-
1 пыIэ
головной убор, шапка/ Щхьэм фIалъхьэ, щхьэратIагъэ.* ПыIэр щхьэрыхын. Щхьэр псом пыIэ щыщIэркъым. (погов.)ПыIэ зыщхьэрыгъ мужчина, человек мужского пола; настоящий мужчина (букв. человек, на котором шапка). ПыIэ зыщхьэрыгъ псори лIыкъым. (погов.)И пыIэ мэздэгу члисэ хуэдэ его шапка словно моздокская церковь (о высокой, островерховой шапке).ПыIэ хуабафэ еплъын считать кого-л. недалёким, неумным.ПыIэ хуабэ недалёкий, неумный.ПыIэр (щэ) дэдзеин быть на седьмом небе (букв. подбросить (трижды) свою шапку).ПыIэр къекъухын нахлобучить шапку.ПыIэр тегъэсын небрежно надеть шапку.{Си} пыIэр хуэгъэтIысащ {его} я не боюсь, для меня он - ничто.* {Инал:} - Ди бийр ерыщ екIуэмэ, ди пыIэр яхуэгъэтIысащ, ауэ сакъын хуейщ. КI. А.{И} пыIэр щхьэрыхауэ усердно (заниматься чем-л.).пыIэ купсэ см. пыIэку.пыIэ къуаншэ название старинной женской шапочки, вышитой золотом/ Дыщэрэ данэкIэ хэдыкIауэ пасэм зэрахьэу щыта цIыхубз пыIэ цIыкIу.пыIэ къупхъэ болван, болванка для шапки/ ПыIэм зыхуей теплъэр иратын папщIэ къагъэсэбэп къупхъэ.ПыIащхьэм пыIэр къупхъэмкIэ хишащ.пыIэ натIэ 1. козырёк ( головного убора)/ НатIэм къыщхьэщыту пыIэм къыпыпIиикI Iыхьэ.2. передняя часть шапки/ ПыIэм щыщу нэкIумкIэ гъэза лъэныкъуэ.пыIэ натIэбжьэ хмурый, неприветливый.пыIэ нэз край шляпы, шапки; околыш/ ПыIэм ибгъу къекIуэкIыр.пыIэ тхьэкIэ зазор, образуемый отворотом шапки/ ПыIэ дэгъэублэрэкIеям и зэхуаку.пыIэ хъурей название национальной кабардинской шапки наподобие кубанки/ Адыгэм зэрахьэу щыта цIыхухъу хъурыфэ пыIэ лъахъшэ.пыIэ шопс 1. украшение в виде плетеного шнура с кисточкой на конце, прикрепляемый к макушке шапки/ ПыIэр ирагъэщIэращIэу абы и щыгум ирадэ уагъэ.* ПыIэ шопс кIыхьыжьщи Чынтыпэу упэмцIащ {лIыр}. фольк.2. переносное головной убор с таким украшением/ Апхуэдэ уагъэкIэ гъэщIэрэщIа пыIэ.* ПыIэ шопсу, хьэзырыбгъэу Хэплъэу жьантIэм зы лIыжь дэсщ.. Анэд.пыIэ шыкъу помпон (в виде плетенного шарика, пришиваемого к макушке женской шапочки)/ ЦIыхубз пыIэр ирагъэщIэращIэу абы и щыгум ирадэ уагъэ хъурей цIыкIу.пыIэ щыгу верх, макушка шапки/ ПыIэм и щхьэ, и щIыIу.ПыIэ щыгу лъагэ.* Афэр зи джанэ куэщI, Дыгъэр зи пыIэ щыгу.. Нарт.