-
1 день
м1. рӯз; солнечный день рӯзи офтоб; пасмурный день рӯзи абрнок; рабочий день рӯзи кор; выходной день рӯзи истироҳат; несколько дней тому назад чанд (якчанд) рӯз пеш [аз ин]; на следующий день рӯзи дигар; базарный день рӯзи бозор; санитарный день рӯзи санитарӣ; назначить день отъезда рӯзи сафарро таъин кардан; День печати Рӯзи матбуот; день рождения рӯзи таваллуд; день ангела уст. рӯзи номгузорӣ2. мн. дни (пора, период, жизнь) рӯзҳо, айём; дни юности айёми ҷавонӣ; минӯвшие дни рӯзҳои (айёми) гузашта; до конца дней своих то охири умр <> день-деньской тамоми рӯз, аз пагоҳ то бегоҳ; вчерашний день гузашта; добрый день ! салом!; завтрашний день фардо, оянда; считанные дни рӯзҳои башумор; постный день рӯза, рӯзи рӯзадорӣ; третьего дня пареррӯз; чёрный день рӯзи мабодо (мусибат); повестка дня рӯзнома, рӯзномаи маҷлис; день в день дар худи ҳамон рӯз, дар худи рӯзи таъиншуда; день за днём якзайл, бе тағироте; [и] день и ночь шабу рӯз, бе танаффус; день ото дня рӯз то рӯз, рӯз ба рӯз; в один прекрасный день рӯзе, боре, рӯзе аз рӯзҳо; изо дня в день ҳар рӯз; на дню уст. дар давоми рӯз; на днях дар ҳамин рӯзҳо, ба қарибӣ; на злобу дня дар мавзӯи рӯзмарра; со дня на день 1) аз як рӯз ба рӯзи дигар; со дня на день откладывать что-л. кореро аз як рӯз ба рӯзи дигар монондан 2) дар рӯзҳои наздик; ждать кого-л. со дня на день мунтазири дар рӯзҳои наздик омадани касе будан; жить сегодняшним днём фикри пагоҳро накарда зистан; среди (средь) бела дня дар рузи равшан; что ни день ҳар рӯз; день на день не приходится ҳар рӯз як хел не, ҳар рӯз ид нест ки ҳалво хӯри; днём согнём не сыскать Инқо барин ноёб аст; дни чьй-л. сочтены рӯзи касе башумор мондааст; пояш ба лаби гӯр расидааст; не по дням, а по часам растй (возрастать) хеле зуд калон шудан, бисёр тез сабзидан; ясно как [божий] \день рӯз барин равшан -
2 за
приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 13. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 14. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 15. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 16. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 17. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 18. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 19. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан -
3 отработать
сов.1. что и без доп. кор карда додан, адо кардан; отработать долг ба ивази қарз кор карда додан2. что кор кардан (муддате); отработать несколько дней якчанд рӯз кор кардан3. корро тамом кардан, кор карда шудан; отработал-можно и отдохнуть корро тамом кардам, акнун дам гирифтан мумкин // перен. (износиться) кӯҳна (суда, хӯрда, фит) шудан4. что такмил додан, пардоз кардан, камукости чизеро дуруст кардан; окончательно г пьесу камукости пьесаро дуруст кардан // (усовершенствовать) машқ карда омӯхтан, такмил додан -
4 отсeтствовать
несов.1. ҳозир набудан, ғоиб будан; отсeтствовать на уроке дар дарс ҳозир набудан; он отсeтствовал несколько дней ӯ якчанд рӯз ғоиб буд2. набудан, надоштан; у больного отсeтствует аппетит бемор иштиҳо надорад -
5 сряду
нареч. разг. пай дар пай, паси ҳам; несколько дней сряду дул сильный ветер чандин рӯз пайдар пай шамоли сахт мевазид -
6 пара
ж1. ҷуфт, ду адад, дута; пар а беля куртаву эзор; пара сапог як ҷуфт мӯза; две пары ножниц ду дона қайчӣ2. (мужской костюм) костюми мардона (шиму пиҷак)3. аробаи дуаспа; ездить на паре бо аробаи дуаспа савора рафтан; пара на отлете (с отлетом) ҷуфти аспи ароба, ки яке ба шоту баста щуда, дигаре шатак аст4. ду кас; влюблённая пара ошиқу маъшуқа; супружеская пара зану шавҳар // в знач. нареч. парами ҷуфт-ҷуфт, дута-дута; строиться парами дукасӣ (ду кас ду кас) саф кашидан5. в знач. сказ. кому чаще с отриц. разг. муноеиб, мувофиқ; он тебе не пара вай ба ту муносиб нест о. счётное сл. разг. ҷуфт, дута, ду дона; съесть пару яблок ду дона себ хурдан // (несколько) прост. як-ду, ду-се; через пару дней як-ду (ду-се) рӯз пас <> в парем прост. на пару дукаса, бо ҳамроҳии касе; пустяков прост. ҳеҷ гап не; это сделать пустяков инро иҷро кардан ҳеҷ гап не; два сапога паръ кар додари кӯр; сказать пару тёплых слов прост. ду даҳан гапи хуш задан -
7 пройти
сов.1. что и без доп. гузаштан, рафтан, роҳ гаштан, роҳ тай (убур) кардан (паймудан), рад шудан; пройтипо дороге аз роҳ гузаштан; пройти десять километров даҳ километрро тай кардан // рафтан, рафта омадан, равона (роҳӣ) шудан; пройти к речке ба лаби дарё рафтан; пройти к трибуне ба минбар гузаштан // что рақсидан, рақс кардан; пройти несколько туров вальса якчанд бор вальс рақсидан // (на каком-л. транспорте) гузаштан, тай кардан (савора); пройти по Каспию на судне баҳри Каспийро киштисавор гузаштан2. что и без доп. гузаштан, [надида] гузашта рафтан; заговорившись, пройти свой дом саргарми гуфтугӯ шуда аз пеши хонаи худ [надида] гузашта рафтан // что гузаштан, убур кардан, гузашта рафтан; пройти деревню аз деҳа гузашта рафтан3. (о шуме и т. п.) паҳн шудан, фаро гирифтан, танинандоз шудан // (о слухах и т. п.) паҳн шудан, овоза шудан, гап-гап (мишмиш) шудан; о нём прошла худая слава дар ҳаққи вай овозаи бад паҳн шудааст4. перед кем-чем перен. гузаштан, ба хаёл (ба ёд) омадан, аз фикр (аз пеши назар) гузаштан; события последних дней прошли перед его глазами воқеаҳои рӯзҳои охир аз пеши назараш гузаштанд5. перен. дамидан, зоҳир (ошкор, намоён) шудан, ҷилва намудан; по её лицу прошла улыбка дар рӯяш табассум дамид6. (об осадках) боридан, омадан, андак боридан; прошёл дождь борон борид, борон бориду монд7. даромадан, гузаштан, дохил (ворид) шудан; этот шкаф не пройдёт в дверь ин ҷевон аз дар намедарояд // ҷаббида (таровида, заҳида) гузаштан; чернила прошли сквозь бумагу сиёҳӣ аз коғаз захида гузаштааст // что горн, кандан, кофтан, канда (кофта) гузарондан; пройти горную породу маъдан (кон) кандан // что кон карда гузаштан; пройти грядку чӯяк кашидан8. что чем молидан, ловидан; пройти потолок мелом бар рӯи шифт бӯр молидан9. кашида шудан, гузаштан; через село прошла железная дорога аз деҳа роҳи оҳан гузашт10. разг. қабул (интихоб, пазируфта) шудан; пройти по конкурсу аз конкурс гузаштан11. что, через что гузаштан, тахаммул кардан, тоб овардан, тоқат кардан; пройти через тяжёлые испытания ба санчиши ҳаёт тоб овардан, аз санҷиши ҳаёт гузаштан // гузаштан, паймудан, тай кардан, аз сар гузарондан; пройти различные стадии развития даврахои гуногуни тараққиётро аз сар гузарондан // гузаштан, тафтиш шудан, аз назорат гузаштан; пройти проверку аз тафтиш гузаштан, тафтиш шудан; пройти комиссию аз комиссия гузаштан12. (о времени, событиях и т. п.) гузаштан, паси сар шудан, аз сар гузаштан; прошли многие годы солҳои бисёре гузашт // гузаштан, анҷом додан, ба охир (ба анҷом) расидан; уборка прошла хорошо дарав нагз гузашт13. что (курс обучая, лечения и т. п.) гузаштан, ба ҷо овардан, адо (буд, иҷро, тамом) кардан, гузарондан; пройти военную службу хизмати ҳарбиро тамом кардан; пройти практику тачриба омӯхтан14. что разг. омўхтан, ёд гирифтан, хондан, омӯхта тамом кардан, таҳсил кардан; пройти историю СССР таърихи СССР-ро омӯхтан15. тамом шудан, мондан, гузаштан, бас (нест, қатъ) шудан; дождь прошёл борон монд // дуруст (сиҳат) шудан, сиҳат ёфтан; голова прошла дарди сарам монд <> пройти [сквозь] огонь и воду [и медные трубы] ба ҳафт гулах алав мондан, гармою сармо чашида (дида) пухта шудан; пройти между рук беҳуда сарф шудан, бар бод рафтан (оид ба пул); пройти через руки кого, чьи аз дасти касе гузаштан; лёд прошёл яхи дарё гузашт; даром не пройдёт что кому беҷазо намемонад
См. также в других словарях:
Несколько дней из жизни И. И. Обломова — Несколько дней из жизни И.И.Обломова … Википедия
Несколько дней из жизни И. И. Обломова (фильм) — Несколько дней из жизни И.И.Обломова Жанр драма Режиссёр Никита Михалков Автор сценария Александр Адабашьян Никита Михалков … Википедия
Несколько дней из жизни И.И.Обломова — Жанр драма Режиссёр Никита Михалков Автор сценария Александр Адабашьян Никита Михалков … Википедия
Несколько дней из жизни И.И.Обломова (фильм) — Несколько дней из жизни И.И.Обломова Жанр драма Режиссёр Никита Михалков Автор сценария Александр Адабашьян Никита Михалков … Википедия
Несколько дней из жизни Обломова — Несколько дней из жизни И.И.Обломова Жанр драма Режиссёр Никита Михалков Автор сценария Александр Адабашьян Никита Михалков … Википедия
Несколько дней из жизни Обломова (фильм) — Несколько дней из жизни И.И.Обломова Жанр драма Режиссёр Никита Михалков Автор сценария Александр Адабашьян Никита Михалков … Википедия
НЕСКОЛЬКО ДНЕЙ ИЗ ЖИЗНИ ОБЛОМОВА — НЕСКОЛЬКО ДНЕЙ ИЗ ЖИЗНИ И.И.ОБЛОМОВА, СССР, Мосфильм, 1979, цв., 143 мин. Драма. Михалков словно доказывал экранизацией Гончарова, что герой книги неизведан и непонят, хоть имя его стало нарицательным. Картина своего рода бунт против расхожего… … Энциклопедия кино
несколько дней тому назад — нареч, кол во синонимов: 4 • на днях (34) • недавно (25) • ономедни (3) • … Словарь синонимов
Хороший нос чувствует пьянку (пиздюли) за несколько дней. — Реплика при потираний вдруг зачесавшегося носа … Словарь народной фразеологии
Несколько советов по хранению грибов — Тип блюда: Категория: Рецепт приготовления: В текущей категории (Копчение): | | | | | | | … Энциклопедия кулинарных рецептов
несколько — 1. по нескольку и (разг.) по несколько. Разместить по нескольку (по несколько) человек в палатках. Еще раз запрещаю вам находиться в цехе неотлучно по нескольку дней (Ажаев). 2. несколько нескольких (вин. падеж в сочетании с существительными… … Словарь управления