-
21 негде
нареч. с неопр.1. (нет места) ҷой нест, ҷое нест ки…; негде сесть барои нишастан ҷой нест; яблоку негде упасть сӯзанпартоед - рост меистад; ҷои сӯзанхалонӣ нест2. аз ҳеҷ ҷо, аз ҳеҷ куҷо; негде достать аз ҳеч ҷо ёфт намешавад -
22 ни
I1. частица усил. (в отриц. предложениях) ҳам; ни одна книга не потёряна як китоб ҳам гум нашудааст; на нёбе ни облачка дар осмон абрпорае ҳам нест; ни на миг як лаҳза ҳам2. частица усил. (после мест. и местоименных наречий) ки; кого ни спрошу, никто не знает аз касе ки пурсам, намедонад; как бы там ни было ҳар чи ки бошад, дар ҳар сурат, дар ҳар ҳол; во что бы то ни стало бо ҳар роҳе ки бошад, ҳатман3. частица отриц. (при категорическом приказании или запрещении) хеҷ, ҳаргиз, хам; ни с места! ҳеҷ аз ҷой намеҷунбед!; ни шагу дальше! дигар ягон қадам ҳам намонед!4. союз в отриц. предложениях на нёбе ни месяца, ни звезд дар осмон на моҳ ҳасту на ситора; ни взад, ни вперёд на ба пеш, на ба ақиб; ни тот, ни другой на ину на он ни-ни асло, ҳеҷ, ҳаргиз; вы курите? - Ни-ни шумо папирос мекашед? - Ҳаргиз неII(отделяемая в сочет. с предлогом часть местоимений «никто», «ни-что», «никакой», «ничей» и уст. «никой») ҳеҷ; ни с кем бо ҳеҷ кас; ни о чём дар бораи ҳеҷ чиз; ни в коем случае ба ҳеҷ ваҷҳ. -
23 нравиться
несов. кому хуш (писанд) омадан, нағз дидан, форидан, маъқул шудан; не всем нравятся здешние места ин ҷойҳо на ба ҳама маъқуланд; ему нравится верховая езда вай аспсавориро нағз мебинад -
24 обжитый
Iприч. обод карда шудаIIобод, маскун; обжитые места чойхои обод -
25 обстоятельство
с1. ҷиҳат, сурат; обстоятельства дела сурати кор2. мн. обстоятельства ҳолат, вазъият, шароит, маврид; тяжёлые обстоятельства ҳолати вазнин; под давлением обстоятельств аз [рӯи] ночорӣ; при других обстоятельствах дар мавриди дигар; смотря по обстоятельствам бино ба шароит; ни при каких обстоятельствах ҳеҷ вақт, дар ҳеҷ сурат, асло, ҳаргиз3. грам. ҳол; обстоятельство времени ҳоли замон; \обстоятельствоо места ҳоли макон; \обстоятельствоо образа действия ҳоли тарзи амал -
26 общий
(общ, обща, обще)1. умумӣ; общее правило қоидаи умумӣ; общее собрание маҷлиси умумӣ2. умумӣ, муштарак, шарикӣ; общая работа кори муштарак; общие деньги пули шарикӣ3. умумӣ, якхела; общие интересы манфиатҳои умумӣ // в знач. сущ. общее с монанди, монанд будан(и), шабоҳат, алоқа, муносибат, робита; у них много общего онҳо аз бисёр ҷиҳат монандӣ доранд4. яклухт, ҷамъ, ҷамъулҷамъ, кул, ҷамъбаст; общий итог ҷамъулҷамъ; общая сумма маблағи ҷамъулҷамъ5. умумӣ; общее впечатление тасаввуроти умумӣ.. общее место гапи забонзадшуда; места общего пользования ҷойҳои истифодаи умум; в общем умуман, хулласи калом, ниҳоят; время согласен ман умуман розӣ ҳастам; в общем и целом умуман гӯем; в общей сложности умуман гирем, ҷамъулҷамъ; найти общий язык якзабон шудан; не иметь ничего общего муносибате надоштан; привести к нему знаменателю ба як махраҷ овардан; ба як ҳолат овардан: -
27 отдаденный
1. прич. дур(тар) кардашуда; ба таъхир андохташуда2. прил. (отдален, -на, -но) дур, дуродур, дурдаст, дурафтода; отдаденный край кишвари дурдаст // (о звуках) аз дур (аз дуродур) оянда;_ отдаденная канонада садои аз дур ояндаи туппарронй3. прил, (отдалён, -на, -но) куҳна,дерина, дур; отдаденное прошлое гузаштаи дур4. прил, (отдален, -на, -но) нозук, кам, андак, саҳл; отдаденный намёк кинояи нозук; иметь отдаденное сходство андаке монандӣ доштан // (о родстве)дур; отдаденное родство хешии дур5. прил,(отдалён, -на, -но) (отчуждённый, безразличный) бегона, бепарво <> места не столь отдаденные уст. и ирон. бадарға (одатан Сибирь) -
28 отказать
Iсов.1. кому-чему в чём и без доп. рад (инкор) кардан, қабул накардан, даст кашидан; отказать кому-л. в просьбе илтимоси касеро рад кардан; отказать в помощи дасти ёрӣ надодан; отказать на отрез катъӣ рад кардан // кому ба никоҳ розигӣ надодан; отказать жениху ба домодшаванда «не» гуфтан2. кому--чемув чём перен. аз чизе маҳрум кардан; отказать в своём расположении рӯихуш надодан; отказать себе в чем-л. аз баҳри чизе гузаштан // (не признать) инкор кардан, эътироф (иқрор) накардан; ему нельзя отказать в таланте истеъдоди ӯро бояд иқрор кард3. кому от чего уст. ҷавоб додан, нузул кардан, аз кор баровардан (холӣ кардан); отказать от места аз вазифа холӣ кардан4. разг. аз кор мондан, бозистодан, вайрон шудан; мотор отказал мотор аз кор монд; голос отказал ему овозаш набаромада монд; сердце отказало дил аз тапиш монд <> отказать от дома кому-л. уст. дари хонаро ба рӯи касе бастан; не откажи(те) в чём лис неолр. илтимос (хоҳиш) мекунам (дорам); не откажите в любезности хоҳиш мекунам илтифоти худро дареғ надоред сов. что кому-чему уст. васият кардан, мерос гузоштан (додан, мондан); отказать своё имущество детям молу мулки худро ба фарзандон васият кардан (мерос додан) -
29 перебарывать
несов. см. перебороть перебег м разг. см. перебегание перебегание с (по знач. гл. перебегать) давидагузарӣ; перебарывать с места на место аз ҷое ба ҷое давидагузарӣ -
30 перепорхнуть
сов. на что, через что и без доп. [зуд, босуръат] паридан, парида гузаштан; перепорхнуть с одного места на другое аз ҷое ба ҷое паридан -
31 трясинный
ботлоқӣ, …и ботлоқ, …и лойдон // серботлоқ, серботқоқ, ботлоқдор; трясинные места ҷойҳои серботлоқ -
32 пользование
с (по знач. гл. пользоваться 1) истифода, истеъмол, истифода бурдан(и); право пользования ҳукуки истифода; места общего пользовани я ҷойҳои истифодаи умум; находиться в общем пользовании дар истифодаи умум будан -
33 рвануться
сов. разг. якбора (нохост) ҳаракат кардан, якбора тохтан; рвануться вперёд якбора ба пеш рафтан: рвануться с места якбора аз ҷои худ ҷаҳида тохтан -
34 с
I(со, съ) приставка1. префиксест, ки барои сохтани феъл хизмат карда, маъниҳои зеринро мефаҳмонад: 1) ҳаракат аз тарафхои гуногун ба як нуқта - связать бастан; сковать кӯфта пайванд кардан; соединить пайваст кардан 2) ҳаракат аз боло ба поён - слезть фуромадан; сойти поён фуромадан 3) цудо карда гирифтани чизе- срезать буридан, бурида ҷудо кардан; срубить буридан; соскоблить тарошидан 4) иҷро кардан, риоя кардани чизе - справиться с чём-л. аз ӯҳдаи коре баромадан 5) то ҳадди охирин расондани амал - скормить хӯронда. тамом кардан; стереться суда шудан, фит шудан 6) барои ифодаи намуди мутлаки баъзе феълҳо - съязвить нештар задан; сделать кардан2. барои зарфсозӣ: сбоку аз паҳлу: слева аз чап, аз тарафи дасти чап; спросонок хобу хоболуII(со) предлог1. с род. (указывает место, от которого происходит действие) аз; снять книги с полки китобҳоро аз раф гирифтан; вскочить с постели аз ҷогаҳ ҷаста хестан; с дерева упало яблоко аз дарахт себ афтод; они возвращались с охоты онҳо аз шикор бармегаштанд2. с род. (указывает место или источник возникновения действия) аз; болезнь началась с насморка касалӣ аз зуком сар шуд; напасть на врага с тыла ба душман аз ақибаш (аз ақибгоҳ) ҳамла кардан; так с чего мы начнём? пас мо аз чӣ сар ме-кунем?; получить письмо с родины аз ватан хат гирифтан; дыни со своёй бахчи харбузаҳои полизи шуд3. с род. (указывает время начала действия) аз; с самого вечера аз [худи] бегоҳирӯзӣ; с раннего детства аз хурдсолӣ; с первого января аз якуми январь4. с род. (указывает местоположение, местонахождение предмета или лица) дар, аз, аз болои…; с правой стороны дороги вилась тропинка дар тарафи рости роҳ пайраҳае печутоб хӯрда мерафт; с этого места хорошо видно аз ин ҷо хуб дида мешавад; говорить речь с трибуны аз минбар нутк кардан; наблюдать с горы аз болои кӯҳ мушоҳида кардан5. с род. (указывает предмет или лицо, от которого требуется или отнимается что-л.) аз; собрать с сотрудников профсоюзные взносы аз ходимон ҳаққи аъзогии иттифоқи касабаро ҷамъ кардан6. с род. (указывает на предмет, являющийся образцом, оригиналом, единицей измерения чего-л.) аз; берите с него пример аз вай ибрат гиред; это переведено с таджикского языка ин аз забони тоҷикӣ тарҷума карда шудааст; урожай с гектара ҳосил аз хар гектар, ҳосили ҳар як гектар7. в сочет. со словами «довольно», «до-статочно», «хватит» и т. п. ба, аз; с вас хватит ба шумо бас аст8. с род. (на основании чего-л., следуячему-л.) бо; с одобрёния руководства бо савобдиди роҳбарият; с вашего согласия бо розигии шумо; с разрешения старших бо рухсати калонсолон9. с род. (указывает причину действия) аз; с радости аз хурсандӣ; с горя аз ғусса, аз дард; с досады аз ҳасрат; мы устали с дороги мо аз кӯфти роҳ хаста шудем10. с род. (указывает предмет, орудие, которым производится действие) бо; кормить с ложечки бо кошукча хӯрондан11. с род. в составе некоторых устойчивых сочетаний: взять с бою ҷанг карда ба даст даровардан; покупать с рук аз даст харидан; читать с листа бе тайёрӣ хондан // в составе некоторых наречий: с размаху қулоч кашида, кашидаву кушода; с разбегу давида омада; с налёта ҳамла оварда; с ходу рафтуравон12. с вин. (приблизительно, почти, около) тахминан, тақрибан; он с месяц пробудет в отъёзде вай тахминан як моҳ дар сафар хоҳад буд; [он] ростом с тебя қадаш (қади) ту барин13. с тв. (указывает на совместность, наличие чего-л., обладание чем-л.) бо, ва (=у), ҳамроҳи…, бо ҳамроҳии…; идите с нами бо мо равед; мы с братом ману бародарам; отец с матерью падар ва модар, падару модар; выйти на прогулку с детьми бо кудакон ба гардиш баромадан; хлеб с маслом нону равған, нону маска; бутылка с молоком шишаи шир; девочка с косичками духтарчаи кокулдор14. с тв. (при посредстве кого-чего-л.) бо, қати; уехать с вечерним поездом бо поезди шабона рафтан15. с тв. (указывает на явление, состояние, которым сопровождается какое-л. действие) бо; с удовольствием бо камоли хурсандӣ; с улыбкой бо табассум; с целью… бо мақсади…; они с радостью согласились онҳо бо хурсандӣ рози шуданд16. с тв. (указывает место, предмет, на который направлено действие) бо, ба; подружиться с товарищами бо рафиқон дӯст шудан, бо рафиқон дӯстй пайдо кардан; не спешите с отъёздом ба рафтан шитоб накунед; справиться с работой аз ӯҳдаи кор баромадан; поспешить с выводами саросема хулоса баровардан, хулосаҳои хом баровардан17. с тв. (указывает на предмет, с помощью которого осуществляется действие) бо, ба, ба воситаи…; рассматривать с лупой бо заррабин дидан; мыть с мылом бо собун шустан18. с тв. (указывает цель действия) бо; явиться с докладом бо маърӯза омадан; арз кардан; обратиться с просьбой бо ҳоҳише муроҷиат кардан19. с тв. (указывает на наступление чего-л.) бо; с приходом весны бо омадани баҳор; с годами сол ба сол; со временем бо мурури замон20. с тв. (с глаголами «случиться», «произойти», «обстоять» указывает на лицо, испытывающее что-л.): с ними все обстоит хорошо ҳама корҳои онҳо баҷо, аҳволашон нағз; у него плохо с глазами чашмони вай дардманд шудаанд; что с тобой стало? ба ту чӣ шуд? -
35 святой
(свят, -а, -о)1. рел. муқаддас; святая вода оби муқаддас; святые места зиёратгоҳҳо2. тк. полн. ф. и в знач. сущ. святой м рел. авлиё, валӣ; в знач. сущ. святая ж рел. авлиё3. перен. покиза, ҳалол, поксиришт; святой человек одами поксиришт4. перен. олӣ, муқаддас; святой долг вазифаи олӣ; святая истина ҳақиқати олӣ <> святая простота одами содда; святая святых ж нескл. ҳарам, ҷои муқаддас, чизи аз ҳад зиёд азиз; святым духом узнать шутл. бо як мӯъҷиза (аз каромат) донистан (фаҳмидан); как бог свят уст. бешакку шубҳа; худо ҳозир, ки…; хоть святых [вон] выноси погов. уст. болои белмонӣ намеистад -
36 сидячий
1. нишаста, …и нишастан; он уснул в сидячем положении вай дар ҷои нишастааш ба хоб рафт2. перен. камҳаракат; сидячий образ жизни зиндагии камҳаракат3. разг. …и нишаст(ан); сидячие места ҷои нишаст сидячая забастовка корпартоии шиштакӣ -
37 слава
ж1. шаън, шараф, шӯҳрат; всемирная слава шӯҳрати ҷахонӣ; места революционной, боевой и трудовой славы ҷойҳои шӯҳрати революционӣ, ҷангӣ ва меҳнатӣ; достигнуть славы соҳиби шаъну шараф шудан2. разг. (молва, слух) овоза, шӯҳрат; о нём идёт дурная слава дар бораи ӯ овозаи бад паҳн шудааст; он пользуется славой прекрасного актёра вай ҳамчун актёри пурҳунар ном баровардааст 3« (хвала, честь) ҳамду сано!, шаъну шараф!; слав а героям! ҳамду сано ба қаҳрамонон!; вечная слава! шаъну шарафи абадӣ! <> на славу бисёр хуб, бисёр нағз; только [одна] слава, что… ирон. фақат овоза ҳаст, ки…; слава богу 1) в знач. сказ, (хорошо) худоро шукр, хуб аст 2) вводи. ел. (к счастью) шукр, шукр ки…, хушбахтона -
38 сорваться
сов.1. кандан, канда шудан; ставня сорвалась с петель даричаи тиреза аз ошиқу маъшукаш канда шудааст; собака сорвалась с цепи саг занҷирашро канд2. перен. разг. якбора аз ҷо ҷастан, дур шудан, паридан; сорваться с места якбора аз ҷо ҷастан3. афтодан, ғалтидан, афтида рафтан; сорваться с крыши аз бом афтодан; со скалы сорвался камень аз харсанг порае канда афтид4. перен. разг. пӯкидан, нохост баромадан; с его губ сорвался крик ужаса аз даҳанаш нохост фарёди даҳшатнок баромадааст5. хӯрда (суда) шудан; резьба сорвалась рахапечи винт хӯрда шуд6. перен. разг. нохост вайрон шудан, нашуда мондан; предполагаемая поездка сорвалась нияти сафар нохост бар бод рафтааст сорваться с языка пӯкидан; как с цепи \сорватьсялся мисли саги занҷиргусиста -
39 справка
ж1. (по знач. гл. справиться 3) хабаргирӣ, пурсиш, маълумотгирӣ; потерять время на справку ба хабаргирӣ вақт сарф кардан2. маълумот, справка; навести справку маълумот гирифтан; обратиться за справкой маълумот пурсидан; получить справку маълумот гирифтан3. справка; справка с места работы справкаи аз ҷои кор; справка о состоянии здоровья справкаи саломатӣ -
40 столь
книжн.1. нареч. ин қадар, он қадар, чунин, чунон чандон; это не столь важно ин чандон муҳим нест; места, не столь отдаленные уст. бадарға (одатан Сибирь)2. в составе сложного союза «столь…, сколь» он қадар…, ки; ҳар кадар…, ҳамон кадар; он столь же умён, сколь и образован ӯ ҳар кадар окил бошад, ҳамон кадар доно аст
См. также в других словарях:
Места (река) — Места болг. Места, греч. Νέστος Река Места в Родопах Протекает по территории … Википедия
Места (Нестос) — Места болг. Места, греч. Νέστος Река Места в Родопах Протекает по территории … Википедия
Места (село в Болгарии) — Село Места Места Страна БолгарияБолгария … Википедия
Места в сердце (фильм) — Места в сердце Places in the Heart Жанр драма Режиссёр … Википедия
Места (значения) — Места: Места река в Болгарии и Греции (Нестос); Места (село, Болгария). Места объединение дворян овцеводов в Испании в 1273 1836 гг.; См. также Место … Википедия
Места в сердце — Places in the Heart Жанр … Википедия
Места погребения — отведенные в соответствии с этическими, санитарными и экологическими требования участки земли с сооружаемыми на них кладбищами для захоронения тел (останков) умерших, стенами скорби для захоронения урн с прахом умерших, крематориями и другими… … Словарь-справочник терминов нормативно-технической документации
Места лишения свободы — МЕСТО, а, мн. места, мест, местам, ср. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
Места общего пользования — МЕСТО, а, мн. места, мест, местам, ср. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
Места не столь отдаленные — Выражение из российского законодательства до 1917 г., в котором это выражение фигурировало в качестве официального термина. По закону, ссылка в Сибирь была двух видов, что соответствовало более тяжелому и менее тяжелому виду наказания: первое… … Словарь крылатых слов и выражений
Места, в которых нахождение несовершеннолетних не допускается — Места, в которых нахождение несовершеннолетних не допускается, места, нахождение в которых может причинить вред здоровью несовершеннолетних, их физическому, интеллектуальному, психическому, духовному и нравственному развитию, и общественные места … Официальная терминология