-
1 голова
-ы, αιτ. голову, πλθ. головы, -лов, -ам θ.1. κεφάλι, -ή•голова болит το κεφάλι πονά•
повернуть -у στρέφω το κεφάλι•
лысая φαλακρό κεφάλι•
отрубить преступнику -у κόβω το κεφάλι του εγκληματία.
2. μτφ. νους, διάνοια, μυαλό, πνεύμα•светлая голова φωτεινό μυαλό•
пустая голова κούφιο κεφάλι (κουφιοκέφαλος, φυρόμυαλος)•
замечательная голова μεγαλόνους, εξαιρετικός νους, αξιόλογο πνεύμα•
быть (человеком) с -ой είμαι άνθρωπος υαλωμένος•’ сумасбродная голова μισότρελλος, ημιπαράφρονας.
3. α. κ. θ. καθοδηγητής, αρχηγός, ιθύνων•он им голова αυτός είναι αρχηγός τους•
городской (παλ,) δήμαρχος.
4. κεφαλή φάλαγγας.5. κομμάτι, τεμάχιο (σαν μονάδα μέτρησης)•сто -лов скота εκατό κεφάλια ζώα•
голова сыра κεφάλι τυριού.
εκφρ.без -ы – ανόητος, κουτός•с -ой – μυαλωμένος, έξυπνος, νοητικός•в -ах – στο κεφαλάρι του κρεβατιού•обрушиться на -у чью – επιτίθεμαι κατά τίνος•с -ы – από τον καθένα, από το κάθε άτομο•через -у чью – εν αγνοία κάποιου, κρυφά από κάποιον•закружилось в -е – ζαλίστηκα•голова кружится – ζαλίζομαι μου έρχεται ζαλάδα•вешать (повесить) -у – κρεμώ, κατεβάζω το κεφάλι (από θλίψη κλπ.), αποθαρρύνομαι•вымыть (намылить) кому -у – τιμωρώ αυστηρά, τσεκουριάζω κάποιον•сложить -у – φονεύομαι, πέφτω, χάνομαι•не сносить -у – δεν φέρω το κεφάλι (πληρώνω με το κεφάλι, με τη ζωή)•выдать -ой – παραδίνω για εξόντωση,προδίνω•выдать себя с -ой – εκμυστηρεύομαι (λάθος, ενοχή)•заплатить -ой – πληρώνω με το κεφάλι (με τή ζωή)•отвечать ή ручаться -ой – εγγυώμαι με το κεφάλι, κόβω το κεφάλι μου, να μη ζήσω•вбить ή вколотить себе в -у – εμφυσώ, εμπνέω στον εαυτό μου, ριζώνω (πεποιθήσεις κ.τ.τ.)• выбрасить ή выкинуть из головы αποβάλλω, βγάζω από το μυαλό (λησμονώ)•выйти ή вылететь, выскочить из -ы – διαφεύγω του νου (δε θυμάμαι, ξεχνώ)•не выходить ή не идти из -ы – δε μου βγαίνει από το μυαλό, το νου (θυμάμαι συνεχώς)•в первую -у – στην πρώτη σειρά, πριν απ όλα•- у давать на отсечение – κόβω το κεφάλι μου ζεγγυώμαι απόλυτα)•есть голова на плечах – το ‘χω το κεφάλι μου (το νου, τα λογικά μου)•быть на -у выше кого; быть -ой выше кого – κατά πολύ υπερέχω από κάποιον•на свою -у – προς βλάβην του εαυτού μου (του κ.τ.τ.), κακό του κεφαλιού του (μου κ.τ.τ.) θα κάμει, κάμω κ.τ.τ.с -ой погрузиться ή окунуться – ρίχνομαι με τα μούτρα (αφοσιώνομαι ολοκληρωτικά)•с• больной -ы на здоровую – τα ρίχνω η τα φορτώνω στον άλλον (που είναι αθώος)•с (ή от) -ы до пят – από το κεφάλι ως τα πόδια ή ως τα νύχια•сам себе голова – είμαι (ει,ναι κλπ.) αυτεξούσιος, αυτοκέφαλος•хотя ты здесь, а голова там – αλλού έχεις το νου σου ή αν και παρών, αποδημείς•ходить на -е – ατακτώ, θορυβώ, κάνω ο,τι θέλω (συνήθως για παιδιά)•на свежую -у – με ξεκούραστο κεφάλι, με ξεσκοτουριασμένο το μυαλό•поднимать -у – σηκώνω κεφάλι (παίρνω θάρρος, απειθαρχω, αυθαδιάζω)•разбить на -у – κατασυντρίβω, κατανικώ, νικώ κατά κράτος•у меня этого даже и в -е не было – ούτε καν το σκέφτηκα ή ούτε καν μου πέρασε από το νου•мне пришла мысль в -у – μου ήρθε (κατέβηκε) η σκέψη•адамова голова – α) νεκροκεφαλή, β) είδος νυχτερινής πεταλούδας•снять -у с кого – κάνω κάποιον να κρεμάσει το κεφάλι (ταπεινώνω). -
2 сам
сама, само (οριστική αντωνυμία).1. ο ίδιος, μόνος (μου)- εγώ•я сам это сделал εγώ ο ίδιος το έκανα•
вы -и знаете εσείς οι ίδιοι ξέρετε ή μόνοι σας ξέρετε•
сам во всм виноват εγώ φταίω για όλα;•
других учит, а сам ничего не знает άλλους διδάσκει, ενω ο ίδιος δεν ξέρει τίποτε•
-а ест, другим не дат μόνη της τρώει, στους άλλους δε δίνει.
2. μόνος, εξ ιδίων•слзы так -и льются τα δάκρυα έτσι μόνα τους πηγαίνουν (ρέουν),
3. (επιτακτικό)• (και) ο ίδιος, ακόμα (και) ο ίδιος•сам чрт не разберт καιο διάβολος ακόμα δε μπορεί να ξέρει.
4. ουσ. ο νοικοκύρης, ο αφέντης, ο αρχηγός, το κεφάλι, ο τρανός•приехал ο τρανός ήρθε.
5. μαζί με ουσ. σημαίνει: ποιότητα, ιδιότητα• προσωποποίηση ή ενσάρκωση•он -а доброта ο ίδιος είναι η καλοσύνη (προσωποποίηση της καλοσύνης).
εκφρ.-а, -о собой – άθελα, ακούσια•глаза закрываются -и – τα μάτια κλείνονται μόνα τους•- о собой разумеется – εννοείται, είναι αυτονόητο, υπονοείται, εξυπακούεται, αυθυπακούεται, μιλά μόνο του•сам, сама, само по себе: α) μόνος μου, μοναχός μου, αυτοτελώς; β) αυτός καθ εαυτός, αυτή καβ εαυτή, αυτό καθ εαυτό• αυτός ο ίδιος, αυτή η ίδια, αυτό το ίδιο. γ) κάτι το ίδιο, το ιδιαίτερο•сам себе голова (хозяин, господин – κ.τ.τ.) είμαι αυτεξούσιος, αυτοκέφαλος, αυτοτελής, αυτοκυρίαρχος, κύριος εαυτού•сам, -а, -о за себя говорит – μιλά μόνο του, είναι ολοφάνερο.
См. также в других словарях:
сам себе голова — сам себе господин, хозяин положения, господин положения, свободный, вольная птица, вольный казак, сам себе хозяин, стоит на своих ногах, сам маленький, сам большой, самостоятельный, независимый, живет своим умом, свободный как птица, самосильный … Словарь синонимов
Сам себе голова — Разг. Совершенно независимый, самостоятельный человек, который волен поступать так, как ему хочется. Ну, девка, теперь я сам себе голова, давай деньги наживать. Наживём, переедем в город, купим дом, отдам я тебя замуж за отличного господина… … Фразеологический словарь русского литературного языка
сам себе голова — са/м себе/ голова/ (хозяин, господин) (делает что хочет) Он сам себе хозяин … Слитно. Раздельно. Через дефис.
Сам себе голова — Разг. Одобр. или Шутл. Об абсолютно независимом, самостоятельном человеке. ФСРЯ, 113; БМС 1998, 119; Глухов 1988, 143; СПП 2001, 28 … Большой словарь русских поговорок
сам себе господин — См … Словарь синонимов
сам себе хозяин — сущ., кол во синонимов: 18 • вольная птица (9) • вольный казак (9) • господин положени … Словарь синонимов
Сам себе хозяин — Разг. То же, что Сам себе голова. «Уйду в гражданку, сумрачно размышлял Беседа, спускаясь по широкой лестнице учебного корпуса. Директором школы буду. Сам себе хозяин. Ни перед кем не тянись, не замечай, сколько у него просветов да звёздочек» (Б … Фразеологический словарь русского литературного языка
голова — сущ., ж., употр. наиб. часто Морфология: (нет) чего? головы, чему? голове, (вижу) что? голову, чем? головой, о чём? о голове; мн. что? головы, (нет) чего? голов, чему? головам, (вижу) что? головы, чем? головами, о чём? о головах 1. Голова это… … Толковый словарь Дмитриева
сам — 1. САМ, самого; м.; САМА, самой, вин. самоё и саму; ж.; САМО, самого; ср.; мн.: сами, самих. I. местоим. сущ. 1. Указывает на лицо или предмет, которые лично, непосредственно производят действие или испытывают какое л. состояние. Скажите об этом… … Энциклопедический словарь
ГОЛОВА — ГОЛОВА, головы, вин. голову, мн. головы, голов, головам, жен. 1. Верхняя часть тела человека или животного, состоящая из черепной коробки и лица. Повернуть голову. «Голова у Ивана Ивановича похожа на редьку хвостом вниз; голова Ивана Никифоровича … Толковый словарь Ушакова
Ум сам по себе, голова сама по себе. — Ум сам по себе, голова сама по себе. См. УМ ГЛУПОСТЬ … В.И. Даль. Пословицы русского народа
