-
41 тегеләй
нареч.1) в паре со словом "болай" э́так, э́даккирәк болай, кирәк тегеләй — хоть так, хоть э́так
тегеләй ни, болай ни — что э́так, что так ( всё равно)
2) вообще́-то он вро́де у меня́ у́мный (у́мненький)3) разг. (он) того́, (что...)ул, тегеләй бик тиз тәртип урнаштырыр — он, того́, жи́во призовёт к поря́дку
4) разг. того́; гре́шным де́ломсин тегеләй, эчеп ашадыңмы? — ты, гре́шным де́лом, не вы́пил (не вы́пивши)?
5) разг. туда́, в том направле́ниитегеләй(гә) китте — ушёл (уе́хал) в том направле́нии
•- тегеләйгә эшләү
- тегеләй генә
- тегеләй дә -
42 тирбәй
-
43 урнаштыру
перех.1) помеща́ть/помести́ть, размеща́ть/размести́ть, расположи́ть || помеще́ние, размеще́ниетуристларны кунакханәгә урнаштыру — размести́ть тури́стов в гости́нице
товарларны киштәләргә урнаштыру — размещ`ать това́ры на по́лках
яралыларны палатага урнаштыру — помеще́ние больны́х в пала́ту
2) разг. помеща́ть/помести́тьмәкаләне журналга урнаштыру — помести́ть статью́ в журна́ле
3) укла́дывать/уложи́ть, скла́дывать/сложи́ть || укла́дывание, скла́дываниеул әйберләрне сандыкка урнаштырды — она́ уложи́ла ве́щи в сунду́к
4) в разн. знач. устана́вливать/установи́ть ( что) || установле́ниетурбинаны урнаштыру — установи́ть турби́ну
прибор урнаштыру — установи́ть прибо́р
власть урнаштыру — установи́ть власть
5) водворя́ть/водвори́ть, укрепля́ть/укрепи́ть || водворе́ние; укрепле́ниетәртип урнаштыру — водвори́ть поря́док
6) разг. устра́ивать/устро́ить ( что)кызымны укырга урнаштырдым — устро́ила до́чку учи́ться
улын заводка слесарь итеп урнаштырды — он устро́ил сы́на на заво́д сле́сарем
• -
44 яхшыру
неперех.1) улучша́ться/улу́чшиться, станови́ться/стать лу́чше, повыша́ться, повы́ситься || улучше́ние, повыше́ние ка́честватормыш яхшыра — жизнь улучша́ется
класста тәртип яхшырды — дисципли́на в кла́ссе ста́ла лу́чше
2) соверше́нствоваться, усоверше́нствоваться, де́латься, сде́латься лу́чше || соверше́нствованиеҗитәкчелек итү методлары яхшыра — соверше́нствуются ме́тоды руково́дства
3) улучша́ться/улу́чшиться, поправля́ться/попра́виться, станови́ться/стать лу́чше || улучше́ние, попра́вкаавыруның хәле яхшырды — состоя́ние больно́го улу́чшилось
• -
45 tärtip
тәртип 1. сущ.1) в р.з. порядок2) распорядок3) дисциплина4) повестка2. прил.соблюдать/блюсти порядокграм. порядковое числительноеприводить/привести с порядок.
См. также в других словарях:
тәртип — и. 1. Әйберләр, җансыз нәрсәләр куелышында, торышында эзлеклелек, җыйнаклык, уңайлык халәте. (Эш, тормыш һ. б.) тиешле рәв. көйләнгәнлек, оешканлык 2. күч. Иҗтимагый төзелешнең, идарә итүнең билгеле бер системасы, дәүләт төзелеше 3. Эш барышында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртип-низам — иск. кит. 1. Эш итүдә, тормышта тиешле рәв. оешканлык, үз үзен ныклы кагыйдәләр буенча тотыш: дисциплина 2. Эш итү кагыйдәсе, юлы, алымы 3. Билгеле бер чират, эзлеклелек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тезгеч — Яңа тотылган балыкларны тезү өчен шнур яки чыбыкча 3. Абзарда, лапаста һ. б. киртәләр, бүрәнәләр тезеп ясалган түшәм, сайгак 4. Барысы бергә, бер тәртип белән аллы артлы яки барысы бер якка карап урнашкан кешеләр төркеме. Рәт, саф. Чират 5. Вакыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гореф — и. Үз үзеңне тотуда традицион ныгыган тәртип. ГОРЕФ ГАДӘТ, ГАДӘТ ЙОЛА – җый. 1. Халыкның тарихи үсеш традициясе белән килә торган йолалар 2. Гадәт, тәртип … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кагыйдә — 1. Нин. б. күренешләрнең закончалыкларын, үзара мөнәсәбәтләрен чагылдыра торган тезис, билгеләмә, положение 2. Нин. б. гомуми тәртип урнаштыруга карата рәсми кабул ителгән, расланган күрсәтмә. Гадәткә, традициягә кергән тәртип, үз үзеңне тоту… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәртипле — (ТӘРТИПЛЕЛЕК) (ТӘРТИПЛЕЛӘНҮ) (ТӘРТИПСЕЗ) (ТӘРТИПСЕЗЛЕК) – (ТӘРТИПСЕЗЛӘНҮ) – с. 1. Үз үзен тотышта җәмгыятьтә кабул ителгән кагыйдәләрдән чыкмый торган, тәрбияле. Эчке тәртип кагыйдәләре җиренә җиткереп үтәлә торган 2. Җыйнак, пөхтә, чиста тотыла… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чират — 1. Нин. б. эштә, хәрәкәттә, процесста билгеле бер эзлеклелек, тәртип. Нин. б. эш эшләү яки берәр нәрсә төзү тәртибенең бер өлеше төзелешнең беренче чираты 2. Нәр. б. алу яки башкару, эшләү өчен тәртип белән берсе артыннан икенчесе торган кешеләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ал — I. с. 1. Сыек кызыл, аксыл кызыл, кызгылт ак төс 2. күч. Матур. АЛ ДА ГӨЛ – Бик яхшы, шәп. II. АЛ – и. (гадәттә кыек килеш форм.) Күз караган як; киресе: арт 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемендә йөз, күкрәк ягы; киресе: арт. с. Хайван гәүдәсендә һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
арт — Тирәлектә: күз караган якка капма каршы як; киресе: Ал. с. Арттагы, арткы, артта торган 2. Кеше гәүдәсендә һәм киемдә: арка ягы 3. Хайван гәүдәсендә: баш ягына капма каршы як, артсан 4. Нәр. б. ал ягының каршысындагы өлеше, арткы өлеше. Урындык,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
беренче — 1. Тәртип саны: бер. рәв. Барысынан да алдарак, башта 2. Санап үтелгәннән соң башкалардан алда аталаган кешене, әйберне һ. б. ш. күрсәтү өчен кулланыла 3. Башлангыч, башлангыч чордагы. Берәрсенең нин. б. башлангыч эше, тәҗрибәсе, уңышы турында.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билге — 1. Нин. б. мәгънәне белдереп, берәр нәрсәгә ишарә итә торган предмет, тамга, символ. Хәбәр итү чарасы, сигнал, символ. Нәр. б. белдерә, хәбәр итә, раслый торган күренеш; галәмәт яз билгесе. Кемне яки нәрсәне танырга ярдәм итә торган характерлы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге