-
1 броня белән каплау
см. бронялау -
2 каплау
перех.1) крыть, покрыва́ть/покры́ть || покры́тиеөй түбәсен шифер белән каплау — крыть кры́шу до́ма ши́фером
2) крыть, покрыва́ть/покры́ть; облицо́вывать/облицева́ть || покры́тие, облицо́вывание, облицо́вкасандыкны калай белән каплау — покры́ть сунду́к желе́зом
стеналарны мәрмәр белән каплау — облицева́ть сте́ны мра́мором
3) крыть, покрыва́ть/покры́ть, накла́дывать/наложи́ть (слой чего-л.) || покры́тие, накла́дываниечүлмәкне глазурь белән каплау — наложи́ть глазу́рь на горшо́к
картинаны лак белән каплау — покры́ть карти́ну ла́ком
4) покрыва́ть/покры́ть, накрыва́ть/накры́ть, укрыва́ть/укры́ть, прикрыва́ть/прикры́ть, закрыва́ть/закры́ть || покры́тие, накры́тие, укры́тие, прикры́тиеаякларны одеял белән каплау — накры́ть но́ги одея́лом
китапларга газета каплау — закры́ть кни́ги газе́той
чәчне яулык белән каплау — прикры́ть во́лосы платко́м
чиләкне капкач белән каплау — закры́ть ведро́ кры́шкой
5) покрыва́ть/покры́ть, оку́тывать/оку́тать, завола́кивать/заволо́чь || покры́тиеболытлар күк йөзен каплады — ту́чи заволокли́ не́бо
бөтен нәрсәне томан каплады — всё оку́тано тума́ном
күзне яшь каплады — глаза́ заволокли́ слёзы
6) крыть, покрыва́ть/покры́ть, устила́ть/устла́ть, усе́ивать/усе́ять (чем-л.) || покры́тие, усти́лкабакчаны сары яфраклар каплаган — сад усе́ян жёлтыми ли́стьями
өй түбәсен чык каплаган — кры́ша до́ма покры́та росо́й
җир өстен ап-ак кар каплаган — пове́рхность земли́ у́стлана бе́лым-пребе́лым сне́гом
битен сакал каплаган — лицо́ покры́то бородо́й
7) покрыва́ть/покры́ть, выступа́ть/вы́ступить, появля́ться/появи́ться (на лице, щеках) || покры́тие, появле́ниемаңгайны тирән җыерчыклар каплаган — на лбу его́ появи́лись глубо́кие морщи́ны
тәнне каз тәне каплады — на те́ле вы́ступила гуси́ная ко́жа
8) закрыва́ть/закры́ть, загора́живать/загороди́ть, загражда́ть/загради́ть, прегражда́ть/прегради́ть || закры́тие, загора́живание, загражде́ние, прегражде́ниеюлны каплау — закры́ть доро́гу
урамның ике башын да каплау — загороди́ть о́ба конца́ у́лицы
9) закрыва́ть/закры́ть, заслоня́ть/заслони́ть, загора́живать/загороди́ть (чем-л. от кого, чего-л.) || закры́тие, засло́н, загора́живаниеана баласын гәүдәсе белән каплады — мать закры́ла ребёнка свои́м те́лом
баш белән утны каплау — заслони́ть голово́й свет
битне куллар белән каплау — закры́ть лицо́ рука́ми
10) закрыва́ть/закры́ть, занаве́шивать/занаве́сить, заве́шивать/заве́сить (чем-л.) || закры́тие, занаве́шиваниеишекне одеял белән каплау — закры́ть дверь одея́лом
лампаны газета белән каплау — заве́сить ла́мпу газе́той
тәрәзәне пәрдә белән каплау — занаве́сить што́рой окно́
11) покрыва́ть/покры́ть, глуши́ть, заглуши́ть ( о звуках)сөйләүченең сүзләрен көлү каплады — смех покры́л слова́ расска́зчика
давыл бөтен тавышларны каплады — бу́ря заглуши́ла все зву́ки
12) завола́кивать/заволо́чь, обвола́кивать/обволо́чь ( о тучах)13) перен. покрыва́ть/покры́ть, гаси́ть, погаси́ть, возмеща́ть/возмести́ть, компенси́ровать, восполня́ть/воспо́лнить, искупа́ть/искупи́ть || покры́тие, возмеще́ние, компенса́ция, искупле́ниеюл расходларын каплау — возмести́ть доро́жные расхо́ды
җитмәүчелекне каплау — погаси́ть недоста́чу
бурычларны каплау — покры́ть долги́
югалтуларны каплау — компенси́ровать поте́ри
14) перен. покрыва́ть/покры́ть, скрыва́ть/скры́ть, укрыва́ть/укры́ть (что-л., кого-л.); прикрыва́ть/прикры́ть || покры́тие, скры́тие, укры́тиеҗинаятьне каплау — покры́ть преступле́ние
кимчелекләрне каплау — скрыва́ть недоста́тки
кемнеңдер ялганын каплау — прикры́ть (чей-л.)обма́н
15) перен. охва́тывать/охвати́ть, захва́тывать/захвати́ть, распространя́ться/распространи́ться (на кого-л., что-л.) || охва́тывание, захва́тывание, захва́т, распростране́ниеут бөтен бинаны каплады — ого́нь распространи́лся на всё зда́ние
илне кризис куркынычы каплады — страну́ охвати́л страх кри́зиса
16) перен. покрыва́ть/покры́ть, охва́тывать/охвати́ть, оку́тывать/оку́тать, заполня́ть/запо́лнить (о заре, мраке, темноте и т. п.)тирә-юньне караңгылык каплады — темнота́ оку́тала окре́стность
өйне кайгы каплады — го́ре запо́лнило дом
17) воен. прикрыва́ть/прикры́ть, ста́вить/поста́вить засло́н || прикры́тие, засло́нкаплау группасы — гру́ппа прикры́тия
пехота һөҗүмен артиллерия уты белән каплау — прикры́ть артиллери́йским огнём наступле́ние пехо́ты
18)а) перевёртывать/переверну́ть, опроки́дывать/опроки́нуть, поста́вить вверх дном || перевёртывание, опроки́дываниекисмәкләрне әйләндереп каплау — бо́чки поста́вить вверх дном
чынаякны тәлинкәгә каплау — опроки́нуть ча́шку на блю́дце
б) перен. опроки́дывать/опроки́нуть, выпива́ть/вы́пить, вылива́ть/вы́лить ( содержимое посуды) || опроки́дываниеәйтерсең, өстемә бер чиләк салкын су капладылар — как бу́дто на меня́ вы́лили ведро́ холо́дной воды́
19) закрыва́ть/закры́ть, зажима́ть/зажа́ть, затыка́ть/заткну́ть || закры́тие, зажа́тиесм. тж. томалауколакларны каплау — заткну́ть у́ши
авызны каплап иснәү — зева́ть, закры́в (прикры́в) рот
20) крыть, покры́ть ( в карточных играх)туз белән каплау — крыть тузо́м
•- каплап китү
- каплап кую
- каплап сөрү••каплап калдыру — замя́ть (дело, недостатки)
каплап калу — скрыва́ть/скрыть, укрыва́ть/укры́ть, прикрыва́ть/прикры́ть
-
3 запылить
сов.( что) (покрыть пылью) тузанландыру, тузан белән каплау -
4 осмолить
сов.( что) сумалалау, сумалалап чыгу, сумала белән каплау -
5 глазировать
сов.; несов.( что)1) глазурьлау, глазурь белән каплау2) ( придать глянец) ялтырату (мәс. калайны) -
6 гудронировать
сов.; несов.( что) гудронлау, гудрон каплату, гудрон белән каплау -
7 накатать
-
8 облить
-
9 эмалировочный
-
10 күкрәк
сущ.1) грудь, грудна́я кле́тка || грудно́йсм. тж. түшкиң күкрәк — широ́кая грудь
күкрәк белән каплау — заслони́ть гру́дью
күкрәккә кысып кочаклау — обня́ть, прижа́в к груди́
күкрәк чәнчү — коло́ть в груди́
күкрәк мускуллары — грудны́е мы́шцы
күкрәк йөзгече — грудно́й плавни́к
2) грудь ( верхняя передняя часть одежды) || нагру́дныйкүкрәк тулы орденнар һәм медальләр — вся грудь в ордена́х и меда́лях
күкрәк кесәсе — нагру́дный карма́н
күкрәккә тага торган билге — нагру́дный знак
3) грудь, бюст ( у женщин) || грудно́йкүкрәк сөте — грудно́е (матери́нское) молоко́
күкрәк баласы — грудно́й ребёнок
баланы күкрәктән аеру — отня́ть ребёнка от груди́
•- күкрәк авыруы
- күкрәк бакасы
- күкрәк бизе авыруы
- күкрәк зәхмәте
- күкрәк хасталыгы
- күкрәк куышлыгы
- күкрәк читлеге
- күкрәк сөяге
- күкрәк челтәре
- күкрәкне кысу••күкрәк киереп (тутырып) — по́лной гру́дью (дыша́ть)
күкрәк көче белән табу — добыва́ть/добы́ть свои́м горбо́м (что-л.)
күкрәк сугып (күкрәккә суга-суга) — стуча́ (кулако́м) себя́ в грудь
- күкрәк биреп каршы торукүкрәк тавышы (күкрәктән чыккан тавыш) — грудно́й го́лос
- күкрәк киереп каршы тору
- күкрәк киерү
- күкрәк киереп йөрү -
11 закрыть
-
12 замазать
сов.( что)1) буяу белән каплау, буяп кую2) сылау, сылап кую3) перен.; разг. яшерү, каплау, каплап калдыру -
13 накрыть
-
14 облицевать
-
15 хром
сущ.1) хром ( химический элемент)хром катыш (катнашкан) — см. хромлы
хром итек — хро́мовые сапоги́ (из хро́мовой ко́жи)
3) хром ( минеральная краска) || хро́мовыйхром әчесе (әчелеге) — хим. хро́мовая кислота́
хром белән каплау — см. хромлау
хром белән капланган — покры́тый хро́мом, хроми́рованный
-
16 амальгамировать
сов.; несов.( что)1) хим. амальгама ясау ( берәр металлны терекөмеш белән кушып)2) амальгама белән каплау, амальгамалау -
17 сковать
сов.1) ( что) (выковать) чүкеп (тапап) ясау2) ( что) (соединить ковкой) чүкеп тоташтыру (беркетү), тапап ялгау3) ( кого-что) (надеть кандалы) [бергә китереп] богаулау, [уртак] богау салу4) перен. ( кого-что) (лишить свободы действий) тоткарлау, ирек бирмәү5) перен. ( что) боз белән каплау6) ( кого-что) воен. тоткарлап тору, тыеп тору -
18 амбразура
сущ.; спец.амбразу́ра (дота, танка, окна)пулемёт амбразу́расын күкрәк белән каплау — заслони́ть собо́й (гру́дью) амбразу́ру пулемётного гнезда́
-
19 бит
I сущ.1) лицо́ ( человека) || лицево́йбиткә чибәр — краси́вый на лицо́
битне куллар белән каплау — закры́ть лицо́ рука́ми
башның бит өлеше — лицева́я часть головы́
2) щека́ || щёчный уң бит пра́вая щека́бит мускулы — щёчный му́скул
алсу бит — а́лые (ро́зовые) щёки
3) разг.а) лицо́, цифербла́т ( о часах)сәгатьнең битен миңа каратып куйчы — поста́вь, пожа́луйста, часы́ лицо́м ко мне
б) о пере́дней (лицево́й) стороне́ (чего-л.)тау бите — склон горы́
урман бите — опу́шка ле́са
•- бит очы
- бит кызыллану
- бит кызыллыгы
- бит сабыны
- бит сөлгесе••бит ерту — стыди́ться
бит пешү — красне́ть от стыда́
битен юмаган — бессты́жий, бессо́вестный, беззасте́нчивый (букв. не вы́мывший лица́)
битеннән кан тама — пы́шет здоро́вьем (букв. с лица́ его́ ка́пает кровь)
биткә бәрү (биткә бәреп әйтү) — (брани́ть, хвали́ть) пря́мо в глаза́, откры́то
биткә кара ягу (биткә кызыллык китерү) — опоро́чить ( кого), навлека́ть (кому-л.) бесче́стье, опозо́рить
биткә олтан капланган булу (биткә ыштыр капланган булу) — быть бессты́жим, бессо́вестным, беззасте́нчивым
II сущ.битеннән кан качкан — нет лица́ (на ком-л.) (о резком изменении внешнего облика: (бледность, худоба), вызванном сильным потрясением, болезнью, волнением)
1) страни́ца (книги, тетради и т. п.)журнал битләре — страни́цы журна́ла
өч йөз битле китап — кни́га в три́ста страни́ц
2) листбер бит кәгазь — (один) лист бума́ги
ике бит хат — письмо́ на двух листа́х
3) перен. страни́ца, эта́п, пери́од (чего-л.)тарих битләре — страни́цы исто́рии
•III частицаведь, же, одна́ко ж, впро́чеммин бит берни дә әйтмәдем — я ведь ничего́ не сказа́л
ул турыда син миңа язмадың бит — ты же мне об э́том не писа́л
адәм баласының язмышы катлаулы бит — сложна́ же судьба́ челове́ческая
-
20 броня
1. сущ.броня́ || бронево́йтанк бронясы — броня́ та́нка
2. прил.броня корычы — бронева́я сталь
бронево́йброня плиталар — броневы́е пли́ты
См. также в других словарях:
каплау — 1. Берәр нәрсәнең өстенә, түбәсенә икенче бер нәрсәне түшәү, җәю. Берәр нәрсәнең өстен капкач белән томалау, ябу 2. Бер әйберне икенче әйбер белән бөркәү 3. Ике әйбер арасына туры килеп, аларның күренерлек булуына комачаулау 4. Үтү юлын бикләү,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ябу — I. 1. (Ишекне, тәрәзә капкачын, капканы һ. б. ш.) этәреп, ачыклыкны каплау. Капкачын төшереп, өстен каплап, япманы этәреп һ. б. ш. юл белән нәр. б. эчке ягын күренмәслек итеп томалау. Нәр. б. өстенә япма, түбә ясау 2. Кемнең яки нәрсәнең өстенә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
томалау — (ТОМАЛАНУ) – 1. Нин. б. ачыклыкны, тишек ярыкны берәр нәрсә белән каплау. Мич, самавыр кебек нәрсәләрнең, шулай ук мунчаның, өйнең төтен чыгу юлын (морҗасын, төнлеген һ. б.) каплап ябып кую 2. Билгеле бер урынны, төшне тоташ каплау, берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күмү — (КҮМЕЛҮ) – 1. Җиргә чокыр казып, шуңа нәр. б. салып, өстеннән туфрак белән каплау. Җир, туфрак астында калдыру 2. Үлгән кешенең гәүдәсен җирләү 3. Үсемлек тирәсендәге туфракны йомшартып, сабак тирәсенә өю 4. Каплап, басып китү (су, кар, яшеллек һ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
түләү — I. 1. Сатып алган яки файдаланылган әйбер, башкарылган эш яки гомумән нин. б. башка хезмәт өчен акча яисә шуңа тәңгәл берәр нәрсә бирү. с. Шул эшкә бәйләнешле 2. Йөкләмәләрне үтәү җыемнарны үз вакытында түләү и. Һәртөрле салып, җыем, налог 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүпләү — I. 1. Чүп (I,1) белән тутыру, чүп белән каплау 2. Бер иш нәрсәгә башка чит нәрсә катнашу, чүп катнашу. II. ЧҮПЛӘҮ – 1. Таралып яткан яки башка төрле азыкны томшык белән эләктереп алып ашау тавыклар җим чүпли. Берәр нәрсәне бөртекләп җыеп ашау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
изоляцияләү — 1. Изоляцион материал белән каплау, чорнау 2. Тирә юнь белән бәйләнештән, аралашудан мәхрүм итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төтәсләү — 1. Берәр нәрсәгә төтен бөркү, аны төтен белән ыслау 2. Сөремләү, корымлау, сөрем чыгару. Берәр нәрсәне сөрем, корым белән каплау 3. этн. Төсләү (2) 4. сөйл. Бик күп төтен чыгарып (тәмәке тарту) 5. күч. Кискен чаралар куллану төтәсләп куу 6. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
цементлау — 1. Грунтларны, таш һәм бетон корылмаларны ярыкларына һәм куыш җирләренә цемент измәсе тутырып ныгыту, цемент белән катыру 2. Цемент белән каплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челтәрләү — (ЧЕЛТӘРЛӘНҮ) – 1. Челтәр тоту, челтәр (1) белән бизәү 2. Бик күп урыннарда тишеп үтү, тишекләр барлыкка китерү. Тишек тошыклар барлыкка китерү; челтәрләр ясау 3. Төрле юнәлештә салынган юллар һ. б. ш. белән каплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
асфальтлау — Асфальт җәю, асфальт белән каплау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге