-
61 первый
1. числ.беренсе2. прил.тәүге, беренсе3. прил.беренсе, юғары, иң, төп4. в знач. сущ.; с первоеберенсев первую голову — барыһынан элек, тәүге сиратта
на первых порах — башта, элек
не первой молодости — йәш түгел, йәше уҙған (үтеп барған)
не первой свежести — шаҡтай иҫкергән, иҫке төҫ ингән
первый блин комом — беренсе ҡоймаҡ табаға йәбешә (берәй эштең уңышһыҙ башланып китеүенә ҡарата)
играть первую скрипку — мөһим урын тотоу, башлап йөрөү, берәй эштә төп ролде уйнау
первым делом — иң тәүҙә, иң элек, башта
-
62 слышно
1. нареч.ишетелер-ишетелмәҫ2. в знач. сказ., безл.ишетелеүслышно, как муха пролетит — себен осҡаны ишетелә
3. о ком-чём в знач. сказ., безл.хәбәр(ҙәр) бар (юҡ)4. в знач. вводн. сл.; прост.говорятахыры, күрәһең, шикеллеу него, слышно, дело идёт на лад — уның эше көйләнеп бара, күрәһең
-
63 хоть
Iсоюз уступ.несмотря на то, что-һа ла/-һә лә, булһа ла, ҡарамаҫтанконь хоть и стар, но силён — ҡарт ат булһа ла көсө бар
IIсоюз уступ.можно, впору-һаң да/-һәң дәхоть убей, не скажет — үлтерһәң дә әйтмәҫ
союз уступ.булһа ла,... булһа ла; йәки..., йәки; -мы/-ме..., -мы/-меприди хоть сейчас, хоть завтра — хәҙер булһа ла, иртәгә булһа ла кил
IVчастица усил.по крайней мереисмаһам, һис булмаһаVчастица выделительнаянапримермәҫәләнVIчастица усил.теләһә, булһа лачастица усил. дажехатта, булһа ла, нисек тә
См. также в других словарях:
анықы-мынықы — (Гур., Маңғ.) анау мұнау. А н ы қ ы м ы н ы қ ы дегенді қой да, тез жұмысқа бар (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көкжиек тұстарын анықтау тәсілдері — (Способы определения сторон горизонта) көкжиек тұсын жергілікті жерде компас пен аспан шырақтары немесе жергілікті белгілер бойынша анықтау. Көкжиек тұсын анықтаудың мейлінше көп тараған тәсілі компас көмегімен анықтау. Қазақстан Республикасы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
алдын ала анықтау органы — (Органы дознания) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштеріндегі алдын ала анықтау органы. Ол қылмысты істерге алдын ала тергеу жұмыстарын жүргізу үшін құрылады. Сондай ақ қылмысты бұлтартпай мойындату және одан сақтандыру үшін қаралатын қылмыстық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
құрты бар сөз — (Сем.: Абай, Шұб.) қулығы, астары бар сөз. Дүкенбайдың мына айтқаны қ ұ р т ы б а р с ө з екен (Сем., Шұб.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
пост — (франц. poste, лат. positus қойылған) 1) сақшыға күзету және қорғау үшін тапсырылғандардың барлығы, сондай ақ ол өз міндеттерін орындайтын орын немесе жергілікті жер аумағы. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде посты ұйымдастыру және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аша — 1 (Талд., Гв.; Сем.: Мақ., Аяг.; Шығ.Қаз., Тарб.; Қост., Фед.) айыр. Менің а ш а мд ы кім алды? (Талд., Гв.). Айырды тістің санына қарай үш а ш а, төрт а ш а деп атай береді. Сахнада тарелка айналдырғанша, қолыңа а ш а алып, қырман басындағы… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қара — азық. Астық д.м. Соғыс зардабын елдің дендеп түсіне бастағаны да биыл жаз: қант шай, қ а р а а з ы қ т ы ң көзі кеміді (Ә.Сарай, Атырау, 310). Қара ала қаз. Қаздың қара ала түсті бір түрі. Көл бетін жапқан қ а р а а л а қ а з бен қасқалдақ,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
таудағы барлау — таулы жерлердегі барлау қарсылас және алдағы қимыл әрекеттер жүргізілетін аудандағы жергілікті жер туралы мәліметтерді жинау мақсатында кез келген жағдайларда ұйымдастырылып жүргізіледі. Барлауға қойылатын негізгі талаптар: барлау объектілері мен … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Индивидуализм — адамның, тұлғаның автономдық еріктігіне (бостандығына) ерекше құндылық беретін саяси және әлеуметтік философиялық ілім. Оның негізінде үш принцип жатыр деуге болады: барлық құндылықтар адамда түйіседі (тоғысады), яғни олар адам болмысымен… … Философиялық терминдердің сөздігі
радиомаяк — өз бетінше әрекет ететін немесе радионавигациялық жүйелердің құрамына кіретін дәл белгілі координаттары бар навигациялық, хабар беруші радиостанция. Ұшу аппараттарының, кемелердің немесе басқа да жылжымалы объектілердің бортында Р. белгісін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Идеология — (гр. idea – ұғым, елес logos – сөз, ілім, ғылым) – пәні идеялардың пайда болуы және өзгеруі, олардың жеке әлеуметтік топтардың, таптардың, сословиелердің (жіктердің) өміріне ықпалы болатын ғылымды белгілеу үшін ХVІІІ ғ. аяғы – ХІХғ. басындағы… … Философиялық терминдердің сөздігі