-
81 туем
1. сущ.1) ра́зовое насыще́ние; еда́ до́сытауен дип туемнан калма — из-за игры́ не остава́йся без еды́
2) угоще́ние, наслажде́ние едо́й2. прил.; см. туемлыктуй кызыгы - туем — (посл.) вся пре́лесть сва́дьбы - в угоще́нии
бер туем икмәк — хлеб для одно́й тра́пезы
-
82 уй
I межд.выраж. чувства испуга, боли ой, ай, ай-ай-а́йII сущ.уй-уй, бармакларым кысылды! — ой, мне па́льцы защеми́ло!
1) мысль, ду́ма, иде́ябашына бер уй килде — ему́ в го́лову пришла́ (одна́) мысль
аны авыр уйлар басты — его́ одоле́ли тяжёлые ду́мы
2) наме́рение, мечта́, за́мысел, по́мыселаның уен аңлау — поня́ть его́ наме́рения
аның врач булырга уе бар — он (она́) мечта́ет стать врачо́м
3) перен. тоска́, го́ре, меланхо́лия, кручи́нааны уй басты — её одоле́ла тоска́
••уй тоту — намерева́ться; замышля́ть; име́ть наме́рение
уйга калдыру — озада́чивать/озада́чить ( кого чем)
уйга калдырырлык — спосо́бный озада́чить
уйга калу (чуму, бату) — погружа́ться/погрузи́ться в ду́мы; заду́маться
уйга килү — приходи́ть/прийти́ на ум
уйга да алмый — и не ду́мает
уенда (уемда, уйда)да юк — и не ду́мает (и не ду́маю); и в голове́ (в по́мыслах) не́ было
- уйда тоту III сущ.; диал.уендагы - телендә — что на уме́, то и на языке́
1) низи́на2) по́ле в низи́неугыл туса - уйга карар, кыз туса - кырга карар — (посл.) роди́тся ма́льчик- бу́дет смотре́ть на низи́нное по́ле, а де́вочка роди́тся- на по́ле, на возвы́шенности
-
83 урта
1. сущ.1) в разн. знач. середи́набасу уртасы — середи́на по́ля
җәй уртасы — середи́на ле́та
җыелыш уртасында — в середи́не собра́ния
төн уртасы — середи́на но́чи; глубо́кая ночь
уен уртасы — середи́на игры́
2) середня́к; челове́к сре́днего доста́ткаГали урталар рәтенә басты — Гали́ вы́шел в середняки́
3) диал. центршәһәр уртасы — центр го́рода
4) первая часть составных слов средне-Урта Азия республикалары — среднеазиа́тские респу́блики
5) в знач. послелога в направит. п. уртасынаа) в (на) середи́нубүлмә уртасына чыгу — вы́йти на середи́ну ко́мнаты
елга уртасына керү — войти́ в середи́ну реки́
б) меж, ме́ждуикесенең уртасына басу — вста́ть ме́жду ни́ми
в) к середи́неҗәй уртасына — к середи́не ле́та
6) в знач. послелога в местно-вр. п. уртасындаа) посреди́, среди́, средь; в середи́некыш уртасында — среди́ зимы́
төн уртасында — среди́ но́чи
б) в це́нтрешәһәр уртасында тору (яшәү) — жить в це́нтре го́рода
в) редко ме́жду, межагачлар уртасында — меж дере́вьев
7) в знач. послелога в исх. п. уртасыннана) с середи́ныкыш уртасыннан бирле авыру — боле́ть с середи́ны зимы́
б) изшәһәр уртасыннан хәрәкәт итә башлау — нача́ть движе́ние из це́нтра го́рода
в) по середи́не2. прил.урам уртасыннан бару — идти́ по середи́не у́лицы
1) в разн. знач. сре́днийелганың урта агымы — сре́днее тече́ние реки́
урта тәрәзә — сре́днее окно́
урта буйлы — сре́днего ро́ста
урта мәктәп — сре́дняя шко́ла
урта авырлык — сре́дний вес
урта белем — сре́днее образова́ние
2) диал. центра́льныйурта урам — центра́льная у́лица
•- урта бер җир
- урта гасырлар
- урта гасырлар шәһәре
- урта дулкын
- урта колак
- урта ми
- урта хәлле
- урта яшьтәге
- уртага алу••уртага салу (кую) — ста́вить (поста́вить) на обсужде́ние, выноси́ть (вы́нести) на о́бщий суд
уртада тору — быть в ро́ли примири́теля
-
84 фант
сущ.фантны уен шартын үти алмаган кешедән алалар — фант беру́т с того́, кто не смог вы́полнить усло́вие игры́
-
85 хроматик
прил.; физ.; муз.хромати́ческийхрома́тик тынлы уен кораллары — хромати́ческие духо́вные инструме́нты
хрома́тик төсләр — хромати́ческие цвета́
-
86 һәвәс
1. сущ.1) жела́ние, охо́та; страсть, стремле́ние, скло́нность, аза́рт (к чему-л.)зурлык һәвәсе — скло́нность к вели́чию
уен һәвәсе — игрово́й аза́рт
рәссам булырга да һәвәсе юк түгел — у него́ есть и жела́ние стать худо́жником
2) охо́тник (до чего-л.) (чаще с неопр. формой гл.)кешедән көләргә һәвәс — охо́тник посмея́ться над людьми́
ул эшкә һәвәс түгел — до рабо́ты он не охо́тник
уйнарга һәвәс — охо́тник поигра́ть (повесели́ться)
3) в сочет. с формой направит. п. люби́ть (какое-л.) заня́тие, име́ть пристра́стие (к чему-л.)сүзгә һәвәс — лю́бит разгова́ривать; словоохо́тливый, разгово́рчивый
2. прил.спорт уеннарына һәвәс — име́ет пристра́стие к спорти́вным и́грам
пристра́стный, стра́стный, рья́ный, завзя́тый, зая́длыйһәвәс балыкчы — зая́длый рыба́к
техникага һәвәс кеше — челове́к, пристра́стный к те́хнике
3. нареч.һәвәс аучы — завзя́тый охо́тник
охо́тно, с увлече́нием (интере́сом); с охо́той- һәвәс кылуһәвәс укый — чита́ет с увлече́нием
- һәвәсе килү
- һәвәсен җибәрү
- һәвәсен китәрү -
87 юандыргыч
прил.1) утеши́тельный, успокои́тельный2)а) занима́тельный, увлека́тельныйб) завлека́тельныйюандыргыч уен — увлека́тельная игра́
3) диал. вызыва́ющий ску́ку, апа́тию, лень -
88 барражировать
авиац. -
89 истёртый
-
90 лейтмотив
ой өзегі, ой әуені -
91 мелодика
1) мелодика2) әуен, саз -
92 мелодия
саз, әуен -
93 наигрыш
күй, саз, әуен -
94 несложный
-
95 рулада
-
96 бубны
мн.; карт. -
97 буриме
с; нескл.; лит.буриме (алдан бирелгән рифмаларга язылган шигырьләр, әдәби уен) -
98 веселье
с1) ( радостное настроение) күңеллелек, шат күңеллелек, кәефлелек, хозурлык2) ( развлечение) кәеф-сафа, күңел ачу; уен-көлке -
99 весельчак
м; разг.күңелчәк, мәзәкчән кеше, уен-көлкечел кеше -
100 вечеринка
См. также в других словарях:
уен — I. и. Күңел ачу, вакыт үткәрү өчен булган шөгыль; киресе: эш, хезмәт 2. Махсус кагыйдәләр, алымнар белән башкарыла һәм күңел ачу, ял итү, организмны чыныктыру өчен хезмәт итә торган, спорт төре булып саналган эш хоккей уены – бильярд уены. сир.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уен-көлкечел — Уен көлкене ярата торган, шаян, уенчак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җуен булу — Җуелу, бетү, үлү; һәлак булу бала җуен булмасын, никах укыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уен-җыр — Уеннар һәм җырлар, күңел ачу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уен-җыен — Күңел ачу мәҗлесләре, бигрәк тә җәй көне була торган җыеннар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уен-көлке — Уйнап, көлеп сөйләү, шаяру хәле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
зәуен — (Гур.: Маңғ., Есб.) егіннің ескі орны. 3 ә у е н г е шөп қаптап шығып кетіпті (Гур., Есб.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шәуен — (Маң., Маңғ.) кішкене қазан. Ш ә у е н і м бос емес, ішінде тамақ тұр (Маң., Маңғ.). Бұл – орыс тіліндегі чугун сөзінен дыбыстық жағынан өзгерген түрі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
колода — Уен карталарының тулы комплекты … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
треф — Уен картасының кара тәре төшерелгән төре … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
футбол — Уен вакытында һәр команда каршы яктагы капкага аяк белән тибеп (яки баш белән бәреп) мөмкин кадәр күбрәк туп кертүдән торган командалы спорт уены … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге