-
101 ялт
1) подр. вспы́шке све́та2) в знач. нареч. вдруг, внеза́пно; бы́стро, ре́зкоялт сикереп тору — бы́стро вскочи́ть
башын ялт (итеп) күтәрде — ре́зко по́днял го́лову
3) в функ. сказ. хлоп, шлёпяңагына ялт — шлёп по щеке́
күземә бер уч туфрак ялт — ! в глаз горсть земли́ хлоп!
••ялт итеп (ялт иттереп) — о́чень бы́стро, ту́т же, момента́льно, ре́зко
- ялт иттерүялт итү (ялт итеп китү) — сверкну́ть ( о молнии)
-
102 ярлы
1. прил.1) бе́дный, ни́щий, неиму́щий, малоиму́щий, обездо́ленный || бе́дныйярлы халык — бе́дный наро́д
ярлы ярлыга булыша — бе́дный бе́дному помога́ет
2) в знач. сущ. бедня́к; беднота́ || бедня́цкийярлылар комитеты — ист. комите́т бедноты́
3) бе́дный, ни́щенский, убо́гий; ску́дный (о хозяйстве, жизни, обстановке)ярлы җиһаз — бе́дное иму́щество
ярлы йорт — ни́щенский дом
ярлы тормыш — убо́гая жизнь
4) перен. бе́дный, убо́гий, ску́дный, неинтере́сный, невырази́тельныйобразларга ярлы пьеса — пье́са, бе́дная о́бразами
бик ярлы хыял — убо́гое воображе́ние
ярлы табигать — ску́дная приро́да
5) бе́дный, ску́дный (чем-л.)азотка ярлы туфрак — по́чва, бе́дная азо́том
2. нареч.су чыганакларына ярлы район — райо́н, ску́дный во́дными исто́чниками
бе́дно, ску́дно, убо́гоярлы яшәү — жить бе́дно
-
103 ярмалы
прил.1) крупяно́й, с крупо́йярмалы аш — крупяно́й суп
ярмалы бәлеш — пиро́г с крупо́й, крупяно́й пиро́г
2) крупча́тый, зерни́стыйярмалы туфрак — зерни́стая по́чва
ярмалы бал — зерни́стый мёд
3) рассы́пчатый ( картофель) -
104 -ведение
срус телендәге кушма исемнәрнең икенче кисәге, "фән", "белем" яки "фән тармагы", "белем тармагы" дигән мәгънәне белдерәязыковедение— тел белеме
-
105 болотистый
-
106 бруствер
м; воен. -
107 вал
-
108 глинистый
-
109 дернистый
-
110 земля
ж1) ( с прописной) җир, Җир шары2) җир, коры җир3) туфрак, җир, балчык4) высок. ил, җир5) ( территория) җир•- земля обетованная
- сквозь землю провалился
- точно сквозь землю провалился
- словно из земли вырасти
- словно из-под земли вырасти -
111 зыбкий
-ая; -ое1) бата торган; селкенеп торган; хәрәкәтчән2) чайкалып торган; тирбәлеп (тибрәнеп) тора торган; тетрәп тора торган3) перен. тотрыксыз, ышанычсыз -
112 иловатый
-
113 каменистый
-
114 камуфлет
-
115 ковырять
-
116 комковатый
-
117 компост
м; спец.компост (төрле үсемлек ташландыкларын черетеп хәзерләнгән ашлама, туфрак ашламасы) -
118 кремнистый
-
119 лёсс
м( желтозём) лёсс (ачык сары төстәге тау токымы, сары туфрак) -
120 мелкозернистый
См. также в других словарях:
туфрак — 1. Җир кабыгының үсемлекләр дөньясы тереклек итә торган өске катламы 2. Тузанга караганда эрерәк балчык кисәкләре 3. күч. Теге яки бу иҗтимагый көчләрне, күренешләрне булдыра, үстерә торган тирәлек, җирлек 4. күч. Як, ил 5. күч. Кабер … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
катыр туфрак — Бик күп натрий сеңдерелгән, дымланса катып китә торган туфрак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тузан-туфрак — Тузан катыш туфрак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бурт — Туфрак, салам ише белән ябып, озын итеп салынган бәрәңге яшелчә өеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лесс — Туфрак барлыкка китерә торган ачык сары төстәге көпшәк тау токымы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әрлән — Өндә яши торган кимерүче хайван (кыр һәм бакча культураларына зыян сала, кайбер матур токымнарын йорт җәнлеге итеп тә асрыйлар). ӘРЛӘН ТУФРАГЫ – Астан казылып чыккан туфрак, ярмалы туфрак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңел — 1. Авырлыгы зур булмаган, авыр түгел, аз үлчәүле. Юка, нәфис (тукыма тур.) 2. Тиз, җитез хәрәкәт итә торган; киресе: авыр, салмак. Бернинди тоткарлыксыз, көчәнүсез булган, җитез җ. адымнар белән 3. Күп көч сорамый торган, ансат җиңелрәк эш табу.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
көлсу — с. Составында уңдырышсыз аксыл туфрак булган, шундый туфрак катнашкан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күмү — (КҮМЕЛҮ) – 1. Җиргә чокыр казып, шуңа нәр. б. салып, өстеннән туфрак белән каплау. Җир, туфрак астында калдыру 2. Үлгән кешенең гәүдәсен җирләү 3. Үсемлек тирәсендәге туфракны йомшартып, сабак тирәсенә өю 4. Каплап, басып китү (су, кар, яшеллек һ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ябык — I. с. 1. Тире астында май катламы булмаган; көр түгел, арык; киресе: симез 2. Һава торышы начар булу сәбәпле, игеннәр уңмаган, азыкка мохтаҗлык зур булган (ел) заманалар авыр, еллар ябык. ЯБЫК ТУФРАК – Кирәкле тозларга, ашламага ярлы туфрак. II.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Поволжско-кыпчакские языки — группа тюркских языков, входящая в состав более крупной кыпчакской группы. Варианты названия: булгарско кыпчакские, уральско кыпчакские, севернокыпчакские. Содержание 1 Состав 2 Характерные особенности повол … Википедия