сондай+kk

Что представляет собой инновация?

Инновация буквально означает "инвестиция в новацию". Новация представляет собой какое-то новшество, ранее не существовавшее. В соответствии с гражданским правом новация означает соглашение сторон о замене одного заключенного ими обязательства другим. Результат такой замены и означает нововведение.

В чем сущность и содержание банковской инновации?

Банковская инновация – это реализованный в форме нового банковского продукта или операции (технологии) конечный результат инновационной деятельности банка.

Что подразумевается под банковским продуктом?

Под банковским продуктом подразумевается материально оформленная часть банковской услуги (карта, сберегательная книжка, дорожный чек, электронный кошелек и т.д.). Банковский продукт имеет вид вещи, предназначенный для продажи на финансовом рынке.

На какие виды подразделяется новый банковский продукт?

Новый банковский продукт:

- единичный;

- массовый.

Единичный банковский продукт — это индивидуальный продукт. Как вещь, он имеет характерные, только ему присущие особенности, которые выделяют его среди других банковских продуктов. Например, конкретная монета из конкретного драгоценного металла определенной массы, конкретная недвижимость, облигация конкретного эмитента-банка и др. Он имеет четко определенный круг своих покупателей. Поэтому он выпускается в расчете на конкретных потребителей.

Массовый банковский продукт — это продукт без четко выраженной индивидуальности. У него нет особых характерных черт. Он различается только по видам продукта или финансового актива, например, банковский депозит, банковский счет, облигации государственного внутреннего или муниципального займа всех видов и др. Массовый финансовый продукт выпускается в расчете на широкий круг потребителей и инвесторов.

Какие характерные черты имеет лимитированный банковский продукт?

Это продукт, объем или количество которого строго квотируется. Этот объем устанавливается при выпуске. Размер объема определяется многими факторами: размером уставного капитала акционерного банка, спросом потребителей, и т.д. К лимитируемым банковским продуктам относятся акции, облигации, виды кредитных соглашений и др. Он выпускается в расчете на конкретного покупателя.

Какие характерные черты имеет нелимитированный банковский продукт?

Нелимитированный банковский продукт представляет собой продукт, объем (количество) выпуска которого не ограничен никакими квотами. Он выпускается в расчете на возможного потенциального покупателя. К нелимитированному банковскому продукту относятся: пластиковые расчетные и кредитные карты, банковские счета и т.п.

В какой форме бывает новый банковский продукт?

Новый банковский продукт может быть в форме:

- имущества;

- имущественного права.

Имущество представляет собой материальный объект собственности, например, деньги, мерные слитки золота, монеты, ценные бумаги и др.

Имущественное право означает право владеть, распоряжаться и пользоваться определенным имуществом. К банковскому продукту в форме имущественных прав относятся такие документы, как договор банковского счета, кредитные соглашения и т.п.

Какие операции относятся к банковским операциям?

Банковские операции представляют собой процедуру действий, направленную на решение определенной задачи по управлению банковским капиталом. К банковским операциям относятся:

- формы контроля и учета движения денежных средств и ценных бумаг;

- методы планирования финансовых показателей;

- методология составления финансовых планов разных видов;

- приемы финансового анализа;

- формы организации финансовой работы в банке;

- интерактивное и другое аналогичное инвестирование капитала и другие действия.

В чем выражается жизненный цикл нового банковского продукта?

Жизненный цикл банковской инновации – это определенный период времени, в течение которого банковский продукт или операция обладает активной жизненной силой и приносит банку как продуценту (производителю) и продавцу инновации определенную прибыль или другую реальную выгоду. Концепция жизненного цикла имеет важное значение при планировании производства инноваций и организации инновационного процесса в банковской сфере. Это значение проявляется в том, что концепция жизненного цикла банковской инновации:

- вынуждает руководителя банка и его маркетинговую службу анализировать хозяйственную деятельность как с позиции настоящего времени, так и с точки зрения перспектив ее развития;

- обосновывает необходимость систематической работы по планированию выпуска инноваций (поиск идей, организация инновационного процесса, создание банковской инновации, ее продвижение на рынке и диффузия), а также по приобретению инноваций (изучение спроса, банковский маркетинг, бенгмаркетинг);

- является основой механизма анализа и планирования инновации.

На какие элементы можно разделить процесс планирования банковской инновации?

Всю деятельность по планированию банковской инновации можно разделить на ряд элементов, которые включают в себя:

- исследование финансового рынка;

- исследование рынка банковской инновации по данному активу рынка;

- исследование продолжительности жизни банковской инновации;

- разработку банковской инновации (т.е. производство банковского продукта или новой операции);

- политику цен;

- рекламу;

- мероприятия по продвижению банковской инновации;

- организацию продажи (сбыта) банковской инновации;

- диффузию банковской инновации.

Какие стадии включает в себя жизненный цикл нового банковского продукта?

Жизненный цикл нового банковского продукта включает в себя семь стадий:

- разработка нового банковского продукта;

- выход на рынок;

- развитие рынка;

- стабилизация рынка;

- уменьшение рынка;

- подъем рынка;

- падение рынка.

Что представляет собой своп?

Своп представляет собой валютную операцию по обмену между субъектами обязательствами или активами.

На какие виды подразделяется своп?

Своп подразделяется на:

- валютный;

- процентный;

- валютно-процентный;

- своп с нулевым купоном.

Валютный своп представляет собой покупку и одновременную форвардную продажу валюты (депорт) или, наоборот, продажу и одновременную форвардную покупку валюты (репорт).

Процентный своп – это обмен процентными ставками по заемным средствам.

Валютно-процентный своп представляет собой обмен как валютами, так и процентами. Этот вид свопа может быть заключен между несколькими участниками.

Сущность свопа с нулевым купоном заключается в том, что эмитент бескупонной облигации может осуществить обмен фиксированного дохода по плавающей процентной ставке путем одновременного процентного свопа и обратного ежегодного платежа.

Что представляет собой счет НОУ?

Счет НОУ представляет соединение депозитного вклада и текущего счета. Владелец счета НОУ имеет право при уведомлении за 30 дней выписать "обращающиеся приказы об изъятии" и использовать их для платежей как расчетные чеки. По счету НОУ устанавливается обязательный минимальный остаток вклада, который возвращается владельцу только после закрытия счета, а также строгое назначение вклада.

Какие условия предполагает операция по складированию свопов?

Операция по складированию свопов предполагает заключение договора о свопе с банком и его страхование (обычно фьючерсами) до того момента, пока банк не подыщет вторую сторону договора о свопе. Например, банк заключает с инвестором договор об обмене процентными ставками и одновременно производит страхование величины процентной ставки.

В чем состоит содержание операции по сочетанию контокоррента с овердрафтом?

Содержание этой операции состоит в их совместном использовании при денежных платежах, особенно при валютных расчетах. Когда денежные средства поступают на счет владельца раньше наступления срока платежа по заключенным контрактам, то они зачисляются на контокоррентный счет. Если срок платежа наступает раньше срока поступления денег, то инвестор использует овердрафт банка. Возврат кредита банку по овердрафту и процентов по нему будет произведен в момент поступления денег на счет владельца.

В чем заключается сущность лизинга?

Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.

Какие объекты могут быть предметом лизинга?

Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.

Какие субъекты могут быть участниками в лизинговой сделке?

В лизинговой сделке участвуют:

- лизингодатель;

- лизингополучатель;

- продавец предмета лизинга.

Можете ли вы дать характеристику субъектов лизинговой сделки?

Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.

Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.

Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.

В какой форме заключается договор лизинга?

Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.

Какие положения содержит договор лизинга?

Договор лизинга содержит следующие существенные положения:

- точное описание предмета лизинга;

- объем передаваемых прав собственности;

- наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;

- указание срока действия договора лизинга;

- порядок балансового учета предмета лизинга;

- порядок содержания и ремонта предмета лизинга;

- перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;

- указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;

- порядок расчетов (график платежей);

- определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.

Какие обязательства берет на себя лизингодатель по договору лизинга?

Лизингодатель по договору лизинга обязуется:

- в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;

- выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

Какие обязательства берет на себе лизингополучатель по договору лизинга?

Лизингополучатель обязуется:

- принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

- возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;

- по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;

- выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.

Какова классификация лизинга?

Лизинг можно классифицировать следующим образом:

- по форме;

- по типу;

- по виду.

По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.

По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.

По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.

Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.

На какой срок оформляется лизинг?

Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.

Какими методами производится расчет лизинговых платежей?

Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:

- с фиксированной суммой оплаты;

- с авансом;

- методом минимальных платежей.

Какие еще услуги может включать в себя лизинговая сделка?

Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:

- приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);

- осуществление шеф-монтажных работ;

- послегарантийное обслуживание, ремонт и др.

В чем заключаются преимущества лизинга?

Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.

Что представляет собой лизинг оборудования?

Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.

Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.

В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.

В какой форме создаются банки?

В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.

Какова законодательная база создания банка?

Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.

Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?

Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:

- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;

- представляются необходимые документы:

заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;

- устав банка;

- учредительный договор;

- протокол общего собрания учредителей;

- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;

- список учредителей;

- заключение аудиторской организации;

- экономическое обоснование;

- сведения о составе руководителей банка;

- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.

Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?

Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.

Какие лицензии могут быть выданы вновь организованному банку?

Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:

- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;

- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;

- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;

- генеральная лицензия.

В чем заключается преимущество генеральной лицензии?

Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.

Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?

Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:

- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;

- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;

- филиалы банков-нерезидентов.

Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?

Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.

За счет каких средств достигается увеличение уставного капитала банка?

Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.

Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.

Какие органы могут быт учредителями и акционерами банка?

Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.

При каких условиях банк прекращает свою деятельность?

Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.

Каким путем происходит реорганизация банка?

Реорганизация банка происходит путем:

- слияния;

- присоединения;

- разделения;

- выделения;

- преобразования.

Кому переходят права и обязанности банка при реорганизации?

Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.

В каком порядке происходит ликвидация банка?

Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.

Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:

- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;

- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;

- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.

Инновация дегеніміз не нәрсе?

Инновация сөзбе-сөз “новацияға (жаңа енгізілімге) жұмсалған инвестиция” дегенді білдіреді. Жаңа енгізілім бұрын болмаған қайсыбір жаңалық болып табылады. Азаматтық құқыққа сәйкес жаңа енгізілім тараптар жасасқан бір міндеттемені басқасымен ауыстыру туралы олардың келісімі дегенді білдіреді. Осындай ауыстырудың нәтижесі де жаңа енгізілім дегенді білдіреді.

Банк инновациясының мәні мен мазмұны неде?

Банк инновациясы – жаңа банк өнімі немесе операция (технология) нысанында іске асырылған банкінің инновациялық қызметінің ақырғы нәтижесі.

Банк өнімі деп нені айтамыз?

Банк өнімі деп банк көрсететін қызметтің материалдық тұрғыдан ресімделген бөлігі (карта, жинақ кітапшасы, жол чегі, электронды әмиян, т.б.). Банк өнімі қаржы нарығында сатуға арналған зат түрінде болады.

Жаңа банк өнімі қандай түрлерге бөлінеді?

Жаңа банк өнімі:

- жеке-дара;

- көпшілік қолды түрлерге бөлінеді.

Жеке-дара банк өнімі — жеке өнім. Зат ретінде оны басқа банк өнімдерінің арасында бөлектеп тұратын тек өзіне ғана тән сипатты ерекшеліктері болады. Мысалы, нақты асыл металдан шекілген белгілі бір салмағы бар нақты мәнет, нақты жылжымайтын мүлік, нақты эмитент-банкінің облигациясы, т.б. Оның сатып алушыларының айқын белгіленген шеңбері болады. Сондықтан ол нақты тұтынушыларға арналған есеппен шығарылады.

Көпшілік қолды банк өнімі — айқын жеке-дара сипаты жоқ өнім. Оның ерекше сипатты белгілері жоқ. Ол өнім түрлері немесе қаржы активі бойынша ғана ерекшеленеді, мысалы, банк депозиті, банк шоты, мемлекеттік ішкі немесе барлық түрдегі мунипицалдық қарыз облигациялары, т.б. Көпшілік қолды қаржы өнімі тұтынушылар мен инвесторлардың қалың қауымына арналған есеппен шығарылады.

Лимиттелген банк өнімінің қандай сипатты белгілері бар?

Ол көлемі немесе саны үлестемелетін өнім. Бұл көлем шығару кезінде белгіленеді. Көлем мөлшері көптеген факторлармен: акционерлік банкінің жарғылық капиталымен, тұтынушылардың сұранымымен, т.б. айқындалады. Лимиттелетін банк өнімдеріне акциялар, облигациялар, несие келісімдерінің түрлері, т.б. жатады. Ол нақты сатып алушыға арналған есеппен шығарылады.

Лимиттелмеген банк өнімінің қандай сипатты белгілері бар?

Лимиттелмеген банк өнімі – шығарылу көлемі (саны) ешқандай үлестемемен шектелмеген өнім. Ол ықтимал әлеуетті сатып алушыға арналған есеппен шығарылады. Лимиттелмеген банк өніміне: пластикалық есептесу және несиелік карталар, банк шоттары, т.б. жатады.

Жаңа банк өнімі қандай нысанда болады?

Жаңа банк өнімі:

- мүлік;

- мүліктік құқық нысанында болуы мүмкін.

Мүлік деген меншіктің материалдық объектісі, мысалы, ақша, алтынның өлшемді құймасы, мәнет, бағалы қағаздар, т.б.

Мүліктік құқықтың мәнісі белгілі бір мүлікті иелену, билеу, пайдалану құқығы дегенді білдіреді. Мүліктік құқық нысанындағы банк өніміне банк шотының шарты, несиелік келісімдер, т.б. сияқтылар жатады.

Банк операцияларына қандай операциялар жатады?

Банк операциясы дегеніміз банк капиталын басқару жөніндегі белгілі бір міндеттерді шешуге бағытталған әрекеттердің рәсімі. Банк операцияларына:

- ақшалай қаражат пен бағалы қағаздар қозғалысын бақылау мен есепке алу нысандары;

- қаржы көрсеткіштерін жоспарлау әдістері;

- әртүрлі қаржы жоспарларын жасау әдіснамасы;

- қаржы талдауының тәсілдері;

- банкіде қаржы жұмысын ұйымдастыру нысандары;

- капиталды интерактивтік және басқа ұқсас инвестициялау мен басқа да әрекеттер жатады.

Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі неден көрініс табады?

Банк инновациясының өміршеңдік циклі – белгілі бір уақыт кезеңі, бұл кезең бойына банк өнімі немесе операция белсенді өміршеңдік күшке ие болады және банкіге өнімгер (өндіруші) және инновация сатушы ретінде белгілі бір пайда немесе басқадай нақты тиімділік әкеледі. Өміршеңдік циклі тұжырымдамасының инновациялар өндірісін жоспарлауда және банк аясындағы инновациялық үдерісті ұйымдастыруда зор маңызы бар. Оның мәні мынадан көрініс табады: банк инновациясының өміршеңдік циклінің тұжырымдамасы:

- шаруашылық қызметті қазіргі уақыт тұрғысынан да, оның даму келешегі тұрғысынан да талдауға банк басшысын және оның маркетингілік қызметін мәжбүр етеді;

- инновациялардың шығарылымын жоспарлау жөніндегі (идеяларды іздестіру, инновациялық үдерісті ұйымдастыру, банк инновациясын жасау, оны нарықта жылжыту және қайта тарату), сондай-ақ инновацияларды сатып алу жөніндегі (сұранымды зерттеу, банк маркетингі, бенгмаркетинг) жүйелі жұмыстың қажеттілігін негіздейді;

- инновацияны талдау және жоспарлау тетігінің негізі болып табылады.

Банк инновациясын жоспарлау үдерісін қандай нышандарға бөлуге болады?

Банк инновациясын жоспарлау жөніндегі барлық қызметті мыналарды қамтитын бірқатар нышандарға бөлуге болады:

- қаржы нарығын зерттеу;

- нарықтың осы активі бойынша банк инновациясы нарығын зерттеу;

- банк инновациясы өміршеңдігінің ұзақтығын зерттеу;

- банк инновациясын әзірлеу (яғни банк өнімін немесе жаңа операцияны жасау);

- баға саясаты;

- жарнама;

- банк инновациясын жылжыту жөніндегі шаралар;

- банк инновациясын сатуды (өткізуді) ұйымдастыру;

- банк инновациясын қайта тарату (диффузия).

Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі қандай сатыларды қамтиды?

Жаңа банк өнімінің өміршеңдік циклі жеті сатыны қамтиды:

- жаңа банк өнімін әзірлеу;

- нарыққа шығу;

- нарықтың дамуы;

- нарықтың тұрақтануы;

- нарықтың өрлеуі;

- нарықтың азаюы;

- нарықтың құлдырауы.

Своп дегеніміз не?

Своп субъектілер арасында міндеттемелерді немесе активтерді айырбастау жөніндегі валюталық операция болып табылады.

Своп қандай түрлерге бөлінеді?

Своп:

- валюталық;

- пайыздық;

- валюталық-пайыздық;

- нөл купондық своп болып бөлінеді.

Валюталық своп валютаны сатып алу және сонымен бір мезгілде форвардтық сату (депорт) немесе валютаны сату және сонымен бір мезгілде форвардтық сатып алу (репорт) болып табылады.

Пайыздық своп – қарыз қаражаты бойынша пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау.

Валюталық-пайыздық своп валютамен де, пайызбен де айырбастау болып табылады. Своптың бұл түрі бірнеше қатысушылар арасында жасасылуы мүмкін.

Нөлдік купонмен жасалатын своптың мәні мынада: купонсыз облигацияның эмитенті тіркелген кірісті бір мезгілде пайыздық своп және жыл сайынғы кері төлем жолымен өзгермелі пайыздық мөлшерлеме бойынша айырбастауы мүмкін.

НОУ шот дегеніміз не нәрсе?

НОУ шот депозиттік салым мен ағымдағы шоттың ұштастырылуы болып табылады. НОУ шоттың иесі 30 күн бұрын хабар алған кезде “өндіріп алу туралы айналыстағы бұйрықтар” деп жазуға және оларды есеп айырысу чектері ретінде төлемдер үшін пайдалануға құқылы болады. НОУ шот бойынша иесіне шот жабылғаннан кейін ғана қайтарылатын салымның міндетті ең аз қалдығы, сондай-ақ салымның қатаң мақсаты белгіленеді.

Своптарды жинақтау операциясы қандай шарттарды көздейді?

Своптарды жинақтау операциясы банкімен своп туралы шарт жасасуды және оны банк своп туралы шарттың екінші тарабын іздеп тапқанға дейін сақтандыруды (әдетте фьючерстермен) көздейді. Мысалы, банк инвестормен пайыздық мөлшерлемелерді айырбастау туралы шарт жасасады, сонымен бір мезгілде пайыздық мөлшерлеме шамасын сақтандырады.

Контокоррентті овердрафтымен ұштастыру операциясының мазмұны неде?

Бұл операцияның мазмұны ақшалай төлемдерді төлеу кезінде, әсіресе валюталық есеп айырысу кезінде оларды бірге пайдалануда. Ақшалай қаражат иеленушінің шотына жасасқан келісімшарт бойынша төлем мерзімінен бұрын түскен кезде ол конторренттік шотқа есептеледі. Егер төлем мерзімі ақшаның түсуінен бұрын басталған болса, онда инвестор банк овердрафтысын пайдаланады. Овердрафт бойынша несие және ол бойынша пайыздар банкіге ақшаның иеленуші шотына түсуі сәтінде қайтарылады.

Банкілер қандай нысанда құрылады?

Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.

Банк құрудың заңнамалық негізі қандай?

Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.

Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?

Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:

- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;

- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:

мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;

- банкінің жарғысы;

- құрылтайшылық шарт;

- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;

- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;

- құрылтайшылардың тізімі;

- аудиторлық ұйымның қорытындысы;

- экономикалық негіздеме;

- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;

- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.

Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?

Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.

Жаңадан құрылған банкіге қандай лицензиялар берілуі мүмкін?

Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:

- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;

- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;

- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;

- бас лицензия.

Бас лицензияның артықшылығы неде?

Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.

Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?

И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:

- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

- бейрезидент-банкілердің филиалдары.

Еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына лимит бар ма?

Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.

Банкінің жарғылық капиталы қандай қаражаттың есебінен ұлғайтылады?

Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.

Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.

Қандай органдар банкіге құрылтайшылар және акционерлер бола алады?

Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.

Банк өзінің қызметін қандай жағдайларда тоқтатады?

Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.

Банк қандай жолмен қайта құрылады?

Банк:

- бірігу;

- қосылу;

- бөліну;

- бөліп шығару;

- өзгерту жолымен қайта құрылады.

Қайта құру кезінде банкінің құқықтары мен міндеттері кімге ауысады?

Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.

Банк қандай тәртіппен таратылады?

Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.

Коммерциялық банк:

- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;

- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;

- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.

Лизингінің мәні неде?

Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.

Қандай объектілер лизинг заты бола алады?

Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.

Лизингілік мәмілеге қандай субъектілер қатыса алады?

Лизингілік мәмілеге:

- лизинг беруші;

- лизинг алушы;

- лизинг затын сатушы қатысады.

Сіз лизингілік мәміле субъектілеріне сипаттама бересіз бе?

Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.

Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).

Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.

Лизинг шарты қандай нысанда жасалады?

Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.

Лизинг шартының ережелері қандай болуға тиіс?

Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:

- лизинг затының дәл сипаттамасы;

- берілетін меншік құқықтарының көлемі;

- лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;

- лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;

- лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;

- лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;

- лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;

- лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;

- есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);

- егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.

Лизинг беруші лизинг шарты бойынша өзіне қандай міндеттемелер алады?

Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:

- қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;

- лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.

Лизинг алушы лизинг шарты бойынша өзіне қандай міндеттемелер алады?

Лизинг алушы:

- лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;

- лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;

- лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;

- шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.

Лизингінің жіктелімі қандай?

Лизингіні былайша жіктеуге болады:

- нысаны бойынша;

- тұрпаты бойынша;

- түрі бойынша.

Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.

Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.

Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.

Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.

Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.

Лизинг қанша мерзімге ресімделеді?

Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.

Лизингілік төлемдер үшін есеп айырысу қандай әдістермен жүргізіледі?

Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:

- ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;

- аванспен төлеу;

- ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.

Лизингілік мәміледе тағы қандай қызметтер қамтылуы мүмкін?

Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:

- зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;

- құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;

- кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.

Лизингінің артықшылықтары неде?

Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.

Жабдық лизингі дегеніміз не нәрсе?

Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.

Клиент лизингілік шарт жасасу үшін қандай талаптарды орындауға тиіс?

Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.

in (under) circumstance — сондай жағдайда, сондай болғанда

in (under) no circumstance — еш уақытта, ешқашан

in easy circumstances — жақсы жағдайда

in reduced eirsumstances — қысылтаян жағдайда. ауыр жағдайда

тап күресі — классовая борьба

тап беру — наброситься; замахнуться

тап болу — встретиться случайно, наткнуться неожиданно

тап сондай — точь-в-точь такой

тап сол — именно это

тап-таза — совершенно чистый

сделать бяку — бірдеңені бүлдіріп қою

он такой бяка — ол сондай жаман

Он ее так голу́бил! — Ол оны сондай әлпештеді!

ступить прямо в грязь — тура батпақты басу

жить в грязи — нас тіршілік кешу

целебная грязь — шипалы батпақ

радиоактивная грязь — радиоактивтік шаң

в тетради такая грязь! — дәптер сондай кір!

в политике много грязи — саясатта былғаныш көп

по утрам я забираю свою почту — таңертеңгілік мен өз поштамды аламын

при обгоне машина забирала вправо — басып озу кезінде машина оңға қарай бұрыла берді

разг. мороз такой, что забирает — аяздың күштілігі сондай, мұздатып барады

Ваша дочь такая милочка! — Сіздің қызыңыз сондай сүйкімді

прийти к своей милочке — сүйіктісіне келу

Встаньте в очередь, милочка! — Кезекке тұр, қалқам!