. (произойти, случиться) булу3) безл.; с отриц. ( перестать быть в наличии) бетү, юкка чыгу, юк булу; ( умереть) үлү, вафат булу; булмау•- станет III ж1) ( осанка) сын, буй-сын, гәүдә, тышкы кыяфәт, [кешенең] үз-үзен тотышы2) обычно мн. стати (у животного) гәүдә төзелеше3) перен.; уст. холык, характер•- с какой стати?
См. также в других словарях:
конторка — 1. сөйл. Контора урнашкан кечерәк кенә бүлмә 2. Аягүрә торып яки биек урындыкка утырып эшләү өчен сөзәк такталы биек өстәл … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
утыру — 1. Аяк өсте яки яткан хәлдән аякларны сузып, салындырып яки бөкләп арт белән урындыкка, идәнгә һ. б. тиеп урнашу, гәүдәнең өске яртысын гына вертикаль хәлгә кую. Шул хәлдә булу 2. Берәр җиргә бару өчен каян да булса урын алу 3. сөйл. Нин. б. эштә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилдертү — Бик тигез һәм кызу хәрәкәт итү, бик шәп бару (ат, машина тур.). Атка атланып яки утырып чабу, яхшы атта йөрү. Машинада тиз бару 2. Эшне яхшы, тиз һәм нәтиҗәле алып бару тур. хуҗалык эшләрен җилдертеп алып бару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җилү — Бик тигез һәм кызу хәрәкәт итү, бик шәп бару (ат, машина тур.). Атка атланып яки утырып чабу, яхшы атта йөрү. Машинада тиз бару 2. Эшне яхшы, тиз һәм нәтиҗәле алып бару тур. хуҗалык эшләрен җилдертеп алып бару … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көнҗәлә — 1. Ике агач кисәген бер беренә туры почмак ясап беркетеп эшләнгән, горизонталь кисәгенә утырып, вертикаль кисәгенең башына йон бәйләп куеп, кул белән йон эрли торган җайланма 2. күч. Үзен пөхтә йөртмәгән, чәче башы тузган ялкау хатын кыз тур.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өс — (ӨСТЕ) – 1. Нәр. б. өслеге 2. Нәр. б. югарыгы өлеше. с. Югарыгы, өске 3. Сөтнең югарыгы өлешендә җыела торган куе һәм майлы утырмасы 4. Капкач 5. Нәрсәдән дә булса югары урнашкан пространство, ара Идел өстен яңгыратып 6. Нәр. б. тышкы ягы, тышкы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүпләнү — I. 1. (Чүпләү (I) ) 2. Чүп белән каплап алыну, чүп тулу идән чүпләнгән. II. ЧҮПЛӘНҮ – 1. Эзләнеп чүпләп йөрү, чүпләү (II,1 4) 2. Чүпләштергәләп ашап утыру; ашар ашамас утыру 3. Вак төяк эшләр белән шөгыльләнү; бик вак эш башкару көн төн чүпләнеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге