-
21 резьба
сущ.; тех.резьба́ || резьбо́выйсм. тж. сыртышкы резьба — нару́жная резьба́
өчпочмаклы резьба — треуго́льная резьба́
резьба адымы — шаг резьбы́
- резьба ясаучырезьба калибры — кали́бр резьбы́
-
22 тыш
I 1. сущ.1)а) простра́нство и́ли ме́сто вне помеще́ния; двор, у́лица, подво́рьетышта калу — оста́ться на у́лице, снару́жи
тышта кар ява — на у́лице идёт снег
б) мир вне помеще́ниятышта нинди хәбәрләр йөри? — что но́вого в ми́ре (вне помещения, где идёт разговор)?
в) в знач. нареч. тышка нару́жутышка йөгерү — выбега́ть нару́жу
2)а) вне́шность, вне́шняя сторона́; нару́жность, нару́жная сторона́ (противоп. эч)тышына такта кадаклау — об`и́ть снару́жи до́ска́ми
б) вне́шность, нару́жность; вне́шний видшатлыгы тышына чыккан — его́ распира́ет ра́дость
эчендәге тышында — (погов.) что внутри́ (на душе́), то и снару́жи (во вне́шности)
тышыннан белеп булмый — нельзя́ позна́ть по вне́шности
3)а) окре́стность (населённого пункта, района, страны и т. п.)авыл тышында — в окре́стностях дере́вни
шәһәр тышында — в окре́стностях го́рода;
киртә тышында — за преде́лами огра́ды
игътибар тышында — вне внима́ния
тун тышы — верх шу́бы
бишмәт тышына ярый — годи́тся на верх бешме́та (пальто́)
2. прил.; см. тышкыөй тышы — облицо́вка (штукату́рка) до́ма
II послелогтыш як — вне́шняя сторона́
1) кро́ме; окромя́бу саналганнардан тыш — кро́ме перечи́сленного (перечи́сленных)
синең теләгеңнән тыш дөнья да бар бит әле — кро́ме твоего́ жела́ния существу́ет ещё и реа́льный мир
2)а) сверхшуннан тыш — сверх того́
чамадан тыш — сверх ме́ры
б) переводится приставками сверх-, че́рез-, чрез-вакытыннан тыш — сверх вре́мени, сверхуро́чный
гадәттән тыш — чрезвыча́йно; чрезвыча́йный
чиктән тыш — чрезме́рный, чрезме́рно; чересчу́р
3)а) вне, поми́моүз ихтыярымнан тыш — вне своего́ жела́ния (во́ли)
чираттан тыш — вне о́череди
б) переводится приставкой вне-класстан тыш — внекла́ссный
штаттан тыш хәбәрче — внешта́тный корреспонде́нт
-
23 шәкел
сущ.; уст.фо́рма; вид (наружный, внешний)тышкы шәкеле — вне́шний вид чего-л.
шәкелен үзгәртү — измени́ть фо́рму ( очертания)
әңгәмә акыл өйрәтү шәкеленә керде — бесе́да приняла́ фо́рму назида́ния
-
24 эффект
сущ.в разн. знач. эффе́кттышкы эффектлар белән мавыгу — увлека́ться вне́шними эффе́ктами
яктылык эффекты — светово́й эффе́кт
даруның эффекты — эффе́кт лека́рства
экономик эффект — экономи́ческий эффе́кт
-
25 ялтыравык
1. сущ.1) блеск, блёстки, лоскалтын ялтыравыгы — блеск зо́лота
фосфорлы ялтыравыклар — фо́сфористые блёстки
2) гля́нец, глазу́рь, мурава́, поли́ва; обли́вкачынаякны ялтыравык белән каплау — ча́шку покры́ть глазу́рью
ялтыравык йөгертү — глянцева́ть, наглянцева́ть, глазурова́ть, мура́вить; покрыва́ть/покры́ть глазу́рью, гля́нцем
3) перен. лоск2. прил.тышкы ялтыравык — вне́шний лоск
1) блестя́щий, глянцеви́тый, гля́нцевый, лощёный, лосня́щийся, лосни́стый разг.; с ло́ском, сверка́ющийялтыравык итекләр — сапоги́ с ло́ском
ап-ак ялтыравык тешләр — бе́лые-пребе́лые блестя́щие зу́бы
ялтыравык кәгазь — лощёная бума́га
ялтыравык сәдәф — блестя́щая пу́говица
2) сверка́ющий, блестя́щий, блиста́ющий, сия́ющий, горя́щий, искря́щийся, искри́стый (снег, драгоценный камень, взгляд и т. п.)3) перен. блестя́щий, лосня́щийся, лосни́стый разг., упи́танныйялтыравык битле — с лосни́стым (упи́танным) лицо́м
-
26 ямьсез
1. прил.1) некраси́вый, неприго́жий, несимпати́чный, непригля́дный, невзра́чный; безобра́зный, некази́стыйямьсез тышкы кыяфәт — непригля́дная вне́шность
ямьсез авыл — невзра́чная дере́вня
ямьсез күк — невзра́чное не́бо
2) неую́тный, неприя́тный, нехоро́ший, неблагоприя́тный (случай, момент и т. п.)ямьсез һава — неблагоприя́тная пого́да
ямьсез вакыйга — неприя́тное собы́тие
ямьсез шартлар — неую́тная обстано́вка
3) некраси́вый, непристо́йный, безобра́зный, непозволи́тельный, неприе́млемый, неблагови́дный, предосуди́тельный ( поступок)ямьсез сүзләр — непристо́йные слова́
4) неблагозву́чный, неприя́тный ( для слуха)ямьсез исем — некраси́вое (неблагозву́чное) и́мя
ямьсез шигырьләр — неблагозву́чные стихи́
2. нареч.ямьсез тавыш — неприя́тный го́лос
1) некраси́во, несимпати́чно, непривлека́тельно, непригля́дно, невзра́чно, безобра́зно, некази́сто, ду́рно (выглядеть, ходить, сидеть и т. п.)2) непристо́йно, непозволи́тельно, неприго́же, ду́рно, нехорошо́ (говорить, ругаться, рассказывать и т. п.) -
27 ярсыткыч
1. сущ.; мед.возбуди́тель, раздражи́тель2. прил.тышкы ярсыткычлар — вне́шние раздражи́тели
возбуди́тельный, возбужда́ющий
- 1
- 2
См. также в других словарях:
тышкы — с. 1. Берәр нәрсәнең тышында, читендә булган. Читтән булган, чит кешеләрдән, чит тирәлектән булган. Читке яктагы, тышка караган 2. Өстән, гадәттә җиңелчә кием өстеннән киелә торган 3. Берәр нәрсә яки күренешнең чын асылына кагылмыйча, чын асылын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
иллюзионизм — Тышкы дөньяны күз буяу, тойгыларны алдау дип кенә саный торган идеалистик философия агымы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каушану — Тышкы тәэсирдән бигрәк, үз фикереңнән каушау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килбәт — Тышкы күренеш, буй сын, кыяфәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
килеш-килбәт — Тышкы күренеш, буй сын, кыяфәт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
клавесин — Тышкы күренеше белән фортепьянога охшаган кыллы, клавишлы иске музыка коралы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коверкот — Тышкы киемнәр өчен тыгыз, затлы йон тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәрт — Тышкы тәэсирләргә бернинди реакция булмау һәм тулы хәрәкәтсезлек белән характерлана торган йокыга охшаш авыру хәл; Летаргия. МӘРТКӘ КИТҮ – 1) Мәрт йокысына талу 2) Тирән йокыга талу. МӘРТТӘН КАЙТУ – Мәрт йокысыннан уяну … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
плашка — Тышкы реьзба ясау коралы (мәс. болтка) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ратин — Тышкы өс киеме өчен уң ягы төксез йон тукыма … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
толып — Тышкы кием өстеннән киелә торган зур якалы озын, киң тун … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге