-
1 circumstance
n.1) жағдайin (under) circumstance — сондай жағдайда, сондай болғанда
in (under) no circumstance — еш уақытта, ешқашан
2) сол жағдайға байланысты оқиға (болган іс)3)pl.қаражат жағдайin reduced eirsumstances — қысылтаян жағдайда. ауыр жағдайда
4) салтанатты рәсім -
2 condition
n.1) жағдайin condition — мықты, жақсы, әлді
to be in no condition to — әлсіз, нашар
2) шартon this condition — осындай жағдайда, сондай жағдайда
-
3 case
1.n.1) жағдай, оқиғаin case of — солай болса, егер солай болса
in this case — шын болса, рас болса
in any case — қайткен күнде, қандай болмасын
2) сотқа жататын іс, сотта қаралатын іс3) септік жалғау, септеу2.n.2) сауыт, қобди, жәшікglass case — əйнек салғыш (қаптама), футляр
-
4 whereas
conj.1) сонда, сондай жағдайда2) керісінше -
5 Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
Какие документы необходимо предоставить банку для открытия расчетного (текущего и иного) банковского счета?
Есеп айырысу (ағымдағы және өзге) банкілік шоттарды ашу үшін банкіге қандай құжаттарды беру қажет?
Для открытия расчетного (текущего или иного) банковского счета клиент представляет в банк, в соответствии с действующим законодательством и банковскими правилами и обычаями, следующие документы:
Банкілік есеп айырысу (ағымдағы немесе өзгедей) шотын ашу үшін клиент қолданыстағы заңнамаға және банк ережелері мен ғұрыптарына сәйкес банкіге мынадай құжаттар ұсынады:
- заявление на открытие счета;
- шот ашу жөніндегі өтініш;
- копии устава, учредительного договора, протокола ғ1 общего собрания, свидетельства о регистрации предприятия, приказа о назначении главного бухгалтера;
- жарғының, құрылтайшылық шарттың, жалпы жиналыстың ғ1 хаттамасының, кәсіпорынды тіркеу туралы куәліктің, бас бухгалтерді тағайындау туралы бұйрықтың көшірмелері;
- справки о присвоении кодов (из Государственного агентства по статистике) и постановке на учет (из территориальных налоговых органов);
- кодтар беру (Статистика жөніндегі мемлекеттік агенттіктен) және есепке қою (аумақты салық органдарынан) туралы анықтамалар;
- копии документов, подтверждающие регистрацию в Накопительном пенсионном фонде, Фонде занятости населения, Фонде обязательного медицинского страхования, Фонде социального страхования;
- Жинақтаушы зейнетақы қорында, Халықты жұмыспен қамту қорында, Міндетті медициналық сақтандыру қорында, Әлеуметтік сақтандыру қорында тіркелгенін растайтын құжаттардың көшірмелері;
- две карточки с образцами подписей и оттиска печати.
- қойылған қолдар мен мөрдің бедері түсірілген екі карточка.
Учредительные документы должны быть удостоверены нотариальными или регистрирующими органами.
Құрылтайшылық құжаттарды нотариалдық немесе тіркеуші органдар куәландыруға тиіс.
Банковские карточки могут быть заполнены так же как заявление – от руки. При заполнении банковских карточек подписи фиксируются только в присутствии нотариуса или должностного лица вышестоящей организации.
Банк карточкалары өтініш сияқты қолдан толтырылады. Банк карточкаларын толтыру кезінде қойылған қолдар тек нотариустың немесе жоғары тұрған органның лауазымды адамының қатысуымен ғана тіркеледі.
Право первой подписи принадлежит руководителю предприятия или его заместителю, право второй – главному бухгалтеру, при отсутствии этой должности в штате – лицу, на которое возложено ведение бухгалтерского учета. Предоставление права подписания документов указанным лицам должно быть оформлено приказом по предприятию. Наличие этих двух подписей на расчетных документах – важнейшее условие для принятия их к исполнению банком. Если на предприятии вместо должности главного бухгалтера предусмотрена должность с иным названием, то об этом должна быть сделана отметка в карточке.
Бірінші қолды қою құқығы кәсіпорынның басшысына немесе оның орынбасарына тиесілі, екінші қолды қою құқығы бас бухгалтерге тиесілі, бұл қызмет штатта жоқ болған жағдайда бухгалтерлік есепті жүргізу жүктелген адамға тиесілі. Құжаттарға қол қою құқығын аталған адамдарға беру кәсіпорын бойынша шығарылған бұйрықпен ресімделуге тиіс. Бұл екі қолдың есеп айырысу құжаттарында болуы – банкінің оларды орындауға қабылдауы үшін аса маңызды шарт. Егер кәсіпорында бас бухгалтердің орнына басқаша аталатын лауазым көзделген болса, онда бұл жайында карточкада белгі соғылуға тиіс.
Чья подпись фиксируется в расчетных документах, если в штате предприятия нет должности бухгалтера?
Егер штатта бухгалтер лауазымы жоқ болса, есеп айырысу құжаттарында кімнің қолы қойылады?
Если в штате нет должности бухгалтера или лица, выполняющего его функции, фиксируется лишь подпись руководителя.
Егер штатта бухгалтер лауазымы немесе оның міндетін атқарушы адам жоқ болса, тек басшының ғана қолы тіркеледі.
Какие документы необходимо предоставить в случае открытия подразделению расчетного субсчета?
Бөлімшеге есеп айырысудың қосалқы шотын ашқан жағдайда қандай құжаттар қажет?
В этом случае вместе с банковскими карточками в банк предоставляются приказ головного предприятия о создании подразделения и заявление с перечислением тех операций, которые разрешается совершать по этому субсчету. При открытии и расчетного субсчета, и текущего счета в банк также предоставляется утвержденный головной организацией устав подразделения. Банковские карточки заверяются вышестоящей организацией, ее печатью, нотариальное заверение при этом не требуется.
Мұндай жағдайда бас кәсіпорынның бөлімшені құру туралы бұйрығы және осы қосалқы шот бойынша жасалуға рұқсат етілген операциялар көрсетілген өтініш банк карточкасымен бірге банкіге табыс етіледі. Қосалқы есеп айырысу шотын да, ағымдағы шотты да ашу кезінде банкіге сондай-ақ бөлімшенің бас ұйым бекіткен жарғысы да ұсынылады. Банк карточкаларын жоғары тұрған ұйым мөрін басып, растайды, бұл орайда нотариалдық жолмен растаудың қажеті болмайды.
После предоставления всех указанных документов на открытие счета, подписания договора на расчетно-кассовое обслуживание, по распоряжению управляющего банком, счету предприятия присваивается номер и заводится лицевой счет для учета его средств.
Шотты ашуға барлық аталған құжаттар беріліп, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартқа қол қойылғаннан кейін банк басқарушысының өкімімен кәсіпорынның шотына нөмір беріліп, оның қаражатын есепке алу үшін бет есеп ашылады.
Русско-казахский экономический словарь > Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
-
6 кассовые операции
Под кассовыми операциями понимается деятельность банка, связанная с инкассацией, хранением и выдачей наличных денег.
Кассалық операциялар дегеніміз банкінің қолма-қол ақшаны инкассолаумен, сақтаумен және берумен байланысты қызметі.
Какими законодательными актами руководствуются коммерческие банки при проведении кассовых операций?
Коммерциялық банкілер кассалық операцияларды жүргізу кезінде қандай заңнамалық актілерді басшылыққа алады?
В этой сфере банки руководствуются Законом РК "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", а также Порядком ведения кассовых операций, утвержденным Уполномоченным органом.
Бұл салада банкілер "Қазақстан Республикасындағы банкілер және банк қызметі туралы" ҚР Заңын, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен Кассалық операцияларды жүргізу тәртібін басшылыққа алады.
По утвержденным уполномоченным органом правилам, предусмотрено, что предприятия могут иметь в кассе наличные деньги в пределах лимита, устанавливаемого банком, по согласованию с руководителями предприятий. Денежную наличность сверх установленного лимита предприятие обязано сдавать в банк в порядке и в сроки, согласованные с обслуживающим его банком. Лимит остатка наличных денег в кассе предприятия устанавливается исходя из особенностей деятельности предприятия и инкассации выручки.
Уәкілетті орган бекіткен ережелер бойынша кәсіпорындар кассада банк кәсіпорындардың басшыларымен келісе отырып белгілейтін лимит шегінде қолма-қол ақша ұстай алатындай болып көзделген. Белгіленген лимиттен тыс нақты ақшаны кәсіпорын өзіне қызмет көрсететін банкімен келісілген тәртіппен және мерзімде банкіге өткізуге міндетті. Кәсіпорын кассасындағы нақты ақша қалдығының лимиті кәсіпорын қызметінің ерекшеліктерін және ақша түсімін инкассолауды басшылыққа ала отырып белгіленеді.
Наличные деньги могут сдаваться:
Қолма-қол ақша:
- в дневные и вечерние кассы банков;
- банкілердің күндізгі және кешкі кассаларына;
- инкассаторам;
- инкассаторларға;
- в объединенные кассы на предприятиях для последующей сдачи в банк;
- кейіннен банкіге өткізу үшін кәсіпорындардағы банкілерге арналған бірлескен кассаларға;
- предприятиям связи для перечисления на счета банков на основе заключенных договоров.
- жасалған шарттар негізінде банкілердің шоттарына аудару үшін байланыс кәсіпорындарына өткізіледі.
Денежная наличность в банках распределяется в резервные фонды и оборотную кассу.
Банкілердегі қолма-қол ақша сақтық қорлары мен айналым кассасына бөлінеді.
Их различия заключаются в том, что деньги резервных фондов считаются еще не выпущенными в обращение или изъятыми из обращения, поэтому, в соответствии с действующими правилами использовать их можно только с разрешения уполномоченного органа. Деньги, находящиеся в оборотной кассе, считаются деньгами в обращении, и их выдача не требует дополнительных разрешений.
Олардың айырмашылығы мынада: сақтық қорларының ақшасы әлі айналысқа жіберілмеген немесе айналыстан алынған деп саналады, сондықтан қолданыстағы ережелерге сәйкес оны тек уәкілетті органның рұқсатымен пайдалануға болады. Айналым кассасындағы ақша айналыстағы ақша болып есептеледі, сондықтан оны беру қосымша рұқсатты қажет етпейді.
Наличные деньги выдаются при соблюдении следующих условий:
Қолма-қол ақша мына шарттар сақталғанда:
- при наличии средств на расчетном счете, если потребность в средствах в соответствии с установленными правилами должна удовлетворяться наличными деньгами (выдача денег на оплату труда, на закупку сельскохозяйственной продукции, командировочные и хозяйственные расходы);
- егер қаражатқа қажеттілік белгіленген ережелерге сәйкес қолма-қол ақшамен қанағаттандырылуға тиіс болса (еңбекақы төлеу үшін, ауыл шаруашылығы өнімін сатып алу үшін ақша беру, іссапар және шаруашылық шығындары), есеп айырысу шотында нақты қаражат болған жағдайда;
- при наступлении сроков выплаты средств.
- қаражатты төлеу мерзімі басталғанда беріледі.
Отдел кассовых операций создается для приема и выдачи денег, в котором могут быть приходные, расходные, приходно-расходные, вечерние кассы, кассы для размена денег, кассы для пересчета денежной выручки.
Кассалық операциялар бөлімі ақша қабылдау және беру үшін құрылады, онда кіріс, шығыс, кіріс-шығыс, кешкі кассалар, ақша майдалайтын кассалар, ақшалай түсімді қайта есептейтін кассалар болуы мүмкін.
Банк принимает наличные деньги при личной явке клиентов и инкассаторов.
Банк қолма-қол ақшаны клиенттердің және инкассаторлардың өздері келгенде қабылдайды.
Оборотная касса занимается оприходованием всех поступающих в банк наличных денег и выполнением расходных операций. Из оборотной кассы происходит и выдача наличных денег предприятиям, организациям, учреждениям.
Айналым кассасы банкіге түскен барлық қолма-қол ақшаны кіріске алумен және есеп айырысу операцияларын орындаумен айналысады. Айналым кассасынан кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге қолма-қол ақша да беріледі.
На основании каких документов приходные кассы банка принимают наличные деньги?
Банкінің кіріс кассалары қолма-қол ақшаны қандай құжаттардың негізінде қабылдайды?
Приходные кассы принимают деньги по объявлению на взнос наличными деньгами, которые состоят из трех элементов, заполняемых клиентом, – объявления, квитанции, ордера. В объявлении указывают от кого принимаются деньги, на какой счет они зачисляются, сумму цифрами и прописью, назначение взноса.
Кіріс кассалары ақшаны хабарландыру бойынша қолма-қол ақшамен төленетін жарнапұлға қабылдайды, бұл хабарландыру клиент толтыратын үш нышаннан тұрады, олар: хабарландыру, түбіршек, ордер. Хабарландыруда ақшаның кімнен қабылданатыны, оның қай шотқа есептелетіні көрсетіледі, сома цифрмен және жазбаша жазылады, жарнапұлдың мақсаты көрсетіледі.
При снятии средств с расчетного счета (на заработную плату, пособия, командировочные расходы, хозяйственные нужды) в банк предоставляются денежные чеки.
Есеп айырысу шотынан қаражат алу кезінде (жалақыға, жәрдемақыға, іссапар шығынына, шаруашылық мұқтаждарға) банкіге ақша чектері ұсынылады.
Одновременно с заполнением чека его реквизиты переносятся на корешок, остающийся у предприятия в чековой книжке и являющийся оправдательным документом. Чеки после их полного заполнения (указания суммы, заверения подписями и печатями) выдаются лицам, уполномоченным на получение средств.
Чекті толтырумен бір мезгілде оның деректемелері кәсіпорында чек кітапшасында қалатын және растау құжаты болып табылатын түбіршекке көшіріледі. Чектер толық толтырылған (сомасы көрсетіліп, қол қойылып, мөр басылып расталған) соң қаражатты алуға уәкілетті адамдарға беріледі.
Какие современные тенденции прослеживаются в осуществлении кассовых операций?
Кассалық операциялардың жүзеге асырылуында қазіргі заманғы қандай үрдістер қадағаланады?
Для улучшения и ускорения кассового обслуживания в банковскую практику внедряются современные системы электронных банковских услуг с использованием пластиковых карт и банкоматов.
Кассалық қызмет көрсетуді жақсарту және жеделдету үшін банк тәжірибесінде электронды банк қызметтерін көрсетудің пластикалық карталар мен банкоматтар пайдаланылатын қазіргі заманғы жүйелері енгізілуде.
* * *кассалық операциялар (қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау, беру түріндегі материалдық-техникалық рәсімдердің жиынтығы, кәсіпорындар, банкілер жеке және заңи тұлғалармен қолма-қол ақшалай қаражат алыс-берісін жүзеге асыруы) -
7 личное страхование от несчастных случаев
жазатайым уақиғалардан жеке бастың сақтандырылуы (жазатайым оқиға салдарынан өлген жағдайда не аяқ-қолынан, жанарынан айрылған жағдайда, сондай-ақ әрекет ету қабілетінен айрылғанда көрсетулі соманы төлеу көзделетін сақтандыру)Русско-казахский экономический словарь > личное страхование от несчастных случаев
-
8 Лизинговые операции
Лизинг означает форму долгосрочной аренды, связанную с передачей в пользование имущества (т.е. предмета, объекта) для предпринимательской деятельности. Лизинг – это единый комплекс трех одновременно совершаемых операций: аренды, кредитования и материально-технического снабжения.
Лизинг кәсіпкерлік қызмет үшін мүлікті (яғни затты, объектіні) пайдалануға берумен байланысты ұзақ мерзімді жалгерлік нысаны дегенді білдіреді. Лизинг – бір мезгілде жасалатын үш операцияның: жалға алудың, несие берудің және материалдық-техникалық жабдықтаудың бірыңғай кешені.
Предметом лизинга могут быть любые непотребляемые вещи, которые могут быть использованы для предпринимательской деятельности, за исключением имущества, запрещенного для свободного обращения, а также земельных участков и природных объектов.
Еркін айналысқа түсуіне тыйым салынған мүліктен, сондай-ақ жер телімдері мен табиғи объектілерден басқа кәсіпкерлік қызмет үшін пайдаланылуы мүмкін кез келген тұтынылмайтын заттар лизинг заты бола алады.
В лизинговой сделке участвуют:
Лизингілік мәмілеге:
- лизингодатель;
- лизинг беруші;
- лизингополучатель;
- лизинг алушы;
- продавец предмета лизинга.
- лизинг затын сатушы қатысады.
Лизингодатель представляет собой хозяйствующий субъект (лизинговая компания, банк и т.д.) или индивидуального предпринимателя, осуществляющего лизинговую деятельность, т.е. передачу по договору в лизинг специально приобретенного для этого имущества. Иначе говоря, лизингодатель – это арендодатель данного имущества. Лизингодатель по договору лизинга обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и предоставить лизингополучателю это имущество за плату во временное владение и пользование для предпринимательских целей.
Лизинг беруші – лизингілік қызметті жүзеге асырушы, яғни лизинг үшін арнайы сатып алынған мүлікті шарт бойынша лизингіге беруші шаруашылық жүргізуші субъект (лизингілік компания, банк, т.б.). Басқаша айтқанда, лизинг беруші – осы мүлікті жалға беруші. Лизинг беруші лизинг шарты бойынша лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және бұл мүлікті лизинг алушыға ақы үшін кәсіпкерлік мақсатта уақытша иеленуге және пайдалануға міндеттенеді.
Лизингополучатель – это гражданин или хозяйствующий субъект, получающий имущество в пользование по договору лизинга. Иначе говоря, лизингодатель – это арендатор.
Лизинг алушы – мүлікті лизинг шарты бойынша пайдалануға алушы азамат, шаруашылық жүргізуші субъект. Басқаша айтқанда, лизинг алушы – жалгер (жалға алушы).
Продавец лизингового имущества – хозяйствующий субъект – изготовитель машин и оборудования, а также другой хозяйствующий субъект или гражданин, продающий имущество, являющееся предметом лизинга.
Лизингілік мүлікті сатушы – шаруашылық жүргізуші субъект – машиналар мен жабдықтарды дайындаушы, сондай-ақ лизинг заты болып табылатын мүлікті сатушы басқа бір шаруашылық жүргізуші субъект немесе азамат.
Договор лизинга заключается в письменной форме. В названии договора лизинга определяются его форма, тип и вид.
Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалады. Лизинг шартының атауында оның нысаны, тұрпаты және түрі айқындалады.
Договор лизинга содержит следующие существенные положения:
Лизинг шартында мынадай елеулі ережелер болады:
- точное описание предмета лизинга;
- лизинг затының дәл сипаттамасы;
- объем передаваемых прав собственности;
- берілетін меншік құқықтарының көлемі;
- наименование места и указание порядка передачи предмета лизинга;
- лизинг затын табыстайтын жердің атауы және табыстау тәртібін көрсету;
- указание срока действия договора лизинга;
- лизинг шартының қолданылу мерзімін көрсету;
- порядок балансового учета предмета лизинга;
- лизинг затын теңгерімдік есепке алу тәртібі;
- порядок содержания и ремонта предмета лизинга;
- лизинг затын ұстау және жөндеу тәртібі;
- перечень дополнительных услуг, предоставленных лизингодателем на основании договора комплексного лизинга;
- лизинг беруші кешенді лизинг шартының негізінде көрсететін қосымша қызметтер тізбесі;
- указание общей суммы договора лизинга и размер вознаграждения лизингодателя;
- лизинг шартының жалпы сомасын көрсету және лизинг берушіге төленетін сыйақысының мөлшері;
- порядок расчетов (график платежей);
- есеп айырысу тәртібі (төлем төлеу кестесі);
- определение обязательства лизингодателя или лизингополучателя застраховать предмет лизинга от связанных с договором лизинга рисков, если иное не предусмотрено договором.
- егер шартта өзге жәйіт көзделмесе, лизинг берушінің немесе лизинг алушының лизинг затын лизинг шартымен байланысты қатерлерден сақтандыру міндеттемесін айқындау.
Лизингодатель по договору лизинга обязуется:
Лизинг беруші лизинг шарт бойынша:
- в случае осуществления финансового или смешанного лизинга приобрести у определенного продавца (поставщика) в собственность определенное имущество для его передачи за определенную плату или передать ранее приобретенное имущество на определенный срок, на определенных условиях в качестве предмета лизинга лизингополучателю;
- қаржы немесе аралас лизингіні жүзеге асырған жағдайда лизинг алушыға белгілі бір мүлікті белгілі бір ақыға табыстау үшін белгілі бір сатушыдан (жеткізушіден) өз меншігіне сатып алуға немесе бұрын сатып алынған мүлікті белгілі бір мерзімге белгілі бір шарттар негізінде лизинг заты ретінде табыстауға;
- выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.
- лизинг шартының мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттерді орындауға міндеттенеді.
Лизингополучатель обязуется:
Лизинг алушы:
- принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;
- лизинг беру шартында көзделген тәртіппен лизинг затын беруге;
- возместить лизингодателю его инвестиционные затраты и выплатить ему вознаграждение;
- лизинг берушіге оның инвестициялық шығынын өтеуге, оған сыйақы төлеуге;
- по окончании действия договора лизинга возвратить предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга, или приобрести предмет лизинга в собственность на основании договора купли-продажи;
- лизинг шартының күші біткеннен кейін, егер шартта басқа жәйіт көзделмесе, лизинг затын қайтарып беруге немесе лизинг затын сатып алу-сату шарты негізінде меншігіне сатып алуға;
- выполнить другие обязательства, вытекающие из содержания договора лизинга.
- шарт мазмұнынан туындайтын басқа да міндеттемелерді орындауға міндеттенеді.
Лизинг можно классифицировать следующим образом:
Лизингіні былайша жіктеуге болады:
- по форме;
- нысаны бойынша;
- по типу;
- тұрпаты бойынша;
- по виду.
- түрі бойынша.
По форме лизинг подразделяется на внутренний и международный лизинги. Во внутреннем лизинге лизингодатель, лизингополучатель и продавец являются резидентами Казахстана. При международном лизинге лизингодатель или лизингполучатель являются нерезидентами Казахстана.
Нысаны бойынша лизинг ішкі және халықаралық лизингілерге бөлінеді. Ішкі лизингіде лизинг алушы, лизинг беруші және сатушы Қазақстанның резиденттері болып табылады. Халықаралық лизингіде лизинг беруші немесе лизинг алушы Қазақстанның бейрезиденттері болып табылады.
По типам лизинг подразделяется на долгосрочный (до 3 лет), среднесрочный (от 1,5 до 3 лет) и краткосрочный.
Тұрпаты бойынша лизинг ұзақ мерзімді (3 жылға дейін), орта мерзімді (1,5 жылдан 3 жылға дейін) және қысқа мерзімді болып бөлінеді.
По видам лизинг подразделяется на финансовый и оперативный.
Түрлері бойынша лизинг қаржылық және оперативтік лизингілерге бөлінеді.
Финансовый лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель обязуется приобрести в собственность указанное лизингополучателем имущество у определенного продавца и передать лизингополучателю данное имущество в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.
Қаржылық лизинг – лизинг беруші лизинг алушы көрсеткен мүлікті белгілі бір сатып алушыдан меншігіне сатып алуға және осы мүлікті лизинг заты ретінде белгілі бір ақы үшін, белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде уақытша иеленуге және пайдалануға беруге міндеттенетін лизинг түрі.
Оперативный лизинг – это вид лизинга, при котором лизингодатель закупает имущество на свой риск, а после передает его лизингополучателю в качестве предмета лизинга за определенную плату, на определенный срок и на определенных условиях во временное владение и в пользование.
Оперативтік лизинг – лизинг беруші тәуекелді өз мойнына алып мүлікті сатып алатын, кейіннен оны белгілі бір ақы үшін лизинг заты ретінде белгілі бір мерзімге және белгілі бір шарттар негізінде лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға беретін лизинг түрі.
Срок лизинга по продолжительности равен сроку полной амортизации предмета лизинга или превышает его. По окончании срока действия договора лизинга предмет лизинга переходит в собственность лизингополучателя. Срок лизинга устанавливается по договору.
Лизингінің мерзімі ұзақтығы жағынан лизинг затының толық тозымпұлына (амортизациясына) тең не одан асып түседі. Лизинг шартының қолданылу мерзімі аяқталғаннан кейін лизинг заты лизинг алушының меншігіне өтеді. Лизинг мерзімі шарт бойынша белгіленеді.
Расчет по лизинговым платежам производится тремя методами:
Лизингілік төлемдер бойынша айырысуды үш әдіспен жүргізіледі:
- с фиксированной суммой оплаты;
- ақы төлеудің тиянақталған сомасымен төлеу;
- с авансом;
- аванспен төлеу;
- методом минимальных платежей.
- ең төмен төлемдермен төлеу әдісімен.
Лизинговая сделка может включать в себя оказание дополнительных услуг:
Онда мынадай қосымша қызметтер көрсету қамтылуы мүмкін:
- приобретение прав на интеллектуальную собственность (ноу-хау, лицензионных прав, прав на товарные знаки, марки и др.);
- зияткерлік меншікке құқықты (ноу-хауды, лицензиялық құқықтарды, тауар белгілеріне, маркаларға құқықтарды, т.б.) сатып алу;
- осуществление шеф-монтажных работ;
- құрастыру жұмыстарын жүзеге асыру;
- послегарантийное обслуживание, ремонт и др.
- кейінгі кепілдікті қызметтер көрсету және жөндеу, т.б.
Лизинг позволяет хозяйствующему субъекту получить основные фонды и начать их эксплуатацию, не отвлекая деньги из оборота.
Лизинг шаруашылық жүргізуші субъектінің негізгі қорларды алуына және ақшаны айналымнан алмастан оларды пайдалануына мүмкіндік береді.
Банк может предложить своему клиенту обрести оборудование с помощью лизингового соглашения, по которому банк покупает оборудование и сдает в аренду клиенту.
Банк өз клиентіне лизингі-лік келісім арқылы жабдық сатып алуды ұсына алады, бұл келісім бойынша банк жабдықты сатып алып, клиентке жалға береді.
Какие условия должен выполнить клиент для заключения лизингового договора.
В соответствии с заключенным договором клиент должен вносить лизинговые платежи, которые в конечном счете полностью покрывают стоимость купленного банком и сданного в аренду оборудования.
Жасасқан шартқа сәйкес клиент лизингілік төлемдер төлеуге тиіс, бұл төлемдер, сайып келгенде, банкінің сатып алып, жалға берген жабдығының құнын толық жабады.
Русско-казахский экономический словарь > Лизинговые операции
-
9 возмещение
орнын толтыру, өтеу (1. кепілгердің не борышқордың борышы төленбеген жағдайда оның шотындағы кез келген қалдықты банкінің иемдену құқығы, 2. фьючерстік шарт бойынша сатылған тауардың жеткізілу қажеттігін сол кезеңде жеткізілетін нақ сондай тауарларды тең бағамен сатып алу жолымен күшінен айыру) -
10 доходная облигация
табысты облигация (1. ұлттық жинақ ақша жүйесінің табысты облигациясы, 2. компанияның өмірді сақтандыру бойынша шығарған, сатып алушысына белгілі бір кезең бойына қаржылай табыс кепілдігін беретін, сондай-ақ осы уақыт өткеннен кейін не қайтыс болған жағдайда қаражаттың өтемін алуға да кепілдік беретін облигациясы) -
11 импортное карантинное разрешение
импортқа карантиндік рұқсат (карантинді материалдарды мемлекеттік карантиндік қызмет айқындайтын жағдайда елге әкелуге, сондай-ақ олардың транзитіне рұқсат ететін құжат)Русско-казахский экономический словарь > импортное карантинное разрешение
-
12 резервный фонд
сақтық қор (акционерлік қоғамның өзге қаражат қалмаған жағдайда залалдарды жабуға, сондай-ақ қоғамның облигацияларын өтеуге және акцияларын сатып алуға арналған арнаулы ақшалай қоры) -
13 специалист
маман (1. құқықта: қайсыбір сала бойынша арнаулы білімі мен машығы, жұмыс тәжірибесі бар маманданған және қажет болған жағдайда кеден, салық, т.б. органдардың кеден, салық, бақылау ісін жүргізу үшін, сондай-ақ іс бойынша нақты іс жүргізуге не оны қарауға қатыстыру үшін тартылатын адам, 2. экономикада: инженерлік-техникалық, экономикалық және басқа жұмыстармен айналысатын қызметкерлер санаты, атап айтқанда агрономдар, экономистер, бухгалтерлер, геологтар, социологтар, т.б., 3. экономиканың немесе ғылымның белгілі бір саласынан арнаулы білімі, машығы бар, білімі бойынша немесе практикалық қызметте мамандық алған адам, 4. бір нәрсені жақсы білетін, өз ісінің шебері) -
14 Командирование специалистов
Нам необходимо обсудить вопросы командирования специалистов.
Біз мамандарды іссапармен жіберу мәселелерін талқылауымыз керек.
Каждая сторона командирует специалистов в институты и на предприятия другой стороны.
Әрбір тарап мамандарды екінші тараптың институттары мен кәсіпорындарына іссапармен жібереді.
Взаимный обмен специалистами будет проводиться в соответствии с графиком командирования.
Өзара мамандар алмасу іссапармен жіберу кестесіне сәйкес жүргізіледі.
Специалисты будут подобраны в соответствии с планом сотрудничества.
Мамандар ынтымақтастық жоспарына сәйкес іріктеп алынады.
Расходы на командирование специалистов будет нести наша (ваша) сторона.
Мамандарды іссапармен жіберуге жұмсалатын шығындарды біздің (сіздің) тарап көтереді.
Специалисты согласуют...
Мамандар... келіседі.
- проекты
- технические характеристики оборудования.
Мы еще не получили график командирования специалистов.
Біз мамандарды іссапармен жіберу кестесін әлі алған жоқпыз.
Мы вам его вышлем.
Біз оны сізге салып жібереміз.
Прошу подтвердить дату выезда специалистов.
Мамандардың сапарға шығатын күнін қуаттауды сұраймын.
Просим продлить срок работы специалистов на один месяц.
Мамандардың жұмыс мерзімін бір айға ұзартуды сұраймыз.
Назовите, пожалуйста, точную дату приезда специалистов.
Мамандардың дәл келетін күнін атаңызшы.
Мы хотим, чтобы наши специалисты...
Біз мамандарымыздың... қалар едік.
У нас нет возражений.
Бізде қарсылық жоқ.
Сообщите нам о (об)...
Бізге... хабарлаңыздар.
- условиях, необходимых для работы специалистов.
Необходимая информация будет передана незамедлительно.
Қажетті ақпарат дереу берілетін болады.
Для проведения работ этого количества специалистов будет (не) достаточно.
Жұмыстарды жүргізу үшін мамандардың бұл саны жетеді (жетпейді).
Этот вопрос будет согласован с соответствующими организациями (министерствами).
Бұл мәселе тиісті ұйымдармен (министрліктермен) келісіледі.
Они подтвердили указанное количество специалистов.
Олар мамандардың аталмыш санын қуаттады.
Мы (не) можем согласиться на это.
Біз бұған келісе аламыз (алмаймыз).
Мы решили сократить количество посылаемых специалистов.
Біз жіберілетін мамандардың санын қысқартпақ болып шештік.
Это (не) возможно.
Бұл мүмкін (емес).
Необходимо прежде всего согласовать...
Ең алдымен... келісіп алуымыз қажет.
- жилищно-бытовые условия.
Мы могли бы обсудить это позже.
Біз мұны кейінірек талқылауымызға болар еді.
Давайте обсудим ваше предложение о посылке специалистов...
Қанекей, сіздің мамандар жіберу туралы ұсынысыңызды... талқылайық.
- в будущем году.
Мы хотели бы продлить время пребывания этой группы специалистов в нашей стране.
Біз мамандардың осы тобының сіздің елде болу мерзімін ұзартқымыз келеді.
Хорошо. Это может быть организовано.
Жақсы. Мұны ұйымдастыруға болады.
Вы должны за свой счет обеспечить специалистов...
Сіздер мамандардың... көтеруге тиіссіздер.
- соответствующими транспортными средствами для деловых поездок.
- іс бабында жүріп-тұру үшін қажетті көлік құралдарымен тиісінше қамтамасыз етілуін
Все это оговорено в контракте.
Мұның бәрі келісімшартта айтылды.
Ваши условия командирования специалистов нам (не) подходят.
Сіздердің мамандарды іссапармен жіберу шарттарыңыз бізге қолайлы (емес).
Считаем необходимым согласовать время отпуска каждого специалиста после 12 месяцев работы.
Әрбір маманның 12 ай жұмыс істегеннен кейін демалысқа шығуы уақытын келісіп алуымыз қажет деп есептейміз.
Мы хотим обсудить ставку возмещения.
Біз өтемақы мөлшерлемесін талқылағымыз келеді.
Считаем, что ставку возмещения нужно повысить (понизить).
Өтемақы мөлшерлемесін көтеру (түсіру) қажет деп есептейміз.
Мы займемся этим вопросом.
Біз бұл мәселемен айналысамыз.
Наш специалист серьезно болен. Он нуждается в лечении.
Біздің маман қатты ауырады. Ол емделуге мұқтаж.
Ваш специалист болен уже 2 месяца. Сейчас он госпитализирован.
Сіздің маман 2 айдан бері ауырады. Қазір ол ауруханада жатыр.
Мы просим организовать ему замену.
Біз оны ауыстыруларыңызды сұраймыз.
Просим вас помочь с въездной визой для его замены.
Оны ауыстыру үшін сізден келуге берілетін рұқсатнамаға байланысты көмектесуіңізді сұраймыз.
Чем объяснить задержку в...
Келісімшарт бойынша... кідірісті немен түсіндіруге болады?
Сіздер біздің тарапты... қамтамасыз етпедіңіздер.
Мы просим откомандировать специалистов (монтеров) для...
Біз мамандарды (құрастырушыларды)... үшін іссапармен жіберулеріңізді сұраймыз.
Пришлите, пожалуйста, заявку, подтверждающую готовность к монтажу.
Құрастыруға дайын екендіктеріңізді растайтын өтінім жіберіңіздерші.
Как только мы получим официальную заявку, мы сразу же направим вам специалистов.
Біз ресми өтінім алған бойда сіздерге мамандарды дереу жібереміз.
Предприятие командирует специалистов только после получения этой заявки о готовности.
Дайындық туралы осы өтінім алынғаннан кейін ғана кәсіпорын мамандарды іссапармен жібереді.
Наши специалисты должны осуществить техническое руководство монтажом и пробный пуск установки. Они же должны подтвердить гарантийные параметры.
Біздің мамандар құрастыруға техникалық тұрғыдан басшылық жасап, қондырғыны сынақпен іске қосуға тиіс. Олар кепілдік параметрлерін қуаттауға тиіс қой.
Заявку о готовности к монтажу мы вам уже выслали.
Құрастыруға дайындық туралы өтінімді біз сіздерге жібердік қой.
Монтажники будут размещаться в...
Құрастырушылар... орналасатын болады.
- комфортабельном доме.
Мы обеспечим ваших специалистов соответствующей спецодеждой.
Біз сіздердің мамандарды тиісті арнаулы киіммен қамтамасыз етеміз.
Для транспортировки оборудования и его ремонта нам потребуются...
Жабдықты тасымалдау және оны жөндеу үшін бізге... қажет болады.
- аспаптар
- краны
- крандар
- транспортные средства.
В ваше распоряжение будут предоставлены соответствующие транспортные средства, инструменты, а также один кран и рабочие.
Сіздердің қарамағыңызға тиісті көлік құралдары, аспаптар, сондай-ақ бір кран және жұмысшылар беріледі.
Но у нас нет запасных частей для проведения ремонта.
Бірақ бізде жөндеу жүргізуге қажетті қосалқы бөлшектер жоқ.
Запасные части мы вам вышлем.
Қосалқы бөлшектерді біз сіздерге жібереміз.
Русско-казахский экономический словарь > Командирование специалистов
-
15 Разработка договора
У нас есть ряд замечаний по...
Бізде... бойынша бірқатар ескертпелер бар.
- обязательствам сторон.
Прошу вас...
Сізден... сұраймын
- еще раз изучить нашу просьбу.
Я не согласен (-на) с вашим предложением.
Мен сіздің ұсынысыңызбен келіспеймін.
Мы хотели бы выяснить несколько вопросов, связанных с...
Біз... байланысты бірнеше мәселелерді анықтап алғымыз келеді.
- коммерческой частью контракта.
Давайте уточним официальное название наших фирм.
Әуелі біздің фирмаларымыздың ресми атауын нақтылап алайық.
Как правило, мы заключаем такие сделки на условиях
Әдетте, біз мұндай мәмілелерді... талаптары негізінде жасасамыз.
- ФОБ порт Казахстан (Россия).
А сейчас рассмотрим список машин и оборудования.
Ал қазір машиналар мен жабдықтың тізімін қарайық.
У нас нет возражений против количества и наименования товаров.
Бізде тауарлардың көлемі мен атауы жөнінде қарсылық жоқ.
Нам хотелось бы выяснить основания по определению цен на товары.
Біз тауарлардың бағасын айқындау жөніндегі негіздемелерді анықтап алғымыз келеді.
Цены устанавливаются согласно вышеназванному базису поставки, включая стоимость маркировки и экспортной упаковки, соответствующих транспортным условиям для данного товара.
Баға осы тауардың көлік шарттарына сай келетін таңбалау және экспорттық буыптүю құнымен қоса жеткізілімнің аталмыш базисіне сәйкес белгіленеді.
Но цена на изделие типа N сейчас значительно выше той, по которой мы производили предыдущую сделку.
Бірақ қазір N тұрпатындағы бұйымның бағасы біз өткен жолы жасаған мәміленің бағасынан едәуір жоғары.
Вы должны принять во внимание, что это изделие высшего качества.
Сіз бұл бұйымның сапасы жоғары екеніне назар аударуыңыз керек.
Общая стоимость поставок составит два миллиона тенге.
Жеткізілімнің жалпы құны екі миллион теңге.
Поставки будут производиться в следующие сроки:
Мына мерзімдерде жеткізіледі:
- остальные поставки будут совершаться в течение этого года равными частями поквартально (согласно графика поставок).
- қалғаны осы жыл бойына тоқсан сайын тең бөліктермен (жеткізілім кестесіне сәйкес) жеткізіледі.
Мы просим вас своевременно ставить нас в известность о поставках.
Біз сізден жеткізілім туралы бізге уақытында хабарлап тұруларыңызды сұраймыз.
Конечно, об этом мы известим вас своевременно.
Әрине, біз сіздерге бұл жайында уақытылы хабарлап тұрамыз.
Не позднее трех дней после отгрузки мы пошлем вам соответствующее извещение о поставке.
Біз тауар жөнелтілгеннен кейін үш күннен кешіктірмей сіздерге жеткізілім туралы тиісті хабарлама жібереміз.
В извещении будет указан вес брутто, стоимость поставки, а также номер транспорта.
Хабарламада жеткізілімнің жалпы салмағы, құны, сондайақ көліктің нөмірі көрсетіледі.
Сейчас поговорим о качестве товара.
Қазір тауардың сапасы туралы сөйлесеміз.
Качество машин соответствует международным стандартам.
Машиналардың сапасы халықаралық стандарттарға сай келеді.
Давайте обсудим условия платежа.
Қанекей, төлем шарттарын талқылайық.
Хорошо, оплату товара вы будете производить в центральном банке страны-продавца.
Жарайды, сіз тауар ақысын сатушы-елдің орталық банкінде төлейсіз.
При оплате вам следует представить следующие документы:
Төлеу кезінде сіз мынадай құжаттар ұсынуға тиіссіз:
а) специфицированный счет в 4-х экз.;
а) тауарлар тізбесі көрсетілген шоттың 4 данасы;
б) упаковочные листы в 3-х экз.;
в) дубликат железно-дорожной накладной (бортового коносамента);
в) теміржол жүкқұжатының (борт коносаментінің) көшірме данасы;
г) сертификат качества (документ завода-изготовителя, подтверждающий соответствие качества машин и оборудования договорным условиям);
г) сапа сертификаты (машиналар мен жабдықтың сапасы шарт талаптарына сай келетінін қуаттайтын дайындаушы-зауыттың құжаты);
д) копии протоколов испытаний.
д) сынақ хаттамаларының көшірмелері.
Оплату производите только за комплектные единицы, поставленные согласно договору.
Төлемді тек шартқа сәйкес жеткізілген жиынтықты бірліктер үшін ғана төлейсіз.
Гарантийный срок на это изделие составляет два года.
Бұл жабдықтың кепілдік мерзімі екі жыл болады.
Сіздер бізге қандай техникалық құжаттама бересіздер және қай мерзімде бересіздер?
До первого марта этого года мы вышлем вам следующие технические материалы:
Осы жылдың бірінші наурызына дейін біз сіздерге мынадай техникалық материалдарды жібереміз:
- чертежи общего вида с указанием всех основных деталей машин и оборудования
- жалпы түрінің сызбалары, онда машиналар мен жабдықтың барлық негізгі бөлшектері көрсетіледі
- сборочные чертежи и принципиальные схемы (электрические, гидравлические, пневматические, смазки и охлаждения и другие) с соответствующими подробными описаниями
- тиісті егжей-тегжейлі сипаттамалары берілген құрастыру сызбалары мен принципті тәсімдер (электрлік, гидравликалық, пневматикалық тәсімдер, май жағу, суыту тәсімдері мен басқа да тәсімдер)
- руководства для сборки, наладки, пуска в эксплуатацию, обслуживания и ремонта машин и оборудования
- машиналар мен жабдықты құрастыру, ретке келтіру, пайдалануға қосу, қызмет көрсету және жөндеу үшін басшылық
- каталог запасных частей.
- қосалқы бөлшектердің тізбелігі.
Два комплекта вышеуказанных технических материалов, а также паспорта отсылаются вместе с машинами и оборудованием.
Аталмыш техникалық материалдардың екі жиынтықтамасы, сондай-ақ төлқұжаттар машиналармен және жабдықпен бірге жіберіледі.
Возможно, у вас есть какие-либо другие дополнения к договору?
Бәлкім, сізде шартқа қайсыбір басқа толықтырулар бар шығар?
Да, нам нужно обсудить вопрос о санкциях на случай нарушения договора.
Иә, біз шарт бұзылған жағдайда қолданылатын ықпалшаралар туралы мәселені талқылауымыз керек.
Сонымен қатар біз... туралы
- дополнительный пункт о...
- внести контрпредложение - исключить из договора пункт о...
- шарттан... туралы тармақты алып тастау жөнінде қарсы ұсыныс енгізгіміз
- сформулировать пункт №... в следующей редакции.
- ғ... тармақты мынадай редакцияда тұжырымдағымыз келеді.
За ходом выполнения договора (соглашения) будет следить смешанная комиссия.
Шарттың (келісімнің) орындалуы барысын аралас комиссия қадағалайтын болады.
Мы предлагаем поквартально (ежемесячно) проверять выполнение договора.
Біз шарттың орындалуын тоқсан сайын (ай сайын) тексеруді ұсынамыз.
Мы согласны с этим.
Просим вас взять на себя расходы по...
Сіздерден... шығындарын көтерулеріңізді сұраймыз.
Мы не возражаем. Это соответствует международной практике.
Біз қарсы емеспіз. Бұл халықаралық практикаға сай келеді.
Просим вас предоставить нам расценки на выполнение всех видов работ.
Сіздерден жұмыстың барлық түрлерін орындау бағаламасын ұсынуларыңызды сұраймыз.
Мы готовы пойти вам навстречу и предоставить разумную скидку.
Біз сіздерді қолдауға, сөйтіп орынды шегерім беруге дайынбыз.
Давайте обсудим...
Қанекей, мыналарды...
- существующие ставки арендной платы за пользование строительными механизмами и оборудованием
- құрылыс тетіктері мен жабдықты пайдалану үшін төленетін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін
- существующие ставки арендной платы за служебные и жилые помещения для наших (ваших) специалистов
- біздің (сіздің) мамандардың қызмет және тұрғын үй-жайлары үшін жалдау ақысының қолданыстағы мөлшерлемесін
- ставки налогов.
- салық мөлшерлемесін талқылайық.
... значительно превышает наши расчеты
Біздің есебімізден...
- стоимость объекта.
- объект құны едәуір асып түседі.
Русско-казахский экономический словарь > Разработка договора
См. также в других словарях:
жеке дәрі қобдишасы — (АИ 1, АИ 2) радиацияға, химияға, бактерияға қарсы медициналық және басқа да профилактикалық құралдар. Ж.д.қ. радиациялық заттармен, бактериялық құралдармен зақымданған кезде өзіне өзі және жанындағыларға алғашқы көмек көрсетуге арналған. Оның… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұрысқа кіру реті — (Предбоевой порядок) күштер мен құралдардың маңдайшеп және тереңдік бойынша жіктеле топтастырылуы. Ол қарсылас қорғанысының тереңіндегі шабуыл кезінде әскерлер ұрыс алаңына жақында ғанда, қарсыластың ядролық қаруынан, артиллерия атысынан және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әуе (теңіз) кемелерінің ұшып келуі (кіруі, кетуі) — Қазақстандық және шетелдік әуе кемелерінің Қазақстан Республикасынан ұшып шығуы, сондай ақ Қазақстан Республикасына келіп қонуы шекара әскерлерінің бақылау өткізу пункттері және кеден мекемелері бар әуежайларда (аэродромдарда) жүзеге асырылады.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
танкіге қарсы қор — (Противотанковый резерв) командирдің тікелей басшылығында болатын, сондай ақ ұрыстық қимылдар кезінде маңызды бағыттарда танкіге қарсы қорғанысты күшейтуге арналған танкіге қарсы артиллерия және басқа танкіге қарсы құралдардың бөлімдері… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жердегі қимылдарды тылдық қамтамасыз ету — (Тыловое обеспечение действия в горах) таулы жерлердегі батальонды тылмен қамтамасыз ету бөлімшелерді ұрысқа қабілетті түрде ұстап тұру және жүктелген тапсырмаларды орындау үшін оларға қолайлы жағдайлар жасау мақсатында жүзеге асырылады. Таулы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
коменданттық қызмет — (Комендантская служба) әскерлердің белгіленген уақытымен және жасырын қозғалысын, шоғырлануын, ұрыстық ретке жайылуы мен орналасуын қамтамасыз ету, сондай ақ олар орналасқан аудан мен ұрыс қимылдарындағы жалпы тәртіпті сақтау мақсатында… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
танк — қуатты қарумен жарақталған, шынжыр табанды, өтімділігі жоғары, сауытты ұрыс машинасы. Т інің негізгі элементтеріне айналмалы мұнаралы сауытты корпус, қару жарақ, күш беретін (моторлы) қондырғы, күш берілісі, жүріс бөлігі, электр жабдықтары,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
атыспен дәлдеу — (Пристрелка) нысананы жою үшін атыспен артиллериялық зеңбірек пен жарғыштардың (трубалардың) көздеу тетіктерінің ең тиімді орнығуларын анықтау. А. д ді зеңбірек, взвод, батарея тікелей нысана бойынша немесе репер бойынша соңынан атысты нысанаға… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қарулы күштердің басқа әскерлерінің міндеттері — Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері, басқа да әскерлері мен әскери құрылымдары жасалған халықаралық шарттарда және Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік Кеңесінің шешімдеріне сәйкес бейбітшілікті орнықтыру мен баянды ету жөніндегі операцияларда … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
миналау — (Минирование) миналанған алаңдар жасау, қарсыласты шығынға ұшырату, маневрін қиындату және құрылыстарын қирату мақсатында миналар тобын және жеке миналарды қою. Негізінен инженерлік әскерлер күшімен ұрыс қимылдарына дайындық немесе оны жүргізу… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
сәулелену ауруы — (Лучевая болезнь) ионданған сәулелердің зиянды биологиялық әсерінен туатын аурулар. Адам сәулелену ауруымен тұтас денесінің немесе оның көпшілік бөлігінің сәулеленуі нәтижесінде ауырады, сондай ақ ішкі ағзаға радиоактивтік заттардың сумен,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
