-
121 идти
1. несов.туда, от нас; сюда, к нам; возвращатьсябарыу, китеү; килеү; ҡайтыу2. несов.протекать, проходитьүтеү3. несов.происходить, совершатьсябарыу4. несов.проявлять готовностькүнеү, ризалашыу5. несов.во что, на что, подо чтопредназначаться, употребляться для чего-л.барыу, китеү6. несов.кому-чему, к кому-чемуподходить, соответствоватькилешеү, барыу7. несов.входить, влезатьһыйыу, барыу8. несов.делать ход в игрейөрөүидти конём шахм. — ат менән йөрөү
9. несов. перен.надвигаться, наступатькилеү10. несов. перен.поступать, выдаваться регулярнокилеү, килеп тороуидти в гору — алға барыу, күтәрелеү (эш-хәлгә ҡарата)
идти ко дну: — 1) батыу
2) перен. юҡҡа сығыу; идти замуж — кейәүгә сығыу
голова идёт кругом — баш ҡата (ҡатып бөтә, әйләнеп бөтә)
11. несов. перен.поступать куда-л., приступать к чему-л.барыу, инеү, китеү12. несов. перен.двигаться, развиваться в каком-л. направлениибарыу13. несов.распространятьсясығыу, килеү, аңҡыу14. несов.течь, выделятьсякилеү, ағыу15. несов. разг.находить сбытүтеү16. несов.пролегать, простиратьсяүтеү17. несов.действовать – о механизмахйөрөү, эшләү18. несов.лить, падать – об осадкахяуыу -
122 изваяние
-
123 извергнуть
-
124 индульгенция
жиндульгенциякатоликтарҙа кисерелгән гөнаһтар өсөн бирелгән, күпселек осраҡта һатып алынған Рим Папаһы грамотаһы -
125 истукан
1. мизваяниетораташ, бот, һын2. м бран.күҙле бүкәнстоять как истукан; стоять истуканом — бағана (таш) кеүек ҡатып ҡалыу
-
126 ка
1. частица; разг.при повелительном накл. для смягчения просьбы, приказания-сы/-се (әле)2. частица; разг. с глаголами будущего времени для выражения внезапности желанияәле -
127 каменный
1. прил.состоящий, сделанный из камняташ2. прил. перен.неподвижный, застывшийҡатып ҡалған, туң3. прил. перен.жестокийташ, ҡанһыҙ4. прил. перен.стойкийҡаҡшамаҫ -
128 карман
1. мкеҫә2. м геол., мед.уйым, уйынты, уйҙыҡ3. м перен., разг.достаток, деньгиҡалта, кеҫә, байлыҡтощий карман у кого — кеҫәһе һай, ярлы
набить карман — кеҫә ҡалынайтыу, байығыу
класть в карман — үҙләштереү, үҙенеке итеү
бить по карману кого — кеҫәне таҡырайтыу, кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү
ветер свистит в карманах чьих или у кого — кеҫәһендә ел уйнай, кеҫәһе буш
См. также в других словарях:
атып ұрып тастау — (Ақт.: Жұр., Ойыл) тастай салу. Сатуға заттары тура келіп қалса, колхозда істеп жүрген жұмысын а т ы п ұ р ы п т а с т а п, базарға жүре береді (Ақт., Жұр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қаны қатып тыңдау — (Түрікм.: Таш., Тедж., Мары) ұйып тыңдау. Қ а н ы қ а т ы п т ы ң д а п қалыпты (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ыргыту — 1. Кулдагы әйберне куәт белән очыру, ату, ташлау. Югарыдан түбәнгә ташлау. Түбәннән югарыга атып бәрү, чөю 2. Берәр нәрсәне кирәксез дип яки башка сәбәп максат белән кая да булса ташлау, атып бәрү. Тәртип белән урнаштырмау, куймау, ничек эләкте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ату — 1. Кулда булган әйберне ыргыту, ташлау. Кем. б. өстенә берәр нәрсә ыргыту. Кемне дә булса көч белән күтәреп алып читкә ташлау яки егып салу 2. Эчке көч белән бәреп чыгу, ургу таулар ут атып тора. Эчке көч белән бәреп чыгару, ыргыту (бөкене,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәрү — 1. Кискен һәм каты ору, сугу көймәгә дулкын бәрә 2. күч. Ыргытып ташлау атып атып бәрә 3. күч. Ату ике көртлек бәреп алган – туры казармага бәр 5. Нык бөркелү, ургылу торбадан нефть бәрә. күч. Бик көчле аңку, нык тоелу (ис тур.). күч. Бик сизелеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мә — 1. Ал, кулыңа ал, тот. Нәрсәгә дә булса ирек бирү, рөхсәт итү сүзе буларак кулл. 2. Кыйнаганда, сукканда, әйберләрне атып атып бәргәндә әйтелә. МӘ СИҢА – Көтелмәгән хәлдән аптырап калуны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алтынқабақ — (Гур.: Маңғ., Есб.; Орал: Жән., Чап., Қара.) жамбы. Тойда а л т ы н қ аб а қ аттырыпты (Гур., Есб.). Бұрын мергендер а л т ы н қ а б а қ т ы атып түсіретін (Орал, Жән.). Тирде а л т ы н қ а б а қ ату жарысы өткізіледі («Маңғ.», 7.11.1955).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шық етер — (Қар., Тельм.; Жамб., Шу) асық ойынының түрі. Ш ы қ е т е р сақаны сақамен кезек кезек атып тигізеді (Жамб., Шу). Сәмет ш ы қ е т е р, омпа өлтір, бір табан сияқты атып ойнайтын ойындарға шорқақ болатын (Ғ. Мұст., Көз көр., 38) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
еңіреп — үст. жерг. Тұтастай, тегіс, сіресіп. Артына бірер күн салғасын сыпыра жағалау е ң і р е п қатып, көкше мұз көз ұшына асып кетті (Ә. Нұрпейісов, Соңғы., 13). Одан гөрі анадай жердегі е ң і р е п қатып жатқан сіре мұзға таңырқай қарасады (Ә.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құмсаздақ — зат. Құм мен саз қосылып, тастай болып қатып қалған минерал. Скважинадан шыққан лайға қарағанда штанга тұтаса біткен известняктың арасында ұшырайтын тастай болып қатып қалған, су өтпейтін қ ұ м с а з д а қ қ а кездескен тәрізді (І.Есенберлин,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қынаулап — үст. жерг. Тамағын қырнап, даусын көтеріп. Әлдебір желөкпе, қызбалау қонақ Қозы Қарынды мақтай келе: «Ал, кәне алып жіберейік!» деп қ ы н а у л а п дауыс көтергенде, стол басындағылар жаны қалмай атып атып тұрды (Ә.Нұрпейісов, Соңғы, 171) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі