-
21 удостоиться
1. сов.чеголайыҡ булыу, бүләкләнеү2. сов.чего и с неопр.; часто ирон.күреү (тойоу) бәхетенә ирешеү, эйә булыу -
22 бесплодие
1. снеспособность производить потомствотүлһеҙлек, биҙәүлек, түлһеҙ булыу, биҙәү булыу2. снеплодородие, неплодородность – о почвеуңдырышһыҙлыҡ, уңдырышһыҙ булыу -
23 водить
1. несов.кого-чтойөрөтөү, етәкләп йөрөтөү, алып йөрөү, оҙатып (буйлап) йөрөтөү2. несов.идти во главе кого-чего-л.алып барыу, етәкселек итеү3. несов. чтоуправлять чем-л. движущимсяйөрөтөү4. несов. чем, по чемуйөрөтөү5. несов. чтобулыу6. несов. что; разг.тотоу, үрсетеү7. несов. в детских играхуҙаман булыу, уҙаманлыҡ итеүводить на помочах — ҡулынан тотоп йөрөтөү, үҙаллылыҡ бирмәү
водить хлеб-соль с кем — дуҫ булышыу, аралашыу
-
24 выйти
1. сов.сығыу, сығып китеү2. сов.случитьсякилеп сығыу, булыувыйти в люди — кеше булыу, аяҡҡа баҫыу
выйти в тираж — ҡулланылыштан сығыу, иҫкереү
выйти из берегов — ярҙан сығыу, ташыу
выйти из возраста — йәше сығыу, ҡартайыу
выйти из головы (памяти, ума) — баштан (хәтерҙән, аҡылдан) сығыу
выйти из положения — ҡыйын хәлдән сығыу, ҡотолоу, яйын табыу
выйти из строя — сафтан сығыу (боҙолоу, ауырыу)
выйти наружу — асылыу, асыҡланыу, беленеү
не вышел чем — килеп сыҡмау, тейешле кимәлдә булмау
годы вышли кому; прост.: — 1) йәше етеү, балиғ булыу
2) йәш үтеү3. сов. перен.ҡатнашыуҙан туҡтау, сығып китеү, (ташлап) сығыу4. сов.сығыу, барып (килеп) сығыу5. сов.произойти из какой-л. средыбулып (килеп) сығыу6. сов.үҫеп сығыу, ҡалҡыуүҫемлектәр7. сов.получиться(килеп) сығыу8. сов.за когосығыу9. сов.баҫылып сығыу, нәшер ителеү10. сов.израсходоваться(тотонолоп) бөтөү, сығыу -
25 дать
1. сов.кого-чтобиреү, биреп тороу2. сов. с неопр.позволитьирек (мөмкинлек) биреү, рөхсәт итеү3. сов.повел.в знач. побудит. частицыҡайҙа, ҡанадай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле
дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле
дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу
дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу
дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу
дать знать — белгертеү, хәбәр итеү
дать маху: — 1) һынатыу
2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу
дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү
дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу
дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу
дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү
2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу
дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу
дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү
как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ
не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу
ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған
4. сов. чтоустроить, организоватьойоштороу5. сов.кого-чтопредоставитьбиреү6. сов. разг.определить возрастбиреү7. сов. чтопоручитьбиреү, ҡушыу8. сов. чтопоказатьбиреү, күрһәтеү9. сов. чтопринести как результатбиреү, килтереү10. сов. чтопроизвести, сделатьбиреү11. сов. о появлении чего-л. в чём-л.барлыҡҡа килеү, хасил булыу, -ланыу/-ләнеүдать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү
дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу
дать осечку — атылмау, сағылмау
-
26 зависеть
1. несов.от кого-чегобуйһоноу, бәйләнгән (буйһонған) булыу, тороу2. несов.бәйләнешле (бәйле) булыу, бәйләнеү, тороу -
27 заключаться
1. несов. в чёмнаходитьсяғибәрәт, бар (булыу), тороу2. несов.состоять в чём-л., сводиться к чему-л.(булып) тороу, бар (булыу), ҡайтып ҡалыу3. несов. чемзаканчиватьсятамамланыу, тамам булыу, бөтөү4. несов. страд. от заключать -
28 звезда
ж; в разн. знач.йондоҙзвезда счастья — бәхет йондоҙо: лошадь с белой звездой на лбу - йондоҙ ҡашҡа ат
морская звезда зоол. — диңгеҙ йондоҙо
звезда первой величины: — 1) күҙгә ташланып торған иң яҡты йондоҙ
2) эше, таланты менән данлы кеше; звёзд с неба не хватать — аҡылы, һәләте менән ғәҙәти кеше булыу
родиться под счастливой звездой — бөркәнсектә тыуыу (бәхетле булыу, бәхете үҙе менән бергә булыу)
-
29 кануть
1. сов. уст.упасть каплейтамыу2. сов.погрузиться во что-л.батыу, сумыу3. сов. перен.пропасть, исчезнутьюғалыу, юҡ булыукануть в Лету — эҙһеҙ юғалыу, онотолоу
-
30 логичность
жлогикаға нигеҙләнгән булыу, аҡылға (башҡа) һыймалы (һыя торған) булыу, ятышлы булыу -
31 небо
скүк, күк йөҙөдо небес вознести (превознести) — артыҡ маҡтау, күккә күтәреү
как (как будто, точно и т.п.) с неба упал (свалился) — ҡапыл, көтмәгәндә килеп сығыу, күктән төшкәндәй булыу
бөтә кеше аңлағанды аңламау; между небом и землёй (жить, быть, находиться) — ер менән күк араһында (йәшәү, булыу)
небу жарко (станет) — ҡайҙа барырға белмәҫһең, ҡайҙа инергә тишек таба алмаҫһың
на седьмом небе — атҡа менгәндәй булыу, ныҡ шатланыу
-
32 неверность
1. ждөрөҫ булмау, яңылышлыҡ, яңылыш булыу, хаталыҡ, хата булыу2. жизменахыянатсыл (тоғролоҡһоҙ) булыу -
33 незаконность
жзаконһыҙлыҡ, законһыҙ булыу, законға һыймау (яраҡһыҙ булыу), закондан тыш булыу -
34 незанимательность
жҡыҙыҡһыҙ булыу, мауыҡтырмай торған булыу, мауыҡтырғыһыҙ булыу -
35 непозволительность
жярамаҫлыҡ (ярамай торған) булыу, юл ҡуйғыһыҙ (ҡуймаҫлыҡ) булыу, юл ҡуйырға ярамай торған булыу -
36 обойтись
1. сов. с кем-чеммөғәмәлә (эш) итеү, ҡарау2. сов.во что; разг.төшөү3. сов.без кого-чего, кем-чем; разг.ҡәнәғәтләнеү, ҡәнәғәт булыу, етеү, еткереү, -һыҙ ҙа/-һеҙ ҙә тороу4. сов.-һыҙ/-һеҙ булыу, үтеү, үтеп китеүможет, все обойдётся — бәлки, барыһы ла яҡшы үтеп китер
5. сов.без кого-чего; разг. с отрицанием неҡатнашы булыу, ҡатнашыу -
37 обращаться
1. несов. см. обратиться2. несов.вращатьсяйөрөү, әйләнеү3. несов. экон.әйләнеү, әйләнештә булыу, әйләнеш яһау4. несов. с кемпоступать каким-л. образоммөғәмәлә итеү, булыу5. несов. с чемэш итеү, ҡулланыу6. несов. страд. от обращать -
38 общедоступность
1. жһәр кем (һатып) алырлыҡ булыу, һәр кемдең хәле етерлек булыу2. жпонятностьһәр кемгә аңлайышлы булыу, һәр кемгә аңлайышлылыҡ -
39 пасть
I1. сов. см. падать 1, 3-5, 72. сов. книжн.һәләк (вафат) булыу3. сов. о правительстве, политическом строе и т.п.ҡолатылыу, бәреп төшөрөлөү4. сов. о городе, крепости и т.п.еңелеү, бирелеү5. сов.об атмосферных осадкахтөшөүпасть жертвой — ҡорбан булыу, шәһит булыу
II1. жауыҙйыртҡыс хайуандарға, балыҡтарға ҡарата2. ж перен.өңрәйгән тишек -
40 побывать
1. сов.булғылау, булып (йөрөп, тороп, барып) ҡайтыу2. сов.булыу, ҡатнашыу3. сов.булыу
См. также в других словарях:
Булдым — Координаты: Координаты: 56°01 … Википедия