-
1 қатар
1. 2.строй, шеренга3.наряду с...4. 5.подобный, одинаковый по положению6.қатарыңнан қалма — не отставай от своих товарищей по работе, учёбе
-
2 сонымен
одним словом; следовательно; таким образом; значит -
3 сонымен
одним словом, следовательно, таким образом, значитсонымен бірге – вместе с этим
сонымен қатар – наряду с этим
-
4 қатар
1) ряд, строй, шеренга 2) подобный, одинаковый по по-ложению 3) бок о боксонымен қатар – наряду с этим
-
5 Шартты әзірлеу
Бізде... бойынша бірқатар ескертпелер бар.
У нас есть ряд замечаний по...
- обязательствам сторон.
Сізден... сұраймын
Прошу вас...
- еще раз изучить нашу просьбу.
Мен сіздің ұсынысыңызбен келіспеймін.
Я не согласен (-на) с вашим предложением.
Біз... байланысты бірнеше мәселелерді анықтап алғымыз келеді.
Мы хотели бы выяснить несколько вопросов, связанных с...
- коммерческой частью контракта.
Әуелі біздің фирмаларымыздың ресми атауын нақтылап алайық.
Давайте уточним официальное название наших фирм.
Әдетте, біз мұндай мәмілелерді... талаптары негізінде жасасамыз.
Как правило, мы заключаем такие сделки на условиях
- ФОБ порт Казахстан (Россия).
Ал қазір машиналар мен жабдықтың тізімін қарайық.
А сейчас рассмотрим список машин и оборудования.
Бізде тауарлардың көлемі мен атауы жөнінде қарсылық жоқ.
У нас нет возражений против количества и наименования товаров.
Біз тауарлардың бағасын айқындау жөніндегі негіздемелерді анықтап алғымыз келеді.
Нам хотелось бы выяснить основания по определению цен на товары.
Баға осы тауардың көлік шарттарына сай келетін таңбалау және экспорттық буыптүю құнымен қоса жеткізілімнің аталмыш базисіне сәйкес белгіленеді.
Цены устанавливаются согласно вышеназванному базису поставки, включая стоимость маркировки и экспортной упаковки, соответствующих транспортным условиям для данного товара.
Бірақ қазір N тұрпатындағы бұйымның бағасы біз өткен жолы жасаған мәміленің бағасынан едәуір жоғары.
Но цена на изделие типа N сейчас значительно выше той, по которой мы производили предыдущую сделку.
Сіз бұл бұйымның сапасы жоғары екеніне назар аударуыңыз керек.
Вы должны принять во внимание, что это изделие высшего качества.
Жеткізілімнің жалпы құны екі миллион теңге.
Общая стоимость поставок составит два миллиона тенге.
Мына мерзімдерде жеткізіледі:
Поставки будут производиться в следующие сроки:
- қалғаны осы жыл бойына тоқсан сайын тең бөліктермен (жеткізілім кестесіне сәйкес) жеткізіледі.
- остальные поставки будут совершаться в течение этого года равными частями поквартально (согласно графика поставок).
Біз сізден жеткізілім туралы бізге уақытында хабарлап тұруларыңызды сұраймыз.
Мы просим вас своевременно ставить нас в известность о поставках.
Әрине, біз сіздерге бұл жайында уақытылы хабарлап тұрамыз.
Конечно, об этом мы известим вас своевременно.
Біз тауар жөнелтілгеннен кейін үш күннен кешіктірмей сіздерге жеткізілім туралы тиісті хабарлама жібереміз.
Не позднее трех дней после отгрузки мы пошлем вам соответствующее извещение о поставке.
Хабарламада жеткізілімнің жалпы салмағы, құны, сондайақ көліктің нөмірі көрсетіледі.
В извещении будет указан вес брутто, стоимость поставки, а также номер транспорта.
Қазір тауардың сапасы туралы сөйлесеміз.
Сейчас поговорим о качестве товара.
Машиналардың сапасы халықаралық стандарттарға сай келеді.
Качество машин соответствует международным стандартам.
Қанекей, төлем шарттарын талқылайық.
Давайте обсудим условия платежа.
Жарайды, сіз тауар ақысын сатушы-елдің орталық банкінде төлейсіз.
Хорошо, оплату товара вы будете производить в центральном банке страны-продавца.
Төлеу кезінде сіз мынадай құжаттар ұсынуға тиіссіз:
При оплате вам следует представить следующие документы:
а) тауарлар тізбесі көрсетілген шоттың 4 данасы;
а) специфицированный счет в 4-х экз.;
б) упаковочные листы в 3-х экз.;
в) теміржол жүкқұжатының (борт коносаментінің) көшірме данасы;
в) дубликат железно-дорожной накладной (бортового коносамента);
г) сапа сертификаты (машиналар мен жабдықтың сапасы шарт талаптарына сай келетінін қуаттайтын дайындаушы-зауыттың құжаты);
г) сертификат качества (документ завода-изготовителя, подтверждающий соответствие качества машин и оборудования договорным условиям);
д) сынақ хаттамаларының көшірмелері.
д) копии протоколов испытаний.
Төлемді тек шартқа сәйкес жеткізілген жиынтықты бірліктер үшін ғана төлейсіз.
Оплату производите только за комплектные единицы, поставленные согласно договору.
Бұл жабдықтың кепілдік мерзімі екі жыл болады.
Гарантийный срок на это изделие составляет два года.
Сіздер бізге қандай техникалық құжаттама бересіздер және қай мерзімде бересіздер?
Осы жылдың бірінші наурызына дейін біз сіздерге мынадай техникалық материалдарды жібереміз:
До первого марта этого года мы вышлем вам следующие технические материалы:
- жалпы түрінің сызбалары, онда машиналар мен жабдықтың барлық негізгі бөлшектері көрсетіледі
- чертежи общего вида с указанием всех основных деталей машин и оборудования
- тиісті егжей-тегжейлі сипаттамалары берілген құрастыру сызбалары мен принципті тәсімдер (электрлік, гидравликалық, пневматикалық тәсімдер, май жағу, суыту тәсімдері мен басқа да тәсімдер)
- сборочные чертежи и принципиальные схемы (электрические, гидравлические, пневматические, смазки и охлаждения и другие) с соответствующими подробными описаниями
- машиналар мен жабдықты құрастыру, ретке келтіру, пайдалануға қосу, қызмет көрсету және жөндеу үшін басшылық
- руководства для сборки, наладки, пуска в эксплуатацию, обслуживания и ремонта машин и оборудования
- қосалқы бөлшектердің тізбелігі.
- каталог запасных частей.
Аталмыш техникалық материалдардың екі жиынтықтамасы, сондай-ақ төлқұжаттар машиналармен және жабдықпен бірге жіберіледі.
Два комплекта вышеуказанных технических материалов, а также паспорта отсылаются вместе с машинами и оборудованием.
Бәлкім, сізде шартқа қайсыбір басқа толықтырулар бар шығар?
Возможно, у вас есть какие-либо другие дополнения к договору?
Иә, біз шарт бұзылған жағдайда қолданылатын ықпалшаралар туралы мәселені талқылауымыз керек.
Да, нам нужно обсудить вопрос о санкциях на случай нарушения договора.
Сонымен қатар біз... туралы
- дополнительный пункт о...
- шарттан... туралы тармақты алып тастау жөнінде қарсы ұсыныс енгізгіміз
- внести контрпредложение - исключить из договора пункт о...
- ғ... тармақты мынадай редакцияда тұжырымдағымыз келеді.
- сформулировать пункт №... в следующей редакции.
Шарттың (келісімнің) орындалуы барысын аралас комиссия қадағалайтын болады.
За ходом выполнения договора (соглашения) будет следить смешанная комиссия.
Біз шарттың орындалуын тоқсан сайын (ай сайын) тексеруді ұсынамыз.
Мы предлагаем поквартально (ежемесячно) проверять выполнение договора.
Мы согласны с этим.
Сіздерден... шығындарын көтерулеріңізді сұраймыз.
Просим вас взять на себя расходы по...
Біз қарсы емеспіз. Бұл халықаралық практикаға сай келеді.
Мы не возражаем. Это соответствует международной практике.
Сіздерден жұмыстың барлық түрлерін орындау бағаламасын ұсынуларыңызды сұраймыз.
Просим вас предоставить нам расценки на выполнение всех видов работ.
Біз сіздерді қолдауға, сөйтіп орынды шегерім беруге дайынбыз.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Қанекей, мыналарды...
Давайте обсудим...
- құрылыс тетіктері мен жабдықты пайдалану үшін төленетін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін
- существующие ставки арендной платы за пользование строительными механизмами и оборудованием
- біздің (сіздің) мамандардың қызмет және тұрғын үй-жайлары үшін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін
- существующие ставки арендной платы за служебные и жилые помещения для наших (ваших) специалистов
- салық мөлшерлемесін талқылайық.
- ставки налогов.
Біздің есебімізден...
... значительно превышает наши расчеты
- объект құны едәуір асып түседі.
- стоимость объекта.
-
6 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
-
7 Банк инновациялары
Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.
Инновация буквально означает “инвестиция в новацию”. Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.
Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.
Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.
Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.
Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт:
- жеке-дара;
- единичный;
- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.
- массовый.
Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.
Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.
Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.
Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.
Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.
Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.
Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.
Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.
Жаңа банк өнімі:
Новый банковский продукт может быть в форме:
- мүлік;
- имущества;
- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.
- имущественного права.
Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.
Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.
Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.
Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.
Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:
Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:
- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;
- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;
- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;
- методы планирования финансовых показателей;
- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;
- методология составления финансовых планов разных видов;
- қаржы талдауының тәсілдері;
- приемы финансового анализа;
- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;
- формы организации финансовой работы в банке;
- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.
- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.
Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:
Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:
- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;
- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;
- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;
- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);
- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.
- является основой механизма анализа и планирования инновации.
На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?
Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:
Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;
- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;
- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;
- исследование продолжительности жизни банковской инновации;
- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);
- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);
- баға саясаты;
- политику цен;
- жарнама;
- рекламу;
- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;
- мероприятия по продвижению банковской инновации;
- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;
- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;
- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).
- диффузию банковской инновации.
Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:
Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:
- жаңа банк өнімін әзірлеу;
- разработка нового банковского продукта;
- нарыққа шығу;
- выход на рынок;
- нарықтың дамуы;
- развитие рынка;
- нарықтың тұрақтануы;
- стабилизация рынка;
- нарықтың өрлеуі;
- уменьшение рынка;
- нарықтың азаюы;
- подъем рынка;
- нарықтың құлдырауы.
- падение рынка.
Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.
Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.
Своп:
Своп подразделяется на:
- валюталық;
- валютный;
- пайыздық;
- процентный;
- валюталық-пайыздық;
- валютно-процентный;
- нөл купондық своп болып бөлінеді.
- своп с нулевым купоном.
Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.
Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).
Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.
Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.
Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.
Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.
Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.
Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.
НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.
Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать “обращающиеся приказы об изъятии” и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.
Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.
Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.
В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?
Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.
Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк инновациялары
-
8 Қаржылық кінәрат-талап
Мен сізге төлемдер бойынша кейбір кінәрат-талап қойғым келеді.
Я хотел бы предъявить вам некоторые претензии по платежам.
Біз тарапынан да сізге кейбір кінәрат-талаптар бар.
С нашей стороны к вам также есть некоторые претензии.
Сіздің кінәрат-талаптар жөніндегі біздің түсініктеріміз, сірә, сізді қанағаттандыратын болар.
Наши объяснения по вашим претензиям, вероятно, удовлетворят вас.
Мұқият талдау жасағаннан кейін біз төлем теңгерімінің қазір біздің пайдамызда екенін анықтадық.
После тщательного анализа мы установили, что платежный баланс сейчас в нашу пользу.
Сізде, керісінше, төлемдер бойынша едәуір берешек бар.
У вас же, напротив, имеется значительная задолженность по платежам.
Айтыңызшы, біздің берешегіміз нақты неден көрініп отыр.
Скажите, пожалуйста, в чем конкретно выражается наша задолженность.
Сіз ашқан аккредитивтің шарттары келісімшартта көзделген шарттардан өзгеше, сондықтан біз өзімізге тиесілі соманы ала алмаймыз.
Условия открытого вами аккредитива отличаются от условий, предусмотренных в контракте, и мы не можем получить причитающейся нам суммы.
Түсінемін, біз аккредитивке қажетті түзетулерді дереу енгіземіз.
Понимаю, мы немедленно внесем в аккредитив необходимые поправки.
Біз аккредитивтен төлем төлей алмаймыз, өйткені банкіге жолданған құжаттарда көп алшақтықтар бар.
Мы не можем произвести платежи с аккредитива, так как в документах, направленных в банк, имеются многочисленные расхождения.
Біз өз жазбаларымызда... сомаға сіздің авизоңызды таппадық.
Мы не нашли в своих записях получение вашего авизо на сумму...
Айтқандайын, міне, мен сізге өзіңіздің ресми хатыңызды көрсетейін, онда сіз бізге осы төлемдерден бас тартатыныңызды хабарлағансыз.
Вот, кстати, я покажу вам ваше официальное письмо, в котором вы ставите нас в известность об отказе от этих платежей.
Сіз бұл төлемдерден бас тарта алмайсыз.
Вы не можете отказаться от этих платежей.
Бізде төлемнің уақытылы төленбегені жөнінде елеулі кінәрат-талаптар бар.Төлем мерзімі осы жылдың мамырында-ақ өтіп кеткен.
У нас к вам есть серьезные претензии относительно несвоевременной оплаты. Срок платежей истек еще в мае этого года.
Бұл берешекті сіз дереу өтеуге тиіссіз.
Эту задолженность вы должны погасить немедленно.
Сіз ғ... шоттарды төлемегенсіз.
Вы не оплатили счета №...
Сонымен бірге сіз... кідірткенсіз, мұның өзі келісімшартты өрескел бұзу болып табылады.
Кроме того, вы задержали платежи за..., что является грубым нарушением контракта.
- поставки промышленных товаров.
Сізде толып жатқан төлем құжаттары бұрмалаушылықпен және ауытқушылықпен толтырылған.
Целый ряд платежных документов у вас составлен с нарушениями и отклонениями.
Сізде құжаттарға импорттық (экспорттық) лицензия тіркелмеген.
У вас не приложена к документам импортная (экспортная) лицензия.
Төлем мерзімінің өзгертілуіне байланысты сіздің траттаңыз акцептелмеген.
В связи с изменением срока платежа ваша тратта не акцептована.
Барлық көрсетілген кінәрат-талаптар бойынша бізде негізделген түсініктемелер бар.
По всем указанным претензиям у нас есть обоснованные объяснения.
Біріншіден, келісімшарттың орындалуы барысында шығыстарда болжанбаған өзгерістер болған.
Во-первых, в ходе выполнения контракта произошли непредвиденные изменения в расходах.
Өзгерістер көптеген бағыттар бойынша:... болған.
Изменения произошли по многим направлениям:
Екіншіден, сіз... шығыстарының барлығын біз көтеретінімізді сіз ескеруге тиіс едіңіз.
Во-вторых, вы должны принять во внимание, что все расходы по... мы берем на себя.
- буып-түю
- упаковке
Біздің шотымызға... барады.
За наш счет идут...
- расходы по страхованию.
Біз сондай-ақ... себепті бізге келтірілген залалдың өтелуіне үміт артамыз.
Мы также надеемся на компенсацию убытков, понесенных нами из-за...
- несвоевременной отправки платежных документов.
Сондықтан біз... үшін жауапкершілікті өзімізден аламыз.
Поэтому мы снимаем с себя ответственность за...
- несоблюдение договорных обязательств.
Міне, бір мысал. Өткен жылы тауардың жөнелтілгені туралы сіздің хабарламаңызды біз кешігіп алдық. Сондықтан біз теміржолдан тауар қабылдауға дайын болмай қалдық. Мұның өзі, сайып келгенде, тасымалдау мен сақтаудың көп қосымша шығындарын туғызды.
Вот один пример. В прошлом году ваше уведомление об отгрузке товара мы получили с опозданием. Поэтому мы оказались не готовыми к приемке товара от железной дороги. Это привело, в конце концов, к большим дополнительным затратам по транспортировке и хранению.
Мұндай фактілер жайында біз сіздерге талай рет хабарладық.
О подобных фактах мы неоднократно ставили вас в известность.
Сондықтан қосымша шығыстар үшін толық жауапкершілік ала алмаймыз.
Поэтому мы не можем нести полную ответственность за дополнительные расходы.
Бізде сіздерге қоятын бірқатар қарсы кінәрат-талаптар бар.
У нас к вам есть также ряд встречных претензий.
Біздің төлемдер... байланысты тоқтатылды.
Наши платежи приостановлены в связи с...
- задержками поставок.
Төлем мерзімінің бұзылуы сіздер тарапынан жеткізілімнің жиынтықталмауы салдарынан болды.
Нарушение сроков платежей произошло вследствие некомплектности поставок с вашей стороны.
Биылдың өзінде сіздер құжаттарды төлеуге екі ай кешіктіріп ұсындыңыздар.
Уже в этом году вы представили документы к оплате с опозданием на два месяца.
Есеп айырысуларда бірнеше қателер табылды.
Было обнаружено несколько ошибок в расчетах.
Міне, мысалы, шоттан үзінді көшірме. Ол нақ біздің есеп айырысуларымыздың дұрыстығын қуаттайды.
Вот, например, выписка из счета. Она подтверждает правильность именно наших расчетов.
Өздеріңіз бұл шотты тексеріңіздерші.
Проверьте, пожалуйста, сами этот счет.
Сіздерге 2-ші қазанда... сома қате аударылғанын сіздер ескермегенсіздер.
Вы не учли, что нами 2-го октября была ошибочно переведена вам сумма...
Қанекей, біздің шоттарымызды қайтадан салыстырайық.
Давайте снова сверим наши расчеты.
Бұл мәселелерді біз міндетті түрде қайтадан қараймыз.
Эти вопросы мы обязательно рассмотрим вновь.
Төлемдер бойынша кемшіліктердің бәрін біз әрі кеткенде бір айдан кейін жоямыз.
Все недостатки по платежам мы устраним самое позднее через месяц.
Төлемдер... төленеді.
Платежи будут осуществляться...
- после подписания счета.
Сіздерге белгілі оқиғаларға байланысты біз... сұраймыз.
В связи с известными вам событиями мы просим...
- о пересмотре платежных сумм.
Қалай дегенмен сіздердің... төлеулеріңіз керек.
Все же вам следует уплатить...
- штраф за просрочку в уплате.
Сіздер бізге шарттың бұзылғаны үшін айыппұл төлеуді ұсындыңыздар. Бірақ аталған соманы тек төрелік сот тәртібімен ғана төлейміз.
Вы нам предъявили штраф за нарушение договора. Но уплату названных сумм мы произведем только в арбитражном порядке.
Меніңше, сіздер жағдайдың елеулі сипатын жете бағаламай отырсыздар.
По-моему, вы недооцениваете серьезность ситуации.
Төлемдегі бұрмалаушылықтар салдарынан шартта көзделген сіздерге мәлім зардаптар болады.
В результате нарушений в платежах произойдут известные вам последствия, предусмотренные в договоре.
Салықтарды төлеуден жалтару көп мөлшерде айыппұл төлеуге апарып соқтырады.
Уклонение от уплаты налогов влечет штраф в большом размере.
Төлем төлеудегі кідірістің салдарынан біз жеткізілімді тоқтата тұрамыз.
Вследствие задержки в оплате мы приостанавливаем поставки.
Біз сіздерден бұрын жеткізілген, бірақ осы кезге дейін төленбеген тауарларды бізге кері қайтаруларыңызды да сұраймыз.
Мы просим вас также отослать нам назад товары, поставленные ранее, но не оплаченные до сих пор.
Бұл ретте, әлбетте, шығындар сіздердің есебіңізден өтеледі.
Издержки в этом случае, естественно, пойдут за ваш счет.
Осы мәміленің нәтижелері бойынша біз залал шектік.
По результатам этой сделки мы оказались в убытке.
Сондықтан біз сотқа жүгінуге мәжбүр болдық.
Поэтому мы вынуждены обратиться в суд.
Сіздердің борыштарыңыз заңды тәртіппен өндіріп алынады.
Взыскание ваших долгов тогда произойдет в законном порядке.
Сот шығындары да сіздердің есебіңізден өтеледі.
Судебные издержки пойдут также за ваш счет.
Біздің шартымыз бұзылады.
Наш договор будет расторгнут.
Біз бұл істі сіздердің қалауыңызға ұсынамыз.
Мы предоставляем это дело на ваше усмотрение.
Казахско-русский экономический словарь > Қаржылық кінәрат-талап
См. также в других словарях:
тексерулер — (Проверки) әскери бөлімдер, құрамалар, әскери оқу орындары мен әскери мекемелердің шынайы жағдайын, жеке құраммен әскери қызметті жүргізу, заңдарды, директиваларды, бұйрықтарды (үкімдерді) орындау сапасын анықтау, сонымен қатар кемшіліктер мен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жүзгіш машиналар — (Плавающие машины) алдын ала дайындықсыз су бөгеттерінен өте алатын ұрыстық және көліктік (доңғалақты немесе шынжыр табанды) құралдар. Бірінші ұрыстық Ж.м. (автомобиль қайықтар немесе амфибиялар) ХХ ғасырдың басында пайда болды. Орыс өнертапқышы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
арнайы тазарту орны — (Пункт специальной обработки) әскери техниканы, қару жарақты, көлікті және т.б. материалдық құралдарды газсыздандыру, дезактивациялау мен дезинфекциялау, сонымен қатар ядролық зақым ошақтары мен радиоактивті, химиялық, биологиялық зақымдану… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
АТО — (Пункт специальной обработки) әскери техниканы, қару жарақты, көлікті және т.б. материалдық құралдарды газсыздандыру, дезактивациялау мен дезинфекциялау, сонымен қатар ядролық зақым ошақтары мен радиоактивті, химиялық, биологиялық зақымдану… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әскери техниканы тексеру — (Осмотр военной техники) әскери техника үлгілерінің жағдайларын және олардың әр түрлі режімде қолданылуын (арнаулы мақсаты бойынша дайындау мен қолдану, техникалық қызмет көрсету, тасу және сақтау) бақылау мақсатында тікелей тексеру жүргізу.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
теңіз авиациясы — (Морская авиация) бірқатар мемлекеттерде қарсыластың флот күштерін және оның теңіздегі көлік құралдарын жоюға, өзінің теңіздегі кемелік топтарын қалқалауға, әуе барлауын жүргізуге және басқа тапсырмаларды теңіздік және мұхиттық әскери қимыл… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұжымдық қауіпсіздік туралы келісім — (Договор о коллективной безопасности (ДКБ)) Ташкент (Өзбекстан) қаласында, 1992 ж. 15 мамырында ТМД ға қатысушы мемлекеттер Армения, Қазақстан, Қыр ғызстан, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан басшыларының қол қоюымен бекітілген. Сонымен қатар ҰҚК ге… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ҰҚК — (Договор о коллективной безопасности (ДКБ)) Ташкент (Өзбекстан) қаласында, 1992 ж. 15 мамырында ТМД ға қатысушы мемлекеттер Армения, Қазақстан, Қыр ғызстан, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан басшыларының қол қоюымен бекітілген. Сонымен қатар ҰҚК ге… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жер асты ядролық жарылысы — (Подземный ядерный взрыв) жер бетінен біршама тереңдікте топырақты лақтырумен немесе лақтырусыз (камуфлеттік) жүргізілетін ядролық жарылыс. Бірінші жағдайда ядролық жарылыс жер бетінен шағын тереңдікте жүргізілгенде, сыртқа шыққан газдар жартылай … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
рұқсаттама — (Пропуск) 1) жауап ретінде айтумен қатар өз әскери қызметкерлерін тану құралы болып келетін құпия сөз. Әр тәулікке тағайындалады және командирлер мен күзеттік қорғаныс пен барлау бөлімшелерінің барлық жеке құрамына, ал жеке орналасқан… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жердегі шабуыл — Таулы жердегі шабуылдың өзіне тән бірқатар ерекшеліктері болады. Олар жол қиындығына, жол торабының аздығына, жер бедерінің күрделілігіне, ірі орман алқаптарының болуына, әр түрлі бағыттағы және түрлі көлемдегі су бөгеттерінің болуына, сонымен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
