-
41 тону
неперех.1) отста́иваться/отстоя́ться || отста́иваниесу болганыр да тонар, ил болганыр да тынар — (посл.) вода́ замути́тся да отстои́тся, общи́на поволну́ется да ути́хнет
2) мутне́ть, замутне́ть || замутне́ние; станови́ться/стать му́тным, сму́тным, нея́сным ( о светящихся предметах)ай тонды — ме́сяц замутне́л
тонган пыяла — замутнённое стекло́
3) перен.; см. шәрүтонган йомырка — яйцо́-болту́н
-
42 уалу
неперех.1) кроши́ться/раскроши́ться, дроби́ться, би́ться/разбива́ться/разби́ться, раска́лываться, размельча́ться, лома́ться, разла́мываться/разлома́ться || кроше́ние, дробле́ние, разби́тие, раска́лываниеаяк астында боз уала — под нога́ми кроши́тся лёд
кирпеч тиз уала — кирпи́ч бы́стро разла́мывается
пыяла уала — стекло́ бьётся
2) рассыпа́ться/рассы́патьсятуфрак уалып тузанга әйләнгән — земля́, рассы́павшись, преврати́лась в пыль
3) выве́триваться/вы́ветриться, эроди́ровать || выве́триваниеҗил-яңгырдан уалган — эроди́рованный от ве́тра и дождя́
•- уалып тору
- уалып төшү -
43 фонарь
сущ.; в разн. знач.1) фона́рь || фона́рный ( осветительный прибор)кесә фонаре — карма́нный фона́рь
электр фонаре яктысы — фона́рное освеще́ние
фонарь баганасы — фона́рный столб
2) фона́рь || фона́рный ( стеклянный просвет на крыше)пыяла фонарьлы подъезд — подъе́зд со стекля́нным фонарём
3) перен.; прост. синя́к на лице́ -
44 чепек
прил.ту́склый, потускне́вший, ма́товыйчепек тәрәзә — потускне́вшее окно́
чепек пыяла — ма́товое стекло́
-
45 шадра
1. сущ.1) ряби́на; о́спина, щерби́на ( на лице)чәчәк шадрасы — о́спина
бит шадрасын кершән сөртеп тигезләү — припу́дрить ряби́ны, гримирова́ть ряби́ны
2) шерша́вость, шерохова́тостькүн шадрасы — шерохова́тость ко́жи
3) зыбь, рябь ( на водной поверхности)күл өстендәге шадралар — рябь на пове́рхности о́зера, рябь на о́зере
4) диал. о́спакара шадра — чёрная о́спа
5) диал. ва́фельное полотно́; полотно́ для чадры́2. прил.1) рябо́й; в о́спинах; щерба́тый; конопа́тый прост.шадра йөз (бит) — рябо́е (о́спинное) лицо́; лицо́ в о́спинах (о́спе)
шадра егет — рябо́й па́рень
шадра йөрәк яндыра — (погов.) рябо́й миле́е се́рдцу
2) негла́дкий, неро́вный, шерохова́тыйшадра күн — шерохова́тая (негла́дкая) ко́жа
шадра пыяла — рифлёное стекло́
-
46 штатив
сущ.; спец.штати́впыяла пробиркалар куелган штатив — штати́в со стекля́нными проби́рками
фотоаппарат штативы — штати́в фотоаппара́та
-
47 шыкырдау
неперех.1) издава́ть скре́жет, скрежета́ть, ля́згать || скре́жет, лязгачудан тешләре шыкырдады — от зло́сти скрежета́ли зу́бы
2) производи́ть/произвести́ зву́ки шы́кы-шы́кы; скрежета́ть, ля́згать, хрусте́ть, треща́ть, шурша́тьуалган таш, пыяла ватыклары шыкырдый — хрустя́т разби́тые ка́мни, стёкла
теш арасында ком шыкырдый — на зуба́х хрусти́т песо́к
3) стрекота́ть, чекота́ть обл. ( о сороках)саескан шыкырдаса, кунак килә — (погов.) стреко́чет соро́ка - быть го́стю
-
48 ялгаулы
прил.1) со швом, со сты́комялгаулы торба — труба́ со сты́ком
2) с надста́вкой, надставно́й, со вста́вкой, вставно́йялгаулы җиң — надставно́й рука́в
ялгаулы итәк — подо́л с надста́вкой
3) составно́йялгаулы каеш — составно́й реме́нь
ялгаулы пыяла — составно́е стекло́
4) бот. с приво́ем, приви́-тыйялгаулы алмагач — я́блоня с приво́ем
ялгаулы ботак — приви́тая ве́тка
-
49 ясмык
сущ.чечеви́ца || чечеви́чныйясмык боткасы — чечеви́чная ка́ша
ясмык кыры — чечеви́чное по́ле
••ясмык күз — ма́ленькие глаза́, с ма́ленькими глаза́ми
ясмык пыяла — ли́нза
-
50 кисүче
1. Schneide f. (Werkzeug)2. Holzfäller m.таш кисүче Steinbrucharbeiter m.кием кисүче Zuschneider m.пыяла кисүче Glaser m.такта кисүче Säger m.юл кисүче Straßenräuber m. -
51 ялгаулы
mit Naht f. (Stoff); mit Pfropfreis n. (Baum)ялгаулы пыяла zusammengesetztes Glas n.
См. также в других словарях:
пыяла — (ПЫЯЛАЛАНУ) (ПЫЯЛАЛАУ) – 1. Кварц комына поташ һ. б. кайбер матдәләр кушып эретеп, химик эшкәртеп ясалган үтә күренмәле материал 2. Шундый материалдан ясалган юка табак яки башка бер форм. әйбер зурайткыч пыяла 5. диал. Шешә 6. диал. Тәрәзә 7. с … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чалтырау — Пыяла яки металл әйбер бер берсенә бәрелгәндә, пыяла ватылганда һ. б. ш. очракларда үзенә бертөрле тавыш барлыкка килү. Чишмә, инешнең тавышланып агуы турында … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
наждак — Пыяла, металл, таш һ. б. ш. әйберләрне шомарта, чистарта торган минераль порошок … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
негатив — Пыяла яки пленкага төшерелгән кире (ак урынына кара булып төшкән) рәсем … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыялач — Пыяла сыман үтә күренмәле канатлары булган күбәләк, җимеш агачлары корткычы; рус. Стеклянница … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
банка — 1. Цилиндр форм. металл яки пыяла савыт 2. Кан тарату яки кан суырту өчен эчендәге һаваны чыгарып, тәнгә авызы белән ябыштырыла тор. кечерәк пыяла савыт. БАНКА САЛУ – Медицина банкасын тәнгә ябыштыру. БАНКАЛЫ – с. Банкага тутырылган хәлдәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
калейдоскоп — Эченә бер берсенә почмак ясап берничә озынча көзге һәм төрле төстәге пыяла ватыклары яки кәгазь кисәкләре урнаштырылган, бер башы тонык пыяла белән капланган катыргы торба (уенчык) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
лупа — Предметларны зурайтып күрсәтү өчен кысага утыртылган кабарынкы пыяла; ясмык пыяла … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рефрактор — 1. Күк җисемнәре сүрәтләрен линзалар ярдәмендә күрсәтә торган телескоп 2. иск. Яктылыкны көчәйтә торган зурайткыч пыяла, шундый пыяла куелган лампа … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
филигран — и. 1. Алтын, көмеш яки башка металл чыбыктан үреп ясалган зиннәт, бизәнү яки бизәү әйбере. с. Шундый металл чыбыклардан үреп ясалган. Пыяла масса эченә төсле пыяла җепләр кертеп бизәлгән 2. Яктыга тотып караганда, кәгазьнең кайбер төрләре эчендә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
филигрань — и. 1. Алтын, көмеш яки башка металл чыбыктан үреп ясалган зиннәт, бизәнү яки бизәү әйбере. с. Шундый металл чыбыклардан үреп ясалган. Пыяла масса эченә төсле пыяла җепләр кертеп бизәлгән 2. Яктыга тотып караганда, кәгазьнең кайбер төрләре эчендә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге