-
1 телләнү
неперех.1) ( вдруг) заговори́тьсм. тж. телгә килүташлар, агачлар сөйләшәләр телләнеп — ка́мни и дере́вья заговори́ли
2) станови́ться/стать (чересчур, неуместно) разгово́рчивым; разговори́ться; мно́го говори́тьник бик телләнеп торасың әле син? — что э́то ты так разговори́лся?
3) см. телләшү4) говори́ть || говоре́ние определённого ка́чества языко́мтатлы телләнү — быть сладкоречи́вым
усал телләнү — говори́ть зади́ристо (зади́ристым языко́м)
-
2 телләү
перех.ре́зать/вы́резать, де́лать вы́резы || выреза́ние по края́м; де́лать/сде́лать волни́стые края́шәл читен телләү — де́лать волни́стые края́ пухо́вому платку́
-
3 телләшү
неперех.вступа́ть/вступи́ть || вступле́ние в пререка́ние (пререка́ния), в спор ( с которыми не положено вступать в спор)нигә телләшеп торасың шуның белән? — чего́ ты с э́тим вступа́ешь в спор?
-
4 телләнүчән
прил.зади́ристый, крикли́вый -
5 телләшүчән
прил.крикли́вый, языка́стый; зади́ристый на язы́к -
6 телләнү
гл1. разговориться2. пререкаться, ругаться -
7 телләшү
глпререкаться, спорить -
8 телләшеү
препираться; пререкаться -
9 телләшү
streiten, schimpfen -
10 телләнергә
гл. 1) разговориться 2) пререкаться, ругаться -
11 телләшергә
гл. пререкаться, ругаться, спорить -
12 борынгы телләр
дре́вние языки́ (латинский, древнегреческий) -
13 гармун телләре
кла́виши ( гармони) -
14 усал телләнү
брани́ться, скверносло́вить -
15 усал телләр
злы́е языки́ -
16 үткен телләнү
остросло́вить -
17 яман телләнү
1) спле́тничать2) скверносло́вить, выража́ться нецензу́рными слова́ми -
18 сөсө телләнеү
миндальничать -
19 тел
I сущ.1)а) анат. язы́к (человека и животных) || языково́й; -язы́чныйтел очы — ко́нчик языка́
арткы тел авазлары — заднеязы́чные зву́ки
тел дигән арыслан теш дигән текмә артында торсын — (посл.) скрипи́ зуба́ми, но терпи́ - не проговори́сь (букв. лев, называ́емый языко́м, до́лжен находи́ться за частоко́лом, называ́емым зуба́ми)
сыерның сөте җиленендә түгел, телендә — (посл.) молоко́ коро́вы не в вы́мени, а на языке́ (т. е. больше кормов - больше молока)
б) язы́к, язычо́к, вы́ступ в фо́рме языка́ялкын телләре — языки́ пла́мени
шәл теле — вы́ступ волни́стого кра́я ша́ли
2)а) в разн. знач. язы́к, речь || языково́й, речево́йгарәп теле — ара́бский язы́к
рус теле — ру́сский язы́к
чит тел — иностра́нный язы́к
тел культурасы — культу́ра языка́
язма тел — пи́сьменный язы́к
дуслык теле — язы́к дру́жбы
тел чаралары — языковы́е сре́дства
теле татлы, күңеле таплы — (погов.) речь его сладка́, а душа́ гадка́
б) перен. о системах выражения, изображения язы́ксызым - техника теле — чертёж - э́то язы́к те́хники
музыка теле белән әйтү — вы́сказать языко́м му́зыки
3) язы́к, язычо́к, язычки́ (щеколды, колокола, колокольчика, ботинка и т. п.)4) ма́ятник ( настенных часов)5) стре́лка весо́вүлчәү теле бер генә — (посл.) стре́лка весо́в то́лько одна́ ( правда всегда однозначна)
6) кла́виша, пла́нка (гармони, баяна)тальян гармунның телләре көмеш микән, җиз микән? — ( песня) сере́бряные ли, лату́нные ли кла́виши у талья́нки?
7) пи́щик (внутри гармони, баяна и т.п)8) язычо́к, зазу́брина ( крючка)9) боро́дка ( ключа)10) перен. доно́с, я́беда, спле́тня, кля́узакеше өстеннән тел әйтү — кля́узничать (букв. вы́сказать кля́узу) о друго́м челове́ке
11) перен. язы́к (человек из лагеря противника, используемый для получения информации)разведчиклар тел алып кайттылар — разве́дчики привели́ языка́
12) в ф. исх. п. телдән, теленнән у́стно || у́стныйтелдән әйтү — вы́сказать у́стно
телдән җавап — у́стный отве́т
13) в ф. направит. п. телгә языко́м, на слова́хтелгә батыр, эшкә факыр — (посл.) языко́м трепа́ть ма́стер, а на де́ле слаб
•- тел агы- тел аклавы
- тел аклыгы
- тел гыйлеме
- тел белеме
- тел тартыгы
- тел шартлау
- тел чыртлау••тел аерылу — говори́ть на ра́зных языка́х (не понимать друг друга по причине разности целей, понимания вещей и т. п.)
тел белән әйткесез — невырази́мый слова́ми
тел белән тегермән кору (тарттыру) — говори́ть (обеща́ть) мно́го, но ничего́ не де́лать; моло́ть языко́м; трепа́ться
тел белән телү (тетү) — бичева́ть сло́вом; жечь глаго́лом
тел беркетү — договори́ться, заключи́ть сою́з (в тайне или в стороне от кого-л.); см. тж. сүз беркетү
тел бирәне — груб. болту́н, говору́н ( который не может остановиться)
теле (телләре) бәйле (баглы) — не мо́жет, не име́ет пра́ва говори́ть
тел кашу — чеса́ть язы́к (языко́м); говори́ть не к ме́сту
тел күтәрмәү — возде́рживаться/воздержа́ться от ли́шних слов ( по тактическим соображениям)
тел күтәрелү — см. тел бару
тел озайту — распуска́ть/распусти́ть язы́к ( осуждая начальство); пуска́ть, распространя́ть слу́хи, неуго́дные вышестоя́щим
тел саклау — ума́лчивать/умолча́ть, промолча́ть из уваже́ния ( к старшим)
тел сөяксез — язы́к-то без косте́й
тел тибрәнү — захоте́ть сказа́ть; чуть не сказа́ть
тел тибрәтү (тибрәндерү) — (спокойно, ласково) (что-то) промо́лвить
тел тидерерлек түгел — не́ к чему придра́ться; ни сучка́, ни задо́ринки; кома́р но́са не подто́чит
тел тию — приходи́ться/прийти́сь, задева́ть/заде́ть (обвиня́ть)
тел тиярлек түгел — см. тж. тел тигесез
тел тотлыгу — см. тотлыгу
тел туздыру — болта́ть зря; трепа́ть языко́м
тел уйнату — игра́ть слова́ми, заи́грывать на слова́х
тел чарлау — остри́ть, зубоска́лить; точи́ть ля́сы
тел чишелү — разговори́ться; станови́ться/стать разгово́рчивым; расколо́ться
тел чишү — открыва́ть/откры́ть секре́ты; разглаша́ть та́йну; доверя́ть ду́шу (мы́сли)
тел чылату — немно́го попи́ть ( необязательно хмельное)
тел шомарту (таптау, юкарту) — моло́ть чушь; точи́ть ля́сы
тел язу — выдава́ть/вы́дать секре́т ( под нажимом или невольно)
телгә алынган (алынмыш) — упомя́нутый
телгә беткән — бо́йкий || бо́ек на язы́к
телгә йозак салу — запреща́ть/запрети́ть говори́ть
телгә килешү — см. телгә килү 3)
телгә оста (чая, үткен, шәп) — бо́йкий || бо́ек на язы́к, речи́стый
телдән-телгә — из уст в уста́ (о распространении легенд, слухов, новостей и т. п.)
телдән төшмәү — быть у всех на уста́х
телдән төшү — переста́ть упомина́ться, вспомина́ться; забыва́ться ( о человеке)
телдән ычкыну — срыва́ться/сорва́ться с языка́
теле татлы (баллы) — сладкоречи́вый || сладкоречи́в
теле тезенә җитә — ма́стер на злы́е слова́, ре́чи
теле чарланган (шомарган) — навостри́лся говори́ть; язы́к непло́хо подве́шен
теле юка — речи́ст и сладкоречи́в
телен кыскарту — в разн. знач. укороти́ть язы́к, заста́вить замолча́ть
телен чыгарып — изо все́х си́л, вы́сунув язы́к
теленә (телеңә) салыну (салышу) — заводи́ть/завести́ спор, перебра́нку, см. тж. телләшү
теленә шайтан төкергән — его́ не переспо́ришь (букв. чёрт плю́нул ему́ на язы́к)
теленнән табу — пострада́ть из-за своего́ языка́
телне (телеңне, телегезне, телен, телемне) тешләү — вдруг замолча́ть, сообрази́в, что собира́лся сказа́ть ( или уже сказал) ли́шнее
телеңне йотарсың — язы́к ( вместе с пищей) прогло́тишь ( такой вкусный); па́льцы обли́жешь
телеңне сындырырсың — язы́к слома́ешь ( о выговаривании сложного слова)
- тел ачутелеңне тайдырма — не говори́ так краси́во
- тел әйләндерү
- тел әйләнмәү
- тел бару
- тел батырып сүз әйтү
- тел күтәреп сүз әйтү
- тел белән әйтү
- теле белән әйтү
- тел бәйләндергеч
- тел бәйләнү
- тел кагу
- тел кайтару
- тел кату
- тел көрмәкләнү
- тел көрмәлү
- тел күтәрү
- тел кычыту
- тел очы
- тел очына килү
- тел өстендә
- тел сату
- тел сүтү
- тел тегермәне
- тел тигесез
- тел тидергесез
- тел тидерү
- тел төбе
- тел яздыру
- тел яшерү
- телгә алу
- телгә алыну
- телгә керү
- телгә килү
- теле авызга сыймау
- телең авызыңа сыймау
- телең авызга сыешмау
- теле авызга сыешмау
- теле ачылу
- теле кору
- теле озын
- теле телгә йокмый
- теле чыгу
- телен аркылы тешләп
- телне аркылы тешләп
- телен ачу
- телен белү
- телен йоту
- теленең тупсасы юк
- телне тыю
- тел бистәсе
- тел кузгату
- телдән калу
- телен табу
- телне кыска тоту II сущ.; этногр.язы́ческая моли́тва, за́говорелан теле — за́говор от змей; слова́, кото́рыми загова́ривают змей
тел уку — произнести́ за́говор
чәчәк теле — за́говор от о́спы
-
20 усал
1. прил.1) в разн. знач. злой, зло́бный; серди́тыйусал кешеләр — злы́е лю́ди
усал караш — зло́бный взгляд
усал күзләр — серди́тые глаза́
усал эт — зла́я соба́ка
2) злой, дурно́й, плохо́йусал холык — дурно́й хара́ктер
3) прям.; перен. свире́пый, лю́тыйусал җәнлек — лю́тый зверь
усал җил — свире́пый ве́тер
4) жесто́кий, злой, безжа́лостный, беспоща́дный, суро́выйусал язмыш — суро́вая судьба́
тормышның усал яклары — суро́вые сто́роны жи́зни
5) злой, язви́тельный, е́дкий, ко́лкийусал сүз — язви́тельное сло́во
усал фельетон — язви́тельный фельето́н
усал карикатура — зла́я карикату́ра
6) разг.; перен. ( очень) кре́пкий, о́стрый, е́дкийбик усал аракы — о́чень кре́пкая во́дка
7) диал. озорно́й2. нареч.усал балалар — озорны́е де́ти
1) зло, зло́бно, серди́тоусал карау — смотре́ть зло́бно
2) безжа́лостно, беспоща́дно, жесто́ко3) ко́лко, язви́тельно, е́дко4) кре́пко, о́стро5) ду́рно, непристо́йно3. сущ.усал сүгенү — руга́ться непристо́йными слова́ми
1) миф.; см. ушал2) злю́ка, злоде́йка, злоумы́шленник3) озорни́к, шалу́н ( о детях)•- усал көлү
- усал ният белән
- усал ниятлелек
- усал телләнү
- усал телләр
- усал холыклы
См. также в других словарях:
теллә — бор. Утыз яки кырык сумлык алтын акча хәерчегә хөллә бир, теләнчегә теллә бир … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
телләнү — 1. Сүзчәнләнү, күп сөйли башлау. Телгә салышу, телдәрләнү, телдәрлек күрсәтү 2. Кире җавап кайтаручан булу, телләшү. Сүзгә, телгә килү, тиргәшү 3. Телгә килү, сөйләү куәсенә ия булып китү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
телләү — Телле (8) итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
телләшү — Шелтә, кисәтү яки үгеткә каршы кире җавап кайтарып тору, сүз көрәштерү, әйткәләшү, каршы әйтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Вітеллій — іменник чоловічого роду, істота … Орфографічний словник української мови
теллур — телл ур, а (хим.) … Русский орфографический словарь
теллурий — телл урий, я (астр.) … Русский орфографический словарь
теллуристый — телл уристый … Русский орфографический словарь
теллуровый — телл уровый … Русский орфографический словарь
тальян гармун — Телләр рәте бер генә булган гармун … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Clawfinger — Стиль этой статьи неэнциклопедичен или нарушает нормы русского языка. Статью следует исправить согласно стилистическим правилам Википедии … Википедия