-
1 знать все ходы и выходы
урын белән яхшы таныш булу, әмәлен белү, җаен белү -
2 место
с ( не общий)1) урын2) урын3) урын4) урын5) обычно мн. места як, җир6) мн. места урыннар; урындагы оешмалар7) (должность, служба) урын, эш, эш урыны8) кисәк, төргәк, әйбер•- к месту
- места общего пользования
- на месте
- на месте преступления
- на месте уложить
- на месте убить
- не к месту
- не у места
- не место
- не находить места
- не находить себе места
- не на своем месте
- нет места
- не должно быть места
- ни с места!
- поставить на место
- поставить на свое место
- поставить себя место
- сердце не на месте
- душа не на месте
- с места в карьер
- стоять на месте
- оставаться на месте -
3 плешина
ж1) (на шерсти, мехе) пеләш урын, йоны иегән урын, чәче коелган урын, йоны коелган2) (место, лишённое растительности) буш урын, такыр калган урын (кырда, урманда) -
4 постель
-
5 разлом
м2) ( место) сынган урын, ватылган урын, ярылган урын -
6 убежище
с1) сыеныр урын, яшеренер урын, ышык урын2) юр. сыенуправо убежища — сыену хокукы (бер ил тарафыннан эзәрлекләнүче кешеләрнең икенче ил химиясендә яшәү хокукы)
-
7 выпуклость
-
8 некуда
нареч.; с неопр.1) [һичкая]...ыр урын юк, [ һичкая]...ыр җир юкехать некуда — [һичкая] барыр урын юк
2) разг. моннан да...рак булырга мөмкин түгел -
9 повышение
с2) ( возвышение) калкурак урын, югарырак урын, биегрәк урын -
10 положение
с1) торыш, урын2) ( поза) килеш, торыш, көй3) ( состояние) хәл; хәлатвойти в чьё-л. положение — кемнең дә булса хәленә керү
4) тоткан урын, урын, дәрәҗә; хәл5) хәл6) ( свод правил) кагыйдәнамә, кагыйдәләр7) ( тезис) төп фикер• -
11 сгиб
-
12 седина
ж1) ( седые волосы) чал, агарган чәч (сакал)2) ( проседь в мехе) чаларган урын, чал төшкән урын, агарган урын -
13 скол
-
14 смычка
ж2) тех. тоташкан урын, береккән урын3) перен. элемтә, бәйләнеш -
15 стоянка
ж1) туктау, туктап тору, тукталу2) ( место) [вакытлыча урнашкан] урын, туктап (тукталып тору) урыны, туктау (тукталу) урыны3) ( для транспорта) вакытлыча куеп тору урыны; тукталыш4) археол. [борынгы] кешеләр (торган) урын -
16 ушиб
-
17 яблоку негде упасть
алма төшәр урын юк, энә төртер урын юк, аяк басар урын юк -
18 вакансия
жвакансия, буш урын (учреждение штатындагы, уку йортындагы һ.б.ш. буш урын) -
19 взрез
-
20 возвышение
с2) калку урын, калкулык; күтәренке урын
См. также в других словарях:
Урын — Сложенные на подставке сундуке постельные принадлежности в традиционном башкирском жилище, составляющие важный элемент его интерьера. (Термины российского архитектурного наследия. Плужников В.И., 1995) … Архитектурный словарь
урын — 1. Җир өстендә нәрсә дә булса урнашкан яки урнашырга мөмкин булган өслек, мөйдан. Нәр. б. торган яки булган мәйдан, тирәлек. Нәрсә өчен дә булса билгеләнгән мәйдан, пункт. Яту, утыру өчен билгеләнгән җир, мәйдан 2. Як; җир 3. күпл. Үзәктән читтә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урын-җир — Йокы урыны, йокы кирәк яраклары; ятак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урын-вакыт килеше — лингв. – да – дә, – та – тә төрләндергеч кушымчасы белән белдерелә һәм кемдә? нәрсәдә? сорауларына җавап бирә торган алтынчы килеш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
почмак — (ПОЧМАКЛАУ) (ПОЧМАКЛЫ) – 1. Әйбернең ике ягы кисешә торган урын. с. Урам чатындагы 2. Эче куыш әйберләрнең ике стенасы эчке яктан кисешкән урын. с. Шундый урынга урнашкан почмак өстәл 3. Яссы әйбернең ике ягы кисешкән урыны, чите өстәл почмагы 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чокыр — I. и. 1. Җирдә казып ясалган урын. Нин. б. максатлар өчен махсус казылган урын, баз 2. Җир өстендә яңгыр яки кар сулары туфракны юып барлыкка китергән озын, текә ярлы тирән урын, тирән иңкүлек; ерынты 3. Артиллерия снаряды, мина яки бомба… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
оя — 1. Кош кортның, җәнлекләрнең ышыкланып яшәү, йомырка салу һәм бала чыгару өчен ясалган, җайлаштырылган яки кеше тарафыннан эшләнгән урыны 2. күч. Яшәгән, торган җир: гаилә, йорт 3. күч. Явыз максатлар белән җыела, туплана торган яшерен урын,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түр — 1. Өйнең, бүлмәнең ишеккә каршы ягы. Өйнең эчкәреге ягы, хөрмәтле урын (анда гадәттә кунакларны утырталар) 2. Өйнең пөхтәрәк итеп җыештырылган эчке зур бүлмәсе (кухняга, йокы бүлмәсенә каршы куела) 3. с. Түрдәге, ишеккә каршы яктагы, алдагы,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чат — I. и. 1. Ике яки берничә урам кисешкән урын 2. Ике яки берничә юл кушылган яисә кисешкән урын 3. Нин. б. әйбер, корылма, бина янындагы урын, почмак кызыл йорт чатында трамвайдан төште. ЧАТ БАШЫ – Чат, урам кисешкән урын. II. ЧАТ – с. 1. Бөтенләй… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ындыр — 1. Урылган ашлыкны саклау, киптерү, сугу, җилгәрү өчен махсус җайланган урын, корылма 2. диал. Бәрәңге бакчасы ындырдан бер чиләк бәрәңге алып кайтты. ЫНДЫР АРТЫ – 1) Бакчаның аргы башы тирәсендәге урын 2) Гомумән йорт каралтылар артындагы урын.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ышык — 1. Берәр нәрсә белән капланган, күренми торган, нәрсәдән дә булса сакланырлык урын. с. Нәр. б. белән чолганып, капланып алынган ышык урын. Нәр. б. саклау, урнаштыру өчен түбәсе ябулы урын, корылма. с. Җил яңгыр тими торган 2. күч. Кешеләр йөрми… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге